O’zbekiston “yoshlar ittifoqi”ning tashkil topishi va amaliy faoliyati - Manaviyat asoslari - Kurs ishlari

Dokument ma'lumotlari

Narxi	15000UZS
Hajmi	40.0KB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	23 Sentyabr 2024
Kengaytma	docx
Bo'lim	Kurs ishlari
Fan	Manaviyat asoslari

O’zbekiston “yoshlar ittifoqi”ning tashkil topishi va amaliy faoliyati

Sotib olish

O’zbekiston “ y oshlar i ttifoqi”ning tashkil topishi
va amaliy faoliyati
Reja:
KIRISH
ASOSIY QISM
1. Yoshlar ittifoqi faoliyatiga pedagogik rahbarlik qilishning tashkiliy-metodik
jihatlari.
2. Yoshlar ittifoqi” tomonidan tashkil etiladigan tadbirlarga rahbarlik.
3. Yoshlarda ma’suliyat va burch xissini shakllantirish metodikasi.
4. Mafkuraviy tahdidlarga qarshi yoshlar ma’naviyati va munosabati.
XULOSA
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1

KIRISH
Mamlakatimizda h ar tomonlama rivojlangan komil shaxsni tarbiyalash
muammosi jamiyatimiz ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy–madaniy rivojlanishi
sohasidagi eng muhim masalalarning asosiy tarkibiy q ismini tashkil etadi. O‘sib
kelayotgan yosh avlodni tarbiyalash jamiyat va davlat oldida doimo mu h im masala
bo‘lib kelgan. Bar q aror rivojlanish bos q ichiga yotgan i q tisodiyetimiz muammolari
bilan birga yoshlarni ma’naviy tarbiyalash masalasiga davlatimiz tamonidan
alo h ida etibor berib kelinmo q da.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Yoshlar ittifoqini q o‘llab
q uvatlash va uning faoliyat samaradorligini yanada oshirish to‘ g‘ risida”gi q arori
mamlakatimizda barkamol avlodni tarbiyalash davlat siyosatining ustuvor vazifa
ekanligidan dalolat beradi. Bizningcha, yetakchi yoshlar bilan o‘zaro munosabatni
yo‘lga q o’yishni rejali tashkil etilmoqda,ya’ni:
– yoshlar uchun o‘zlashtirishi q iyin bo‘lgan ba’zi mavjud tushunchalarni
bar q aror dasturlar or q ali tushuntirishni amalga oshirish; -ko‘rgazmali tajribalar,
laboratoriya ishlari, amaliy mash g‘ ulotlar, h ozirgi zamon ishlab chi q arish yutu q lari
negizida ta’sir etish;-ilmiy texnika yutu q laridan keng foydalanish;-yoshlarni
o‘ylashga, fikrlashga undab, ko‘pro q munozaraga tortish;-yoshlarni vaqtni to‘ g‘ ri
ta q simlashga o‘rgatish; -ji h ozlar, ko‘rsatmalar, texnik vositalardan samarali
foydalanishlarga e’tibor qaratilmoqda.
Ma’lumki, yoshlarning shakllanishida tevarak-atrof, tash q i mu h itning
ta’siri kuchli bo‘ladi. Tash q i mu h itning yoshlarga ta’siri rejalashtirilmagan,
tartibsiz norasmiy ta’sir sifatida namoyon bo‘lsa, yetakchilarning yoshlarga ta’siri
albatta ongli va rejalashtirilgan rasmiy munosabat tarzida amalga oshiriladi.
H ozirgi pedagogika-psixologiya fanida yoshlarga ta’sir etadigan bevosita
omillar bilan birgalikda yoshlarga ta’sir etishning jamoa guru h lari asosida yo‘lga
qo‘yilishiga katta e’tibor berilmo q da. Yoshlar h ayotini o‘rganish, yoshlarning
yu q orida ko‘rsatilgan ta’sirlar bilan birga turli jamoa guru h larida bo‘lishi va bu
guru h larning uning shakllanishiga ta’sir etishi be q iyos ekanligini ko‘rsatmo q da.
Ijtimoiy hamkorlik, hamjihatlik g’oyasi shu boisdan qadimiy ildizlarga va
2

jamiyat hayotida katta ahamiyatga ega. Ushbu g’oyalar ustun bo’lgan jamiyatda
tinchlik, totuvlik, mustahkam va barqaror taraqqiyot bo’ladi.
Bugungi kunda yoshlarni qiziqtirayotgan muhum masalalrdan biri bu –
Yoshlar ittifoqi a’zosi qanday maqomga ega ekanligidir. Bu masala yoshlarning
“ Yoshlar ittifoqiga mansublik menga nima beradi?” degan savolli bilan bog’liq.
Har bir shaxs farzand sifatida o’z oilasiga, ma’lum bir manzilda istiqomat
qiluvchi sifatida o’z mahallasiga, o’quvchi yoki ushchi sifatida o’z korxonasi
jamoasiga mansubdir.
Ushbu holatni Xitoy donishmandi; Syun-szi shunday deydi: “Insonlar
baquvvatlik borasida ho’kizdan ojizlik qilib, chopqirlikdan otdan ortda qolsa-
da, bu jonivorlarning har ikkisini ham o’ziga bo’ysundirib, ishlata biladi.
Buning boisi nimada? Chunki insonlar ho’kiz va otdan farqli o’laroq
hamjihatlikda yashash iqtidoriga egadirlar” deb o’z fikrlarini ifodalaydi .
Yoshlar qanday ijtimoiy foydali faoliyat bilan shug’ullanishlaridan qat’iy
nazar,o’z manfaatlarini himoya qiluvchi, xohish – istaklarini ifodalovchi jamoaga
yoki tashkilotga mansub bo’lishni xohlaydilar.
Yoshlar ittifoqi ushbu maqsadlarni o’zining turli xil tadbir va tanlovlari
ordali amalga oshirmoqda.Tadbirlar orqali yoshlar hamjihat bo’ladi va
shakllanadilar.Yoshlar ittifoqi faoliyatining asosi bo’lgan tadbirlarni qo’yidagi
turlarga yoki yo’nalishlarga ajratish mumkin;
-sport musobaqalari; -seminarlar; -ekskursiyalar; -davra suhbatlari; -
mavzuviy uchrashuvlar; -sahna ko’rinishlari;-to’garaklar;-viktorinalar; -
intellektual o’yinlar; -loyihalar; -ko’rik-tanlovlar; -turli xil aksiyalar;-bayram
tadbirlari ,-tantanali marosimlar.
Sport musobaqalarni tashkil etish.
Sport musobaqalari – yosh avlodni jismonan sog’lomlashtirish, irodasini
mustahkamlash, jamoada ijobiy, mustahkam psixologik muhitni yaratish hamda
ularni Vatanparvarlik ruhida tarbiyalash shaklidir.
Sport musobaqalarining turlari:
-jamoaviy sport turlari (futbol, voleybol, basketbol va h.k.);
3

-yakka tartibdagi kurash turlari (boks, milliy kurash, karate va h.k.);
-aqliy sport turlari (shahmat, shashka va h.k.);
-harbiy sport turlari (“Shunqorlar”, “Jiddiy o’yin” va h.k.);
Sport musobaqalarini tashkil etish tartibi:
-yoshlarni sport turlariga jalb qilish uchun,qiziqishlarini aniqlash bo’yicha
so’rovnoma o’tkazish;
-jamoadagi yoshlarni qiziqishlari asosida sport turlarini belgilash;
-har bir sport turi bo’yicha jamoalarni tuzish va murabbiylar yordami bilan
shakllantirib borish;
-hakamlarni belgilash; -musobaqalarini sport anjomlari bilan ta’minlash; -
homiylarni jalb qilish;
Ushbu sport musobaqalari qo’’yidagi samarali usullar bilan tashkil etiladi;
-amaliy mashg’ulotlar; -trenirovkalar;
Sport musobaqalarni yoshlar ittifoqi odatda qo’yidagi mavzular orqali
tashkil etmoqda;
-“Quvnoq startlar”; -“Shunqorlar” va hokazo.
“Shunqorlar” harbiy – sport musobaqasi. Yoshlarni harbiy-
Vatanparvarlik ruhida tarbiyalash, ularda milliy g’oyalarni yanada mustahkamlash,
o’quvchi yoshlarni harbiy-xizmatga tayyorlash maqsadida mamlakatimizning
barcha umumta’lim maktablari yuqori sinf o’quvchilari, kasb-hunar kollejlari
o’quvchi, talabalari o’rtasida har yili “Shunqorlar” harbiy-sport musobaqalari
o’tkazilib,o’rtacha 180-250 mingdan ortiq o’smirlar ishtirok etishmoqda 1
.
O’zbekiston yoshlarining Respublika “Shunqorlar” harbiy – sport
musobaqasi chaqiruv mavsumigacha bo’lgan asosiy va zarur ommaviy – mudofaa
ishlari qatoriga kirib, umumiy ta’lim o’rta maktablari, gimnaziya, kasb-hunar
ta’limi o’quv yurtlari o’quvchi, talabalarining jismoniy tayyorgarliklarini
yaxshilashga va harbiy Vatanparvarlik ruhida tarbiyalashga xizmat qiladi:
-o’zbekiston yoshlarini Vatanparvarlik ruhida tarbiyalsh, o’smirlarni
1
Ochilov S. Mustaqillik ma'naviyati va tarbiya asoslari (o‘quv qo‘llanma) - T., 1995 y.
4

Respublika Qurolli Kuchlari safida xizmatga va harbiy bilim yurtlariga kirishiga
tayyorlash;
-o’quvchi – talabalar tomonidan O’zbekiston xalqining va Qurolli
Kuchlarining shakli, tarixini o’rganish, ajdodlar boy an’analari ruhida tarbiyalash;
-yoshlarimizda mardlik, qat’iyatlik, kuch – g’ayrat, intizom, jamoatchilikka
tayanish tuyg’ularini shkllantirish; -jismonan baqquvat, chidamli, sog’lom avlodni
tarbiyalash;
Birinchi Prezidentimiz ta’kidlaganidek, “Milliy g’oya birinchi navbatda
yosh avlodimizni Vatanparvarlik, el yurtga sadoqat ruhida tarbiyalsh, ularning
qalbiga insonparvarlik va odamiylik fazilatlarini payvand qilishdek olijanob
ishlarimizda madadkor bo’lishi zarur”.Yuqoridagi fikrdan ko’rinib turibdiki,
Vatanparvarlik milliy g’oyamizning eng muhim tamoyillaridan biridir.
Yoshlarimizda Vatanparvarlik hissini uyg’otishda eng ta’sirli tadbirlardan biri esa
bu, Respublika yoshlarining “Shunqorlar” harbiy – sport musobaqasidir.
Shunqorlar harbiy – sport musobaqasining eng ahamiyatli ishlaridan biri, u
yoshlarni qo’llab – quvvatlash borasida O’zbekistondagi bir necha davlat va
jamoat tashkilotlarini birlashtiradi va hamkorlik qilishga undaydi. Xususan ushbu
tashkilotlar;
-O’zbekiston Respublikasi “Yoshlar ittifoqi”.
-O’zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligi.
-O’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi.
-O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligi.
-O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi,
-O’zbekiston Respublikasi Madaniyat va sport ishlari vazirligi.
-O’zbekiston Bolalar sportini rivojlantirish jamg’armasi.
-Mudofaaga ko’maklashuvchi “Vatanparvar” tashkiloti markaziy kengashi.
-O’zbekiston kasaba uyushmalari federasiyasi kengashi.
-“Nuroniy” jamg’armasi boshqaruvi.
“Shunqorlar” harbiy sport musobaqasi o’tkazilishi boshlangan vaqtdan
boshlab, har bir o’quv yilida minglab o’quvchi – talabalar Vatanparvar bo’lib
5

tarbiyalanishlari bilan birga o’z so’g’liklarini ttiklamoqdalar va jismoniy, harbiy
tayyorgarliklarini ham oshirmoqdalar. Musobaqaning o’tkazilishi bosqichma –
bosqich tarzda tashkil etiladi.
-birinchi bosqich – maktablar, o’rta maxsus o’quv yurtlarida – dekabr –
yanvar oylarida;
-ikkinchi bosqich – tuman (shahar) miqyosida – fevral oyida;
-uchinchi bosqich – viloyat miqyosida – mart oyida;
-to’rtinchi (final) bosqich – Respublika miqyosida – may oyida o’tkaziladi;
Yoshlar ittifoqining tuman (shahar) bo’limlari tomonidan manfaatdor
tashkilotlarni jalb etgan holda tumandan harbiy xizmatga chaqirilib,
Respublikaning boshqa hududlaridagi harbiy qismlarda xizmat burchlarini
o’tayotgan askar yigitlar bilan ota-onalar, jamoatchilik vakillari va yoshlarning
uchra sh huv – yo’qlov tadbirlari tashkil etilmoqda.
Yoshlar ittifoqi yordamida seminarlarning tashkil etilishi.
Seminar- ma'lum mavzuga bag’ishlangan axborotni tegishli soha
mutaxassislariga yotkazish vositasidir. Seminar turlari:
-ish tajribani ommalashtirish; -kasbiy malaka va maxoratni oshirishga oid
ma'lumotlarni yotkazish; -tashkilot yoki jamoa faoliyatiga oid ma'lumotlarni
berish; -aniq, bir muammoga e'tiborni qaratish yuzasidan statistic ma'lumotlar
taxlilini berish;
Seminarlarni tashkil etim tartibi; mavzuga oid materiallarni to’plash; -
tegishli mutaxasislarni jalb etish; -seminar dasturi va taklifnomasini ishlab chiqish;
-qatnashchilar ro’yxatini tuzish; -seminar o’tish joyini mavzuga oid ko’rgazmali
qurollar bilan jihozlash; -texnik vositalar bilan ta'minlash (ekran, proyoktor, video-
audio magnitofon, mikrofon 2
.
Seminarlarni tashkil etish davomida tavsiya etiladigan samarali usullar:
-an'anaviy ma'ruza; -taqdimot.Seminarlar tashkil etishing namunaviy
mavzulari:
2
7.Xoshimov K va b.«O`zbek pedagogikasi antologiyasi» Toshkent, «O`qituvchi». 1995y.
6

«Shoir, yozuvchilar ijodi bilan tanishuv»;«Yuqori tashkilotlar tomonidan
qabul qilinganqaror,buyruq,, farmoyish, tavsiyalar bilan tanishuv»;«Ilg’or ish
tajriba minbari»; «Tashkilot, korxona yoki ta'lim muassasalarining erishgan
yutuqdari»; «Me'yoriy hujjatlar bilan taniShuv»; «Tadbirlarni tashkil etishga oid
masalalar» va hokazo.
Yoshlar ittifoqi faoliyatida davra suhbatlarining tashkil etilishi.
Davra suhbati – g’oyalar yoki ma'lum bir muammo yochimini
hamkorlikda topishning samarali shaklidir. Davra suhbatida ishtirokchilar biror-bir
mavzu bo’yicha o’z bilimlarini shuqurlashtiradi, mavjud bilimlarini qo’llash
imkoniyatiga ega bo’ladi va jamoada ishlashni o’rganish orqali taklif etilgan fikrlar
orasidan zarurini tanlab olish asosida, yagona fikrga kelish ko’nikmalari
shakllantiriladi.
Davra suhbatlari turlari:
-g’oyani rivojlantirishga bag’ishangan; -muammoning yochimini topishga
qaratilgan; -global muammolarga jamoatchilik e'tiborini qaratishga mo’ljallangan;
-yoshlarning ijod namunalarini namoyish etishga bag’ishlangan.
Davra suhbatlarini tashkil etish tartibi.
1.Tayyorgarlik davri: -davra suhbati mavzusini va ko’riladigan masalalarni
aniqlash uchun yoshlar o’rtasida so’rovnoma o’tkazish; -qatnashchilarga oddindan
davra suhbati mavzusini e'lon qilish; -mavzuga oid materiallarni to’plash.
2.Tashkiliy davr: -qatnashchilardan guruhlarni shakllantirish; -davrani olib
boruvchini tayinlash; -olimlar, san'at ustalari, tajribali mutaxassislarni jalb etish; -
mavzuga oid metodik qo’llanma, adabiyot, ma'lumotlar bilan ta'minlash;-davra
suhbatini o’tkazish tartibi ni ishlab chiqish:
Davra suhbatlarini tashkil etishning namunaviy mavzulari:
- «Yozuvchi, shoir, olimlar ijodi bilan yaqindan tanishish;
- «Muammolarni o’rganish, taxlil etish, ularning yochim variaitlarini izlab
topish»;
- «Ilg’or ish tajribasini o’rganish»;
- «O’z kasbining mohir, ijodkor ustalari bilan bevosita muloqot o’tkazish»;
7

- «Yosh mutaxassislar bilan ishlash»;
- “Yoshlar ittifoqi” boshlang’ich tashkilotining erishgan yutuqlari»;
- «Me'yoriy hujjatlar bilan tanishtirish»;
- «Tadbirlarni tashkil etishga oid masalalar» .
Yoshlar ittifoqi faoliyatida mavzuga o id uchrashuvlarning tashkil etilishi.
- yoshlarning ma'lum bir tantanali sanaga, qiziqarli mavzuga yoki biror-bir ijtimoiy
ahamiyatli hodisaga bagishlangan sohaning yetuk namoyondalari bilan
o’tkaziladigan tadbiridir 3
.
Uchrashuv turlari:
-ijtimoiy ahamiyatli hodisalarni o’rganish;
-san'at va madaniyat sohasi bilan tanishish;
-fan arboblari, fahriylar, ustozlar ish tajribasini o’rganish;
-huquq-tartibot organlari vakillari bilan muloqot;
-mudofaa va davlat idoralari vakillari bilan muloqot;
-tibbiyot muassasalari vakillari bilan muloqot.
Mavzuviy uchrashuvlarni tashkil etish tartibi:
-uchrashuv dasturini ishlab chiqish va taklifnomalarni tayyorlash;
-olimlar, san'at ustalari va tajribali mutaxassislarni taklif etish;
-mavzuga oid ko’rgazmali qurollar bilan zalni jihozlash; texnik vositalar bilan
ta'minlash (ekran, proyoktor, video-audio magnitofon, mikrofon)
Mavzuviy uchrashuvlarni tashkil etish davomida tavsiya etiladigan samarali
usullar: -og’zaki davra suhbati; -an'anaviy ma'ruza; -ilgarilangan ma'ruza; -
taqdimot.
Mavzuviy uchrashuvlarni tashkil etishning namunaviy mavzulari:
“Davlat va fan arboblari, fahriylar, turli yutuqlarga erishgan shaxslar bilan
uchrashuvlar”;
“San’at, madaniyat, sport kabi sohalarning yotuk namoyondalari bilan
uchrashuvlar”;
3
.Колосникова И.А, Борытко Н.М. др. Воспитательная деятельность педагога М, 2006 г.
8

“Davlat hokimiyati, mudofaa, huquq-tartibot idoralari, tibbiyot muassasalari
vakillari bilan ijtimoiy hodisalarga bag’ishlangan uchrashuvlar” .
Sahna ko’rinishlarining tayyorlanishi; sahna ko’rinishi-ma’lum bir mavzuga
bag’ishlangan, ijodiy, hajviy, teatrlashtirilgan taqdimotlar.
Sahna ko’rinishlari turlari:
-umuminsoniy muammolarni yoritishga qaratilgan sahna ko’rinishlari;
-yoshlar iqtidori, ijodkorligi va zakovatini namoyon etuvchi tanlovlar;
-ijtimoiy hayotdagi ma’lum bir kamchiliklarni yoritib beruvchi hajviy
tadbirlar.
Sahna ko’rinishlarini tashkil etish tartibi:
- mavzuni tanlash; -dastur ishlab chiqish; -iqtidorli va ijodiy qobiliyatli yoshlarni
tanlash;
-ijodiy guruhlarni shakllantirish; -guruhlar tomonidan senariy ishlab chiqilishini
tashkil etish; -tayyorgarlik mashg’ulotlariga sharoit yaratish va o’tkazish; -
teatrlashtirilgan liboslar bilan ijodiy guruhni ta’minlash; -boshlovchini tayinlash va
tayyorlash; -hay’at a’zolarini belgilash; -qatnashchilarni taklif qilish; -texnika
vositalari bilan ta’minlash; -sahnani jihozlash.
Sahna ko’rinishlarini tashkil etish davomida qo’llanilishi tavsiya etiladigan usullar:
-rolli o’yinlar; -pontamimo; -taqdimot;
Sahna ko’rinishlari tashkil etishning namunaviy mavzulari:
-tegishli mavzularga oid ijobiy va salbiy obrazlarni yoritish; -muammoli,
zidliyatli vaziyatlarning mazmun mohiyatini ochib berish; -tarbiyaviy mavzularni
yoritish; -ko’ngilochar, qiziqarli hajviyalar, hangomalar;-so’z ustalari;-
musiqali,teatrlashtirilgan namoyishlar.
To’garaklar - yoshlarni sog’lom turmush tarziga jalb etish, ularda kasb-
xunar va mehnat ko’nikmalarini xosil qilish, umummadaniy, milliy va
umumbashariy qadriyatlarni o’rganish, atrof-muhitga nisbatan ongli munosabatda
bo’lish tuyg’usini shakllantirish, huquqiy madaniyatini oshirish kabi maqsadlarga
yo’naltirilgan tarbiya shaklidir 4
.
4
Ishmuxamедаv R.Abduqodirov A,Pardaev A.Tarbiyada innovatsion texnologiyalar. Т 2010 y .
9

To’garak turlari:
-estetik ta'lim va tarbiya; -ekologik ta'lim va tarbiya; -texnik ijodkorlikni
o’stirishga qaratilgan ta'lim-tarbiya; -ma'naviy-axloqiy ta'lim va tarbiya;
Vatanga sadoqatni singdirishga qaratilgan ta'lim va tarbiya; -huquqiy ta'lim va
tarbiya; -iqtisodiy ta'lim va tarbiya; -iqtidor va ijodkorlikni o’stirishga qaratilgan
ta'lim va tarbiya.
Viktorina - yakka tartibda yoki jamoalar o’rtasida yoshlarning ma'lum bir
sohadagi bilimlarini aniqlash va rivojlantirishga qaratilgan savol-javob shaklidagi
musobaqadir. Viktorina turlari:-fanlar va sohalar bo’yicha; -ijtimoiy hayotga
taalluqli ma'lumotlar bo’yicha, yoshlar faoliyatiga taalluqli ma'lumotlar bo’yicha:
Viktorikalarni tashkil etish tartibi :
-viktorinani o’tkazish dasturini ishlab chiqish; -savollar va javoblar ro’yxatini
tuzish; -ishtirokchilarni aniqlash; -ishtirokchilarga manbalar ro’yxatini taqdim
etish; -tanaffus vaqtini mazmunli o’tkazish maqsadida musiqiy tadbirni tashkil
etish; -boshlovchini tayyorlash; -hay’at a'zolarini belgilash; -texnik vositalar va
zaruriy jihozlar bilan to’liq ta'minlash; -g’oliblarni rag’batlantirish maqsadida
homiy tashkilotlarni jalb qilish.
Intellektual o’yinlar - noan'anaviy usullarni qo’llab, yoshlarni mantiqiy
o’ylashga, erkin fikrlashga, masalaga ijodiy yondashishga undovchi musobaqa
shaklidagi o’yinlardir.
Intellektual o’yin turlari: -ijtimoiy hayotga taalluqli ma'lumotlar bo’yicha; -
fanlar bo’yicha; -sohalar bo’yicha.
Intellektual o’yinlarni tashkil etish tartibi: -dasturlar ishlash; -savollar va javoblar
ro’yxatini tuzish; -ishtirokchilarni aniqlash; -guruhlarni shakllantirish; -tanaffus
vaqtini mazmunli o’tkazish maqsadida musiqiy tadbirni tashkil etish; -boshlovchini
tayyorlash; -hay'at a'zolarini belgilash; -texnik vositalar va zaruriy jihozlar bilan
to’liq ta'minlash; -g’oliblarni rag’batlantirish maqsadida homiy tashkilotlarni
jalb qilish 5
.
Intellektual o’yinlarni tashkil etish davomida qo’llanilishi tavsiya etiladigan
5
“Ozbekistonda Respublikasida yoshlarga oid davlat siyosati” Prezident Farmoni. T.2017y
10

samarali usullar:-breyn-ring; -aqliy hujum; -guruhiy faoliyat.
Intellektual o’yinlarning namunaviy mavzulari: - “Zakovat”; - “O’yla, izla, top”; -
“Iqtidor”;“Imkon”;- “Zinama-zina”;- “Qilni qirq yorib” va hokazo.
Hamkor tashkilotlar bilan loyihalar tanlovini tashkil etish;
Loyihalar tanlovi -yoshlarning o’z manfaatlari, qiziqishlari, ehtiyojlari asosidagi
g’oya va tashabbuslarini hayotga tatbiq etishdagi samarali tadbirdir.
Loyihalar tanlovi turlari : -boshlang’ich tashkilotning faoliyat yo’nalishlari va
yoshlariing muammolarini aniqlashgga qaratilgan g’oyalar tanlovi; -boshlang’ich
tashkilotning faoliyat yo’nalishlari va yoshlarning muammolari yochimini topishga
qaratilgan loyihalar tanlovi.
Loyihalar tanlovini tashkil etish tartibi :
-g’oyalar yoki loyihalar tanlovlari namunaviy mavzularini (nominatsiyalarini)
belgilash;
-tanlov Nizomini ishlab chiqish; -hay'at a'zolarini belgilash;-loyihalar taqdimotini
o’tkazish;
-loyihalarni baholash;-g’oliblarni rag’batlantirish maqsadida homiy tashkilotlarni
jalb qilish.
Loyihalar tanlovini tashkil etish davomida qo’llanilishi tavsiya etiladigan samarali
usullar:
- «Ma'lumotlar bazasini yaratish»; - «Guruhlardagi ishni tashkil etish»; -
«Taqdimot».
Loyihalar tanlovining namunaviy mavzulari:
“Eng yaxshi g’oya”, “Tashabbuskor yetakchi”, “Boshlang’ich tashkilotning
yangi ish modeli’, “Eng dolzarb mavzu”,Mening Yoshlar ittifoqiim”, “Mening
boshlang’ich tashkilotim”, “Eng yaxshi tadbirkor”, “Mening mahallam”,”Mening
maktabim” va hokazo.
Boshlang’ich tashkilotlarda ko’rik-tanlovlarni tashkil etish jarayoni,-ko’rik-
tanlov - ma'lum bir sohadagi bilim, mutaxassislik va kasb-xunarga yoshlarning
qiziqishlarini oshirish maqsadida o’tkaziladigan tanlovdir.
Ko’rik-tailov turlari: -ijod namunalarining ko’rgazmasini tashkil etish asosida;
11

qobiliyat va ko’nikmalarni namoyish etish asosida; -bilimlarini amaliyotda qo’llay
bilishga qaratilgan.
Ko’rik-tanlovni tashkil etish tartibi:
-tanlov senariysini ishlab chiqish; -qatnashuvchilar ro’yxatini tuzish; -ijod
namunalari ko’rgazmasini tashkil etish; -savollar va javoblar ro’yxatini tuzish; -
boshlovchini tayyorlash; -hay'at a'zolarini belgilash; -texnik vositalar va zaruriy
jihozlar bilan to’liq ta'minlash; -g’oliblarni rag’batlaitirish maqsadida homiy
tashkilotlarni jalb qilish.
Loyihalar tanlovini tashkil etish davomida qo;llanilishi tavsiya etiladigan samarali
usullar : -“Rolli o’yinlar”; “Breyn-ring”; “Insert”; “Ikki qismli kundalik”.
Ko’rik-tanlovlarning namunaviy mavzulari:
-“Eng yaxshi hamshira”;“Eng yaxshi hunarmand”;“Eng yaxshi ijodkor”;“Eng
yaxshi qo’shiqchi”; “Eng yaxshi jurnalist” va hokazo.
Mas’uliyat shaxsning etukligini belgilovchi muhim ko‘rsatgichlardan
sanaladi. Amerikalik olim Dj. Rotterning fikricha, har bir insonda ikki tipli
mas’uliyat kuzatiladi. Birinchi tipli mas’uliyat shundayki, shaxs o‘zining hayotida
ro‘y berayotgan barcha hodisalarning sababchisi, mas’uli sifatida faqat o‘zini tan
oladi. Mas’uliyatni o‘z bo‘yniga olishga o‘rgatilgan bolalarda havotirlik,
neyrotizm, konformizm holatlari kam uchrarkan. Ular hayotga tayyor, faol,
mustaqil fikr yurituvchilardir. Ularda o‘z-o‘zini hurmat hissi ham yuqori bo‘lib, bu
boshqalar bilan ham hisoblashish yashashga sira hala q it bermaydi.
Mas’uliyatlilikning ikkinchi turi undan farqli, barcha ro‘y bergan va
beradigan vo q ea, hodisalarning sababchisi tashqi omillar, boshqa odamlar (ota -
ona, o‘qituvchilar, hamkasblar, boshliqlar, tanishlar va boshk.).
Xorij mamlakatlarda o‘tkazilgan tadqiqotlarning ko‘rsatishicha, ikkinchi
turli mas’uliyat ko‘proq o‘smirlarga xos bo‘lib, ulardan 84% mas’uliyatni faqat
boshqalarga yuklashga moyil ekanlar. Bu ma’lum ma’noda yoshlar o‘rtasida
mas’uliyatsizlikning avj olganligidandir.
Mas’uliyat yoki mas’uliyatlilik bu kishining har bir bajargan amallari,
qilgan ish-Yoshlar ittifoqi a’zo lari, gapirgan so‘zlari mazmunini oldindan aniq
12

tasavvur qilish, ular uchun o‘zida javobgarlikni to‘la xis etish qobiliyatidir.
Mas’uliyatli kishi har bir hatti-harakati uchun Vatan oldida, atrofdagi kishilar, ota-
ona va tanish-bilishlari oldida javobgar ekanini shuqur xis etadi. U biror gapni
gapirish, biror amalni bajarishdan oldin uning oqibatini o‘ylaydi, boshqalar oldida
o’yalib qolmaslikka harakat qiladi 6
.
Mas’uliyatli kishi h amisha va’dasining ustidan chiqadi, rejalashtirgan
ishlarini albatga bajaradi. Va’da bajarilgach, xursand bo‘lish xissini boshidan
kechiradi, o‘zini engil, bardam xis qiladi. Aksincha, mas’uliyatsiz kishilar esa
beburd, beandisha, engil tabiat bo‘ladilar. Ular odamlarga ko‘plab va’dalar
beradilar, lekin gaplarining uddasidan chiqmaydilar. Shuning uchun kishilar
bundaylarga ishonmaydilar, ularni hurmat qilmaydilar. Ular haqida «va’daboz»,
«gapini burdi yo‘q», «engil-elpi odam» deb gapiradilar.
Mas’uliyatni chuqur xis qiladigan kishi hamisha odiga yuksak
maqsadlar qo‘yadi, ishni puhta rejalashtiradi, unga erishish uchun butun kuch va
salohiyatini sarflaydi. Mas’uliyatli kishining ish sifati h am, samaradorligi h am
yuqori bo‘ladi.
Mas’uliyatli kishi, avvalo, Vatan taqdirini o‘ylaydi, o‘zining kuch-quvvati,
imkoniyati, qobiliyat va iste’dodini Vatan uchun, uning baxt-saodati uchun
sarflashga harakat qiladi. Chunki u o‘zini asrab-avaylab, ardoqlab o‘stirgan ona
Vatan oldida hamisha qarzdor ekanini chuqur xis qiladi
Yoshlikdan boshlab mas’uliyat xissi tarbiyalangan, masu’liyatni o‘z
bo‘yniga olishga o‘rgangan bolalarda xavotirlik, nevrozlik, nimadandir
tashvishlanish, asabiylashish kabi salbiy sifatlar kam uchraydi, ularning xayoti
osoyishta, uyqusi tinch bo‘ladi. Bunday yoshlar har kimning fikriga, yot
g‘oyalarga qo‘shilib ketavermaydi, o‘zining mustaqil fikri, qarashlari, e’tiqodiga
ega bo‘ladi.
Afsuski, hamma yoshlarni ham mas’uliyatni o‘zida chuqur xis etadi,
noto‘gri qxatti-harakati, bilib-bilmay gapirgan noto‘g‘ri gapi uchun iztirob
6
Mavlonova R., Rahmonqulova N., Normurodova B. Tarbiyaviy ishlar metodikasi . T, 2010 y.
13

chekadi, uyaladi deb bo‘lmaydi. Bunday yoshlar arzimagan ish, noo‘rin qilingan
harakat, tasodifiy yuz bergan xodisa uchun aybni boshqalarga to‘nkab, o‘zlarini
oqlashga harakat qiladilar.
Ular o‘zlari ta’lim olayotgan o‘quv yurtiga tegishli mebellar, kabinet va
laboratoriya jixozlari, kutubxonadan olingan kitoblarga nisbatan extiyotsiz
munosabatda bo‘ladilar, ularni ko‘z qorachig’iday saqlashga intilmaydilar.
Bugungi kunda yoshlar o‘zining ezgu niyatini baholashga jamoada
o‘z o‘rnini belgilash nuqtai nazaridan yondoshadi, “O‘zim tanlagan
mutaxassislikka yaroqlimanmi?” “Jonajon Respublikam,ota-onamga munosib
farzand bo‘la olamanmi?, “Jamiyatning taraqqiyotiga o‘z ulushimni qo‘sha
olamanmi?”degan savollarga javob qidiradi. O‘qituvchi unga juda ustalik,
ziyraklik bilan yordam berishi, har bir mulohazasida pedagogik psixologik
nazokatga rioya qilishi kerak, shunda o‘spirin yigit- qizlarda o‘z kuchiga va
imkoniyatiga ishonch hissi paydo bo‘ladi.
As the driving force
behind the social development
of the human person needs the
influence of objective factors,
the ordinary people, the
biological and physical
(material) needs, the higher
(spiritual) needs opportunities
to meet their needs, as well as a
set of relations between the
states. Needs or create reasons
for this activity. People looking
for means and resources to
meet their own needs. There
are options to meet the needs of
people happy. Otherwise, he Odam ijtimoiy rivojlanishini harakatga
keltiruvchi kuch deb, kishi ehtiyojlari
ta’sirida yuz beradigan ob’ektiv omillarni,
odamlarning oddiy, biologik va jismoniy
(moddiy) ehtiyojlaridan boshlab, oliy
(ma’naviy va ruhiy) ehtiyojlariga qadar
bo‘lgan ehtiyojlar majmui hamda ularni
qondirish imkoniyatlari orasidagi
munosabatlarga aytiladi.
Ehtiyojlar u yoki bu faoliyatning
sabablarini vujudga keltiradi. O‘zining
ehtiyojlarini qondirish uchun kishi vosita va
manbalar qidiradi. Ehtiyojni qondirish
imkoniyatlari mavjud bo‘lganda, kishi o‘zini
baxtiyor his etadi.
Agar odamning axloqiy tarbiyasi to‘g‘ri
14

will be unhappy to learn that
the driving force. If moral
education, and social
development. Moral education
and faulty human social
breakdown and social benefit
(theft, extremism, lies, fraud,
etc.) face.Moral education to
meet the needs of people
looking for ways to
communicate with people and
to improve the quality of social.
These mutual influences
aimed at the efficient use of
power leading educational
interaction to be successful in
the . bo‘lsa, u ijtimoiy rivojlanadi. Axloqiy
tarbiyasi nosoz odamning ijtimoiy sifatlari
nuray boshlaydi va ijtimoiy illat (o‘g‘rilik,
nashavandlik, yolg‘on so‘z, firibgarlik va
hokazo) larga duchor bo‘ladi. Axloqiy
t arbiyasi yaxshi odam ehtiyojini
qondirishning to‘g‘ri yo‘llarini izlaydi hamda
odamlar bilan muloqotda bo‘lib, yaxshi
ijtimoiy sifatlari takomillashib boradi.
Bunday o‘zaro ta’sirlardan paydo
bo‘lgan kuchdan samarali foydalanish uchun
yo‘naltirilgan tarbiyaviy ta’sirning
muvaffaqiyatli bo‘lishi etakchi o‘rinni
egallaydi. 7
O‘smir o‘quvchida o‘zini anglash negizida o‘zini o‘zi tarbiyalash
murakkab shaxslararo munosabatlarda aks etuvchi burch, vijdon hissi, o‘z qadr
–qimmatini e’zozlash, sezish va fahmlashga moyillik istagi tug‘iladi va bu
ishning vositalarini topish, ularni kundalik turmushga tadbiq qilish ehtiyoji
vujudga keladi. Lekin o‘zlarining o‘zini o‘zi tarbiyalash psixologiyasidagi
mavjud nuqsonlarga barham berishga yo‘naltirilgan bo‘ladi. Mafkuraviy
tahdidlar va yoshlar ma’naviyati ga k eyingi vaqtlarda salbiy ta’sir etayotgan illatlar
va ularning kelib chiqishini o‘rganish maqsadida yoshlar ittifoqi tizimlari
tomonidan muntazam ravishda reydlar, o‘rganishlar tashkil etilmoqda. Ushbu
reydlar davomida yoshlar uchun zararli bo‘lgan turli oqimlar, qarashlar va ularning
7
Curriculum, cultural traditions and pedagogy : understanding the work of teachers in England, France and Germany
(2012).
15

kelib chiqish sabablari tahlil qilib chiqilmoqda. Bu esa ushbu illatlarga qarshi
kurashishning aniq usullarini ishlab chiqish imkonini beryapti 8
.
Bu borada O’zbekiston Respublikasida “Yoshlarga oid davlat
dasturi”ning amalga oshirilishi ustuvor masalalardan biridir. Yoshlar va
aholi,shuningdek uyushmagan yoshlar o’rtasida salbiy illatlarning oldini olish
bo’yicha bir qator vazifalar amalga oshirilmoqda.
Y o t g‘oyalarning kirib kelishi bitta qolipga sig‘maydigan, klassifikatsiyalab
bo‘lmaydigan tahdid sanaladi. Aynan s hu jihati bilan ham u boshqa usullarga
nisbatan ko‘proq qo‘llaniladi. Agar bugungi kunda kirib kelayotgan yot g‘oyalarni
tahlil qiladigan bo‘lsak, ularning bir nechta qiyofasi mavjud ekanligiga guvoh
bo‘lamiz.
Y o shlarning ma’naviy immunitetini kuchaytirishda ekskursiyalar va
sayohatlarning o‘rni katta. Bu tajriba “Yoslar ittifoqi” faollari tomonidan bir necha
yildan buyon muntazam ravishda qo‘llanib kelinmoqda. Sayohatlar jarayonida
yoshlar boy tariximiz, ajdodlarimiz qoldirgan ma’naviy mer os bilan tanishish
imkoniga ega bo‘lishadi. Bizning galdagi vazifamiz, ushbu tizimni
takomillashtirish, unda ishtirok etayotgan yoshlar ko‘lamini kengaytirishdan iborat
bo‘lishi kerak. Bunda birinchi navbatda, hududning o‘zidagi qadamjolarga
yoshlarning ekskursiyalarini tashkil etishga e’tibor qaratish kerak. Ekskursiyalar
jarayonida qadamjo tarixi bilan yaxshi tanish bo‘lgan keksalar, mutaxassislar
ishtirokida ochiq mashg‘ulotlar, suhbatlar tashkil etishda e’tibor qaratsak, bu
sayohatlarning samarasi yuqori bo‘lad deb ishonamiz.
So‘nggi paytlarda yoshlar orasida narkobiznes, delekventlik, daydilik,
ommaviy madaniyat,buzuqlik, tanalariga chizma, rasmlar solish, kabi salbiy
holatlarni,g‘oyalarni ommalashtirishga bo‘lgan yoshlar ham uchraaydi. Bu
g‘oyalarning ommalashishi millat genofondini buzish, sog‘lom avlodni voyaga
etkazish jarayonini izdan chiqarishga olib kelishi hech kimga sir emas. Bu
g‘oyalarning targ‘ib etilishida tadbirkorlik faoliyati olib borish maqsadida tashkil
8
2017-2020-yillarda O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustivor yonalishi bo’yicha “Harakatlar
strategiyasi” T: 17.02.2017y.
16

etilgan tungi klublar va restoranlar muhim o‘rin tutayotganligi achinarlidir.
Yoshlar ittifoqi tomonidan Toshkent shahri va viloyatlarda bunday klublarni
aniqlash yuzasidan reydlar o‘tkazildi. Toshkent shahrida faoliyat yuritayotgan 59
ta tungi klublar faoliyati o‘rganilganda, ularning 50 tasi tungi 22.00 dan tonggi
05.00 gacha ishlashi aniqlandi. O‘rganilgan muassasalardan ba’zilarida yopiq
kechalar, klubning doimiy mijozlari uchun mo‘ljallangan bazmlar o‘tkazilishi
aniqlandi.
“Yoshlar ittifoqi” markaziy kengashi tashabbusi bilan yoshlar o‘rtasida
ajdodlarimizdan qolgan ma’naviy merosimizni keng targ‘ib etish, yoshlarimizni
turli yot g‘oyalar ta’siridan asrash, ularning milliy g‘oya ruhida Vatanga muhabbat,
el-yurtga sadoqatli bo‘lib tarbiya topishlariga ko‘maklashish va ijtimoiy faolligini
oshirish hamda chekka qishloqdagi yoshlar hayoti bilan yaqindan tanishish, ular
faoliyatini tengdoshlariga ibrat qilib ko‘rsatish maqsadida “Biz hech kimdan kam
emasmiz va hech kimdan kam bo‘lmaymiz ham” mavzuidagi yoshlar marafoni
tashkil etilgan.
Mamlakatimizning 14 ta hududi bo‘ylab tashkil etilgan loyiha doirasida 150
ga yaqin sermazmun dasturlar, amaliy muloqotlar, davra suhbatlari, uchrashuv va
madaniy tadbirlar tashkil etildi. Yoshlar marafoniga soha mutaxassislari, pedagog-
psixologlar, yosh islomshunoslar, tarixchi va geograf olimlar jalb qilindi. Marafon
yakunlari yuzasidan yoshlarimizning Vatanga bo‘lgan muhabbatlarini, o‘lkamiz
tarixini, o‘zlikni anglash, hayotning qadriga etish, milliy qadriyat va
an’analarimizni asrab avaylash borasidagi fikr va mulohazalarini, ularning orzu-
o‘ylarini aks ettirgan 20 qismli maxsus film tayyorlanib, “O‘zbekiston”
teleradiokanali orqali namoyish etildi.
Y o shlarning tarbiyasiga salbiy ta’sir solayotgan tahdidlar orasida din bilan
bog‘liq bo‘lgan g‘oyalar alohida o‘rin tutadi. Bunday illatlarning oldini olish
maqsadida Yoshlar ittifoqi tizimlari tomonidan“Islom dini nima?”,“Islomda
hijob”,“Siz nima deysiz?”,“Islomiy qarashlar”,”Diniy tasavvurlar”,“Aqidaparastlik
nima?”,“E’tiqod va imondan adashmaylik”mavzularida ma’naviy-ma’rifiy
tadbirlar, uchrashuvlar va davra suhbatlari tashkil etib kelinmoqda. Tadbirlar
17

jarayonida yoshlarning bevosita shu soha mutaxassislari, ulamolar bilan
uchrashuvlarini tashkil etishga katta ahamiyat qaratyapmiz. Shuningdek, bu
jarayonda Toshkent Islom universiteti talabalari kuchidan keng foydalanilmoqda.
Loyiha davomida har bir hudulning o‘ziga xos jihatlariga alohida e’tibor
qaratildi. Masalan, dinga moyillik kuchli bo‘lgan Farg‘ona vodiysi viloyatlarida
din ahkomlarini tushuntirishga alohida urg‘u berilgan bo‘lsa, ba’zi hududlarda
missionerlik va uning salbiy oqibatlari haqida ma’lumot berildi.
Yoshlar o‘rtasida ekstremizm va missionerlikni oldini olish, shuningdek,
Yoshlar ittifoqining ma’naviy-ma’rifiy sohadagi faoliyati samaradorligini oshirish
hamda “Yuksak ma’naviyat – engilmas kuch” asari, “Ozbekistonda yoshlarga oid
davlat siyosati”ni, 2017-2020-yillarda O’zbekiston Respublikasini
rivojlantirishning beshta ustivor yonalishi bo’yicha “Harakatlar strategiyasi”ni
amalda ,ayniqsa yoshlar va uyushmagan yoshlar orasida keng targ‘ib qilish
maqsadida Yoshlar ittifoqining mahalliy va hududiy bo‘limi kengashlari
tomonidan turli o‘quv seminarlari, davra suhbatlari tashkil etilmoqda.
Jumladan, Navoiy davlat pedagogika institutida “Yuksak ma’naviyat –
engilmas kuch” asarini yoshlar orasida keng targ‘ib qilish maqsadida o‘quv-
seminar tashkil etildi. Seminarda Navoiy viloyatining tuman, shahar bo‘limi
kengashlari, boshlang‘ich tashkilot etakchilari, Yoshlar ittifoqi faollari, madaniyat
va sport ishlari bo‘limi boshliqlari, tuman milliy madaniyat markazi vakillari jami
350 nafardani ortiq ishtirokchilar qatnashdi..
Yoshlar ittifoqi tomonidan yoshlarimizni Vatanga sadoqat, milliy
qadriyatlarimizga hurmat ruhida tarbiyalash maqsadida targ‘ibotchilar uchun
“Xalq bilan muloqat inson manfaatlari yili: mazmun va mohiyat” o’rganilmoqda.
Andijon davlat universiteti Pedagogika kafedrasi professor-o’qituvchilari
tomonidan amalga oshirilayotgan turli tadbirlar, uchrashuvlar va davra suhbatlari
aynan shu illatlarning oldini olish, ularning oqibatlarini yoshlar orasida
tushuntirishga yo‘naltirilgan, “Diniy ekstremizm va terrorizm — tinchlik va
taraqqiyot dushmani”, “Ogohlik davr talabi” va boshqa mavzularda davra
suhbatlari o‘tkazildi. “Urf-odat va yoshlar” festivali” loyihasida yoshlarning
18

ma’naviy dunyoqarashini boyitish, milliy qadriyatlarimizni targ‘ib qilishga alohida
e’tibor qaratilmoqda.
Ma’naviy-ma’rifiy yo‘nalishdagi ishlar yoshlarning barcha qatlamlarini
qamrab oladi va “Milliy o‘yinlar” festivali, “Mahallam tarixini o‘rganaman”,
“Tarixiy qadamjolarga sayohat”, “Eng yosh faol ma’naviyat targ‘ibotchisi”, “Uch
avlod uchrashuvi”, “Qadriyat, urf-odat va an’ana”, “Biz siz bilan”, “Har bir yoshga
bir nihol”, “Yozni “Kamalak” bilan” kabi yoshlar marafoni kabi loyihalar
doirasida amalga oshiriladi.
Ushbu loyihalar yoshlarni Vatanparvarlik ruhida tarbiyalash, ularda faol
fuqarolik pozitsiyasini shakllantirish, o‘zlarini mamlakat va jamiyatning ajralmas
qismi sifatida his etishlariga xizmat qilishga qaratilgan. 2016-2017 yillar davomida
ushbu yo‘nalishda 9 mingga yaqin tadbirlar tashkil qilindi, 330 ga yaqin metodik
qo‘llanmalar, bukletlar, plakatlar tayyorlandi, mavzuga oid 850 ga yaqin maqolalar
chop etildi. Shuningdek, Respublika “Ma’naviyat targ‘ibot markazi” bilan
hamkorlikda yoshlarni mafkuraviy xurujlardan asrash muammolari va echimlariga
yo‘naltirilgan, yoshlar ongiga milliy istiqlol g‘oyasini singdirish masalalariga
bag‘ishlangan 5 ta kitob nashr etildi.
19

XULOSA
Yoshlar ittifoqi tizimlari tomonidan tashkil etilgan “Harbiy sport oromgohi”
loyihasi voyaga etmaganlar bilan olib boriladigan ishlar orasida katta ahamiyatga
ega. Ushbu loyiha jarayonida barcha viloyatlarda suningdek Andijon viliyatida
ham,IIB profilaktika hisobda turuvchi voyaga etmaganlar uchun maxsus
oromgohlar tashkil etildi. Oromgohga jalb etilgan har bir voyaga etmagan y oshlar
ittifoqi faollari va sardorlari nazoratiga biriktirildi. Ushbu oromgohlarga Andijon
viloyati yoshlar ittifoqi kengashi a’zolari hamda Andijon davlat universiteti
pedagogika kafedrasi katta o’qituvchisi F.Komilovalar oromgoh ishtirokchilari
uchun reja asosida turli o‘quv mashg‘ulotlari, ma’naviy-ma’rifiy mashg’ulot
vatadbirlar davra suhbatlari olibbordilar.Loyiha yakunida o‘zining ijobiy jihatlarini
namoyon eta olgan 300 nafar voyaga etmagan bolalar IIB profilaktika hisobdan
chiqarishga tavsiya etildi.
Binobarin, o‘quvchilarning didini, ma’naviy-ma’rifiy darajasini
yuksaltirishga bugun nafaqat o‘quv qo‘llanmalari, darsliklar, turli badiiy kitoblar,
markaziy nashrlarimiz, ommmaviy axborot vositalari ham birdek mas’uldirlar.
Yuqoridagilardan xulosa qilib o‘quvchilar uyushmasiga pedagogik rahbarlik,
yuqorida qayd etilganidek, aksariyat holatlarda sinf rahbari tomonidan amalga
oshiriladi. Shu sababli sinf rahbari guruhning umumiy hamda har bir a’zosining
individual xususiyatlarini bilishi, ularni inobatga olgan holda jamoaga yondashishi
zarur. Sinf rahbarining norasmiy liderlar va ularning shaxsi haqida to‘laqonli
ma’lumotlarga ega bo‘lishi pedagogik faoliyatni samarali tashkil etishga yordam
beradi.
20

Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yhati.
1.2017-2020-yillarda O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustivor
yonalishi bo’yicha “Harakatlar strategiyasi” T: 17.02.2017y.
2. “Ozbekistonda Respublikasida yoshlarga oid davlat siyosati” Prezident Farmoni.
T.2017y
3. Mavlonova R., Rahmonqulova N., Normurodova B. Tarbiyaviy ishlar
metodikasi . T, 2010 y.
4.Ishmuxamедаv R.Abduqodirov A,Pardaev A.Tarbiyada innovatsion
texnologiyalar. Т 2010 y .
5.Колосникова И.А, Борытко Н.М. др. Воспитательная деятельность
педагога М, 2006 г.
6. Общая педагогика / Под.ред. В.А. Сластенин (Учебник). – M., 2003 г.
7.Xoshimov K va b.«O`zbek pedagogikasi antologiyasi» Toshkent, «O`qituvchi».
1995y.
8.Ochilov S. Mustaqillik ma'naviyati va tarbiya asoslari (o‘quv qo‘llanma) - T.,
1995 y.
21

O’zbekiston “yoshlar ittifoqi”ning tashkil topishi va amaliy faoliyati

Sotib olish