Oila masʼuliyati, shaʼni va qadri - Педагогика - Образовательные программы

Информация о документе

Цена	10000UZS
Размер	1.8MB
Покупки	0
Дата загрузки	28 Февраль 2025
Расширение	doc
Раздел	Образовательные программы
Предмет	Педагогика

Продавец

G'ayrat Ziyayev

Дата регистрации 14 Февраль 2025

96 Продаж

Oila masʼuliyati, shaʼni va qadri

Купить

“ OILA MAS ULIYATI, SHA NI VAʼ ʼ
QADRI ”
mavzusidagi
DARS ISHLANMASI
Farg ona 2025
ʻ

Fan: Tarbiya Sinf: 11-sinf Sana:
Dars mavzusi “ Oila mas uliyati, sha ni va qadriʼ ʼ ”
Dars
maqsad lar i  Ta limiy maqsad: Oila mas uliyatining ahamiyatini tushuntirish va
ʼ ʼ
oila a zolari o rtasidagi munosabatlarning mohiyatini o rgatish.
ʼ ʻ ʻ
 Tarbiyaviy maqsad: O quvchilarga oila mas uliyatini ongli ravishda
ʻ ʼ
tushunish, oila a zolariga mehr va e tibor ko rsatish zarurligini
ʼ ʼ ʻ
targ ib qilish.
ʻ
 Rivojlantiruvchi maqsad: Oila ichida muammolarni hal qilishda
mas uliyatli va muloqotga asoslangan yondashuvlarni rivojlantirish.
ʼ
Dars borishining qisqacha tafsiloti (texnologik xaritasi)
Dars
bosqichlari Faoliyat tavsifi Vaqt
(minut) Metodlar Zarur
jihozlar va
resurslar
Tashkiliy qism
1. Darsga
tayyorgarlik Salomlashish
Davomat 5-minut
2. Darsga
qiziqtirish
(motivatsiya) Butun guruhga topshiriq
beriladi Har bir o quvchi bitta
ʻ
javob variantini bir varaq
qog ozga yozib, uni yoidagi
ʻ
o quvchiga beradi, o z
ʻ ʻ
ruchkasini esa stolning o rtasiga
ʻ
surib qo yadi.
ʻ 1 0 “Ruchka
stol
o rtasida”
ʻ
metodi
Asosiy qism

3. Mavzu
bayoni 20 Munozara
metodi
Yakuniy qism
4 . Baholash Faol qatnashgan guruh va
o quvchilar rag batlantiriladi va ʻ ʻ
baholanadi 5 Guruhlarga
naminatsiya
berish Smayil
kartochka
lari
5. Refleksiya va
darsga yakun
yasash Oilaga ta rif berilganida “Oila
ʼ
mo jaz Vatandir”, deyiladi. Siz
ʻ
bu fikrga qo shilasizmi?
ʻ
Javobingizni asoslang. 5
Mavzu bayoni
Oila — bu muhabbat va hurmatda yaratilgan insonlar va qonunlarga ega
bo lgan kichik davlat. Har bir mustahkam va birlashgan oilada o zlarining oilaviy
ʻ ʻ
qadriyatlari mavjud bo lib, bu jamiyatning tuzilishiga, butunligini saqlashga
ʻ
yordam beradi. Oila va oilaviy qadriyatlar har bir inson hayotining asosi
hisoblanadi. Aynan oilada shaxsiy rivojlanish boshlanadi, chunki qadriyatlar yaxlit
tabiatning uyg un rivojlanishi uchun zarur ko nikmalarni singdira boshlaydi.
ʻ ʻ
Oila va qadriyatlar abadiy bir-biri bilan chambarchas bog langan va alohida
ʻ
mavjud emas. Agar oila yo q bo lsa, unda oilaviy yo nalish bexosdan o z
ʻ ʻ ʻ ʻ
ahamiyatini yo qotadi. Agar biz har bir oilaning oilaviy qadriyatlari haqida
ʻ
gapiradigan bo lsak, unda hamma uchun farq qiladi.Ba zilar ota-ona, qarindoshlik,
ʻ ʼ
turmush qurish, sog liq kabi qadriyatlarni ta kidlashadi. Oilada qadriyatlarning asl
ʻ ʼ
mezoni quyidagilarda namoyon bo ladi:
ʻ
1. Sevgi;
2. Bolalar;
3. Adolat;
4. Sog lom turmush tarzi;
ʻ

5. Hurmat;
6. An analar. ʼ
Bolalarning ahamiyati — bu jamiyat, qarindoshlar va do stlar, shuningdek
ʻ
shaxsning bolalarga, oiladagi ma lum bir bolalarga bo lgan munosabatining ijobiy
ʼ ʻ
darajasi. Oila uchun hayotdagi asosiy qadriyatlar, barcha oila a zolarining
ʼ
hamjihatligini, ishonchini va sevgisini mustahkamlaydigan muayyan axloqiy
tamoyillarga rioya qilishga intiladi. Oila a zolaridagi sevgi — bu oilaning muhim
ʼ
qadriyatidir va agar siz ushbu tuyg uni saqlab qolishni istasangiz, oilangizga ularni
ʻ
sevishingizni eslatib turing. Sevgi haqida gapirish faqat so zlar emas, balki choy
ʻ
ichish va sovuq qish oqshomida suratga tushish, sham yorug ida kechki ovqat,
ʻ
oilada sayr qilish. Madaniyatni, xususan ma naviy madaniyatni bilmasdan,
ʼ
o rganmasdan turib, ma naviy meros to g risida gapirish ancha mushkul. Chunki,
ʻ ʼ ʻ ʻ
ma naviy meros ma naviy madaniyat doirasiga kiradi. Bolalar uchun oila deyarli
ʼ ʼ
butun dunyo. Oilaviy qadriyatlar va urf-odatlar hayotning dastlabki yillarida
nafaqat jismoniy dunyo, balki his-tuyg ular dunyosi haqida ham bilimning asosiy
ʻ
manbai hisoblanadi. Bolaning oilasida o rganadigan har bir narsasi o zining
ʻ ʻ
dunyoqarashiga asos bo ladi.Shuning uchun baxtli oilalar jamiyat uchun sog lom
ʻ ʻ
avlodning manbai hisoblanadi. Har bir millatning ma naviy boyligi milliy va
ʼ
umuminsoniy qadriyatlarning birligidan tashkil topadi. Ma naviy meros
ʼ
o tmishning yutug i. Uni to la, odilona egallash va rivojlantirish esa hozirgi
ʻ ʻ ʻ
avlodning vazifasidir. O z madaniy merosini, qadriyatlarini bilmaslik yoki
ʻ
mensimaslik manqurtlikdir. Ularni boyitib, yuksak darajaga ko tarishga intilmaslik
ʻ
esa millat va uning istiqloli uchun fojeadir. Ma naviyati yuksak darajada
ʼ
rivojlangan insongina istiqlol, vatanimizning ulug bir kelajagi uchun mehnat
ʻ
qilishga o zida kuch va qudrat topa oladi. Shaxs ma naviyati dastlab oila sharoitida
ʻ ʼ
shakllanadi va jamiyat ma naviyatini belgilovchi mezon sifatida namoyon bo ladi.
ʼ ʻ
Shu boisdan, madaniy merosdan, bugungi kun qadriyatlaridan tug ri foydalana
ʻ
olish, tarixdan to g ri xulosa chiqara bilish, o z tarixiga va bugungi ahvoliga,
ʻ ʻ ʻ
madaniy merosi va ma naviy qadriyatlariga, diniga va ahloqiga, mavjud siyosiy va
ʼ
huquqiy amaliyotiga, turmush tarziga tanqidiy ko z bilan qaray olish –
ʻ

mustaqillikni mustahkamlashning muhim ma naviy asosidir. Mana shu ma naviyʼ ʼ
asos har bir ota-ona, oilaga kirib borsagina oila ma naviyati qaror topishi tabiiydir.
ʼ
Aksincha bo lsa, oiladagi har bir yoshni jamiyatimizda bo layotgan o zgarishlarni
ʻ ʻ ʻ
noto g ri talqin etishga olib keladi. O zbek oilasida vataniga, xalqiga, oilasiga,
ʻ ʻ ʻ
istiqlol g oyalariga sadoqatli, fidokor, mustaqil fikrlaydigan, dunyo qarashi keng,
ʻ
e tiqodi yuksak, iqtidorli, tashabbuskor, mas uliyatli, ma naviy va jismoniy
ʼ ʼ ʼ
barkamol avlodni voyaga yetkazish kelajagi buyuk O zbekistonning gullab-
ʻ
yashnashi uchun garovdir. Yuksak ma naviyatga ega ota-ona oilaning mohiyati,
ʼ
qadri, burch, mas uliyat, oila vazifalari, oilada barkamol farzand tarbiyasi, oilani
ʼ
moddiy jihatdan ta minlash, uning osoyishtaligini saqlash kabi vazifalarni anglab
ʼ
yetadi va unga amal qiladi. Yuksak ma naviyatli ota-ona farzandlarini insonparvar,
ʼ
vatanparvar, axloqiy jihatdan pok, bilimli, kamtar, oliyjanob qilib tarbiyalaydi.
Yana shuni ham alohida ta kidlash joizki, oila qadriyatlari — bu barcha oila
ʼ
a zolari hurmat qiladigan, oilaviy munosabatlar uchun mustahkam poydevor
ʼ
bo lgan fazilatlar, xususiyatlar, harakatlar. Yaqinlar bilan doimiy muloqot, do st
ʻ ʻ
odamlarning yaqin qarindoshlari yaqin ekanligiga ishonch hissi odamda
xotirjamlikni uyg otadi.U har doim har qanday hayotiy vaziyatda ularning
ʻ
yordamiga umid qilishi mumkin.
Birgalikda o tkaziladigan dam olish hayotdan haqiqiy zavq olish usulidir.
ʻ
Yosh oila boshqa oilaviy qadriyatlarni qo llab-quvvatlashi kerak:
ʻ
 oilaning har bir a zosi uchun ahamiyatga ega bo lgan ma no har bir oila
ʼ ʻ ʼ
sevgini bilishi kerak;
 o zaro hurmat — boshqa shaxsning fikrlarini, hissiyotlarini va ehtiroslarini
ʻ
qabul qilish;
 halollik — agar oilada bunday qiymat bo lmasa, u boshqa shaxsning
ʻ
shaxsini hurmat qilmaslik deganidir;
 kechirish — xato qilgan odamlarni kechirishni o rgatish muhimdir;
ʻ
 saxovatlilik — oilada o zingiz qabul qilgan narsalar haqida o ylamasdan
ʻ ʻ
borish kerak.

 mas uliyat — bu qadriyat boshqa oila a zolarining xotirjam bo lishlariʼ ʼ ʻ
uchun zarurdir, chunki ular ishonadigan kishilar borligini biladilar;
 muloqot — bu qiymat oilani mustahkamlashga yordam beradi, muloqotni
susaytirishi noto g ri tushunishga va oilani buzishga olib keladi;
ʻ ʻ
 urf-odatlar — bu oilaning eng muhim qadriyatlaridan biridir, bu sizning va
yaqinlaringiz uchun xos bo lgan o ziga xoslikdir.
ʻ ʻ
Xalqimizda shunday milliy odat, an anava fazilatlar borki, ular boshqa
ʼ
xalqlarda yo qligidan tashqari insoniyat ma naviyatining nodir zarvaraqlari sifatida
ʻ ʼ
boshqalarda hayrat uyg otishga imonim komil. O zbek xalqi azaldan jamoa
ʻ ʻ
tuyg usiga moyil, — degan edi I.A.Karimov. — Bizlar to yda ham, azada ham
ʻ ʻ
yonma-yon turib, oddiy kunlarda ham bir-birining holidan xabar olib, kattaning
hurmatini, kichikning izzatini joy-joyiga qo yib, beva-bechoralarning,
ʻ
yetimyesirlarning boshini silab, xullas, odamgarchilikni barcha narsadan ustun
qo yib yashagan insonlarning farzandlari bo lamiz». Jamoaga suyanish va
ʻ ʻ
jamoatchilik fikrini hurmat qilish xalqimizning eng olijanob fazilatidir. Buni
mahallalardagi ijtimoiy-axloqiy rasm-rusumlar isbot qilib kelmoqda. Birgina to y
ʻ
marosimimizning o zini milliy fazilatlarimizning guldastasi desa bo ladi. O zbek
ʻ ʻ ʻ
xonadonidagi birorta to y kengashsiz, maslahatsiz o tmaydi. Hatto kelin va kuyov
ʻ ʻ
tanlashdan boshlanadigan odatlarimiz ham kelajakdagi yosh oilaning tinch-
totuvligini nazarda tutadi: kimning farzandi, ota-onasi qanday odamlar, mahalla-
kuyda obrusi qanaqa, mustaqil oila tebratib ketishga qurbi yetadimi, yomon qiliq,
yoki odatlari yo qmi, qarindosh-urug lari qanday odamlar, hatto avlodajdodlarida
ʻ ʻ
biror anduhik alomatlari bo lmaganmi? Bu savollarga ijobiy javob olingachgina
ʻ
ikki tomon o z rozi-rizoligini beradi. Bunday odatlarimizning nimasi yomon? ha,
ʻ
deb bunday savollar bilan kelin yo kuyov izlansa, yoshlarning mustaqilligi,
muhabbati poymol etilmaydimi, degan fikrlar bo lishi mumkin. To g ri, ba zan
ʻ ʻ ʻ ʼ
ota-ona obro si muhabbatdan ustunlik qilgan dalillar uchraydi. Lekin, umuman
ʻ
olganda, sinab-surishtirgan oilalarning qudachiligi, ota-onalar bosh-qosh bo lgan
ʻ
to y-u tomoshalarning natijasi yaxshi bo lishi hammaga ayon. Milliy urf-
ʻ ʻ
odatlarimiz, ota-bola, qaynona-kelin, qarindosh-urug chilik va hokazo ma naviy
ʻ ʼ

ziynatlarimizni o ylasak, ko z oldimizga birinchi galda Abdulla Qodiriyningʻ ʻ
«O tgan kunlar» romani keladi. Nazarimda, o zbek xalqining milliy fazilatlarini
ʻ ʻ
ulug lovchi, uni dunyodagi eng nozikta b xalqlar qatoriga olib chiqib, ko z-ko z
ʻ ʼ ʻ ʻ
qilgan bu romanga teng keladigan asar hamon yaratilgani yo q.
ʻ
O quvchilar hatto etnografik yo nalishda bo lsa-da, milliy g urur va iftixor
ʻ ʻ ʻ ʻ
tuyg ularini o yg otadigan o zbekona asarlarga chanqoq bo lib yurgandek tuyuladi.
ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ
Xulosa qilib aytganda, milliy qadriyatlarimizni yanada rivojlantirish
ma naviyma rifiy ishlarimizda benihoyat katta ahamiyatga ega. Ya ni o z
ʼ ʼ ʼ ʻ
taraqqiyot va islohot yo limizdan tezkorlik bilan ilgari siljishga kuchli ruhiy quvvat
ʻ
beradigan milliy madaniyatimiz, sharq falsafasining hayotbaxsh va teran
buloqlaridan bahramand bo lish muhimdir.
ʻ

Darsda ishlatiladigan tarqatma materiallar

OILA MASʼULIYATI, SHAʼNI VA QADRI

Купить