Ijtimoiy  pedagogning maktab yoshidagi o‘smirlar bilan ish yuritishi

KIRISH…………………………………………………………………………….3

I BOB:  IJTIMOIY PEDAGOGNING MAKTAB YOSHIDAGI O‘SMIRLAR BILAN ISH YURITISHI MAVZUNI O‘RGANISHNING NAZARIY AHAMIYATI 

1. Mavzuni o‘rganishning maqsadi va vazifasini o‘rganish…………………...8
2. Mavzuni o‘rganishning o‘ziga xos xususiyatlarini yoritish……………….13
3. bob bo‘yicha xulosa……………………………………………….……....19

II BOB : IJTIMOIY PEDAGOGNING MAKTAB YOSHIDAGI O‘SMIRLAR BILAN ISH YURITISHINI O‘RGANISH METODIKASI

2.1 Mavzuni o‘rganishda interfaol o‘qitish metodlaridan foydalanishni ko‘rsatish………………………………………………………….…………..….20

2.2   Mavzuni o‘rganish mazmuni va shakllarini aniqlash……………………...24

2. bob bo‘yicha xulosa………………………………………………………......28

XULOSA…………………………………………..……………………………..29

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI………………………….31

KIRISH

Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoyev aytganlaridek: “Ta’lim muassasalari faoliyatini tubdan yaxshilash, eng ilg‘or xorijiy tajribani o‘rganish, har jihatdan zamonaviy tizim yaratish bugungi kunning talabi, ta’limni rivojlantirmasdan hech bir sohani rivojlantirib bo‘lmaydi[1]”. Prezidentimizning bu fikrlari negizida qanchalik chuqur ma’no borligi bizga ma’lum.

Mavzuning dolzarbligi: Mamlakatimizda ta’lim-tarbiya tizimini yangi bosqichga ko‘tarish, pedagog kadrlar tayyorlash sifatini ilg‘or xalqaro standartlar asosida takomillashtirish va oliy pedagogik ta’lim bilan qamrov darajasini oshirish borasida izchil chora-tadbirlar amalga oshirib kelinmoqda. Jumladan, maktabgacha ta’lim qamrovining oshishi, 11 yillik umumiy o‘rta ta’lim tizimining joriy qilinishi hamda oliy ma’lumotli malakali kadrlar tayyorlash ko‘lamining kengayishi munosabati bilan yuqori malakali mutaxasislarga nisbatan yuzaga kelayotgan ehtiyojni o‘z vaqtida ta’minlash maqsadida so‘nggi yillarda pedagog kadrlar tayyorlashga ixtisoslashgan 1 ta xorijiy va 4 ta mahalliy oliy ta’lim muassasasi faoliyati yo‘lga qo‘yildi, mazkur ta’lim sohasi bo‘yicha xorijiy davlatlar bilan qo‘shma ta’lim dasturlari tashkil etildi.

Mavzuni o‘rganilganlik darajasi: Maktab yoshidagi o‘smirlar bilan ijtimoiy pedagogik ish olib borish maktabgacha tarbiya muassasalaridagi ijtimoiy pedagogik ishdan tubdan farq qiladi. Bu faoliyat o‘quvchilarning doimiy kamol topishlari va ta’lim olishlariga bog‘liq. Maktabdagi ijtimoiy pedagogik faoliyatning barcha jihatlarini bir bobda ochib berishning iloji yo‘q, shuning uchun biz eng muhim vaziyatlarini ochib berishga harakat qilamiz. Respublikamizda maktab o‘quvchilari bilan ijtimoiy pedagogik ish olib borish rivojlanmoqda. U qisman moziy tajribasi, qisman zamonaviy pedagogik tibbiy, psixologik, yuridik faoliyat turlariga tayanib ish olib bormoqda. So‘nggi yillarda pedagogik jamoalar ham paydo bo‘lib, ularda maktab nafat ta’lim-tarbiya masalalarini balki o‘quvchining boshqa bir qator ijtimoiy muammolarini ham yechmoqda. Davlatimizdagi o‘zgarishlar mavjud ta’lim tizimiga ham o‘z ta’sirini ko‘rsatdi. Umumta’lim maktabi o‘zining o‘quv, tarbiya va ijtimoiy funksiyalarini ko‘rib chiqib birinchi o‘ringa quyidagi ijtimoiy funksiyalarni qo‘yishi kerak edi: Ta’lim to‘g‘risidagi qonun, bajarish lozim edi, biroq ta’lim va tarbiya o‘smirlar va o‘smirlar manfaati asosida takomillashtirish davr talabi deb hisoblaymiz.

1. Maktabda tarbiya ishini ta’lim bilan teng yuritish. 

2. Maktab faoliyatini qayta ko‘rib chiqish.

3. Maktab ishida, o‘smirlar faolligini oshirish, turli o‘smirlar klublari, sport, to‘garak mashg‘ulotlarini rejali tashkil etish kabilar.

Shuningdek, ijtimoiy pedagogdan kuyidagi malaka va kunikmalarga ega bulishi talab etiladi:

• analitik, ya’ni sotsiumda ro‘y berayotgan jarayonlarni nazariy chaxdil etish, o‘smirning ruxiy olamini anglay bilish, ularning muammolarini xal etishga doir xamkorlik faoliyatini tashkil etish;
• tashkil etilgan ijtimoiy-pedagogik faoliyat buyicha o‘smirning muammolarini xal etish yullarini kura bilish;
• loyixalash, ya’ni, ijtimoiy-pedagogik faoliyatning mazmunini aniщgash va rejalashtirish;
• refleksiv, ya’ni ijtimoiy pedagog uzining faoliyatini taxtil etib borishi;
• kommunikativ, ya’ni ijtimoiy pedagogning insonlararo muloqot madaniyatini egallashi. U o‘smirlar fikrini eshita bilish, muloqotga kirisha bilish, faktlar to‘plash singari faoliyatlarni o‘z ichiga oladi.
• kasbiy status - bu kasb kodeksida ko‘rsatilib, sub’yektning insonlararo munosabatlar tizimidagi kasbiy xolati, xuquqlari, majburiyatlaridir.

Kurs ishining maqsadi: Ijtimoiy pedagogning maktab yoshidagi o‘smirlar bilan ish yuritishini o‘rganish metodikasi.

Turli davlatlarda ijtimoiy pedagog ishiga ikki yondashuv mavjud: u maktab bilan hamkorlik qiladi yoki u maktabning shtatli hodimi hisoblanadi. Maktab bilan hamkorlik qila turib ijtimoiy pedagog tez-tez maktabga borib turadi. Ota-onalar va o‘quvchilarning o‘zaro munosabatlarining yaxshilanishiga yordam beradi, dars qoldirish sabablarini aniqlaydi. U o‘smirlar bilan qo‘pol munosabatda bo‘lgan oilalarni, jismoniy va ruhiy nuqsonli o‘smirlarni aniqlaydi. O‘smir yoki oilaga yordam berish maqsadida o‘smirning uzoq davom etgan kasalligi sabablarini surishtiradi, o‘smir o‘qishda ortda qolmasligi uchun u bilan uyda va kasalxonada alohida shug‘ullanadi. O‘smir tarbiyasidagi muammolarni xal qilish uchun huquqshunos, shifokor, militsiya hodimlari xizmatidan foydalanadi. Respublikamizda ijtimoiy pedagog maktabning shtatli xodimi hisoblanadi. U ijtimoiy yordamga muhtoj o‘smirlarni aniqlaydi. Bu o‘smirlar maktab kursini o‘zlashtirishga qobiliyati yetmaydigan o‘smirlardir. Bu o‘smirlar maktab yoki oilada ruhiy tushkunlikni boshdan kechirishadi. Odatda bu o‘smirlar voyaga yetmaganlar ishlari bo‘yicha komissiya ro‘yxatida turishadi. Ba’zan o‘smirlar va ularning atrofidagilar bilan munosabatlarini oydinlashtirish yetarli yordam beradi. Ijtimoiy pedagog o‘quvchining maktabdan tashqari vaqtini tashkillashtirib, o‘z tarbiyaviy ishini olib borishida ota-onalar bilan hamkorlik qiladi. Hamkorlik yuzasidan seksiya, klublar, har xil mehnat, turistik bo‘linmalar tashkil qiladi. Ijtimoiy pedagog pedagogik jamoaning  tarbiyasi og‘ir o‘smirlar bilan ish olib borishini tartibga soladi. U maktab pedagogik jamoasiga doimiy tarzda sinfdagi psixologik muhit to‘g‘risida axborot beradi. Aynan shu holat maktabda ijtimoiy ish olib borishning rejasini tuzishda muhim ahamiyatga ega. Yangi O‘zbekistonda pedagogika fanini innovatsion rivojlantirish istiqbollari: nazariya va amaliyot Ijtimoiy pedagog maktabdan haydalgan o‘smirlarga alohida e’tibor qaratishi kerak. 

[1] Mirziyoyev Shavkat Miromonovich. Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. Sh.M. Mirziyoyev. Toshkent O‘zbekiston, 2016.