• Всего документов: 5844
  • Число пользователей: 15251

Информация о документе

Цена 35000UZS
Размер 273.0KB
Покупки 1
Дата загрузки 16 Июнь 2025
Расширение docx
Категория Экономика

Продавец

Amriddin Hamroqulov

Дата регистрации 23 Февраль 2025

37 Продаж

Parkent tumani Agrobank ATB AMALIYOT HISOBOTI

2 Mundarija 1) Tashkilotning tarixi, tashkiliy strukturasi va struktura birliklarining funksiyalarini о ‘rganish. 2) Amaliyot ob’yekti bilan bog‘liq bо‘lgan Qonunlar, О‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Farmonlari va Qarorlarini, Vazirlar Mahkamasining Qarorlarini hamda boshqa qonun osti hujjatlarini о‘rganish. 3) Amaliyot bazasi bо‘lgan tashkilotning faoliyatiga baho berish uchun iqtisodiy-moliyaviy kо‘rsatkichlarni to‘plash 4) Tо‘plangan iqtisodiy kо‘rstkichlarni ularning dinamikasini, о‘zgarish tendensiyalarini va omillarini, sabab-oqibat bog‘lanishlari va kutilayotgan natijalarini aniqlash, tahlil qilish. 5) hisoboti uchun zarur bо‘lgan iqtisodiy-moliyaviy kо‘rsatkichlarni tо‘plash va umumlashtirish. . 6) Ob’yektda olib borilayotgan iqtisodiy islohotlarda ishtirok etish 7) Tadqiqot ob ’ yektlarining rivojlanish istiqbollarini hukumat qarorlari , Davlat dasturlari va amaliyot о‘ tish bazasida mavjud b о‘ lgan ishlanmalar asosida о‘ rganish . 8) Amaliyot natijalari t о‘ g ‘ risidagi hisobotni rasmiylashtirish , amaliyot rahbari tomonidan k о‘ rsatilgan kamchiliklarni tuzatish va taqrizga taqdim etish . 20bo‘yicha natijadorlik indikatorlarini bajarmog‘i lozim.Amaliyot o‘tayotgan davrimda men bu transformatsion jarayonlarning joylardagi ko‘rinishini real tarzda kuzatdim. Xususan, kadrlar salohiyatini oshirish bo‘yicha o‘quv- seminarlar tashkil etilgani, xizmat sifati monitoringi yo‘lga qo‘yilgani, xodimlar faoliyati KPI asosida baholanayotganiga guvoh bo‘ldim.Shuningdek, bank tizimining barqaror rivojlanishida xalqaro moliyaviy tashkilotlar bilan hamkorlik muhim o‘rin tutadi. Agrobank jahon banki, Osiyo taraqqiyot banki kabi tashkilotlar bilan hamkorlikda mikrokreditlash, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatlash, ekologik loyihalarni moliyalashtirish bo‘yicha dasturlarni joriy etmoqda. Ushbu hamkorlik asosida Parkent tumanida bir necha fermer xo‘jaliklari uchun texnika va texnologiyalar xarid qilish kreditlari ajratilgan. Umuman olganda, Agrobankning Parkent tuman filiali faoliyati barcha milliy va hududiy rivojlanish dasturlariga mos ravishda yo‘lga qo‘yilgan. Ichki va tashqi omillar, mavjud resurslar, hukumat siyosati va amaliyot tajribalari asosida tahlil qilganda, ushbu filialning yaqin yillardagi rivojlanish istiqbollari ijobiy baholanishi mumkin. Bu filial faoliyatining kuchli moliyaviy asosga ega ekanligini, o‘sish salohiyati mavjudligini va raqamli transformatsiyaga tayyor ekanligini ko‘rsatadi. Xulosa 5vazifasini aniq biladi, ularni sidqidildan bajaradi va bu – bank ishonchliligini kuchaytiruvchi omil hisoblanadi.Tashkilotning strukturasi bir-birini to‘ldiruvchi tarzda tashkil etilgani, samaradorlikni oshirishda muhim rol o‘ynaydi. Har bir bo‘lim ish faoliyatini belgilangan reglament va ichki nizom asosida yuritadi. Shu asosda, har bir xodim va mijozning huquqiy va iqtisodiy manfaatlari himoya qilinadi. 2. Amaliyot ob’yekti bilan bog‘liq bо‘lgan Qonunlar, О‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Farmonlari va Qarorlarini, Vazirlar Mahkamasining Qarorlarini hamda boshqa qonun osti hujjatlarini о‘rganish. Amaliyot davomida nafaqat bank faoliyatining tashkiliy va amaliy jihatlari, balki huquqiy asoslarini ham o‘rganishga alohida e’tibor qaratdim. Chunki bank tizimi bevosita qonunchilikka tayangan holda faoliyat yuritadi va har bir moliyaviy operatsiya belgilangan me’yoriy hujjatlar asosida amalga oshiriladi. “Agrobank” ATB Parkent tumani filialida amaliyot o‘tar ekanman, tashkilot faoliyatini tartibga soluvchi bir nechta muhim qonunlar, Prezident farmonlari, hukumat qarorlari va qonun osti hujjatlarini tahlil qildim. Eng avvalo, bank tizimining umumiy huquqiy asoslari “Banklar va bank faoliyati to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni bilan tartibga solinadi. Ushbu qonun bankning huquqlari, majburiyatlari, mijozlar bilan munosabatlari, valyuta va kredit siyosatiga oid qoidalarni belgilaydi. Mazkur qonun asosida barcha bank amaliyotlari qonuniy asosda tashkil etiladi. Men bu qonunning asosiy boblarini, xususan, bank maxfiyligi, kreditlash mezonlari, garov siyosati va likvidlik talablari bilan bog‘liq qoidalarni o‘rganib chiqdim. Shuningdek, amaliyotimda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2009-yil 30-martdagi “Agrobank”ni tashkil etish to‘g‘risidagi farmoni asosida Agrobank faoliyatining yuridik poydevori bilan tanishdim. Ushbu farmonda Agrobankning asosiy vazifalari, ya’ni qishloq xo‘jaligini moliyalashtirish, 10Yuqorida qayd etilgan barcha ko‘rsatkichlar Parkent tumanidagi Agrobank filiali iqtisodiy jihatdan barqaror, moliyaviy jihatdan foydali faoliyat olib borayotganligini ko‘rsatadi. Men bu ko‘rsatkichlarni buxgalteriya hisobotlari, kredit jurnallari, balanslar va marketing tahlillari asosida yig‘dim. Har bir ko‘rsatkich real operatsiyalardan kelib chiqqani sababli, nazariy bilimlarimni amalda mustahkamlashga katta yordam berdi. Amaliyot davomida bankning moliyaviy holatini o‘rganish orqali menejment qarorlarini qanday asosda qabul qilish mumkinligini, qanday ko‘rsatkichlar bank barqarorligi va rivojlanishini belgilashda muhimligini chuqur anglab yetdim. Bu esa mening kasbiy tayyorgarligim uchun katta ahamiyatga ega bo‘ldi. To‘plangan iqtisodiy ko‘rsatkichlarni ularning dinamikasini, o‘zgarish tendensiyalarini va omillarini, sabab-oqibat bog‘lanishlari va kutilayotgan natijalarini aniqlash, tahlil qilish Amaliyot davomida to‘plangan iqtisodiy ko‘rsatkichlarni nafaqat raqamlar sifatida, balki ularning o‘zgaruvchanligini, har yildagi dinamikasini hamda bank faoliyatiga ta’sirini chuqur o‘rganishga harakat qildim. Sababi, raqamlar tahlilsiz hech narsani anglatmaydi — ularni to‘g‘ri baholash orqali tashkilotning 13O‘rtacha ish haqi 3,9 mln so‘m 4,2 mln so‘m 7,7 % Kutilayotgan natijalar esa shundan iboratki, mavjud o‘sish tendensiyalari saqlanib qolsa, 2025-yilda bank foydasi 5 milliard so‘mdan oshishi, mijozlar soni esa 10% ga ortishi mumkin. Shu bilan birga, mobil va onlayn xizmatlarga talab ortgani sababli, filial xizmatlarining raqamlashtirilgan qismi sezilarli darajada kengayadi. Hisoboti uchun zarur bo‘lgan iqtisodiy-moliyaviy ko‘rsatkichlarni to‘plash va umumlashtirish Amaliyot jarayonida tashkilotning iqtisodiy holatini real baholash, moliyaviy barqarorlik darajasini aniqlash, faoliyat samaradorligini ko‘rsatish uchun asosiy iqtisodiy-moliyaviy ko‘rsatkichlarni to‘plash va ularni tahlil qilish muhim bosqichlardan biri hisoblandi. Aynan shu maqsadda, Parkent tumanidagi “Agrobank” ATB filiali misolida mavjud ko‘rsatkichlar asosida tahliliy umumlashtirishlar olib bordim. Birinchi navbatda, aktiving umumiy hajmi asosiy moliyaviy ko‘rsatkichlardan biridir. 2024-yil yakunida filialning aktivlari 145 milliard so‘mni tashkil etdi. Ushbu ko‘rsatkich filial tomonidan mijozlarga ajratilgan kreditlar, mavjud pul mablag‘lari, qimmatli qog‘ozlar va boshqa aktivlar yig‘indisidan tarkib topgan. 2023-yilga nisbatan bu ko‘rsatkich 13,3 foizga o‘sgan. Ikkinchi asosiy ko‘rsatkich — kredit portfeli hajmi. Tahlillar asosida 2024- yil yakunida kredit portfeli 97 milliard so‘mga yetgan. Kreditlar qishloq xo‘jaligi, xizmat ko‘rsatish sohasi va iste’mol kreditlari shaklida taqsimlangan. Kreditlar tahlili shuni ko‘rsatadiki, ushbu portfel tarkibida eng yirik ulushni fermer xo‘jaliklari va mikrokorxonalar egallagan. Uchinchi ko‘rsatkich — depozitlar va omonatlar hajmi. Jismoniy shaxslar tomonidan 52 milliard so‘mlik omonatlar va yuridik shaxslardan 30 milliard 17to‘lovlar amalga oshirish imkoniyati borligi haqida tushuntirish ishlari olib bordim. Bu islohot bank faoliyatining zamonaviy texnologiyalar bilan uyg‘unlashayotganini ko‘rsatadi. Ikkinchidan, mikro va kichik biznes subyektlarini qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha olib borilayotgan islohotlar doirasida davlat subsidiyasi asosida ajratilayotgan imtiyozli kreditlar tahlil qilindi. Mening vazifam kredit arizalarini rasmiylashtirishda ishtirok etish, mijoz hujjatlarini buxgalteriyaga tayyor holda topshirish va ularning garov qiymatini hisoblashda yordam berish bo‘ldi. Uchinchidan, bank xizmatlari sifati va mijozlarga yondashuvni takomillashtirish islohotlari doirasida amalga oshirilayotgan o‘zgarishlarda faol qatnashdim. Xususan, mijozlarni kutish vaqtini qisqartirish, konsultatsiya xizmatlarini soddalashtirish va shikoyatlarni elektron tizim orqali qabul qilish jarayonlari yo‘lga qo‘yilgan. Men bu borada yangi elektron navbat tizimining sinovda ishlashida ishtirok etdim. To‘rtinchidan, bankda mehnat samaradorligini oshirish va ish faoliyatini monitoring qilish bo‘yicha tizimli o‘zgarishlar amalga oshirilmoqda. Har bir xodim faoliyati indikatorlar asosida baholanadi. Bunda men kadrlar bo‘limi faoliyatida ishtirok etib, ichki hisobotlarni shakllantirishda, rejalashtirishda yordam berdim. Beshinchidan, yashirin iqtisodiyotga qarshi kurash va moliyaviy shaffoflikni ta’minlash doirasida amalga oshirilayotgan ishlar men ishtirok etgan muhim yo‘nalishlardan biri bo‘ldi. Ayniqsa, yuridik shaxslar bilan hisob-kitoblarda faqat rasmiy hujjatlar va to‘liq soliqqa tortiladigan shartnomalar orqali ish yuritilishi bo‘yicha nazorat kuchaytirildi. Men bu holatda yuridik xizmat bo‘limi bilan hamkorlikda ishladim. Oltinchidan, ekologik barqarorlik va yashil bank xizmatlarini rivojlantirish doirasida energiya tejamkor texnologiyalarni moliyalashtirish bo‘yicha alohida kredit liniyalari joriy etilmoqda. Men bu yo‘nalishda ajratilgan kredit loyihalari hisobotlarini tayyorlashda yordam ko‘rsatdim. 15Ushbu to‘plangan ko‘rsatkichlarni umumlashtirar ekanman, ular bankning barqaror moliyaviy holatda ekanini, mijozlar ehtiyojiga mos xizmatlar ko‘rsatilib kelinayotganini tasdiqladi. Yillik o‘sish sur’atlari, rentabellik darajasi va likvidlik ko‘rsatkichlari ijobiy dinamikani namoyon etmoqda. Tahlillar bank resurslaridan maqsadli foydalanayotganini va ichki boshqaruvning samarali tashkil etilganini ko‘rsatdi. Bank aktivlari 2022 va 2024 6infratuzilmani rivojlantirish va kredit liniyalarini kengaytirish kabi ustuvor yo‘nalishlar belgilangan. Bank faoliyatining yana bir muhim huquqiy asosi — bu “Valyutani tartibga solish to‘g‘risida”gi qonun bo‘lib, u orqali banklar xorijiy valyutadagi operatsiyalarni qanday amalga oshirishi, valyuta ayirboshlash, eksport-import operatsiyalaridagi valyuta nazorati kabi jihatlar belgilab qo‘yilgan. Amaliyot davomida men bu qonun asosida valyuta nazorat jurnalini yuritish tartibini ham o‘rgandim. Bank buxgalteriyasi faoliyati “Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi qonun asosida yuritiladi. Bu qonun moliyaviy hisobotlar tuzish, daromad-xarajatlarni qayd etish, auditdan o‘tish va boshqa hisobot topshirish masalalarini tartibga soladi. Men aynan buxgalteriya bo‘limida ishlaganim bois, bu qonunning amaliy tatbiqini to‘g‘ridan-to‘g‘ri kuzatish imkoniga ega bo‘ldim. Vazirlar Mahkamasining bank faoliyatiga oid bir qator qarorlarini ham o‘rgandim. Jumladan, Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 12-iyundagi 371-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Kredit ajratish tartibi to‘g‘risidagi nizom” muhim hujjat bo‘lib, banklarda kredit berish, garov tahlili va foiz stavkalari belgilanadi. Bu qaror amaliyotda kredit menejerlari tomonidan yo‘l-yo‘riq sifatida ishlatiladi. Amaliyot davomida e’tibor bergan muhim qonun osti hujjatlaridan yana biri — bu O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining normativ hujjatlari bo‘ldi. Chunki Agrobank kabi tijorat banklari o‘z faoliyatini Markaziy bankning ko‘rsatmalariga muvofiq olib boradi. Ayniqsa, kredit limitlari, foiz stavkalari, likvidlik ko‘rsatkichlari, tashqi moliyaviy hisobot standartlari Markaziy bank me’yorlari asosida belgilanadi. Men ushbu normativ hujjatlarning kundalik bank faoliyatiga qanday ta’sir qilishini real amaliyotda ko‘rdim. Alohida e’tibor qaratganim — bu O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 12-martdagi PF–5969-sonli Farmoni, ya’ni “Bank tizimini isloh qilish va moliyaviy barqarorlikni oshirish strategiyasi”. Ushbu farmonda banklarni 14so‘mlik mablag‘lar jalb qilingan. Bu ko‘rsatkichlar bankka bo‘lgan ishonch, likvidlik va resurs bazasining mustahkamligini aks ettiradi. To‘rtinchi muhim ko‘rsatkich — sof foyda. 2024-yil davomida “Agrobank” Parkent filiali 4,6 milliard so‘m miqdorida sof foyda ko‘rsatdi. Bu daromadlar asosan kreditlardan olingan foizlar, xizmat haqi va komissiyalar hisobidan shakllandi. Sof foyda 2023-yilga nisbatan 9,5 foizga ortgan. Beshinchi ko‘rsatkich — muammoli kreditlar ulushi. Tahlillarga ko‘ra, muammoli kreditlar portfelining 2,1 foizini tashkil etgan. Bu nisbatan past ko‘rsatkich hisoblanadi va kredit siyosatining oqilona yuritilganidan dalolat beradi. Oltinchi muhim ko‘rsatkich — kapital yetarliligi. Ushbu ko‘rsatkich 12,5% bo‘lib, Markaziy bank belgilagan minimal darajadan yuqoriroq. Kapital yetarliligi bankning kredit risklariga bardoshlilik darajasini ko‘rsatadi. Yettinchi asosiy ko‘rsatkich — rentabellik. Kapital rentabelligi (ROE) 16% bo‘lsa, aktivlar rentabelligi (ROA) 2,8% atrofida qayd etilgan. Bu ko‘rsatkichlar filial moliyaviy resurslaridan unumli foydalanganini bildiradi. Sakkizinchi ko‘rsatkich — xodimlar soni va ish haqi. Filialda 38 nafar xodim faoliyat yuritadi. Ularning o‘rtacha oylik ish haqi 4,2 mln so‘mni tashkil qiladi. Bu darajada to‘lanadigan ish haqi filialda kadrlar barqarorligini ta’minlagan. To‘qqizinchi ko‘rsatkich — kundalik naqd pul aylanmasi. Filialda kunlik o‘rtacha kirim 400–500 million so‘mni, chiqim esa 380–450 million so‘mni tashkil etgan. Bu holat kassa balansining muvozanatli yuritilayotganidan dalolat beradi. O‘ninchi muhim parametr — mijozlar soni. 2024-yil yakunida 2 450 nafar jismoniy va 387 ta yuridik shaxs bank xizmatlaridan foydalanayotganligi aniqlandi. Bu filialning xizmat ko‘rsatish darajasi va mijozlarga qulay shart- sharoit yaratilganini ko‘rsatadi. 12yostig‘i kengayganini anglatadi. Bu o‘zgarish — bank o‘z kapitalini foyda hisobidan mustahkamlagani bilan bog‘liq. Kredit bozoridagi foiz stavkalari tahlili shuni ko‘rsatdiki, bank kreditlari bo‘yicha o‘rtacha yillik foiz stavkasi 2023-yilda 21% bo‘lgan bo‘lsa, 2024- yilda bu ko‘rsatkich 19,5% ga pasaygan. Bu bank tomonidan foiz siyosatini mijozlar foydasiga moslashtirishga intilganini bildiradi. Bu esa yangi mijozlarni jalb qilishda muhim rol o‘ynagan. Ish haqi va kadrlar siyosati bo‘yicha esa o‘zgarishlar barqaror bo‘ldi. O‘rtacha ish haqi 2023-yilda 3,9 mln so‘m atrofida bo‘lgan bo‘lsa, 2024-yilda 4,2 mln so‘mga yetdi. Bu kadrlar almashinuvi darajasini past saqlashga yordam berdi. Barqaror xodimlar tarkibi esa xizmat sifati va mijozlar ehtiyojiga tezkor javob berishni ta’minladi. Sabab-oqibat bog‘lanishlari nuqtai nazaridan qaraganda, kredit portfelining kengayishi daromadlar oshishiga, daromadlar oshishi esa foydaning ko‘payishiga olib kelgan. Boshqa tomondan, foydaning bir qismini bank kapitaliga qo‘shish esa kapital yetarliligini oshirishga xizmat qilgan. Aynan shunday bog‘liqliklar orqali bank faoliyati bir tizim sifatida ishlayotganini ko‘rish mumkin bo‘ldi. Iqtisodiy ko‘rsatkichlar dinamikasi Ko‘rsatkich nomi 2023-yil 2024-yil O‘sish (%) Aktivlar umumiy hajmi 128 mlrd so‘m 145 mlrd so‘m 13,3 % Kredit portfeli hajmi 85 mlrd so‘m 97 mlrd so‘m 14,1 % Jismoniy/yuridik omonatlar 70 mlrd so‘m 82 mlrd so‘m 17,1 % Yillik sof foyda 4,2 mlrd so‘m 4,6 mlrd so‘m 9,5 % Muammoli kreditlar ulushi 2,8 % 2,1 % -25 % Kapital yetarliligi 11,9 % 12,5 % +5,0 % O‘rtacha foiz stavkasi (kreditlar) 21 % 19,5 % -7,1 % 1RENESSANS TA'LIM UNIVERSITETI Moliya va moliyaviy texnologiyalar yo‘nalishi AMALIYOT HISOBOTI Rubbudlayeva Muattar Turdaliyevna Amaliyot joyi: Toshkent viloyati, Parkent tumanidagi Agrobank ATB filiali Amaliyot muddati: 2025-yil 19-apreldan 12-maygacha Lavozim: Buxgalter yordamchisi va ishchi Korxona rahbari: T Hamletov . 16Ob’yektda olib borilayotgan iqtisodiy islohotlarda ishtirok etish Amaliyot davomida nafaqat bankning kundalik operatsion ishlarida, balki filial miqyosida amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlar va ularni joriy etishdagi amaliy harakatlarda ham faol ishtirok etdim. Chunki bugungi kunda bank tizimida amalga oshirilayotgan islohotlar O‘zbekiston iqtisodiy siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biri hisoblanadi. Ushbu islohotlar asosan moliyaviy xizmatlar sifatini oshirish, raqamlashtirish jarayonlarini tezlashtirish, bank-mijoz munosabatlarini soddalashtirish va bozor talablariga mos kreditlash tizimini rivojlantirishga qaratilgan. Filialda iqtisodiy islohotlarning amalga oshirilishi, asosan, markaziy bosh ofisdan kelgan topshiriqlar va hukumat qarorlariga asoslanadi. Men ushbu islohotlarni joyida qanday amalga oshirilayotgani, ularning ichki mexanizmi va natijalarini amaliyotda ko‘rish imkoniga ega bo‘ldim. Birinchi navbatda, bank xizmatlarini raqamlashtirish bo‘yicha olib borilayotgan islohotlar doirasida “Agrobank” mobil ilovasining faol joriy etilayotgani guvohi bo‘ldim. Amaliyot davomida mijozlarga ilova orqali hisob raqam ochish, balansni kuzatish, kredit arizalari yuborish, QR-kod orqali 18Yettinchidan, yoshlarni tadbirkorlikka jalb etish maqsadida amalga oshirilayotgan “Yoshlar daftari” asosida ajratiladigan imtiyozli kreditlar bilan ishlashda ishtirok etdim. Bu kreditlar bo‘yicha hujjat topshirgan mijozlar bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri muloqot qilib, kerakli tushuntirishlarni berdim, ariza to‘ldirishda ko‘maklashdim. Amaliyot davrida bu kabi islohotlarda ishtirok etish orqali iqtisodiy o‘zgarishlarning faqat hujjatdagi ma’lumot emas, balki real faoliyatga ta’sir etuvchi omil ekanini his qildim. Bank faoliyatida har bir islohotning amaliy natijasini kuzatish, jarayon ichida bo‘lish, tizimdagi xodimlar bilan hamkorlikda ishlash menga katta tajriba berdi. Tadqiqot ob’yektlarining rivojlanish istiqbollarini hukumat qarorlari, davlat dasturlari va amaliyot o‘tish bazasida mavjud bo‘lgan ishlanmalar asosida o‘rganish Amaliyot davomida bank tizimidagi rivojlanish tendensiyalarini chuqur tahlil qilish, ularning kelgusidagi istiqbollarini aniqlash, mavjud imkoniyat va muammolarni baholash orqali Agrobank Parkent tuman filialining kelajakdagi o‘sish salohiyati haqida xulosa chiqarish imkoniga ega bo‘ldim. Bu jarayonda nafaqat bankdagi ichki ishlanmalar, balki O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, Vazirlar Mahkamasining qarorlari, Markaziy bank me’yoriy hujjatlari hamda amaliyot davomida olingan real ma’lumotlar tahlil etildi. Bank sektorining o‘sish istiqbollari bevosita davlat tomonidan tasdiqlangan 2020–2030 yillarda moliyaviy sektorni rivojlantirish strategiyasi, raqamli iqtisodiyot dasturi va “Yoshlar–kelajagimiz” kabi ijtimoiy-iqtisodiy dasturlar bilan chambarchas bog‘liq. Bu strategik hujjatlar bank tizimida raqamlashtirish, moliyaviy inklyuziya, innovatsion mahsulotlar joriy qilish, aholining barcha qatlamlariga teng xizmat ko‘rsatish imkoniyatlarini kengaytirishga qaratilgan. Amaliyot o‘tgan Parkent tumani “Agrobank” filiali aynan mana shu islohotlar va dasturlar doirasida faol ishtirok etmoqda. Jumladan, filial 8vositalar tashkil etadi. Amaliyot davomida filialning 2024-yil yakunlari bo‘yicha aktiving umumiy hajmi 145 milliard so‘mni tashkil qilgani aniqlandi. Bu filial darajasidagi bank uchun o‘rtacha ko‘rsatkich bo‘lib, barqaror faoliyat yuritayotganidan dalolat beradi. Ikkinchidan, kredit portfeli hajmi muhim moliyaviy ko‘rsatkich hisoblanadi. Filial tomonidan 2024-yilda umumiy hisobda 97 milliard so‘mlik kreditlar ajratilgan bo‘lib, bu avvalgi yilga nisbatan 12 foizga o‘sishni ko‘rsatdi. Ajratilgan kreditlar tarkibida qishloq xo‘jaligi uchun — 40%, savdo-sotiq sohasiga — 35%, uy-joy ta’miri va iste’mol kreditlari — 25% ni tashkil etdi. Uchinchidan, depozitlar hajmi orqali bankning likvidlik darajasi baholanadi. 2024-yil yakunlari bo‘yicha Parkent filiali bo‘yicha jismoniy shaxslardan jalb qilingan omonatlar 52 milliard so‘mni, yuridik shaxslar hisobidagi mablag‘lar esa 30 milliard so‘mni tashkil etdi. Bu ko‘rsatkich bankka bo‘lgan ishonchning yuqoriligidan dalolat beradi. To‘rtinchidan, foyda va zararlar balansini tahlil qildim. Filial 2024-yil davomida jami 4,6 milliard so‘mlik sof foyda ko‘rsatgan bo‘lib, bu 2023- yildagidan 8% ko‘pdir. Bunda asosiy foyda manbalari sifatida foizli daromadlar (kreditdan) va komissiyaviy xizmatlar ajralib turadi. Ayniqsa, plastik kartochkalar bilan ishlash, to‘lov xizmatlari va xalqaro pul o‘tkazmalari orqali daromad ortgan. Beshinchidan, bankning rentabellik darajasi — ya’ni aktivlar rentabelligi (ROA) va kapital rentabelligi (ROE) ko‘rsatkichlari ham muhim. ROA ko‘rsatkichi 2,8% ni, ROE esa 16% ni tashkil etdi. Bu esa bank moliyaviy resurslarini samarali ishlatayotganini anglatadi. Oltinchidan, naqd pul aylanmasi va kassa operatsiyalari hajmi ham moliyaviy barqarorlikni ko‘rsatadi. Filialda o‘rtacha kunlik naqd pul kirimi 400–500 million so‘m atrofida bo‘lib, chiqim esa 380–450 million so‘mni tashkil etadi. Bu kassa balansining optimal holatda saqlanishini ta’minlaydi. 3 Tashkilotning tarixi, tashkiliy strukturasi va struktura birliklarining funksiyalarini o‘rganish Amaliyot davomida birinchi o‘rgangan yo‘nalishim bu – tashkilotning tarixi, ichki tuzilmasi va har bir bo‘limning funksional vazifalarini chuqur tahlil qilish bo‘ldi. Meni amaliyot joyim bo‘lgan Parkent tumani “Agrobank” ATB filiali – moliyaviy xizmat ko‘rsatishda yirik va tizimli ish yuritadigan muassasalardan biridir. Ushbu filialning faoliyati O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2009-yildagi qaroriga asosan tashkil etilgan Agrobank tizimiga mansub bo‘lib, qishloq xo‘jaligi, tadbirkorlik va boshqa iqtisodiy sohalarga kredit va moliyaviy xizmatlar ko‘rsatish orqali iqtisodiy rivojlanishga xizmat qiladi. Parkent tuman filiali ushbu umumiy tizimning muhim hududiy bo‘g‘ini sifatida faoliyat yuritadi. Bu filial asosan tumandagi dehqonlar, fermer xo‘jaliklari, kichik biznes egalari, xizmat ko‘rsatish sohasi vakillari va oddiy aholi uchun bank xizmatlari ko‘rsatadi. Men tashkilotning tarixiy taraqqiyoti, rivojlanish bosqichlari va xizmat ko‘rsatish yo‘nalishlarini o‘rgandim. Filialning o‘ziga xosligi shundaki, u mahalliy ehtiyojlarga moslashtirilgan xizmatlarni taklif etadi. Filialning tashkiliy tuzilmasi vertikal boshqaruv printsipiga asoslangan. Rahbarlik tizimi yuqoridan pastga qarab shakllangan bo‘lib, barcha bo‘limlar bevosita filial direktori hamda markaziy bosh ofisga bo‘ysunadi. Men amaliyot davomida quyidagi bo‘limlar faoliyati bilan yaqindan tanishdim: 1. Kreditlash bo‘limi – bu bo‘lim bankning asosiy yo‘nalishlaridan biri hisoblanadi. Bo‘lim qishloq xo‘jaligi, mikro, kichik va o‘rta biznes subyektlariga kreditlar ajratadi, kredit liniyalari bilan ishlaydi. Kredit berishdan oldin mijozlarning moliyaviy ahvolini tahlil qilish, garov ta’minotini o‘rganish va qaror qabul qilish – bu bo‘lim zimmasida. 2. Buxgalteriya bo‘limi – amaliyotim asosan aynan shu bo‘limda o‘tdi. Bu yerda barcha moliyaviy operatsiyalar, kirim-chiqimlar, to‘lovlar, balanslar 7raqamlashtirish, aholi va tadbirkorlik subyektlariga qulay moliyaviy muhit yaratish, tijorat banklarining ichki boshqaruvini takomillashtirish bo‘yicha aniq ko‘rsatmalar berilgan. Amaliyot davomida bu strategiyaning qator elementlari, xususan raqamli xizmatlar, onlayn banking, mobil ilovalar orqali xizmat ko‘rsatish mexanizmlarining tatbiq etilayotganiga guvoh bo‘ldim. Bundan tashqari, bank tizimi xodimlariga oid qonunchilik ham muhim o‘rin tutadi. Jumladan, Mehnat kodeksi, Ish haqi to‘g‘risidagi qonun, Xodimlarni ijtimoiy himoya qilish bo‘yicha qonunlar bankdagi kadrlar bo‘limi faoliyatining asosiy tayanchidir. Men bu hujjatlar asosida mehnat shartnomalarini tuzish, shaxsiy hujjatlar yuritish, xodimlarga beriladigan mehnat ta’tili, moddiy rag‘batlantirish mexanizmlarini o‘rgandim. Amaliyot davomida tashkilot faoliyatini tartibga soluvchi bir qator qonunlar, Prezident farmonlari va boshqa normativ hujjatlar bilan yaqindan tanishdim. Ularni o‘rganish nafaqat nazariy bilimlarimni mustahkamladi, balki amaliy ko‘nikmalarimni ham kengaytirdi. Ushbu hujjatlar har bir moliyaviy qarorning, har bir mijoz bilan ishlash bosqichining huquqiy poydevorini tashkil qiladi. Bu esa kelgusida bank sohasida ishlashni istagan mutaxassis uchun muhim asos hisoblanadi. Amaliyot bazasi bo‘lgan tashkilotning faoliyatiga baho berish uchun iqtisodiy-moliyaviy ko‘rsatkichlarni to‘plash Amaliyot davomida tashkilot faoliyatiga har tomonlama baho berish uchun zarur bo‘lgan iqtisodiy-moliyaviy ko‘rsatkichlarni tizimli ravishda to‘plashga alohida e’tibor qaratdim. Chunki bu ko‘rsatkichlar asosida bankning moliyaviy holatini, rentabelligini, to‘lovga layoqatliligini va barqarorligini aniqlash mumkin bo‘ladi. Bu jarayon nafaqat buxgalteriya bo‘limida, balki kredit bo‘limi, marketing, moliyaviy tahlil va hisobotlar bilan shug‘ullanuvchi boshqa tuzilmalar faoliyati bilan uzviy bog‘liqdir. Birinchidan, asosiy ko‘rsatkichlardan biri bu — aktiving umumiy hajmidir. Parkent tumani “Agrobank” ATB filialida aktiving asosiy qismini mijozlarga berilgan kreditlar, pul mablag‘lari, qimmatli qog‘ozlar va boshqa moliyaviy 4yuritiladi. Bank ichidagi hisob-kitoblar, daromad va xarajatlarning nazorati, xodimlarga ish haqi hisoblash va moliyaviy hisobotlarni tayyorlash bu bo‘lim orqali amalga oshiriladi. 3. Kassa bo‘limi – jismoniy shaxslardan naqd pul qabul qilish va berish, valyuta ayirboshlash, pul o‘tkazmalari, plastik kartalar bo‘yicha operatsiyalar bajariladi. Kassirlar doimiy nazorat ostida ishlaydi, xavfsizlik choralari kuchli. 4. Axborot texnologiyalari (IT) bo‘limi – barcha kompyuter tizimlari, bank dasturlarining ishlashi, mijoz ma’lumotlarini himoya qilish, onlayn xizmatlarni kuzatish bu yerda amalga oshiriladi. Ular bank operatsiyalarining texnik asosini ta’minlaydi. 5. Kadrlar bo‘limi – bu bo‘lim xodimlarni ishga qabul qilish, shaxsiy ish hujjatlarini yuritish, mehnat shartnomalari, intizom masalalari, o‘qitish va malaka oshirish ishlarini olib boradi. 6. Marketing va mijozlarga xizmat ko‘rsatish bo‘limi – bu bo‘lim aholiga ko‘rsatiladigan xizmatlarni targ‘ib qilish, yangi mijozlar jalb etish, reklama aksiyalarini rejalashtirish bilan shug‘ullanadi. Shuningdek, mijozlardan kelgan shikoyat va takliflarni ham qabul qiladi. 7. Ichki audit va nazorat bo‘limi – bu bo‘lim bank ichidagi moliyaviy intizom, qonuniylik, hujjat yuritishdagi aniqliklarni tekshiradi. Har chorakda ichki audit o‘tkaziladi. 8. Yuridik xizmat – barcha kredit shartnomalarini huquqiy jihatdan ko‘rib chiqish, sud ishlari bilan shug‘ullanish, nizolarni hal etish bu bo‘lim zimmasiga yuklangan. Har bir bo‘limning o‘ziga xos funksiyasi bor va ular o‘zaro uzviy aloqada ishlaydi. Kredit bo‘limi qaror chiqarishdan oldin buxgalteriyadan hisobot oladi, yuridik bo‘lim shartnomani tekshiradi, kassa esa kreditni chiqaradi. Bunday ko‘p bosqichli, ammo tartibli tizim bank ishonchliligini ta’minlaydi.Amaliyot davomida tashkilotda o‘rnatilgan boshqaruv madaniyati, xodimlar o‘rtasidagi intizom va muomala madaniyati ham e’tiborimni tortdi. Har bir xodim o‘z 9Yettinchidan, kredit portfeli sifati ham baholandi. Men o‘rgangan ma’lumotlarga ko‘ra, filialda “muammoli kreditlar” ulushi 2,1% ni tashkil etgan. Bu nisbatan past ko‘rsatkich bo‘lib, kredit siyosatining oqilona yuritilayotganidan dalolat beradi. Sakkizinchidan, xodimlar soni va ish haqi fondi ham bank faoliyatiga baho berishda yordam beradi. Filialda jami 38 nafar xodim ishlaydi, ular orasida kredit menejerlari, kassirlar, buxgalterlar va yuristlar mavjud. O‘rtacha oylik ish haqi 4,2 million so‘mni tashkil etadi. Bu esa muloqotdagi barqarorlik va kadrlar almashinuvi pastligiga sabab bo‘ladi. To‘qqizinchidan, xizmat ko‘rsatish sifati va mijozlar soni — muhim ko‘rsatkichlardan biridir. 2024-yil yakunida Parkent tumani bo‘yicha Agrobank filialida 2 450 ta jismoniy mijoz va 387 ta yuridik mijoz faol hisoblangan. Ularga xizmat ko‘rsatish vaqti qisqartirilgani, mobil ilovalar va onlayn platformalar joriy etilgani foydalanuvchi tajribasini ijobiy ta’sir qilgan. O‘ninchidan, kapital yetarliligi ko‘rsatkichi ham tahlil qilindi. Bu ko‘rsatkich bankning mavjud risklarga bardosh bera olish darajasini bildiradi. Filialda bu ko‘rsatkich 12,5% ni tashkil etadi, bu Markaziy bank talab qilgan minimal darajadan yuqoriroq. Iqtisodiy-moliyaviy ko‘rsatkichlar jadvali 22qildim. Bu ko‘rsatkichlar asosida bank faoliyatining barqaror va rentabel ekaniga ishonch hosil qildim. Shuningdek, hukumat qarorlari, davlat dasturlari va bankning ichki strategik hujjatlari asosida filialning yaqin yillardagi rivojlanish istiqbollarini tahlil qildim. Xususan, raqamli xizmatlarning kengayishi, mijozlarga sodiqlik dasturlarining yo‘lga qo‘yilishi, moliyaviy savodxonlikka qaratilgan tashabbuslar bankning mintaqadagi mavqeini mustahkamlashiga xizmat qilishini angladim. Amaliyot davomida mijozlarga xizmat ko‘rsatish etikasi, xodimlar o‘rtasidagi ichki madaniyat, tashkilot intizomi va jamoaviy ishlash muhitining ahamiyati haqida ham chuqur tushunchaga ega bo‘ldim. Har bir ishchi o‘z vazifasini biladi, ichki boshqaruv tizimi qat’iy qoidalarga asoslangan. Yakuniy tahlillar shuni ko‘rsatdiki, Agrobank Parkent tumani filiali — moliyaviy xizmatlar ko‘rsatishda ishonchli, innovatsiyalarga ochiq va ijtimoiy mas’uliyatni his qiladigan moliyaviy muassasa hisoblanadi. Bu yerda olib borilgan iqtisodiy islohotlar, bank-mijoz aloqalari, kadrlarga bo‘lgan e’tibor, xizmat turlarining zamonaviylashuvi — barchasi bankning istiqbolli faoliyat yuritayotganini tasdiqlaydi.Shu bois, amaliyot davomida nafaqat texnik va hujjat yuritish ko‘nikmalarini, balki kasbiy madaniyat, mehnat etikasi va mas’uliyatlilik tuyg‘usini ham o‘zlashtirishga erishdim. Bu tajribalar mening kelajakdagi kasbiy faoliyatimda mustahkam poydevor bo‘lib xizmat qiladi. 19tomonidan raqamli xizmatlar turlarini kengaytirish, masofaviy bank xizmatlarini rivojlantirish, mobil ilova imkoniyatlarini yangilash va keng aholi qatlamini bank xizmatlariga jalb qilish ustuvor vazifalardan biri qilib belgilangan.Rivojlanish istiqbollarini baholashda filial tomonidan tayyorlangan ichki moliyaviy ko‘rsatkichlar tahlili, kredit portfeli hajmi, omonat bazasining kengayishi, mijozlar sonining o‘sishi va xizmat sifati indikatorlari asosiy mezon sifatida olindi. Mavjud o‘sish sur’atlari va tashqi omillarni hisobga olgan holda, 2025–2026 yillar davomida filial aktivlarini 170 milliard so‘mga yetkazish, mijozlar sonini 10 foizga oshirish va yangi xizmat turlarini joriy etish rejalashtirilgan. Parkent tumani o‘zining qishloq xo‘jaligi salohiyati bilan ajralib turadi. Shu sababli filial uchun “Har bir oilaga tadbirkorlik” dasturi, fermerlarni moliyaviy qo‘llab-quvvatlash mexanizmlari, agrosanoat kooperatsiyasini moliyalashtirish asosiy rivojlanish yo‘nalishlari sifatida belgilangan. Bu borada O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2023-yil 20-fevraldagi PQ-53-son qaroriga asosan kichik biznes subyektlariga past foizli kreditlar ajratish tizimi yo‘lga qo‘yilgan. Amaliyot jarayonida men ham ushbu kredit loyihalarining rasmiylashtirilishida qatnashdim.Filialda mavjud ishlanmalar, ya’ni marketing hisobotlari, ichki monitoring natijalari va audit xulosalari asosida 3 yillik rivojlanish konsepsiyasi ishlab chiqilgan. Bu konsepsiyada aholining moliyaviy savodxonligini oshirish, mijozlar bilan aloqalarni avtomatlashtirish, bank ichidagi ish jarayonlarini raqamlashtirish bo‘yicha aniq chora-tadbirlar belgilangan. Bu ishlanmalar asosida filialning transformatsiya jarayonlari tezlashmoqda. Bundan tashqari, davlat tomonidan bank tizimini mustahkamlash maqsadida joriy etilgan “Banklarni transformatsiya qilish va xususiylashtirish bo‘yicha 2025-yilgacha bo‘lgan strategiya” doirasida Agrobank ham o‘z faoliyatini yangilash ustida ishlamoqda. Bu strategiyaga ko‘ra, har bir filial o‘zining mustaqil rentabelligini oshirish, xususiy investorlar uchun jozibadorlikni ta’minlash, menejment sifatini yaxshilash va risklarni minimallashtirish 11moliyaviy holati, rivojlanish sur’atlari va muammolarni oldindan ko‘ra olish imkoniyati yaratiladi. Eng avvalo, aktiving umumiy hajmi 2023-yilda 128 milliard so‘m bo‘lgan bo‘lsa, 2024-yil yakunida bu ko‘rsatkich 145 milliard so‘mga yetgan. Bu 13,3 foizlik o‘sishni anglatadi. Bu o‘sishning asosiy omillari sifatida kredit portfelining kengayishi, yangi mijozlar jalb qilinishi va omonatlar bazasining kengayishi bo‘ldi. Kredit portfeli bo‘yicha tahlil qilganda, 2023-yilda 85 milliard so‘m bo‘lgan kreditlar hajmi 2024-yilda 97 milliard so‘mga yetdi. Bu 14,1 foizlik o‘sishni anglatadi. Ushbu tendensiya, asosan, qishloq xo‘jaligi sektorida ajratilgan uzoq muddatli kreditlarning ko‘payishi va davlat tomonidan subsidiya asosida berilgan imtiyozli kreditlar hisobiga yuzaga kelgan. Omonatlar hajmi, ya’ni jismoniy va yuridik shaxslardan jalb qilingan mablag‘lar soni 2023-yilda 70 milliard so‘m atrofida bo‘lgan bo‘lsa, 2024-yil yakunida bu ko‘rsatkich 82 milliard so‘mga yetgan. Bu 17,1 foizlik o‘sishni bildiradi. Bu o‘zgarishning asosiy sababi sifatida mijozlarga taklif etilgan foiz stavkalarining raqobatbardoshligi, sodiqlik dasturlarining kengaytirilishi va elektron bank xizmatlarining ommalashuvi ko‘rsatiladi. Foyda bo‘yicha esa, 2023-yilda 4,2 milliard so‘mlik sof foyda qayd etilgan bo‘lsa, 2024-yilda bu ko‘rsatkich 4,6 milliard so‘mni tashkil etdi. Garchi o‘sish foizi 9,5% atrofida bo‘lsa-da, bu bank foydasi barqarorligini anglatadi. Bu yerda muhim jihat — daromadlar hajmi oshib borayotgan bo‘lsa-da, xarajatlar (shu jumladan, operatsion xarajatlar) ham nisbatan ko‘paygan. Muammoli kreditlar darajasi 2023-yilda 2,8% bo‘lgan bo‘lsa, 2024-yilda 2,1% gacha kamaygan. Bu esa kredit siyosatining yaxshilanganini, mijozlarning to‘lov intizomi oshganini bildiradi. Bu holatda “Agrobank” tomonidan kredit oldi-kredit so‘nggi monitoringining kuchaytirilgani muhim omil bo‘ldi. Kapital yetarliligi 2023-yilda 11,9% bo‘lgan bo‘lsa, 2024-yilda bu ko‘rsatkich 12,5% gacha ko‘tarilgan. Bu esa bankning moliyaviy xavfsizlik 212025-yil 19-apreldan 12-maygacha bo‘lgan muddatda Parkent tumanidagi Agrobank ATB filialida o‘tkazgan amaliyotim davomida nazariy bilimlarimni amaliy faoliyat bilan bog‘lash imkoniyatiga ega bo‘ldim. Bu davr mobaynida bank tizimining real ishlash mexanizmlarini, moliyaviy hujjatlarning yuritilishi, mijozlarga xizmat ko‘rsatish tamoyillari va bank boshqaruv tizimi bo‘yicha boy tajriba to‘pladim. Amaliyot mobaynida, eng avvalo, bankning tashkil topgan tarixi, tashkiliy tuzilmasi, ichki bo‘limlar o‘rtasidagi funksional aloqalar bilan tanishdim. Kredit bo‘limi, buxgalteriya, kassa, axborot texnologiyalari va marketing bo‘limlari ish faoliyatini o‘rganib, har bir bo‘limning tashkilotdagi ahamiyati va mas’uliyat doirasini amalda kuzatdim. Buxgalteriya bo‘limida faol ishtirok etish orqali moliyaviy hisobotlar tayyorlash, kundalik operatsiyalarni rasmiylashtirish, kassa operatsiyalari va kirim-chiqim hujjatlari bilan ishlash tajribasini orttirdim. Bu orqali buxgalteriya hisobi bo‘yicha nazariy bilimlarim mustahkamlandi. Kreditlash siyosati bo‘yicha, mijozlarning kredit olish jarayoni, arizalarni qabul qilish va garov tahlili bosqichlarida qatnashdim. Ayniqsa, kichik biznes va fermer xo‘jaliklarini kreditlash bo‘yicha davlat subsidiyali dasturlarning amalga oshirilishini amalda kuzatdim. Parkent tumani Agrobank filialida olib borilayotgan iqtisodiy islohotlar — raqamlashtirish, xizmatlar sifatini oshirish, yangi xizmat turlarini joriy etish kabi o‘zgarishlar real amaliyotda qanday ko‘rinishga ega ekanini chuqur o‘rgandim. Mobil ilovalar, onlayn to‘lovlar, elektron navbat tizimi, masofaviy maslahat xizmatlari kabi texnologik yangiliklar mijozlar uchun qanday qulayliklar yaratganini tahlil qildim. Bank faoliyatini tahlil qilish uchun iqtisodiy-moliyaviy ko‘rsatkichlarni yig‘dim va umumlashtirdim. 2023 va 2024-yillardagi solishtirma raqamlarni o‘rganib, aktivlar hajmi, kredit portfeli, foyda darajasi, muammoli kreditlar ulushi, omonatlar hajmi kabi ko‘rsatkichlarning ijobiy dinamikasini qayd

 Parkent tumanidagi Agrobank ATB AMALIYOT HISOBOTI                       Agrobank  AMALIYOT HISOBOTI 

Купить