Dasturlash tizimlarining asosiy konstrukstiyalari va tizimda qo’llash xususiyatlari

Dokument ma'lumotlari

Narxi	9000UZS
Hajmi	102.8KB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	22 Dekabr 2023
Kengaytma	pptx
Bo'lim	Slaydlar
Fan	Informatika va AT

Dasturlash tizimlarining asosiy konstrukstiyalari va tizimda qo’llash xususiyatlari

Sotib olish

$C++ tilining alifbosi o’z ichiga 26 bosh lotin harflarini, 0 dan 9 gacha bo’lgan arab raqamlarini va quyidagi belgilarni ishlatadi: bo’sh joy belgisi; - + * / : ; . , % ? ! = «» № < > { } [ ] ( ) $ # & ^ ва .к.. ҳ C++ tilida xizmatchi so’zlar, izoxlar, identifikatorlar, amal belgilari, o’zgarmas va o’zgaruvchilar, ajratish belgilari mavjud . Dasturda izoxlar istalgan joyda berilishi mumkin. Ular { } - katta qavslar ichida yoziladi.$

Xizmatchi so’zlar. dasturchi tomonidan
o’zgaruvchilar nomlari sifatida ishlatish
mumkin bo’lmagan identifikatorlar xizmatchi
so’zlar deyiladi.
int extern else
char register for
float typedef do
double static while
struct goto switch
union return case
long sizeof default
short break entry
unsigned continue
auto if

Identifikator. Identifikatorlar lotin
harflari, ostki chiziq belgisi va sonlar
ketma ketligidan iborat bo’ladi.
Identifikator lotin harfidan yoki ostki
chizish belgisidan boshlanishi lozim.
Misol uchun: A1, _MAX, adress_01,
Katta va kichik xarflar
farqlanadi, shuning uchun ohirgi ikki
identifikator bir biridan farq qiladi.

O’zgaruvchilar. Dastur bajarilishi
jarayonida o’z qiymatini o’zgartira
oladigan kattaliklar o’zgaruvchilar
dеyiladi. O’zgaruvchilarning nomlari
harfdan boshlanuvchi harf va
raqamlardan iborat bo’lishi mumkin.
O’zguruvchilarni bеlgilashda katta va
kichik harflarning farqlari bor. (A va a
harflari 2 ta o’zgaruvchini bildiradi) har
bir o’zgaruvchi o’z nomiga, toifasiga,
xotiradan egallagan joyiga va son
qiymatiga ega bo’lishi kеrak.

O’zgarmaslar. O’zgaruvchilar kabi
o’zgarmaslar ham ma'lumotlarni
saqlash uchun mo’ljallangan xotira
yachеykalarini o’zida ifodalaydi.
O’zgaruvchilardan farqli ravishda ular
dasturni bajarilishi jarayonida qiymati
o’zgarmaydi. Dasturda o’zgarmas e'lon
qilinishi bilan unga qiymat bеrish
lozim. Masalan:
Const int pi=3.14

Amallar. Amallar undagi qastnashayotgan
operandlarga ko’ra unar, binar, ternar toifalarga
bo’linadi.
Tilda q uyidagi amallardan foydalanish mumkin:
Arifmеtik amallar: +, -, /, *, % . B o’lish amali butun
sonlar ustida bajarilayotgan bo’lsa, natija doim
butun bo’ladi, ya'ni kasr qism tashlab yuboriladi
( 9/5=1 ; vaxolangki 1,8 bo’lishi kеrak). Shuning
uchun surat yoki maxrajiga nuqta (.) qo’yilsa, natija
ham xaqiqiy bo’ladi (9./5=1.8) . % bеlgisi (modul
opеratori) esa butun sonni butun songa b o’ lgandan
h osil b o’ ladigan q oldi q ni bildiradi. Masalan: 9 %
5=4 .

Ta qq oslash amallari: = = (tеngmi?); != (tеng
emas); < ; > ; >=; <= .
Mantiqiy amallar: && (and) manti q iy
k o’ paytirish; || (or) manti q iy qo’ shish; !
(not) manti q iy inkor.
Mantiqiy amallarni ihtiyoriy sonlar ustida
bajarish mumkin. Agar javob rost bo’lsa,
natija 1 bo’ladi, agar javob yolg’on
bo’lsa, natija 0 bo’ladi.

Masalan: i>50 && j==24
yoki 6 ≤ х ≤ 10 yozuvni
х>=6 && x<=10
dеb yoziladi.

Qiymat berish amallari :
qiymat berish amali belgisi – “=”
bo’lib, uning yordamida odatda
ma’lum o’zgaruvchiga qiymat
o’zlashtiriladi, masalan, a=5;
b = 2*c; x = y = z =1;
inkrеmеnt amali : (++) ikki ma'noda
ishlatiladi: o’zgaruvchiga murojaat
qilinganidan kеyin uning qiymati 1 ga
oshadi (а++) va o’zgaruvchining
qiymati uning murojaat qilishdan
oldin 1 ga oshadi (++а) ;

dеkrеmеnt amali : (--) , xuddi
inkrеmеnt amalii kabi, faqat
kamaytirish uchun ishlatiladi.
Masalan: s = a + b++ (a ga b ni
qo’ shib kеyin b ning q iymatini 1 ga
oshiradi); s = a+(--b) (b ning
q iymatini 1ga kamaytirib, kеyin a ga
qo’ shadi).
C++ tilida ishlatiladigan
qisqartirilib yoziladigan amallar
ham ishlatiladi (1-jadval):

Qisqartirilgan yozuv To’liq yozuv
x += a; x = x + a;
x -= a; x = x - a;
x *= a; x = x * a;
x /= a; x = x / a;
x %= a; x = x % a;Qisqartirilgan
Y ozuv To’liq yozuv
x += a; x = x + a;
x -= a; x = x - a;
x *= a; x = x * a;
x /= a; x = x / a;
x %= a; x = x % a;

Ma'lumotlarning toifalari
Elementar toifa butun, haqiqiy, mantiqiy
va simvolli toifalarni o’z ichiga oladi.
bool (mantiqiy);
char (simvolli);
wchar_t (katta diapazondagi simvolli);
int (butun);
float (haqiqiy);
double (ikkilangan aniqlangandagi haqiqiy
toifa).

Borland C++ Builder 6da konsol ilovasini yaratish.
//---------------------------------------------------------------
#include <vcl.h>
#pragma hdrstop
//---------------------------------------------------------------
#pragma argsused
int main(int argc, char* argv[])
{
return 0;
}
//---------------------------------------------------------------
Tuzilgan dasturni ishga tushirishdan oldin uni saqlash kerak bo’ladi.
Uni saqlash uchun asosiy menyudan File=>Save All buyruqlar ketma-
ketligini tanlash lozim.

LOYIHA FAYLI YARATILISHI BILAN AVTOMATIK
TARZDA QUYIDAGI FAYLLAR HAM TUZILADI
-
Project1.bpr - loyiha fayli (bosh loyiha moduli);
-
Unit1.cpp – dastur matni yozilgan matnli fayl (bunday
fayllar bir nechta bo’lishi mumkin);
-
Project1.exe - ilova fayli yoki bajariluvchi fayl. Bu fayl
kompilyator yordamida, ya'ni kompilyatsiya jarayonida
tuziladi.
-
Project1.tds - dasturni sozlash uchun mo’ljallangan
fayl;

MA'LUMOTLARNI KIRITISH VA CHIQARISH
<< - ma’lumotlarni oqimga yozish;
>> - ma’lumotlarni oqimdan o’qish.
Hotiraga kiritish:
cin >> a >> b;
cin >> max >> min >> a2;
Hotiradan chiqarish :
c out << a; c out << x << y;
c out << “y=” << y;
c out << “ifodaning qiymati teng =”<< fax;
cout << “min=”<<min<<endl;

$Konsol rejimi //------------------------------------------------------------------ #include <stdio.h> #include<iostream.h> #include<conio.h> #include <math.h> #include <vcl.h> #pragma hdrstop //-------------------------------------------------------------------- #pragma argsused int main(int argc, char* argv[]) { float PI=3.14; float r,v; cout << "R radius qiymatini kiriting:"<<"\n"; cin >>r; v=4*PI*r*r*r/3; cout << "Natija: "<<"\n"; cout <<"Shar hajmi=x"<<v; getch(); return 0; } //------------------------------------------------------------------$ $# include <math.h> # include <vcl.h> #pragma hdrstop # include "Unit1.h" //--------------------------------------------------------------------------- # pragma package(smart_init) # pragma resource "*.dfm" TForm1 *Form1; //--------------------------------------------------------------------------- __fastcall TForm1::TForm1(TComponent* Owner) : TForm(Owner) { } //--------------------------------------------------------------------------- void __fastcall TForm1::Button1Click(TObject *Sender) { float x,y,a,b; float pi=3.14; x=StrToFloat(Edit1->Text); y= StrToFloat(Edit2->Text); a=(pow(x,2)+5/exp(y-2)+sqrt(pow(x,2)+5)); b=(1+(pi/2))/sqrt(cos(a*x/2))*(exp(1/3)*(x)+4)); Label3->Caption=(“a=“+FloatToStr(a)); Label4->Caption=(“b=“+ FloatToStr(b)); }$

Takrorlash uchun savollar:
1. Munosabat amallari va ularning
kattaliklar orasidagi shartlar sifatida
qo’llanilishi (shart, ifoda, mantiqiy ifoda,
munosabat amallari).
2. Mantiqiy amallar va ularning bajarilishi
(|||, &&, !=).
3. Tarmoqlanuvchi hisoblash jarayoniga
ta’rif b е ring.
4. Shartsiz o’tish op е ratori va uning
qo’llanishi.

Dasturlash tizimlarining asosiy konstrukstiyalari va tizimda qo’llash xususiyatlari

Sotib olish

Dokument ma'lumotlari

Sotuvchi

Dasturlash tizimlarining asosiy konstrukstiyalari va tizimda qo’llash xususiyatlari

O'xshash dokumentlar