Ro'yxatga olish sanasi 14 Fevral 2025
128 SotishC# dasturlash tilida vorislikdan foydalanish
![public void Move ()
{
Console . WriteLine ( "Transport vositasi
harakatlanyapti!" );
}
}
Inkapsulyatsiya
Inkapsulyatsiya ma lumotlarni bir butun sifatida yig ish deb ta riflanadi. Buʼ ʻ ʼ
kod va u boshqaradigan ma lumotlarni birlashtiradigan mexanizm.
ʼ
Inkapsulyatsiyada sinfning o zgaruvchilari yoki ma lumotlari har qanday boshqa
ʻ ʼ
sinfdan yashiriladi va ularga faqat ular e lon qilingan sinfning metodlari orqali
ʼ
kirish mumkin . Bunda sinfdagi ma lumotlar boshqa sinflardan yashiringani uchun,
ʼ
u ma lumotlarni yashirish deb ham ataladi. Umumiy aytganda inkapsulyatsiya
ʼ
ma’lumotlar va ushbu ma’lumotlarni boshqaradigan kodni birlashtiruvchi va
ikkalasini ham tashqi buzilish yoki noto‘g‘ri foydalanishdan himoya qiluvchi
mexanizm.
using System;
namespace maftuna_2307
{
class Program
{
public static void Main ( string [] args)
{
Osimliklar osimlik= new Osimliklar {Nomi= "Atirgul" };
9](https://docx.uz/documents/8124e0ff-d628-4610-acb6-7e4bfdeafdbd/page_9.png?v=1)
![}
}
Meros olish(vorislik)
Meros olish (vorislik)— obyektga yo naltirilgan dasturlashning muhimʻ
ustunidir. Sinfning boshqa sinfdan xossa va xususiyatlarni olish qobiliyati meros
olish deb ataladi. Biz sinf yozganimizda, biz boshqa sinflardan xususiyatlarni
meros qilib olamiz. Shunday qilib, biz sinf yaratganimizda, barcha xususiyatlar va
funksiyalarni qayta-qayta yozishimiz shart emas, chunki ular unga ega bo lgan
ʻ
boshqa sinfdan meros bo lishi mumkin. Meros foydalanuvchiga kodni iloji boricha
ʻ
qayta ishlatish va uning ortiqchaligini kamaytirish imkonini beradi.Vorislikka
quyidagi dasturni misol qilib keltirishimiz mumkin:
using System;
namespace maftuna_2307
{
class Program
{
public static void Main ( string [] args)
{
B b= new B ();
b.xossa= 12 ;
11](https://docx.uz/documents/8124e0ff-d628-4610-acb6-7e4bfdeafdbd/page_11.png?v=1)
![class Xodim : Inson
{
}
Ikki nuqtadan keyin ushbu sinf uchun tayanch sinfni ko‘rsatiladi. Inson sinfi
Xodim sinfi uchun tayanch sinf hisoblanadi va shuning uchun Xodim sinfi Inson
sinfining barcha xususiyatlarni, metodlarni, maydonlarni meros qilib oladi. Meros
bo‘lib o‘tmaydigan yagona narsa bu tayanch sinfning konstruktorlari. Xodim
sinfining obyekti o‘z navbatida Inson sinfining ham obyekti hisoblanadi.
class Program
{
public static void Main ( string [] args)
{
Inson inson= new Inson {Inson_ismi= "Feruza" };
inson. chiqarish ();
inson= new Xodim {Inson_ismi= "Abror" };
inson. chiqarish ();
Console . ReadKey ( true );
}
}
Xodim sinfining obyekti o‘z navbatida Inson sinfining ham obyekti bo‘la oladi.
Kelishuv bo‘yicha, Vorislik oshkor ravishda ko‘rsatilmasa ham, barcha sinflar
Object tayanch sinfining vorisi hisoblanadi. Shuning uchun ham, yuqorida
keltirilgan Inson hamda Xodim sinflari o‘zlarining metodlaridan tashqari, Obyekt
20](https://docx.uz/documents/8124e0ff-d628-4610-acb6-7e4bfdeafdbd/page_20.png?v=1)
![_kasbi =kasbi;
_boyi =boy;
_ogirligi =ogirlik;
}
}
IV-BOB. Vorislikda base yordamchi so‘zidan foydalanish
4.1.Base sozining umumiy vazifasi
Konstruktorlardan tashqari base kalit so‘zi orqali ham ota sinfning boshqa
elementlariga murojaat qilish mumkin. base kalit so‘zidan foydalanib, biz asosiy
sinfga murojaat qilamiz. Bizning holatda, Inson sinfi konstruktorida biz kasbi,bo‘yi
va og‘irligini o‘rnatishimiz kerak. Ammo biz kasbini base(name) iborasidan
foydalanib, voris sinf konstruktoriga, ya’ni Xodim sinfining konstruktoriga
o‘rnatishga o‘tkazamiz.
4.2. Amaliy misollar bilan tushuntirish
class Program
{
public static void Main ( string [] args)
{
25](https://docx.uz/documents/8124e0ff-d628-4610-acb6-7e4bfdeafdbd/page_25.png?v=1)
![public event PropertyChangedEventHandler
PropertyChanged;
protected void
OnPropertyChanged([CallerMemberName] string name =
null) =>
PropertyChanged?.Invoke(this, new
PropertyChangedEventArgs(name));
}
}
MainWindow.xaml:
<Window x:Class="Vorislik.MainWindow"
xmlns="http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml/pre
sentation"
xmlns:x="http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml"
xmlns:d="http://schemas.microsoft.com/expression/blend/
2008"
xmlns:mc="http://schemas.openxmlformats.org/markup-
compatibility/2006"
xmlns:local="clr-namespace:Vorislik"
41](https://docx.uz/documents/8124e0ff-d628-4610-acb6-7e4bfdeafdbd/page_41.png?v=1)
C# dasturlash tilida vorislikdan foydalanish