• Всего документов: 5844
  • Число пользователей: 15251

Маркетинг тамойиллари, вазифалари, функциялари ва турлари

23.10.20244 Маркетинг тамойиллари асослари
Режалаштирилаётган натижаларга  эришиш 
максадида маркетинг фаолияти элементларини танлаш Товар ишлаб чикаришни эхтиёж ва талабни тадкик 
килгандан сўнг ташкил этиш керакБозорга товарлар ва хизматлар таклифи билан эмас, 
балки истеъмолчилар муаммоларини ечиш воситалари 
билан ишлашИстеъмолчиларга нима керак бўлса
  ўшани ишлаб чикариш керак 
Маркетинг концепцияси воситаларини куллаш асосида 
маркетинг дастурини шакллантиришга олиб келувчи 
куйилкаг максадларга эришиш учун комплекс ёндошиш 
ва максадли дастур услубини ишлатиш                 23.10.202415
Х аридорл ар эхтиё ж ини,
урганиш ва аник л аш
МА РКЕТИ НГ 
ВА З И ФА ЛА РИ
А ввал о тал аб ва так л иф  тугрисида 
ол инган м аъ л ум отл ар асосида 
боз орни у рганишТоварл арга бул ган 
тал абни истик бол л аш,
ул арни ам ал га 
оширишни 
наз орат к ил иш Нархнинг ф аол иятини 
харидорл ар эхтиё ж ига 
м осл аштириш
Товарни боз орга 
чик аришдаги барча 
хиз м атл ар ту грисида 
м аъ л у м отл ар ол иш
Тул диру вчи товарл ар 
ва у рнини босу вчи товарл ар 
ту грисида ахборот йигиш  Маркетингни вазифалари     Режа 
1 •
Маркетингни асосий тамойиллари
2 •
  Маркетинг функциялари ва  унинг  фаолияти 
мазмуни
3 •
  Маркетингни вазифалари 
4 •
  Талабнинг  олати ва ривожланишига кўра ҳ
маркетингнинг турлари        23.10.202411 Х ал к аро боз орни 
тахл ил  этиш
МА РКЕТИ НГ 
ТА Д КИ КОТЛА РИ  
ФУНКЦ И ЯСИСотиш боз орини 
тадк ик  этиш
Рак обатл арни у рганишА хборот ту пл аш 
ва к айта ишл аш Исте ъ м ол чи эхтиё ж л арини 
тадк ик  этиш
Марк е тинг-м ик с к ом пл к сини 
тадк ик  к ил иш Марк е тинг опе рациял арини
  урганиш
Бе нчм арк е тинг 
Тал абни ва сотишни 
башорат к ил иш     Талаб  узгариб  туради,  талабни  стабиллаш  керак. 
Бу  холатда  Синхромаркетинг   туридан 
фойдаланилади.  Синхромаркетинг  -  тебраниб 
турувчи  талабни  нисбатан  баркарорлаштиришга 
ва  уни  тартибга  солишга  ёрдам  беради.  Бундай 
талаб  мавсумий  ва  бошка  тебранишлар  билан 
характерланади.  Бунинг  натижасида  товар 
таклифи  талабга  тугри  келмайди.  Шунинг  учун 
синхромаркетингнинг  стратегияси  талаб  ва 
таклиф меъёрини текислашдан иборат.
Талаб  фирманинг  имкониятларига  аник  жавоб 
беради,  талабнинг  бир  текисда  булишига 
эришиш  керак.  Бу  шароитда  Куллаб-
кувватловчи   маркетинг  туридан 
фойдаланилади.  Куллаб-кувватловчи 
маркетинг  -  товарлар  ва  хизматлар 
ассортиментини  тулдириш,  янгилаш  ва 
нархларни  пасайтириш  оркали  мавжуд  булган 
талаб  ва  эхтиёж  даражасини  саклаб  колишга 
имкон беради.            Соти ш  ва тақ си м от 
фу нк ци яси  

орқали товарни  тақсимлаш ва сотиш 
сиёс а тини  ишлаб чиқиш, 

са в до-та қ симот  тармо ғ и орқали  сотувни 
ташкил этиш, 

юк ташишни ва омборга 
ж о йлаштиришни  ташкил этиш, 

товар оборотини ани қ лаш, 

та қ симот тизимини  физик  о қ имларини  
назорат қилиш ва сотишни тахлил 
этиш ни у рганилади.    23.10.202412 Янги махсулотларни 
яратиш
Махсулот ярати ш  
фу нк ци яси  м асалалари
Товар сиёсатини 
ишлаб чикиш Товар ракобат-
дошлиги ва сифатини 
бошкаришЯнги махсулотлар
ишлаб чикаришни 
ташкил этиш     Марк е тинг турл ар 
й ўнал ишл ари 
1 •
Бозор нишаси  б ўйича маркетиннг 
турлари
2 •
Талаб холатига кўра маркетинг 
турлари
3 •
Фаолият хажми бўйича маркетинг 
турлари
4 •
Бозорни қамраб олиш бўйича 
маркетинг турлари        Талаб  хаддан  ташкари 
юкори,  талабни 
пасайтиришга  эришиш 
лозим.  Бу  холатда 
Демаркетинг   туридан 
фойдаланилади. Демаркетинг 
максади  нархни  кутариш, 
сервисни  кискартириш  йули 
билан  талабни  вактинчалик 
ёки  сурункасига 
пасайтиришдан иборат. Носоглом  талаб  соглик  учун 
зарарли  булган  товарларга 
нисбатан  пайдо  булади.  Бунда 
Карама  карши 
харакатланувчи  маркетинг  
норационал  эхтиёжларни 
кондирувчи  талаб  ва 
хизматларга  булган  талабни 
камайтириш  ёки  бутунлай  йук 
килишга  хизмат  килади.  Бунга 
антиреклама  воситасида 
эришилади.      Товарни си лж и ти ш  
фу нк ци яси  

натиж асида  сотишни ра ғ батл антириш 
ва ре к л ам а сиё сатини ишл аб чиқ иш , 

сотишни ра ғ батл антиришни  сам арал и  
инструм е нтл арини асосл аш , 

товарни сил ж итиш т уғ рисида 
м ул тим е диа  те хнол огиял арини асосл аш , 

ичк и ф ирм а  ре к л ам асини ташк ил  этиш , 

сотув ишл арини ра ғ батл антириш , 

ва бошқ ал ар т у л и қ  у рганил ади.    Максадлар  Курсаткичлар 
Бозорни эгаллаш Бозор улуши, оборот; товарни роли ва ахамияти, янги 
бозорларни камраб олиш
Рентабеллик Фойда, оборотга нисбатан рентабеллик, шахс капиталини 
рентабеллиги, умумий капитални рентабеллиги
Молиявий 
баркарорлик Кредитга лаёкатлиги, ликвидлиги, уз-узини 
молиялаштириш даражаси, капитални рентабеллиги
Ижтимоий 
максадлар Иш билан коникиш, даромад даражаси ва ижтимоий 
интеграция, шахсий ривожланиш
Бозордаги 
позиция ва 
престиж Мустакиллиги, имидж, сиёсий шароитга муносабати, 
жамиятни тан олиши
23.10.2024 18Корхонанинг асосий максади    23.10.202413
Марк е тинг-м е не дж м е нт ф у нк цияси
Марк ети нгни  
бош к ариш ни  
таш к ил эти ш Ауди т Бош к ару в 
к арорларини
оптим аллаш тиришНазорат
  к и лишМарк ети нг х и зм а-
ти ни  таш к или й  
ту зи лиш и ни 
иш лаб ч ик иш           Потенциал  талаб  мавжуд, 
уни  реал  талабга 
айлантириш  керак.  Бу 
шароитда   
Ривожланувчи 
маркетинг   туридан 
фойдаланилади.  Потенциал 
талабни  реал  талабга 
айлантириш  учун  биринчи 
навбатда  янги  товарлар 
яратиш  устида  ишлаш 
керак,  яъни  талабни  янги 
сифат  даражасида 
кондиришга  эришиш  керак. 
Ривожланувчи  маркетинг  - 
яширин  талабни  камраб 
олувчи  ва  уни  реал  талабга 
айлантирувчидир. Талабнинг  пасайиши  турли 
даврларда  хар  кандай  товар 
дуч  келадиган  ходиса.  Бу 
холатда  Ремаркетин г дан 
фойдаланилади. 
Ремаркетингнинг  максади 
талабни  тиклаш 
зарурлигини  билдиради, 
яъни  тушиб  бораётган 
талабни жонлантиришдир.          Маркетинг 
тамойиллари, 
вазифалари,
функциялари 
ва турлари      23.10.20247 Махсулот 
ассортиментини 
ишлаб чикариш 
сохасини 
ривожлантириш
Маркетинг 
функциялариМаркетинг 
тадкикотлари
Нархни ташкил 
этиш 
функцияси Маркетинг – 
менеджмент 
функцияси Товарни 
силжитишСотиш ва 
таксимот 
функцияси     5 . Т ақсимот, коммуникация ва силжитиш 
сиёсатларини амалга ошириш
Бозорни эгаллаш
Ф и рм ани нг асоси й  
м ак садлари
Ишлаб чикаришни 
ижтимоий омилларини 
таъминлаш Бозордаги престижни 
ташкил этиш ва 
мустахкамлаш Рентабеллик
Молиявий 
баркарорлик               23.10.202416 МА РК ЕТИНГ
Махсулотларни 
ишлаб чикариш
•
Сифат
•
Харажатлар
•
Куйиладиган 
талаблар Махсулотларни сотиш
Бозорни 
урганиш
•
Талаб
•
Таклиф  Бозорга таъсир 
утказиш чоралари
•
Сотувни 
ташкил этиш
•
Савдо
•
Реклама                    Маркетинг  функциясини   фирмани  бошка 
функцияларидан  фарки  шундан  иборатки, 
маркетинг  функцияси  фирмалар,  унинг 
истеъмолчилари,  мижозлари  уртасида  айирбошлаш 
жараёнини  амалга  ошириш  ва  ташкил  этишга 
каратилгандир.  Шунинг  учун  хам  маркетинг 
функцияси  доимо  узгариб  борадиган  эхтиёждаги 
талабни  шаклланиши  ва  яратилиши, 
ривожланишида жавобгарликка эгадир. 2.  Маркетинг функциялари ва  унинг 
фаолияти мазмуни      3.Марк ети нгни нг вази ф алари

Марк е тинг м ақ сади   ишлаб чиқаришни 
харидор эхтиёжига мослаштириб,  талаб 
ва таклифни  мувозанатига эришган 
холда, уни ташкил этган нарх асосида, 
ташкилотларга юқори  фойда  
келтиришдир.      Маркетингнин
г асосий 
тамойиллари: Бозорни 
ўрганиш
Бозорга 
мослашиш Бозорга 
таъсир эта 
билиш1. Маркетингни асосий тамойиллари          * •нархни 	шакллан	тириш стратегияси ва тактикасини  	ишлаб 	
чи иш	қ
* •	
сотувни 	хар бир бозори учун хар бир махсулот учун яшаш 	
даврини турли бос ичларида нарх матрицасини 	қ	тузиш; 
•	
жорий нархлар 	узгариши механизмини 	тузиш,
* •	
ра обатчи	қ	 нархини 	тахлил  илиш	қ
•	
янги 	махсулот учун 	нарх белгилаш  Нарх ни  таш к и л эти ш  
фу нк ци яси   орқ ал и               4.  Бозорни қамраб олиш бўйича маркетинг турлари
:    3. Ф аол ия т хаж м и бў йича м арк е тинг 
ту рл ари
Мик ром арк етинг
корхонанинг ишлаб 
чикаришни 
шакллантириш, 
товарлар ва 
хизматларнинг 
тайерловчидан 
истеъмолчи еки 
фойдаланувчига 
бориш окимини 
бошкариш билан 
боглик булган 
фаолият   Мак ром арк етинг 
корхона 
даражасидан четга 
чикади ва турли 
бирлашмалар, 
концепциялар, 
уюшмалар ва 
умуман тармок 
даражасида амалга 
оширилади   Мегам арк етинг   
стратегик 
даражадаги 
маркетинг фаолияти 
     Конверсион 
маркетинг   -  салбий 
талабни  босиб  утишга 
ёрдам  беради,  яъни  йук 
жойда  талабни  вужудга 
келтиради,  бунга 
ишонтириш  ва  товар 
тугрисидаги  ёлгон 
маълумотларни  инкор 
этиш  оркали 
эришилади. Рагбатлантирувчи 
маркетинг   -  талабни 
уйготади,  товарлар  харидорни 
кизиктирмаса  ва  бугунги  кунда 
уз  кийматини  йукотган  булса, 
товарлар  нотугри 
жойлаштирилган  булса  ва 
бошка  бир  неча  холларда  талаб 
мавжуд  булмаслиги  мумкин. 
Бундай  шароитда 
рагбатлантирувчи 
маркетингнинг  максади 
истеъмолчи  билан  товар 
уртасида  фойдали  узаро  алока 
урнатишдан  ,  имкониятларни 
яратишдан  ва  шундай  килиб, 
талабни яратишдан иборатдир.2.  Талабнинг ҳолати ва ривожланишига кўра 
маркетингнинг турлари      1. Бозор нишаси  б ўйича 
маркетиннг турлари

Ве ртик ал  – янги харидорни топишга 
қаратилган маркетинг

Гориз онтал  – истеъмол(қабул 
қилинадиган) таклифларни яратишга 
қаратилган маркетинг

Маркетинг тамойиллари, вазифалари, функциялари ва турлари