Войти Регистрация

Docx

  • Рефераты
  • Дипломные работы
  • Прочее
    • Презентации
    • Рефераты
    • Курсовые работы
    • Дипломные работы
    • Диссертациии
    • Образовательные программы
    • Инфографика
    • Книги
    • Тесты

Информация о документе

Цена 10000UZS
Размер 4.2MB
Покупки 6
Дата загрузки 18 Апрель 2024
Расширение pptx
Раздел Презентации
Предмет Экономика

Продавец

Bohodir Jalolov

Korxonalar moliyaviy holatini reyting baholash va tahlil qilish

Купить
KORXONALAR 
MOLIYAVIY HOLATINI 
REYTING BAHOLASH 
VA TAHLIL QILISH  Reja:
◦
1. Raqobatdosh iqtisodiyotda xo‘jalik subyektlarining moliyaviy holatini reyting 
baholashning zaruriyati, tahlil maqsadi, mazmuni va vazifalari.
◦
2. Korxonalar faoliyati reytingining turlari, mohiyati va baholash usullari.
◦
3. Korxonalar moliyaviy holatini reyting baholashda qo‘llaniladigan ko‘rsatkichlar tizimi va 
ularni aniqlash usullari.
◦
4. Korxonalar moliyaviy holatini va samaradorligini ifodalovchi kompleks ko‘rsatkichlar 
bo‘yicha reytingini aniqlash va ularning qiyosiy tahlili.
◦
5. Reyting baholash amaliyoti.
◦
6. Korxona iqtisodiy va moliyaviy salohiyati samaradorligi bo‘yicha reyting 
ko‘satkichlarining qiyosiy tahlili. Reyting baholash bo‘yicha korxonalarni ranjirlash.
◦
7. Moliyaviy holatni reyting baholash bo‘yicha xalqaro tajribalar va ulardan mamlakatimiz 
tahlil amaliyotida foydalanish imkoniyatlari.
17.04.2024  1. Raqobat dosh iqt isodiy ot da xo‘jalik  suby ek t larining 
moliy av iy  holat ini rey t ing baholashning zaruriy at i, 
t ahlil maqsadi, mazmuni v a v azifalari.
17.04.2024R	e	y	tin	g	 so	‘zi a	m	a	liyo	tg	a	 	
in	g	liz tilid	a	g	i “ra	tin	g	” so	‘zid	a	n	 	
kirib	 ke	lg	a	n	 b	o	‘lib	, “b	a	h	o	la	sh	, 	
b	a	h	o	 q	o	‘yish	” m	a’n	o	sin	i 	
an	g	la	ta	d	i. U	m	u	m	iy 	
m	a	zm	u	n	d	a	 reytin	g	n	i ikki xil 	
m	azm	u	n	d	a	 m	a	sh	h	u	rlik va	 	
lid	e	rlik m	a’n	o	sid	a	 ish	la	tish	 	
m	u	m	kin	. M	a	sh	h	u	rlik, lid	e	rlik 	
fa	q	a	t su	b	ye	ktla	rg	a	g	in	a	 e	m	a	s, 	
b	a	lki ko	rxo	n	a	la	rg	a, 	
h	u	d	u	d	la	rg	a	 va	 d	a	vla	tla	rg	a 	
h	a	m	 xo	s tu	sh	u	n	ch	a	la	rd	ir.	
H	a	r yili tu	rli xa	lq	a	ro	 	
ta	sh	kilo	tlar, fo	n	d	la	r, in	stitu	tlar 	
e	ksp	e	rtlar g	u	ru	h	i to	m	o	n	id	a	n	 	
1	0	0	 d	a	n	 o	rtiq	 ko	‘rsa	tkich	la	r 	
b	o	‘yich	a	 a	lo	h	id	a	 su	b	ye	ktla	r, 	
ko	rxo	n	a	lar va	 d	a	vlatla	rn	in	g	 	
reytin	g	i e’lo	n	q	ilin	m	o	q	d	a	. U	lar 	
q	a	to	rig	a	 B	M	T, Ja	h	o	n	 b	a	n	ki, 	
tu	rli ja	m	o	a	t ta	sh	kilo	tla	rin	i, 	
m	a	sh	h	u	r reytin	g	 a	g	e	n	tlikla	rin	i 	
kiritish	 m	u	m	kin	.	
“M	u	d	is” xa	lq	a	ro	 reytin	g	 	
a	g	e	n	tlig	i, “Fitch	 R	a	tin	g	s” 	
xa	lq	a	ro	 reytin	g	 a	g	e	n	tlig	i; 	
“Sta	n	d	a	rd	 &	 P	o	o	r's”, “Fo	rb	e	s” 	
va	 h	.k. reytin	g	 a	g	e	n	tlikla	r e	n	g	 	
m	a	sh	h	u	r reytin	g	 a	g	e	n	tlikla	ri 	
h	iso	b	la	n	ad	i.	
Ju	m	la	d	a	n	, “M	o	o	d	y	's” va	 	
“Sta	n	d	a	rd	 &	 P	o	o	r's”la	rn	in	g	 	
h	a	r b	iri ja	h	o	n	 b	o	zo	ri reytin	g	in	i 	
4	0	 %	 in	i n	a	zo	ra	t q	ila	d	ila	r.     Makro ko‘lamda davlatlarning reytingini aniqlash yuzasidan har 
yili turli ko‘rsatkichlar tizimi bo‘yicha baholashlar amalga 
oshiriladi va natijalari e’lon qilinadi. Ular quyidagilar:
17.04.2024-  Ijt i moiy  riv ojlani sh 
darajal arini  o‘zida ak s 
et t iruv chi  (baxtli hayot 
indeksi, inson rivojlanish 
indeksi, o‘rtacha umr 
ko‘rish darajasi, aholining 
o‘sish darajasi va hk.) -  iqt isodiy  riv oj lanish 
daraj alarini ak s 
et t iruv chi  (YaIM darajasi, 
aholi jon boshiga YaMM 
darajasi, biznes yuritishga 
qulay shart-sharoitlarning 
yaratilishi darajasi va hk) - siy osiy  ri v ojl anish 
daraj alarini ak s 
et t i ruv chi  (tinchliksevarlik, 
qonun ustuvorligi, 
terrorizm xavfining yo‘qligi 
darajasini aks ettiruvchi)
- i lmiy  t ex ni k av iy  
ri v ojl ani sh darajasini ak s 
et t i ruv chi  (ilmiy tadqiqot 
faolligi, patentlar olish, 
innovatsion rivojlanish 
darajalarini aks ettiruvchi) - axborot  
k ommuni k at sion 
riv ojlani sh daraj alarini 
ak s et t iruv chi  (elektron 
hukumatning rivojlanishi, 
internet tizimining joriy 
etilishi va uning tezligi va 
hk.)       O’zbekiston Respublikasi “Biznesni 
yuritish” reytingi
◦
Jahon  banki  hamda  uning  bo‘linmasi 
bo‘lgan  Xalqaro  moliya  korporatsiyasi 
“Biznesni  yuritish”  hisoboti  (Doing 
Business-2016-2017)  natijalariga  ko‘ra 
O‘zbekiston,  biznesni  yuritishga  qulay 
imkoniyatlarning  yaratilishi  bo‘yicha 
O‘zbekiston  eng  yuqori  o‘sish  darajalariga 
erishayotgan,  TOP-10  talik  davlatlar 
qatoriga  kiritilgan.  Bu  bevosita 
korxonalarning,  iqtisodning  ham  rivoj 
topayotganligidan dalolat beradi
17.04.2024  Moliyaviy koeffitsiyentlar
◦
Korxonalar  moliyaviy  holatini  reyting 
baholashning  juda  ko‘p  metodik 
ishlanmalari tuzib chiqilgan. Sababi, barcha 
soha  va  bo‘g‘inlarning  o‘ziga  xos 
xususiyatlari  mavjudki,  ular  uchun  yagona 
normani  belgilash  to‘g‘ri  bo‘lmaydi. 
Korxonalar  moliyaviy  holatini  baholashda 
qiymat,  miqdor  va  boshqa  birliklarni 
ajratish  qiyin  bo‘lganligi  sababli  ularni 
yagona  bitta  jihatga  keltiruvchi  nisbiy 
ifodalar  asosida  tasniflash  mumkin  bo‘lgan 
k oeffi t siy ent lar  usulidan keng foydalanish 
mumkin. ◦
Moliy av iy   k oeffi t siy ent lar  asosida 
moliyaviy  holatning  reyting  bahosini 
aniqlash  birinchi  navbatda  hech  bir 
tahlil  turi  beraolmaydigan  natijani 
bilishga va undan korxonaning taktik va 
strategik  boshqarishda  foydalanish 
uchun  zarur.  Shu  bilan  birgalikda  uning 
natijalari  faqat  ichki  boshqaruv 
xodimlari uchungina emas balki ko‘proq 
tashqi  qiziquvchilarning  keng  doirasi 
uchun ham ahamiyatlidir.
17.04.2024  Moliyaviy  holat  reyt ingni aniqlashda 
f oy dalaniladigan ma’lumot lar manbayi
Moliyaviy hisobot 
shakllari (1-2-4-5-
shakllar)
Statistik hisobotlar
Soliq va bojxona 
hisobotlari
17.04.2024      Reyting baholashlar mutlaq ko‘rsatkichlar orqali 
ham nisbiy ko‘rsatkichlarini jamlash orqali ham 
aniqlanishi mumkin.
Mut laq k o‘rsat k ichlar  sifatida ko‘pincha 
mahsulot  (ish  va  xizmat)lar  hajmi,  sotish 
hajmi,  sof  foyda,  aktivlar  hajmi,  xarajatlar 
sarfi  ko‘rsatkichlari  olinadi.  Ushbu 
ko‘rsatkichlarni  jamlash,  zanjirlash,  ketma-
ketlikda  tuzib  chiqish  korxonalarning 
reyting  bahosini  chiqa-rishning 
umumbelgilangan  tartib  taomillari  asosida 
amalga oshiriladi.
  Bu  holatlar  turli  faoliyat  sohasiga 
tegishli  bo‘lgan  korxonalarni,  ishlar 
mazmuni  turlicha  bo‘lgan  korxonalarni 
taqqoslash imkonini bermaydi. Shu  sababli  ham  ko‘pincha  nisbiy  
ifodalar   asosida  aniqlanadigan,  moliyaviy 
manbalari  bir  xil  qoidalarda  tuziladigan 
moliyaviy  holatning  koeffitsiyentlardagi 
ko‘rsatkichlaridan  foydalangan  holda 
reyting  bahosini  chiqarish  tartiblaridan 
foydalaniladi.
Bunday  ko‘rsatkichlar  qatoriga 
korxonaning  to‘lov  layoqati,  ish  aktivligi, 
bozor  aktivligi,  mablag‘lar  aylanuvchan-
ligi,  kapital  tarkibini  ifoda  etuvchi 
moliyaviy koeffitsiyentlari kiritiladi.
17.04.2024  Moliy aviy holat  bo‘y icha reyt ingni aniqlash 
quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi:
17.04.20241. Zanjirlash amalga oshiriladigan k o‘rsat k i chlar t izimini t anlash.
2. Rey t i ng baholash y uzasi dan i qt isodiy  bi rl ik larni t anlab olish.
3. Koeffi t sient larni t anlash
4. Tanl angan usullar asosida rey t ing baholashni  amal ga oshirish.      Moliyaviy holatni 
reyting baholash 
oldiga qo‘yiladigan 
vazifalar 
quyidagilardan iborat: 1. Moliyaviy 
koeffitsiyent
larni 
aniqlash va 
tahlil etish; 2. Analitik balans 
ma’lumotlari asosida 
korxonaning umumiy 
moliyaviy holatini 
baholash;
4. Moliyaviy 
natijalarni 
tahlil qilish;   
 3. Qarz mablag‘laridan 
foydalanish 
samaradorligini 
moliyaviy leviridj 
asosida baholash;
6. Xulosa va 
takliflar 
tayyorlash. 5. Korxona moliyaviy 
barqarorligini mutlaq 
ko‘rsatkichlarda tahlil 
etish;
17.04.2024  2. Korxonalar faoliy at i rey t ingining 
t urlari, mohiy at i v a baholash usullari
17.04.2024  Rey t ing baholash t urlari.
Rey t ing baholashning quyidagi 
t urlarini t ark iblash mumk in:
◦
Korxona tarkibiga kiruvchi bo‘limlar, 
filiallar reytingi; 
◦
Tarmoq va soha bo‘yicha reyting;
◦
Hudud bo‘yicha korxonalar reytingi;
◦
Davlat bo‘yicha barcha korxonalar 
reytingi; 
◦
Dunyo bo‘yicha korxonalar reytingi. F aoliy at  t urlarining f arqlanishi 
bo‘yicha moliy aviy holat ning quy idagi 
t urlari t ark iblanadi.
◦
  Korxonalar reytingi; 
◦
Banklar reytingi; 
◦
Sug‘urta kompaniyalar reytingi;
◦
Auditorlik tashkilotlari reytingi;
◦
Aktsionerlik jamiyatlari reytingi va x.k.
17.04.2024  Rey t ing baholash usullari
17.04.2024№ Usullar A ni qlanish formulasi 
1 Summali usul
2 O’rtacha geometrik usul
3 Koeffitsient usuli
4 Ballik usul
5 Obyekt miqdori usuli  ??????
?????? = ෍ ??????
???????????? ????????????
?????? = 1 / ??????
???????????? б
 Bu yerda: 	????????????????????????,??????????????????б−?????? ????????????′?????? ?????? ???????????? ????????????????????????	ℎ????????????????????????	 ?????????????????? ????????????	 ????????????	 ??????′?????? ?????? ????????????	 ???????????????????????????????????? ??????	 ???????????????????????????????????? ??????	; 	
i=1,2,	…,n, j=1,2,	…,m 
??????	
?????? =
൥ ෑ� ??????	????????????	
??????
??????=1
൩	
1?????? ; ?????? = 1 , … , ??????  
??????
?????? = ෑ� ??????
??????????????????
?????? = 1 ; ?????? = 1 , … , ??????    
??????
?????? = ෍ ??????
??????????????????
?????? = 1 ??????
???????????? ; ?????? = 1 , … , ??????  	
????????????,??????	+1	=	max	൫??????????????????	൯	;??????	=	1,…	,??????;??????	=	1,…	??????	.   3. Korxonalar moliy av iy  holat ini rey t ing baholashda 
qo‘llaniladigan k o‘rsat k ichlar t izimi v a ularni aniqlash 
usullari.
17.04.2024  Moliy av iy  holat ni rey t ing baholashda  aniqlanadigan 
muhim k o‘rsat k ichlar qat origa quy idagi k o‘rsat k ichlar 
t izimini k irit ish t av siy a et iladi:
to‘lov layoqati va likvidlik ko‘rsatkichlari: joriy , oraliq va umumiy 
to‘lov layoqati likvidlik ko‘rsatkichlari;
•
moliyaviy barqarorlikni xarakterlovchi moliyaviy koeffitsiyentlar: 
avtonomiya, kapitallashuv, manevrlik koeffitsiyentlari va h.k.;
ish aktivligini xarakterlovchi koeffitsiyentlar: aktivlar, kapital va 
majburiyatlarning aylanuvchanligi koeffitsiyentlari va h.k.;
•
foyda va rentabellikni xarakterlovchi moliyaviy koeffitsiyentlar: 
aktivlar, kapital, xarajatlar rentabelligi koeffitsiyentlari va h.k 
17.04.2024  17.04.2024  17.04.2024  4. Korxonalar m oliy av iy  holat ini v a sam aradorligi ni 
ifodalov chi k om pl ek s k o‘rsat k ichlar bo‘y icha 
rey t i ngini aniqlash v a ularning qi y osiy  t ahlili.
Moliyaviy  holatni  va  samaradorlikni  ifodalovchi  ko‘rsatkichlar 
tizimini  o‘rganishda  birinchi  navbatda  AKTIVLAR   va 
PASSIVLAR ni,  MULK ni,  DAROMAD   va  XARAJATLAR ni 
“ odilona  baholash ”ga  muhim  ahamiyat  qaratish  lozim.  Negaki 
o‘rganiladigan  ko‘rsatkichlar  tizimi  avvalo  ushbu  qiymatning 
to‘g‘ri aniqlanganligi, asosligi  va  ishonchligi  bilan xarakterlanadi.
Uning  g‘oyaviy  mualliflaridan  biri  Raymond  Djon  Chambers 
hisoblanadi.  Chambers  g‘oyaviy  qarashlarida  inflyatsiya  ta’sirida 
aktivlarni real qiymatini aniqlashning usullari ilgari suriladi
17.04.2024  Dastlab,  odilona 
qiy mat ni 
aniqlashga qayta 
baholashning 
muhim vositasi 
sifatida qaralgan. 
Moliyaviy hisobotning xalqaro 
standarti, 32 (MFSO) 
standartiga muvofiq moliyaviy 
instrumentlarni mustaqil 
baholashning birinchi 
harakatlari boshlandi va bu 
holat buxgalteriya hisobida 
yangi bir davrni, o‘zgarishni 
ochib bergan. Bu holat, investitsion va 
moliyaviy aktivlar, valyuta balansi 
qiymatini o‘zgartirgan holda 
ularning moliyaviy natijalarga 
ta’sir etmagan. 
Odilona baholash balans 
moddalarini tuzish paytiga 
xaqiqiy qiymati bo‘yicha hisob-
kitob qilinishini xarakterlaydi.  " OQILON A  BAHOLASH"  N IMA?
“ Odilona  baholash”  korxonaning  mulki, 
ishlab  chiqarish  xarajatlarining  qiymati  uning 
faoliyatiga  bog‘liq  bo‘lmagan  holda 
bozorning  ta’siridagi  o‘zgarishlarni  hisobga 
olgan  holda  korxonaning  moliyaviy  holati  va 
uning  moliyaviy  natijaviyligini  qayta 
baholashni  izohlaydi.  Ya’ni,  subyektning 
ta’siridan  xoli  bo‘lgan  moliyaviy  hisobotlar 
tuzish talabini hal etadi.   Hozirgi hisobchilik  t izimida, xalqaro may donda odilona baholashning quy idagi 
xususiy at lari xarak t erlanadi.
Qo‘llash sohasi:  “Odilona baholash”ning 
qo‘llanish sohasi cheklangan. Ushbu usul 
aniq mulkiy birliklarga nisbatan 
(investitsion mulkka, biologik aktivlarga, 
moliyaviy instrumentlarga, aktivlarning 
alohida tarkiblari)ga nisbatan yoki 
jarayonlarning ayrim turlariga (biznesni 
birlashtirish, asosiy vositalarni qayta 
baholash, tekinga olinadigan qiymatliklarni 
baholash va h.k.) nisbatan qo‘llaniladi. Hisoblash tartibi:  xaqqoniy baholash xo‘jalik 
faoliyatining aktivlari va jarayonlariga nisbatan 
farqlanadi. Aktivlarni odilona baholash korxonalarning 
moliyaviy natijaviyligiga, jarayonlarni odilona 
baholash esa kapitallashuv jarayoniga ta’sir etadi. 
Biologik aktivlarning (boquvdagi va o‘stiruvdagi 
jonivorlar, o‘simliklar) odilona baholanishidagi 
o‘zgarishlar foyda va zararlarga, asosiy vositalarni 
qayta baholanishi esa korxona kapitalining 
o‘zgarishiga olib boriladi.
Baholash tartibi.  Odilona baholash 
aktivlarning turiga va ular qiymatining 
o‘zgarish darajasiga bog‘liq. Odilona qiymat 
raqobatbardosh bozor baholariga  ) tayangan 
holda aniqlanadi. Agar aktivning bozor 
bahosini aniqlash imkoni bo‘lmasa, ulardan 
foydalanish va xizmat ko‘rsatish muddatlarida 
keltiradigan daromadligiga qarab aniqlanadi.  Agarda, aktivlarning kelgusida, daromad 
keltirishini aniqlash imkoni bo‘lmasa, 
qayta tiklash qiymati bo‘yicha 
baholanadi. Ayrim va juda kam 
kuzatiladigan hollarda, ya’ni yuqorida 
keltirilgan usullardan birontasi odilona 
qiymatni aniqlash imkonini bermasa, u 
holda dastlabki qiymat bo‘yicha hisob-
kitob qilinadi.
17.04.2024   Moliyaviy  holatni  reyting  baholash  orqali  turli 
tashkilot  va  korxonalarning  o‘zaro  bir-biriga 
nisbatan  faollik  darajasiga  baho  beriladi.  Ushbu 
jarayonni,  bir  tizimga,  tarmoqka  kiruvchi 
korxonalarga  nisbatan  makro  ko‘lamda 
o‘rganish masalasi sifatida qarash mumkin. 
Alohida moliyaviy hisobot tuzuvchi, tadbirkorlik subyekti sifatida faoliyat 
yuritayotgan  xo‘jalik  yurituvchi  subyektlar  faoliyatini  reyting  baholash 
orqali  tarkiblash  bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  korxonaning  kapitallashuv 
darajasi  bo‘yicha  raqobatdoshligini  aniqlashning  muhim  vositasi 
hisoblanadi.Reyting  baholash 
maqsadini  korxonalar 
moliyaviy  barqarorligini 
baholash  orqali  ularning 
raqobatchilar  va  boshqa 
subyektlarga  nisbatan 
qiyosiy  o‘rnini  belgilab 
berish tashkil etadi.     Reyting baholashning quyidagi xususiyatlari tarkiblanadi:
- baholashda ishlatiladigan moliyaviy ko‘rsatkichlar rasmiy chop etiladigan 
moliyaviy hisobotlarda aks etgan bo‘lishi lozim;
- reyting baholashning ko‘rsatkichlar tizimini tarkibiga: foydalilik ko‘rsatkichlari, 
boshqaruvning samaradorligi ko‘rsatkichlari, ish  aktivligi ko‘rsatkichlari, likvidlilik 
darajasi va baqarorlik ko‘rsatkichlari kiritiladi. Har bitta tarkibda uchtadan ettitagacha 
ko‘rsatkich qatnashadi;
- reyting baholashda barcha tarkib ko‘rsatkichlar bo‘yicha yuqori darajaga ega 
bo‘lgan etalon korxona ko‘rsatkichi asos qilib olinadi;
- reyting baholash asosida chikariladigan xulosa moliyaviy holat tahlili 
xulosalaridan keskin farq etadi va bunda korxonani iqtisodiy rivojlanish 
tendentsiyalariga muhim ahamiyat qaratiladi.
17.04.2024        Reyting 
baholashda 
katnashuvchi 
koeffitsiyent 
quyidagi 
talabalarga javob 
berishi lozim 1) maksimal 
darajadagi 
axborotlikka 
ega bo‘lishi
2) bir tomonlama 
xarakterga ega 
bo‘lishi (masalan 
koeffitsiyent o‘sishi 
moliyaviy holatni 
yaxshilanishini 
xarakterlashi lozim)
3) barcha 
ko‘rsatkichlar 
miqdoriy 
minimal 
normalarga ega 
bo‘lishi lozim4) rasmiy, chop 
etiladigan 
moliyaviy hisobot 
ma’lumotlari 
asosida 
hisoblanishi lozim.
17.04.2024        5. Rey t ing baholash amaliy ot i
Reyting baholash yuzasidan aniqlanadigan va hisob-kitob qilinadigan formulani 
quyidagi birliklar nisbati orqali ifoda etish mumkin. 
17.04.2024Bunda:
L – reyting baholashda aniqlanadigan ko‘rsatkichlar;
N – koeffitsiyentni normativ talabi;
K – koeffitsiyent;
N – indeks.
R<1 bo‘lsa moliyaviy holatni qoniqarsiz ekanligini xarakterlaydi    17.04.2024Reyting baholashda eng ko‘p ko‘llaniladigan ko‘rsatkichlar qatoriga
quyidagi ko‘rsatkichlar kiritiladi:
O‘z mablag‘lari bilan 
ta’minlanish koeffitsiyenti Balans likvidligi
Avanslangan kapital 
aylanuvchanligi Korxona boshqaruvining 
samaradorligi
Xususiy kapital rentabelligi         № Ko’rsat k ichl ar Mazmuni N orma
1.  O’z mablag’lari bilan 
ta’minlash koeffitsiyenti Kt=O’z mablag’lari manbasi
(UMM)+Uzoq muddatli kredit va qarzlar 
(UMKQ)-Uzoq muddatli aktivlar (A)/Jami 
aktivlar ( JA) Kt>=0.1
2. Balans likvidligi Kl=Joriy aktivlar ( JA)/Joriy majburiyatlar 
( JM) Kl>=0.1
3. Avanslangan kapital 
aylanuvchanligi Ka=Sotishdan tushum/Avanslangan 
capital*365 Ka>=2.5
4. Korxona 
boshqaruvining 
samaradorligi Ks=Sotishdan olingan foyda/Sotishdan 
tushum Ks>=(r-1)
5. Xususiy kapital 
rentabelligi Kk=Soliq ti’loviga qadar foyda/Xususiy 
kapital Kk>=0.2
17.04.2024Rey t ing baholash k o’rsat k ichlari v a ularning normalari  17.04.2024Amaliyotida ko‘p 
qo‘llaniladigan 
ushbu metodik 
yondashuv yakunida 
reyting bahosi 
quyidagi formula 
asosida hisob-kitob 
qilinadi.
R=2Kt +0.1Kl+0.08Ka
+0.45 s+ Kk Ushbu amaliyot 
bankrotlikni, 
iqtisodiy nochorlikni 
aniqlashda xorijda 
ko‘llaniladigan 
modellarga o‘xshab 
ketadi. Buxgalteriya balansi 
tahlilini oxirgi 
bosqichi tahlil 
natijalarini
yakuniy xulosalarini 
chiqarish va 
rasmiylashtirish 
hisoblanadi.     17.04.2024Korxonalarni buxgalt eriy a balansi asosida iqt isodiy  v a moliy av iy  
rey t ingini aniqlashning uslubiy  mezonlariga quy idagilarni k irit ish 
mumk in:
korxonani iqtisodiy 
va moliyaviy 
salohiyati korxonaning mulkiy 
jamg‘armasi, 
aktivlar va passivlar 
real qiymati; korxonaning 
to‘lovga qobilligi;
korxona 
mablag‘larini 
harakatchanligi 
(likvidliligi)korxonaning 
moliyaviy 
mustahkamligi va 
barqarorligi;  KORXONA IQTISODIY VA MOLIYAVIY 
SALOHIYATI SAMARADORLIGI 
BO‘YICHA REYTING KO‘SATKICHLARINING 
QIYOSIY TAHLILI. REYTING BAHOLASH 
BO‘YICHA KORXONALARNI RANJIRLASH.  Milliy va jahon amaliyotida korxonalar moliyaviy holatini 
reyting    baholashning turli usullaridan foydalaniladi.
         «o’rinlar  yigindisi»
                  masofalar usuliko ’rsatkichlar yig’indisi usuli                 ballar usuli         “ taksonometrik usul”
Bu usullar korxonalar moliya-xo ’jalik faoliyatining turli tomondan tahlil qilish 
hamda ularning raqobatchilar orasidagi o‘rnini belgilash imkonini  beradi. 
Investorlar uchun reytingi yuqori korxonalarni aniqlash imkoni  tug’iladi.    «O‘rinlar  yig‘indisi»  usulida  reyting  baholashning  mohiyati 
shundaki,  bunda  baholanayotgan  ko‘rsatkichlar  bo‘yicha  korxonalarning 
egallagan  o‘rinlarining  yig‘indisi  eng  kichik  bo‘lgan  korxona  eng  yuqori 
reytingga ega bo‘ladi va aksincha.B	u	n	in	g	 	m	a	z	m	u	n	i 	sh	u	n	d	a	k	i, 	b	a	rc	h	a	 	 	k	o	‘rs	a	tk	ic	h	la	r 	b	o	‘y	ic	h	a	 	b	irin	c	h	i 	o	‘rin	g	a	 	
in	tilg	a	n	 s	o	n	la	r y	ig	‘in	d	isi e	n	g	 k	ic	h	ik	 s	o	n	 b	o	‘la	d	i h	a	m	d	a	 b	u	 b	a	rc	h	a	 k	o	‘rsa	tk	ic	h	la	r 	
b	o	‘y	ic	h	a	 e	n	g	 y	a	x	s	h	i p	o	z	its	iy	a	d	a	g	i k	o	rx	o	n	a	g	a	 te	g	ish	li b	o	‘la	d	i.  K orxonalar moliyaviy holatini reyting 
baholashda
tarmoq   xususiyati
  boshqaruv apparatining 
kompetentligi boshqa omillar          raqobatdagi o’rni  K orxonalarni moliyaviy    holatini reyting baholashda ko‘rsatkichlar 
quyidagi talablarga javob    berishi lozim◦	K	o	r	x	o	n	a	 m	o	liy	a	v	iy	 b	a	rq	a	ro	r	lik	 h	o	la	tin	i a	n	iq	 a	k	s	 e	ttiris	h	i h	a	m	d	a	 m	a	k	s	im	a	l 	
a	x	b	o	ro	t b	e	r	is	h	 x	u	s	u	s	iy	a	tig	a	 e	g	a	 b	o	‘lis	h	i;	
◦	B	a	rc	h	a	 k	o	‘r	s	a	tk	ic	h	la	r	 a	n	iq	 m	iq	d	o	r	iy	 o	‘lc	h	a	m	g	a	 v	a	 n	o	rm	a	tiv	la	r	n	in	g	 k	a	m	id	a	 	
m	in	im	a	l d	a	ra	ja	s	ig	a	 e	g	a	 b	o	‘lis	h	i;	
◦	F	a	q	a	t k	o	r	x	o	n	a	n	in	g	 o	m	m	a	v	iy	 b	u	x	g	a	lte	riy	a	 h	is	o	b	o	tla	ri m	a	’lu	m	o	tla	r	i a	s	o	s	id	a	 	
h	is	o	b	la	n	is	h	i;	
◦	K	o	r	x	o	n	a	n	i z	a	m	o	n	 v	a	 m	a	k	o	n	 b	o	‘y	ic	h	a	 re	y	tin	g	 b	a	h	o	la	s	h	 im	k	o	n	in	i b	e	ris	h	i  Xalqaro standartlar talablariga 
muvofiq korxonalarning iqtisodiy 
va   moliyaviy qudratini oshirish, 
ularning aktivilar va kapitalini  
ko‘paytirish, daromadligini 
o‘stirish, resurslar bazasini 
kengaytirish   yanada 
kapitallashtirish, ushbu sohaga 
xususiy kapitalni jalb etish, resurs  
bazasini ko‘paytirish, ish sifatini 
va boshqaruv sifatini oshirish  
oldimizda turgan eng muhim 
muammodir. Etakchi xalqaro reyting tashkilotlari 
tomonidan qo‘llaniladigan
xalqaro normalar, mezonlar va 
standartlarga asoslangan hamda 
alohida
korxonalar faoliyatini dunyoda 
qabul qilingan faoliyatini baholash 
va
tahlil qilishning zamonaviy tizimini 
joriy etish lozim.   Korxonalarda hisob-kitob va 
hisobotlariga yangicha
yondashuvlarini shakllantirish 
hamda zamonaviy texnologiyalari 
va   uslublarini joriy qilish, 
axboroti saviyasi hamda sifatini 
oshirish, yetakchi xalqaro reyting 
tashkilotlari talablariga muvofiq 
undan keng ko‘lamda
foydalanishni yo‘llariga o‘tish 
zarur.    Korxonalarning dunyoda qabul qilingan 
standartlar, uslubiyatlar va baholash 
ko‘rsatkichlari tizimida ishlay oladigan, 
professional tayyorlangan yuqori malakali 
mutaxassislar bilan mustahkamlash,
shuningdek kadrlarni tayyorlash va qayta 
tayyorlash tizimini yanada
takomillashtirish. Xulosa  o‘rnida  shuni  aytish  mumkinki,  korporativ  boshqaruvning 
zamonaviy  usullarini  joriy  qilish  sharoitida  korxonalarni  
in vestitsion 
jozibadorligi  va  ularning  moliyaviy  holati  to‘g‘risidagi  ishonchli 
axborotga  talab  yanada  ortadi.  Bunday  axborot 
samara lib oshqaruv,  investitsion  va  moliyaviy  qarorlar  qabul 
qilishda  muhim  asos  bo‘lib  xizmat  qiladi.  Korxonalar  moliyaviy 
holati va investitsion jozibadorligini kompleks baholashuslublarini 
takomillashtirish  a sosida   boshqaruv  qarorlarining 
samaradorligiortib,  moliyaviy  resurslardan  samarali  foydalanish 
imkoniyatlari aniqlanadi

Korxonalar moliyaviy holatini reyting baholash va tahlil qilish

Купить
  • Похожие документы

  • O’z Milliy bank amaliyot hisoboti
  • Iqtisodiyot va moliya bo‘limi amaliyot hisoboti amaliyot hisoboti
  • Ipoteka bank amaliyot Mirobod filiali
  • "Trastbank" bitiruv oldi amaliyot
  • Turonbank bitiruv oldi amaliyoti

Подтвердить покупку

Да Нет

© Copyright 2019-2025. Created by Foreach.Soft

  • Инструкция по снятию с баланса
  • Контакты
  • Инструкция использования сайта
  • Инструкция загрузки документов
  • O'zbekcha