Magniy saqlagan preparatlar tahlili

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI 
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG’LIQNI SAQLASH
VAZIRLIGI 
FARG’ONA JAMOAT SALOMATLIGI   
TIBBIYOT INSTITUTI 
_______________________________________ KAFEDRASI
             ___________________________________________FANIDAN
                                                 __________  GURUH TALABASI
          __________________________________________________NING
KURS ISHI  
MAVZU:   MAGNIY SAQLAGAN PREPARATLAR TAHLILI
TOPSHIR DI:                                                        ___________________________________
QABUL QILDI:                                              ___________________________________
                                                  
FARG’ONA – 202 5 MAGNIY SAQLAGAN PREPARATLAR TAHLILI
MUNDARIJA
KIRISH ………………………………………………………………........3
1-BOB. MAGNESIY - XUSUSIYATLARI, QO'LLANISHI
1.1. Magniyning inson organizmiga ta'siri va undan foydalanish ……..5
1.2. Organizmda magniy yetmasligining oqibatlari……………….....….8
1.3. Magniy bo'lgan oziq-ovqatlar …………………………………….....13
2-BOB. MAGNIY SAQLAGAN PREPARATLAR TAHLILI................15
2.1 Magniy  bo'lgan dorilik mahsulotlar assortentini tahlili....................15
2.2. Magniy preparatlarini sotish tahlili.....................................................22
2.3. Magniyli preparatlarning sifat tahlili………………………………..24
XULOSA…………………………………………………………. ..............28
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI…………………..…29
ILOVALAR………………………………………………………. ..............30
1 KIRISH
Magniy juda muhim element hisoblanadi, chunki u juda muhim funktsiyalarni 
bajaradi. Bu hujayra ichidagi metabolizm va DNK sintezi uchun zarur bo'lgan ko'plab
fermentlarning kimyoviy tarkibining bir qismidir.
Umuman olganda, organizm uchun magniy glyukoza, yog'lar va ba'zi 
aminokislotalarning metabolizmida ishtirok etishi uchun zarurdir. Shuningdek, ushbu
mikroelement yordamida nerv signalini uzatish mumkin. Yuqorida aytilganlarning 
barchasiga qo'shimcha ravishda, organizmdagi magniyning etarli miqdori yurak 
xuruji, qon tomirlari va qon tomirlari xavfini kamaytiradi.
Magniy. yuzlab fermentlar hosil bo lishida, energiya va elektrolitlar almashinuvida ʻ
ishtirok etadi, oqsil molekulalarining sintezida ajralmas hisoblanadi , organizmdagi 
biokimyoviy reaksiyalarning mutlaq ko pchiligining borishiga ta sir qiladi, qon 	
ʻ ʼ
tomirlari va ichki organlar mushaklarining mushak tolalari bo shashishiga yordam 	
ʻ
beradi.
yurak-qon tomir va endokrin tizimlarning normal holatini ta minlaydi .
ʼ
Magniy . markaziy asab tizimidagi qo zg alish jarayonini inhibe qilib, tashqi salbiy 	
ʻ ʻ
ta sirlarga qaramlikni kamaytirib, organizmni stressdan himoya qiladi. Tanadagi 	
ʼ
mineralning asosiy vazifalaridan biri stressga chidamliligini ta'minlashdir. Bu juda 
muhim: mutaxassislar doimiy stress bronxial astma, oshqozon yarasi va boshqa jiddiy
kasalliklarning rivojlanishiga sabab bo'lishi mumkinligini isbotladilar, bu 
immunitetni pasaytiradi, turli infektsiyalar uchun "eshiklarni ochadi";
Tanadagi magniy etishmovchiligi yuqori qon bosimi, charchoq va past ishlash, 
asabiylashish va yomon uyqu, xotirani yo'qotish va tez-tez bosh aylanishi kabi asosiy 
alomatlar orqali o'zini namoyon qiladi. Ko'ngil aynishi, kramplar, titroq barmoqlar va
tartibsizliklar ham paydo bo'lishi mumkin - bu oziq-ovqat bilan birga ushbu 
mikroelementni juda past darajada iste'mol qilish belgilaridir. Tanadagi magniy 
etishmovchiligi tez-tez nafas olish kasalliklari, yurak-qon tomir tizimi bilan bog'liq 
muammolar va 2-toifa diabetga olib keladi.  Magniy etishmovchiligini o'z ichiga 
olgan oziq-ovqatlarni iste'mol qilish orqali to'ldirish mumkin. Agar siz magniyga boy 
3 oziq-ovqatlarni muntazam iste'mol qila olmasangiz, xun takviyeleri yoki magniy o'z 
ichiga olgan dori-darmonlarni xarid qilishingiz mumkin. Biroq, buni qilishdan oldin, 
siz shifokor bilan maslahatlashingiz kerak.
Ushbu   tadqiqotning   maqsadi   magniyni   o'z   ichiga   olgan   dori   vositalarini   sotish
assortimenti va hajmini o'rganish va ularning sifatini baholashdir.
Ushbu maqsadga erishish uchun quyidagi vazifalar belgilandi:
1. O'rganilayotgan mavzu bo'yicha adabiyotlar tahlilini o'tkazish.
2. Magniyning inson organizmidagi ahamiyatini o'rganish.
3.   Magniy   tanqisligidan   kelib   chiqadigan   kasalliklarni   davolash   va   oldini   olish
uchun qo'llaniladigan dori vositalarining assortimenti va sotish hajmini o'rganish.
4. Magniy preparatlari sifatini tahlil qilish
Tadqiqot ob'ekti magniyni o'z ichiga olgan bir qator preparatlardir.
Tadqiqot   mavzusi   "Fortuna   Plus"   MChJ   dorixonasida   magniy   bo'lgan   dori
vositalarining assortimenti, sotish hajmi va sifatini tahlil qilishdir.
4    1-BOB.  MAGNIY - XUSUSIYATLARI, QO'LLANISHI
1.1.  MAGNIYNING INSON ORGANIZMIGA TA'SIRI VA UNDAN
FOYDALANISH
Ushbu kimyoviy element tabiatda juda keng tarqalgan. Yer qobig'i bu metalning 
deyarli ikki foizidan iborat. U karnallit, magnezit, dolomit, talk va asbest kabi ko'plab
minerallarda mavjud.
Metabolizm  : Makronutrient 300 dan ortiq fermentativ reaktsiyalarda, shu jumladan 
energiyani saqlaydigan adenozin trifosfat molekulasi ishtirokida ishtirok etadi. 
Energiyadan foydalanish bilan bog'liq bo'lganlarda eng faol. Magniy, shuningdek, 
oqsil, DNK ishlab chiqarish, glyukoza parchalanishi, tanadan toksinlarni olib 
tashlash,  vitamin C  ,  tiamin (B1)  va piridoksin (B6) ning so'rilishi uchun kerak. 
Magniy o'sish jarayonida hujayra tuzilishining barqarorligini ta'minlaydi va tana 
hujayralarining yangilanishi jarayonida ishtirok etadi.
Magniy kaltsiyning so'rilishini va metabolizmini boshqaradigan gormonlarga ta'sir 
qilish orqali, shuningdek, kaltsiyning tanada tarqalishining hujayra darajasiga ta'sir 
qilish orqali kaltsiy darajasiga ta'sir qilishi mumkin.  Optimal parhez  kaltsiy va 
magniy nisbati 2: 1 ni o'z ichiga oladi.
Magniyning afzalliklari  :
 suyak o'sishiga foydali ta'sir ko'rsatadi;
 yurak ritmini muvofiqlashtiradi, yuqori qon bosimini pasaytiradi;
 qon shakar darajasini tartibga soladi;
 surunkali astma, amfizem, bronxitda nafas olish funktsiyasini yaxshilashga 
yordam beradi;
 mushak va bo'g'imlardagi og'riqlar, surunkali charchoq sindromi, migrenlarga 
qarshi profilaktika chorasi hisoblanadi;
 premenstrüel sindrom paytida holatni normallantiradi;
 radioterapiya va kimyoterapiyaning salbiy ta'sirini kamaytiradi;
 tish salomatligini mustahkamlaydi, emalni mustahkamlaydi;
5  kaltsiy konlarini, o't pufagi va buyrak toshlarini oldini oladi.
Shuni   ta'kidlash   kerakki,   tadqiqotlarga   ko'ra,   ko'pchilik   tanadagi   magniy   tarkibiga
ahamiyat   bermaydi   -   tanqislikka   yaqin   qiymatlar   kattalarning   barcha   guruhlarida,
ham   erkaklar,   ham   ayollarda   qayd   etilgan.   Bundan   tashqari,   magniy   bilan   jiddiy
muammo odatda 65-70 yoshdan oshgan odamlarda uchraydi.
Nima uchun tanaga magniy kerak?
Magniy. yuzlab fermentlar hosil bo lishida, energiya va elektrolitlar almashinuvida ʻ
ishtirok etadi, oqsil molekulalarining sintezida ajralmas hisoblanadi , organizmdagi 
biokimyoviy reaksiyalarning mutlaq ko pchiligining borishiga ta sir qiladi, qon 	
ʻ ʼ
tomirlari va ichki organlar mushaklarining mushak tolalari bo shashishiga yordam 	
ʻ
beradi.
yurak-qon tomir va endokrin tizimlarning normal holatini ta minlaydi .
ʼ
Magniy . markaziy asab tizimidagi qo zg alish jarayonini inhibe qilib, tashqi salbiy 	
ʻ ʻ
ta sirlarga qaramlikni kamaytirib, organizmni stressdan himoya qiladi. Tanadagi 	
ʼ
mineralning asosiy vazifalaridan biri stressga chidamliligini ta'minlashdir. Bu juda 
muhim: mutaxassislar doimiy stress bronxial astma, oshqozon yarasi va boshqa jiddiy
kasalliklarning rivojlanishiga sabab bo'lishi mumkinligini isbotladilar, bu 
immunitetni pasaytiradi, turli infektsiyalar uchun "eshiklarni ochadi";
Kimda magniy yetishmaydi?
6 Ayollar uchun M.ning kunlik ehtiyoji 300-350 milligramm, erkaklar uchun 800 
gacha.
Tibbiy statistika ma'lumotlariga ko'ra, aholining taxminan uchdan bir qismi Magniy . 
etishmovchiligidan aziyat chekadi, bu oziq-ovqat bilan makroelementning etarli 
darajada iste'mol qilinmasligi yoki uning tanadan ko'payishi bilan bog'liq. Tanadagi 
Magniy  miqdori etarli bo'lmagan holatga gipomagnezemiya deyiladi .
Oddiy iste'mol darajasida ham Magniy . etishmovchiligi bo'lgan odamlar guruhlari 
mavjud:
· 2-toifa qandli diabet, arterial gipertenziya, osteoporoz, epilepsiya, ateroskleroz, 
migren, xolelitiyoz bilan og'rigan bemorlar.
· Surunkali diareya, buyrak kasalliklari bilan og'riganlar .
· Qalqonsimon bezni olib tashlangandan keyin.
· Ayollar: homilador, emizikli va menopauza davrida.
· Faol o'sish va gormonal o'zgarishlar davrida o'smirlar.
· 70 yosh va undan katta keksalar.
· Professional sportchilar va og'ir jismoniy mehnat bilan shug'ullanadigan odamlar.
· Ko'p miqdorda protein iste'mol qiladiganlar (masalan, bodibildingchilar), 
shuningdek, yog'li ovqatlarni yaxshi ko'radiganlar.
stress va hissiy zo'riqishlarni boshdan kechiradiganlar , shu jumladan "asabiy" kasblar
vakillari: menejerlar, o'qituvchilar, qutqaruvchilar, harbiy xizmatchilar.
· Yuqori raqobat va yuklamali nufuzli maxsus maktablarda tahsil olayotgan bolalar.
· Doimiy uyqusizlik.
· Ishlari ko'pincha vaqt zonalari o'zgaruvchan samolyotlarda uchishni talab 
qiladiganlar.
· Kofeinli ichimliklar, spirtli ichimliklar va giyohvand moddalarni suiiste'mol 
qiladiganlar.
· Qattiq dietaga rioya qiladiganlar.
· Ba'zi dori-darmonlarni, shu jumladan diuretiklarni qabul qiladiganlar.
7 1.2. ORGANIZMDA MAGNIY YETMASLIGINING OQIBATLARI
                        
Quyidagi noxush tuyg'ular hatto sog'lom odamda ham bir qator sabablarga ko'ra 
vaqti-vaqti bilan paydo bo'lishi mumkin. Albatta, agar bu kamdan-kam sodir bo'lsa, 
darhol tibbiy yordamga murojaat qilmaslik kerak. Alomatlar tez-tez takrorlanib, 
surunkali holga kelganda, kerakli tekshiruvni tayinlaydigan shifokorga tashrif 
buyurish mantiqan to'g'ri keladi.
Tanadagi magniy etishmovchiligining asosiy belgilari ahamiyatsiz ko'rinishi 
mumkin, ammo ularni e'tiborsiz qoldirmaslik kerak:
 Doimiy charchash hissi.
 Beparvolik, ma'lumotni idrok etishda qiyinchilik.
 Kramplar, oyoq va qo'llarda karıncalanma.
 Ko'pincha oyoq-qo'llar xiralashgandek tuyg'u bor. Hech qanday sababsiz bosh 
aylanishi va muvozanatni yo'qotish. Baldlik, zaif tirnoqlar va karies ko'rinishi.
 Pastki ko'z qovoqlarining asab tiklari.
 Tez-tez uyqusizlik, dahshatli tushlar.
 7-8 soatlik uyqudan keyin ham charchash hissi.
 Ko'zlar oldida miltillovchi dog'lar, loyqalanish.
8  Xafagarchilik, hamma narsani birdaniga qilishga urinish.
 Diareya bilan tugaydigan oshqozon kramplari.
 Depressiv holat.
 Ob-havoning o'zgarishiga sezgirlik, bu og'riyotgan bo'g'imlarda, tish go'shti va 
tish kasalliklarida namoyon bo'ladi.
  Ko'zlar oldida miltillovchi dog'lar, loyqalik. Xafagarchilik, hamma narsani 
birdaniga qilishga urinish. Diareya bilan tugaydigan oshqozon kramplari. Depressiv 
holat. Ob-havo o'zgarishiga sezgirlik, bu og'riyotgan bo'g'imlarda, tish go'shti va tish 
kasalliklarida namoyon bo'ladi.
Nima uchun makronutrient etishmovchiligi homilador ayollar uchun xavfli?
Bachadonda sodir bo'ladigan ko'plab jarayonlar kaltsiyning bevosita ishtirokida 
amalga oshiriladi, ularning almashinuvi magniy etishmovchiligi bilan mumkin emas. 
Eng yomon holatlarda , abort qilish xavfi ortadi, bu ayniqsa ikkinchi va uchinchi 
trimestrlarda xavflidir. Homilador ayollar ham tanalarida magniy etishmovchiligini 
sezadilar. Semptomlar shish paydo bo'lishi yoki haddan tashqari asabiy 
qo'zg'aluvchanlik va ko'z yoshlarini o'z ichiga olishi mumkin. Agar magniy 
etishmovchiligi mushaklarning ohangiga olib keladigan bo'lsa, bu to'liq muddatli 
homiladorlik uchun xavf tug'dirishi mumkin. Bundan tashqari, qusish, bosh aylanishi 
va ikra kramplari paydo bo'ladi. Ushbu makronutrientning etishmasligi homilador 
ayolning tanasiga mos kelmasligi tufayli yuzaga keladi. Shifokorlar, albatta, magniy 
etishmovchiligini istisno qilish uchun qo'shimcha dori-darmonlarni buyuradilar. 
Gipertenziya va kech toksikoz bo'lsa, makronutrientlarning chiqarilishi qo'zg'atilishi 
mumkin. Ushbu muammo, shuningdek, dori-darmonlarni buyurish orqali hal 
qilinadi . Bunday holda, tanadagi magniy etishmovchiligi belgilari paydo bo'ladi. 
Maktabga boradigan va sport to'garaklariga qatnashadigan bolalar ko'pincha bu 
muammoga duch kelishadi.   Yuk juda katta bo'lishi mumkin. Bolalar befarq bo'lib, 
o'rganishga bo'lgan qiziqishni yo'qotadilar, bosh og'rig'i va charchoqdan shikoyat 
qiladilar va pasayishni boshdan kechiradilar diqqatni jamlash qobiliyati. Magniy 
etishmovchiligi muammosi ham sportchilarga xosdir. Kuchli mashg'ulotlar paytida 
makronutrientlarning ma'lum miqdori ter orqali chiqariladi. Magniy ham faol mushak
9 ishi paytida iste'mol qilinadi. Tanadagi magniy etishmovchiligi homiladorlik va 
laktatsiya davrida, ayrim dori-darmonlar va kontratseptiv vositalarni qo'llashda va 
mono-dietaga rioya qilganda ham paydo bo'ladi. Bugungi kunda tez ovqatlanishning 
zarari haqida ko'p gapiriladi. Hozir uni tilga olmaslik mumkin emas. Tez to'yinganlik 
va katta miqdordagi kaloriyalarni iste'mol qilish zamonaviy ovqatlanishning asosiy 
muammolari bo'lib, odamlar tobora ko'proq iflosliklardan tozalangan ovqatni afzal 
ko'rishadi, bunda tana etarli darajada qimmatli elementlarni olmaganligini unutadi. 
Issiqlik bilan ishlov berish jarayonida magniyning 50 dan 80% gacha yo'qoladi. 
Yaxshi ovqatlanish muammoni hal qilishning bir usuli hisoblanadi.  
Biroq, siz o'zingizni juda ko'p magniy iste'mol qilishga ruxsat bermasligingiz kerak. 
Tana ortiqcha miqdorda makronutrientlardan xalos bo'lishga intiladi. Diareya paydo 
bo'ladi, uning davomida nafaqat magniy, balki ko'plab foydali moddalar ham 
chiqariladi. Uni kaltsiy bilan birgalikda qo'llash yaxshidir - bu holda dozani oshirib 
yuborish bo'lmaydi va sog'lig'ingiz tezda yaxshilanadi.  
Magnezium tananing eng kerakli mikroelementlaridan biridir. Kundalik tanada 350 
dan 450 mg gacha bo'lishi kerak. Siz magneziumga ega bo'lgan yoki dorixonaga 
boradigan va u erda magnezium preparatlarini xarid qilishingiz mumkin.
Magnezium nima uchun ishlatiladi?
1. Hujayralarni ijobiy ta'sir qiladi, o'sishiga yordam beradi va genetik 
ma'lumotlarning uzatilishida ishtirok etadi.
2. Suyak to'qimasini shakllantirishda ishtirok etadi.
3. Markaziy asab tizimiga ta'sir qiladi, turli xil stresslarga nisbatan kam sezgir 
bo'ladi.
4. Tanadagi barcha metabolik jarayonlarda qatnashadi.
5. Aminokislotalarning ta'sirini faollashtiradi.
6. U boshqa mikroelementlar bilan ta'sir o'tkazadi va ularni yaxshi singdirishga 
yordam beradi, masalan, kaltsiy bilan.
7. Yurakning ishiga ta'sir qiladi, yurak tezligini va qon bosimini barqaror qiladi.
8. Kramplar va spazmlar paydo bo'lishining oldini oladi.
10 Magnezium o'z ichiga olgan preparatlar jiddiy kasalliklarning oldini olishga yordam
beradi. Bugungi kunda farmakologiyada bunday mikroorganizmlarning 
etishmovchiligi katta muammolarga olib kelishi mumkinligi sababli bunday dorilarga
katta e'tibor qaratiladi. Eng yaxshi magniy preparatlari tarkibida B6 vitamini mavjud 
bo'lib, u ham inson tanasida ko'plab jarayonlarga ishtirok etadi va magniyning o'ziga 
singdirish tezligini oshiradi. Boshqa tomondan, magniy B6 ning jigarda ishlashini 
faollashtiradi, umuman, ular bir-biriga ijobiy ta'sir ko'rsatadi. Kaltsiyni davolash 
uchun magniy va B6 vitamini bilan dori-darmonlar keng qo'llaniladi. Bunday 
kasalliklarni davolashga yordam beradi: arterial hipertansiyon, aritmi, angina pektoris
va yurak etishmovchiligi.
Magniy etishmovchiligi
Agar tanangizda ushbu mikroelement yo'q bo'lsa, unda quyidagi alomatlar bo'lishi 
mumkin: charchoq va uyqusizlik hissi;
 siz bezovtalanasiz, hech qanday sababsiz yig'lay olmayman va hatto 
tushkunlikka tushasiz;
 ko'pincha bosh og'rig'idan va bosh aylanishidan azob chekishingiz mumkin;
 sizda mo'rt tirnoqlar va sochlar mavjud.
Eng yaxshi magniy preparatlari
1. Magnezium sulfat   . Spazmlarni, gipertonik inqirozlarni va qon bosimini 
kamaytirish uchun uni qo'llash tavsiya etiladi. U chang sifatida olinadi va og'iz orqali 
qabul qilinadi, yoki mushak ichiga yuborish uchun ampulalarda.  Yon ta'siri nafas 
olish buzilishi bo'lishi mumkin.
2. Magniy oksidi   . Oshqozon suvi kislotaliligini kamaytirish uchun foydalaniladi, 
shuning uchun gastrit va oshqozon yarasi uchun, shuningdek laksatif sifatida 
foydalanish tavsiya etiladi.  U chang va planshetlar shaklida sotib olinishi mumkin. 
Ikkinchi variantni tanlagan bo'lsangiz, ishlatishdan oldin planshetni ezib tashlash 
yaxshidir.
3. Magne B6   . Ushbu preparat magnezium tanqisligi mavjud bo'lganda iste'mol 
qilinishi kerak. Buni buyrak kasalligi, shuningdek allergiya uchun ishlatish tavsiya 
etilmaydi. Siz ularni planshetlar shaklida sotib olishingiz mumkin. Ushbu magniy 
11 preparati bolalar uchun tavsiya etiladi. Bunday preparat bolaning e'tiborini 
yaxshilashga va uxlashiga yordam beradi, shuningdek, u o'zini juda xotirjam qila 
boshlaydi.  Faqat farzandingizga zarar etkazmaslik uchun uni ortiqcha narsalarni 
qilmang.
Qaysi dori magnezium siz uchun shifokorni aniqlash uchun yaxshiroqdir. Magniy va
tarkibida B6 vitamini borligi uchun ba'zi dorilarni ko'rib chiqing.
Preparatning nomi Magniy, mg Vitamin B6, mg
Aspark 14-chi Yo'q
Magnelis-B6 98 5
Doppelgerz faol magnezium + kaliy 300 4
Magniy ortiqcha 88 2
Magne B6 FORTE 100 10
Tanadagi magniy etishmovchiligining belgilari va oqibatlari :
· Anksiyete, asabiylashish, asabiylashishning kuchayishi, qo'rquv, surunkali 
charchoq, kognitiv funktsiyaning pasayishi.
· Qo'llarning titrashi, qon tomirlarining spazmlari, konvulsiyalar, bosh og'rig'i, bosh 
aylanishi, hushidan ketishdan oldingi holat, hushidan ketish.
· Nafas olishda qiyinchilik.
· Tez yurak urishi (taxikardiya), qo'l va oyoqlarda uyqusizlik va karıncalanma, qon 
bosimining o'zgarishi.
· Ishtahaning yo'qolishi.
· PMS ayollarda depressiya, ko'z yoshi, qorinning pastki qismida og'riqlar.
· Termoregulyatsiya va terlashning buzilishi ("issiqlik to'lqinlari" yoki sovuq 
to'lqinlar).
Keksalarda (va nafaqat) yurak xuruji, qon tomirlari va qon tomirlarida qon pıhtıları 
xavfi ortadi.
Homiladorlik davrida magniy odatdagidan 2-3 barobar ko'p talab qilinadi va agar 
etishmovchilik bo'lsa, spontan abort va erta tug'ilish xavfi ortadi, homilaning normal 
ovqatlanishi va rivojlanishi buzilishi mumkin.
12 Ayol buzoq mushaklaridagi kramplardan, bachadonning ohangini oshirishdan, 
arterial gipertenziyadan aziyat chekadi.
Gipomagnezemiyaning belgilari klimakterik sindromga o'xshaydi, shuning uchun 
menopauza davrida ayollar magniy preparatlarini qo'shimcha iste'mol qilishni talab 
qiladi.
1.3  MAGNIY BO'LGAN OZIQ-OVQATLAR
Oziq-ovqat mahsulotlarida magniy asosan osonlik bilan mavjud bo'lgan shaklda 
mavjud - shuni ta'kidlash kerakki, mikroelement eng yaxshi organik birikmalardan, 
masalan, sut yoki aspartik kislota tuzlaridan so'riladi. Ammo noorganik tuzlardan, 
masalan, magniy sulfatidan, magniy ancha yomonroq so'riladi. Ichaklarda 
magniyning so'rilishini yaxshilash uchun piridoksin - B6 vitamini kerak. 
Mikroelement askorbin kislotasi (vitamin C) va kalsiferollar (D guruhi vitaminlari) 
bilan birgalikda tanadagi o'z funktsiyalarining ko'p qismini bajaradi. Agar yuqorida 
sanab o'tilgan ovqatlarni muntazam ravishda iste'mol qilish imkoniga ega 
bo'lmasangiz, unda ushbu mikroelementni o'z ichiga olgan oziq-ovqat 
qo'shimchalarini sotib olganingiz ma'qul. Biroq, buni amalga oshirishdan oldin siz 
shifokor bilan maslahatlashingiz kerak (A.1-jadval, A ilovasi).
Shuni ham hisobga olish kerakki, bu alomatlarning aksariyati teskari holatda ham 
paydo bo'lishi mumkin - organizmdagi magniyning ko'pligi, shuningdek, kaliy va 
natriy kabi mikroelementlarning etishmasligi. Shuning uchun, dietani diqqat bilan 
ko'rib chiqish va muammoning mohiyatini tushunish juda muhim, buni ovqatlanish 
mutaxassisi yordamida qilish yaxshidir. Bundan tashqari, bu biologik nuqtai nazardan
juda muhimdir. Busiz na o'simlik, na hayvon organizmlarining mavjudligi mumkin 
emas .
Shunday qilib, magniy bizning hayotimizda juda katta rol o'ynaydi, u ko'plab oziq-
ovqat mahsulotlarida mavjud, uning tanadagi etishmasligi ham biologik faol 
qo'shimchalar va dori-darmonlar bilan to'ldirilishi mumkin.
13 Qaysi ovqatlar eng ko'p magniyni o'z ichiga oladi ?
Mahsulot Magniy miqdori (mg/100 g)
Tozalangan qovoq urug'lari 500 dan ortiq
kakao 440
Soya loviyalari 370
kepak 350
Qovurilgan bodom 280
Karabuğday asal 250
Fasol 230
Qovurilgan yeryong'oqlar 168
Karabuğday yormalari 150
To'liq bug'doy noni 122
Yong'oq 100-200
14 2-BOB.  MAGNIY SAQLAGAN PREPARATLAR TAHLILI.
 2.1. MAGNIY  BO'LGAN DORILIK MAHSULOTLAR ASSORTENTINI
TAHLILI.
Fortuna Plus MChJ farmatsevtida joylashgan magniy tarkibidagi dorivor 
mahsulotlar qatori
 Tadqiqot "Fortuna Plus" MChJ dorixonasida bo’ldi
Fortuna   Plus   MChJ   dorixonasining   assortimenti     1645   ta   mahsulotdan   iborat.
Magniy o'z ichiga olgan preparatlarning assortimentini baholash uchun ikkita asosiy
guruh tanlandi:
 monopreparatlar;
 Vitamin komplekslari va biologik faol qo'shimchalar;
Magniy monopreparatlari:
1. Magniy sulfat (chang) 20 g
Ishlab chiqaruvchi: Tula Pharmaceutical Factory MChJ, narxi - 35 rubl.
2. Magniy sulfat 250 mg/ml 5,0 No 10 ampulalar
Ishlab chiqaruvchi - Solopharm, narxi - 37 rubl.
3. Magnerot 500 mg № 20
Ishlab chiqaruvchi: Verwag Pharma GmbH & Co., narxi: 229,2 RUB.
Vitamin komplekslari va magniyni o'z ichiga olgan biologik faol qo'shimchalar:
- Selmevit No 30, ishlab chiqaruvchi - OAJ Pharmstandard - UFAVita, narxi - 195 
rubl.
- Complivit No 30, ishlab chiqaruvchi - OAJ Pharmstandard - UFAVita, narxi - 165 
rubl.
- Alphabet Mom's Health 500 mg No 60 (xun takviyesi) - ishlab chiqaruvchi OOO 
Vneshtorg Pharma, narxi - 433 rubl.
-  Centrum  № 30,  ishlab chiqaruvchi  - "Pfizer Consumer Manufacturing Italy SRL", 
narxi  - 580  rubl  .
15 - Babyjacks eruvchan planshetlar 4,4 g No 18 (xun takviyesi), ishlab chiqaruvchi - 
NP ZAO Malkut, narxi - 265 rubl.
- Univit A-  Z  formulasidan 1380 mg No 30 (xun takviyesi), ishlab chiqaruvchi - 
"Pharmstandard" OAJ, narxi - 497 rubl.
- Vitamin-mineral kompleksi A dan sink mi-mi-mishki No 30, ishlab chiqaruvchi - 
Vneshtorg Pharma MChJ, narxi - 160 rubl.
- Vitrum chaqaloq yorlig'i. Chaynash No 30, ishlab chiqaruvchi " Unipharm Nyu-
York", narxi - 280 rubl.
- Biomax No 30, ishlab chiqaruvchi - "Valenta Pharmaceuticals  " OAJ  , Vitale-HD 
(Estoniya), narxi - 280 rubl.  
Dorixonada magniy o'z ichiga olgan dori vositalarining umumiy soni 12 donadan 
iborat bo'lib, bu dorixonaning umumiy assortimentining 0,72% ni tashkil qiladi.
Monodorilarning ulushi (uchta pozitsiya). 0, 18 umumiy assortimentning % va 
magniy preparatlari assortimentining 25%. Shunga ko'ra, umumiy assortimentdan 
vitamin komplekslari va xun takviyelerinin ulushi bo'ldi   0,54   Dorixonada magniy o'z 
ichiga olgan dori-darmonlar assortimentining % (to'qqiz nom) va 75%.
                     O'rganilgan assortiment bo'yicha ma'lumotlarga asoslanib, magniyni 
o'z ichiga olgan dori vositalarining chiqarilish shakli, ishlab chiqaruvchisi va guruhi 
bo'yicha tahlili o'tkazildi.
Magniy   preparatlari   turli   dozalash   shakllarida   mavjud.   Ushbu   guruhdagi   dori
vositalarining 91,7 foizini qattiq dozalash shakllari, 8,3 foizini suyuq shakllar tashkil
qiladi.
Chiqarish   shakli   bo'yicha   planshetlar   birinchi   o'rinni   egallaydi   -   56%,   in'ektsiya
eritmasi ikkinchi o'rinda - 35%, kukun esa oxirgi o'rinda - umumiy diapazonning 9%.
Qattiq   dozalash   shakllari   orasida   (10   dona)   planshetlar   birinchi   o'rinni   egallaydi   -
90,9%, kukunlar - 9,1%.
magniy o'z ichiga olgan dorilar  
Mahalliy   ishlab   chiqaruvchilarning   dori   vositalarining   assortimenti   64%,   xorijiy   -
36%.
16                                           Dori   vositalari   assortimentini   mahsulot   toifalari   bo yicha   tahlilʻ
qilganda,   vitamin   komplekslari   va   xun   takviyeleri   –   68%,   monopreparatlar   –   32%
yetakchi o rinni egallashi aniqlandi.	
ʻ
                                       Magniy preparatlarining 91,7% retseptsiz va 8,3% retsept bo'yicha
dorilar   (magniy   sulfat   in'ektsiya   eritmasi).   Ma'lumotlar   10-rasmda   va   B   ilovaning
B.2-jadvalida keltirilgan.
Ushbu dorilar guruhining yosh toifalari bo'yicha assortimentiga kelsak, faqat bolalar
uchun vitamin-mineral komplekslari A dan Zn gacha (7 yoshdan 14 yoshgacha), Mi-
mi-mishki (3 yoshdan 7 yoshgacha), Babydzhex, Vitrum baby (4 pozitsiya), ularning
ulushi   magniy  o'z   ichiga   olgan  dorilarning   33,3  foizini   tashkil   qiladi.   Faqat   kattalar
uchun   mo'ljallangan   Magnerot,   Alphabet   Mom's   Health,   Complivit   Magnesium,
Centrum, Univit A dan Z gacha formulalar (beshta tayyorgarlik) - bu 41,7% ni tashkil
qiladi.  Bolalar   va   kattalar   uchun   dorixona   assortimenti   quyidagi   dorilarni   o'z   ichiga
oladi:   Asparkam,   Selmevit,   Complivit   -   magniy   o'z   ichiga   olgan   dorilar
assortimentining 25%. Ma'lumotlar B ilovaning B.3-jadvalida keltirilgan.
Biz ko'plab moddalarsiz, shu jumladan mikro va makroelementlarsiz yashay 
olmaymiz.
Magniy ( Mg , M.) ana shunday hayotiy ( muhim ) makroelementlardan biridir . M g 
tananing barcha tuzilmalarida mavjud (katta odamda taxminan 25 gramm magniy 
mavjud), ko'plab muhim funktsiyalarni bajaradi.
Muammo shundaki, M. bizning tanamizda sintez qilinmaydi va boshqa oziq 
moddalar qatorida u erga faqat tashqaridan, oziq-ovqat va ichimlik bilan kiradi. 
Kelajakda foydalanish uchun uni to'plash mumkin emas, u tezda tugaydi va doimiy 
to'ldirishni talab qiladi, chunki M.ning etishmasligi ko'plab organlar va tizimlarning 
holatiga yomon ta'sir qiladi. Shuning uchun kasalliklarning xalqaro tasnifi (ICD-10) 
"Magniy etishmovchiligi" tashxisini o'z ichiga oladi.
Magniyning 50% dan ortig'i suyak to'qimasida, tish emalida, shuningdek, homilador 
ayolning miyasi, yuragi, mushaklari, jigari, buyragi va yo'ldoshida joylashgan.
17 1. Magne-B6 tabletkalari,  Vengriyada ishlab chiqarilgan. Tarkibida magniy laktat 
mavjud dihidrat va piroksidin (vitamin B 6 ).
Ishlab chiqaruvchi M. tanqisligi, asabiylashish, tashvish va charchoqning kuchayishi, 
mushaklarning og'rig'i va spazmlari, shuningdek, uyqu buzilishi bilan kechadigan 
hollarda depressiya va konvulsiv holatlarni kompleks davolashda foydalanishni 
tavsiya qiladi. Magniy o'z ichiga olgan dorilarning ikkinchi avlodiga tegishli.
Magne     B6 plyonka bilan qoplangan planshetlar 180 dona.   
Ishlab chiqaruvchi: Chinoin [ Hinoin ], Vengriya
2.  Magne-B6 forte tabletkalari,  Vengriyada ishlab chiqarilgan. Tarkibida magniy 
sitrat (limon kislotasining magniy tuzi, magniyning eng so'rilishi) va B6 vitamini 
mavjud .
Magne-B6 dan ikki baravar ko'p M. va B6 vitamini o'z ichiga oladi .
Piridoksin (B6 vitamini ) ko'plab metabolik jarayonlarda ishtirok etadi, magniyning 
oshqozon-ichak traktidan so'rilishini va uning hujayralarga kirib borishini 
yaxshilaydi.
18 Magne-B6 Forte     plyonka bilan qoplangan     planshetlar 40 dona.   
Ishlab chiqaruvchi: Chinoin [ Hinoin ], Vengriya
3.  Magnelis B 6 tabletkalari,  Rossiyada ishlab chiqarilgan. Magniy laktat (48 mg 
magniy) va B6 vitamini ( 5 mg) o'z ichiga oladi . Tanadagi magniy etishmovchiligini 
to'ldiradigan arzon mahalliy dori. Sekinroq so'rilish oshqozon shilliq qavatini bezovta
qilmaydi, oshqozon-ichak kasalliklari bilan og'rigan odamlar uchun preparat 
afzalroqdir.
Magnelis     B     6     plyonka bilan qoplangan planshetlar 50 dona.   
Ishlab chiqaruvchi: Pharmstandard -Leksredstva , Rossiya
4.  Magniy B 6   Evalar  , biologik faol qo'shimcha, Rossiyada ishlab chiqarilgan. 
Tarkibida magniy aspartat ( aspartik kislotaning magniy tuzi) va B6 vitamini 
mavjud . Magniy hujayra immunitetini qo'llab-quvvatlaydi. 10 daqiqalik stressda M 
ning kunlik ta'minoti yo'qoladi, preparat paydo bo'lgan tanqislikni tezda to'ldiradi;
Magniy B     6       Evalar     planshetlari 60 dona.   
Ishlab chiqaruvchi: Kurtis Salomatlik Caps , Rossiya
5. Kaltsiy-magniy-sink  Solgar
19 ,  AQShda ishlab chiqarilgan. Murakkab ta'sirga ega biologik faol qo'shimcha. Kaltsiy
shaklida (karbonat, glyukonat, sitrat), magniy (magniy oksidi, sitrat va glyukonat), 
sink (sink glyukonat) mavjud. Kaltsiy suyak to'qimasini shakllantirish uchun zarur, 
sink uni sog'lom holatda saqlaydi va kollagen sintezida ishtirok etadi. Kaltsiy magniy
bilan birgalikda mushaklar va asab tizimining normal ishlashini ta'minlaydi. Magniy 
suyak to'qimasida kaltsiyning so'rilishini va tarqalishini yaxshilashga yordam beradi. 
Oziq-ovqat qo'shimchalarini qabul qilish osteoporozning oldini olishga yordam 
beradi.
Solgar     kaltsiy-magniy-sink tabletkalari 100 dona. (xun qo'shimchasi)   
Ishlab chiqaruvchi: Solgar [ Solgar ], AQSh
6.  Magniy xelat Qarishga qarshi  tabletkalar Evalar , Rossiyada ishlab chiqarilgan.
Magniy aminokislotasini o'z ichiga oladi xelat (magniy bisglisinat ). Tananing 
tarkibiga eng yaqin bo'lgan magniyning zamonaviy, oson hazm bo'ladigan ( 90% 
bioavailability ) shakli oshqozonning kislotaliligini o'zgartirmaydi va uni bezovta 
qilmaydi. Stressga chidamliligini oshiradi, asab tizimini qo'llab-quvvatlaydi, sog'lom 
uyquni ta'minlaydi. Tananing qarishini sekinlashtiradi.
Magniy     xelat        Qarishga qarshi     tabletkalar 60 dona.     Evalar     (xun takviyesi)   
Ishlab chiqaruvchi: Evalar , Rossiya
20 7. Doppelherz faol magniy sitrat, Germaniyada ishlab chiqarilgan. Xun takviyesi 
magniyning kunlik dozasining 100% ni (400 mg) magniy sitrat, vitamin C , B6 va B2
ko'rinishida o'z ichiga oladi , bu organizmning immunitet himoyasini oshiradi va 
markaziy asab tizimini qo'llab-quvvatlaydi. Magniy sitrat ich qotishi bilan og'rigan 
odamlar uchun foydalidir. Preparat oshqozonda tez so'riladi va harakat qila boshlaydi.
Doppelherz     faol magniy sitrat tabletkalari 150 mg 1500 mg 30 dona. (xun    
qo'shimchasi)
Ishlab chiqaruvchi: Queisser Pharma [ Queisser Pharma ], Germaniya
8. Magnezium Diasporal 300 granulalari, Germaniyada ishlab chiqarilgan. Tarkibida 
magniy sitrat mavjud. Engil laksatif ta'sirga ega. Mushaklardagi asabiylashish, 
oshqozon-ichak spazmlari, og'riqlar, spazmlar va karıncalanmalar uchun 
tavsiya etiladi .
Magnezium     Diasporal     300 granulalar og'iz orqali yuborish uchun eritma tayyorlash    
uchun paketlar 5 g 20 dona.
Ishlab chiqaruvchi: Protina Farmatsevtika mahsulotlari [ Protina Pharmaceutische ], 
Germaniya
21 9. Magnerot tabletkalari 500 mg, Germaniyada ishlab chiqarilgan. Tarkibida magniy 
orotat mavjud dihidrat , organizmda turli yo'llar bilan so'riladi: ba'zilari qon oqimiga 
kiradi, taxminan 30% qon plazmasi oqsillari bilan bog'lanadi, preparatning qonda 
qolishini uzaytiradi, 15% gacha suyak to'qimalariga yoki hujayra ichidagi 
bo'shliqlarga kiradi, boshqa biologik faol moddalar bilan birlashadi. M. 
etishmovchiligi tufayli yurak etishmovchiligi va aritmiya uchun tavsiya etiladi , 
ateroskleroz rivojlanishiga to'sqinlik qiladi.
Magnerot     tabletkalari 500 mg 100 dona.   
Ishlab chiqaruvchi: Mauermann-Arzneimittel Franz Mauermann OHG, Germaniya
10. Magnemax planshetlari 500 mg,  Rossiyada ishlab chiqarilgan.   Tarkibida 
magniy orotat mavjud dihidrat va orotik kislota ( vitaminga o'xshash modda B13), bu 
energiya sintezini va jismoniy kuchdan keyin tez tiklanishiga yordam beradi.
2.2. MAGNIY PREPARATLARINI SOTISH TAHLILI
Tadqiqot davomida magniy o'z ichiga olgan dori-darmonlarni sotishni foizlarda 
hisoblab chiqdik va qiyosiy tahlil qildik. Mahsulot tahlili ma'lum vaqt davomida 
o'tkazildi (2021 yil iyun - 2022 yil may)
Biz magniyni o'z ichiga olgan mono-preparatlarni narx va belgilangan davr uchun 
sotish hajmi bo'yicha tahlil qildik. Ma'lumotlar 1-jadvalda keltirilgan.
1-jadval – 2021 yil iyun – 2022 yil may oylari uchun magniy monopreparatlarining 
narxlari va sotish hajmi tahlili
22 Ism Magniy tarkibi Narxi Sotish hajmi
Magniy sulfat kukuni 20 g 35 rub. 50 dona
Magniy sulfat
in'ektsiya eritmasi № 
10 250 mg/ml 37rub. 180 dona
Magnerot tabletkalari 
№ 20 500 mg 299,20 rubl 3 dona
Jadvalga   ko'ra,   monodorilar   guruhining   eng   mashhuri   magniy   sulfat   in'ektsiya
eritmasi   -   umumiy   sotuvning   73%,   magniy   sulfat   kukuni   -   35%,   magnerot   -   2%
(Ilova). B, B.1-rasm).
Eng   mashhur   magniy   qo'shimchasi   magniy   sulfat   bo'lib   ,   bizning   fikrimizcha,   bu
uning past narxiga bog'liq.
Eng   ko'p   sotiladigan   dori   sifatida   ampulalardagi   magniy   misolidan   foydalanib,
mavsumlar bo'yicha sotish  hajmining diagrammasi  keltirilgan (B ilovasi, B.2-rasm),
undan   ko'rinib   turibdiki,   mahsulotga   eng   katta   talab   martdan   maygacha   -   38%,
sentyabrdan noyabrgacha - 27%, keyin dekabrdan fevralgacha - 20%, yozda esa - 1
iyundan 5 avgustgacha.
Sotishning asosiy  cho'qqisi  may oyida sodir  bo'ldi. Bu talabni  bahorda gipertoniya
va angina pektorisining kuchayishi bilan izohlash mumkin.
Keyinchalik,   2021-yil   iyun   –   2022-yil   may   oylari   uchun   mahalliy   ishlab
chiqarishdagi   magniyni   o‘z   ichiga   olgan   vitamin   komplekslari   va   biologik   faol
qo‘shimchalarning bahosi va sotish hajmi bo‘yicha tahlili o‘tkazildi. Ma’lumotlar 2-
jadvalda keltirilgan.
2-jadval   –   2021-yil   iyun   –   2022-yil   may   oylari   uchun   mamlakatimizda   ishlab
chiqarilgan,   tarkibida   magniy   bo lgan   vitamin   komplekslari   va   biologik   faolʻ
qo shimchalarning narxlari va sotish hajmi tahlili.	
ʻ
Ism Magniy tarkibi (mg) Narxi Sotish hajmi
Selmevit № 30 40.00 195 155
23 Shartnoma № 30 16.40 165 210
60-sonli alifbo 50 433 20
VMK mi-mi-
mishki № 30 15 160 6
Biomax № 30 35 280 35
         
Jadvaldagi ma'lumotlarga ko'ra, Complivit vitamin kompleksi mahalliy ishlab 
chiqaruvchilarning mahsulotlari orasida eng katta talabga ega - sotuvning 51%, keyin
Selmevit - 25%, Biomax - 15% va xaridorlar orasida eng kam mashhur bo'lgan 
Alphabet - sotuvning atigi 7% (uning tarkibida boshqa mahsulotlarga qaraganda 
ko'proq magniy va magniy komplekslari mavjud bo'lsa-da). .
Alphabet No 60 tabletkalarining sotuv hajmining pastligi uning qimmatligi bilan 
bog'liq bo'lishi mumkin.
Yosh cheklovlari bo'yicha magniy preparatlarini sotish ular kattalar va bolalarga 
ko'proq sotilganligini ko'rsatdi - savdo hajmining 43%; Magniy o'z ichiga olgan 
mahsulotlarning 27 foizi faqat bolalarga, 30 foizi esa faqat kattalarga sotilgan.
Dori   shakli   bo'yicha  sotishga  kelsak,   retseptsiz   sotiladigan  dori   vositalari   tarkibida
magniy   bo'lgan   dori   vositalarining   75%   va   retsept   bo'yicha   beriladigan   dori
vositalarining 25% ni tashkil etdi.
2.3 MAGNIYLI PREPARATLARNING SIFAT TAHLILI
Magnetot, Asparkam tabletkalari va magniy sulfat in'ektsiya eritmasi tahlil qilish 
uchun olingan . Sifat tahlili quyidagi ko'rsatkichlar bo'yicha amalga oshirildi: 
qadoqlash va etiketkalash, tavsif, massaning bir xilligi (hajmi).
Magnerot tabletkalarini tahlil qilish
Qadoqlash, markalash:
Magnerot (magniy orotat) preparati to'q sariq rangli karton qutida (ikkilamchi 
qadoqlash) ishlab chiqariladi. Preparatning nomi, dozasi 500 mg, planshetlar soni 
(Magnerot 20 yoki 50 tabletkadan iborat), ishlab chiqaruvchi, partiya raqami, ishlab 
24 chiqarilgan sana, yaroqlilik muddati, foydalanish ko'rsatmalari (og'iz orqali yuborish 
uchun), yaroqlilik muddati tugagandan keyin foydalanmaslik va saqlash shartlari 
qadoqdagi qora harflar bilan ko'rsatilgan.
Birlamchi qadoqlash blisterda 10 yoki 20 ta planshetli plyonka va alyuminiy 
folgadan iborat bo'lib, unda dozani, partiya raqamini, ishlab chiqarish sanasi va 
yaroqlilik muddatini va ishlab chiqaruvchini ko'rsatadi.
Tavsif:
Tabletkalarning ko'rinishi 20 ta planshetni yalang'och ko'z bilan tekshirish orqali 
baholandi. Tabletkalar yumaloq, tekis bo'lib, ikkala tomonida qirrali va bir tomonida 
chiziq chizig'i mavjud. hidsiz. Sirt bir xil va silliqdir (1-rasm).
1-rasm – Magnerot qadoqlari va planshetlarining ko'rinishi
Ommaviy bir xillik:
20 ta planshet elektron tarozida tortildi.  M  20 planshetlari 14 040 dona edi. Biz 
umumiy massani 20 dozaga ajratamiz va 0,702 ni olamiz - planshetning o'rtacha 
massasi. Ko'rsatmalar kompozitsiyaga kiritilgan yordamchi moddalarning massasini 
ko'rsatmaydi, bu esa haqiqiy massani ishlab chiqaruvchi tomonidan ko'rsatmalarda 
ko'rsatilgan massa bilan solishtirishni imkonsiz qiladi.
Asparkam tabletkalarini tahlil qilish
Qadoqlash va etiketkalash:
Asparkam preparati (kaliy, magniy aspartat) qizil va ko'k chiziqlar bilan oq karton 
paketda ishlab chiqariladi. O‘ramda qora shriftda preparatning nomi, o‘ramdagi 
25 planshetlar soni, ko‘rsatmalarning qisqacha mazmuni, ishlab chiqaruvchi, ishlab 
chiqarilgan sana, seriya, yaroqlilik muddati, harorat va saqlash joyi ko‘rsatilgan.
polivinilxlorid plyonka va har birida 10 ta tabletkadan iborat alyuminiy folgadan 
tayyorlangan blister o‘ramdir . Shuningdek, yaroqlilik muddati, dori nomi, dozasi va 
ishlab chiqaruvchisi ko'rsatilgan.
Tavsif: Tabletkalarning ko'rinishi 20 ta planshetni yalang'och ko'z bilan tekshirish 
orqali baholandi. Ushbu tabletkalar dumaloq, tekis silindrsimon, oq rangli, qirrali, bir 
tomonida chiziqli, hidsiz tabletkalardir. Sirt bir xil va silliq (2-rasm)
2-rasm – qadoqlash va Asparkam planshetlarining ko'rinishi
Ommaviy bir xillik:
20 ta tabletka tortildi. Umumiy massasi 9,84 g ni tashkil etdi.
M 
1 tab  = 9,840: 20 = 0492 g - planshetning haqiqiy o'rtacha og'irligi. Ko'rsatmalar 
kompozitsiyaga kiritilgan yordamchi moddalarning massasini ko'rsatadi, bu esa 
ishlab chiqaruvchiga ko'ra massani haqiqiy bilan solishtirish imkonini beradi. 
Ko'rsatmalarga ko'ra, planshetning og'irligi 0,5 g. 0,5 g uchun og'irlikdagi og'ish  + 
5%, ya'ni  +  0,025 g. Shunga ko'ra, ruxsat etilgan og'ishlar oralig'i 0,475 - 0,525 g ni 
tashkil qiladi, shuning uchun Asparkam tabletkalarining o'rtacha og'irligi ruxsat 
etilgan og'ishlar me'yorida.
Ampulalardagi magniy sulfat eritmasini tahlil qilish
XIV Davlat farmakopeyasining FS.3.2.0008.18 moddasi ko'rsatmalariga ko'ra , bu 
preparat shaffof, rangsiz suyuqlik bo'lishi kerak.
Qadoqlash va etiketkalash:
Preparatning ikkilamchi o‘rami karton quti bo‘lib, unda ishlab chiqaruvchining 
nomi, logotipi va manzili, preparatning nomi, uning dozasi, qo‘llash yo‘li, tarkibi, 
26 dozasi hajmi va dozalari soni, saqlash shartlari, berish shakli, “Steril” maxsus 
yo‘riqnomasi ko‘rsatilgan.
Birlamchi qadoqlash neytral shisha ampula bo'lib, unda dozasi, ampulaning hajmi 
va yaroqlilik muddati ko'rsatilgan. Ampulada uzilish nuqtasi bor (3-rasm)
3-rasm - Magniy sulfat in'ektsiya eritmasining ikkilamchi va birlamchi qadoqlanishi
                
Tavsif: Eritmaning ko'rinishi yalang'och ko'z bilan tekshirish orqali baholandi. 
Tashqi tekshiruv shuni ko'rsatdiki, preparatning tarkibi shaffof, rangsiz, hidsiz 
suyuqlikdir.
Eritmaning hajmini aniqlash: 20 ampulaning tarkibi ochilib, alohida 10 ml o'lchov 
idishlariga o'tkazildi. Keyin ampulaning o'rtacha hajmi aniqlandi, u 10 ml ni tashkil 
etdi, bu ishlab chiqaruvchi tomonidan e'lon qilingan hajmga to'g'ri keladi.
Tadqiqot qismi bo'yicha xulosalar: Shunday qilib, magniy preparatlarining 
assortimenti, sotilishi va sifatini o'rganish bo'yicha olib borilgan tadqiqot ishlari shuni
ko'rsatdiki, ushbu preparatlarning assortimenti dorixonada juda keng bo'lib, asosan 
planshetlar bilan ifodalanadi, ular eng katta talabga ega. O'rganilayotgan namunalar 
sifati me'yoriy hujjatlarning qadoqlash, etiketkalash, tashqi ko'rinishi va individual 
dozalari og'irligi (hajmi) talablariga javob beradi.
27 XULOSA
Yakuniy malakaviy ishimizni yakunlashda biz maxsus va me'yoriy-texnik 
hujjatlarni o'rganib chiqdik, bu bizga magniy kimyoviy elementining xususiyatlarini, 
uning inson tanasi uchun rolini yanada chuqurroq o'rganish imkonini berdi. Tarkibida
magniy bo lgan preparatlarning assortimenti va sotilishi bo yicha marketing tadqiqotiʻ ʻ
o tkazildi va ularning dorixonaga tashrif buyuruvchilar orasida eng mashhuri sifati 	
ʻ
tahlil qilindi.
Mahsulot assortimenti tahlili shuni ko'rsatdiki, magniy preparatlari asosan 
dorixonaga tashrif buyuruvchilar orasida eng katta talabga ega bo'lgan planshetlar 
shaklida taqdim etiladi. Ko'pgina magniy preparatlari mahalliy ishlab chiqaruvchilar 
tomonidan ishlab chiqariladi. Vitamin komplekslari ushbu guruhdagi dorilar orasida 
etakchi o'rinni egallaydi.
Sotish tahlili shuni ko'rsatdiki, tahlil qilingan davrda magniy preparatlari ko'proq 
bahorda tarqatilgan. Yagona dori vositalari orasida sotuvlar yetakchisi magniy sulfat 
in'ektsiya eritmasi, vitamin komplekslari orasida esa - Complivit.
O‘rganilayotgan namunalar sifati tahlili shuni ko‘rsatdiki, ularning barchasi 
qadoqlash, etiketkalash, tashqi ko‘rinish va dozalash bo‘yicha me’yoriy hujjatlar 
talablariga javob beradi.
TAKLIFLAR
1. Mavjud assortimentdagi magniy preparatlarini va ularning narxlarini saqlab 
qolish uchun dorixona boshqaruvi
2. Ishlab chiqaruvchilarga magniyli zamonaviy dozalash shakllari (masalan, 
transdermal tizimlar, uzoq muddatli dozalash shakllari, ichki foydalanish uchun 
tomchilar) turlarini kengaytirish taklif qilinishi mumkin.
3. Dorixona xodimlari magniyning inson tanasi uchun o'rni va undan foydalanish 
haqida eslatma yoki ma'lumot varag'ini yaratishlari kerak.
28 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI
1. SSSR Davlat farmakopeyasi,  XIV  nashr, №. 2 – M.: Tibbiyot, 2015. – 398 b.
2. I.A. Muravyov Dori vositalari texnologiyasi. – M.: Tibbiyot, 2004, V.2. - Bilan.
395-703.
3. Farmatsevt uchun qo'llanma / Ed. A.I. Tentsovoy. M.: Tibbiyot, 2010. – 384
4. Semigolovskiy N. Yu. Umumiy tibbiy muammo sifatida magniy etishmovchiligi
2008 yil; 7: 31–35.  
5. Gromova O. A., Kalacheva A. G., Torshin I. Yu., Rudakov K. V., Grustlivaya U.
E.,   Yudina   N.   V.   va   boshqalar   Magniy   etishmovchiligi   komorbid   holatlar   uchun
ishonchli   xavf   omili:   Rossiya   hududlarida   magniy   holatini   keng   ko'lamli   skrining
natijalari. Pharmateka. 2013 yil; 6 (259): 116–129.
6.   Gromova   O.   A.,   Torshin   I.   Yu.,   Yurgel   I.   S.   Magniy   preparatlarining
farmakokinetik tadqiqotlari retrospektivi. 2009; 6–7: 44–48
29 ILOVALAR
Ilova A
Magniy - xususiyatlari, qo'llanilishi
Jadval A.1 – Tarkibida magniy bo'lgan oziq-ovqatlar
Mahsulotlar nomi Magniy miqdori 
mg
har 100 g uchun
Bug'doy va jo'xori 
kepagi 600 gacha
Kakao kukuni 410
Susan urug'lari 355
Keju 300 gacha
Bodom 285
Xantal 250
Soya loviyalari 250
Sidr 250
O'sib chiqqan bug'doy 240
Karabuğday 230
Makkajo'xori va 
makkajo'xori donalari 210
Yong'oq 179
Qovoq urug'lari 179
Dengiz o'tlari 
(laminariya) 170
Jigarrang guruch 160
Arpa 150
Yulaf 135
Shveytsariya chard 132
Tariq 130
30 Yong'oq yadrolari 120
Dukkaklilar (no'xat, 
yasmiq, loviya) 110 gacha
Quritilgan xurmo 84
Ismaloq 78
Yosh karahindiba 
ko'katlari 75
Petrushka 75
Dereotu 70
Sabzi 47
 
Ilova B
Magniy o'z ichiga olgan preparatlar assortimentini o'rganish
Jadval B.2 - Chiqarish shakli bo'yicha magniy preparatlarini tahlil qilish
Retsept Retseptsiz sotiladigan
Magniy sulfat 
ampulasi. 5,0-10,0 Magniy sulfat kukuni 25 g
Asparkam
Magnerot
Markaz
Complivit
Selmevit intensiv
Selmevit
Komplivit magniy
Babyjacks
Vitrum chaqaloq
Univit
Alphabet onam salomatligi
Zn  gacha vitamin-mineral 
kompleksi
31 Jadval B.3 - Yosh cheklovlari bo'yicha magniy preparatlari diapazoni
Bolalar uchun Kattalar uchun General
A dan  Zn gacha vitamin-
mineral kompleksi  (7 
yoshdan 14 yoshgacha) Magnerot Asparkam
Be-be-bear (3 yoshdan 7 
yoshgacha) Alphabet onam
salomatligi Selmevit
Babyjacks Supradin Complivit
Vitrum chaqaloq Komplivit magniy
Markaz
Univit A dan  Z gacha
formula
Ilova B
Magniy preparatlarini sotish tahlili
73%30% 7%Magniy monopreparatlarini sotish hajmi
раствор магния сульфата
порошок магния сульфата
Магнерот
Shakl B.1 - Dozalash shakli turlari bo'yicha magniy monopreparatlarini sotish tahlili
32 38%
27%22% 13%sulfat eritmasining 
март-май
сентябрь-ноябрь
декабрь-февраль 
июнь-июль
Shakl B.2 - Mavsum bo'yicha magniy sulfat eritmasini sotish tahlili
B.3-rasm - Mahalliy ishlab chiqaruvchilar tomonidan vitamin komplekslari va 
tarkibida magniy bo'lgan parhez qo'shimchalarini sotish tahlili
33 57%
23%17% 6% 3%
Компливит
Селмевит
Биомакс
Алфавит
В-МК ми-ми-мишки

Magniy saqlagan preparatlar tahlili

KURS ISHI MAGNIY SAQLAGAN PREPARATLAR TAHLILI, 
КУРС ИШИ МАГНИЙ САҚЛАГАН ПРЕПАРАТЛАР ТАҲЛИЛИ

 

KIRISH ………………………………………………………………........3

1-BOB. MAGNESIY - XUSUSIYATLARI, QO'LLANISHI

1.1. Magniyning inson organizmiga ta'siri va undan foydalanish ……..5

1.2. Organizmda magniy yetmasligining oqibatlari……………….....….8

1.3. Magniy bo'lgan oziq-ovqatlar …………………………………….....13

2-BOB. MAGNIY SAQLAGAN PREPARATLAR TAHLILI................15

2.1 Magniy  bo'lgan dorilik mahsulotlar assortentini tahlili....................15

2.2. Magniy preparatlarini sotish tahlili.....................................................22

2.3. Magniyli preparatlarning sifat tahlili………………………………..24

XULOSA…………………………………………………………. ..............28

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI…………………..…29

ILOVALAR………………………………………………………. ...........…