Mikroorganizmlarning oziqlanishi - Биология - Презентации

Информация о документе

Цена	9000UZS
Размер	574.2KB
Покупки	0
Дата загрузки	04 Декабрь 2023
Расширение	pptx
Раздел	Презентации
Предмет	Биология

Mikroorganizmlarning oziqlanishi

Купить

MUSTAQIL ISH
Mikroorganizmlarni
ng oziqlanishi

MIKROORGANIZMLARNING OZIQLANISHI
Reja:

1.Oziqlanish usullari

2.oziq moddalarning hujayraga kirishi

3.oziqlanish tiplari

4.mikroorganizmlar òzlashtiradigan azotli va
mineral moddalar

5.oziqa muhitlari

OZIQLANISH USULI:

1.Golozoy-qattiq zarrachalar yutiladi,
hayvonlarga xos, ovqat hazm qilish yo’lida
hazm bo’ladi

2.Galofit-kichik molekula qilib yutadi,
o’simlik, mikroorganizmlar kiradi, maxsus
hazm organi yo’q

QATTIQ ZARRALARNING MIKROORGANIZMLARGA
YUTILISHI

OZIQ MODDALARNING HUJAYRAGA KIRISHI

1.Suvda oziq eriydi

2.Hujayra devori bar’er bo’ladi

3.Passiv diffusiya(a-konsentratsiya farqi-
noelektrolit, elektr potensiallar farqi-
K+,Na+)

OZIQLANISH TIPLARI
1. A v totrof-o’z-o’zini ovqatlantiradi
2. Geterotrof-har xil ovqatlanadi
Uglevod manbaiga ko’ra:
3. Fototrof-energiya manbai yorug’lik bo’lsa
4. Xemotrof-energiya manbai organik, anorganik
modda
5. Lifotrof-an o rganik modda
o’zlashtiradi( H2,NH3,H2S,Fe2+,CO2)
6. Organatrof-tayyor organik modda o’zlashtiradi

AVTOTROF VA GETERATROF
ORGANIZMLAR


Uglerod manbaiga qarab ( kontrastruktiv metabolizm
uchun) prokariotlar ikki guruhga bo`linadi: av t ot rofl ar
hujayraning barcha komponentlarini karbonat angidriddan
sintez qiluvchilar va get erot rofl ar - konstruktiv metabolizm
uchun uglerod manbai sifatida organik birikmalarni
ishlatuvchilar. « Av t ot rofi y a» grekcha aut os o`zim, t ropos -
ovqat degan ma’noni anglatib, must aqil ov qat lanish
degan ma’noni bildiradi, « get erot rofi y a» so`zi grekcha
xet eros - boshqa va t ropos - ovqat, ov qat lanish degan
ma’noni anglatadi. Mikroorganizmlar ichida obligat
hujayrada parazitlik qilib yashovchi geterotroflari ham bor,
ularga rikketsiylarni misol qilib keltirish mumkin. Yana bir xil
geterotrof ovqatlanuvchilari bo`lib, ularni fak ult at iv
parazit lar deyiladi. Ular sun’iy oziqa muhitida o`sadi. Oziqa
muhitga go`sht gidrolizati, qon yoki uning zardobi,
vitaminlar to`plami, nuklein kislota fragmentlari va
h ok azolarni solish zarur.


Geterotroflardan yana bir guruhi saprofi t
mikroorganizmlar bo`lib, ular boshqa
organizmlarga muhtoj bo`lmasa ham, tayyor
organik moddalarni talab etadi. « Saprofi t »
so`zi grekcha sapros-chirigan, fiton - o`simlik
degan ma’noni anglatadi.

Suv havzalarida organik moddalarning tuban
kontsentratsiyasi sharoitida yashaydigan
oligot rof bak t eriy alar ham mavjud.

OZIQLANISH TIPLARI . HOZIRGI VAQTDA MIKROORGANIZMLARNI
OZIQLANISH TIPIGA QARAB KLASSIFIKAT A SIYALAGANDA, E’TIBOR
ULARNING ENERGIYA VA UGLEROD MANBALARINI
O`ZLASHTIRISHIGA QARATILADI.

1. Fot olit ot rofi y a - bu tipda ovqatlanuvchi mikroorganizmlar
yorug`lik energiyasini ishlatib, СO
2 , H
2 O, H
2 ,  dan foydalanib
hujayra moddalarini sintezlaydi. Bu guruhga tsianobakteriyalar
va qirmizi oltingugurt bakteriyalar misol bo`la oladi.

2. Fot oorganoget erot rofi y a - bu tipda ovqatlanuvchi
bakteriyalar fotosintezdan tashqari, oddiy organik moddalarni
ishlatishi mumkin. Bu guruhga qirmizi nooltingugurt
bakteriyalari kiradi.

3. X emolit oav t ot rofi y a - bu tipda ovqatlanuvchi
mikroorganizmlar energiyani anorganik birikmalarning (N
2 ,
NH
4 
, NO
2 
, e 2 
, H
2 , O
3 2 
, C
2 O
3 2
, C O), oksidlanishidan oladi. Bu
jarayon xemosint ez deyiladi. Xemolitoavtotroflar hujayrani
komponentlarini sintez qilishi uchun uglerodni C O
2 dan oladi.

MIKR OO RGA N IZMLAR T O M O NIDA N KA RB O NAT
AN GIDRIDNIN G O` ZLASHTIRILISHI.

A v t ot rof mikroorganizmlar o`stirilganda, ularni CO
2
bilan ta’minlash uchun oziqa muhitiga natriy
bikarbonat qo`shiladi va shu orqali yopiq idishdagi
havoda CO
2 mavjudligi ta’minlanadi. Karbonat
angidridni puflab kirgizsa ham bo`ladi.

Get erot rof , o`sishiga organik manba talab qiluvchi
mikroorganizmlarga ham CO
2 zarur. qonda, to`qima
yoki ichaklarda parazitlik qilib yashaydigan ko`pgina
mikroorganizmlar karbonat angidridning ancha
yuqori kontsentratsiyasiga moslashgan. Shuning
uchun bunday bakt e riyalar karb o nat angidrid bilan
b o yitilgan (10% hajm) muhitda o`stiriladi.

MIKR OO RGANIZMLAR O`ZLASHTIRADIGAN AZ O TLI VA B O SHQA O RGANIK VA
MIN E RAL BIRIKMALAR. ENG QULAY AZOT MANBAI AMMONIY TUZLARIDIR. BA’ZI
PROKARIOTLAR MOLEKULAR AZOTINI QAYTARISH XUSUSIYATIGA EGA, BOSHQALARI
AZOTINI AMINOKISLOTALARDAN OLADI.

O lt ingugurt hujayrada sulfgidril guruhlar sifatida uchraydi. Ko`pgina mikr oo rganizmlar
o ltingugurtni sulfatlarni qaytarib o ladi. Ba’zilari esa v o d o r o d sulfid yoki tsist e inni
o ltingugurt manbai sifatida ishlatiladi.

F o sf o r. Nukl e in kisl o talar, f o sf o lipidlar, k o f e rm e ntlar tarkibiga kiradi. ATF, ADF tirik
organizmlar tomonidan energiyani akkumulyatsiya qilishda ishlatiladi. Fosforsiz
mikroorganizmlar rivojlanmaydi. Fosforning eng yaxshi manbai ortofosfor kislotasining
tuzlaridir.

Kaliy hujayraning uglevod olmashinuvida katta rol o`ynaydi.

Magniy qirmizi va yashil bakteriyalardagi bak t eriy ax lorofi lli, tsianobakteriylar
xlorofillari tarkibiga kiradi. Undan tashqari, ko`pgina f e rm e ntlarning aktivat o ri bo`lib
ham x izmat qiladi. Kaliy va magniy el e m e ntlarining manbalari sifatida, ularning tuzlari
x izmat qiladi.

Kalt siy azotobakter, klostridium kabi azot o`zlashtiruvchi mikroorganizmlarning azot
o`zlashtirishda muhim rol o`ynaydi. Uning manbai kaltsiyning suvda eriydigan tuzlaridir.

T e mir el e m e nti almashtirib bo`lmaydigan el e m e ntlar qat o riga kiradi. Chunki u
f e rm e ntlarning k o f e rm e ntlari qismida ( g e min ), tsit ox r o mlar va h o qaz o larda uchraydi.
Uning manbai temirning oltingugurtli tuzlaridir.

Mik roelem ent lar mikroorganizmlar tanasida kam bo`lsa ham, zarur elementlardan
hisoblanib, idora funktsiyasini bajaruvchi oqsil va boshqa moddalar tarkibiga kiradi.

O ZIQ MUHITINI 5 GRUPPAGA BO’LISH MUMKIN:

1) oddiy yoki sodda oziq muhiti: go’sht peptonli sho’rva, go’sht»
peptonli agar va boshqalar;

2) maxsus tayyorlangan oziq muxiti: zardobli agar, zardobli
sho’rva, ivib qolgan zardob, kartoshka, qonli agar, qonli sho’rva,
astsetik sho’rva va astsetnk agar va boshqalar misol bo’ladi;

3) differentsial diagnostik ozik muxiti: bu gruppaga 1) mikro
organizmlarshshg proteolitik xususiyatlarini aniqlash uchun
go’shtpeptonli jelatin; 2) uglevodlarning fermentativ
xususiyatlarini aniqlash uchun oziq muhiti (giss ozig’i) misol
bo’ladi; 3) gemolitik xususiyatlarni aniqlash uchun oziq muhiti
(qonli agar).

4) mikr oo rganizmlarning qaytaruvchanlik x ususiyatini aniqlash
uchun o ziq. (Elektiv)

5) o’z tanasida ma’lum m o ddalar sint e zlay o ladigan mikr o blar
uchun o ziq va b o shqalar misol bo’ladi. (Elektiv)

TEST.

1 golozoy oziqlnish usulida qanday moddalar
yutiladi?

A)qattiq; B)suyuq; C)gazsimon; D)aralash

2 golozoy oziqlanish usuli qaysi organizmlar uchun
hos?

A)hayvonlar; B)òsimliklar; C)mikroorganizmlar;
D)barcha organizmlar;

3 Qaysi oziqlanish usulida tayyor organik moddalar
yutiladi?

A)avtotrof; B)getrotrof; C)organotrof; D)Litotrof;

4 oligotrof bakteriyalar qanday sharoitda yashaydi?

A) aerob; B)anaerob; C)organik moddalarning tuban
konsentratsiyasida; D)Yoruģlik manbai bor joyda;

5 Fototroflar uchun energiya manbayi nima?

A)H2S; B)yoruģlik; C)kislorod; D)barchasi;

6 xemotroflar uchun energiya manbayi nima

A)H2S; B)organik va anorganik moddalar; D)mineral
moddalar;

7 Fotoorganogeterotrofiya bakteriyalarga qaysilarni
misol qilish mumkin?

A)Qirmizi oltingugurt bakteriyalari;
B)azotobakteriyalat

C) Tayoqchasimon baktetiyalar; C)Sharsimon
bakteriyalar;

8Hujayraning uglevod almashinuvida qaysi
kimyoviy modda Asosiy rol ooynayd?

A)Kaliy; B)magniy; C)azot; D)kalsiy


E'TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT ??????

Mikroorganizmlarning oziqlanishi

Купить