Mustaqil O‘zbekiston Respublikasining tashkil topishi

MAVZU: MUSTAQIL O‘ZBEKISTON
RESPUBLIKASINING TASHKIL TOPISHI 
REJA:
Kirish
1. Mustaqillik arafasida respublikadagi ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy 
ahvol. 
2. O‘zbekiston Respublikasi Davlat Mustaqillikning e’lon qilinishi. 
3. Islom Karimov – Mustaqil O‘zbekistonning birinchi Prezidenti. 
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar Kirish
Islom Karimov respublikamiz rahbari sifatida ish boshlagan paytda (1989 yil
23 iyun ь ) o‘lkamizda uzoq yillar davomida hukm surgan kommunistik mafkura va
faqat xom ashyo etkazib berishga asoslangan bir yoqlama iqtisodiy siyosat har bir
sohada o‘zining halokatli salbiy ta’sirini keng miqyosda ko‘rsata boshlagan edi. 
Bu davrning og‘ir va ayanchli ijtimoiy-siyosiy manzarasiga Islom Karimov
shunday baho beradi:
“SHu   narsa   shak-shubhasiz   va   ochiq-oydindirki,   respublika   barcha   asosiy
iqtisodiy   va   ijtimoiy   ko‘rsatgichlar   bo‘yicha   Ittifoqdagi   o‘rtacha   darajadan   ham
ancha   orqada   bo‘lib,   mamlakatda   oxirgi   o‘rinlardan   birida   turibdi.   Biz   bu
raqamlarni ilgari ham necha martalab aytganmiz, ammo bugun ularni yana bir bor
idrok   etmoq   kerak.   O‘zbekiston   har   kishi   boshiga   yalpi   ijtimoiy   maxsulot   ishlab
chiqarish   bo‘yicha   mamlakatda   12-o‘rinda   turibdi,   aholi   jon   boshiga   milliy
daromad   ishlab   chiqarish   bo‘yicha   ko‘rsatgich   esa   Ittifoqdagi   o‘rtacha   darajadan
ikki hissa past. 
Sanoatdagi   mehnat   unumdorligi   jihatidan   respublika   mamlakatdan   40   foiz,
qishloq   ho‘jaligidagi   mehnat   unumdorligi   jihatidan   esa   ikki   barobar   orqada
qolmoqda. Respublikada  aholi  jon boshiga xalq iste’moli  mollari ishlab chiqarish
o‘rtacha   Ittifoq   darajasining   atigi   40   foizini   tashkil   etadi.   Biz   daromad   darajasi,
asosiy   turdagi   mahsulotlarni   iste’mol   qilish   jihatidan   ittifoqdosh   respublikalar
orasida eng oxirgi o‘rinlardan birida turibmiz.
O‘zbekiston   aholisi   o‘rta   hisobda   go‘sht   mahsulotlarini,   sut   va   sut
mahsulotlarini,   tuxumni,   umuman   mamlakat   aholisiga   nisbatan   ikki   barobar   kam
iste’mol   qilmoqda.   Oyiga   o‘rta   hisobda   75   so‘mdan   kamroq   yalpi   daromad
oladigan   aholining   ulushi   mamlakatda   12   foizdan   sal   ko‘proq   bo‘lsa,   bizning
respublikamizda   45   foizga   boradi.   Bir   millionga   yaqin   kishi   ijtimoiy   ishlab
chiqarishda o‘zining qo‘lidan keladigan ishni topa olmayapti.  Mustaqillik arafasida respublikadagi ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy ahvol.
Ijtimoiy   infrastruktura   tarmoqlari:   sog‘liqni   saqlash,   xalq   ta’limi,
maktabgacha   bolalar   muassasalari   juda   og‘ir   ahvolga   tushib   qolgan.   Maktab   va
kasalxonalarning 60 foizi nobop binolarda joylashtirilganini aytishning o‘zi kifoya.
Juda   o‘tkir   iqtisodiy   va   ijtimoiy   muammolar   ro‘yxatini   yana   davom   ettirish
mumkin. Buni avvalo shundan ko‘rsa bo‘ladiki, insonning har tomonlama uyg‘un
kamol topishi, uning shaxs sifatida ma’naviy rivojlanishi u yoqda tursin, ko‘pincha
yashash uchun kerak bo‘lgan eng oddiy narsalar ham etishmayapti.
SHuning   bilan   birga,   1989   yilning   o‘rtalarida   KPSS   Markaziy   Komiteti,
sovet   xukumati   tomonidan   O‘zbekistonga   nisbatan   qatag‘on   siyosati   yangi
bosqichda   davom   ettirilib,   “paxta   ishi”,   “O‘zbeklar   ishi”   deb   nom   olgan   siyosiy
kampaniyalar   avj   olgan   edi.   Kommunistik   partiyaning   bosh   nashri   bo‘lgan
“Pravda”   gazetasining   “Oltin   xazinasi   ustidagi   ilon”   deb   nom   olgan   maqolasida,
boshqa   etakchi   markaziy   nashrlarda   xalqimiz   boshiga   tinimsiz   tuxmat   va
bo‘xtonlar yog‘dirilmoqda edi. Sobiq Markazdan yuborilgan, el-yurtimiz o‘rtasida
“desantchilar”   deb   nom   olgan   guruxlar   tomonidan   qancha-qancha   begunox
insonlar,   butun-butun   oilalar   tazyiq   va   ta’qiblarga   uchraganini   jamoatchiligimiz
yaxshi eslaydi. 
SHu   davr   mobaynida   o‘lkamizda   ro‘y   bergan   Farg‘ona,   Guliston,   Bo‘ka,
O‘sh,   Namangan   voqealari   paytida,   tarixda   “GKCHP”   deb   nom   olgan,   SSSR
davlatining so‘nggi kunlarida bir gurux imperiyaparast kuchlar tomonidan amalga
oshirilgan siyosiy to‘ntarish chog‘ida va boshqa shu kabi o‘ta keskin vaziyatlarda
Islom   Karimovning   yakkayu   yagona   to‘g‘ri   yo‘lni   topa   olgani,   xalqimizning
tinchligi   va   xavfsizligini   ta’minlash   uchun   kechayu   kunduz   tinimsiz   mashaqqatli
faoliyat   olib   borganini   tasdiqlaydigan   tarixiy   manbalar   xam   ushbu   kitobda   o‘z
aksini topgan.
Mamlakatimizni   jar   yoqasiga   olib   kelib   qo‘ygan   og‘ir   ijtimoiy-iqtisodiy
axvolni   o‘nglash,   xalq   dardiga   darmon   bo‘lish,   yillar   davomida   echilmasdan
kelgan   muammolarni   xal   etish   maqsadida   axoliga   uy-joy   qurish   uchun   uchastka
maydonlari   va   tomorqa   erlari   ajratish,   paxta   yakkaxokimligiga   barham   berish borasida davlatimiz raxbari tomonidan keng ko‘lamli ishlar amalga oshirildi. Ana
shunday chora-tadbirlar tufayli respublika bo‘yicha 700 mingta oilaga er berilgani,
muallif ta’biri bilan aytganda, kichikroq bir davlatning axolisiga teng bo‘lgan 1,5
million yangi oila paydo bo‘lgani, qurilish materiallari ishlab chiqarish, odamlarga
kredit   berish,   o‘z   xo‘jaligini   yuritish   uchun   urug‘lik,   chorva   mollari   va   parranda
ajratishga   qaratilgan   ulkan   ishlar   xaqida   ma’lumot   beradigan   chiqishlar   xam   shu
to‘plamdan o‘rin olgan. 
Mustaqillik   g‘oyalari   keng   qanot   yoza   boshlagan,   xalqimiz   ozodlik   va
erkinlikka   intilgan   bir   paytda   YUrtimizning   dadil   qadamlarini   ko‘rolmaydigan
g‘arazli   kuchlar   sobiq   Markazda   xam,   o‘zimizda   xam   topiladi.   Bunday   siyosiy
o‘yin   va   fitnalarga   bir   misol   sifatida   1991   yil   17-19   avgust   kunlari   –   Islom
Karimov   Hindiston   Respublikasida   rasmiy   safarda   bo‘lgan   paytda   yuz   bergan
voqealarni   keltirish   mumkin.   Mamlakat   raxbarining   O‘zbekistonda   emasligidan
foydalanib,   yurtimizdagi   ayrim   raxbarlar   GKCHP   (Gosudarstvennaya   komissiya
po   chrezvichaynim   polojeniyam),   ya’ni   Favqulodda   holat   davlat   komissisining
noqonuniy qarorlarini qo‘llab-quvvatlaydi, shu tariqa o‘zining siyosiy va ma’naviy
qiyofasini   ko‘rsatadi.   Faqatgina   yurtboshimizning   mustahkam   irodasi,   oqilona   va
vazmin siyosati  tufayli  GKCHP tarafdori bo‘lgan siyosiy  avantyuristlar  o‘z qabix
niyatiga etolmagani xam kitobdagi chiqishlarda ifodasini topgan.
Afsuski, bugun vaqt o‘tishi  bilan ana shu voqealarni ko‘rgan-bilgan, ularga
bevosita   guvox   bo‘lgan   odamlarning   soni   tobora   kamayib   bormoqda.   YAqin
tariximizning   mash’um   bir   davrida   sodir   bo‘lgan   bu   voqealarni   bilmasdan,
ularning   moxiyatini   chuqur   anglamasdan   turib   el-yurtimizning   istiqlolga   erishish
yo‘lidagi   kurashlar   tarixini   barcha   murakkabliklari   bilan   to‘liq   tasavvur   etib
bo‘lmaydi.   SHu   nuqtai   nazardan   qaraganda,   mazkur   kitobdan   o‘rin   olgan   tarixiy
xujjatlar,   nutq   va   ma’ruzalarning   bugungi   va   ertangi   kunimiz   uchun   o‘ta   muxim
axamiyatga ega ekani yanada yaqqol ayon bo‘ladi. 
O‘zbekiston Respublikasi Davlat Mustaqillikning e’lon qilinishi. Nihoyat,   orziqib   kutilgan   qutlug‘   sana   –   1991   yilning   31   avgust   kuni   etib
keldi.   O‘zbekiston   SSR   Oliy   Kengashining   oltinchi   sessiyasida   Islom   Karimov
tantanali ravishda O‘zbekiston Respublikasi  mustaqilligini  e’lon qildi. U o‘zining
tom ma’nodagi tarixiy nutqida qo‘yidagi fikrlarni alohida ta’kidladi:
“Mamlakat   katta   falokat   yoqasiga,   jar   yoqasiga   kelib   qolganini   ko‘rib
turibmiz.   Xalq   o‘zining   ertangi   kuniga   ishonchini   kundan   kunga   yo‘qotyapti.
Odamlar   o‘zlarining,   oilasining,   bola-chaqasining   tinchligiga   kafolat   istaydi.
To‘kis,   xotirjam   hayot   talab   qilyapti.   Bu   istaklar,   bu   talablar   safsatabozlik   va
va’dabozlik ostida ko‘milib ketyapti. 
Bizning   xalqimiz   sabr-bardosh,   yaxshilik,   osoyishtalik,   boshqa   xalqlarga
nisbatan   xayrixohlik   ruhida   tarbiyalangan.   Bu   xalq   bugun   bizdan   himoya   talab
qilyapti,   tinch-totuv   hayot,   og‘ir   mehnatiga   yarasha   turmush   sharoitlarini   talab
qilyapti. Bu – haqqoniy talabdir. 
O‘zbekiston   rahbariyati   hech   qachon,   qanday   ittifoq   bo‘lmasin,   kim   bilan
ittifoq bo‘lmasin, qanday sharoit bo‘lmasin, ikkinchi darajali rolga rozi bo‘lmaydi,
bunga yo‘l ham qo‘ymaydi”. 
Va   nihoyat   Mustaqillik   ana   shunday   iztiroblar,   qon   yutishlar   iskanjasida
qolgan   xalqimiz   qalbiga   nur,   umidlariga   qanot,   dardlariga   malham   bo‘lib   keldi.
Mustaqillikning ma’naviy-ijtimoiy mazmuni, uning beqiyos mohiyati ana shunda.
Mazkur   xulosalarlan   kelib   chiqib   Birinchi   Prezident   Islom   Karimov:   “Mustaqil
o‘zbek   davlati   –   xalqimizning   tarixiy   yutug‘idir.   Xalqi   yuz   yillar   mobaynida
ozodlikni   orzu   qilgan   O‘zbekiston   chinakam   mustaqillikni   qo‘lga   kiritib,   gullab-
yashnashi   va   faro-   vonlikka   erishishi,   taraqqiy   etgan   demokratik   davlatlar   qatori
xalqaro   hamjamiyatda   munosib   o‘rinni   egallashi   –   biz   ko‘zlayotgan   oliy
maqsaddir”,  deganida   tom  ma’noda  butun  xalqimizning  orzu-umidini,  maqsad   va
intilishlarini ifoda etgan edi.
Mustaqillikning mohiyati, uning tarixiy ahamiyati milliy uyg‘onish va milliy
tiklanish   jarayoni   bilan   bog‘liq.   Xatqimiz   millat   sifatidagi   beqiyos   qadriyatlarini,
asrlar   mobaynida   shakllangan   ma’naviy-ruhiy   boyliklarni   qanchalik   chuqur
anglasa,   milliy   uyg‘onish   hissi   shunchalik   kuchayadi.   Qalbidan   millat,   vatan, ajdodlar   oldidagi   burch   tuyg‘ulari   qanchalik   chuqur   joy   olgan   bo‘lsa,   o‘zligini
anglashga,   o‘z   milliy   qadriyatlarini   tiklashga   shunchalik   ko‘proq   ehtiyoj   sezadi.
Bunday odamlar kurashchanlik, tashabbuskorlik, o‘z-o‘zini, demakki, millatini va
vatanini   himoya   qilish   qudrati   beqiyos   bo‘ladi.   SHuning   uchun   ham   biz
mustaqillik   uchun   kurashning   butun   mazmun-mohiyatini   shaxs   ma’naviy
barkamolligi,   uning   har   tomonlama   etukligi   bilan   bog‘liq   holda   tushunmog‘imiz
kerak.   Ana   shunda   mustaqillikning   taraqqiyot   yo‘llari,   ijtimoiy-iqtisodiy,
ma’naviy-madaniy, g‘oyaviy-axloqiy asoslari mustahkam bo‘ladi. 
Milliy tiklanish, uyg‘onish hodisasi juda keng, murakkab tarixiy jarayondir.
U   xalqimiz   hayotining   hamma   sohalarini   qamrab   oladi.   Iqtisodiyot,   siyosiy
faoliyat, ma’naviyat, ilm-fan, til, tarix, urf-odatlar, hunarmandchilik, me’morchilik
barcha-barchasini   inson   kamoloti   bilan   bevosita   daxldor   barcha   masalalarni   ham
o‘z ichiga qamrab oladi.
Milliy tiklanishga birdaniga erishib bo‘lmaydi. Milliy tiklanish uzoq davom
etadigan, ko‘p yillarni qamrab oladigan murakkab jarayon. 
Biz   ana   shunday   mashaqqatli   va   sharafli   jarayonni   boshdan
kechirmoqdamiz.   Butun   O‘zbekiston   –   ulkan   xonadonimiz   ana   shunday
yangilanish   va   poklanish   yo‘lidan   bormoqda.   Bizning   ruhiyatimiz,   tuyg‘ularimiz,
eng   nozik   hissiyotlarimiz   tiniqlashmoqaa,   ravshanlashmoqda,   turli   changu
g‘uborlardan tozalanmoqda. 
Islom Karimov – Mustaqil O‘zbekistonning birinchi Prezidenti.
O‘zbekiston mustaqillikka erishgandan keyin davlat bosh qaruvining yangi,
zamonaviy   va   samarali   tizimi   shakllana   boshlandi.   Boshqaruvning   Prezidentlik
shakli mazkur tizim o‘zagini tashkil etdi. 
1991   yil   oxirida   O‘zbekiston   hayotida   tom   ma’noda   ulkan   tarixiy   voqea
sodir   bo‘ldi.   29   dekabrda   xalqimiz   uzoq   yillik   mustamlakachilikdan   so‘ng   tom
ma’nodagi   mustaqillik   ramzi   sifatida   birinchi   bor   umumxalq   xohish   irodasi   bilan
mustaqil   O‘zbekiston   Respublikasi   Prezidentini   sayladi.   O‘zbekistonning   yangi
tarixi shu sanadan boshlanadi, desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Bu tarixiy voqea juda katta mehnat, siyosiy faollik, milliy yaxlitlik, g‘oyalar
va   maqsadlar   mushtarakligi   mahsuli   bo‘ldi.   Bu   sharafli   ishni   Markaziy   saylov
komissiyasi,   13   saylov   okrugi   va   qariyb   7   mingta   uchastka   saylov   komissiyasi
amalga oshirdi. Asosiy vazifa O‘zbekiston Respublikasi  referendumi to‘g‘risidagi
va   O‘zbekiston   Respublikasi   Prezidentini   saylash   haqidagi   qonunlar   talablarini
ogishmay amalga oshirish – bir tomondan millionlab fuqarolarga o‘z konstitutsion
huquqidan foydalanishga, xohish-irodalarini erkin bildirishga, ikkin- chi tomondan
prezidentlikka   nomzodlarga   ularning   saylovoldi   kurashida   teng   sharoit   yaratib
berishdan iborat edi. 
Referendum   va   saylovga   tayyorgarlik   jarayonida   Markaziy   saylov
komissiyasi   eng   avvalo   saylovga   doir   barcha   hujjatlarni   markazlashtirilgan   holda
tayyorlash   va   joylarga   o‘z   vaqtida   etkazish   choralarini   ko‘rdi.   Bu   vazifa
muvaffaqiyatli   hal   etildi.   Xususan   referendum   va   Prezident   sayloviga   doir
byulletenlar   barcha   saylovchilarga   etadigan   miqdorda   –   o‘n   bir   million   nusxada
qilib chop etildi.
Prezidentlikka   nomzodlar   har   birining   saylovoldi   dasturlari   aks   ettirilgan
301   ming   nusxadan   iborat   plakat,   nomzodlar   har   birining   40   ming   nusxadan
saylovchilarga murojaatnomalari chop etildi. 
Markaziy   saylov   komissiyasi   saylovoldi   kompaniyasida   nomzodlar   uchun
teng   sharoit   yaratish,   ularga   o‘z   saylovoldi   dasturlarini   ommaviy   axborot
vositalarida   e’lon   qilishga   bir   xil   imkon   yaratish   masalalariga   Prezident   saylovi
haqidagi qonun talablaridan kelib chiqqan holda alohida e’tibor berdi.
Umumxalq   Prezident   saylovlari   mamlakat   tarixida   ilk   bor   o‘tayotganini,
saylovchilarimizda   hali   etarli   tajriba   va   ko‘nikma   yo‘qligini   inobatga   olib,   bu
tadbirni   uyushqoqlik   bilan   ko‘tarinki   ruhda   o‘tkazish   maqsadida   faollar   keng
ko‘lamda   jalb   qilindi.   Saylov   komissiyalari   ishida   75   mingdan   ziyod   kishi
qatnashdi.   Saylov   komissiyalariga   yordam   tariqasida   Oliy   kengash   va   mahalliy
kengashlar deputatlari keng faoliyat ko‘rsatishdi. 
O‘zbekiston   Respublikasi   saylovlari   muqobillik   asosida   o‘tdi.   Oliy
lavozimga   ikki   nomzod   –   O‘zbekiston   XDP   va   O‘zbekiston   kasaba   uyushmalari federatsiyasi   nomzodi   I.A.Karimov   va   “Erk”   Demokratik   partiyasi   vakili   Saloy
Madaminov (Muhammad Solih) nomzodi qo‘yildi.
Saylovlar  yakuniga ko‘ra 8 million 514 ming 136 ovoz yoki  ovoz berishda
qatnashganlarning   86   foizi   Islom   Karimov   nomzodini,   1   million   220   ming   474
saylovchi (12,3%) Saloy Madaminov nomzodini yoqlab ovoz berdi. 
Markaziy   saylov   komissiyasi   okrug   komissiyalari   majlis   bayonlarini   ko‘rib
chiqib,   O‘zbekiston   Respublikasi   Prezidenti   saylovi   to‘g‘risidagi   qonunning   35-
moddasiga   asosan   Islom   Abdug‘anievich   Karimovni   O‘zbekiston   Respublikasi
Prezidenti   lavozimiga   saylangan   deb   hisoblashga   qaror   qildi.   SHuni   alohida
ta’kidlash   joizki,   respublikaning   barcha   hududlarida   saylov   uyushqoqlik   bilan,
qonunlarga   qat’iy   amal   qilingani   holda   saylovchilarning   yuksak   faolligida   o‘tdi.
Saylov   puxta   tashkil   etilgani,   sayloalarning   o‘tkazilishi   va   uning   natijalarini
hisoblab   chiqish   qonun   asosida   adolatli   tashkil   etilgani   MDH   mamlakatlari,
shuningdek   AQSH,   Turkiya   va   Malayziyadan   hamda   bir   qator   xalqaro
tashkilotlardan kelgan betaraf kuzatuvchilar tomonidan e’tirof etildi.
Saylovlar   natijalari  o‘zbek xalqining  mustaqil   taraqqiyot   va  rivojlanishning
yutuqlarini I.A.Karimov shaxsi. uning dono siyosati, tashabbuskorligi va fidoyiligi
bilan bog‘lashining yaqqol dalili edi. 
Islom Abdug‘anievich Karimov  
Davlat  va siyosat  arbobi, O‘zbekiston Respublikasining  birinchi  Prezidenti.
1938   yilda   Samarqandda   tug‘ilgan.   O‘rta   Osiyo   politexnika   instituti   va   Toshkent
xalq   xo‘jaligi   institutini   tugatgan.   1960   yildan   “Tashsel ь mash”   zavodida   avval
master   yordamchisi,   so‘ng   master,   texnolog,   1961   yildan   V.P.CHkalov   nomidagi
Toshkent   aviatsiya   ishlab   chiqarish   birlashmasida   muhandis,   etakchi   muhandis-
konstruktor,   1966   yildan   O‘zbekiston   Davlat   plan   komitetida   fan   va   yangi
texnikani   joriy   etish   bulimining   bosh   mutaxassisligidan   respublika   Davlat   plan
komiteti   raisining   bi   rinchi   o‘rinbosarigacha   bo‘lgan   yo‘lni   bosib   o‘tdi.   1983
yildan   O‘zbekiston   moliya   vaziri,   1986   yildan   O‘zbekiston   Ministrlar   Soveti
raisining   o‘rinbosari   –   respublika   Davlat   plan   komitetining   raisi.   1986   yil
dekabridan   O‘zbekiston   Kompartiyasi   Qashqadaryo   viloyati   partiya   komitetining birinchi   kotibi.   1989   yil   iyunidan   O‘zbekiston   Kompartiyasi   Markaziy
Komitetining birinchi kotibi.
1990   yil   24   martdagi   O‘zbekiston   Respublikasi   Oliy   Kengashi   sessiyasida
O‘zbekiston   Prezidenti   etib   saylandi.   I.A.Karimov   1991   yil   29   dekabrda   birinchi
bor muqobillik asosda o‘tkazilgan umumxalq saylovida O‘zbekiston Respublikasi
Prezidenti etib saylandi. 
I.A.Karimov   1991   yil   31   avgustda   Toshkentda   O‘zbekiston
Respublikasining   davlat   mustaqilligini   e’lon   qildi.   I.A.Karimov   O‘zbekistonda
davlat   tuzumini   mustah   kamlashda,   respublikaning   ichki   va   tashqi   siyosatida
tinchlik va barqarorlikni ta’minlashda jonbozlik ko‘rsatdi.
1995   yil   26   martda   umumxalq   ovozi   (referendum)   bilan   I.A.Karimovning
Prezidentlik vakolati 1997 yildan 2000 yilgacha uzaytirildi. 2000 yil 9 yanvar kuni
O‘zbekiston   Respublikasi   Prezidenti   saylovi   bo‘lib   o‘tdi.   Muqobillik   va
demokratik tamoyillar  asosida  o‘tkazilgan ushbu saylovda saylovchilarning 91,90
foizi   Islom   Karimov   nomzodini   qo‘llab-quvvatladi   va   Markaziy   saylov
komissiyasining   qaroriga   muvofiq   Islom   Abduganievich   Karimov   O‘zbekiston
Respublikasining   Prezidenti   etib   saylandi.   SHuningdek,   2009   yil   dekabr   hamda
2015   yil   martda   bo‘lib   o‘tgan   Prezidentlik   saylovlarida   ham   eng   yuqori   ovoz
to‘plab, o‘z ishiga kirishgan. 
Islom Karimov O‘zbekiston FA akademigi (1994), shuningdek, iqtisod, fan,
ta’limni   rivojlantirishga   qo‘shgan   ulkan   hissasi   uchun   o‘ndan   ortiq   xorijiy
mamlakat   universitet   va   akademiyalarining   faxriy   fan   doktori,   professor   hamda
akademikligiga   saylangan.   Uning   “O‘zbekistonning   o‘z   istiqlol   va   taraqqiyot
yo‘li” (1992), “Bizdan ozod va obod Vatan qolsin” (1994), “Vatan sajdagoh kabi
muqaddasdir”   (1995),   “O‘zbekiston   XXI   asr   bo‘sag‘asida:   xavfsizlikka   tahdid,
barqarorlik   shartlari   va   taraqqiyot   kafolatlari”   (1997),   “Barkamol   avlod   orzusi”
(1998),   “Kuchli   davlatdan   kuchli   jamiyat   sari”   (1998),   “Tarixiy   xotirasiz   kelajak
yo‘q”   (1998),   “Olloh   qalbimizda,   yuragimizda”   (1999),   “Ozod   va   obod   vatan,
erkin   va   farovon   hayot   –   pirovard   maqsadimiz”   (2000),   “Tinchlik   uchun
kurashmoq   kerak”   (2001),   “O‘zbekistonda   demokratik   o‘zgarishlarni   yanada chuqurlashtirish   va   fuqarolik   jamiyati   asoslarini   shakllantirishning   asosiy
yo‘nalishlari”   (2002),   “Tadbirkorlar   va   ishbilarmonlar   ijtimoiy   qatlami   –
O‘zbekiston   siyosiy   hayoti   maydonida   o‘z   o‘rnini   egallashi   lozim”   (2003),
“O‘zbek   xalqi   hech   qachon,   hech   kimga   qaram   bo‘lmaydi”   (2005),   “Mamlakatni
modernizatsiya   qilish   va   iqtisodiyotimizni   barqaror   rivojlantirish   yo‘lida”,
“YUksak   ma’naviyat   –   engilmas   kuch”   (2008),   “Jahon   moliyaviy-iqtisodiy
inqirozi, O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari va choralari” (2009),
“O‘zbekiston   mustaqillikka   erishish   ostonasida”   (2011),   “Ona   yurtimiz   baxtu
iqboli   va   buyuk   kelajagi   yo‘lida   xizmat   qilish   –   eng   oliy   saodatdir”   (2015)   va
boshqa   asarlarida   iqtisodiyot,   ijtimoiy-siyosiy   taraqqiyotning,   ma’naviyat   va
madaniyatning dolzarb masalalari atroflicha tahlil qilingan, O‘zbekistonning ichki
va   tashqi   siyosati   ilmiy   asoslab   berilgan,   hoz.   va   istiqboldagi   vazifalar   ko‘rsatib
o‘tilgan. Uning asarlari ingliz, rus, fransuz, ispan, nemis, hind, xitoy, arab, koreys,
turk va boshqa xorijiy tillarga tarjima qilingan.
Karimov yurtimizda keng ko‘lamli bunyodkorlik ishlarini olib borish, milliy
qadriyatlarimizni   tiklash   va   rivojlantirish,   ulug‘   ajdodlarimizning   qadamjolarini
obod   qilish,   yurtimizning   iqtisodiy   salohiyatini   oshirishda   katta   o‘rin   tutadigan
yirik   korxonalarni   bunyod  etish,   shahar-qishloqlarni   obod   etish   ishlariga   bevosita
rahbarlik   qilmoqda.   Ayniqsa   Toshkent   shahrining   zamonaviy   qiyofasini
shakllantirish,   shaharni   har   jihatdan   yuksaltirish   masalasiga   doimiy   e’tibor   berib
kelmoqda. 
Prezident   tomonidan   belgilab   berilgan   mamlakat   poytaxtini   rivojlantirish
konsepsiyasi   asosida   Toshkent   tarixida   birinchi   marta   shaharni   rivojlantirishning
2015   yilgacha   mo‘ljallangan   bosh   plani   ishlab   chiqildi   va   amalga   oshirilmoqda.
Bunda   shaharning   ekologiyasini,   Toshkent   aholisining   turmush   darajasini
yaxshilash   uchun   barcha   sharoitlar   yaratilishi   hisobga   olingan.   Karimov
rahnamoligida,   avvalo,   poytaxtning   bosh   maydoni   bo‘lmish   Mustaqillik   maydoni
butunlay  yangicha  qiyofa  kasb   etdi.  Alisher   Navoiy  nomidagi   O‘zbekiston  milliy
bog‘i tashkil qilinib, bu erda buyuk shoir haykali qad rostladi. SHahar ko‘rinishiga
sharqona   tus   berilishiga   alohida   e’tibor   qilindi.   SHahar   markazidagi   eng   katta xiyobon   Amir   Temur   nomi   bilan   atalib,   Sohibqironga   haykal   o‘rnatildi   va
Temuriylar tarixi davlat muzeyi qurildi.
Mustaqillik   yillarida   Oliy   Majlis   Qonunchilik   palatasi,   Senati,   Tashqi
iqtisodiy   faoliyat   milliy   banki,   Xalqaro   biznes   markazi,   O‘zbekiston   davlat
konservatoriyasi,   O‘zbekiston   milliy   teatri,   O‘zbekiston   davlat   san’at   instituti,
O‘zbekiston   tasviriy   san’at   galereyasi,   YOshlar   ijod   saroyi,   “Interkontinental
Toshkent” mehmonxonasi, “O‘zbekiston” anjumanlar saroyi va boshqa inshootlar
bevosita Karimov tashabbusi va rahbarligida bunyod etildi.  Xulosa
Xulosa   qilib   aytganda,   Karimov   tashabbusi   bilan   Toshkentda   muqaddas
ziyoratgohlar   vujudga   keldi,   me’moriy   majmualar   (Mustaqillik   va   ezgulik
monumenti,   Xotira   maydoni,   “SHahidlar   xotirasi”   majmuasi,   Hazrati   Imom
majmuasi)   bunyod   etildi.   SHaharda   yangi   turdagi   o‘quv   yurtlari   –   akademik
litseylar   va   kasb-hunar   kollejlari,   ulkan   sport   inshootlari   (“O‘zbekiston”   sport
majmuasi,   “Jar”   sport-sog‘lomlashtirish   majmuasi,   “Gol ь f   klubi”   va   boshqalar)
qad ko‘tardi. Metropolitenning YUnusobod yo‘li ishga tushirilishi, shaharning bir
qancha   joylarida   qurilgan   ko‘priklar   va   kichik   halqa   yo‘li   transport   xizmati
ko‘rsatilishini  tubdan yaxshiladi. Toshkent  bozorlari zamonaviy, shinam  qiyofaga
ega bo‘ldi.
Poytaxtning   eski   shahar   qismini   qayta   ta’mirlash   va   rivojlantirish   bo‘yicha
ham   davlat   dasturi   yaratildi.   Ana   shu   dastur   asosida   bu   erning   ijtimoiy
infratuzilmasi  yaxshilandi, jumladan, shifoxonalar, mahalla guzarlari, yoshlarning
intellektual salohiyatini  rivojlantirish markazlari qurildi, kichik korxonalar tashkil
etilishi   hisobiga   yangi   ish   o‘rinlari   ochildi,   tor,   pastqam   ko‘chalar   kengaytirilib,
obodonlashtirildi. 
Toshkentning   2200   yilligini   nishonlash   yuzasidan   Prezident   qabul   qilgan
qaror   (2008   yil   2   aprel ь )   va   uni   amalga   oshirish   yuzasidan   olib   borilgan   ishlar
O‘zbekiston poytaxti tarixidagi yangi yorqin sahifalarni tashkil etadi.
Karimov   “Mustaqillik”   (1996),   “Amir   Temur”   (1998)   ordenlari   bilan
taqdirlangan.   SHuningdek,   u   bir   qancha   xorijiy   davlatlarning   va   nufuzli   xalqaro
tashkilotlarning   orden   va   medallari   bilan   mukofotlangan.   FOYDALANILGAN  ADABIYOTLAR:
1. Mirziyoev SH.M. Milliy taraqqiyot yo‘limizni qat’iyat bilan davom ettirib, 
yangi bosqichga ko‘taramiz. T. 1. - Toshkent: O‘zbekiston.. 2017. 
2. Mirziyoev SH.M. Buyuk kelajagimizni mard va oliyjanob xalqimiz bilan 
birga quramiz. - Toshkent: O‘zbekiston. 2017. 
3. Karimov I.A. YUksak ma’naviyat-engilmas kuch. -Toshkent: Ma’naviyat, 
2008. 
4. Karimov I.A. O‘zbekiston buyuk kelajak sari. Toshkent, 1996. 
5. Karimov I.A. Tarixiy xotirasiz kelajak yo‘q Toshkent, "SHarq", 1998. 
6. Jo‘raev N. Agar ogoh sen... Toshkent, "O‘zbekiston", 1998. 
7. O‘zbekiston yangi tarixi. Kontseptual-metodologik muammolar. 
Konferensiya materiallari. Toshkent, 1998. 
8. Murtazaeva R. O‘zbekistonning eng yangi tarixi. T. “YAngi asr avlodi”, 
2003.
  1. Kirish
  2. Mustaqillik arafasida respublikadagi ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy ahvol. 
  3. O‘zbekiston Respublikasi Davlat Mustaqillikning e’lon qilinishi. 
  4. Islom Karimov – Mustaqil O‘zbekistonning birinchi Prezidenti. 
  5. Xulosa
  6. Foydalanilgan adabiyotlar
  7. (Jami 15 sahifa)