Fan-texnika taraqqiyoti va inson maʼnaviyati - Pedagogika - Dars ishlanmalar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	10000UZS
Hajmi	5.0MB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	28 Fevral 2025
Kengaytma	doc
Bo'lim	Dars ishlanmalar
Fan	Pedagogika

Sotuvchi

G'ayrat Ziyayev

Ro'yxatga olish sanasi 14 Fevral 2025

124 Sotish

Fan-texnika taraqqiyoti va inson maʼnaviyati

Sotib olish

“ FAN-TEXNIKA TARAQQIYOTI
VA INSON MA NAVIYATIʼ ”
mavzusidagi
DARS ISHLANMASI

Fan: Tarbiya Sinf: 8-sinf Sana:
Dars mavzusi “ Fan-texnika taraqqiyoti va inson ma naviyatiʼ ”
Dars
maqsad lar i  Ta’limiy maqsad: Fan-texnika taraqqiyotining inson hayotiga ta’siri,
uning ijtimoiy va iqtisodiy sohalarda qanday o‘zgarishlar keltirib
chiqarishi haqida to‘liq tushuncha berish.
 Tarbiyaviy maqsad: O‘quvchilarga ilm-fan va texnologiyalar orqali
jamiyatga ijobiy ta'sir ko‘rsatishning ahamiyatini tushuntirish va
ularni mas'uliyatli, axloqiy qadriyatlarni qadrlovchi shaxslar sifatida
tarbiyalash.
 Rivojlantiruvchi maqsad: O‘quvchilarning tanqidiy fikrlash
qobiliyatini rivojlantirish, texnologiyalar va ma'naviyat o‘rtasidagi
munosabatlarni tahlil qilishda mustaqil fikrlash va mulohaza yuritish
ko‘nikmalarini shakllantirish.
Dars borishining qisqacha tafsiloti (texnologik xaritasi)
Dars
bosqichlari Faoliyat tavsifi Vaqt
(minut) Metodlar Zarur
jihozlar va
resurslar
Tashkiliy qism
1. Darsga
tayyorgarlik Salomlashish
Davomat 5-minut
2. Darsga
qiziqtirish
(motivatsiya) Butun guruhga topshiriq
beriladi Har bir o‘quvchi bitta
javob variantini bir varaq
qog‘ozga yozib, uni yoidagi 1 0 “Ruchka
stol
o‘rtasida”
metodi

o quvchiga beradi, o‘z‟
ruchkasini esa stolning o‘rtasiga
surib qo‘yadi.
Asosiy qism
3. Mavzu
bayoni 20 Munozara
metodi
Fan-texnika taraqqiyoti — bu insoniyat tomonidan ilmiy tadqiqotlar, yangi
ixtirolar va texnologik yangiliklar orqali amalga oshiriladigan rivojlanish
jarayonidir. Ushbu jarayon turli sohalarda o‘zgarishlar va yangiliklarni keltirib
chiqaradi. Fan-texnika taraqqiyoti jamiyatning har tomonlama rivojlanishiga,
insonning hayot sifatini yaxshilashga, ishlab chiqarishni modernizatsiya qilishga
va yangi ijtimoiy tizimlarning shakllanishiga olib keladi.
 Innovatsiyalar va yangi texnologiyalar : Fanda yangi bilimlar va
kashfiyotlar orqali texnologiyalar ishlab chiqiladi. Misol uchun, kompyuter
texnologiyalari, sun'iy intellekt, nano-texnologiyalar, biotexnologiyalar va
boshqalar.
 Ilmiy tadqiqotlar : Ilmiy sohalarda yangi kashfiyotlar va nazariyalar,
zamonaviy ilm-fan sohasining kengayishi.
 Ijtimoiy o‘zgarishlar : Fan-texnika taraqqiyoti ijtimoiy tuzilishga
ta'sir qilgan holda jamiyatni yangilaydi. Yangi ijtimoiy tizimlar va ish usullari,
o‘zgaruvchan mehnat bozorlarida yangi talablar paydo bo‘ladi.
 Texnologik inqiloblar : Texnologiyalarning tezkor rivojlanishi va
barcha sohalarga ta'sir ko‘rsatishi. Masalan, internet, mobil aloqa,
robototexnika, avtomatlashtirish kabi sohalardagi yangiliklar.
Zamonaviy texnologiyalar va ilm - fan jamiyatning barcha jabhalarini
o ‘ zgartiradi , iqtisodiyot , tibbiyot , ta ' lim va kundalik hayotga katta ta ' sir ko ‘ rsatadi .
Bularning barchasi yangi imkoniyatlar yaratadi va global masalalarni hal qilishda
yordam beradi. Misol uchun, tibbiyotda genetik muhandislik va sun'iy intellekt

yordamida yangi davolash usullari ishlab chiqilmoqda, transportda esa o‘z-o‘zini
boshqaradigan avtomobillar texnologiyasi rivojlanmoqda.
Inson ma naviyati — bu insonlarning axloqiy qadriyatlari, e'tiqodlari, urf-ʼ
odatlari, diniy va falsafiy qarashlari jamlangan tizimdir. Ma naviyat shaxsning
ʼ
ongida shakllanib, jamiyatda ijtimoiy munosabatlar, madaniyat va axloqiy
prinsiplar asosida ifodalanadi. Inson ma naviyatining asosiy tarkibiy qismlari:
ʼ
axloq, e'tiqod, san'at, madaniyat va bilimdir.
Ma naviyatning mohiyati insonning axloqiy va ma'naviy qadriyatlarni
ʼ
anglashida va bu qadriyatlarni kundalik hayotga tatbiq etishda yotadi. Ma naviyat
ʼ
har bir insonning ichki dunyosini tashkil etib, uning ijtimoiy muhitda qanday
munosabatlar o‘rnatishiga, axloqiy jihatdan to‘g‘ri yo‘lni tanlashiga yordam
beradi.
Inson ma naviyati, tarixiy jarayonlar orqali shakllanadi. U jamiyatda
ʼ
o‘rnatilgan qadriyatlar, an'analar, diniy e'tiqodlar va axloqiy normalar orqali
rivojlanadi. Har bir davrda ma naviyat o‘zgaradi, yangi bilimlar va tajribalar bilan
ʼ
boyiydi.
 Ma naviyat
ʼ insonning axloqiy, diniy va falsafiy qarashlarini
ifodalaydi. Bu uning ichki dunyosini, hayotga bo‘lgan munosabatini, to‘g‘ri va
noto‘g‘ri tushunchalarini o‘z ichiga oladi.
 Madaniyat esa, kengroq tushuncha bo‘lib, ijtimoiy jarayonlarni,
san'atni, urf-odatlarni va xalqning tarixi orqali yuzaga kelgan umumiy merosni
o‘z ichiga oladi. Madaniyat jamiyatning tashqi ifodasi, uning o‘ziga xosliklari
va jamiyatda shakllangan turmush tarzini aks ettiradi.
Farq shundaki, ma naviyat ko‘proq shaxsiy va ichki fazada yuzaga kelgan
ʼ
qadriyatlar tizimi bo‘lsa, madaniyat jamiyatda o‘zini ko‘rsatadigan tashqi va
kollektiv qadriyatlar yig‘indisidir.
Fan-texnikaning kundalik hayotga ta'siri har doim oshib bormoqda.
Zamonaviy texnologiyalar insonning ish, o‘qish, dam olish va kommunikatsiya
kabi barcha sohalarini qamrab olgan. Quyidagi misollar orqali bu ta'sirni ko‘rsatish
mumkin:

Kompyuter texnologiyalari va internet hayotimizning ajralmas qismiga aylangan.
Bugungi kunda odamlar uchun ma'lumot olish, o‘qish, ish qilish va hatto ijtimoiy
tarmoqlarda muloqot qilish uchun internetdan foydalanish juda muhim.
Kompyuterlar va internet yordamida masofaviy ish (remote work) imkoniyatlari
yaratildi, bilim olishning yangi shakllari paydo bo‘ldi (onlayn ta'lim, masofaviy
o‘quv kurslar), va global miqyosda aloqa osonlashdi. Buning natijasida, insonlar
bir-biridan masofada bo‘lishsa ham, o‘zaro o‘rganish, ishlash va yangi
imkoniyatlardan foydalanish imkoniyatiga ega bo‘lishdi. Sun'iy intellekt va
robototexnika hayotimizga yangi jarayonlarni olib kirdi. Sun'iy intellekt (SI)
texnologiyalari hozirgi kunda avtomatlashtirilgan xizmatlar, tibbiyot, transport,
ishlab chiqarish va hatto kundalik yordamchilarda qo‘llanilmoqda. Masalan,
tibbiyotda xastaliklarni aniqlashda SI yordamida tezroq va aniqroq tashxislar
qo‘yiladi. Robototexnika esa ishlab chiqarishda, transportda va hatto uy-ro‘zg‘or
ishlarida qo‘llanilmoqda. Robotlar mehnat unumdorligini oshiradi, xavfsizlikni
ta'minlaydi va xavfli muhitda ishlash imkoniyatlarini yaratadi.
Fan-texnikaning iqtisodiyot va jamiyatga ta'siri o‘zgarmas ravishda kuchayib
bormoqda. Bu ta'sirni quyidagi jihatlardan ko‘rib chiqish mumkin:
Texnologiyaning rivojlanishi ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish va
optimallashtirish imkoniyatini yaratdi. Avtomatik tizimlar, robotlar, 3D bosib
chiqarish texnologiyalari kabi yangiliklar ishlab chiqarishda samaradorlikni
oshirdi, xarajatlarni qisqartirdi va ishlash tezligini oshirdi. Shuningdek,
texnologiya yordamida ishlab chiqarishning ekologik jihatlari ham yaxshilandi.
Masalan, energiya samaradorligini oshirish, chiqindilarni kamaytirish va tabiiy
resurslardan foydalanishning yanada samarali usullari yaratildi. Yangi
texnologiyalar nafaqat iqtisodiyotni, balki ijtimoiy tizimni ham shakllantirmoqda.
Masalan, raqamli iqtisodiyotning rivoj lanishi yangi ish o‘rinlari va yangi xizmatlar
yaratdi. Onlayn savdo, kriptovalyutalar, blockchain texnologiyalari kabi sohalar
iqtisodiy faoliyatning yangi shakllarini keltirib chiqardi.
Shuningdek, ijtimoiy tizimda ham muhim o‘zgarishlar yuz berdi. Ijtimoiy
tarmoqlar orqali odamlar o‘z fikrlarini, qarashlarini va tajribalarini bo‘lishishadi.

Bu esa yangi kommunikatsiya usullarini yaratdi, shuningdek, ijtimoiy adolat va
inson huquqlari kabi masalalarda yangi tahlil va bahs-munozaralar paydo bo‘ldi.
Fan-texnikaning kundalik hayot va jamiyatga ta'siri jarayonlari doimiy
rivojlanmoqda. Texnologiyalar insonning turmush tarzini o‘zgartirib, iqtisodiyotni
va ijtimoiy tizimlarni yangi bosqichga olib chiqmoqda. Bu o‘zgarishlar ijobiy va
salbiy natijalarga olib kelishi mumkin, ammo har bir yangilik insoniyatning
rivojlanishiga yangi imkoniyatlar yaratadi.
Yakuniy qism
4 . Baholash Faol qatnashgan guruh va
o‘quvchilar rag‘batlantiriladi va
baholanadi 5 Guruhlarga
naminatsiya
berish Smayil
kartochka
lari
5. Refleksiya va
darsga yakun
yasash Taraqqiyot va ilm-fan o'rtasida
qanday bog'liqlik bor? 5

Darsda ishlatiladigan tarqatma materiallar

FAN-TEXNIKA TARAQQIYOTI VA INSON MAʼNAVIYATI

Sotib olish