Документ

Всего документов: 5844
Число пользователей: 15251

Информация о документе

Цена	12000UZS
Размер	66.3KB
Покупки	0
Дата загрузки	22 Сентябрь 2025
Расширение	docx
Категория	Экономика

Iqtisodiyotni yetakchi tarmoqlarini isloh qilish va rivojlantirish orqali sog’lom raqobat muhitini yaratish

II BOB. Iqtisodiyotning resurslarini isloh qilish va faylbardoshligini
tuzatish yo'llari
2.1. Milliy iqtisodiyotda sanoatni rivojlantirish holati
Modernizatsiyalashning strategik ahamiyati global raqobatbardoshlikni
oshirish: OECD ma'lumotlariga ko'ra, texnologik jihatdan rivojlangan
korxonalarning unumdorligi an'anaviy korxonalarnikiga qaraganda 35 baravar
yuqori.
Ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirish: Avtomatlashtirish tufayli ishlab
chiqarish xarajatlari 2540% ga qisqarishi mumkin (McKinsey, 2023).
Barqaror rivojlanish: "Yashil texnologiyalar"ni joriy etish CO2
chiqindilarini 30% ga kamaytirishi mumkin. 1
Moliyalashtirish Mexanizmlari
Davlat qo’llabquvvatlash dasturlari: 2024yil uchun sanoat modernizatsiyasi
uchun 1,2 trillion so’m ajratilgan. Xorijiy investitsiyalar: GE Healthcare
Toshkentda 120 mln dollarlik tibbiyot uskunalari ishlab chiqarish zavodi
Ijara sxemalari: "Uzleasing" kompaniyasi orqali yangi texnologiyalarni
sotib olish imkoniyatlari
Horizontal diversifikatsiya: Bir xil turdagi mahsulotlar assortimentini
kengaytirish (masalan, paxtadan ip emas, to’qimachilik mahsulotlari ishlab
chiqarish).Vertikal diversifikatsiya: Ishlab chiqarish zanjirini kengaytirish
(neftni qazib olishdan tortib neft mahsulotlari ishlab chiqarishgacha)
Konglomerat diversifikatsiya: Butunlay yangi sohalarga kirish (masalan,
telekommunikatsiya kompaniyasining bank sohasiga kirishi)
O’zbekiston Amaliyotidagi Muvaffaqiyatli Misollar "UzAuto Motors" ning
elektr avtomobillari ishlab chiqarishga o’tishi (2025yilgacha 25 000 dona ishlab
chiqarish rejasi). "Qizilqumsement" kompaniyasining qurilish materiallari
assortimentini 12 yangi turga kengaytirishi
1
Usmonov A. “O‘zbekiston iqtisodiyotining raqobatbardoshligini oshirish yo‘llari” – Toshkent: Fan
va texnologiya, 2023.

Yevropa Ittifoqi: ㅤ Ekologik toza mahsulotlar (2024yil uchun 45,000 tonna
kvota)
Logistika yechimlari: ㅤ
Xalqaro sertifikatlash (GlobalG.A.P, Organic EU)
"Zafar" maxsus eksport zonasidagi sovutgichli konteynerlar terminali
Xizmat Ko’rsatish Sohasidagi Transformatsiya ㅤ
Strategik loyihalar: ㅤ
"Silk Road Heritage" dasturi: 14 ta tarixiy obidalarni restavratsiya qilish
"Uzbekistan VisaFree" dasturi: 2024yilda 15 ta yangi mamlakat qo’shildi
Mehmonxona infratuzilmasi: 45 yulduzli 32 ta yangi mehmonxona
(2025yilgacha) Yangi texnoparklar: ㅤ
Toshkent AI Hub (Sun'iy intellekt markazi)
Samarqand CyberCity (Kiberxavfsizlik markazi)
Farg’ona DevValley (Dasturiy ta'minot ishlab chiqarish)
Bank islohotlari : ㅤ
3 ta davlat bankini xususiylashtirish (20242026)
"Milliy karta" tizimi: 2025yilgacha 18 million egasi
Kriptovalyuta qonunchiligi: 2024yil sentyabrdan litsenziyalash boshlandi
Qishloq xo’jaligi sohasida Isroil bilan suv tejovchi texnologiyalar bo’yicha
15 ta qo’shma loyiha Niderlandiyabilan issiqxona xo’jaliklari dasturi (100 ta
yangi xususiy fermer xo’jaligi) Xizmat ko’rsatishda Koreya bilan telemeditsina
loyihalari (10 ta viloyat shifoxonasini jihozlash) AQSh "Amazon" bilan
ecommerce platformasi ("Uzum" marketpleys)
1. Agroklasterlarni rivojlantirish:
Har bir viloyatda ixtisoslashgan klasterlar (masalan, Andijonda
mevasabzavot, Buxoroda uzumchilik)
Yiliga 200 ta yangi fermer xo’jaligini klasterlarga jalb qilish
2. Turizmni diversifikatsiya qilish:

Mikrokreditlar uchun 5% li subsidiyalangan stavkalar Innovatsion loyihalar
uchun maxsus rejimlar: ㅤ
Texnopark rezidentlari uchun 7 yilgacha soliqlardan ozod qilish
Startaplar uchun "regulyatoriy sandiq" mexanizmi
Vertikal integratsiyani cheklash: ㅤ Yirik korxonalarning butun zanjirni
nazorat qilishiga to’sqinlik qilish
Klaster modelini rag’batlantirish: ㅤ Kichik va yirik korxonalar hamkorligi
(masalan, avtomobilsozlik klasterlari)
Dehqonlar bozori institutini mustahkamlash: ㅤ Xususiy savdo
platformalari
Eksport monopoliyalariga qarshi kurash: ㅤ Har bir fermerning
to’g’ridanto’g’ri eksport qilish huquqi ㅤ
Bank sohasida raqobatni oshirish: ㅤ Yangi litsenziyalar berishda imtiyozlar
Telekommunikatsiyada narxlarni tartibga solish: ㅤ "Net neutrality"
printsipini joriy etish
Bozordagi raqobat darajasi indeksi ㅤ (HerfindahlHirschman indeksi)
Yangi ishtirokchilar soni ㅤ (yillik 1520% o’sish)
Antimonopol choralar samaradorligi ㅤ (yillik jarimalar miqdori)
OECD raqobat siyosati ko’rsatkichlari ㅤ
World Economic Forum raqobatbardoshlik indeksi ㅤ
UNCTAD bozor tartibi qoidalari ㅤ
1. ㅤ "Smart Regulation" modelini joriy etish: ㅤ Qoidalar qattiq, ammo
moslashuvchan bo’lishi kerak
2. ㅤ Xalqaro ekspertlarni jalb qilish: ㅤ OECD va UNCTAD
mutaxassislaridan konsalting xizmatlari
3. ㅤ Raqobat madaniyatini shakllantirish: ㅤ Biznes va jamiyatda teng
imkoniyatlar g’oyasini targ’ib qilish

Zamonaviy issiqxonalar soni 2023-yil oxirida 8 mingdan oshdi va ularning
umumiy maydoni 7 ming gektardan ortiqni tashkil etdi. Bu issiqxonalar yil
davomida eksportbop sabzavot va mevalar yetishtirish imkonini bermoqda.
Chorvachilik yo’nalishi
Chorvachilikda ham barqaror o’sish kuzatilmoqda. 2023-yil yakuniga
ko’ra:
 Qoramollar soni – 13,2 million bosh;
 Qo’y va echkilar – 22,8 million bosh;
 Parrandalar – 92 million bosh;
 Go’sht ishlab chiqarish – 2,5 million tonna;
 Sut ishlab chiqarish – 11 million tonna.
Har bir xonadon, fermer xo’jaligi va dehqonlarning chorvachilik faoliyatiga
jalb etilishi mahalliy mahsulotlar hajmini oshirmoqda. Shu bilan birga,
qoramolchilik, parrandachilik, baliqchilik va asalarichilik kabi sohalarga davlat
tomonidan kreditlar, subsidiya va soliq imtiyozlari ajratilmoqda.
Qishloq xo’jaligi eksporti
O’zbekistonning qishloq xo’jaligi eksporti ham izchil rivojlanmoqda. 2023-
yilda qishloq xo’jaligi mahsulotlari eksporti 2,2 milliard AQSh dollarini tashkil
etdi. Asosan yangi meva-sabzavotlar, yong’oqlar, quritilgan mevalar, paxta
tolasi, yog’li ekinlar va don mahsulotlari Rossiya, Qozog’iston, Xitoy, Pokiston
va Yevropa davlatlariga eksport qilindi. Xususan, O’zbekiston 2023-yilda Xitoy
bozoriga 25 ming tonnadan ortiq uzum eksport qilgan.
Xizmat ko’rsatish sohasida ishlab chiqarish holati
Xizmatlar sohasi O’zbekiston iqtisodiyotining eng jadal rivojlanayotgan
segmentlaridan biri bo’lib, mamlakat YAIMining 40 foizidan ortig’ini tashkil
etmoqda. 2023-yil yakunlariga ko’ra, xizmatlar hajmi 472,4 trillion so’m ga
yetdi, bu 2022-yilga nisbatan 15,5 foizlik o’sishni anglatadi.
Eng yirik ulushni quyidagi sohalar egalladi:
 Savdo (ulgurji va chakana) – 31,2%
 Transport va logistika xizmatlari – 17,5%
 Axborot-kommunikatsiya xizmatlari – 10,6%

Sog’lom raqobat muhitini shakllantirishda xalqaro tajribalardan
foydalanish imkoniyatlarini aniqlash;
Milliy iqtisodiyotdagi sanoat, qishloq xo’jaligi va xizmat ko’rsatish
sohalaridagi islohotlarni baholash;
Davlatning raqobatni rag’batlantirishdagi rolini va amaliy choratadbirlarini
taklif qilish.
Kurs ishining maqsadi
Ishda zamonaviy sharoitda iqtisodiyot tarmoqlarini rivojlantirishning
yangicha usullari, shuningdek, raqobatbardoshlikni oshirish uchun innovatsion
yondashuvlar tahlil qilinadi. Xususan, raqamli iqtisodiyot, yashil texnologiyalar
va barqaror rivojlanish tamoyillari asosida tarmoqlarni qayta qurish masalalari
ko’rib chiqiladi.
Kurs ishining vazifasi va manbalar
Tadqiqotda tizimli, solishtirmatahliliy, statistik va ijtimoiyiqtisodiy
metodlardan foydalanilgan. Asosiy manbalar sifatida O’zbekiston
Respublikasining qonun hujjatlari, rasmiy statistik ma’lumotlar, xalqaro
tashkilotlar (Jahon banki, BMT, XTT) hisobotlari, shuningdek, iqtisodiyot va
raqobatbardoshlik masalalariga bag’ishlangan ilmiy adabiyotlar ishlatilgan.
Kurs ishi tarkibi:
Ushbu kurs ishi 3ta bob va har bir bobda 3tadan rejadan iborat murakkab
reja va kurs ishi 36 betdan iborat.
I bob – Iqtisodiyotning yetakchi tarmoqlarini rivojlantirishning nazariy
asoslari, jumladan, ularning jamiyatdagi o’rni, modernizatsiya va
diversifikatsiya jarayonlari, shuningdek, xalqaro tajribalar tahlili;
II bob – Yetakchi tarmoqlarni isloh qilish va raqobatbardoshlikni oshirish
yo’llari, jumladan, sanoat, qishloq xo’jaligi va xizmat ko’rsatish sohalaridagi
holat, davlat siyosati choralari;

Qishloq xo’jaligi va xizmat ko’rsatish sohalaridagi ishlab chiqarish
O’zbekiston milliy iqtisodiyotining barqarorligi va ijtimoiy farovonligi uchun
strategik ahamiyat kasb etadi. Qishloq xo’jaligida ichki va eksport talabiga mos
mahsulotlar yetishtirilayotgani, xizmatlar sohasida esa raqamli yechimlar,
startaplar va logistika imkoniyatlarining kengayishi ishlab chiqarishning sifat va
hajm jihatdan rivojlanishiga zamin yaratmoqda. Kelgusi yillarda bu sohalarning
rivoji zamonaviy texnologiyalar, innovatsiyalar va inson kapitaliga asoslangan
holda davom etadi.
2.3 Davlatning iqtisodiy resurslarida sog'lom oziqlanish jarayonidagi
chora-tadbirlari.
Nazorat tizimini takomillashtirish Raqobatni nazorat qilish agentligining
yangi vakolatlari: Narxlar manipulyatsiyasini aniqlash uchun AI tizimlari
Bozor tahlili markazi tomonidan choraklik monitoring Iste'molchilarning
80% shikoyatlarini 5 ish kunida ko’rib chiqish Kreditlar bo’yicha yangi
qoidalar: Eksport loyihalari uchun 7% stavka Yangi texnologiyalarga 10%
stavka Qishloq xo’jaligi mavsumiy kreditlarida 3 oylik imtiyozli muddat Kadrlar
Siyosati va IlmiyTadqiqotlar
"Industry 4.0" kadrlar dasturi:14 ta yangi texnik kollej (20242025)
Koreya hamkorligida 5 ta "Smart Factory" o’quv markazi Yiliga 50,000
mutaxassisni qayta tayyorlash
Korrupsiyaga qarshi kurash indeksini 50 ballga oshirish (2023: 35 ball)
"Doing Business" reytingida 40o’ringa chiqish (2023: 69o’rin)
Raqobatbardoshlik indeksi: Global raqobatbardoshlik indeksidagi o’rin
(maqsad: 2027yil 50o’rin) Bozordagi yangi ishtirokchilar soni (yillik 15%
o’sish) "Business Climate" tizimi:
Barcha litsenziyalarni elektronlashtirish Korxonalarning soliq yuki
monitoring
Davlat xaridlari shaffofligi indeksi

Ishlab chiqarish samaradorligi: Yillik 810% o’sish Investitsiyalar hajmi:
YaIMning 30% gacha (2023: 22%) Ishsizlik darajasi: 7% dan 5% gacha
kamaytirish.
Davlatning raqobatbardosh muhitni shakllantirishdagi roli faqat qonun
chiqaruvchi emas, balki "aqlli regulyator", "infratuzilma yaratuvchi" va
"innovatsion ekotizim katalizatori" vazifalarini o’zida mujassam etishi kerak.
Buning uchun doimiy monitoring, tezkor o’zgarishlarga moslashish va barcha
ishtirokchilarning manfaatlarini muvozanatlash zarur.

MUNDARIJA
KIRISH ..................................................................................................................2
I BOB. Iqtisodiyotning kapital rivojlanishini rivojlantirishning nazariy
asoslari………………………………………………....................……………...4
1.1. Iqtisodiyot sohalarining jamiyatdagi o'rni va ahamiyati ………4
1.2. Iqtisodiyotning moliyaviy boshqaruvini modernizatsiyalash va
diversifikatsiyalash jarayoni ……………………………………….......6
1.3. Sog'lom muhitini tajribada xalqaro tajribalardan sayohat………………...…
8
II BOB. Iqtisodiyotning resurslarini isloh qilish va faylbardoshligini tuzatish
yo'llari………………………....................................…….....…….....……..…..10
2.1. Milliy iqtisodiyotda sanoatni rivojlantirish holati ……..……….21
2.2. Qishloq xo'jaligi va xizmat ko'rsatish sohalaridagi ishlab chiqarish
2.3. Davlatning iqtisodiy resurslarida sog'lom oziqlanish jarayonidagi chora-
tadbirlari…………………………………….....…………… .....………… ……25
XULOSA ....................................................................................... .....……... .....26
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO'YXATI ….............……...
… ........ .31

ta’lim) uchun mablag’ ajratish imkonini beradi. Strategik mustaqillik va
xavfsizlik
Oziqovqat xavfsizligi – qishloq xo’jaligi tarmog’i mamlakatni importga
qaram qilmaslik uchun muhim.
Energiya xavfsizligi – elektr energiyasi va neftgaz sohasi milliy
iqtisodiyotni himoya qiladi.
Milliy mudofaa sanoati – qurolyarog’ ishlab chiqarish mustaqillikni
ta’minlaydi. Madaniyat va turmush tarziga ta’sir
Savdo va marketing – yangi iste’molchilik madaniyatini shakllantiradi.
Telekommunikatsiya va internet – global madaniy almashinuvni oshiradi.
Ko’ngilochar sanoat – kino, musiqa va sport iqtisodiyotning yangi tarmog’i
sifatida rivojlanmoqda. Inson kapitalini rivojlantirish
Tibbiyot, ta’lim va ilmiy tadqiqotlar tarmoqlari inson salomatligi va bilim
darajasini oshirish orqali uzoq muddatli iqtisodiy o’sishga hissa qo’shadi.
1.2. Iqtisodiyotning moliyaviy boshqaruvini modernizatsiyalash va
diversifikatsiyalash jarayoni
Iqtisodiyot tarmoqlari nafaqat pul ishlab topish vositasi, balki jamiyatning
siyosiy, ijtimoiy, madaniy va ekologik jihatlarini ham shakllantiradi. Ular birbiri
bilan bog’liq holda ishlashi kerak, chungki bir tarmoqning inqirozi (masalan,
energetika) boshqa sohalarga zanjir reaksiyasini keltirib chiqarishi mumkin.
Shuning uchun muvozanatli va barqaror rivojlanish – zamonaviy davlatlar
uchun asosiy maqsaddir.
Iqtisodiyot tarmoqlari deganda mamlakat ishlab chiqarishining birbiri bilan
uzviy bog’liq bo’lgan sohalari majmuasi tushuniladi. Zamonaviy iqtisodiyotda
tarmoqlarni quyidagicha tasniflash mumkin:
1 Tabiiy resurslarga asoslangan tarmoqlar:
Qishloq xo’jaligi (dehqonchilik, bog’dorchilik, chorvachilik)
O’rmon xo’jaligi va baliqchilik Ishlab chiqarish va qayta ishlash Konchilik
sanoati (neft, gaz, metall rudalari qazib olish)

2. Sanoatning innovatsion rivojlanishini qo’llabquvvatlash – ilmiytadqiqot
ishlanmalariga asoslangan mahsulotlar ishlab chiqarish rag’batlantirilishi lozim.
3. Qishloq xo’jaligida yuqori samarali texnologiyalarni keng joriy etish –
hosildorlikni oshirish va resurslardan samarali foydalanish raqobatbardoshlikni
ta’minlaydi.
4. Davlatning tartibga solish siyosatini takomillashtirish – monopoliyaning
oldini olish, tadbirkorlik subyektlariga teng imkoniyatlar yaratish raqobat
muhitining sog’lom shakllanishiga xizmat qiladi.
5. Xorijiy investitsiyalarni jalb qilish va xalqaro tajribadan foydalanish –
rivojlangan mamlakatlarning tajribasini o’rganish orqali iqtisodiy islohotlarni
to’g’ri yo’nalishda olib borish lozim.
O’zbekiston sharoitida yetakchi tarmoqlarni isloh qilish va rivojlantirish
bo’yicha amalga oshirilayotgan choratadbirlar iqtisodiy o’sishni
jadallashtirishga xizmat qilmoqda.
Xususan, sanoat korxonalarining modernizatsiya qilinishi, qishloq xo’jaligi
mahsulotlarini qayta ishlash sanoatini rivojlantirish va xizmat ko’rsatish
sektorida raqamli texnologiyalarni keng joriy etish muhim o’rin tutadi.
Kelgusida mamlakat iqtisodiyotining barqaror rivojlanishini ta’minlash uchun
quyidagi yo’nalishlarga alohida e’tibor qaratish tavsiya etiladi: Sanoat
klasterlarini rivojlantirish va mahalliy ishlab chiqaruvchilarni qo’llabquvvatlash;
Qishloq xo’jaligida ekologik barqaror ishlab chiqarishni ta’minlash va
resurslardan tejamkorlik bilan foydalanish;
Xizmat ko’rsatish sohasida innovatsion biznes modellarni rivojlantirish va
turizm infratuzilmasini takomillashtirish;
Davlatxususiy sheriklik mexanizmlarini kengaytirish orqali yetakchi
tarmoqlarga investitsiya kiritish; Raqobat muhitini yaxshilash maqsadida
qonunchilikni takomillashtirish va bozor mexanizmlarini rivojlantirish.
Umuman olganda, iqtisodiyotning yetakchi tarmoqlarini isloh qilish va
rivojlantirish orqali sog’lom raqobat muhitini shakllantirish iqtisodiy barqarorlik
va uzoq muddatli taraqqiyotga erishish uchun asosiy omillardan biri hisoblanadi.
Shu boisdan, mamlakatimizda olib borilayotgan iqtisodiy islohotlarning izchil

O’zbekiston iqtisodiyoti tarmoqlarini rivojlantirish uchun quyidagi
yo’nalishlar muhim ahamiyatga ega:
1. 3 .1 jadval
Tarmoq Jamiyatdagi o’rni
Sanoat Ishlab chiqarish quvvatini
oshirish va texnologik
innovatsiyalarni joriy etish
Qishloq xo’jaligi Aholining oziqovqat
mahsulotlariga bo’lgan ehtiyojini
ta’minlash
Xizmatlar sohasi Transport, aloqa, turizm, ta’lim
va tibbiyot xizmatlarini
rivojlantirish
Savdo va logistika Ichki va tashqi bozorlarda
mahsulot ayirboshlash jarayonini
boshqarish
Energetika Ishlab chiqarish va kundalik
hayotda muhim resurslar bilan
ta’minlash
Jadval 1.3.1 ga ko’ra Iqtisodiyot tarmoqlarining jamiyatdagi o’rni
1. Qishloq xo’jaligi:
Paxtachilik va ipakchilik an'anaviy tarmoqlari Bog’dorchilik va
polizchilikning rivojlanishi Chorvachilik mahsulotlari ishlab chiqarish
2. Energetika tarmog’i: Tabiiy gaz va neft qazib olish Elektr energiyasi
ishlab chiqarish Qayta tiklanadigan energiya manbalarini rivojlantirish
3. Yengil sanoat: To’qimachilik va tikuvchilik Ipyigirish korxonalari
Ko’npoyabzal sanoati
4. Xizmat ko’rsatish sohasi: Turizm potentsialini oshirish Moliyaviy
xizmatlarni rivojlantirish Transport logistikasi Iqtisodiyot tarmoqlarini
rivojlantirishning dolzarb muammolari O’zbekiston iqtisodiyotida tarmoqlarni

3. ㅤ Davlatxususiy sektor muvozanatini ta'minlash: ㅤ PPP loyihalarining
ulushini 40% ga yetkazish
4. ㅤ Iqtisodiyotning "yashil transformatsiyasi": ㅤ 2025yilgacha 20 ta yirik
ekologik toza korxona yaratish
5. ㅤ Inson kapitaliga sarmoyani oshirish: ㅤ Har yili YaIMning 5% ni
ta'lim va tadqiqotlarga ajratish
Ushbu keng qamrovli yondashuv orqali O'zbekiston iqtisodiyoti 2030yilga
kelib mintaqada yetakchi o'rinni egallashi, barqaror rivojlanishni ta'minlashi va
aholining farovonligini sezilarli darajada oshirishi mumkin. Modernizatsiya va
diversifikatsiya jarayonlarini muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun davlat,
xususiy sektor va fuqarolik jamiyatining uzviy hamkorligi, shuningdek izchil va
uzoq muddatli strategiya muhim ahamiyatga ega bo'ladi.
Sog’lom raqobat muhiti – bu barcha iqtisodiy subyektlar uchun teng
shartlar yaratadigan, innovatsiyalarni rag’batlantiruvchi va iste’molchilar
huquqlarini himoya qiluvchi iqtisodiy muhit.
ㅤ Asosiy tamoyillar: ㅤ
Tenglik va shaffoflik: ㅤ Barcha ishtirokchilar uchun bir xil qoidalar
Innovatsion iqtisodiyotni qo’llabquvvatlash: ㅤ Yangi texnologiyalar va
biznes modellarga imkoniyatlar
Monopoliyaga qarshi kurash: ㅤ Bozorni monopolistik tuzilmalardan
himoya qilish
Iste’molchilar huquqlarini himoya qilish: ㅤ Sifatli mahsulot va xizmatlarni
ta’minlash
AQSh Modeli ("Sherman qonuni" asosida) ㅤ
Antitrust qonunchiligi: ㅤ Monopoliyalarga qarshi qattiq choralar (masalan,
Microsoft va Google ishlari)
Startap ekotizimi: ㅤ Silikon vodiysi modeli – soliq imtiyozlari, venture
kapital

xorijdan olib kelingan tovarlarning o’rnini bosuvchi maxsus loyihalar
moliyalashtirilmoqda. 2022–2023-yillarda jami 2500 dan ortiq import o’rnini
bosuvchi loyiha amalga oshirilib, minglab yangi sanoat korxonalari ishga
tushirildi.
Sanoat sohasida xorijiy investitsiyalarni jalb qilish bo’yicha ham sezilarli
natijalar erishilmoqda. Misol uchun, 2023-yil davomida sanoat tarmoqlariga jalb
etilgan to’g’ridan-to’g’ri xorijiy investitsiyalar hajmi 5,1 milliard AQSh
dollarini tashkil etdi. Xitoy, Rossiya, Turkiya, Janubiy Koreya, Germaniya kabi
mamlakatlar bilan qo’shma korxonalar tashkil etildi. Bu esa zamonaviy
texnologiyalarni olib kirish va xalqaro bozorga chiqish imkoniyatlarini
kengaytirdi.
Kichik va o’rta biznes subyektlari ham sanoat rivojiga o’z hissasini
qo’shmoqda. Hozirgi kunda respublikada faoliyat yuritayotgan sanoat
korxonalarining 85 foizi kichik biznes subyektlari hisoblanadi. Ular asosan
mahalliy xomashyo asosida ishlaydigan, oziq-ovqat, yengil sanoat, qurilish
materiallari, mebel va maishiy texnika ishlab chiqarishga ixtisoslashgan.
Sanoat tarmog’ini kadrlar bilan ta’minlash, ilm-fan va texnika bilan
integratsiyalash ham muhim yo’nalishlardan biridir. Oliy ta’lim muassasalari
huzurida ishlab chiqarishga yo’naltirilgan ilmiy laboratoriyalar, dual ta’lim
dasturlari, sanoatga yo’naltirilgan grantlar tizimi shakllantirildi. 2023-yildan
boshlab sanoat uchun maxsus oliy ta’lim kvotalari ajratilishi ham bu boradagi
islohotlar samarasidir.
Shu bilan birga, ba’zi muammolar saqlanib qolmoqda. Xususan, ayrim
hududlarda infratuzilmaning yetarli emasligi, moliyalashtirish manbalarining
cheklanganligi, texnologik uskunalarning eskiligi va malakali mutaxassislar
tanqisligi sanoat rivojiga to’siq bo’layotgan omillardan sanaladi. Biroq mavjud
muammolarni bosqichma-bosqich bartaraf etish, davlat dasturlari orqali
moliyaviy va institutsional yordam ko’rsatish davom ettirilmoqda.
Xulosa qilib aytganda, O’zbekistonda sanoatni rivojlantirish holati barqaror
o’sish yo’liga kirgan bo’lib, bu yo’nalishda olib borilayotgan islohotlar milliy
iqtisodiyotning raqobatbardoshligini ta’minlash, eksportni ko’paytirish, ichki

4. ㅤ Dinamik monitoring tizimi: ㅤ Bozor o’zgarishlariga tez reagirlash
mexanizmlari
Xalqaro tajribalarni O’zbekiston sharoitiga moslashtirib, sog’lom raqobat
muhitini shakllantirish orqali iqtisodiyotning barqaror o’sishi, innovatsion
rivojlanish va aholi farovonligining oshishi ta’minlanishi mumkin. Buning
uchun qat’iy qonunchilik bazasi, mustaqil nazorat mexanizmlari va izchil
siyosatni amalga oshirish zarur.
O’zbekiston sanoati tarkibi quyidagi asosiy yo’nalishlarni o’z ichiga
oladi:
2.1. 2 jadval
Sohalar Islohotlar
Qishloq xo’jaligi Agrotexnologiyalarni joriy
etish, zamonaviy uskunalar bilan
ta’minlash
Bank tizimi Raqamli bank xizmatlarini
rivojlantirish va moliyaviy
inklyuziya
Turizm Ichki va xalqaro turizmni
rivojlantirish bo’yicha davlat
dasturlari
Sog’liqni saqlash Tibbiy xizmat sifatini oshirish
va innovatsion texnologiyalarni
joriy etish
Ta’lim O’quv dasturlarini yangilash
va xalqaro standartlarga
moslashtirish
2.2.1 jadval sohala va islohotlar
Global raqobatbardoshlik indeksi bo’yicha (2023): Umumiy o’rin: 79o’rin (141
mamlakat orasida) Asosiy zaif tomonlar: Logistika xarajatlari (dengiz

I BOB. IQTISODIYOTNING KAPITAL RIVOJLANISHINI
RIVOJLANTIRISHNING NAZARIY ASOSLARI
1.1. Iqtisodiyot sohalarining jamiyatdagi o'rni va ahamiyati
Iqtisodiyot tarmoqlarining jamiyatdagi o’rni va ahamiyati juda katta bo’lib,
ular inson hayotining barcha sohalariga ta’sir ko’rsatadi. Iqtisodiyot tarmoqlari –
bu ishlab chiqarish, xizmat ko’rsatish, qishloq xo’jaligi, sanoat, transport, aloqa,
qurilish, savdo, moliya va boshqa sohalarni o’z ichiga oladi. Ularning
jamiyatdagi ahamiyatini quyidagi jihatlardan ko’rish mumkin. Ish o’rinlarini
yaratish va bandlikni ta’minlash
Iqtisodiyot tarmoqlari turli kasbhunarlarni rivojlantirib, aholiga ish bilan
ta’minlash orqali ijtimoiy barqarorlikka hissa qo’shadi. Masalan, qishloq
xo’jaligi, sanoat va xizmat ko’rsatish sohalari millionlab odamlar uchun
daromad manbai hisoblanadi. Yalpi ichki mahsulot (YaIM) va iqtisodiy o’sishga
hissa
Har bir tarmoq YaIMga o’z hissasini qo’shadi. Rivojlangan mamlakatlarda
xizmat ko’rsatish sohasi, sanoat va texnologiyalar yuqori daromad keltirsa,
rivojlanayotgan mamlakatlarda qishloq xo’jaligi va resurslar qazib olish muhim
rol o’ynaydi. Ijtimoiytarmoq infratuzilmasini rivojlantirish
Transport, aloqa, energetika, sog’liqni saqlash va ta’lim kabi sohalar
jamiyatning asosiy ehtiyojlarini qondiradi. Ular ishlab chiqarish va turmush
darajasini oshirish uchun zarurdir. Innovatsiyalar va texnologik taraqqiyotga
turtki bo’lish
Texnologik jihatdan rivojlangan tarmoqlar (masalan, IT, sun’iy intellekt,
robototexnika) yangi mahsulotlar va xizmatlarni yaratib, jamiyatning
rivojlanishiga yordam beradi. Tashqi savdo va global iqtisodiy integratsiya
Tarmoqlarning rivojlanishi eksport imkoniyatlarini oshiradi, xorijiy
investitsiyalarni jalb qiladi va mamlakatni global bozorga integratsiya qiladi.
Atrofmuhit va barqaror rivojlanish

oshdi. Eng katta ulushni qayta ishlash sanoati egallagan bo’lib, u umumiy sanoat
ishlab chiqarishining 81 foizini tashkil etdi. Energetika, tog’-kon sanoati, kimyo,
qurilish materiallari va mashinasozlik tarmoqlarida o’sish ko’rsatkichlari
kuzatildi.
Sanoatni hududiy rivojlantirish borasida ham muhim siljishlar
kuzatilmoqda. Viloyatlar kesimida eng yuqori sanoat ishlab chiqarish hajmi
Toshkent shahri, Toshkent viloyati, Navoiy viloyati va Andijon viloyatlariga
to’g’ri keldi. Bu hududlarda sanoat zonalari, texnoparklar va erkin iqtisodiy
zonalar faoliyat yuritmoqda. Masalan, 2023-yilda Navoiy viloyatida sanoat
ishlab chiqarishi hajmi 90,7 trillion so’mga yetib, mamlakat sanoat ishlab
chiqarishining 15,6 foizini tashkil etdi.
Yirik ishlab chiqarish klasterlari va texnoparklarning tashkil etilishi
sanoatni rivojlantirishda muhim bosqich bo’ldi. Jumladan, “Chirchiq”, “Urgut”,
“Xazorasp”, “Namangan”, “Jizzax” kabi texnoparklarda yuqori texnologiyali,
innovatsion mahsulotlar ishlab chiqarish yo’lga qo’yilgan. Bu texnoparklarda
2023-yil yakuniga qadar 500 dan ortiq korxona faoliyat yuritib, 25 mingdan
ortiq ish o’rni yaratildi.
Sanoatni modernizatsiya qilish, avtomatlashtirish va raqamlashtirish
jarayonlari ham jadallashmoqda. Xususan, “raqamli sanoat” tamoyillari asosida
ishlab chiqarishni optimallashtirish, energiya tejamkor texnologiyalarni joriy
etish orqali samaradorlik oshirilmoqda. Bu jarayon sanoat mahsulotlarining
tannarxini pasaytirib, ichki va tashqi bozordagi raqobatbardoshligini oshirishga
xizmat qilmoqda.
O’zbekistonning eksport salohiyatida sanoat tarmoqlarining o’rni tobora
ortib bormoqda. 2023-yilda sanoat mahsulotlari eksporti umumiy eksportning 70
foizini tashkil etdi. Ayniqsa, rangli metallar, tekstil mahsulotlari, avtomobil
qismlari, elektrotexnika, kimyo va qurilish materiallari eksportida sezilarli o’sish
kuzatildi. Eksport geografiyasi kengayib, Osiyo, Yevropa, Yaqin Sharq va
Afrika davlatlariga yangi bozorlar ochildi.
Sanoatda import o’rnini bosuvchi mahsulotlar ishlab chiqarishga alohida
e’tibor qaratilmoqda. Import hajmini kamaytirish maqsadida yurtimizda ilgari

Zamonaviy iqtisodiyotda ekologik toza texnologiyalar, qayta ishlash va
barqaror qishloq xo’jaligi kabi sohalar atrofmuhitni muhofaza qilishda muhim
rol o’ynaydi. Ijtimoiy tenglik va qashshoqlikni qisqartirish
Iqtisodiy tarmoqlarning muvozanatli rivojlanishi aholining turmush
darajasini oshirib, ijtimoiy adolatni ta’minlaydi.
Iqtisodiyot tarmoqlari jamiyatning moddiy va ma’naviy ehtiyojlarini
qondirish, ish bilan ta’minlash, innovatsiyalarni rag’batlantirish va
mamlakatning global iqtisodiyotdagi o’rnini mustahkamlashda asosiy omil
hisoblanadi. Ular birbiri bilan uzviy bog’liq bo’lib, barqaror iqtisodiy o’sish va
farovonlikni ta’minlash uchun muhimdir.
Iqtisodiyot tarmoqlarining jamiyatdagi o’rni va ahamiyatini chuqurroq
tushunish uchun, quyidagi qo’shimcha jihatlarni ham ko’rib chiqish mumkin:
Maddiy boyliklar yaratish va resurslardan samarali foydalanish
Har bir iqtisodiy tarmoq (masalan, neftgaz, qishloq xo’jaligi, to’qimachilik)
tabiiy resurslarni qayta ishlab, qo’shilgan qiymat yaratadi. Bu esa davlat va
aholining daromadlarini oshiradi. Mintaqaviy taraqqiyotga ta’sir
Tarmoqlarning rivojlanishi ayrim hududlarni iqtisodiy jihatdan
rag’batlantirishi mumkin. Masalan:
Qishloq xo’jaligi– viloyatlarda ish o’rinlari yaratadi.
Turizm– tarixiy va tabiiy boylikka ega hududlarni rivojlantirish imkonini
beradi.
Texnoparklar va IT zonasi – yangi iqtisodiy markazlar vujudga keltiradi.
Demografik va ijtimoiy o’zgarishlarga ta’sir
Shaharlashuv – sanoat va xizmat ko’rsatish tarmoqlari rivojlangan
hududlarga migratsiyani kuchaytiradi.
Aholining malakasi – yuqori texnologiyali sohalar (masalan, dasturiy
injiniring) yangi kasblarni talab qiladi, bu esa ta’lim tizimiga yangicha talablar
yuzaga keltiradi. Davlat byudjetiga soliqlar orqali hissa
Yirik korxonalar, banklar va eksportga yo’naltirilgan tarmoqlar soliq
tushumlarini oshiradi, bu esa ijtimoiy dasturlar (pensiyalar, sog’liqni saqlash,

Er mulk huquqlarini kengaytirish: ㅤ
2023yilgi yangi qonunchilik: Fermerlarga 50 yilgacha ijaraga olish huquqi
Xususiylashtirish: 2024yil uchun 500 ta davlat fermer xo’jaliklarini
auktsionga qo’yish Etijorat platformasi: "AgroExchange" elektron er bozori
(yillik 1.2 trln so’m aylanma)Texnologik Innovatsiyalar ㅤ
Aniq qishloq xo’jaligi (Precision Agriculture): 120 ta fermer xo’jaligida
dronlar orqali ekish/parvarishlash 45 ta xo’jalikda IoT asosidagi sug’orish
tizimlari 2025yilgacha 80% paxta maydonlarida sun'iy intellekt yordamidagi
hosildorlik prognozlash
Yangi qurilgan obyektlar: ㅤ
2.2.1 jadval
Davlat Raqobatbardoshlik omillari
AQSh Yuqori texnologik sanoat va
innovatsion yondashuv
Germaniya Ishlab chiqarish samaradorligi
va eksport hajmining yuqoriligi
Xitoy Tezkor iqtisodiy o’sish va
diversifikatsiyalangan tarmoqlar
Yaponiya Robototexnika va
avtomatlashtirilgan ishlab chiqarish
Janubiy Koreya IT sektori va elektronika
sanoatining rivojlanishi
Jadval 2.2.1ga asosa Xalqaro tajribalar
Asosiy yo’nalishlar : ㅤ
Rossiya: ㅤ Organik mevalar (yillik 250,000 tonna)
Xitoy: ㅤ Quruq mevalar (120,000 tonna)

Farg’ona neftni qayta ishlash zavodi ning petrokimyo mahsulotlari ishlab
chiqarishni boshlashi
Eksport turlarining ko’payishi: 20202023 yillarda eksport mahsulotlari
turlari 120 dan 230 taga oshgan
Ish o’rinlarining ko’payishi: Har bir yangi yo’nalish o’rtacha 5001000
yangi ish o’rni yaratadi
Barqarorlikni oshirish: Bir tarmoqdagi inqiroz boshqa tarmoqlardagi
faoliyatga jiddiy ta'sir ko’rsatmaydi
Texnologik jihatdan qoloqlik: Ko’pgina korxonalarda ishlab chiqarish
uskunalarining o’rtacha yoshi 25 yil. Malakali kadrlar yetishmasligi: IT
mutaxassislarining 65% talab qanchalik yetishmovchiligi
Moliyaviy cheklovlar: Katta loyihalar uchun uzoq muddatli kreditlar foiz
stavkasi 1822% ni tashkil etadi. Texnologik xom ashyo soliqlarini imtiyozli
tartibda belgilash
Malaka oshirish markazlarini tashkil etish (2024yil uchun 35 ta yangi
markaz qurilishi rejalashtirilgan). Sanoat zonaslarida 7 yilgacha soliq imtiyozlari
Janubiy Koreya modeli: "Chaebol" korporatsiyalarining diversifikatsiyasi
(Samsungning elektronikadan tibbiyotga o’tishi)
Germaniyaning "Industrie 4.0" dasturi: Kichik va o’rta korxonalarning
modernizatsiyasi uchun maxsus grantlar
Birlashgan Arab Amirliklarining diversifikatsiya strategiyasi: Neftdan
turizm va moliyaga o’tish
"Smart specialization" konsepsiyasi: Har bir viloyatning o’ziga xos
ixtisoslashuvini aniqlash
Davlatxususiy sheriklikni rivojlantirish: PPP loyihalari uchun maxsus
qonuniy bazani takomillashtirish
Innovatsion klasterlarni yaratish: Toshkent axborot texnologiyalari parki
misolida
ㅤ 20242030 yillardagi Asosiy Maqsadlar ㅤ
Sanoat ishlab chiqarishida ulushni 35% ga oshirish ㅤ

Ishlab chiqarishning aksariyat qismini (75%) zamonaviy texnologiyalar
asosida amalga oshirish ㅤ
Xizmat ko’rsatish sohasining YaIMdagi ulushini 45% ga yetkazish
ㅤ Amalga Oshirilayotgan Loyihalar ㅤ
"Yashil energetika" dasturi: ㅤ 2030yilgacha qayta tiklanadigan energiya
ulushini 25% ga oshirish
"Raqamli sanoat" tashabbusi: ㅤ 500 dan ortiq korxonani raqamlashtirish
"Eksport yo’l" programmasi: ㅤ 10 ta yangi eksport mahsuloti turlarini joriy
etish
1. ㅤ Integratsiyalashgan yondashuvni qo’llash: ㅤ Modernizatsiya va
diversifikatsiya jarayonlarini birgalikda amalga oshirish
2. ㅤ Xususiy sektor ishtirokini kuchaytirish: ㅤ Korporativ boshqaruvni
yaxshilash, korrupsiyaga qarshi kurash
3. ㅤ Xalqaro standartlarni joriy etish: ㅤ ISO 9001, ISO 14001 kabi
sertifikatlash tizimlarini kengaytirish
4. ㅤ Monitoring tizimini takomillashtirish: ㅤ Har bir loyihaning
samaradorligini real vaqt rejimida baholash
Ushbu strategiyani amalga oshirish O’zbekiston iqtisodiyotini strukturaviy
jihatdan qayta qurishga, global bozorda raqobatbardoshligini oshirishga va
barqaror rivojlanishni ta'minlashga yordam beradi.
Modernizatsiyalash va Diversifikatsiyalashda Davlatning Rolini
Takomillashtirish ㅤ
Soliq imtiyozlarini optimallashtirish: ㅤ
Yangi texnologiyalar sotib olish uchun QQS imtiyozlari (2024yildan 5 yil
muddatga)
Modernizatsiya loyihalari uchun daromad solig'i stavkasini 12% dan 8% ga
qisqartirish
Ilg'or texnologiyalar importida bojxona to'lovlarini 50% gacha kamaytirish
Qonunchilik bazasini yaxshilash: ㅤ

davom ettirilishi iqtisodiyotning har bir sektorini innovatsion rivojlanish sari
yetaklaydi.

samaradorligini oshirish
Diversifikatsiya Turli yo’nalishlarga sarmoya
kiritish va iqtisodiyotning
barqarorligini ta’minlash
Innovatsion rivojlanish Ilmiy tadqiqotlar va
innovatsion ishlanmalarni
iqtisodiyotga tatbiq etish
Xalqaro hamkorlik Chet el investitsiyalarini jalb
qilish va xalqaro bozorga chiqish
2.1.1-jadval qishloq joylarini rivojlantirish .
Agroklasterlar 100 ta yangi agroklaster (20242026) Har bir tuman uchun
ixtisoslashgan mahsulot turlari "Birlashgan fermer" kooperativlari tizimi
Qishloq infratuzilmasi: 5,000 km yangi qishloq yo'llari 1,000 ta yangi suv
ta'minoti ob'ektlari Raqamli qishloq xo'jaligi tizimini joriy etish Mehnat
unumdorligi o'sishi (%) Mahsulot sifatining ISO standartlariga mosligi Energiya
samaradorligi ko'rsatkichlari
Yangi mahsulot turlari soni Eksport tarkibidagi yangi mahsulotlar ulushi
Xususiy sektor investitsiyalarining o'sishi Barcha yirik korxonalarning real vaqt
rejimida monitoring Avtomatik hisobot tuzish tizimi Xavfxatarlarni erta aniqlash
algoritmlari Yetakchi mamlakatlar bilan hamkorlik: Janubiy Koreya
(avtomobilsozlik va elektronika)
Germaniya (qurilish mashinalari va kimyo) BAA (turizm va qayta
tiklanadigan energetika) Jahon bankining "Yashil iqtisodiyot" dasturi
BMTning sanoat rivojlanishi tashkiloti (UNIDO) Islom taraqqiyot banki
loyihalari
1. ㅤ "Smart Modernization" konsepsiyasini qo'llash: ㅤ Har bir tarmoq
uchun individual modernizatsiya yo'li
2. ㅤ Kichik biznesni diversifikatsiyaga jalb qilish: ㅤ Maxsus inkubatorlar
va akeleratorlar tarmog'ini yaratish

transportiga chiqish yo’qligi) Elektr energiyasining beqaror ta’minoti Kredit
olish qiyinligi (foiz stavkasi o’rtacha 22%)
Amalga oshirilayotgan loyihalar: ㅤ
"UzAuto Motors" ㅤ elektr avtomobillari ishlab chiqarish loyihasi
(2025yilgacha 50,000 dona)
Navoiy konmetallurgiya kombinati ㅤ yangi qayta ishlash sexlari
(2024yilda ishga tushirildi)
"Qizilqumcement" ㅤ yangi liniyalari (ishlab chiqarish quvvatini 2 baravar
oshirdi
Janubiy Koreya ㅤ bilan qo’shma loyihalar (Hyundai va KIA uchun
komponentlar ishlab chiqarish)
Germaniya ㅤ bilan texnologik hamkorlik (Siemens bilan avtomatlashtirish
loyihalari)
Xitoy ㅤ investitsiyalari (Xinjiang viloyati bilan qo’shma to’qimachilik
korxonalari)
Asosiy islohotlar: ㅤ
Er mulk huquqlarini mustahkamlash: ㅤ Fermer xo’jaliklariga erlarni
ijaraga olish muddatini 50 yilgacha uzaytirish
Suv ta’minoti tizimini modernizatsiya qilish: ㅤ 2024yilda 1,200 km yangi
kanallar qurilishi
Eksport imkoniyatlarini kengaytirish: ㅤ 2023yilda 23 yangi mahsulot
(organik mevasabzavotlar) eksport qilingan
Paxta maydonlari 30% qisqargan (20172023) Bog’dorchilik mahsulotlari
eksporti 3 baravar o’sgan Chorva mollari soni 12% ga ko’paygan 3
ㅤ Turizm sohasi: ㅤ
Viza rejimini soddalashtirish (72 mamlakat fuqarolari uchun viza bepul)
Mehmonxonalar soni 40% ga o’sgan (20202023)
3
. www.stat.uz – O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi rasmiy sayti .

1. "Smart Regulation" modelini joriy etish: Qonunlar qattiq, ammo
moslashuvchan bo’lishi kerak
2. Xususiy sektor ishtirokini kuchaytirish: Davlat korxonalarining ulushini
2027yilga kadar 40% ga kamaytirish
3. Innovatsion iqtisodiyotga o’tish: YaIMning 3% ni ilmiytadqiqotlarga
ajratish
4. Mintaqaviy muvozanatni ta'minlash: ㅤ Har bir viloyat uchun maxsus
ixtisoslashgan rivojlanish strategiyasi
5. Xalqaro standartlarni qo’llash: ISO sertifikatlari sonini 5 baravar oshirish
(2023: 1,200 → 2027: 6,000)
2.3.1 - jadval
Davlat choralari Tavsif
Monopoliyaga qarshi kurash Bozorda erkin raqobatni
ta’minlash va monopollarning oldini
olish
Soliq siyosati Tadbirkorlikni rivojlantirish
uchun soliq yukini kamaytirish
Investitsiya muhitini
yaxshilash Xorijiy va mahalliy
investitsiyalarni jalb qilish
Infratuzilmani rivojlantirish Transport va aloqa
infratuzilmasini yaxshilash
Kichik biznesni
qo’llabquvvatlash Kredit va grant dasturlari
orqali yangi bizneslarni
rivojlantirish
2.3.1-jadval Xalqaro Tashkilotlar bilan Hamkorlik OECD
standartlariga moslashtirish.
Ushbu choratadbirlar samaradorligini quyidagi ko’rsatkichlar orqali
baholash mumkin:

"Yangi Samarkand" loyihasi (yillik 2 million sayyohni jalb qilish)
ㅤ IT sohasi :
"IT Park" rezidentlari soni 1,200 taga yetgan Dasturiy mahsulot eksporti
$300 mln (2023) 5G texnologiyasini joriy etish bosqichlari
ㅤ Moliya sohasi : ㅤ
Banklar aktivlari 2 baravar o’sgan (20202023) Mikrokredit tashkilotlari
soni 25% ga kamaytirilgan (sifat nazorati tufayli)
"Hisob.uz" davlat to’lovlar platformasi (yillik 5 trln so’m operatsiyalar)
Qonunchilik Islohotlari ㅤ
"Raqobatni muhofaza qilish to’g’risida" yangi qonun (2023): ㅤ
Monopolistik faoliyat uchun jarimalarni 3 baravar oshirish Davlat xaridlarida
kichik biznes uchun 15% kvota Bozor tahlili uchun maxsus markaz tashkil etish
"Yangi O’zbekiston" transport tarmog’i: ㅤ 500 km yangi temir yo’l liniyalari
Toshkent halqa yo’li loyihasi 10 ta yangi aeroport modernizatsiyasi
Energetika sohasi:
5 ta yangi GES qurilishi (2027yilgacha) 3 ta yadro elektr stansiyasi loyihasi
(Rosatom hamkorligida) Sanoat subsidiyalari:
Yangi texnologiyalar sotib olish uchun 30% kompensatsiya Eksport
yo’nalishlari uchun 7% li kreditlar Startaplar uchun 5 mln so’mlik grantlar
Kadrlar Tayyorlash ㅤ
"Ishlab chiqarish universitetlari" tarmog’i: 14 ta yangi texnik ta’lim
muassasasi
50,000 talabani xorijda o’qitish dasturi Koreya hamkorligida "Skills Center" lari
Raqobatbardoshlikni Oshirishning Istiqbolli Yo’nalishlari ㅤ Texnoparklar
tarmog’ini kengaytirish: Har bir viloyatda kamida 1 ta texnopark "Silicon
Valley" modelidagi Toshkent IT xalqasi Biotexnologiyalar maxsus zonasini
yaratish Yangi bozorlarga kirish: ㅤ ASEAN mamlakatlari (Indoneziya,
Vyetnam) Sharqiy Yevropa (Polsha, Chexiya) Afrika bozorlari (Nigeriya,
Janubiy Afrika)

Regulyatorlar mustaqilligi: ㅤ FTC (Federal Trade Commission)ning keng
vakolatlari
Davlat yordamini nazorat qilish: ㅤ Kompaniyalarga beriladigan
subsidiyalarni qattiq tartibga solish
Transchegaraviy nazorat: ㅤ Yirik korporatsiyalarning birlashishini qat’iy
tartibga solish (masalan, Google’ning 2,4 mlrd evro jarimasi)
Yagona bozor printsipi: ㅤ 27 davlatda bir xil raqobat qoidalari
Oligarxiyaga qarshi kurash: ㅤ Yirik konglomeratlarning hokimiyatini
cheklash
Kichik biznesni qo’llabquvvatlash: ㅤ "Korea SMEs and Startups Agency"
maxsus agentligi
Texnologik innovatsiyalarni rag’batlantirish: ㅤ Ilg’or sanoatlar uchun soliq
imtiyozlari
Ishonchli biznes muhiti: ㅤ Dunyoda 2o’rinda (Doing Business 2023)
Raqamli iqtisodiyotga o’tish: ㅤ "Smart Nation" strategiyasi
Davlatxususiy sheriklik: ㅤ Infratuzilma loyihalarida PPP modeli
Raqobatni muhofaza qilish qonunini yangilash: ㅤ Xorijiy tajriba asosida
(AQSh va EU qonunlarini sintez qilish)
Monopolistik faoliyat uchun jazolarni oshirish: ㅤ Daromadning 10% gacha
jarimalar
Davlat tenderlarida shaffoflik: Barcha tenderlar elektron platformada 2
Institutsional Islohotlar Raqobatni muhofaza qilish qo’mitasining vakolatlari
kengaytirish: Iqtisodiy konsentratsiyani nazorat qilish Narxlar
manipulyatsiyasiga qarshi kurash Bozor tahlili markazini tashkil etish Iqtisodiy
Choralar ㅤ Kichik biznesni qo’llabquvvatlash: Soliq solinadigan daromadning
birinchi 1 mlrd so’miga 0% stavka
2
www.lex.uz – O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari ma’lumotlar bazasi.

"Sanoat innovatsiyalari to'g'risida" yangi qonun loyihasi (2024yil III
chorak) Intellektual mulk huquqlarini himoya qilishni kuchaytirish Ijtimoiy
mas'uliyatli korporatsiyalar uchun preferensiyalar Infratuzilmani Rivojlantirish
ㅤ Maxsus iqtisodiy zonalar (MIZ): ㅤ Har bir viloyatda kamida 1 ta yuqori
texnologiyali MIZ (2025yilgacha) Navoiy viloyatida "Yashil metallurgiya"
xususiy zonasini yaratish Farg'ona vodiysida agroximyo klasteri Logistika
markazlari: ㅤ Toshkent xalqaro logistika markazi (500 gektar) Termiz
chegaradosh savdo markazi "Oltin halqa" transport yo'llari modernizatsiyasi
Moliyaviy Mexanizmlar Sanoatni qo'llabquvvatlash fondi: ㅤ 2024yil
uchun 500 mln dollar ajratish Loyihalarni moliyalashtirishda 3 bosqichli tizim:
1. Startap uchun grantlar (500 mln so'mgacha)
2. Kichik biznes uchun subsidiyalangan kreditlar (515 mld so'm)
3. Yirik loyihalar uchun sarmoya (50 mln dollargacha)
Venture kapitalni rivojlantirish: ㅤ "Startup Uzbekistan" fondini 100 mln
dollarga kengaytirish Xorijiy investitsion fondlar bilan hamkorlik (Masalan:
SoftBank Vision Fund) Innovatsion Taraqqiyot uchun IlmiyTadqiqot Bazasini
Mustahkamlash ㅤ
Muhandislik maktablari: ㅤ 14 ta yangi texnik universitet ochish
(20242026) Koreya Texnologiya Universiteti filialini Toshkentda ochish Har
yili 10,000 talabani texnologik yo'nalishlarda xorijda o'qitish
Malaka oshirish: "Digital Skills" milliy dasturi (yillik 100,000 mutaxassis)
Korxonalar uchun maxsus MBA dasturlari Germaniya dual ta'lim modelini joriy
etish Ilmiy Markazlar Tarmog'i ㅤ Yirik tadqiqot institutlari: Materialshunoslik
milliy markazi Biotexnologiyalar xalqaro instituti Sun'iy intellekt markazi
(Toshkent va Samarqandda) Maxsus iqtisodiy yo'nalishlar:
2 . 1 .1 - jadval
Jarayon Mazmuni
Texnologik modernizatsiya Yangi texnologiyalarni joriy
etish va ishlab chiqarish

rivojlantirishda quyidagi muammolar mavjud: Texnologik jihatdan qoloqlik:
Eski ishlab chiqarish uskunalari
Iqtisodiyot tarmoqlari har qanday mamlakat taraqqiyotining asosini tashkil
etadi. O’zbekiston uchun an'anaviy tarmoqlarni modernizatsiya qilish bilan birga
yangi, innovatsion sohalarni rivojlantirish ayniqsa muhimdir. Tarmoqlarning
muvozanatli rivojlanishi, ularning o’zaro bog’liqligini mustahkamlash va
xalqaro kelajakda barqaror iqtisodiy o’sishni ta'minlashning asosiy garovidir.
Innovatsion texnologiyalarning etarli darajada joriy etilmasligi Infratuzilma
nuqsonlari: Transport tizimining yetarli darajada rivojlanmaganligi
Energetika tarmog’idagi uzilishlar Malakali kadrlar yetishmasligi:
Mutaxassislarning malakasini oshirish zarurati Yangi kasblarga bo’lgan
talabning ortishi Investitsiyalarning yetishmasligi: Tarmoqlarni modernizatsiya
qilish uchun mablag’ etishmasligi Xorijiy investitsiyalarni jalb qilishdagi
qiyinchiliklar Tarmoqlarni rivojlantirishning istiqbolli yo’nalishlari

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
GULISTON DAVLAT UNIVERSITETI
IQTISODIYOT KAFEDRASI
“ IQTISODIYOT NAZARIYASI ” FANIDAN
KURS ISHI
MAVZU: IQTISODIYOTNI YETAKCHI TARMOQLARINI ISLOH
QILISH VA RIVOJLANTIRISH ORQALI SOG’LOM RAQOBAT
MUHITINI YARATISH

Bajardi : 74-24 guruh talabasi
Sarvar Rahimqulov
Ilmiy rahbar : ______________________________
Kurs ishi taqrizga
topshirilgan sana
“____” _______202 5 y . Kurs ishi taqrizdan
qaytarilgan sana
“ ____ ” _______20 2 5 y.
Kurs ishi himoya qilingan
sana
“____” _______202 5 y.
Baho “ _____ ” _________ ___________
(imzo)
___________
(imzo) Komissiya a’zolari:
__________________
_________________

KIRISH
Mavzuning dolzarbligi.
Yetakchi iqtisodiy tarmoqlarni isloh qilish va raqobatbardoshlikni oshirish
yo’llarini o’rganish, nafaqat nazariy jihatdan, balki amaliy tomondan ham
dolzarb ahamiyatga ega. Bu borada samarali strategiyalarni ishlab chiqish,
davlat va xususiy sektor hamkorligini mustahkamlash, shuningdek, xorijiy
mamlakatlarning ilg’or tajribalarini o’rganish orqali milliy iqtisodiyotimizni
yanada rivojlantirish mumkin.
Zamonaviy global iqtisodiy sharoitda har bir davlatning barqaror
rivojlanishi va raqobatbardoshligi, birinchi navbatda, uning yetakchi iqtisodiy
tarmoqlarining samarali isloh qilinishi va modernizatsiyasiga bog’liq.
Iqtisodiyotning asosiy tarmoqlari – sanoat, qishloq xo’jaligi, xizmat ko’rsatish,
energetika, transport va axborot texnologiyalari kabi sohalar – nafaqat milliy
daromadlarni shakllantiradi, balki ijtimoiy farovonlik, ish bilan ta’minlash va
innovatsion taraqqiyot uchun ham asos bo’lib xizmat qiladi. Raqobatbardosh
iqtisodiyotni shakllantirishda yetakchi tarmoqlarni isloh qilish va ularni
rivojlantirishning ahamiyati ortib bormoqda. Chunki dunyoda texnologik
taraqqiyotning jadal sur’atlari, yangi bozorlar paydo bo’lishi va global iqtisodiy
integratsiya davlatlarni o’z tizimlarini doimiy yangilashga majbur qilmoqda.
Bunday sharoitda mamlakatimiz iqtisodiyotining yetakchi tarmoqlarini
modernizatsiya qilish, diversifikatsiyalash va xalqaro tajribalardan foydalanish
orqali sog’lom raqobat muhitini yaratish zaruriyatga aylanmoqda.
Ushbu mavzuning asosiy maqsadi – iqtisodiyotning yetakchi tarmoqlarini
isloh qilish va rivojlantirish orqali sog’lom raqobat muhitini shakllantirishning
nazariy va amaliy jihatlarini o’rganish, shu bilan birga quyidagi vazifalarni hal
etishga qaratilgan:
Iqtisodiyot tarmoqlarining jamiyatdagi o’rni va ularni rivojlantirishning
dolzarb masalalarini tahlil qilish;
Yetakchi tarmoqlarni modernizatsiyalash va diversifikatsiyalash
jarayonlarini o’rganish;

2.2. Qishloq xo'jaligi va xizmat ko'rsatish sohalaridagi ishlab chiqarish
"Yashil Iqtisodiyot"ga o’tish ㅤ
Qayta tiklanadigan energiya manbalari: 2030yilgacha energiyaning 25% ni
qayta tiklanadigan manbalardan olish. "Yashil energetika" fondini tashkil etish.
Karbon solig’ini joriy etish bosqichlari
1. ㅤ Sanoat siyosatini isloh qilish: ㅤ Har bir tarmoq uchun individual
rivojlanish strategiyasi
2. ㅤ Qishloq xo’jaligini modernizatsiya qilish: ㅤ An’anaviy ekinlardan
yuqori rentabellikdagi mahsulotlarga o’tish
3. ㅤ Xizmat ko’rsatish sohasini rag’batlantirish: ㅤ Xususan IT va turizmni
taraqqiy ettirish
4. ㅤ Raqobatbardoshlikni monitoring qilish: ㅤ Har chorakda bozor
tahlillarini o’tkazish
5. Xalqaro standartlarni qo’llash: ㅤ ISO sertifikatlarini olishni
rag’batlantirish
Ushbu choratadbirlar samaradorligi quyidagi ko’rsatkichlar orqali
baholanadi:
Ishlab chiqarish unumdorligining o’sishi ㅤ (yillik 79%)
Eksport tarkibidagi yangi mahsulotlar ulushi ㅤ (2027yilgacha 40%)
Global raqobatbardoshlik indeksidagi o’rin ㅤ (2030yilgacha top 50 ga
kirish)
Raqobatbardoshlikni oshirish – bu faqat iqtisodiy emas, balki strategik
masaladir. Uni amalga oshirish uchun davlat, xususiy sektor va jamiyatning
uzviy hamkorligi, shuningdek izchil va uzoq muddatli siyosat olib borish zarur.
ㅤ
Strukturaviy Islohotlar ㅤ

XULOSA
Hozirgi global iqtisodiy sharoitda har qanday mamlakatning barqaror
rivojlanishi va xalq farovonligini ta’minlash bevosita yetakchi iqtisodiy
tarmoqlarning holati bilan bog’liq. Iqtisodiyotning yetakchi tarmoqlarini isloh
qilish va rivojlantirish orqali mamlakatning raqobatbardoshligi oshirilib, ichki
va tashqi bozorlarda mustahkam o’rin egallashiga erishiladi.
O’zbekiston ham so’nggi yillarda iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish va
tarmoqlarni diversifikatsiya qilish orqali sog’lom raqobat muhitini
shakllantirishga alohida e’tibor qaratmoqda. Tadqiqot davomida iqtisodiyotning
yetakchi tarmoqlari, ularning jamiyatdagi o’rni va ahamiyati o’rganildi. Ma’lum
bo’ldiki, sanoat, qishloq xo’jaligi va xizmat ko’rsatish sohalarining o’zaro
uyg’un rivojlanishi mamlakat iqtisodiyoti barqarorligining asosiy omillaridan
biridir. Sanoat tarmoqlarini modernizatsiya qilish, yangi texnologiyalarni joriy
etish va yuqori qo’shilgan qiymatga ega mahsulotlar ishlab chiqarish orqali
iqtisodiy o’sish sur’atlarini oshirish mumkin.
Qishloq xo’jaligi sohasida olib borilayotgan islohotlar esa oziqovqat
xavfsizligini ta’minlash, eksport hajmini oshirish va zamonaviy texnologiyalarni
keng joriy etish orqali milliy iqtisodiyotning muhim tarkibiy qismi sifatida
namoyon bo’lmoqda. Ayniqsa, dehqon va fermer xo’jaliklarini
qo’llabquvvatlash, subsidiya va kredit tizimlarini rivojlantirish orqali ushbu
tarmoqning raqobatbardoshligini oshirish muhim vazifalardan biri hisoblanadi.
Xizmat ko’rsatish sohasi esa zamonaviy iqtisodiyotning ajralmas qismi
bo’lib, uning rivojlanishi aholi bandligini oshirish, turizm, moliyaviy xizmatlar
va axborotkommunikatsiya texnologiyalarining kengayishiga turtki beradi.
Raqobatbardosh xizmat ko’rsatish sektori orqali mamlakatga xorijiy
sarmoyalarni jalb qilish va eksportga yo’naltirilgan xizmat turlarini rivojlantirish
imkoniyati mavjud.
Sog’lom raqobat muhitini shakllantirish uchun esa quyidagi muhim
jihatlarga e’tibor qaratish lozim:
1. Bozor iqtisodiyoti tamoyillarini mustahkamlash – ochiq va shaffof
iqtisodiy muhit yaratish orqali erkin raqobatni rivojlantirish zarur.

talabni qondirish va yangi ish o’rinlari yaratish orqali aholining turmush
darajasini oshirishga xizmat qilmoqda.
QISHLOQ XO’JALIGI VA XIZMAT KO’RSATISH
SOHALARIDAGI ISHLAB CHIQARISH
Qishloq xo’jaligi va xizmat ko’rsatish sohasi — O’zbekiston Respublikasi
iqtisodiyotining muhim tayanch tarmoqlari bo’lib, aholining bandligini
ta’minlash, oziq-ovqat xavfsizligini kafolatlash, ichki bozorni to’ldirish va
eksport hajmini oshirishda alohida o’rin tutadi. Ushbu sohalarda olib
borilayotgan islohotlar mamlakatning barqaror rivojlanishini ta’minlashga
qaratilgan bo’lib, ularning ishlab chiqarishdagi ulushi yildan-yilga ortib
bormoqda.
Qishloq xo’jaligida ishlab chiqarish holati
O’zbekiston Respublikasi Statistika agentligi ma’lumotlariga ko’ra, 2023-
yilda qishloq xo’jaligi umumiy ishlab chiqarish hajmi 407,1 trillion so’m ni
tashkil etdi. Bu 2022-yilga nisbatan 4,1 foizga o’sishni anglatadi. Qishloq
xo’jaligi ishlab chiqarishining asosiy qismini dehqonchilik (60,7%) va
chorvachilik (38,3%) egalladi. So’nggi yillarda qishloq xo’jaligi mahsulotlarini
diversifikatsiyalash, resurs tejamkor texnologiyalarni joriy etish, tomorqalardan
samarali foydalanish va eksportga yo’naltirilgan mahsulotlar yetishtirishga katta
e’tibor qaratilmoqda.
Dehqonchilik yo’nalishi
Dehqonchilikda g’alla, paxta, sabzavot, meva-sabzavot, uzum va dukkakli
mahsulotlar yetishtirish hajmi o’sishda davom etmoqda. Jumladan, 2023-yilda:
 G’alla yetishtirish hajmi 7,1 million tonnaga yetdi.
 Paxta xomashyosi — 3,3 million tonna.
 Sabzavotlar — 12,6 million tonna.
 Mevalar — 3,6 million tonna.
 Uzum — 1,5 million tonna.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO'YXATI
1. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy
Majlisga Murojaatnomasi. – Toshkent, 2024.
2. O’zbekiston Respublikasi “Raqobat to’g’risida”gi Qonuni. – 2012 yil
6yanvar.
3. O’zbekiston Respublikasi Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi
ma’lumotlari. – Toshkent, 2024.
4. O’zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo’mitasi hisobotlari. –
Toshkent, 2024.
5.
6. Rivojlangan davlatlarning iqtisodiy islohotlari tajribasi (AQSh,
Germaniya, Janubiy Koreya, Xitoy) // Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya
universiteti ilmiy nashrlari. – Toshkent, 2023.
7. Abduraxmonov Q.X. “Iqtisodiyot nazariyasi” – Toshkent: “O’zbekiston”
nashriyoti, 2022.
8. Xodjayev B. “Makroiqtisodiyot: asosiy tushuncha va tahlillar” –
Toshkent: Iqtisodiyot nashriyoti, 2023.
9.. Usmonov A. “O’zbekiston iqtisodiyotining raqobatbardoshligini
oshirish yo’llari” – Toshkent: Fan va texnologiya, 2023.
10. Porter M. “Milliy ustunlik” – Moskva: Alpina Pablisher, 2019
11. Sachs J. “Barqaror iqtisodiy rivojlanish yo’llari” – New York:
Columbia University Press, 2021.
12. Xalqaro Valyuta Jamg’armasi (IMF) va Jahon bankining iqtisodiy
tahlillari. – Washington D.C., 2023.
13. www.stat.uz – O’zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo’mitasi
rasmiy sayti.
14. www.lex.uz – O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari ma’lumotlar
bazasi.
15. www.worldbank.org – Jahon bankining rasmiy sayti.
16. www.imf.org – Xalqaro Valyuta Jamg’armasi rasmiy sayti.

Ekoturizmni rivojlantirish (Chatqol biosfera qo’riqxonasi) Tibbiy turizm
(Samarqandda 5 ta yangi shifoxona)
3. Raqamli transformatsiyani chuqurlashtirish:
"Blockchain" texnologiyasini qishloq xo’jaligi zanjiriga joriy etish
AI asosidagi turistik gidlar tizimi
4. Moliyalashtirish mexanizmlarini takomillashtirish:
"Zayom" mikrokredit platformasini kengaytirish Agrosug’urta tizimini isloh
qilish (hosilning 60% gacha sug’urtalanishi)
Ushbu islohotlarni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun integral
yondashuvzarur: qonunchilik islohotlari, infratuzilma qurilishi, xususiy sektor
ishtiroki va xalqaro hamkorlikning uyg’un kombinatsiyasi. Bunda muhim omil –
barcha ishtirokchilarning manfaatlarini muvozanatlash va barqaror rivojlanish
tamoyillariga qat'iy amal qilishdir.
2023yilgi "Raqobatni muhofaza qilish to’g’risida" yangi qonun
monopolistik kelishuvlar uchun jarimalarni daromadning 10% gacha oshirish
bozor ulushi 35% dan ortiq korxonalar uchun qo’shimcha nazorat davlat
xaridlarida kichik biznes uchun 25% majburiy kvota ajratildi.
MILLIY IQTISODIYOTDA SANOATNI RIVOJLANTIRISH
HOLATI
Sanoat milliy iqtisodiyotning tayanch tarmog’i bo’lib, mamlakatning
iqtisodiy mustaqilligi, eksport salohiyati, ichki talabni qondirish darajasi va
texnologik taraqqiyotini belgilab beruvchi asosiy omillardan hisoblanadi.
O’zbekiston Respublikasida so’nggi yillarda sanoatni rivojlantirishga qaratilgan
strategik yondashuvlar iqtisodiyotni diversifikatsiyalash, innovatsiyalarni joriy
etish va ish o’rinlari yaratish orqali iqtisodiy barqarorlikka erishish imkonini
bermoqda.
Avvalo, sanoat ishlab chiqarishi hajmidagi o’sish tendensiyasini ko’rib
chiqamiz. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Statistika agentligi
ma’lumotlariga ko’ra, 2023-yilda sanoat mahsuloti ishlab chiqarish hajmi 580,5
trillion so’mni tashkil etdi va bu 2022-yilga nisbatan real hajmda 5,2 foizga

 Moliyaviy xizmatlar – 8,9%
 Ta’lim va tibbiyot xizmatlari – 6,4%
 Turizm va mehmonxona xizmati – 4,7%
Xizmatlar sohasi ayniqsa yirik shaharlarda, xususan Toshkent, Samarqand,
Andijon, Farg’ona viloyatlarida jadal rivojlanmoqda. Aholi sonining o’sishi,
urbanizatsiya, ichki va tashqi turizmning tiklanishi bu sohadagi ishlab
chiqarishning kengayishiga olib kelmoqda.
Raqamli xizmatlar va innovatsion sohalar
Raqamli iqtisodiyot doirasida IT xizmatlari, elektron savdo, onlayn to’lov
tizimlari va raqamli marketing xizmatlari tez sur’atda kengaymoqda. Masalan,
2023-yilda IT xizmatlari eksporti 300 million dollarga yetib, 2025-yilga borib 1
milliard dollarlik eksport rejalashtirilgan.
Davlat xizmatlari ham raqamlashtirilib, my.gov.uz , soliq.uz , e-auksion.uz
kabi platformalar orqali yuzlab xizmatlar onlayn shaklda ko’rsatilmoqda. Bu esa
xizmat ko’rsatish tizimining shaffofligi va tezkorligini ta’minlamoqda.
Turizm va transport xizmatlari
Pandemiyadan keyingi davrda turizm sohasi tiklanib, yangi bosqichga
ko’tarilmoqda. 2023-yilda mamlakatga 5,2 milliondan ortiq xorijiy sayyoh
tashrif buyurdi va bu yo’nalishdagi xizmatlar hajmi 1 milliard dollardan oshdi.
Turizm xizmatlarining eksport salohiyati yildan-yilga oshib bormoqda.
Transport xizmatlari sohasida avtomobil, temiryo’l va aviatsiya tashuvlari
hajmi o’smoqda. “Uzbekistan Airways” va “Humo Air” orqali parvozlar soni
ko’paymoqda, “UzAuto Trans” esa Yevropa va Osiyoga yuk tashishda faol
ishtirok etmoqda.
Xizmatlar sohasi eksporti
Xizmatlar eksporti 2023-yilda 3,6 milliard dollarni tashkil etdi. Bu asosan
transport, IT, turizm, moliya va ta’lim xizmatlaridan iborat. Xizmat ko’rsatish
bozoriga xususiy sektorning faol kirib kelishi va raqamli imkoniyatlarning
kengayishi eksport hajmini yanada oshirmoqda.
Xulosa

sanoati: Og’ir sanoat (mashinasozlik, metallurgiya) Qurilish materiallari
ishlab chiqarish sanoati. Xizmat ko’rsatish sohasi:
Transport va logistika Telekommunikatsiya va axborot texnologiyalari
Moliyaviy xizmatlar (banklar, sug’urta)
Savdo va tarqatish tizimi Turizm va mehmondo’stlik Ilg’or texnologiyalar
sohasi:
Dasturiy ta'minot va IT xizmatlari Biotexnologiyalar
Nanotexnologiyalar Qayta tiklanadigan energiya manbalari
Iqtisodiyot tarmoqlarining jamiyat taraqqiyotidagi o’rni.
Iqtisodiyot tarmoqlari jamiyat hayotida quyidagi asosiy vazifalarni
bajaradi: Moddiy boyliklar yaratish: Yalpi ichki mahsulotning shakllanishi
Davlat byudjetini to’ldirish
Aholining daromad darajasini oshirish Ijtimoiy infratuzilmani
shakllantirish: Ish o’rinlarini yaratish Kasbhunar malakasini oshirish
Aholining turmush darajasini yaxshilash . Innovatsion rivojlanishni
ta'minlash:
Yangi texnologiyalarni joriy etish Ilmiytadqiqot ishlarini rag’batlantirish
Raqamli iqtisodiyotga o’tishni qo’llabquvvatlash Mintaqaviy taraqqiyotni
rag’batlantirish: Hududlarning ixtisoslashuvini aniqlash Mahalliy resurslardan
samarali foydalanish Infratuzilmani rivojlantirish Iqtisodiyot tarmoqlarining
o’zaro bog’liqligi
Zamonaviy iqtisodiyotda barcha tarmoqlar o’zaro uzviy bog’liq holda
ishlaydi. Masalan:
Qishloq xo’jaligi oziqovqat sanoati uchun xom ashyo yetkazib beradi
Sanoat qurilish sohasi uchun materiallar ishlab chiqaradi
Transport tizimi barcha tarmoqlar uchun logistika xizmatlarini ko’rsatadi
IT sohasi barcha tarmoqlarning raqamlashtirilishini ta'minlaydi
O’zbekiston iqtisodiyotidagi yetakchi tarmoqlarning ahamiyati
1.3. Sog'lom muhitini tajribada xalqaro tajribalardan sayohat
O’zbekiston iqtisodiyotida quyidagi tarmoqlar strategik ahamiyatga ega:

Iqtisodiyotni yetakchi tarmoqlarini isloh qilish va rivojlantirish orqali sog’lom raqobat muhitini yaratish

Купить