Dokument ma'lumotlari

Narxi 9000UZS
Hajmi 62.2KB
Xaridlar 31
Yuklab olingan sana 08 Avgust 2023
Kengaytma docx
Bo'lim Kurs ishlari
Fan Iqtisodiyot

Sotuvchi

Bohodir Jalolov

“Iqtisodiyot” ta’lim yo’nalishi bo’yicha tanishuv amaliyot hisoboti

O ’ ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O ’ RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI SIRTQI FAKULTET “IQTISODIYOT, BOSHQARUV, SOLIQLAR VA SUG’URTA” KAFEDRASI “IQTISODIYOT” TA’LIM YO’NALISHI BO’YICHA TANISHUV AMALIYOT HISOBOTI Tayyorladi: ___________ talabasi Kafedra tomonidan ro’yxatga ______________________________ olingan tartib raqami № _____ Amaliyot rahbari:_______________ “___”_________2022yil______ (imzo) Hisobot himoyaga tavsiya Hisobot bahosi________ball qilindi (qilinmadi) Komissiya a’zolari: Sana “___”______202_y. _________________________ Rahbar imzosi:______________ _________________________ _________________________ Toshkent Reja: Kirish. 1. Zafarobod Bunyodkor biznesi Moliya bo’limi tasnifi hamda tashkiliy tuzilmasi bilan tanishish. 2. Zafarobod Bunyodkor biznesi Moliya bo’limining bugalteriya faoliyatini tartibga soluvchi me’yoriy-huquqiy hujjatlarni o’rganish. 3. Zafarobod Bunyodkor biznesi Moliya bo’limining xodimlar tarkibi va soni. 4. Zafarobod Bunyodkor biznesi Moliya bo’limi ish faoliyatida qo’llanilayotgan dasturiy ta’minotlar bilan tanishish va o’rganish. Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. Kirish. So nggi yillarda respublika iqtisodiyotida davlatning roli va ishtirokini qisqartirish,ʻ iqtisodiyot tarmoqlarini boshqarishga bozor prinsiplari va mexanizmlarini keng joriy qilish, shuningdek, aholi farovonligi va turmush darajasini oshirish bo yicha aniq ʻ maqsadga yo naltirilgan chora-tadbirlar amalga oshirildi. ʻ Shu bilan birga, iqtisodiyot organlarining amaldagi tuzilmasi, ularning ishini tashkil qilish prinsip va usullari iqtisodiyotni boshqarishning zamonaviy talablariga, shuningdek, iqtisodiyot tarmoqlaridagi tuzilmaviy o zgartirishlarga javob bermaydi. ʻ Xususan, iqtisodiyotning o zgarishi sharoitida mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy ʻ rivojlantirishning asoslangan maqsadli yo nalishlarini (indikatorlarini) shakllantirish, ʻ shuningdek, mavjud ichki va tashqi omillarni hamda islohotlarning strategik ustuvor yo nalishlarini hisobga olgan holda iqtisodiy o sishning yangi manbalarini aniqlash tizimi ʻ ʻ mavjud emas. Iqtisodiyotning hududiy va tarmoq taraqqiyoti, shu jumladan, urbanizatsiya salohiyatini amalga oshirish orqali mutanosiblikni ta minlash uchun ishlab chiqarish ʼ kuchlarini joylashtirish borasidagi ishlarni muvofiqlashtirish tizimi kerakli darajada yo lga ʻ qo yilmagan. ʻ Bozor tamoyillarini keng joriy etish, mahalliy ishlab chiqarishni diversifikatsiya qilish, bozorni raqobatbardosh tovarlar bilan to ldirish va ularni tashqi bozorlarga yo naltirish ʻ ʻ hajmlarini oshirish bo yicha zarur tadbirlar ishlab chiqilmayapti. ʻ Natijada, barqaror ishchi o rinlari yaratish darajasi pastligicha saqlanib ʻ qolayotganligi aholini, ayniqsa, qishloq aholisini barqaror daromad manbai bilan ta minlash imkonini bermaydi va sifatli inson kapitalini rivojlantirishga to sqinlik qiladi. ʼ ʻ Mamalakatimizning iqitisodiyotni rivojlantirishda O'zbek modeli ijtimoiy-iqtisodiy salohiyatini, xalqimiz davlatchiligi tarixini, milliy diniy qadriyatlar va jahon tajribasini hisobga olgan holda ishlab chiqilgani qayd etildi. Iqtisodiyotning siyosatdan ustunligi, davlatning bosh islohotchi ahamiyati, qonun ustuvorligi kuchli ijtimoiy siyosat,bozor iqtisodiyotiga bosqichma-bosqich o'tish mashhur beshta tamoyilga tayangan ushbu model bozor iqtisodiyotiga asoslangan huquqiy demokratik davlat qurish strategiyasi sifatida istiqlol yillarida barcha amaliy ishlarning ishonchli poydevori, taraqqiyotning harakatlantiruvchi kuchiga aylandi. Mamlakatimiz prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan ilgari surilgan O'zbekiston Respublikasini 2017-2021 yillarda beshta ustuvor "Harakatlar strategiyasi" O'zbekiston xalqi farovonligi va davlatimiz iqtisodiy qudratini mustahkamlash yo'lida yangi taraqqiyot bosqichida Respublikamizda amalga oshirilayotgan islohotlarni davom ettirmoqda. Mustaqillikka erishganimizdan to hozirgi kunga qadar yuqoridagi ikkita tamoyilga tayangan holda iqtisodiyotni rivojlantirib, xalq farovonligini ta'minlab kelinmoqda. Jaxondagi innovatsion iqtisodiyotning rivojlanishi bugungi kunlarda sur'atlar bilan namoyon bo'lmoqda. Innovatsion iqtisodiyotning dinamik rivojlanish tendentsiyasi iste'molchilar talabini to'liqroq qondirish va iqtisodiyotning zamonaviy tarmoqlarida mehnat unumdorligini yuqori darajada oshirish imkonini beradi. Respublikamiz iqtisodiyotini samarali rivojlantirishda uning an'anaviy resurslarga asoslangan modelining muhim muqobil varianti sifatida texnika va texnologiyalar, ilm- fanning oxirigi natijalari hamda yaxlit holda jamiyat hayotini uzluksiz yuksalishini ta'minlash maqsadida inson kapitalidan samarali foydalanishga yo'naltirilgan innovatsion rivojlanish strategiyasiga o'tish alohida ahamiyat kasb etmoqda. Zamonaviy axborot texnolggiyalar innovatsion va integratsion ijtimoiy iqtisodiyotga - egiluvchan, dinamik, samarali, doimiy yangilanib turadigan, yangicha mazmun va ko'rinishga ega bo'lgan innovatsion rivojlanish strategiyasi mos keladi. Sanoat tarmoqlarini, xususan, zamonaviy tarmoqlarni innovatsion va integratsion rivojlantirishga ham tegishlidir. Iqtisodiyotimizning raqobatdoshligini ta'minlanilishi xozirgi kungdagi yurtimizning barqaror rivojlantirishning asosiy dolzarb masalaridan biri. Milliy ijtimoiy va iqtisodiy izchil ravishda isloh qilish maqsadida tarkibiy jihatdan o'zgartirish va diversifikatsiya qilishni chuqurlashtirish, innovatsion va integratsion va yuqori texnologiyalarga asoslangan yangi sanoat korxonalarida ishlab chiqarish tarmoqlarining jadal rivojlanishini ta'minlash, faoliyat ko'rsatayotgan quvvatlarni modernizatsiya qilish va innovatsion integratsion zamonaviy texnik yangilash jarayonlarini tezlashtirish orqaligina ta'minlanishi mumkinligini janoxdagi ko'zga ko'ringan assosiy va yetakchi davlatlar tajribasi ko'rsatib turibdi. Jahon bozorida narxi va sifati bo'yicha raqobatdosh mahsulotlar ishlab chiqarish zarur. Xozirda milliy sanoat mahsulotlari ishlab chiqarishni diversifikatsiyalash va uning zamonaviy tarmoqlarini modernizatsiyalash jarayoni uning sub'ektlari iqtisodiy faoliyatining moddiy-texnika bazasini rivojlanish darajasiga bog'liqdir, chunki korxonalar resurs salohiyatidan samarali foydalanish iqtisodiy o'sishni ta'minlash va barqarorlikka erishishning shart-sharoiti va asosiy omili hisoblanadi. Iqtisodiyotni erkinlashtirish va bozor mexanizmlarini keng joriy qilish tamoyillariga asoslangan islohotlarning yangi bosqichida davlatning iqtisodiyotdagi rolini kamaytirish va xususiy sektorning ishtirokini kengaytirish bo’yicha navbatdagi ishlarning natijadorligini oshirish bugungi kunda iqtisodiyotni boshqarishning aniq, shaffof va natijaga yo’naltirilgan mexanizmini ishlab chiqishni taqozo etmoqda. Shu bilan birga, hududlarda aholining turmush darajasi va sifatini yaxshilash, xususan kambag’allikni qisqartirish vazifalari ko’p jihatdan iqtisodiyotning barcha tarmoq va sohalarining raqobatbardoshligini oshirish hamda tadbirkorlikni rivojlantirish uchun fundamental sharoitlarni yaratib berish hisobiga yangi va barqaror ish o’rinlarini tashkil etish bilan bevosita bog’liqdir. Iqtisodiyotni yanada rivojlantirish va liberallashtirishga yo’naltirilgan makroiqtisodiy barqarorlikni mustahkamlash va yuqori iqtisodiy o’sish sur’atlarini saqlab qolish, milliy iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirish, qishloq xo’jaligini modernizatsiya qilish va jadal rivojlantirish, iqtisodiyotda davlat ishtirokini kamaytirish bo’yicha institutsional va tarkibiy islohotlarni davom ettirish, xususiy mulk huquqini himoya qilish va uning ustuvor mavqeini yanada kuchaytirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik rivojini rag’batlantirish, hududlar, tuman va shaharlarni kompleks va mutanosib holda ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiy ettirish, investitsiyaviy muhitni yaxshilash orqali mamlakatimiz iqtisodiyoti tarmoqlari va hududlariga xorijiy sarmoyalarni faol jalb etishdir. Zafarobod Bunyodkor biznesi Moliya bo’limi tasnifi hamda tashkiliy tuzilmasi bilan tanishish. Respublika moliya organlari faoliyatini tubdan takomillashtirish, O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining soliq-budjet siyosatiga qat’iy rioya etilishini ta’minlash, iqtisodiyotning real sektori tarmoqlarini hamda ijtimoiy sohani barqaror, mutanosib va jadal rivojlantirish, mahalliy budjetlarning daromad bazasini mustahkamlash, budjet mablag’laridan samarali foydalanishga yo’naltirilgan vazifalari, funksiyalari, ish shakllari va uslublarini qayta ko’rib chiqish maqsadida, tuman va shahar bo’linmalarning faoliyatining ustuvor vazifalari aniq ko’rsatib berilgan. Zafarobod Bunyodkor biznesi bo’limi - iqtisodiy o’sishning barqaror yuqori sur’atlarini, iqtisodiyot va ijtimoiy sohaning moliyaviy mutanosibligini ta’minlashda, davlatning ijtimoiy majburiyatlarini to’liq va o’z vaqtida bajarishda, yirik investitsiya loyihalarini moliyalashtirish va mamlakatning mudofaa qobiliyatini mustahkamlashda moliya organlarining rolini oshirishga yo’naltirilgan yagona davlat soliq-budjet siyosatini amalga oshirish; iqtisodiyot va aholiga soliq yukini kamaytirish, ishlab chiqarish samaradorligini ta’minlash, mineral-xomashyo, er-suv hamda boshqa resurslar va uskunalardan oqilona foydalanishda soliq hamda boshqa majburiy to’lovlarning rag’batlantiruvchi rolini kuchaytirish yo’li bilan soliq tizimini izchil takomillashtirib borish, soliq ma’muriyatchiligi samaradorligini oshirish, soliqlar hamda boshqa majburiy to’lovlarni hisoblash va to’lash tartibini soddalashtirish, shuningdek, soliqlar va boshqa majburiy to’lovlarning to’liq yig’ilishini ta’minlash maqsadida ularning stavkalarini optimallashtirish; budjetlararo munosabatlarni tubdan takomillashtirish, shahar mahalliy budjetlarining daromad bazasini barcha choralar bilan kengaytirish, shaharni subvensiyadan chiqarib, ularning mutanosibligi va o’zini o’zi qoplay olishini ta’minlash, shahar hokimligo bilan birgalikda shahrini kompleks va intensiv rivojlantirish asosida Davlat budjetiga qo’shimcha manbalar jalb etish yuzasidan tizimli ishlarni amalga oshirish, tabiiy va iqtisodiy salohiyatdan yanada to’liq va samarali foydalanish, hududlar iqtisodiyotini modernizatsiyalash va diversifikatsiyalash; moliyaviy resurslarni iqtisodiy taraqqiyotning eng ustuvor yo’nalishlariga, ijtimoiy sohani, ayniqsa qishloq joylarida, jadal rivojlantirishga, maqsadli investitsiya dasturlarini moliyalashtirishga, belgilangan me’yorlarga muvofiq ularni real moliyalashtirish manbalari bilan mustahkamlashga, ushbu asosda kreditorlik va debitorlik qarzlarini kamaytirishga jamlash; iqtisodiyot bazaviy tarmoqlarining moliyaviy barqarorligini ta’minlash borasidagi ishlarni muvofiqlashtirish, qishloq xo’jaligini moliyaviy qo’llab-quvvatlashning samarali usul va mexanizmlarini joriy etish, tovarlar va xizmatlarning ayrim turlariga narx va tariflar belgilash tartibini takomillashtirish hamda to’lov intizomini mustahkamlash; budjet tizimidagi budjet mablag’laridan maqsadli hamda oqilona foydalanish ustidan davlat moliyaviy nazoratini amalga oshirish, qat’iy iqtisod qilish, ishlab chiqarish va muomala xarajatlarini kamaytirish, nobudgarchilik va talon-torojlikni, maqsadga nomuvofiq chiqimlarni tugatish yuzasidan idoralar, xo’jalik subyektlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari bilan birgalikda keng qamrovli profilaktika ishlarini olib borish; davlatning valyuta resurslarini ko’paytirish va ulardan samarali foydalanish bo’yicha takliflar ishlab chiqish; fuqarolarning pensiya ta’minoti sohasida davlat siyosatining asosiy yo’nalishlarini ishlab chiqish, Moliya vazirligi huzuridagi budjetdan tashqari Pensiya jamg’armasi daromadlari va xarajatlarining mutanosibligini ta’minlash, Moliya vazirligi huzuridagi budjetdan tashqari Pensiya jamg’armasi tomonidan uning zimmasiga yuklangan vazifalar va funksiyalar, xususan pensiyalar hamda boshqa tegishli to’lovlarni tayinlash va o’z vaqtida to’lash bo’yicha o’rnatilgan qoidalarning qo’llanilishini muvofiqlashtirish hamda ularni nazorat qilish; iqtisodiyot va ijtimoiy sohaning ustuvor yo’nalishlarida davlat-xususiy sheriklikni rivojlantirishning tarmoq dasturlarini ishlab chiqishda ishtirok etishdan iborat. Zafarobod Bunyodkor biznesimoliya bo’limining NAMUNAVIY TUZILMASI Mudir Mudirning birinchi o’rinbosari — bo’lim boshlig’i Davlat maqsadli dasturlari monitoringi masalalari bo’yicha mudir o’rinbosari — sho’ba mudiri Budjetni ijro etish hisobi va hisoboti sho’basi 2Mahalliy budjetni shakllantirish va budjet tashkilotlarini moliyaviy ta’minlash bo’limi 1 — 4 Kommunal va yo’l xo’jaligini rivojlantirish, obodonlashtirish va narxlarni belgilash chora-tadbirlarini moliyaviy jihatdan ta’minlash sho’basi 1 Jismoniy va yuridik shaxslar murojaatlari bilan ishlashni nazorat qilish va muvofiqlashtirish bo’yicha inspektor 1Budjetning daromad bazasini mustahkamlash va subvensiyaviylikni kamaytirish bo’yicha bosh iqtisodchi 1 Yuriskonsult 1 O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi to’g’risida NIZOM I. Umumiy qoidalar 1. Ushbu Nizom O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining maqomi, asosiy vazifalari, funksiyalari, huquqlari va faoliyatining tashkiliy asoslarini belgilaydi (keyingi o’rinlarda — Moliya vazirligi). 2. Moliya vazirligi budjet, soliq va bojxona-tarif sohalarida, shuningdek, moliya bozori, sug’urta, fuqarolarning pensiya ta’minoti, buxgalteriya hisobi va moliyaviy hisobot sohasida, budjet tashkilotlari va budjet oluvchilarni moliyalashtirish, monopolist korxonalarning tovar va xizmatlari uchun narx belgilash, O’zbekiston Respublikasi davlat budjetining strategik makroiqtisodiy ko’rsatkichlari va parametrlariga erishishni ta’minlash funksiyalarini amalga oshiruvchi davlat boshqaruvi organi hisoblanadi. Moliya vazirligi o’z faoliyatida O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga hisobot beradi. O’zbekiston Respublikasi moliya vaziri (keyingi o’rinlarda — moliya vaziri) O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tarkibiga kiradi. 3. Moliya vazirligi tizimiga Qoraqalpog’iston Respublikasi Moliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimligi moliya bosh boshqarmalari, tumanlar va shaharlar hokimliklari moliya bo’limlari (keyingi o’rinlarda — hududiy moliya organlari), Moliya vazirligi G’aznachiligi, Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri g’aznachilik boshqarmalari, tumanlar va shaharlar g’aznachilik bo’limlari (keyingi o’rinlarda — g’aznachilikning hududiy boshqarmalari), Moliya vazirligi Nazorat-taftish bosh boshqarmasining hududiy boshqarmalari, Moliya vazirligi huzuridagi davlat maqsadli jamg’armalarini taqsimlovchi organlar, Moliya vazirligi tasarrufidagi boshqa tashkilotlar kiradi. Hududiy moliya organlari Moliya vazirligiga va tegishli ravishda Qoraqalpog’iston Respublikasi Vazirlar Kengashiga, viloyatlar va Toshkent shahar, tuman va shahar hokimliklariga hisobot beradi. 4. Moliya vazirligi o’z faoliyatida O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, Budjet kodeksi va qonunlariga, O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlariga, O’zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, shuningdek, mazkur Nizomga amal qiladi. 5. Moliya vazirligi o’z faoliyatini davlat va xo’jalik boshqaruvining boshqa organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari va boshqa tashkilotlar bilan hamkorlikda amalga oshiradi. 6. Moliya vazirligi va hududiy moliya organlari, g’aznachilikning hududiy boshqarmalari, Moliya vazirligi Nazorat-taftish bosh boshqarmasining hududiy boshqarmalari moddiy-texnik ta’minoti O’zbekiston Respublikasi davlat budjeti (keyingi o’rinlarda — Davlat budjeti), O’zbekiston Respublikasi moliya tizimini ijtimoiy rivojlantirish va xodimlarni moddiy rag’batlantirish jamg’armasi va qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa manbalar hisobidan amalga oshiriladi. 7. Moliya vazirligi, hududiy moliya organlari, g’aznachilikning hududiy boshqarmalari, Moliya vazirligi Nazorat-taftish bosh boshqarmasining hududiy boshqarmalari, Moliya vazirligi huzuridagi davlat maqsadli jamg’armalarini taqsimlovchi organlar, vazirlik tasarrufidagi tashkilotlar yuridik shaxs hisoblanadi, O’zbekiston Respublikasining Davlat gerbi tasviri tushirilgan va o’z nomi yozilgan muhrga ega bo’ladi. Hisob palatasi O’zbekiston Respublikasining Davlat gerbi tasviri tushirilgan va davlat tilida o’z nomi yozilgan muhrga ega bo’ladi. II. Moliya vazirligining vazifalari va funksiyalari 8. Quyidagilar Moliya vazirligining asosiy vazifalari hisoblanadi: iqtisodiy o’sishning barqaror yuqori sur’atlarini, iqtisodiyot va ijtimoiy sohaning moliyaviy mutanosibligini ta’minlashda, davlatning ijtimoiy majburiyatlarini to’liq va o’z vaqtida bajarishda, yirik investitsiya loyihalarini moliyalashtirish va mamlakatning mudofaa qobiliyatini mustahkamlashda moliya organlarining rolini oshirishga yo’naltirilgan yagona davlat soliq-budjet siyosatini amalga oshirish; iqtisodiyot va aholiga soliq yukini kamaytirish, ishlab chiqarish samaradorligini ta’minlash, mineral-xomashyo, er-suv hamda boshqa resurslar va uskunalardan oqilona foydalanishda soliq hamda boshqa majburiy to’lovlarning rag’batlantiruvchi rolini kuchaytirish yo’li bilan soliq tizimini izchil takomillashtirib borish, soliq ma’muriyatchiligi samaradorligini oshirish, soliqlar hamda boshqa majburiy to’lovlarni hisoblash va to’lash tartibini soddalashtirish, shuningdek, soliqlar va boshqa majburiy to’lovlarning to’liq yig’ilishini ta’minlash maqsadida ularning stavkalarini optimallashtirish; budjetlararo munosabatlarni tubdan takomillashtirish, Qoraqalpog’iston Respublikasi budjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy budjetlarining daromad bazasini barcha choralar bilan kengaytirish, viloyatlar va tumanlarni subvensiyadan chiqarib, ularning mutanosibligi va o’zini o’zi qoplay olishini ta’minlash, hududlar hokimliklari bilan birgalikda Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar hamda Toshkent shahrini kompleks va intensiv rivojlantirish asosida Davlat budjetiga qo’shimcha manbalar jalb etish yuzasidan tizimli ishlarni amalga oshirish, tabiiy va iqtisodiy salohiyatdan yanada to’liq va samarali foydalanish, hududlar iqtisodiyotini modernizatsiyalash va diversifikatsiyalash; moliyaviy resurslarni iqtisodiy taraqqiyotning eng ustuvor yo’nalishlariga, ijtimoiy sohani, ayniqsa qishloq joylarida, jadal rivojlantirishga, maqsadli investitsiya dasturlarini moliyalashtirishga, belgilangan me’yorlarga muvofiq ularni real moliyalashtirish manbalari bilan mustahkamlashga, ushbu asosda kreditorlik va debitorlik qarzlarini kamaytirishga jamlash; iqtisodiyot bazaviy tarmoqlarining moliyaviy barqarorligini ta’minlash borasidagi ishlarni muvofiqlashtirish, qishloq xo’jaligini moliyaviy qo’llab-quvvatlashning samarali usul va mexanizmlarini joriy etish, tovarlar va xizmatlarning ayrim turlariga narx va tariflar belgilash tartibini takomillashtirish hamda to’lov intizomini mustahkamlash; budjet tizimidagi budjet mablag’laridan maqsadli hamda oqilona foydalanish ustidan davlat moliyaviy nazoratini amalga oshirish, qat’iy iqtisod qilish, ishlab chiqarish va muomala xarajatlarini kamaytirish, nobudgarchilik va talon-torojlikni, maqsadga nomuvofiq chiqimlarni tugatish yuzasidan vazirliklar, idoralar, xo’jalik subyektlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari bilan birgalikda keng qamrovli profilaktika ishlarini olib borish; O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki (keyingi o’rinlarda — Markaziy bank) va boshqa valyuta nazorati organlari bilan birgalikda valyuta-moliya siyosatining asosiy tamoyillari va usullarini shakllantirish, davlatning valyuta resurslarini ko’paytirish va ulardan samarali foydalanish bo’yicha takliflar ishlab chiqish; fuqarolarning pensiya ta’minoti sohasida davlat siyosatining asosiy yo’nalishlarini ishlab chiqish, Moliya vazirligi huzuridagi budjetdan tashqari Pensiya jamg’armasi daromadlari va xarajatlarining mutanosibligini ta’minlash, Moliya vazirligi huzuridagi budjetdan tashqari Pensiya jamg’armasi tomonidan uning zimmasiga yuklangan vazifalar va funksiyalar, xususan pensiyalar hamda boshqa tegishli to’lovlarni tayinlash va o’z vaqtida to’lash bo’yicha o’rnatilgan qoidalarning qo’llanilishini muvofiqlashtirish hamda ularni nazorat qilish; sug’urta tashkilotlarining sug’urta munosabatlari barcha qatnashchilarining huquq va qonuniy manfaatlari himoya qilinishini ta’minlashga qaratilgan faoliyatini nazorat qilish, buxgalterlik hisobi va hisobotining yagona metodologiyasini shakllantirish va amalga oshirish, auditorlik faoliyatini tartibga solish, mamlakatning moliya bozorlarini rivojlantirish bo’yicha davlat siyosatini amalga oshirishda ishtirok etish; davlat moliya siyosati sohasida kadrlar tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini oshirish tizimini tashkil etish, Moliya vazirligi, uning markaziy apparati hamda tarkibiy bo’linmalarining ish shakllarini va usullarini tubdan takomillashtirish, moliya organlari faoliyatida byurokratizm va sansalorlik holatlariga yo’l qo’ymaslik, inson huquqlari, erkinliklari va manfaatlariga rioya etilishini ta’minlash, jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlariga o’z vaqtida e’tibor qaratish, zimmaga yuklatilgan vazifalarning o’z vaqtida va sifatli bajarilishi uchun moliya organlari xodimlarining mas’uliyatini oshirish. iqtisodiyot va ijtimoiy sohaning ustuvor yo’nalishlarida davlat-xususiy sheriklikni rivojlantirish tarmoq dasturlarini ishlab chiqishda ishtirok etish. 9. Moliya vazirligi zimmasiga yuklangan vazifalarni bajarish uchun quyidagi funksiyalarni amalga oshiradi: 1) soliq va bojxona-tarif siyosati sohasida: ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishning ustuvor yo’nalishlari va makroiqtisodiy ko’rsatkichlar prognozi asosida kelgusi moliya yili uchun soliq va bojxona va tarif siyosatining asosiy yo’nalishlarini (o’rta muddatli istiqbolda) shakllantiradi; O’zbekiston Respublikasi soliq va bojxona qonunchiligini takomillashtirish bo’yicha takliflar ishlab chiqadi; boshqa manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda soliq solish metodologiyasi, soliq va boshqa majburiy to’lovlar stavkalari, shuningdek, soliqlar va boshqa majburiy to’lovlarni hisoblash va to’lash bilan bog’liq hisob-kitoblar, deklaratsiyalar va boshqa hujjatlarni ishlab chiqadi; soliqlar va boshqa majburiy to’lovlarni hisoblash stavkalari va mexanizmi samaradorligini monitoring qiladi, soliq stavkalari va boshqa majburiy to’lovlarning yig’ilishini takomillashtirishga qaratilgan ularning stavkalarini o’zgartirish to’g’risida O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga takliflar kiritadi; soliqlar va boshqa majburiy to’lovlarni to’lash tartibini belgilovchi, shuningdek, soliq maslahati bo’yicha faoliyatni tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarni ishlab chiqadi va o’z vakolatlari doirasida qabul qiladi; soliq va bojxona qonunchiligiga rioya etilishi ustidan nazoratni takomillashtirishga, shuningdek, soliq va bojxona ma’muriyatchiligi sohasidagi qonun hujjatlari loyihalarini tayyorlashga qaratilgan chora-tadbirlarni ishlab chiqishda o’z vakolatlari doirasida ishtirok etadi; soliq maslahati sohasidagi munosabatlarni huquqiy tartibga solishni ta’minlaydi; O’zbekiston Respublikasining amaldagi soliq to’g’risidagi qonun hujjatlari, shuningdek, soliq maslahati faoliyatining tahlili va monitoringini olib boradi; O’zbekiston Soliq maslahatchilari palatasi tomonidan tasdiqlangan soliq maslahatchilarini o’qitish va malakasini oshirish dasturlarini hamda soliq maslahatchisining malaka sertifikatini olish uchun malaka imtihonlarini tashkil etish va o’tkazish tartibini kelishadi. Shuningdek, soliq maslahatchilari reyestrini o’zining rasmiy saytida e’lon qiladi va uni muntazam yangilab boradi; soliq maslahatchisining malaka sertifikatini olish uchun nomzodlarni o’qitishni tashkil etishda va malaka imtihonlarini o’tkazishda O’zbekiston Soliq maslahatchilari palatasiga texnik va uslubiy yordam ko’rsatadi; kiyoqlama soliq solinishining oldini olish hamda soliqlarni to’lashdan bosh tortishni bartaraf qilish, soliq sohasidagi hamkorlik va axborot almashish bo’yicha O’zbekiston Respublikasi xalqaro shartnomalari loyihasini ishlab chiqishda ishtirok yetadi; tashqi iqtisodiy faoliyatni tarifli tartibga solish usullari, kvotalash normalari, litsenziyalash va deklaratsiya taqdim etish ishlab chiqilishi va amalga oshirilishida qatnashadi; manfaatdor shaxslarning so’rovlari bo’yicha soliq qonunchiligi bilan bog’liq masalalarni qonun hujjatlariga muvofiq tushuntiradi; 2) budjet siyosati va budjetlararo munosabatlar sohasida: ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishning ustuvor yo’nalishlari va makroiqtisodiy ko’rsatkichlar prognozi asosida kelgusi moliya yili uchun (o’rta muddatli istiqbolda) budjet siyosatining asosiy yo’nalishlari bo’yicha takliflarni ishlab chiqadi; davlat moliyasining barqarorligini ta’minlash, resurslarni mamlakat taraqqiyotining ustuvor yo’nalishlariga jamlashni, shuningdek, iqtisodiyot faoliyati samaradorligini oshirish va investitsiya faolligini rag’batlantirishni hisobga olgan holda davlat budjeti loyihasini tayyorlaydi hamda davlat maqsadli jamg’armalari budjetlari loyihalarini ko’rib chiqadi; O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga budjetnoma loyihasini kiritadi; iqtisodiyot va ijtimoiy sohada amalga oshirilayotgan islohotlar hamda ularning ustuvor tarmoqlari va sohalarini selektiv qo’llab-quvvatlash zaruratini hisobga olgan holda davlat xarajatlari tuzilmasini takomillashtirish bo’yicha takliflar tayyorlaydi; budjet tizimidagi tegishli budjetlar darajalari o’rtasida umumdavlat soliqlarini taqsimlash bo’yicha takliflarni ishlab chiqadi va O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga kiritadi; vazirliklar va idoralar bilan birgalikda budjet tashkilotlarining davlat maqsadli va budjetdan tashqari jamg’armalari budjetlarini shakllantirish va ulardan foydalanish bo’yicha belgilangan jamg’armalarga ajratmalar miqdori va tartibini belgilash yuzasidan takliflar tayyorlaydi va O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga kiritadi; davlat budjeti taqchilligining cheklangan miqdori bo’yicha takliflarni ishlab chiqadi va O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga kiritadi; vaqtincha bo’sh davlat aktivlarini moliyaviy vositalarga joylashtiradi; aholini ommaviy axborot vositalari va Moliya vazirligining rasmiy veb-sayti orqali tasdiqlangan davlat budjeti va davlat maqsadli jamg’armalari budjetlari, budjet islohotlarining borishi va ularning amalga oshirilishi, davlat budjeti va davlat maqsadli jamg’armalari budjetlarining ijrosi, shuningdek, budjet qonunchiligidagi o’zgarishlar to’g’risida xabardor qiladi; budjetni rejalashtirish, budjet tashkilotlari va budjet mablag’lari oluvchilarning xarajatlarini normalash usullarini, ularni moliyalashtirish tartibini ishlab chiqadi va takomillashtiradi, shuningdek, ushbu sohada metodik rahbarlikni amalga oshiradi; budjet tizimi tamoyillariga rioya qilinishi bo’yicha davlat moliyasini boshqarish organlari faoliyatiga metodik rahbarlik qiladi; budjet tizimidagi budjetlar o’rtasida munosabatlarni optimallashtirish, Qoraqalpog’iston Respublikasi budjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy budjetlarini shakllantirishda standart yondashuvlarni ta’minlashga qaratilgan budjet tizimi va budjetlararo munosabatlarni takomillashtirish bo’yicha takliflar tayyorlaydi va O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga kiritadi; budjetlararo transfertlarni taqdim etish (ajratish) tartibini takomillashtirishni ta’minlaydi; mahalliy davlat hokimiyati organlari bilan birgalikda Qoraqalpog’iston Respublikasi budjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy budjetlarining daromad bazasini mustahkamlash, mahalliy boshqaruv organlarining tegishli budjetlar holati yuzasidan mas’uliyatini kuchaytirish bo’yicha takliflar ishlab chiqadi; Qoraqalpog’iston Respublikasi budjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy budjetlarining daromad bazasini kengaytirish, hududlarni subvensiyadan chiqarish, shu jumladan barcha zarur soliqlarning to’liq yig’ilishi hisobiga mahalliy budjetlar daromad bazasini mustahkamlashdan mahalliy davlat hokimiyati organlarining manfaatdorligini kuchaytirish orqali ularning subvensiyaviyligini qisqartirish bo’yicha takliflar ishlab chiqadi; budjet mablag’larini taqsimlovchilarning xarajatlar smetalari, jamlanma xarajatlar smetalari va shtat jadvallarini ro’yxatdan o’tkazadi; davlat budjetining daromadlari va xarajatlari yoyilmasini shakllantiradi va aniqlashtiradi, shuningdek, O’zbekiston Respublikasining respublika budjeti daromadlari va xarajatlar yoyilmasini tuzadi; vazirlik va idoralar, budjet tashkilotlari va budjet mablag’lari oluvchilarning so’rovlari bo’yicha davlat budjeti loyihasini tuzish va uning bajarilishi bilan bog’liq masalalarga aniqlik kiritadi; budjet mablag’larini taqsimlovchilar va davlat maqsadli jamg’armalarini taqsimlovchi organlarga ular uchun nazarda tutilgan budjet mablag’lari hajmini yetkazadi; har chorakda davlat soliq va bojxona xizmatlari organlariga hududlarni ijtimoiy- iqtisodiy rivojlantirish tendensiyasi va dinamikasini tizimli tahlil qilish, davlat budjeti daromadlarini oshirish zaxiralarini safarbar etish, shuningdek, mahalliy hokimiyat organlarining soliqlar barqaror tushishiga bo’lgan qiziqishini oshirishdan kelib chiqib, davlat budjeti va davlat maqsadli jamg’armalarining daromadlari prognozini yetkazadi; budjet tizimi budjetlarining daromadlari va xarajatlari mutanosibligiga ta’sir qiluvchi normativ-huquqiy hujjatlarning moliyaviy va iqtisodiy ekspertizasini o’tkazadi; ilmiy-tadqiqot muassasalari bilan birgalikda davlat moliyasini boshqarish va soliq- budjet siyosatini takomillashtirish sohasida ilmiy tadqiqotlarni tashkil etadi; davlat moliyasini boshqarish tizimida axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish sohasida yagona siyosatni olib boradi; 3) davlat budjeti ijrosini tashkil etish bo’yicha: yagona g’azna hisobvarag’ida va boshqa bank hisobvaraqlarida joylashgan budjet tizimi budjetlari mablag’larini bajarilishini tashkil etadi va boshqaradi; soliqlar va boshqa majburiy to’lovlarni ularning manbalari kesimida to’liq va o’z vaqtida tushishi ustidan monitoringni amalga oshiradi; Davlat soliq qo’mitasi, Davlat bojxona qo’mitasi va boshqa vazirliklar va idoralar bilan birgalikda davlat budjetiga daromadlar tushumini ko’paytirish, soliq to’lovchilar tomonidan daromadlarni yashirish va soliq to’lashdan bo’yin tovlash sabablarining oldini olish va bartaraf etish bo’yicha takliflarni O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga kiritadi; Markaziy bank va boshqa banklar bilan birgalikda budjet tizimi budjetlarining kassa ijrosini tashkil etadi va olib boradi; xo’jalik yurituvchi subyektlarning soliq va bojxona to’lovlari bo’yicha davlat budjeti va davlat maqsadli jamg’armalariga qarzdorligini kechiktirish va to’lash hamda moliyaviy sanksiyalarni hisobdan chiqarish bo’yicha belgilangan tartibda takliflar kiritadi, ularning hisobini yuritadi; manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda davlat maqsadli jamg’armalariga daromad tushishini tahlil qiladi hamda O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga aniq tadbirlarni moliyalashtirish uchun davlat maqsadli jamg’armalari daromadlarining prognozlardan ortiqcha tushumlaridan foydalanish bo’yicha takliflar kiritadi; budjet tashkilotlari va budjet mablag’lari oluvchilarning tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) yetkazib beruvchilar bilan tuzilgan shartnomalarini ro’yxatdan o’tkazadi; budjet tizimi budjetlarida mablag’lar nazarda tutilgan yuridik yoki jismoniy shaxslar nomidan va ularning topshirig’iga ko’ra to’lovlarni amalga oshiradi; O’zbekiston Respublikasi respublika budjetining xarajatlari yoyilmasiga o’zgartirishlar kiritadi; Qoraqalpog’iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklarining Qoraqalpog’iston Respublikasi budjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy budjetlarining tasdiqlangan parametrlariga o’zgartishlar kiritish to’g’risidagi takliflarini ko’rib chiqadi; O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga Davlat budjeti, O’zbekiston Respublikasi respublika budjeti va davlat maqsadli jamg’armalari budjetlari parametrlariga o’zgartishlar kiritish bo’yicha takliflar taqdim etadi; budjet tizimi budjetlari ijrosining budjet hisobini yuritadi hamda davlat budjetining ijrosi bo’yicha hisob-kitob va hisobot shakllarini, shuningdek budjet tashkilotlari va budjet mablag’lari oluvchilarning moliyaviy hisobotlarini belgilaydi; budjet tizimi budjetlari ijrosining budjet hisobini yuritadi va budjet hisobotini qabul qiladi; O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga Davlat budjeti va davlat maqsadli jamg’armalari budjetlarining tegishli davrdagi ijrosi to’g’risida hisobot taqdim etadi; budjet tasnifini ishlab chiqadi va tasdiqlaydi, shuningdek unga 6 oy yakuni bo’yicha o’zgartirish va qo’shimchalar kiritadi. Shu bilan birga, budjet tasnifiga o’zgartirish va qo’shimchalar kiritishdan oldin Moliya vazirligining axborot tizimiga tegishli o’zgartirish va qo’shimchalar kiritishi mumkin; 4) davlat valyuta siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirish, respublika ichki valyuta bozorida valyuta mablag’larining tushishi va ulardan foydalanish monitoringi, ishlab chiqarishni tartibga solish, qimmatbaho metallar va qimmatbaho toshlardan foydalanish sohasida: davlat valyuta siyosatining asosiy yo’nalishlari bo’yicha to’lov balansining mutanosibligini ta’minlash, davlat tashqi qarziga barqaror va o’z vaqtida xizmat ko’rsatish, investitsiya dasturlarini amalga oshirish, iqtisodiyotning bazaviy tarmoqlarini rivojlantirish hamda O’zbekiston Respublikasining davlat ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishining ustuvor yo’nalishlari bilan bog’liq holda rejalashtirilgan yil va o’rta muddatli istiqbolga mo’ljallangan eksport salohiyatining o’sishini rag’batlantirishga qaratilgan takliflar tayyorlashda ishtirok etadi; Markaziy bank, manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda xorijiy valyutadagi mablag’lar tushumi va ulardan foydalanish ustidan monitoringni amalga oshiradi; chet el valyutasidagi mablag’lar tushumlarining qo’shimcha manbalari, shuningdek, xorijiy valyutadagi mablag’lardan foydalanish tuzilmasini takomillashtirish bo’yicha takliflar tayyorlaydi; xorijiy davlatlarga beriladigan kreditlar monitoringini, shuningdek, O’zbekiston Respublikasi oldidagi majburiyatlarni to’lash hisobiga amalga oshiriladigan to’lovlar o’z vaqtida bajarilishi ustidan nazoratni amalga oshiradi, Markaziy bank bilan birgalikda qimmatbaho metallar bozorining holatini tahlil qiladi, shuningdek, qimmatbaho metallar ishlab chiqarish, qayta ishlash, ichki iste’mol va eksporti prognozlarini va balanslarini ishlab chiqishda ishtirok etadi; oltin-valyuta zaxiralariga xarid qilinadigan qimmatbaho metallar va qimmatbaho toshlar uchun narx va hisob-kitoblarni belgilash tartibi bo’yicha takliflar ishlab chiqadi; O’zbekiston Respublikasining xorijiy davlatlarga beg’araz yordam ko’rsatish, xalqaro birlashmalar va tashkilotlarga a’zolik badallarini to’lash, O’zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligining xorijiy davlatlardagi diplomatik muassasalarini saqlash bilan bog’liq operatsiyalarini moliyalashtirish va hisobga olishni amalga oshiradi; O’zbekiston Respublikasi a’zosi bo’lgan mintaqaviy va submintaqaviy tashkilotlar doirasida moliyaviy sohadagi hamkorlikni rivojlantirish va integratsiya jarayonlarini chuqurlashtirish bo’yicha takliflar tayyorlaydi; O’zbekiston Respublikasining ikki va ko’p tomonlama hukumatlararo va idoralararo bitimlarda ishtirok etishidan kelib chiqadigan moliyaviy majburiyatlarining bajarilishi ustidan monitoringni amalga oshiradi; 5) davlat qarzini boshqarish sohasida: Markaziy bank bilan birgalikda O’zbekiston Respublikasining davlat qarzini monitoring qilish, hisobga olish va unga xizmat ko’rsatishni amalga oshiradi, shuningdek uni o’z vakolatlari doirasida boshqaradi; Markaziy bank bilan birgalikda O’zbekiston Respublikasi davlat qarzi majmuini (portfelini) takomillashtirish bo’yicha takliflarni ishlab chiqadi va O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga kiritadi; Markaziy bank ishtirokida davlat qimmatli qog’ozlar bozorini yanada rivojlantirish sohasida davlat siyosatini olib boradi; davlat qimmatli qog’ozlarining emitenti sifatida qatnashadi, davlat qimmatli qog’ozlarini chiqarish va joylashtirish shartlarini ishlab chiqadi va tasdiqlaydi; o’z vakolatlari doirasida qarz bitimlari va qayta kreditlash to’g’risidagi bitimlarni ko’rib chiqishda qatnashadi; davlat tashqi qarzining manbalari va ulardan foydalanish yo’nalishlari bo’yicha mutanosibligini ta’minlash, davlat tashqi qarzlarining cheklangan parametrlari, davlat tashqi qarz majmuini (portfelini) va unga xizmat ko’rsatish xarajatlarini optimallashtirish bo’yicha takliflar ishlab chiqadi; xalqaro moliya institutlari va xorijiy davlat moliya tashkilotlari bilan tashqi qarz olish masalalari bo’yicha muzokaralar olib borishda, davlatning xorijdan mablag’ jalb qilishiga doir hujjatlarni tayyorlash va ekspertiza qilishda ishtirok etadi; O’zbekiston Respublikasi Prezidenti va O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlariga muvofiq O’zbekiston Respublikasining davlat kafolatlarini rasmiylashtiradi; O’zbekiston Respublikasining davlat qarzlari bo’yicha shartnomalari va davlat kafolatlarini ro’yxatdan o’tkazadi; O’zbekiston Respublikasining qarz oluvchi yoki qarz oluvchi rezidentlarning o’z kreditlari (zayomlari)ni to’lashiga kafil sifatidagi majburiyatlari mavjud bo’lgan xorijiy manbalardan jalb qilingan kreditlar (zayomlar)ni o’zlashtirish va ularga xizmat ko’rsatishni hisobga oladi va nazorat qiladi; O’zbekiston Respublikasi tomonidan yoki uning kafolati ostida jalb qilingan kreditlarga xizmat ko’rsatish bo’yicha vakolatli banklarning faoliyatini muvofiqlashtiradi, shuningdek muammoli kreditlar holatini baholaydi, ularni tarkibiy o’zgartirish va qaytarishga qaratilgan kompleks chora-tadbirlarni ishlab chiqishda ishtirok etadi; O’zbekiston Respublikasi hukumatiga qonunda belgilangan tartibda davlat qarzining holati to’g’risida axborot taqdim etadi; 6) insonparvarlik yordamlarini boshqarish sohasida: manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda ustuvor loyihalar va tadbirlarni moliyalashtirish uchun insonparvarlik yordamining yagona ma’lumotlar bazasini shakllantiradi; arizalarni shakllantirish va insonparvarlik yordamini yagona ma’lumotlar bazasiga kiritishni muvofiqlashtirishning samarali mexanizmini ishlab chiqadi; O’zbekiston Respublikasi investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi bilan birgalikda insonparvarlik yordami ko’rsatuvchi donor tashkilotlarning ma’lumotlar bazalarini shakllantiradi va muntazam yangilaydi; respublikaga insonparvarlik yordami olish uchun arizalarni o’z vaqtida rasmiylashtirish va yuborish, shuningdek, ulardan maqsadli foydalanishni hisobga olish, monitoring va nazorat qilishni muvofiqlashtiradi; insonparvarlik yordami bo’yicha hisobot shakllarini ishlab chiqadi va belgilangan tartibda tasdiqlaydi; respublikaga kelayotgan insonparvarlik yordami to’g’risidagi ma’lumotlarni to’playdi, tahlil qiladi va umumlashtiradi hamda tegishli axborot-tahlil va ma’lumotnoma materiallarni tayyorlaydi; O’zbekiston Respublikasi hukumatiga tizimli ravishda kiritish uchun O’zbekiston Respublikasiga jalb etiladigan insonparvarlik yordami va uning o’zlashtirilishi to’g’risidagi tahliliy materiallar va loyihalar hisobotlarini tayyorlaydi; manfaatdor vazirlik va idoralarga O’zbekiston Respublikasiga taqdim etilayotgan insonparvarlik yordamini rasmiylashtirishda amaliy yordam ko’rsatadi; 7) moliya bozorlari va institutlarni tartibga solish, sug’urta faoliyatini tartibga solish va nazorat qilish sohasida: moliya institutlari va moliya bozorlarining barqaror ishlashini ta’minlash va davlat tomonidan tartibga solish bo’yicha chora-tadbirlarni ishlab chiqishda o’z vakolatlari doirasida qatnashadi; ustav kapitalida davlat ulushi 50 foiz va undan ortiq bo’lgan banklarning ustav kapitalidagi davlat ulushini belgilangan tartibda boshqaradi; davlat ishtirokidagi banklar aktivlarini tarkibiy o’zgartirish, banklar va boshqa moliya institutlarini xususiylashtirish bo’yicha chora-tadbirlarni ishlab chiqadi va amalga oshirishda ishtirok etadi; sug’urta faoliyatini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarni ishlab chiqadi va o’z vakolatlari doirasida qabul qiladi; sug’urtalovchilar va sug’urta brokerlarining sug’urta faoliyatini qonun hujjatlariga muvofiq litsenziyalaydi; ijro etilishi majburiy bo’lgan to’lovga qobiliyatlilik normativlarini hamda ularni aniqlash tartibini, ayrim tavakkalchiliklar bo’yicha sug’urtalovchilar majburiyatlarining yo’l qo’yiladigan eng ko’p hajmi va jami majburiyatlarning yo’l qo’yiladigan ko’p hajmini hisoblab chiqarish uslubini, sug’urtalovchilarning to’lovga qobiliyatini aks ettiruvchi axborotlarni taqdim etish tartibi va muddatlarini belgilaydi; sug’urtalovchilarning sug’urta zaxiralari mablag’larini shakllantirish va joylashtirish tartibi va shartlarini, shuningdek ularning hisobini yuritish hamda ular bo’yicha hisobotlarni tuzish tartibini belgilaydi; sug’urtalovchining, sug’urta brokerining hamda ularning alohida bo’linmalari rahbariga va bosh buxgalteriga qo’yiladigan malaka talablarini belgilaydi. sug’urtalovchilar tomonidan taqdim etiladigan moliyaviy hisobotlarning va e’lon qilinadigan yillik moliyaviy hisobotning shaklini, shuningdek uni taqdim etish hamda e’lon qilish tartibi va muddatlarini belgilaydi; sug’urtalovchilarning investitsiya faoliyatini amalga oshirish, aktuar xizmatlari ko’rsatish, shuningdek sug’urta hodisalari yuz berishining oldini olish va ogohlantirish chora-tadbirlarini sug’urtalovchilar tomonidan moliyalashtirish tartibi hamda shartlarini belgilaydi; aktuariy malaka sertifikatini olish uchun o’quv dasturlarini hamda malaka imtihonlari topshirish tartibini ishlab chiqadi va tasdiqlaydi, mazkur sertifikatni olish huquqi uchun malaka imtihoni o’tkazadi, qonun hujjatlariga muvofiq aktuariya malaka sertifikatini beradi, amal qilishini to’xtatadi va bekor qiladi; sug’urtalovchilarning sug’urta zaxiralarini xorijiy davlatlarning davlat qimmatli qog’ozlariga joylashtirishni, sug’urtalovchining moliyaviy ahvolini sog’lomlashtirish bo’yicha kompleks chora-tadbirlar, sug’urtalovchining ogohlantirish tadbirlari zaxirasidan moliyalashtiriladigan profilaktika tadbirlari ro’yxatini kelishib oladi, sug’urtalovchini qayta tashkil etishga ruxsatnoma beradi; sug’urtalovchilar va sug’urta brokerlarining sug’urta faoliyatini amalga oshirish huquqini beruvchi litsenziyalar reyestrini hamda sug’urtalovchini qayta tashkil etish uchun berilgan ruxsatnomalarning, sug’urta zaxiralarini joylashtirish uchun berilgan kelishuvlar, sug’urtalovchining moliyaviy ahvolini sog’lomlashtirish bo’yicha kelishilgan chora- tadbirlar komplekslarining, malaka sertifikatiga ega bo’lgan sug’urtalovchining, aktuarlarning ehtiyotdan ko’riladigan chora-tadbirlari zaxirasidan moliyalashtiriladigan ehtiyotdan ko’riladigan chora-tadbirlar ro’yxatini yuritadi; qonun hujjatlariga muvofiq sug’urta bozori professional ishtirokchilarining faoliyatini tekshiradi va ularga aniqlangan kamchiliklarni bartaraf etish to’g’risida ijro etilishi majburiy bo’lgan ko’rsatmalar kiritadi; sug’urta bozorining professional ishtirokchilari sug’urta faoliyati to’g’risidagi qonun hujjatlariga rioya etishini, to’lovga qobiliyatlilikning belgilangan normativlari va moliyaviy barqarorlikning boshqa talablari bajarilishini nazorat qiladi; sug’urta faoliyati to’g’risidagi qonun hujjatlari, shu jumladan belgilangan iqtisodiy normativlar sug’urtalovchi tomonidan buzilganligi uchun sug’urtalovchining ustav fondi eng kam miqdorining 0,1 foizigacha miqdorda belgilangan tartibda jarima soladi. qonun hujjatlarida belgilangan tartibda sug’urtalovchilar va sug’urta brokerlari litsenziyalarining amal qilishini to’liq yoki ayrim sug’urta turlariga (klasslariga) nisbatan to’xtatib qo’yadi, shuningdek ularning faoliyatini tugatish to’g’risida sudga murojaat qiladi; jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg’in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish to’g’risidagi qonun hujjatlari buzilganligi aniqlangan taqdirda, sug’urtalovchilar va sug’urta vositachilariga nisbatan qonun hujjatlariga muvofiq choralar va sanksiyalarni qo’llaydi; har bir moliya yili tugaganidan keyin olti oy ichida sug’urta faoliyatini tartibga solish va uni nazorat qilish borasidagi faoliyat to’g’risida yillik hisobotlarni, shuningdek sug’urta bozorining moliya yili mobaynidagi faoliyati to’g’risida statistika ma’lumotlarini e’lon qiladi; O’zbekiston Respublikasida lizing xizmatlarini yanada rivojlantirish chora- tadbirlarini amalga oshirishda ishtirok etadi va lizing faoliyatini muvofiqlashtiradi; 8) iqtisodiyot tarmoqlarining narxlanishi va moliyaviy mutanosibligi sohasida: tovarlar bozorida ustun mavqega ega bo’lgan xo’jalik yurituvchi subyektlarning tovarlari (ishlari, xizmatlari) hamda tegishli reyestrlarga kiritilgan tabiiy monopoliyalar subyektlariga ularning moliyaviy mutanosibligi va barqaror rivojlanishi asosida narxlar (tariflar)ni o’z vakolatlari doirasida davlat tomonidan tartibga soladi; davlat va safarbarlik zaxiralaridan g’amlanadigan va chiqariladigan moddiy boyliklar narxini, shuningdek, ijtimoiy ahamiyatga ega bo’lgan tovarlar (un, non, paxta yog’i) uchun narxlarni belgilangan tartibda kelishadi; ro’yxati O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari bilan belgilanadigan mahsulotlar narxini tartibga solish bo’yicha takliflar ishlab chiqadi; jahon bozori konyunkturasini o’rganish va davlat ehtiyojlari uchun xarid qilinadigan qishloq xo’jaligi mahsulotlari tannarxini tahlil qilish asosida xarid narxlarini belgilaydi, shuningdek, O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga davlat buyurtmasi bo’yicha qishloq xo’jaligi mahsulotlari ishlab chiqarishni moliyalashtirish mexanizmini takomillashtirish bo’yicha takliflar kiritadi; O’zbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq mahalliy tadbirkorlikni qo’llab- quvvatlash, korxonalarni moliyaviy sog’lomlashtirish, bankrotlik va to’lovga layoqatsiz tashkilotlarni sanatsiyalash tartib-taomillarini o’tkazish bo’yicha kompleks chora- tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirishda ishtirok etadi; ta’lim va tibbiyot muassasalarini qurish, rekonstruksiya qilish va kapital ta’mirlash ishlarini moliyalashtirish, shuningdek, ularni o’quv mebellari, o’quv-laboratoriya va ishlab chiqarish uskunalari, kompyuter texnikasi, sport anjomlari va eng yangi laboratoriya, diagnostika va davolash uskunalari bilan jihozlash uchun maqsadli moliyaviy resurslarni jamlaydi; issiqlik ta’minoti, drenaj tizimlari, ko’p xonadonli uylarda ichki muhandislik kommunikatsiyalari va umumiy foydalanish joylarini ta’mirlash, Orolbo’yi mintaqasi aholi punktlarining tashqi yoritish tarmoqlarini obodonlashtirish va takomillashtirish, Orolbo’yi mintaqasidagi olis va borish qiyin bo’lgan qishloq tumanlarida istiqomat qiluvchi aholi uchun tuzdan tozalash uskunalarini taqdim etish, Orolbo’yi mintaqasini rivojlantirish manzilli dasturlariga va qonun hujjatlariga muvofiq boshqa tadbirlarga kiritilgan loyiha tashabbuskorlariga foiz xarajatlarini qoplash uchun subsidiyalar ajratish xarajatlarini moliyalashtirish uchun maqsadli moliyaviy resurslarni jamlaydi; maqsadli dasturlarni amalga oshirish doirasida ichimlik suvi ta’minoti tizimi obyektlarini qurish va rekonstruksiya qilish, shuningdek, suv ta’minoti tashkilotlarini maxsus texnika, mashinalar va mexanizmlar, laboratoriya uskunalari bilan jihozlash ishlarini moliyalashtirish uchun maqsadli moliyaviy resurslarni jamlaydi; umumta’lim muassasalarining kutubxona fondlari uchun darslik va o’quv-uslubiy qo’llanmalarni sotib olish va yetkazib berishni moliyalashtirish uchun maqsadli moliyaviy resurslarni jamlaydi; pensiya, nafaqa va kompensatsiyalarni to’lash xarajatlarini moliyalashtirish uchun Moliya vazirligi huzuridagi budjetdan tashqari Pensiya jamg’armasining maxsus hisobvaraqlarida majburiy ajratmalar, badallar va boshqa to’lovlarni jamlaydi; 9) buxgalteriya hisobi, moliyaviy hisobot va auditorlik faoliyatini tartibga solish metodologiyasini takomillashtirish sohasida: buxgalteriya hisobi va auditorlik faoliyatini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarni ishlab chiqadi va o’z vakolatlari doirasida qabul qiladi, moliyaviy hisobot shakllarini tasdiqlaydi; auditorlik faoliyatini litsenziyalashni belgilangan tartibda amalga oshiradi, auditorlik tashkiloti tomonidan litsenziya shartnomasida nazarda tutilgan litsenziya talablari va shartlariga rioya etilishini nazorat qiladi, auditorlik faoliyatini amalga oshirish uchun litsenziyaga ega bo’lgan auditorlik tashkilotlari reyestrini yuritadi; auditorlarning respublika jamoat birlashmalari bilan kelishilgan holda auditorlarni o’qitish va malakasini oshirish dasturi hamda auditorning malaka sertifikatini olish uchun malaka imtihonlarini topshirish tartibini tasdiqlaydi; auditorning malaka sertifikatini olishga talabgorlar uchun malaka talablarini belgilaydi, shuningdek malaka sertifikatiga ega bo’lgan auditorlar reyestrini yuritadi; auditorning malaka sertifikatini olish va auditorlik tashkilotlari rahbarlarini attestatsiyadan o’tkazish huquqi uchun belgilangan tartibda malaka imtihonlarini o’tkazadi; auditorning malaka sertifikatini beradi, qayta rasmiylashtiradi, bekor qiladi, qonun hujjatlariga muvofiq uning amal qilishini uzaytiradi va tugatadi; 10) davlat moliyaviy nazorati sohasida: Quyidagilar ustidan davlat moliyaviy nazoratini amalga oshiradi: budjet tizimi budjetlarining daromadlari va xarajatlari ijrosi; budjet tizimi budjetlari mablag’laridan maqsadli foydalanish, budjet tashkilotlari va budjet mablag’lari oluvchilar tomonidan budjet qonunchiligiga rioya qilish; budjet tizimi budjetlari mablag’lari hisobidan to’lovlarni amalga oshirish navbati, muddatlari va to’liqligiga rioya qilish; davlat investitsiya dasturlarini amalga oshirish uchun markazlashtirilgan manbalardan ajratiladigan mablag’lardan maqsadli foydalanish; davlat ehtiyojlari uchun xarid qilinadigan qishloq xo’jaligi mahsulotlari uchun mablag’lardan maqsadli foydalanilishi; kam ta’minlangan oilalarga ijtimoiy nafaqalar va moddiy yordam tayinlanishi va o’z vaqtida to’lanishi; chet eldagi O’zbekiston Respublikasi diplomatik muassasalari tomonidan xorijiy valyutadagi mablag’lardan to’g’ri va maqsadli foydalanilishi; pensiya va nafaqalarni tayinlash, hisobga olish va o’z vaqtida to’lashning to’g’riligi; tibbiy-mehnat ekspert komissiyalari faoliyati; budjet ssudalari va kredit liniyalaridan maqsadli foydalanilishi; O’zbekiston Respublikasi tomonidan yoki uning kafolati ostida jalb qilingan kreditlar (zayomlar)dan maqsadli foydalanilishi; insonparvarlik yordami va texnik yordam vositalaridan maqsadli foydalanilishi; davlat xaridlari bo’yicha tender (tanlov) savdolarining to’g’ri o’tkazilishi; quyi moliya organlari va g’azna bo’linmalari tomonidan budjet qonunchiligining bajarilishini ta’minlaydi; vakolatli organning davlat mulkini davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirishdan tushadigan mablag’larni hisobga olish va taqsimlash tartibiga rioya etilishi yuzasidan faoliyatini nazorat qiladi, davlat mulkidan (shu jumladan, ijaraga berilgan davlat mulkidan olingan daromadlardan) daromad olish tartibini ishlab chiqishda va nazoratini amalga oshirishda ishtirok etadi; budjet tashkilotlarining davlat maqsadli jamg’armalari va budjetdan tashqari jamg’armalari mablag’laridan maqsadli foydalanilishi ustidan nazoratni amalga oshiradi; manfaatdor idoralar bilan birgalikda ro’yxati O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan ayrim korxonalarda mahsulotning ayrim turlari bo’yicha aksiz solig’ini hisoblashning to’g’riligi va o’z vaqtida to’lanishini, aksiz to’lanadigan tovarlarning ayrim turlarini aksiz markalari bilan tamg’alashning to’liqligi va sotib olingan aksiz markalari sonining ishlab chiqarilgan mahsulot hajmiga muvofiqligini belgilangan tartibda nazorat qiladi; davlat moliyaviy nazorati natijalari bo’yicha aniqlangan qoidabuzarliklarni va budjet intizomini bartaraf etish, moddiy zararni qoplash, aybdor shaxslarni javobgarlikka tortish bo’yicha tegishli takliflar kiritadi; boshqaruv organlari xodimlarining belgilangan cheklangan umumiy soniga, uning o’zgarishi dinamikasiga va boshqaruv apparatini ularning manbalaridan qat’i nazar saqlash xarajatlariga rioya etilishi ustidan monitoringni amalga oshiradi; 11) investitsiya sohasida: davlat budjetidan moliyalashtiriladigan obyektlarni qurish bo’yicha pudrat ishlarini bajarish uchun tanlov savdolari o’tkazishda ishtirok etadi; vakolatli hukumat komissiyasining qarorlari bo’yicha tarkibiy o’zgartirish va moliyaviy sog’lomlashtirish zarur bo’lgan korxonalarning ishlab chiqarish va moliyaviy ko’rsatkichlarini o’rganishda ishtirok etadi; davlat investitsiya dasturlarini shakllantirish, budjet tizimi budjetlari mablag’lari hisobidan moliyalashtiriladigan obyektlarni qurish va rekonstruksiya qilish bo’yicha manzilli ro’yxatlarni kelishishda ishtirok etadi; investitsiya dasturlariga kiritilgan loyihalarni amalga oshirishni monitoring qilishda ishtirok etadi; 12) Moliya vazirligi tizimini institutsional rivojlantirish sohasida: Moliya vazirligi tizimi xodimlarini tayyorlash, qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirishni ta’minlash chora-tadbirlarini amalga oshiradi; zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari asosida Moliya vazirligining yagona axborot tarmog’ini ishlab chiqadi, yaratadi va doimiy ravishda takomillashtiradi; Moliya vazirligi tizimiga kiruvchi moliya organlari, tashkilotlarning moddiy-texnik bazasini yaxshilash choralarini ko’radi; amaldagi qonunchilikka muvofiq Moliya vazirligining ijtimoiy infratuzilmasini yaratadi va takomillashtiradi, xodimlarning mehnatini rag’batlantirish va mukofotlashning yagona tizimini shakllantiradi; 13) xalqaro hamkorlik sohasida: xorijiy davlatlar, xalqaro va xorijiy tashkilotlar, xalqaro moliya va iqtisodiy institutlar, xorijiy hukumatlarning moliya tashkilotlari bilan davlat moliyasini boshqarish, moliya va soliq-budjet siyosati, buxgalteriya hisobi va audit masalalari, shuningdek boshqa masalalar bo’yicha o’z vakolatlari doirasida belgilangan tartibda hamkorlikni amalga oshiradi; xalqaro shartnomalar loyihalarini tayyorlashda, shuningdek ularni amalga oshirishda o’z vakolatlari doirasida belgilangan tartibda ishtirok etadi; xorijiy davlatlar bilan hamkorlik sohasida davlat siyosatini amalga oshirish bo’yicha chora-tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirishda ishtirok etadi; 14) davlat moliyasini boshqarish va makroiqtisodiy siyosat sohasidagi boshqa vazirlik va idoralarning faoliyatini muvofiqlashtirish va o’zaro hamkorlik sohasida: davlat moliyasini boshqarish va makroiqtisodiy siyosatning asosiy masalalari, jumladan, iqtisodiy o’sishni ta’minlash, inflatsiya jarayonlarini cheklash, mamlakat iqtisodiyotining tashqi bozorlarda raqobatbardoshligini oshirish, aholi bandligi va turmush darajasini oshirish bo’yicha takliflarni ishlab chiqish va amalga oshirishda o’z vakolatlari doirasida ishtirok etadi; manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlar bilan bog’liq holda soliq-budjet siyosatining uzoq muddatli, o’rta va qisqa muddatli prognozlarini ishlab chiqadi; iqtisodiyotning ustuvor tarmoqlariga xorijiy investitsiyalarni jalb qilish uchun qulay investitsiya muhitini ta’minlaydigan soliq-budjet siyosati chora-tadbirlarini ishlab chiqish va amalga oshirishda ishtirok etadi; ichki bozorni to’ldirish, ishlab chiqarishni modernizatsiyalash, eksport salohiyatini oshirish, import o’rnini bosish va mahalliylashtirish, energiyani tejash va mahsulot tannarxini kamaytirishga qaratilgan iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirishning kompleks dasturlarini ishlab chiqishda ishtirok etadi; qishloq joylarda va qishloq xo’jaligida ishlab chiqarish, ijtimoiy va bozor infratuzilmasini mutanosib rivojlantirishga qaratilgan hududiy rivojlanish dasturlarini ishlab chiqishda ishtirok etadi; respublika iqtisodiyoti tarmoqlarini moliya-budjet rejalashtirish va moliyalashtirish metodikasi, buxgalteriya hisobi va moliyaviy hisobot metodologiyasi, nazorat-taftish ishlari, narx belgilash masalalarini takomillashtirish bo’yicha takliflarni ko’rib chiqish uchun yuqori malakali mutaxassislar, ilmiy muassasalar xodimlari, boshqa tashkilotlar vakillaridan tegishli masalalar bo’yicha uslubiy (metodologik) va boshqa kengashlar tuzadi; mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning ustuvor yo’nalishlarini amalga oshirishga qaratilgan O’zbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq boshqa funksiyalarni amalga oshiradi. 10. Moliya vazirligi zimmasiga yuklangan vazifa va funksiyalarni bevosita, shuningdek hududiy moliya organlari, g’aznachilikning hududiy boshqarmalari, Moliya vazirligi Nazorat-taftish bosh boshqarmasining hududiy boshqarmalari, Moliya vazirligi huzuridagi davlat maqsadli jamg’armalarini taqsimlovchi organlari va moliya vazirligi tizimiga kiruvchi boshqa idoraviy mansub tashkilotlar orqali hal qiladi. III. Moliya vazirligining huquq va majburiyatlari 11. Moliya vazirligi o’ziga yuklangan vazifalarni amalga oshirishda qonun hujjatlarida unga berilgan vakolat doirasida quyidagi huquqlarga ega: davlat statistika, moliyaviy va boshqa hisobotlar, shuningdek, barcha hisob-moliya va boshqa masalalar bo’yicha vazirliklar va idoralar, ularga bo’ysunuvchi organlar va xizmatlar uchun nazarda tutilgan hajm va muddatlarda boshqa zarur ma’lumotlarni qonun hujjatlarida belgilangan tartibda beg’araz asosda olish, budjet tizimi budjetlari mablag’larini noqonuniy sarflash holatlari mavjud bo’lgan, shuningdek, moliyaviy va boshqa hisobotlar taqdim etilmagan taqdirda, tegishli vazirlik va idoralar, budjet tashkilotlari va budjet mablag’lari oluvchilari rahbarlarini xabardor qilgan holda budjet tashkilotlari va budjet mablag’lari oluvchilarning xarajatlar (moliyalashtirish) to’lanishini cheklash, zarur hollarda esa to’xtatib qo’yish; vazirliklar, idoralar, xo’jalik boshqaruvi organlari va tashkilotlardan davlat budjeti, davlat maqsadli jamg’armalari budjetlari, shuningdek boshqa budjetdan tashqari jamg’armalar loyihasini tuzish uchun zarur bo’lgan hisob-kitoblar, hisobot ma’lumotlari va boshqa materiallarni hamda ularning ijrosi bo’yicha hisobotni olish; budjet tashkilotlari va budjet mablag’lari oluvchilaridan belgilangan tartibda moliyaviy hisobotlarni, shuningdek budjet hisobi va moliyaviy hisobot bilan bog’liq zarur ma’lumotlarni olish, vazirlik vakolatiga kiruvchi masalalar bo’yicha tekshiruvlar o’tkazish; O’zbekiston Respublikasi respublika budjetidan Qoraqalpog’iston Respublikasi budjetiga va viloyatlar mahalliy budjetlariga ularning hududida shakllantiriladigan soliq tushumlarini hisobga olgan holda, o’zaro hisob-kitoblar orqali daromad va xarajatlar o’rtasida yuzaga keladigan kassa uzilishlarini tartibga solish orqali beriladigan daromadlarning tasdiqlangan hajmiga aniqliklar kiritish; davlat budjetining ijrosini ta’minlash, shuningdek alohida xarajatlarni moliyalashtirish uchun mablag’larni to’plash, davlat tashqi qarzini to’lash va unga xizmat ko’rsatish bo’yicha to’lovlar o’tkazish zaruriyati bilan bog’liq bo’lgan talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlari, shu jumladan chet el valyutasida, va boshqa hisobvaraqlar ochish; budjetdan tashqari maxsus hisob raqamlarida rezervlar tashkil etish; O’zbekiston Respublikasi respublika budjetining vaqtincha bo’sh mablag’larini O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilangan tartibda tijorat banklaridagi depozitlarga joylashtirish; qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollarda va tartibda tegishli hisobvaraqlardan naqd pul mablag’larini akseptsiz tartibda olish yechib olish; Qoraqalpog’iston Respublikasi budjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy budjetlariga, shuningdek davlat maqsadli jamg’armalariga vaqtinchalik kassa uzilishlarini qoplash uchun moliya yili doirasida qaytarish sharti bilan O’zbekiston Respublikasi respublika budjetidan budjet ssudalarini berish; belgilangan tartibda yuridik shaxslarga budjet ssudalari berish va davlat budjeti taqchilligini moliyalashtirish uchun yo’naltiriladigan yil boshida O’zbekiston Respublikasi respublika budjeti mablag’lari qoldiqlari hisobidan bo’sh mablag’larni hamda O’zbekiston Respublikasi respublika budjeti daromadlarining tasdiqlangan parametrlarida nazarda tutilmagan boshqa mablag’larni bank muassasalarida depozitga qo’yish hisoblanadigan soliqlar va majburiy to’lovlar hajmlariga ta’sir etuvchi omillar o’zgarishi munosabati bilan Qoraqalpog’iston Respublikasi budjet daromadlari, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy budjetlari, shuningdek, davlat maqsadli jamg’armalari budjetlariga qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tuzatishlar kiritish; respublika budjetining xarajatlari yoyilmasiga belgilangan tartibda o’zgartirishlar kiritish; monopoliya mahsulotlari (ishlar, xizmatlar), tabiiy monopoliyalarning mahsulotlari (ishlari, xizmatlari), shuningdek, ro’yxati hukumat qarorlari bilan belgilanadigan mahsulotlar (ishlar, xizmatlar) uchun narxlar (tariflar)ni belgilash bo’yicha qaror qabul qilishda zarur bo’lgan ma’lumotlarni so’rash; tabiiy monopoliya subyektlari (hukumat qarorlari bilan belgilanganlardan tashqari) tomonidan ishlab chiqarilgan va sotiladigan tovarlar (ishlar, xizmatlar) uchun narxlar (tariflar)ni yoki ularning eng yuqori darajalarini tasdiqlash; tabiiy monopoliyalar subyektlariga va tovar bozorlarida ustun mavqega ega bo’lgan subyektlarga, shuningdek, narxlari (tariflar) hukumat qarorlari bilan tartibga solinadigan tovarlar (ishlar, xizmatlar) ishlab chiqaruvchi subyektlarga narx (tariflar) loyihalarini, preyskurantlarni, uslubiy ko’rsatmalar va xarajatlar normativlarini ishlab chiqish; tashkilotga tekshirish ro’yxatiga kiritilgani to’g’risida qonunda belgilangan tartibda xabarnoma yuborish hamda taqdim etiladigan narxlar (tariflar)ni shakllanishining asosliligini aniqlash maqsadida tabiiy monopoliyalar subyektlari va tovar bozorlarida ustun mavqega ega bo’lgan subyektlarning, shuningdek, narxlari (tariflar) hukumat qarorlari bilan tartibga solinadigan tovarlar (ishlar, xizmatlar) ishlab chiqaruvchi subyektlarning moliya-xo’jalik faoliyatini joyiga chiqib o’rganishni o’tkazish; sug’urta bozorining professional ishtirokchilaridan sug’urta faoliyati to’g’risidagi va sug’urta faoliyati bilan bog’liq boshqa ma’lumotlarni belgilangan shaklda olish; auditorlik tashkilotlaridan auditorlik faoliyati to’g’risidagi, shuningdek auditorlik faoliyatini amalga oshirish bilan bog’liq boshqa ma’lumotlarni belgilangan shaklda olish; sug’urta va auditorlik tashkilotlarida litsenziya talablari va shartlariga rioya etilishi ustidan belgilangan tartibda tekshiruv o’tkazish; Qoraqalpog’iston Respublikasi budjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy budjetlari ijrosining borishi, hududiy moliya organlari, budjet tashkilotlari va budjet mablag’lari oluvchilar tomonidan budjet qonunchiligiga rioya etilishi ustidan moliyaviy nazorat hamda monitoringni tashkil etish va amalga oshirish; tekshirish va taftish vaqtida zarur hollarda kassa va kassa binolari, omborlar, arxivlarni qonun hujjatlarida belgilangan tartibda muhrlash, qalbaki, soxtalashtirilgan hujjatlar va boshqa suiiste’molliklar aniqlangan taqdirda esa nazorat obyekti hujjatlarini olib qo’yish, nazorat obyektining rahbarlaridan tovar-moddiy va boshqa boyliklar, pul mablag’lari hamda hisob-kitoblarni inventarizatsiyadan o’tkazishni talab qilish; O’zbekiston Respublikasining davlat kafolatlari bilan shart qilib qo’yilgan va amalga oshirilgan to’lovlar hamda ular bilan bog’liq xarajatlar summasini qarz oluvchi- rezidentdan so’zsiz undirib olish; qonun hujjatlarida belgilangan tartibda va xalqaro-huquqiy me’yorlarga muvofiq xalqaro shartnomalarni tuzish; xorijiy davlatlar, xalqaro va chet el tashkilotlari vakillari bilan beg ’ araz yordam jalb qilish va uni o’zlashtirish masalalari bo’yicha muzokaralarda ishtirok etish; jalb qilingan qarz mablag’lari va kreditlarga o’z vaqtida xizmat ko’rsatishni ta’minlash maqsadida xalqaro moliya institutlaridan O’zbekiston Respublikasi davlat kafolati bilan kreditlar va qarzlar olgan vazirliklari, idoralar va tashkilotlar mansabdor shaxslariga kamchiliklar va buzilishlarni bartaraf etish hamda chora-tadbirlar amalga oshirish to’g’risida ko’rsatmalar berish; ilmiy tadqiqotlarga ajratiladigan mablag’lar doirasida soliq-budjet va narx siyosati hamda moliya sohasidagi eng muhim ilmiy ishlar ro’yxatini belgilash, vakolati doirasidagi masalalarni ishlab chiqish uchun belgilangan tartibda O’zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi ilmiy muassasalari, boshqa ilmiy-tadqiqot muassasalari, korxonalar, alohida olimlar va mutaxassislarni jalb etish; belgilangan tartibda noshirlik faoliyatini amalga oshirish; Moliya vazirligining Nazorat-taftish boshqarmasi tomonidan o’tkazilgan taftishlar va talon-toroj, o’g’irlik, kamomad, noqonuniy sarf-xarajatlar summasini tekshirish natijasida aniqlanganlar bo’yicha budjet daromadiga undirilgan hamda tekshirilayotgan obyektlar hisobiga tiklangan summaning 8 foizi, “O’zbekiston Respublika tovar- xomashyo birjasi” AJ tomonidan davlat va korporativ xaridlar bo’yicha birja savdolari ishtirokchilaridan undiriladigan komissiya yig’imining 10 foizi, yuqori likvidli tovar turlarini sotish bo’yicha birja bitimlaridan olinadigan “O’zbekiston Respublika tovar- xomashyo birjasi” AJ komissiya yig’imlari summasining 0,025 foizi hamda davlat ulushidan dividendlarning budjetga o’z vaqtida o’tkazilmaganligi uchun penya va jarimalar hisobidan O’zbekiston Respublikasi moliya tizimini ijtimoiy rivojlantirish va xodimlarni moddiy rag’batlantirish jamg’armasini tashkil etish; Moliya vazirligi O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo’lishi mumkin. 12. Moliya vazirligi o’z vakolatlari doirasida vazirliklar, idoralar, mahalliy davlat hokimiyati organlari, tashkilotlar, budjet tashkilotlari va budjet mablag’lari oluvchilar, mansabdor shaxslar va fuqarolar uchun majburiy bo’lgan normativ-huquqiy hujjatlarni tasdiqlash huquqiga ega. Moliya vazirligi zarur hollarda boshqa vazirlik va idoralar bilan birgalikda idoralararo qo’shma qarorlar chiqarishga haqli. 13. Moliya vazirligi davlat soliq, budjet va narx siyosatining amalga oshirilishini ta’minlash, shuningdek, zimmasiga yuklangan vazifalarning samarali bajarilishi uchun javobgar hisoblanadi. IV. Moliya vazirligi faoliyatini tashkil etish 14. Moliya vazirligiga O’zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tayinlanadigan vazir boshchilik qiladi. Moliya vaziri 5 nafar o’rinbosar, shu jumladan bir nafar birinchi o’rinbosarga ega bo’ladi. Moliya vaziri: vazirlik faoliyatiga rahbarlik qiladi va Moliya vazirligiga yuklatilgan vazifa va majburiyatlarning bajarilishi uchun shaxsan javob beradi; vazir o’rinbosarlarining vakolatlarini belgilaydi, ular o’rtasidagi mas’uliyatni taqsimlaydi, Moliya vazirligi tizimidagi boshqa mansabdor shaxslarning vakolatlarini, Moliya vazirligi faoliyatining ayrim qismlarini boshqarish uchun o’z o’rinbosarlari va boshqa mansabdor shaxslarning mas’uliyat darajasini va idoraviy mansub tashkilotlarning faoliyatini belgilaydi; O’zbekiston Respublikasi Prezidenti va O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori bilan O’zbekiston Respublikasi nomidan davlat tashqi qarzlari bo’yicha O’zbekiston Respublikasining kredit bitimlari va davlat kafolatlarini imzolaydi; Moliya vazirligi tizimi xodimlari tomonidan bajarilishi majburiy bo’lgan buyruqlar chiqaradi va ko’rsatmalar beradi; Moliya vazirligi tizimiga kiruvchi muassasalar va tashkilotlar tuzilmasiga o’zgartirishlar kiritadi, xarajatlar smetasini va Moliya vazirligi Markaziy apparati shtat jadvalini tasdiqlaydi, boshqaruv xodimlarining belgilangan soni doirasida hududiy moliya organlari, g’aznachilikning hududiy boshqarmalari, Moliya vazirligi Nazorat-taftish bosh boshqarmasining hududiy boshqarmalari va idoraviy mansub tashkilotlarining xodimlar sonini belgilaydi; Moliya vazirligi Markaziy apparatining tarkibiy bo’linmalari to’g’risidagi nizomlarni, Moliya vazirligi tasarrufidagi tashkilotlarning nizomlari va ustavlarini belgilangan tartibda tasdiqlaydi; O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tizimidagi tashkilotlarning lavozimlari ro’yxatiga kiruvchi xodimlarni belgilangan tartibda lavozimga tayinlaydi va ozod qiladi; O’zbekiston Respublikasining boshqa davlat organlarida va yuridik shaxslarida, shuningdek boshqa davlatlarning moliya institutlari bilan munosabatlarda Moliya vazirligini taqdim etadi; qonun hujjatlariga muvofiq Moliya vazirligi tizimi xodimlarini rag’batlantirish va intizomiy javobgarlikka tortish masalalarini hal etadi, shuningdek alohida o’rnak ko’rsatgan Moliya vazirligi tizimidagi organlari xodimlarini belgilangan tartibda O’zbekiston Respublikasining faxriy unvonlar va davlat mukofotlariga taqdim etadi. Moliya vaziri qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshiradi. 15. Vazirlikda moliya vaziri (rais), vazir o’rinbosarlari (lavozimi bo’yicha), shuningdek faoliyatining asosiy yo’nalishlariga muvofiq vazirlikning tarkibiy bo’linmalari rahbarlaridan iborat tarkibda hay’at tashkil etiladi. Hay’at soni va shaxsiy tarkibi moliya vazirining taqdimnomasiga binoan O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi. Moliya vazirligi hay’ati Moliya vazirligi faoliyatining asosiy masalalarini ko’rib chiqadi, Moliya vazirligi va hududiy moliya organlari, g’aznachilikning hududiy boshqarmalari, Moliya vazirligi Nazorat-taftish bosh boshqarmasining hududiy boshqarmalari va Moliya vazirligi tizimiga kiruvchi boshqa idoraviy mansub tashkilotlar rahbarlarining hisobotlarini eshitadi, qabul qilingan qarorlar ijrosini tekshirish masalalarini, vazirlikning muhim buyruqlari va boshqa hujjatlari loyihalarini, shuningdek tekshiruvlar natijalarini muhokama qiladi. Hay’at Majlisiga Moliya vazirligi vakolatiga kiruvchi masalalar bo’yicha vazirliklar, idoralar, mahalliy davlat hokimiyati organlari, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar rahbarlari taklif qilinishi mumkin. Hay’at qarorlari moliya vazirining buyruqlari bilan amalga oshiriladi. Vazir va hay’at a’zolari o’rtasida kelishmovchiliklar yuzaga kelgan taqdirda, moliya vaziri mustaqil ravishda qaror qabul qiladi va yuzaga kelgan kelishmovchiliklar to’g’risida O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga xabar beradi. Hay’at a’zolari ham o’z fikrlarini O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga ma’lum qilishi mumkin. Hay’at faoliyatining tartibi hay’at tomonidan tasdiqlanadigan reglament bilan belgilanadi. 16. Hududiy moliya organlari o’z faoliyatini O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan namunaviy Nizomga muvofiq amalga oshiradi. Qoraqalpog’iston Respublikasi Moliya vaziri va Qoraqalpog’iston Respublikasi Moliya vazirlarining muovini tegishli ravishda Qoraqalpog’iston Respublikasi Jo’qorg’i Kengesi va Qoraqalpog’iston Respublikasi Vazirlar Kengashi tomonidan Moliya vazirligi bilan kelishilgan holda tayinlanadi. Viloyat va Toshkent shahar hokimliklari moliya bosh boshqarmalari boshliqlari, tuman va shahar hokimliklari moliya bo’limlari mudirlari viloyat, tuman, shahar hokimining taqdimnomasiga binoan Moliya vazirligi bilan kelishilgan holda tegishli ravishda xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashlari tomonidan tayinlanadi. Viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari moliya bosh boshqarmalari boshliqlarining o’rinbosarlari moliya vaziri tomonidan moliya bosh boshqarmalari boshliqlarining taqdimnomasiga binoan tayinlanadi. Tuman va shahar hokimliklari moliya bo’limlari mudirlarining o’rinbosarlari tegishli ravishda Qoraqalpog’iston Respublikasi moliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklarining moliya bosh boshqarmalari tomonidan tumanlar, shaharlar hokimliklarining moliya bo’limlari taqdimnomasiga binoan hamda Moliya vazirligi bilan kelishilgan holda tayinlanadi. 17. Moliya vazirligi tizimi xodimlarining ish haqi amaldagi qonun hujjatlarida nazarda tutilgan lavozim maoshi, mukofot puli, qo’shimcha haqlar va ustamalardan iborat. O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tizimidagi hududiy organlari xodimlariga O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 9-yanvardagi “Davlat boshqaruvi hududiy organlari xodimlari faoliyatini yanada takomillashtirish va moddiy rag’batlantirishni kuchaytirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi PQ-2722-son qarorining 1- bandida belgilangan mehnatga haq to’lash shartlari tatbiq etiladi. Moliya vazirligi Markaziy apparati xodimlariga muayyan davr ishlaganlik uchun O’zbekiston Respublikasi davlat budjeti mablag’lari hisobidan quyidagi miqdorlarda (rag’batlantirish koeffitsiyentini hisobga olgan holda lavozim maoshiga koeffitsiyentlarda): 2 yildan 5 yilgacha — 0,1; 5 yildan 10 yilgacha — 0,2; 10 yildan 15 yilgacha — 0,3; 15 dan 20 yilgacha — 0,4; 20 dan 25 yilgacha — 0,5; 25 yildan ortiq — 0,6 oylik ustamalar to’lanadi. Muayyan davr ishlaganlik uchun haq olish huquqini beruvchi ish staji O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan tasdiqlanadigan tartibga muvofiq hisoblab chiqiladi. 18. O’zbekiston Respublikasi moliya tizimini ijtimoiy rivojlantirish va xodimlarni moddiy rag’batlantirish jamg’armasi mablag’larini shakllantirish va ulardan foydalanish tartibi to’g’risidagi Nizom moliya vaziri tomonidan tasdiqlanadi.

“Iqtisodiyot” ta’lim yo’nalishi bo’yicha tanishuv amaliyot hisoboti

Sotib olish