Дата регистрации 04 Февраль 2025
18 ПродажOʻqish darslarida oʻquvchilarni ongli oʻqishga oʻrgatish metodikasi
![27Yosh avlodning ma'naviy kamolotida qadimdan nutq madaniyatiga alohida ahamiyat
berib kelingan. Xususan, Unsurul-Maoliy Kaykovus o'zining «Qobusnoma» nomli
asarida farzandiga qarata shunday deydi: "... Ey farzand, so'zning yuzin va orqasin
bilg'il va ularga rioya qilg'il, har ne so'z desang yuzi bila degil, to suxango'y
bo'lg'aysan. Agar so'z aytib, so'zning nechuk ekanin bilmasang, qushga
o'xsharsankim, unga to'ti derlar, ul doim so'zlar, ammo so'zning ma'nosin
bilmas. ...So'zni bag'oyat ulug' bilg'il, so'z osmondin kelmas va ul xor narsa emasdir.
Qay bir so'zniki bilsang, joyini o'tkazmay aytkil, vaqtni zoe qilmagil, yo'q ersa
donishga sitam qilg'on bo'lg'aysan. Har so'z desang, rost degil va bema'nilikni da'vo
qilguvchi bo'lmag'il"
Nutq faqat fikrni ifodalash, axborot almashish, til vositalaridan foydalanish jarayoni
yoki uning hosilasi [2]gina emas, balki shaxsning intellektual salohiyatini
rivojlantiruvchi asos ham ekanligi psixologik va biologik nuqtai nazardan
isbotlangan. Shu sababli yosh avlodda ilk bolalikdan nutqni rivojlantirishga alohida
e'tibor beriladi.
Nazariy tahlil "nutq" tushunchasiga mavjud tilshunoslik, pedagogik, psixologik
hamda metodik adabiyotlarda turlicha izohlar berilganligini ko'rsatdi. Xususan,
"Pedagogik ensiklopedik lug'at"da nutq "insonlarning til vositasida amalga
oshiriladigan muloqot (kommunikatsiya) shakli bo'lib, u fikrni ifodalash vositasi
bo'lishi bilan birga fikrlashning asosiy mexanizmi" , "O'zbekiston Milliy
ensiklopediyasi"da nutq deganda uning og'zaki (ovozli) va yozma ravishda namoyon
bo'lishidagi jarayonlar, ya'ni so'zlash jarayoni va uning natijasi (xotirada saqlangan
yoki yozuvda qayd etilgan nutqiy fikrlar, asarlar)" deya e'tirof etiladi.
Nutqda quyidagi xususiyatlar namoyon bo'ladi: fikrni bayon etish ehtiyojini amalga
oshirishga qaratiladi, tugallangan mavzuni ifodalaydi, logik va grammatik qoidalar
asosida tuziladi, mustaqil, tugallangan, o'zaro bog'langan ma'noli qismlarga bo'linadi
(u bog'lanishli nutq deb ataladi); og'zaki va yozma shaklda ifodalanadi; og'zaki va
yozma nutqni rivojlantirish yagona jarayonda kechadi](https://docx.uz/documents/4f77a219-29a2-4579-a28a-df648947086d/page_26.png?v=1)
28
-
Похожие документы
- “1-2 sinfda Ot turkumini o‘rgatish metodikasi”
- Tarbiyachining jamiyatda tutgan o'rni
- Bоshlаng‘ich sinf о‘quvchilаridа xаlq оg‘zаki ijоdi оrqаli krеаtiv qоbiliyаtni rivоjlаntirish
- Bolalarning mustaqil tasviriy faoliyatlari burchagining jihozlari va materiallari
- Aplikatsiya uchun materiallar