Jismoniy tarbiya va sportni rivojlanishida o’zbekiston respublikasi prezidenti farmonlari va vazirlar maxkamasining qarorlarining o’rni va ahamiyati

Jismoniy tarbiya va sportni rivojlanishida o’zbekiston respublikasi prezidenti
farmonlari va vazirlar maxkamasining qarorlarining o’rni va ahamiyati
MUNDARIJA.
Kirish……………………………………………………………………………….3
I.BOB.   JISMONIY   TARBIYA   VA   SPORTNI   RIVOJLANISHIDA
O’ZBEKISTON   RESPUBLIKASI   PREZIDENTI   FARMONLARI   VA
VAZIRLAR   MAXKAMASINING   QARORLARINING   O’RNI   VA
AHAMIYATI…………………………………………………………………….. 5
1.1. 2019 — 2023-yillar davrida o‘zbekiston respublikasida  jismoniy tarbiya va
ommaviy sportni rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida…………….. 5
1.2. O‘zbekiston   respublikasida   jismoniy   tarbiya   va   sportni   yanada
takomillashtirish va ommalashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida………………11
1.3. 2022   —   2026-yillarga   mo‘ljallangan   yangi   o‘zbekistonning   taraqqiyot
strategiyasi to‘g‘risida …………………………………………………….………17
Xulosa……………………………………………………………………… . ……24
Foydalanilgan adabiyotlar………………………………………………. . ……25
1 KIRISH.
Mavzuning   dolzarbligi.     O`zbekistoning   jismoniy   madaniyat   va   sportning
yanada   rivojlantirishga   asos   bo’luvchi   eng   muxim   tadbirlar   kurilmokda
O`zbekiston   Respublikasining   “Jismoniy   tarbiya   va   sport   to`g`risida”gi   qonuni
(2015-yil   4-sentabr)   barcha   axolining   sogligini   mustahkamlash   uning   jismoniy
tarbiya  va sport  bilan shugullanishiga  shart  - sharoitlar  yaratib berishni  kafillikka
oladi.   Respublikamizda   ijtimoiy-iqtisodiy,   siyosiy,   ma’naviy   va   madaniy
sohalarda   h am   amalga   oshirliyotgan   islohotlar   ta’limni   va   kadrlar   tayyorlash
tizimini   tubdan     yangilash   va   rivojlantirishni     talab   etadi.   Shu   boisdan   ta’lim
tizimini   zamon   talablari   darajasida   va   erishilgan   tajribalar   asosida   rivojlantirish
orqali   o   ‘sib   kelayotgan   yosh   avlodni   jamiyat   hayotida   faol   ishtiriok   etadigan,
har   tomonlama   yetuk   va   yuksak   ma’naviyatli,   komil   insonlar   etib   tarbiyalash
davlatimizning   ustuvor   yo‘naiishlaridan   hisob-   lanadi.
M alumki   o ‘qituvchilar   jismoniy     tarbiyaning     mustahkam   poyde-   vorini
quyi   sinflardan     boshlashi   kerak.   Maktabda     bu   boradagi   o ‘quv-   tarbiya   ishini
tashkil   etishning   asosiy   shakli-dars   hisoblanadi.   Afsuski,   jismoniy   tarbiya
darslarini   ko‘p   maktablarda   boshlang'ich   si nf   o   ‘qi-   tuvchilari   olib   boradilar.
2 Xalq   ta’limi   vazirligining   qarori   bo‘yicha   bosh-   lang’ich   sinfda   jism   oniy
tarbiyaga   ajratiigan   soatlar   mutaxassislarga   topshirilishi   kerak.
Albatta,   jism   oniy     tarbiya   bo‘yicha   mutaxassislarning   roli     katta.   Ular
o ‘quvchilarn ing  jismoniy    rivojlanishi   to‘g‘risidagi   qonun-qoidala-   rini   hamda
m   axsus   vositalar   va   metodlami   to‘g‘ri,   unumli   foydalanish   bilimlariga   egalar.
Lekin   har   xil   obyektiv   va   subyektiv   sabablar   tufayli   hozirgacha   boshlang‘ich
sinf   jism   oniy   tarbiya   darslari   mutaxassis   o‘qituvchilar   qoliga   topshirilmadi.
Shuning   uchun   jismoniy     tarbiya   dasturida   talab   me’yorlari   bugungi   zamon
talabiga   javob   bera   olmaydi.
“Bugungi   kunda       oldimizga     qo   ‘yilgan     buyuk     maqsadlarimizga,   ezgu
niyatlarim izga   erishishimiz,   jamiyatimizning   yangilanishi,   hayotimizning
taraqqiyoti   va   istiqboli   amalga   oshirilayotgan   islohotlarimiz,   rejalarimizning
samarasi,     taqdiri   -   qulamining       barchasi,       avvalambor,   zamon   talablariga
javob     beradigan   yuqori   malakali,   ongli   mutaxassis   kadrlar   tayyorlash
muammosi       bilan       chambarchas       bog‘liqligini   barchamiz   anglab
yetmoqdamiz” .
Kengash   tarkibida   tarbiyasi   og’ir   bolalar   bilan   ishlash,   xotin-qizlar   komissiyasi,
ma’naviy-ma’rifiy ishlar va hokazolar tashkil etilgan .
Tan   olish   kerakki,   qishloqlar   sharoitida   sport   turlari   bilan   muntazam
ravishda   shug’ullanish   talablar   darajasida   bo’lmaydi.   Maktablarda   o’quvchi-
yoshlarnigina   jismoniy   madaniyat   darslarida   sport   turlari   elementlari     bilangina
shug’ullanish   imkoniyatiga   ega.   Chunki   sport   zallari,   o’yin   maydonlari,   ularga
zarur bo’lgan jihozlar, asbob-uskunalar yetarli, deb aytish qiyin.
3 Qishloq   aholisi,   ayniqsa   dala   mehnatkashlari,   dehqonlar   doimo   ish   va   uy
yumushlari   bilan   band   bo’lishadi.   Tog’li   qishloqlar   sharoitida   bo’ladigan
to’ylardagina   ko’pkari   (uloq),   kurash   va   ba’zi   xalq   milliy   o’yinlarida   yoshlar,
chavondozlar, kurash polvonlari ishtirok etishadi.
Jismоniy   tarbiya-jamiyatdagi   umumiy   madaniyatning   bir   qis midir.
Shuningdеk,   u   insоnning   jismоniy   qоbiliyatini   rivоjlantirish,   salоmatligini
mustahkamlashga     yo’naltirilgan   ijtimоiy   faоliyat   sоhalaridan   biridir.Jamiyatda
jismоniy madaniyatning  ahvоli   ha ida  quyidagi  ko’rsatkichlar  оrqali  so’z  yuritish
mumkin:   insоnlar   salоmatligi   va   jismоniy   madaniyati   saviyasi;   ta’lim   va   tarbiya,
sоhasida   ishlab   chiqarish   va   turmushda   jismоniy   tarbiyadan   fоydalanish   darajasi;
bo’sh   vaqtdan   fоydalanish;   jismоniy   tarbiya   tizimining     haraktеri,   оmmaviy
spоrtning rivоjlanish, spоrtdagi yuksak yutuqlar.
Ishning   maqsadi :   J ismoniy   tarbiya   va   sport   sohasidagi   munosabatlarni
tartibga solishdan iborat. 
Ishning   vazifalari:     O‘zbekiston   Respublikasi   Prezidenti     va   vazirlar
maxkamasining   qonunlari,   farmonlari   shuningdek,   boshqa   normativ-huquqiy
hujjatlar talablariga rioya etish.
I.BOB.  JISMONIY TARBIYA VA SPORTNI RIVOJLANISHIDA
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI PREZIDENTI FARMONLARI VA
VAZIRLAR MAXKAMASINING QARORLARINING O’RNI VA
AHAMIYATI
4 1.1. 2019 — 2023-yillar davrida o‘zbekiston respublikasida jismoniy
tarbiya va ommaviy sportni rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash
to‘g‘risida
O‘zbekiston respublikasi vazirlar mahkamasining   qarori.
Respublikada jismoniy tarbiya va sportni faol rivojlantirish, aholining barcha
qatlamlarini, ayniqsa yoshlarni jismoniy tarbiya va ommaviy sport bilan muntazam
shug‘ullanishga   jalb   qilish,   jamiyatda   sog‘lom   turmush   tarzining   foydasi   va
ustunligini   keng   targ‘ib   qilish,   mamlakatda   yaratilgan   jismoniy   tarbiya-
sog‘lomlashtirish   va   sport   infratuzilmasidan   to‘laqonli   va   samarali   foydalanishni
ta’minlash,   shuningdek,   yanada   takomillashtirish   maqsadida   Vazirlar   Mahkamasi
qaror qiladi:
Quyidagilar:
1.   2019   —   2023-yillar   davrida   O‘zbekiston   Respublikasida   jismoniy   tarbiya
va ommaviy sportni rivojlantirish konsepsiyasi (keyingi o‘rinlarda Konsepsiya deb
ataladi)  1-ilovaga  muvofiq;
2019 — 2023-yillar davrida O‘zbekiston Respublikasida jismoniy tarbiya va
ommaviy   sportni   rivojlantirish   konsepsiyasini   amalga   oshirish   chora-tadbirlari
dasturi (keyingi o‘rinlarda Dastur deb ataladi)  2-ilovaga  muvofiq tasdiqlansin.
2.   Quyidagilar   Konsepsiyani   va   Dasturni   amalga   oshirish   doirasida   ustuvor
yo‘nalishlar va vazifalar etib belgilansin:
aholining barcha qatlamlarini, ayniqsa yoshlarni jismoniy tarbiya va ommaviy
sport   bilan   keng   qamrab   olishni   ta’minlaydigan   innovatsion   shakllar   va
mexanizmlarni ishlab chiqish va joriy etishni tashkil etish;
5 ilg‘or   jahon   tajribasi   asosida   jismoniy   tarbiya   va   ommaviy   sportni
rivojlantirishni ilmiy-metodik ta’minlashni takomillashtirish;
yangicha fikrlaydigan trener kadrlarni tanlash va tayyorlashni tashkil etish;
innovatsion   tafakkurli   ma’muriy   kadrlarni   tayyorlash   va   tanlashni   tashkil
etish;
sport   tibbiyotini   takomillashtirish,   sog‘lom   turmush   tarzini   va   sog‘lom
ovqatlanishni targ‘ib qilish chora-tadbirlarini ishlab chiqish va amalga oshirish;
seleksiya   yo‘li   bilan   iqtidorli   sportchilarni   tanlash,   seleksioner   trenyerlar
faoliyatini qo‘llab-quvvatlash chora-tadbirlarini kuchaytirish;
jismoniy tarbiya va ommaviy sportni, sog‘lom turmush tarzini ommalashtirish
ishlarini   tashkil   etish   va   amalga   oshirish   jarayonida   axborotlashtirishning   yuqori
darajasini ta’minlash va multimedia mahsulotlaridan foydalanish;
energiya   va   resurslarni   tejaydigan   texnologiyalarni   faol   joriy   etish   asosida
davlat sport muassasalarining moddiy-texnika bazasini mustahkamlash;
jismoniy   tarbiya   va   ommaviy   sportni   hamda   sog‘lom   turmush   tarzini
ommalashtirish   bo‘yicha   innovatsion   chora-tadbirlarni   ishlab   chiqish   va   amalga
oshirish.
3. Dasturning mas’ul ijrochilari:
Dastur to‘liq, o‘z vaqtida va sifatli amalga oshirilishini tashkil etsinlar;
tasdiqlangan   Dasturga   kiritilgan   tadbirlar   amalga   oshirilishi   to‘g‘risidagi
axborotni O‘zbekiston Respublikasi Jismoniy tarbiya va sport vazirligiga choraklik
asosida taqdim etsinlar.
Oldingi   tahrirga   qarang.
6 3 1
.   Belgilab   qo‘yilsinki,   O‘zbekiston   Respublikasi   Jismoniy   tarbiya   va   sport
vazirligining budjetdan tashqari “Sport” maxsus hisob raqamining yillik harajatlar
smetasi tegishli Bosh vazir o‘rinbosari bilan kelishiladi.
( 1
-band O‘zbekiston	 Respublikasi	 Vazirlar	 Mahkamasining	 2020-yil	 12-
avgustdagi	
 481-sonli	  qaroriga	  asosan	 kiritilgan	 —	 Qonun	 hujjatlari	 ma’lumotlari
milliy	
 bazasi,	 13.08.2020-y.,	 09/20/481/1169-son)
4. O‘zbekiston Respublikasi Jismoniy tarbiya va sport vazirligi:
tadbirlar   to‘liq,   o‘z   vaqtida   va   sifatli   bajarilishi   ustidan   tizimli   nazorat
o‘rnatgan   holda   Konsepsiya   va   Dasturni   amalga   oshirish   doirasida   vazirliklar,
idoralar   va   boshqa   tashkilotlarning   faoliyati   va   samarali   o‘zaro   hamkorligi
muvofiqlashtirilishini;
Oldingi   tahrirga   qarang.
nazorat natijalari bo‘yicha Konsepsiya va Dasturni amalga oshirish doirasida
tadbirlar   bajarilishi   munosabati   bilan   yuzaga   keladigan   muammoli   masalalar
bo‘yicha   axborot   tegishli   chora-tadbirlar   ko‘rish   uchun   O‘zbekiston   Respublikasi
Bosh   vazirining   o‘rinbosari   —   O‘zbekiston   Respublikasi   Turizmni   rivojlantirish
davlat qo‘mitasi raisiga o‘z vaqtida kiritilishini ta’minlasin.
(4-bandning	
 uchinchi	 xatboshisi	 O‘zbekiston	 Respublikasi	 Vazirlar
Mahkamasining	
 2020-yil	 26-iyundagi	 411-sonli	  qarori	  tahririda	 —	 Qonun
hujjatlari	
 ma’lumotlari	 milliy	 bazasi,	 27.06.2020-y.,	 09/20/411/1000-son)
5.   Mazkur   qarorning   bajarilishini   nazorat   qilish   O‘zbekiston   Respublikasi
Bosh   vazirining   ijtimoiy   rivojlantirish   masalalari   bo‘yicha   o‘rinbosari   A.A.
Abduxakimov  va   O‘zbekiston   Respublikasi   jismoniy   tarbiya   va  sport   vaziri   D.X.
Nabiyev zimmasiga yuklansin. 
7 2019 — 2023-yillar davrida O‘zbekiston Respublikasida jismoniy tarbiya
va ommaviy sportni rivojlantirish
KONSEPSIYASI
Rivojlanishning   barcha   jihatlarida   global   raqobat   kuchayishi   sharoitlarida
jahondagi   har   bir   mamlakat   oldida   bugungi   kunda   inson   kapitali   sifatini   oshirish
zarurligi yuzaga keladi. Bu millatning salomatligini — barcha yoshdagi aholining
sog‘lom   dunyoqarashini,   jismoniy,   ma’naviy-intellektual   salomatligini   asrash,
jismoniy   salomatligini   mustahkamlash   to‘g‘risida   doimiy   g‘amxo‘rlik   qilish
masalalariga yondashuvlarni tubdan qayta ko‘rib chiqishni talab etadi.
O‘zbekiston   Respublikasida   jismoniy   tarbiyaning   yuqori   darajasiga   va
aholining   hayoti   sifatiga   erishish   strategik   vazifani   —   mamlakatni   barqaror
rivojlantirishni   amalda   ro‘yobga   chiqarish   doirasida   muhim   shart   hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha  Harakatlar strategiyasini
amalga   oshirish   doirasida   mamlakat   aholisining   barcha   qatlamlari   butun   hayoti
davomida   jismoniy   tarbiya   va   sport   bilan   muntazam   shug‘ullanishi   uchun   zarur
shart-sharoitlarni   ta’minlash   ushbu   vazifani   hal   etishning   asosiy   omillaridan   biri
bo‘ladi.
Jamiyat oldida turgan o‘rtacha va uzoq muddatli strategik vazifalarni samarali
amalga oshirish uchun insonning butun hayoti  davomida sog‘lom turmush tarzini
hamda   jismoniy   tarbiya   va   ommaviy   sport   bilan   uzluksiz   shug‘ullanishning
foydasini   targ‘ib   qilishga   barcha   sa’y-harakatlar   va   resurslarni   birgalikda
yo‘naltirish, ushbu jarayonga barcha davlat muassasalari, nodavlat muassasalar va
xo‘jalik yurituvchi subyektlarni jalb etishni ta’minlash talab etiladi.
8 Shu bilan birga, jismoniy tarbiya va ommaviy sport sohasini  to‘liq ko‘lamda
rivojlantirish  yo‘lidan  borib  hozirgi   paytda  mamlakatda  bunga   to‘sqinlik  qiluvchi
bir qator jiddiy kamchiliklar mavjudligini anglash muhimdir. Jumladan:
aholini,   ayniqsa,   yoshlarni   jismoniy   tarbiya   va   ommaviy   sport   bilan
shug‘ullanishga   keng   jalb   etish,   o‘sib   kelayotgan   avlodni   uyg‘un   ravishda
ma’naviy   va   jismoniy   kamol   toptirishni   ta’minlash   uchun   shart-sharoitlarni
shakllantirish ishlarini tashkil etishning past darajasi, natijada — jismoniy tarbiya
va   ommaviy   sport   bilan   shug‘ullanishni   istovchilarning   yetarlicha   qamrab
olinmasligi;
 Aholining barcha qatlamlarini, ayniqsa, yoshlarni jismoniy tarbiya va
ommaviy sport bilan keng qamrab olishni ta’minlaydigan innovatsion
shakllar va mexanizmlarni ishlab chiqish va joriy etishni tashkil etish
1.   Respublika   mahallalari,   tumanlari   va   mintaqalari   bo‘yicha   tegishli
hududlarda   aholining   jins-yosh   tarkibi   xususiyatlarini,   ijtimoiy-iqtisodiy   shart-
sharoitlarni hisobga olgan holda o‘tkaziladigan sport tadbirlarining ommaviyligi va
muntazamliligini   ta’minlab   sog‘lom   turmush   tarzini   ommalashtirish,   aholining
barcha qatlamlarini jismoniy tarbiya va ommaviy sport bilan shug‘ullanishga keng
jalb etish  ishlari   doirasida   sport  muassasalari,  ijro  etuvchi   hokimiyat   organlari   va
joylarda   fuqarolarning   o‘zini   o‘zi   boshqarish   organlari   o‘zaro   hamkorligining
namunaviy modelini ishlab chiqish va joriy etish.
Oldingi   tahrirga   qarang.
2.   Maktabgacha   ta’lim   tashkilotlaridan   boshlab   ta’lim   muassasalarida
jismoniy   tarbiyaning   innovatsion   usullarini   takomillashtirish   va   qo‘llash   orqali
bolalar   va   o‘smirlarni   jismoniy   tarbiya   va   ommaviy   sport   bilan   muntazam
9 shug‘ullanishga jalb etish, sport xonalari, zallari va maydonchalarini uskunalar va
inventar   bilan   jihozlash,   ta’lim   muassasalarining   jismoniy   tarbiya   va   sport
faoliyatini   kadrlar   bilan   ta’minlash,   ta’lim   muassasalarida   futbol,   velosport,   stol
tennisi,   badminton,   yengil   atletika,   voleybol,   basketbol   va   boshqalar   bo‘yicha
to‘garaklar va seksiyalar tashkil etish.
(2-band O‘zbekiston	 Respublikasi	 Vazirlar	 Mahkamasining	 2020-yil	 26-
iyundagi	
 411-sonli	  qarori	  tahririda	 —	 Qonun	 hujjatlari	 ma’lumotlari	 milliy
bazasi,	
 27.06.2020-y.,	 09/20/411/1000-son)
3.   Barcha   darajalardagi   hokimliklar,   mulkchilikning   barcha   shakllaridagi
muassasalar, tashkilotlar va korxonalarda jismoniy tarbiya jamoalarini tashkil etish
orqali aholini jismoniy tarbiya va ommaviy sport bilan muntazam shug‘ullanishga
jalb   etish,   ishlab   chiqarish   jismoniy   tarbiyasini   mehnat   sharoitlarini   yaxshilashga
yo‘naltirilgan tadbirlar tizimiga kiritish, futbol, velosport, stol  tennisi, badminton,
yengil   atletika,   voleybol,   basketbol   va   boshqalar   bo‘yicha   sport   musobaqalarini
muntazamlilik asosida (bir chorakda kamida 1-marta) o‘tkazish. 
4.   Yoshlarni   ma’naviy   kamol   topish   va   jismonan   sog‘lom   shaxslar   bo‘lish
ruhida   tarbiyalash,   ularni   foydali   mashg‘ulotlar   bilan   qamrab   olishni,   mafkuraviy
tahdidlardan   himoya   qilishni   ta’minlash   bo‘yicha   ishlar   doirasida   fuqarolarning
o‘zini o‘zi boshqaruv organlarining sport tashkilotlari bilan o‘zaro hamkorligining
samarali mexanizmlarini ishlab chiqish va amalga oshirish. 
5.   Hayotning   zamonaviy   tendensiyalari   va   shart-sharoitlarini   hisobga   olgan
holda   bolalar   va   katta   yoshdagilar,   istalgan   yoshdagi   havaskor   sportchilar   va
professionallar uchun mo‘ljallangan yangi shakldagi ommaviy jismoniy tarbiya va
10 ommaviy   tomosha   tadbirlarini   ishlab   chiqish   va   joriy   etish,   tadbirlarning
ishtirokchilar va tomoshabinlar uchun tomoshabopligi va jozibadorligini oshirish.
umumta’lim maktablarida ommaviy sportni rivojlantirish;
umumta’lim maktab o‘quvchilari o‘rtasida “Maktab sporti” festivallari hamda
xar xil sport turlari bo‘yicha musobaqalar, shu
jumladan “Maktab futbol ligalari”ni tashkil etish va o‘tkazish;
jismoniy tarbiya va sport yo‘nalishidagi oliy ta’lim muassasalarining ma’lum 
bir sport turi bo‘yicha mutaxassislar tayyorlashga
alohida e’tiborini qaratgan holda kadrlar tayyorlash tizimini takomillashtirish;
sport mashg‘ulotlari o‘tishning zamonaviy nazariyalarini o‘zlashtirish, sport 
psixologiyasini tushunish, sport tayyorgarligi davrida
tibbiy nazoratni amalga oshirish nuqtai nazaridan trenerlarni tayyorlash va 
qayta tayyorlash markazlari faoliyatini yo‘lga qo‘yish;
bo‘lajak trener va mutaxassis kadrlarda o‘z faoliyatiga moyillik va ijodkorlik 
qobiliyatlari mavjudligini aniqlash va baholash imkonini
beruvchi uslublarni ishlab chiqish;
sport ta’limi muassasalarida trener va mutaxassislarning sifat tarkibini, 
xususan oliy ma’lumotga (bakalavr, magistr) ega bo‘lganlar
sonini bosqichma-bosqich oshirish;
jismoniy tarbiya va sport sohasi uchun boshqaruv kadrlarini tayyorlash, qayta 
tayyorlash va malakasini oshirish tizimini, shu
jumladan sport boshqaruvi sohasiga yosh kadrlar kirib kelishini 
rag‘batlantirish;
11 avvalo chekka hududlarda joylashgan, o‘quvchi-sportchilar soni kam bo‘lgan 
sport maktablari trenerlariga qo‘shimcha yangi
ixtisoslik va malakalarni o‘zlashtirish imkonini beradigan qayta tayyorlash 
tizimini joriy qilish;
jismoniy tarbiya va sport sohasida rahbar kadrlar tayyorlash bo‘yicha 
standartlashtirilgan dastur ishlab chiqish hamda “Jismoniy
tarbiya va sport sohasida boshqaruv” yo‘nalishi bo‘yicha malaka oshirish 
tizimini yaratish va bitiruvchilarga sport muassasalarida rahbarlik lavozimlarini 
egallash imkonini berish;
sport ta’limi muassasalari rahbar xodimlari lavozimiga nomzodlar o‘rtasida 
tanlov asosida saralash amaliyotini joriy qilish va ularni rag‘batlantirishni 
kuchaytirish;
trener va mutaxassislarning masofaviy malakasini oshirish va qayta 
tayyorlash tizimi samaradorligini yaxshilash va qamrovini
kengaytirish;
malaka oshirish va qayta tayyorlash kurslarida o‘qitish mazmuni va 
metodlarini yangilash, baholash tizimini qayta ko‘rib chiqish;  Oldingi  tahrirga	 
qarang.
oliy ta’lim muassasalarining sport bo‘yicha sirtqi ta’lim yo‘nalishlari uchun 
qabul kvotalarini oshirish, Turizm va sport vazirligi
tavsiyasi asosida sport mutaxassislariga kuchli ehtiyoj mavjud bo‘lgan chekka
tog‘li va cho‘l hududlardagi abituriyentlar uchun imtiyozli qabul kvotalarini 
belgilash mexanizmini joriy etish .
12 1.2. O‘zbekiston respublikasida jismoniy tarbiya va sportni yanada
takomillashtirish va ommalashtirish
CHORA-TADBIRLARI TO‘G‘RISIDA 15-yanvar 2022-yil.
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI PREZIDENTINING   FARMONI
Respublikada oxirgi yillarda jismoniy tarbiya va sportni ommalashtirish, aholi
o‘rtasida sog‘lom turmush tarzini targ‘ib qilish,
imkoniyatlari   cheklangan   shaxslarning   jismoniy   reabilitatsiyasi   uchun   zarur
shart-sharoitlar yaratish hamda mamlakatning xalqaro sport maydonlarida munosib
ishtirok etishini ta’minlash borasida izchil chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.
Shu   bilan   birga,   jismoniy   tarbiya   va   sport   sohasida   aholi   sog‘lig‘ini
mustahkamlashga ko‘maklashadigan aniq dasturlarni
amaliyotga   joriy   etish,   yoshlarni   sportga   keng   jalb   qilish   va   ular   orasidan
iqtidorli   sportchilarni   saralab   olish,   sport   turlari   bo‘yicha   yuqori   natijalarni
ta’minlaydigan   mahoratli   sportchilar   bilan   milliy   terma   jamoalarni   shakllantirish
va trenerlar uchun qo‘shimcha shart-sharoitlar yaratish zarurati mavjud.
Mamlakatda   yuksak   madaniyatga   ega   bo‘lgan   har   tomonlama   yetuk   hamda
jismonan sog‘lom insonni shakllantirish maqsadida,
aholining jismoniy tarbiya va sport sohasida malaka va bilimlarini orttirishga
qaratilgan   ustuvor   yo‘nalishlarni   belgilash,   iqtidorli   sportchilarni   tanlab   olish
(seleksiya) jarayoniga innovatsion shakllar va usullarni joriy etish maqsadida:
1.   Quyidagilar   jismoniy   tarbiya   va   sport   tizimini   isloh   qilishning   2025-
yilgacha asosiy yo‘nalishlari etib belgilansin:
jismoniy   tarbiya   va   sport   bilan   muntazam   shug‘ullanayotgan   aholining
umumiy sonini 30 foizgacha, sport tashkilot va
13 muassasalarida   shug‘ullanayotgan   yoshlarning   umumiy   sonini   20   foizgacha
oshirish;
davlat   sport   ta’limi   muassasalarida   trener   va   mutaxassislarning   sifat   tarkibi,
xususan oliy ma’lumotli xodimlar sonini bosqichma-
bosqich 80 foizgacha yetkazish;
joylarda   yoshlar   orasidan   iqtidorli   sportchilarni   tanlab   olish   (seleksiya)ning
samarali   va   shaffof   to‘rt   bosqichli   –   tashkilot-tuman   (shahar)-hudud-respublika
tizimini ishlab chiqish va joriy etish;
Oldingi  tahrirga	 qarang.
O‘zbekiston   Respublikasi   Turizm   va   sport   vazirligi   tizimidagi   sport
maktablari o‘quvchi-sportchilari o‘rtasida “Bolalar sport
o‘yinlari”ni   o‘tkazish   orqali   iqtidorli   sportchilarni   aniqlash   va   yoshlar   terma
jamoalariga   zaxira   yaratish   hamda   oliy   ta’lim   muassasalari   talabalari   o‘rtasida
“Talabalar   sport   o‘yinlari”ni   tashkil   etish   natijasida   talabalarni   sport   bilan
muntazam shug‘ullanishga jalb etish;
(1-bandning	
 beshinchi	 xatboshisi	 O‘zbekiston	 Respublikasi	 Prezidentining
2022-yil	
 15-yanvardagi	 PF-52-sonli	  Farmoni  	tahririda	 —
Qonunchilik	
 ma’lumotlari	 milliy	 bazasi,	 15.01.2022-y.,	 06/22/52/0029-son)
aholining   keng   qatlamlari,   jumladan   umumta’lim   maktabi   o‘quvchilari,
professional va oliy ta’lim muassasalari o‘quvchi va talabalari
o‘rtasida   jismoniy   tarbiyani   ommalashtirish,   ular   orasida   iqtidorlilarini
aniqlash maqsadida “Umumta’lim maktab sporti” festivali, “Jismoniy tayyorgarligi
rivojlangan   muassasa”   ko‘rik-tanlovini   bosqichma-bosqich   (tuman/shahar,   hudud,
respublika)   o‘tkazish   tizimini   ishlab   chiqish   va   jismoniy   tayyorgarlik   darajasi
14 rivojlangan   eng   yaxshi   umumta’lim   maktabi,   professional   va   oliy   ta’lim
muassasasi nominatsiyasini joriy etish;
2020-yildan   boshlab   sport   sohasida   “Tashkent   Marathon”   xalqaro   marafoni,
“Save Aral” xalqaro ekomarafoni, avtoralli va
motokross   sport   musobaqalarini   tizimli   o‘tkazish   orqali   sport   turizmini
rivojlantirish;
aholining   barcha   qatlamlari   o‘rtasida   “Jismoniy   tayyorgarlik   darajasi”
sinovlarini o‘tkazishni joriy etish; sport turlari bo‘yicha terma jamoalar sportchilari
uchun ilmiy-kompleks laboratoriyalar tashkil etish, tayyorgarlik jarayoniga ilg‘or
innovatsion texnologiyalarni joriy etish hamda sport sohasida samarali tibbiy
va farmakologik ta’minotni yo‘lga qo‘yish;
sport   turlari   bo‘yicha   18   yoshgacha   bo‘lgan   hududiy   terma   jamoa   a’zolarini
hududiy bolalar ko‘p tarmoqli tibbiyot markazlarining
o‘smirlar   bo‘limlarida   va   undan   katta   yoshdagi   hududiy   terma   jamoa
a’zolarini   tuman   (shahar)   ko‘p   tarmoqli   markaziy   poliklinikalarida   muntazam
ravishda   chuqurlashtirilgan   tibbiy   ko‘rikdan   o‘tkazib   borish   mexanizmini   joriy
etish;
2020-yil   1-fevraldan   boshlab   bosqichma-bosqich   olimpiya   sport   turlari
bo‘yicha respublika sport musobaqalarida doping-test
namunalarini olish tizimini joriy etish;
qishki   Olimpiya   sport   turlari   infratuzilmasini   yaratish,   ushbu   sport   turlarini
ommaviylashtirish orqali professional sportchilarni
tayyorlash tizimini yo‘lga qo‘yish;
15 O‘zbekiston   sport   delegatsiyalarini   nufuzli   sport   musobaqalariga   tizimli
tayyorlash bo‘yicha Toshkent viloyati, Bo‘stonliq tumanida
Olimpiya tayyorgarlik markazini tashkil etish;
xorijlik sportchi va muxlislarni keng jalb qilish hamda sport infratuzilmasidan
samarali foydalanish maqsadida “xospitaliti
xizmatlari”ni   yo‘lga  qo‘yish,   “Sport   Visa”   qo‘shimcha   (elektron   bo‘lmagan)
kirish vizasini joriy etish;
sport   sohasida   xususiy   sektor   ishtirokini   oshirish,   shu   jumladan   sport
tashkilotlarida davlat ulushini kamaytirish bo‘yicha zarur
choralar belgilash;
sport   lotereyalarini   tashkil   etish   orqali   sportni   qo‘shimcha   moliyalashtirish
tizimini   kengaytirish;   huquqni   muhofaza   qilish   organlari   va   Qurolli   Kuchlar
tizimidagi ta’lim muassasalari, jumladan “Temurbeklar maktabi” o‘quvchi-
talabalari uchun “Armiya o‘yinlari” dasturiga kiritilgan sport turlari bo‘yicha
fakultativ mashg‘ulotlar va to‘garaklar faoliyatini yo‘lga qo‘yish;
jismoniy   tarbiya-sog‘lomlashtirish,   sport   inshootlari   va   muassasalarining
boshqaruv tizimiga zamonaviy axborot-kommunikatsiya
texnologiyalarini   keng   joriy  etish,   jumladan   “Sport.uz”  axborot   tizimi   orqali
sport inshootlarining telekommunikatsiya tarmoqlariga ulanishini ta’minlash;
milliy sport turlarini rivojlantirish va ommaviyligini oshirish, ularni Osiyo va
Olimpiya o‘yinlari dasturlariga kiritish bo‘yicha tizimli
chora-tadbirlarni amalga oshirish.
2. Quyidagilar:
16 O‘zbekiston   Respublikasida   jismoniy   tarbiya   va   sportni   2025-yilgacha
rivojlantirish konsepsiyasi (keyingi o‘rinlarda — Konsepsiya)
1-ilovaga muvofiq;
O‘zbekiston   Respublikasida   jismoniy   tarbiya   va   sportni   2025-yilgacha
rivojlantirish konsepsiyasining maqsadli ko‘rsatkichlari 2-
ilovaga muvofiq;
O‘zbekiston   Respublikasida   jismoniy   tarbiya   va   sportni   2025-yilgacha
rivojlantirish konsepsiyasini 2020-yilda amalga oshirish
bo‘yicha “Yo‘l xaritasi” 3-ilovaga muvofiq;
Respublika   tuman   (shahar)larni   ustuvor,   istiqboldagi,   rivojlanayotgan   sport
turlariga ixtisoslashtirish ro‘yxati 4-ilovaga muvofiq
tasdiqlansin.
Oldingi  tahrirga	 qarang.
Belgilansinki,   Konsepsiyada   nazarda   tutilgan   maqsadli   ko‘rsatkichlar   va
asosiy yo‘nalishlar har yili O‘zbekiston Respublikasi
Turizm   va   sport   vazirligining   asoslangan   hisob-kitoblariga   asosan,
shuningdek, ushbu tadbirlarni moliyalashtirish uchun ajratilgan budjet mablag‘lari
doirasida   Vazirlar   Mahkamasi   tomonidan   tasdiqlanadigan   “Yo‘l   xaritasi”   orqali
bosqichma-bosqich amalga oshiriladi.
(2-bandning	
 oltinchi	 xatboshisi	 O‘zbekiston	 Respublikasi	 Prezidentining
2022-yil	
 15-yanvardagi	 PF-52-sonli	  Farmoni  	tahririda	 —	 Qonunchilik
ma’lumotlari	
 milliy	 bazasi,	 15.01.2022-y.,	 06/22/52/0029-son)
3. Shunday tartib o‘rnatilsinki, unga muvofiq:
Oldingi  	
tahrirga	 qarang.
17 har   yili   1-noyabrga   qadar   kelgusi   yil   uchun   sport   va   ommaviy   jismoniy
tarbiya tadbirlarining respublika kalendar rejasi (keyingi
o‘rinlarda   —   respublika   kalendar   rejasi)   sport   turlari   bo‘yicha   federatsiyalar
(uyushmalar)   taqdimnomasi   asosida   O‘zbekiston   Respublikasi   Turizm   va   sport
vazirligi   tomonidan   shakllantiriladi   va   Vazirlar   Mahkamasiga   tasdiqlash   uchun
kiritiladi;
(3-bandning ikkinchi	 xatboshisi	 O‘zbekiston	 Respublikasi	 Prezidentining
2022-yil	
 15-yanvardagi	 PF-52-sonli	  Farmoni  	tahririda	 —
Qonunchilik	
 ma’lumotlari	 milliy	 bazasi,	 15.01.2022-y.,	 06/22/52/0029-son)
respublika   kalendar   rejasida   belgilangan   xarajatlar   tarkibida   O‘zbekiston
Milliy Olimpiya qo‘mitasi, sport turlari bo‘yicha
federatsiyalar (uyushmalar)ning faoliyati bilan bog‘liq xarajatlar, shuningdek,
sportchilarni sug‘urtalash xarajatlari nazarda tutiladi;
tasdiqlangan   respublika   kalendar   rejasiga   asosan   hududiy   hamda   tuman
(shahar) sport va ommaviy jismoniy tarbiya tadbirlarining
kalendar   rejalari   tegishli   ravishda   Qoraqalpog‘iston   Respublikasi   Vazirlar
Kengashi,   viloyatlar,   Toshkent   shahar   va   tuman   (shahar)   hokimliklari   tomonidan
har yili 1-dekabrga qadar tasdiqlanadi;
sportchi yoshlarni saralash va katta sportga iqtidorli sportchilarni tanlab olish
(seleksiya), sport zaxirasini shakllantirish tizimini
yo‘lga   qo‘yish,   yoshlar   orasida   sportni   ommalashtirishda   yuqori   natijalarga
erishish   maqsadida   hududlarning   o‘ziga   xos   xususiyatlari,   aholining   qiziqishi   va
xohish-istaklaridan   kelib   chiqib,   umumta’lim   maktablari   oliy   ta’lim   muassasalari
18 kamida   bittadan   ustuvor,   istiqboldagi,   rivojlanayotgan,   shu   jumladan   milliy   sport
turlariga ixtisoslashtiriladi;
ichki   ishlar   organlari   profilaktika   (katta)   inspektorlarining   jamoat   tartibini
saqlash bo‘yicha yordamchilari biriktirilgan hududlarda,
shu   jumladan   mahalla   fuqarolar   yig‘inlarida   aholini,   ayniqsa   yoshlarni
jismoniy tarbiya va sportga jalb etish bo‘yicha mas’ul etib belgilanadi.
4. Belgilab   qo‘yilsinki,   Qoraqalpog‘iston   Respublikasi   Vazirlar   Kengashi
raisi, viloyatlar, Toshkent shahar va tuman (shahar)
hokimlari:
jismoniy   tarbiya   va   sport   muassasalarini   qo‘llab-quvvatlash   va   ularning
inshootlari infratuzilmasini rivojlantirish;
Qoraqalpog‘iston   Respublikasining   budjeti,   viloyatlar   va   Toshkent   shahar
mahalliy budjeti, tuman (shahar) budjetlari
daromadlarining prognozdan oshirib bajarilgan qismi  hisobidan mablag‘larni
hududiy   sport   va   ommaviy   jismoniy   tarbiya   tadbirlarini   qo‘shimcha
moliyalashtirish uchun yo‘naltirish;
respublika   sport   federatsiyalari   (uyushmalari)   bilan   birgalikda   oliy   ta’lim
muassasalarini sport turlari bo‘yicha ixtisoslashtirish,
1.3. 2022 — 2026-yillarga mo‘ljallangan yangi o‘zbekistonning
taraqqiyot strategiyasi to‘g‘risida
19 Mamlakatimizni   2017   —   2021-yillarda   rivojlantirishning   beshta   ustuvor
yo‘nalishi bo‘yicha  Harakatlar strategiyasi  doirasida o‘tgan davr mobaynida davlat
va   jamiyat   hayotining   barcha   sohalarini   tubdan   isloh   etishga   qaratilgan   300   ga
yaqin qonun, 4 mingdan ziyod O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti qarorlari qabul
qilindi.
Shuningdek,   inson   huquqlarini   ta’minlash,   davlat   organlarining   hisobdorligi
va ochiqligini kuchaytirish hamda fuqarolik jamiyati institutlari, ommaviy axborot
vositalarining   roli,   aholi   va   jamoat   birlashmalarining   siyosiy   faolligini   oshirish
bo‘yicha tizimli ishlar amalga oshirildi.
Milliy   iqtisodiyotni   isloh   qilish   borasida   tashqi   savdo,   soliq   va   moliya
siyosatini   liberallashtirish,   tadbirkorlikni   qo‘llab-quvvatlash   va   xususiy   mulk
daxlsizligini   kafolatlash,   qishloq   xo‘jaligi   mahsulotlarini   chuqur   qayta   ishlashni
tashkil etish hamda hududlarni jadal rivojlantirishni ta’minlash bo‘yicha ta’sirchan
choralar ko‘rildi.
Fuqarolarning ijtimoiy himoyasini kuchaytirish va kambag‘allikni qisqartirish
davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishi sifatida belgilanib, aholini yangi ish o‘rinlari
va   kafolatli   daromad   manbai,   malakali   tibbiy   va   ta’lim   xizmatlari,   munosib
yashash sharoitlari bilan ta’minlash sifat jihatidan yangi bosqichga ko‘tarildi.
So‘nggi   besh   yillik   islohotlarning   natijasida   mamlakatimizda   Yangi
O‘zbekistonni   barpo   etishning   zarur   siyosiy-huquqiy,   ijtimoiy-iqtisodiy   va   ilmiy-
ma’rifiy asoslari yaratildi.
Jahon   miqyosidagi   murakkab   jarayonlarni   va   mamlakatimiz   bosib   o‘tgan
taraqqiyot   natijalarini   chuqur   tahlil   qilgan   holda   keyingi   yillarda   “Inson   qadri
uchun”   tamoyili   asosida   xalqimizning   farovonligini   yanada   oshirish,   iqtisodiyot
20 tarmoqlarini   transformatsiya   qilish   va   tadbirkorlikni   jadal   rivojlantirish,   inson
huquqlari   va   manfaatlarini   so‘zsiz   ta’minlash   hamda   faol   fuqarolik   jamiyatini
shakllantirishga   qaratilgan   islohotlarning   ustuvor   yo‘nalishlarini   belgilash
maqsadida:
1.   Keng   jamoatchilik   muhokamasi   natijasida   “Harakatlar   strategiyasidan   —
Taraqqiyot   strategiyasi   sari”   tamoyiliga   asosan   ishlab   chiqilgan   quyidagi   yettita
ustuvor   yo‘nalishdan   iborat   2022   —   2026-yillarga   mo‘ljallangan   Yangi
O‘zbekistonning   taraqqiyot   strategiyasi   (keyingi   o‘rinlarda   —   Taraqqiyot
strategiyasi)   va   uni   “Inson   qadrini   ulug‘lash   va   faol   mahalla   yili”da   amalga
oshirishga   oid   davlat   dasturi   (keyingi   o‘rinlarda   —   Davlat   dasturi)   1   va   2-
ilovalarga  muvofiq tasdiqlansin:
inson   qadrini   yuksaltirish   va   erkin   fuqarolik   jamiyatini   yanada   rivojlantirish
orqali xalqparvar davlat barpo etish;
mamlakatimizda adolat va qonun ustuvorligi tamoyillarini taraqqiyotning eng
asosiy va zarur shartiga aylantirish;
milliy   iqtisodiyotni   jadal   rivojlantirish   va   yuqori   o‘sish   sur’atlarini
ta’minlash;
adolatli ijtimoiy siyosat yuritish, inson kapitalini rivojlantirish;
ma’naviy taraqqiyotni ta’minlash va sohani yangi bosqichga olib chiqish;
milliy   manfaatlardan   kelib   chiqqan   holda   umumbashariy   muammolarga
yondashish;
mamlakatimiz   xavfsizligi   va   mudofaa   salohiyatini   kuchaytirish,   ochiq,
pragmatik va faol tashqi siyosat olib borish.
21 2. Taraqqiyot  strategiyasida  inson  qadrini  ulug‘lashga  yo‘naltirilgan  ijtimoiy
himoya siyosati bo‘yicha belgilangan vazifalar doirasida:
a)   2026-yilga   qadar   ehtiyojmand   aholi   ijtimoiy   nafaqa   va   moddiy   yordam
bilan to‘liq qamrab olinsin.
Moliya   vazirligi   (T.   Ishmetov)   Iqtisodiy   taraqqiyot   va   kambag‘allikni
qisqartirish   vazirligi   (S.   Xolxo‘jayev),   Mahalla   va   oilani   qo‘llab-quvvatlash
vazirligi   (R.   Mamatov)   hamda   Bandlik   va   mehnat   munosabatlari   vazirligi   (N.
Xusanov) bilan birgalikda uch oy muddatda quyidagilarni nazarda tutuvchi aholini
ijtimoiy himoya qilish milliy strategiyasi loyihasini Vazirlar Mahkamasiga kiritsin:
ijtimoiy himoya sohasida yagona davlat siyosatini amalga oshirish;
ijtimoiy sug‘urta tizimini  yaratish,  jumladan ijtimoiy sug‘urta jamg‘armasini
tashkil etish;
kam   ta’minlangan   oilalarga   ijtimoiy   yordam   va   xizmatlarni   ijtimoiy
shartnoma asosida taqdim etish;
“Ijtimoiy himoya yagona reyestri” axborot tizimida yordamga muhtoj ayollar,
yoshlar   va   nogironligi   bo‘lgan   shaxslar   bo‘yicha   alohida   ma’lumotlar   bazasini
yaratish,   jumladan   “Temir   daftar”,   “Yoshlar   daftari”   va   “Ayollar   daftari”ni
“Ijtimoiy himoya yagona reyestri” bilan integratsiya qilish;
b) Qoraqalpog‘iston Respublikasi va Xorazm viloyatida birinchi — to‘rtinchi
sinf   o‘quvchilarini   Davlat   budjeti   mablag‘lari   hisobidan   bepul   ovqat   (nonushta
yoki tushlik) bilan ta’minlash yo‘lga qo‘yilsin.
Xalq   ta’limi   vazirligi   (B.   Saidov)   Sog‘liqni   saqlash   vazirligi   (B.   Musayev),
Moliya   vazirligi   (T.   Ishmetov)   hamda   Qoraqalpog‘iston   Respublikasi   Vazirlar
Kengashi va Xorazm viloyati hokimligi bilan birgalikda ikki oy muddatda 2022-yil
22 1-apreldan   boshlab   birinchi   —   to‘rtinchi   sinf   o‘quvchilarini   bepul   ovqat   bilan
ta’minlashni tashkil etish bo‘yicha qaror loyihasini Vazirlar Mahkamasiga kiritsin.
Bunda,   loyihada   ajratiladigan   mablag‘lar   sarflanishi   ustidan   jamoatchilik
nazoratini   o‘rnatish   va   korrupsiyaviy   omillarning   oldini   olish   bo‘yicha   aniq
mexanizmlar nazarda tutilsin;
v)   2023-yil   1-yanvardan   boshlab   pensiyani   hisob-kitob   qilish   uchun   ish
haqining   maksimal   miqdori   pensiyani   hisoblash   bazaviy   miqdorining   o‘n
barobaridan o‘n ikki barobarigacha oshirilsin.
Moliya   vazirligi   (T.   Ishmetov)   uch   oy   muddatda   O‘zbekiston
Respublikasining “Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risida”gi   Qonuniga
quyidagi o‘zgartirishlar kiritilishini nazarda tutuvchi Qonun loyihasini kiritsin:
ayollarga   pensiya   hisoblashda   ularning   bolani   parvarishlash   ta’tilida   bo‘lish
vaqtining hammasini jamlaganda ish stajiga qo‘shib hisoblanadigan 3 yillik davrni
6 yilga oshirish;
bolalikdan   nogironligi   bo‘lgan   bolalarga   18   yoshgacha   qaralgan   davrni
pensiya tayinlashda ish stajiga qo‘shib hisoblash.
3. Mahallaning “faol” modelini joriy etish, uni aholi muammolarini bevosita
hal   qilish   hamda   hududni   rivojlantirish   uchun   zarur   resurs   va   imkoniyatlar   bilan
ta’minlash maqsadida 2022-yilda:
mahallalarda yangi institut sifatida joriy qilingan tadbirkorlikni rivojlantirish,
aholi   bandligini   ta’minlash   va   kambag‘allikni   qisqartirish   masalalari   bo‘yicha
tuman (shahar) hokimi yordamchilari hamda yoshlar yetakchilari faoliyati samarali
yo‘lga qo‘yilsin;
23 barcha   darajadagi   rahbarlar   mahallaga   tushib,   o‘z   yo‘nalishi   bo‘yicha
muammolarni  o‘rganishi  va ularga yechim  topishi  tartibi  joriy etilib, mahalladagi
ishlarning   holati   vazirlik,   idora   va   hokimliklar   faoliyatini   baholashning   bosh
mezoni sifatida belgilansin;
mahalladan   turib   barcha   davlat   organlariga   murojaat   qilish   va   ularning
rahbarlari   bilan   muloqot   qilish   tizimi   yaratilib,   davlat   va   ijtimoiy   xizmatlarni
bevosita   mahallada   ko‘rsatish,   shu   jumladan   O‘zbekiston   Respublikasi
Prezidentining  Xalq   qabulxonalari  bilan  samarali   aloqalarni   yo‘lga  qo‘yish  orqali
mahallalarning xalq oldidagi nufuzi oshirilsin;
mahallalarda ijtimoiy-iqtisodiy muammolarni hal etishda fuqarolarning o‘zini
o‘zi   boshqarish   organlarining   vakolatlari   qayta   ko‘rib   chiqilib,   moliyaviy
imkoniyatlari kengaytirilsin;
mahallalarning   “o‘sish   nuqtalari”   va   ularda   yashovchi   aholining   tadbirkorlik
faoliyatidagi   ixtisoslashuvidan   kelib   chiqib,   ularda   istiqomat   qilib,   faoliyat
yurituvchi   aholini   davlat   tomonidan   qo‘llab-quvvatlash   tizimi   samaradorligi
oshirilsin;
mahalla   hududida   davlat-xususiy   sheriklik   asosida   sport   va   madaniy
inshootlar,   ijodiy   klublar,   bandlikka   ko‘maklashish   va   o‘qitish   markazlari,
tadbirkorlik obyektlari kabi infratuzilmani yaratish bo‘yicha chora-tadbirlar amalga
oshirilsin;
mahallani   joylardagi   vakillik   organlari   bilan   doimiy   aloqalarining   huquqiy
asoslarini   yaratish,   shu   jumladan   mahalla   raisi   tomonidan   mahalliy   Kengash
majlisida   ko‘rilishi   majburiy   bo‘lgan   masalalarni   kiritishning   samarali
mexanizmlari yo‘lga qo‘yilsin;
24 fuqarolar   tomonidan   mahalla   raisiga   nisbatan   ishonchsizlik   bildirish   instituti
joriy etilsin.
Mahalla   va   oilani   qo‘llab-quvvatlash   vazirligi   (R.   Mamatov)   Iqtisodiy
taraqqiyot   va   kambag‘allikni   qisqartirish   vazirligi   (M.   Ubaydullayev)   hamda
boshqa   manfaatdor   vazirlik   va   idoralar   bilan   birgalikda   uch   oy   muddatda   keng
jamoatchilik, shu jumladan mahalla tizimida ko‘p yillik ish stajiga ega xodimlarni
jalb qilgan holda mahalla faoliyatini takomillashtirishga qaratilgan chora-tadbirlar
dasturi   va   yangilangan   “Fuqarolarning   o‘zini   o‘zi   boshqarish   organlari
to‘g‘risida”gi qonun loyihasini ishlab chiqib, Vazirlar Mahkamasiga kiritsin.
4.   Taraqqiyot   strategiyasida   ta’lim   sifatini   oshirish   bo‘yicha   belgilangan
vazifalar doirasida 2022-yilda:
a)   1-apreldan   boshlab   nodavlat   maktabgacha   ta’lim   tashkilotlari   va
maktablarga farzandlarini yuborayotgan ota-onalarning oyiga 3 million so‘mgacha
bo‘lgan to‘lovlari daromad solig‘idan ozod etilsin.
Moliya   vazirligi   (T.   Ishmetov)   Davlat   soliq   qo‘mitasi   (Sh.   Kudbiyev)   bilan
birgalikda   ikki   oy   muddatda   Soliq   kodeksi   va   boshqa   qonunchilik   hujjatlariga
tegishli   o‘zgartirishlar   kiritishni   nazarda   tutuvchi   normativ-huquqiy   hujjatlar
loyihalarini Vazirlar Mahkamasiga kiritsin;
b) o‘rta ta’lim tizimini zamon talablariga moslashtirish maqsadida:
umumiy   o‘rta   ta’lim   muassasalarida   darsliklarni   yangilash   dasturini   amalga
oshirish uchun Davlat budjetidan 605 mlrd so‘m ajratilsin;
141 mingta yangi o‘quv o‘rinlari yaratilsin va ularning soni 2026-yil yakuniga
qadar 6,4 milliongacha yetkazilsin.
25 Xalq ta’limi vazirligi (B. Saidov) Moliya vazirligi (T. Ishmetov), Bandlik va
mehnat   munosabatlari   vazirligi   (N.   Xusanov)   hamda   boshqa   manfaatdor   vazirlik
va   idoralar   bilan   birgalikda   yangi   o‘quv   o‘rinlarini   yaratish   va   maktab
o‘quvchilarini kasb-hunarga o‘qitish bo‘yicha choralarni ko‘rib borsin.
5.   Taraqqiyot   strategiyasida   aholi   salomatligini   ta’minlash   bo‘yicha
belgilangan vazifalar doirasida 2022-yilda:
a) hududlarda birlamchi tibbiy xizmatini “bir qadam” tamoyili asosida yo‘lga
qo‘yib, 105 ta oilaviy shifokor punkti va 31 ta oilaviy poliklinika tashkil etilsin.
Sog‘liqni   saqlash   vazirligi   (B.   Musayev)   Qoraqalpog‘iston   Respublikasi
Vazirlar   Kengashi,   viloyatlar   va   Toshkent   shahar   hokimliklari   bilan   birgalikda
hududlarda  tegishli  qurilish  ishlarini  2022-yil  yakuniga qadar  yakunlash  bo‘yicha
amaliy choralarni ko‘rsin;
b)   Sog‘liqni   saqlash   vazirligi   (B.   Musayev)   Moliya   vazirligi   (T.   Ishmetov)
bilan   birgalikda   ikki   oy   muddatda   xususiy   tibbiyot   tashkilotlarida   Davlat   budjeti
hisobidan   imtiyozli   toifaga   kiruvchi   shaxslarni   davolashga   yo‘llashning   elektron
axborot   tizimi   orqali   ularga   bepul   tibbiy   xizmatlarni   ko‘rsatish   mexanizmi   joriy
qilinishini ta’minlasin.
6.   Xalq   ta’limi   vazirligi   (B.   Saidov)   va   Sog‘liqni   saqlash   vazirligi   (B.
Musayev)   Moliya   vazirligi   (T.   Ishmetov),   Prezident   ta’lim   muassasalari   agentligi
hamda   Ta’lim   sifatini   nazorat   qilish   davlat   inspeksiyasi   bilan   birgalikda   2022-yil
1-iyulga qadar:
2022-yilda   iqtidorli   o‘qituvchi   va   shifokorlarning   ish   haqlarini   malaka
toifasiga qarab tabaqalashtirilgan holda oshirish;
26 xalqaro   ekspertlarni   jalb   qilgan   holda   o‘qituvchi   va   shifokorlarga   malaka
toifalarini   berish   tartibi   tubdan   qayta   ko‘rib   chiqilishini   ta’minlasin   hamda
malakani   baholash   uslubiyoti   asosida   adolatli   va   shaffof   tizimni   joriy   etish
bo‘yicha qaror loyihasini Vazirlar Mahkamasiga kiritsin.
7. Taraqqiyot strategiyasida milliy iqtisodiyotni jadal rivojlantirish va yuqori
o‘sish sur’atlarini ta’minlash bo‘yicha belgilangan vazifalar doirasida:
a)   2022-yilda   yillik   inflatsiya   darajasini   9   foizgacha   va   2023-yilda   5   foiz
hamda   fiskal   taqchillikni   3   foizgacha   pasaytirish   choralari   ko‘rilib,   keyinchalik
inflatsiya va Davlat  budjeti  taqchilligi  ushbu ko‘rsatkichdan oshmasligi  ta’minlab
borilsin.
Bunda,   davlat   ulushiga   ega   tijorat   banklarida   transformatsiya   jarayonlarini
yakunlab,   2026-yil   yakuniga   qadar   bank   aktivlarida   xususiy   sektor   ulushi   60
foizgacha chiqarilsin.
27 Xulosa.
Jismoniy tarbiya va sportning rivojlantirishda chiqarilgan qonun va qarorlarni
taxlil qilishdan olingan xulosalar.
O’zbekistonda   mavjud   muammolarni   bartaraf   qilish   maqsadida
Mustaqillikning   birinchi   kunlaridanoq   mamlakat   rahbarining   tashabbusi   bilan
jismoniy   tarbiya   va   sport   sohasini   rivojlantirishga   qaratilgan   tegishli   qonunlar,
prezident   farmonlari   va   Vazirlar   Mahkamasining   qarorlari   bosqichma-bosqich
qabul qilinib, ular joriy yetildi.
28 Qisqa muddatda: jismoniy tarbiya va sportni boshqarishning tashkiliy asoslari
takomillashtirildi;
O’zbekiston   Milliy   Olimpiya   qo’mitasi,   sport   turlari   bo’yicha   federasiyalar
tashkil qilindi;
-   jismoniy   tarbiya-sog’lomlashtirish,   ommaviy   sport   ishlari   va   sportning
milliy   turlari   rivojlantirildi;   jismoniy   tarbiya   va   sport   sohasini   mablag’   bilan
taminlash tizimi takomillashtirildi, nodavlat sektor rivojlantirildi;
Mamlakat   sportchilari   Olimpiya   o’yinlarida   ilk   marotaba   mustqil   jamoa
sifatida   Amerikaning   Atlanta   shaxrida   2016   yilda   ishtirok   etdilar.   O’zbekiston
hukumati   sportchilarimizni   xalqaro   musobaqalar,   Olimpiya,   Osiyo   o’yinlarida
muvoffaqiyatli   qatnashishlari   uchun   barcha   sharoitlarni   yaratib   bermoqda.
Mustabid   tuzum   davrida,   O’zbekistondan   yozgi   Olimpiya   o’yinlarida   atiga   40
nafar   sportchi   ishtirok   etgan   bo’lsa,   mustaqillikdan   keyin   birgina   AQSh   ning
Atlanta   shahrida   bo’lib   o’tgan   Olimpiya   o’yinlarida   mamlakatimizning   76   nafar
sportchisi   qatnashib,   dzyudochi   Armen   Bagdasarov   kumush,   bokschi   Karim
To’laganov esa, bronza medallarini qulga kiritdilar. 2016 yilda o’tkazilgan qishki
Olimpiya o’yinlarida Lena Cheryazova oltin medalga sazovor bo’ldi.
Foydalanilgan adabiyotlar
29 1. Mirziyoev   Sh.M.Buyuk   kelajagimizni   mard   va   olijanob   xalqimiz   bilan
birga quramiz.Toshkent “O‘zbekiston” – 2017 y.
4. 2017-2021   yillarda   O‘zbekiston   Respublikasini   rivojlantirishning   beshta
ustuvor   yo‘nalishi   bo‘yicha   Harakatlar   strategiyasi.   O‘zbekiston   Respublikasi
Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi PF-4947 sonli Farmoni.
5.Birinchi   prezidentimiz   Karimov   I.   A.   Barkamol   avlod   kelajagimiz
poydevori. – Toshkent 2000 y.
6.O’zbekiston   Respublikasining   “Jismoniy   tarbiya   va   sport     to'g'risidagi
Qonuni. Toshkent. 2015-yil 4-sentyabr.O‘RQ-394-son. 
7.O’bekiston   Respublikasining   “Ta’lim   to‘g‘risida”gi   Qonuni   2020-yil   23-
sentyabr. 
8.O'zbekiston   Respublikasi   Prezidentining   2017-yil   3-iyundagi       “Jismoniy
tarbiya va ommaviy sportni yanada rivojlantirish chora tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-
3031-sonli Qarori. 
9.O’bekiston   Respublikasi   Prezidentining   2018-yil   5-martdagi       “Jismoniy
tarbiya   va   sport   sohasida   davlat   boshqaruvi   tizimini   tubdan     takomillashtirish
chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-5368-sonli Farmoni. 
10.O'zbekiston   Respublikasi   Prezidentining   2020-yil   24-yanvardagi
“O’zbekiston Respublikasida jismoniy tarbiya va sportni yanada  takomillashtirish
va ommalashtirish chora-tadbirlari to’g‘risida”gi  Farmoni. 
11.O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 20-apreldagi  
“Oliy ta’lim  tizimini  yanada rivojlantirish  chora-tadbirlari  to’g‘risidagi”  PQ-
2909-sonli Qarori. 
30 12.O'zbekiston   Respublikasi   Prezidentining   2020-yil   30-oktyabrdagi
“Sog'lom   turmush   tarzini   keng   tatbiq   etish   va   ommaviy   sportni   yanada
rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-6099-sonli Farmoni. 
13.O’zbekiston   Respublikasi   Vazirlar   Mahkamasining   2019-yil   29-
yanvardagi O‘zbekistonda sog‘lom  turmush tarzini keng targ‘ib qilish   va aholini
jismoniy tarbiya va ommaviy sportga jalb etish to‘g‘risi”dagi  65-sonli Q 
14.   Abdullayev   A.   Jismoniy   madaniyat   nazariyasi   va   metodikasi.   I     jild.
Darslik Farg‘ona-2017. 402 bet. 
15.   Abdullayev   A.,   Xonkeldiyev   Sh.   Jismoniy   tarbiya   nazariyasi   va
metodikasi. Darslik T. O‘zDJTI, 2014. 
16. Abdullayev A, Xonkeldiyev Sh. Jismoniy tarbiya nazariyasi va  usuliyati.
Darslik. T. O‘zDJTI, 2005. 
17. Axmedov F. Q. Jismoniy tarbiya nazariyasi  va metodikasi    fanidan 101-
savolga 101-javob. Uslubiy qo‘llanma. Jizzax-2011-yil. 
Internet saytlari.
  http//www.Norma.uz.   O‘zbekiston   respublikasi   qonun   hujjatlar   to‘plami
sayti.
http//www.pedagog.uz. 
http//www.ziyo.net.uz. O‘zbekiston respublikasi talim sayti.
http://www.edustorng.ru/main/book/pedagogtechno.htm.
http://dl.nw.ru/theories/technologies
31

Jismoniy tarbiya va sportni rivojlanishida o’zbekiston respublikasi prezidenti farmonlari va vazirlar maxkamasining qarorlarining o’rni va ahamiyati

MUNDARIJA.

Kirish……………………………………………………………………………….3

I.BOB. JISMONIY TARBIYA VA SPORTNI RIVOJLANISHIDA O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI PREZIDENTI FARMONLARI VA VAZIRLAR MAXKAMASINING QARORLARINING O’RNI VA AHAMIYATI……………………………………………………………………..5

  1. 2019 — 2023-yillar davrida o‘zbekiston respublikasida jismoniy tarbiya va ommaviy sportni rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida……………..5
  2. O‘zbekiston respublikasida jismoniy tarbiya va sportni yanada takomillashtirish va ommalashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida………………11
  3. 2022 — 2026-yillarga mo‘ljallangan yangi o‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to‘g‘risida…………………………………………………….………17 

Xulosa……………………………………………………………………….……24

Foydalanilgan adabiyotlar………………………………………………..……25

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KIRISH.

Mavzuning dolzarbligi.  O`zbekistoning jismoniy madaniyat va sportning yanada rivojlantirishga asos bo’luvchi eng muxim tadbirlar kurilmokda  O`zbekiston Respublikasining “Jismoniy tarbiya va sport to`g`risida”gi qonuni (2015-yil 4-sentabr) barcha axolining sogligini mustahkamlash uning jismoniy tarbiya va sport bilan shugullanishiga shart - sharoitlar yaratib berishni kafillikka oladi. Respublikamizda ijtimoiy-iqtisodiy,siyosiy, ma’naviy va madaniy sohalarda ham amalga oshirliyotgan islohotlar ta’limni va kadrlar tayyorlashtizimini tubdan  yangilash va rivojlantirishni talab etadi. Shu boisdan ta’lim tiziminizamon talablari darajasida va erishilgan tajribalar asosida rivojlantirish orqali o ‘sib kelayotgan yosh avlodni jamiyat hayotida faol ishtiriok etadigan, har tomonlama yetuk va yuksak ma’naviyatli, komil insonlaretib tarbiyalash davlatimizning ustuvor  yo‘naiishlaridan hisob- lanadi.

Malumki o ‘qituvchilar jismoniy  tarbiyaning  mustahkam poyde- vorini quyi sinflardan  boshlashi kerak. Maktabda  bu boradagio ‘quv- tarbiya ishini tashkil etishning asosiy shakli-dars hisoblanadi. Afsuski, jismoniy tarbiya darslarini ko‘p maktablardaboshlang'ich sinf o ‘qi- tuvchilari olib boradilar.Xalq ta’limi vazirligining qarori bo‘yicha bosh- lang’ich sinfda jism oniy tarbiyagaajratiigan soatlar mutaxassislarga topshirilishi kerak.

Albatta,  jism oniy  tarbiya bo‘yicha   mutaxassislarning   roli   katta. Ular o‘quvchilarning jismoniy  rivojlanishi to‘g‘risidagi  qonun-qoidala- rini hamda m axsus vositalarva metodlami to‘g‘ri, unumli foydalanish bilimlariga egalar. Lekin har xil obyektivva subyektiv sabablar tufayli hozirgachaboshlang‘ich sinf jism oniytarbiya darslari mutaxassis o‘qituvchilar qoliga topshirilmadi. Shuninguchun jismoniy  tarbiya dasturida talab me’yorlari bugungi zamon talabigajavob bera olmaydi.

“Bugungi kunda   oldimizga   qo ‘yilgan   buyuk   maqsadlarimizga, ezgu niyatlarimizga erishishimiz, jamiyatimizning yangilanishi, hayotimizning taraqqiyoti va istiqboli amalga oshirilayotgan islohotlarimiz, rejalarimizning  samarasi,  taqdiri - qulamining   barchasi,   avvalambor,zamon talablariga  javob  beradigan yuqori malakali, ongli mutaxassis kadrlartayyorlash   muammosi   bilan  chambarchas   bog‘liqligini barchamiz anglab yetmoqdamiz”.

Kengash tarkibida tarbiyasi og’ir bolalar bilan ishlash, xotin-qizlar komissiyasi, ma’naviy-ma’rifiy ishlar va hokazolar tashkil etilgan.

Tan olish kerakki, qishloqlar sharoitida sport turlari bilan muntazam ravishda shug’ullanish talablar darajasida bo’lmaydi. Maktablarda o’quvchi-yoshlarnigina jismoniy madaniyat darslarida sport turlari elementlari  bilangina shug’ullanish imkoniyatiga ega. Chunki sport zallari, o’yin maydonlari, ularga zarur bo’lgan jihozlar, asbob-uskunalar yetarli, deb aytish qiyin.

Qishloq aholisi, ayniqsa dala mehnatkashlari, dehqonlar doimo ish va uy yumushlari bilan band bo’lishadi. Tog’li qishloqlar sharoitida bo’ladigan to’ylardagina ko’pkari (uloq), kurash va ba’zi xalq milliy o’yinlarida yoshlar, chavondozlar, kurash polvonlari ishtirok etishadi.

Jismоniy tarbiya-jamiyatdagi umumiy madaniyatning bir qismidir.   Shuningdеk, u insоnning jismоniy qоbiliyatini rivоjlantirish, salоmatligini mustahkamlashga  yo’naltirilgan ijtimоiy faоliyat sоhalaridan biridir.Jamiyatda jismоniy madaniyatning ahvоli ha ida quyidagi ko’rsatkichlar оrqali so’z yuritish mumkin: insоnlar salоmatligi va jismоniy madaniyati saviyasi; ta’lim va tarbiya, sоhasida ishlab chiqarish va turmushda jismоniy tarbiyadan fоydalanish darajasi; bo’sh vaqtdan fоydalanish; jismоniy tarbiya tizimining  haraktеri, оmmaviy spоrtning rivоjlanish, spоrtdagi yuksak yutuqlar.

Ishning maqsadi: Jismoniy tarbiya va sport sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat. 

Ishning vazifalari:  O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti  va vazirlar maxkamasining qonunlari, farmonlari shuningdek, boshqa normativ-huquqiy hujjatlar talablariga rioya etish.