Katta va kichik guruhlar psixologiyasi - Psixologiya - Slaydlar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	18000UZS
Hajmi	1.4MB
Xaridlar	8
Yuklab olingan sana	16 Aprel 2024
Kengaytma	pptx
Bo'lim	Slaydlar
Fan	Psixologiya

Sotuvchi

Azamova Gulchiroy

Ro'yxatga olish sanasi 16 Aprel 2024

8 Sotish

Katta va kichik guruhlar psixologiyasi

Sotib olish

Mavzu: Kichik va katta guruhlar psixologiyasi
Fan o'qituvchisi: Nazarova
Zilola

Reja:
1. Kichik guruh klassifikatsiyasi.
Kichik guruhlarning o'lchami.
2. Kichik guruhning tuzilishi va
dinamik xarakteristikasi.
3. Katta guruhlar psixologiyasiga xos
umumiy xususiyatlar

Ijtimoiy psixologiyada kichik guruh muammosi.
Guruh tushunchasi -umumiy belgilar, umumiy faoliyat, muloqat hamda
umumiy maqsad asosida birlashgan kishilar uyushmasi.

Guruh tashkil topishi u/n albatta

umumiy maqsad,

tilaklar,

umumiy shartlar
bo’lishi shart.

Kichik guruhlar muammosi ijtimoiy psixologiyada eng yaxshi ishlangan va ko‘plab
ilmiy tadqiqotlar o‘tkazilgan ob’ektlardandir

Demak asosiy savol???
individ yakka holda
yaxshi ishlaydim i yoki guruhda yaxshiroq
samara beradimi,
boshqa odamlarning yonida bo‘lishi
uning faoliyatiga qanday ta’sir
ko‘rsatadi.

Tadqiqot mualliflari

amerikalik N. Triplett,

nemis olimi A. Mayer,

rus olimi V.M. Bexterev,

yana bir nemis olimi V. Myode

Ijtimoiy fassilitatsiya - individning faoliyat
mahsullariga uning yonida bo‘lgan boshqa individlarning
bevosita ta’siri bo‘lib bu ta’sir avvalo sensor kuchayishlar
hamda ish-harakatlarning, fikrlashlarning tezligida
namoyon bo‘l ishidir.
Ijtimoiy ingibitsiya - boshqalar ta’sirida individ
reaksiyalaridagi tormozlanish faoliyatining susayishi
holatlari

Kichik guruhlarga xos
qonuniyatlar

K ichik guruhlarning hajmi, uni tashkil etuvchi shaxslar soni odatda “diada”
(2kishi)dan tortib maksimal 30-40 kishi (maktab sharoitida)gacha bo’lishi mumkin.


G uruhning o‘lchami qanchalik katta bo‘lsa , uning alohida shaxslar u/n qadrsizlanib
borish xavfi kuchayadi( ya’ni, shaxsning ko‘pchilikdan iborat guruhdan o‘zini tortish
va uning normalarini buzishga moyilliga ortib boradi.


G uruhning hajmi kichiklashib borgan sari shaxslararo
o‘zaro munosabatlar taranglashib boradi. ( C h unki,
shaxslarning bir-birlari oldida mas’uliyatlarining oshishi va
yaqindan bilishlari ularning o‘rtasidagi aloqalarda doimo
aniqlik bo‘lishini talab qiladi. Munosabatlardagi har qanday
disbalanslar, ya’ni nomutanosibliklar ochiq holdagi
ziddiyatlarni keltirib chiqaradi )


A gar guruh a’zolarining soni toq bo‘lsa, ular o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlar juft
bo‘lgan holdagidan ancha yaxshi bo‘ladi. ( boshqaruv psixologiyasida odamlarni biror
nimaga saylashda va umuman rasmiy tanlovlarda guruhdagi odamlar soni toq qilib
olinadi )


S haxsning guruh taz’yiqiga berilishi va bo‘ysunishi ham
guruh a’zolarining soniga bog‘liq. Guruh soni 4-5 kishi
bo‘lgunga qadar, uning ta’siri kuchayib boradi, lekin
undan ortib ketgach, ta’sirchanlik kamayib boradi.
( ko‘chada sodir bo‘lgan baxtsiz hodisaning guvohlari soni ortib
borgan sari, jabrlanganga yordam berishga intilish, masuliyat hissi
pasayib boradi )

K ichik guruhlarning turlari
(R.S.Nemov bo’yicha)
Shartli
(nominal) Real
(haqiqiy)
tabiiy
Formal
(rasmiy)
Kuchsiz
rivojlangan Labaratoriya tipli
Noformal
(norasmiy)
Kuchli
rivojlangan
Korporotsiyalar
Jamoalar
Referent
Noreferent

Odatda kichik guruhlarni rasmiy va norasmiy
turlarga bo’lib(E. Meyo taklifi) o’rganishadi.
Rasmiy (formal) guruh deganda – guruhdagi har
bir a’zolarning rasmiy rollarga egaligi, mavqeining va
tutgan o’rning aniqligi tushuniladi.

Rasmiy guruh larda munosabatlar asosan ''vertikal" tarzda
ro‘y berib, guruhning bir yoki bir necha a’zosida ''hokimiyat"
bo‘lganligi uchun ham, ular boshqalarni boshqarish, ularga
buyruq, rasmiy ko‘rsatmalar berish huquqiga ega bo‘ladilar.

Katta guruhlar psixologiyasiga
xos umumiy xususiyatlar

Katta guruhlar kishilarning shunday birlashmalariki , undagi odamlar soni avvalo
ko‘pchilikni tashkil etib ma’lum sinfiy, ilmiy, irqiy, professional begilar ularning shu
gurhga mansubligini ta’minlaydi. Katta guruhlarni tashkil etuvchilar ko‘p sonli
bo‘lganligi va ular xulq-atvorini bslgilovchi mexanizmlarning o‘ziga xosligi tufayli
bo‘lsa kerak, ijtimoiy psixologiyada olimlar ko‘pincha kichik guruhlarda ish olib
borishni afzal ko‘radilar. Lekin katta kishilar uyushmasining psixologiyasini bilish
juda katta tarbiyaviy va siyosiy-mafkuraviy ahamiyatga ega. Bu sohadagi
tadqiqotlarning kamligi bir tomondan, aytib o‘tilganidek ko‘pchilikni qamrab
olishda qiyinchiliklar bo‘lsa, ikkinchi tomondan, katta guruhlar psixologiyasini
o‘rganishga qaratilgan metodik ishlar zahirasining kamligidir..

Katta guruhlar psixologiyasiga
xos umumiy xususiyatlar

Ularning barchasini qamrab oladigan yagona ishonchli metodikani
topish masalasi tadqiqotchi oldiga juda jiddiy muammolarni ko‘yadi.
Shuning uchun xam har bir katta guruhga taalluqli bo‘lgan asosiy,
etakchi sifatni topish va shu asosda uning psixo logiyasini o‘rganish
hozircha ijtimoiy-psixologiyadagi asosiy metodologik yo‘llanma bo‘lib
kelmoqda.

Katta guruhlar psixologiyasiga xos
umumiy xususiyatlar

Qolaversa, katta guruhlar jamiyatning tarixiy taraqqiyoti mobaynida shakllangan guruhlar
bo‘lgani uchun ham har qanday guruhni o‘rganishdan oldin, xoh bu sinflar bo‘lsin, xoh millatlar
yoki xalqlar psixologiyasi bo‘lsin, uning xayot tarzi , unga xos bo‘lgan odatlar, udumlar,
an’analar o‘rganiladi. Ijtimoiy-psixologik ma’noda, hayot tarzini o‘r
ganish deganda, u yoki bu
guruhga taalluqli bo‘lgan kishilar o‘rtasida amalga oshiriladigan muloqot tiplari, o‘zaro
munosabatlarda ustun bo‘lgan psixologik omillar, qiziqishlar,
qadriyatlar , extiyojlar va
boshqalar nazarda tutiladi. Ana shularning umumiyligi tufayli har bir shaxsda, ya’ni u yoki bu
katta guruhga mansub bo‘lgan shaxsda tipik xislatlar shakllanadi.

1.Guruh tushunchasi................
A. Kishilar to'plami
B. Umumiy tushuncha
C. Aqliy tushuncha.

2.Guruh tashkil topishi
uchun albatta kerak...........
A.Maqsad
B.Umumiy fikr
C.Umumiy shartlar
D.Barchasi

3.Kichik guruhlarga xos
xususiyatlari
A.diada bulishi, 30-40ta bo'lishi
B.1tadan boshlab,40tagacha bulishi
C. A va b

4. Guruh katta bo ʻlsa .......
Guruh kichik bo ʻlsa .......
A. O'sish, rivojlan
B. O ʻ sish , qisqarish
C. O ʻ zini tortish, munosabatlar
tarangligi
D. Munosabatlar tarangligi, o'zini
tortish

5.Umumiy rasmiy
tanlovlarda guruh soni......
A. Juft qilib olinadi.
B.Toq qilib olinadi.
C. Guruh soniga qarab olinadi.

6.Guruh soni ortib
borsa .....
A.Tasirchanlik kamayadi
B.Tasirchanlik ortadi
C. Soni ta ʼsirchanli kka ta ʼsir
koʻrsatmaydi.

7. Vertikal munosabatlar
qaysi guruhda boladi.
A.Virtual guruhda
B. Rasmiy guruhda
C.Sotsial guruhda

8.Katta guruhlarni o'rganishda
nimaga etibor berilmaydi?
A.Qadryatlariga
B. Hayot tarziga
C. Dinga

9.Kichik guruh turlari
(Nemov bo'yicha)
A.Rasmiy, norasmiy
B.Shartli, real
C.A va B

10.Ijtimoiy
ingibitsiya..........
A. boshqalar ta’sirida individ reaksiyalaridagi
tormozlanish faoliyatining susayishi holatlari
B .in d iv id n in g fa o liy a t m a h s u lla r ig a u n in g y o n id a
b o ‘lg a n b o s h q a in d iv id la r n in g b e v o s it a t a ’s ir i
C . I n d iv id u a l v a ijti m o iy r iv o jla n ti r is h m a s a la la r i

1 A
2 D
3 A
4 C
5 B
6 A
7 B
8 C
9 B
10 A

Xulosa qilib oladigan boʻlsak
Turli guruhlar inson hayotida bir necha funksiyalarni
bajaradilar: ijtimoiylashtiruvchi funksiya; instrumental,
yani, aniq mehnat funksiyalarni amalga oshirishga imkon
beruvchi muhit; ekspressiv - odamlarning ozgalarning tan
olishlari, hurmatga sazovor bolish, ishonch qozonishini
taminlash; qollab - quvvatlash, yani, qiyin paytlarda,
muammolar paydo bolganda odamlarni birlashtirish
funksiyasi.

Gulı

Sotib olish