Документ

Всего документов: 5844
Число пользователей: 15251

Информация о документе

Цена	20000UZS
Размер	813.9KB
Покупки	0
Дата загрузки	03 Июнь 2025
Расширение	docx
Категория	Экономика

Paxtani dastlabki ishlashdagi xorijiy mamlakatlar texnologiyasi

Qo‘zg‘almas modul buzgich:
1-valikli platforma loki; 2-qoziqli baraban; 3-olib ketuvchi shnek.

ichida: Del'tapayn, Peymister, Stounvill, Apala va Lankort seleksion
navlari keng tarqalgan bo‘lsa, uzun tolalilar uchun Pima-6 seleksion navi
asosiy hisoblanadi.Agar AQSHda 1950- yilda mavsumiga 8000 paxta
tozalash zavodlari 3472000 tonna tola ishlab chiqargan bo‘lsa, hozirgi
kunda 1700 paxta tozalash korxonalari mavsumida 3255000 tonna tola
yetkazib bermoqda, ya’ni bitta zavodga o‘rtacha 2000 tonna tola ishlab
chiqarish to‘g‘ri kelar ekan. Aslida paxta tozalash zavodlarining
xomashyoni ishlab chiqarish muddati 3-4 oydan ortmaydi. Paxta sanoati
uchun texnologik uskunalar, qurilmalar, agregatlar va moslamalami,
asosan, ≪ Kontinental' Igl ≫ , ≪ Lyummus ≫ va ≪ Samuyel Djekson ≫
uskunasozlik firmalari tayyorlaydi. Bu firmalarda ishlab chiqariladigan
texnologik uskunalaming konstruksion tuzilishlari bo‘lgani bilan,
ulaming asosiy texnik ko‘rsatkichlari va vazifalaridafarq kam. Misol
uchun ≪ Kontinental' Igl ≫ uskunasozlik firmasi tomonidan paxta
tozalash zavodlari uchun yaratilgan zamonaviy uskunalar majmuasi
texnologik jarayonini ko‘rib chiqaylik. Bu majmua quyidagi jarayonlami
hal qiladi:
♦ modulni (zichlangan chigitli paxta) avtomatlashtirilgan uslubda
buzish;
♦ ikki va uch marta chigitli paxtani yirik iflosliklardan hamda chigitli
paxtaga aralashgan og‘ir jismlami ajratish;
♦ ko‘p marta chigitli paxtani mayda iflosliklardan tozalash;
♦ chigitli paxtani ishlab chiqarishga avtomatlashtirilgan holda
uzatish;
♦ texnologik uskunalaming ishlashi va butun zavodni sozlash va
boshqarish;

2.1. Dunyo miqyosida paxtani yetishtirish dinamikasi.
Chigitli paxta dunyoning Antraktidadan boshqa hamma qit'asida
o‘stirilib yetishtiriladi va undan olingan mahsulotlar ishlab chiqarish
sanoatining ko‘pchilik tarmoqlarida xomashyo sifatida ishlatiladi.
Hozirgi vaqtda butun dunyoda yetishtiriladigan chigitli paxtaning 63
foizidan ko‘prog‘i Osiyo qit'asiga to‘g‘ri keladi. Amerika qit'asida jami
paxtaning qariyb 27 foizni yetishtiriladigan bo‘lsa, Afrika qit'asining
ulushi 8 foizni tashkil etadi. Yevropa va Avstraliya qit'alariga dunyodagi
yetishtiriladigan paxtaning faqat 2 foizi to‘g‘ri keladi.Chigitli paxta
yetishtiriladigan dunyodagi 70 ta mamlakat ichida Xitoy Xalq
Respublikasi, Hindiston, Amerika Qo‘shma Shtatlari, Pokiston,
Braziliya, 0 ‘zbekiston, Turkiya asosiy o‘rinlami egallab turibdi.
Yuqorida keltirilgan mamlakatlar orasida AQSH o‘zining chigitli paxta
mahsulotlarini ishlab chiqarish texnologiyasi va texnikasi bo‘yicha
yaxshi rivojlangan mamlakatlar qatoriga kiradi. Chigitli paxta Amerika
Qo‘shma Shtatlarining to‘rtta geogralik hududi - Janubiy-Sharq, 0 ‘rta
Janub, Janubiy G ‘arb va Uzoq G‘arb tomonlarida yetishtiriladi.
AQSHning Janubiy-Sharq hududida yetishtiriladigan chigitli paxtaning
umumiy hajmi 8 foizini tashkil qiladi. 0 ‘rta Janub hududida esa chigitli
paxtaning 29% yetishtiriladi. Janubiy-G‘arbida umumiy yetishtiriladigan
chigitli paxtaning 29% tashkil etadi va ishlab chiqarilgan tolaning
yarmidan ko‘prog‘i eksportga jo ‘natiladi. Uzoq G ‘arb hududida
AQSHda tayyorlanadigan chigitli paxtaning 34% yetishtiriladi va ishlab
chiqarilgan tolaning asosiy qismi xorijiy mamlakatlar (Yevropa)ga
eksport qilinadi. Amerika Qo‘shma Shtatida ham o‘rta tolali, ham uzun
tolali chigitli paxta yetishtirganligi sababli o‘rta tolali chigitli paxtalar

aerodinamik qarshiligi kamayadi. Shuningdek tolaning havo bilan ajralib
chiqib ketishi darajasi kamayadi. Quyidagi rasmda paxta separatori
to’rining to’rli yuzasidan teshiklarning joylashishi ko’rsatilgan.

♦ katta ish unumdorligida chigitli paxtadan tolasini ajratish (jinlash);
♦ ajratilgan (jinlangan) tolani nuqsonlar va iflosliklardan unumli
tozalash;
♦ soatiga 50 ta toygacha bo‘lgan ish unumdorlikda tolani
avtomatlashtirilgan zichlash uskunalarida (presslarda) toylash, o‘rash,
bog‘lash, ulash va tamg‘alash (markirovka qilish). Xorijiy mamlakatlar
orasida Amerika Qo‘shma Shtatlari (AQSH) mamlakati chigitli paxtaga
dastlabki ishlov berish texnologiyasi rivojlangan va zamonaviy ilg‘or
texnikaga ega. Shuning uchun Amerika Qo‘shma Shtatlaridagi chigitli
paxtani qayta ishlash korxonalarida o‘rta va uzun tolali chigitli paxtadan
tola ishlab chiqarishda qo'llaniladigan ilg'or texnologik jarayonlarni
o‘rganishda ≪ Lyummus ≫ korporatsiyasi, ≪ Kontinental Igl ≫
uskunasozlik firmasi taklif etilgan uskunalar majmuasini misol qilib
keltirish mumkin.
2.2. Chigitli paxtani qabul qilish, joylash, saqlash va ishlab
chiqarishga uzatishning modul texnologiyasi.
Chigitli paxtani qayta ishlab berishda texnologiya va texnikasi
rivojlangan xorijiy mamlakatlar tajribasida chigitli paxtani qabul qilish,
joylash, saqlash, tashish va ishlab berishga uzatishning modul
texnologiyasidan keng foydalaniladi. Bu, o‘z navbatida, yuqorida
aytilgan chigitli paxta bilan bog‘liq bo‘lgan barcha ishlami to‘la
mexanizatsiyalashtirish va avtomatizatsiyalashtirish imkoniyatini
yaratmoqda. Misol tariqasida ≪ Xorell Kompani Ink ≫ firmasi (AQSH)
taklif etgan modul texnologiyasini ko‘rish mumkin.U modul tizimi
quyidagi uskunalami o‘z ichiga oladi:

Xulosa
Paxta tozalash zavodlarining asosiy vazifasi har yili qabul qilingan chigitli
paxtadan uning tabiiy xususiyatlarini saqlagan holda yuqori sifatli tola, lint va
chigit ishlab chiqarishdan iborat. Bundan tashqari, ishlab chiqarish chiqindilarini
qayta tozalab, ular tarkibidagi tolalarni ajratib olish hamda urug`lik chigitlarni
kasalliklarga qarshi dorilash bilan ham shug`ullanadi
Paxta tozalash zavodlarining asosiy texnologik mashinasi ikki xil - arrali jin
va valikli jin bo’lib, arrali jinlar o’rnatilgan zavodlarda o’rta tolali paxta va valikli
jinlar o’rnatilgan zavodlarda esa ingichka tolali paxta ishlanadi.
Mamlakatimizda 4-5 arrali jinlar o’rnatilgan bir batareyali va ikki batareyali
(8-10 jinli) zavodlar bor. Valikli jinlar ham batareya tarzida joylashtirilib, har
batareyada 12 donadan mashina bo’ladi.
Jinlash jarayonida chiqarilayotgan tolalarning hammasi maxsus tola tozalash
mashinalarida oxirgi marta tozalanib, gidravlik presslarda toylanib sim yoki
lentalar bilan bog`lanadi,
Texnik chigitlar II, III va IV tip lint olish uchun uch martali linterlanadi va
har bir tip lint alohida presslanib toy shakliga keltiriladi. Urug`lik chigitlar ikkinchi
linterlashdan keyin urug`lik chigitni ishlaydigan mahsus tsexga yuboriladi, u erda
saralanadi, tuksizlantiriladi va maxsus kimyoviy dorilar bilan ishlanib,
zararsizlantiriladi.

Paxta terish kombaynidan chigitli paxtani
modulga ortish jarayoni.
♦ modul tayyorlagich;
♦ chigitli paxtani tashish uchun qayta yuklagich;
♦ modullami tashuvchi treyler;
♦ qo‘zg‘almas o‘matilgan modul buzgich va paxtani qayta ishlashga
rolgang yordamida uzatish uskunasi.
Modul tayyorlagich chigitli paxta modulini tayyorlashga mo'ljallangan
(rasm). Modul tayyorlagich yurish g‘ildiraklariga (2) o‘matilgan romdan
(7) iborat. Romga ikki devor (4), oldingi (7) va orqa devor (5)lar
yig'ilgan. Yon devorlarning yuqori qismida yo‘naltirgichlar ( 3)

paxta va to’qimachilik yarmarkasi ushbu sohada mamlakatimiz bilan
savdo, ishlab chiqarish va investitsion hamkorlikni rivojlantirishga
qiziqish ortib borayotganini yana bir isbotidir. Korxonada paxta tolasini
nobud qilmasdan ishlab chiqarish bo yicha olib borilgan zamonaviy ʼ
ilmiy tadqiqotlarning ko pi lint tozalash, lint va ulyuk tarkibidan tola
ʼ
ajratish yoki tolador chigitlarni ajratib olish orqali amalga oshirilgan. Bu
yo nalishda E.K.Nuraliev , X.T.Аxmedxodjaev , E.T.Maksudov ,
ʼ
R.Sh.Sulaymonov , V.V.Dyachkov va boshqalar ilmiy tadqiqot ishlarini
olib borishgan.
Bugungi kunda paxta tayyorlash sur’atining o’sishi, paxtani qayta
ishlash sanoati oldiga ishlab chiqarish quvvatlarini oshirish,
uskunalarning unumdorligini ko’tarish, mahsulot sifatini yaxshilash
vazifasini qo’ymoqda. Bu vazifalar ijrosi, hududda o’rnatiladigan havo
yordamida tashuvchi qurilma ishiga ko’p jihatdan bog’liqdir. CHunki, u
to’g’ridan-to’g’ri paxta tozalash korxonasining uzluksiz texnologik
jarayoniga qo’shilib, uning dastlabki va ish sur’atini belgilab beruvchi
muhim qismi hisoblanadi. Separatsiya jarayoni (chigitli paxtani xavodan
ajratish) mashinalarida to’rlisirtning foydali yuzasi oshishi bilan tozalash
mashinalarning samaradorligi oshadi. Separator va kondensor
mashinalarida to’rli sirtining foydali yuzasining ortishi natijasi da

paxta moyi, 726 kg kunjara, 47 kg sovun, 108 kg momiq, 240 kg chigit
va boshqa mahsulotlar olinadi.
CHigitli paxtani saklash va dastlabki kayta ishlash jarayonlari
shuni kursatdiki, paxtani saklash ishlab chikarish talablariga tulik javob
bermaydi, chigit va tola sifatiga salbiy ta`sir kursatadi. SHu bilan birga
xom ashyoni saklashga tayyorlaydigan va ta`minlaydigan ishonchli
texnologiya bugungi kunda mavjud emas. Paxtani kabul kilish,
garamlash va paxtani saklashning zamonoviy texnologiyasida uni
navini, namligi va ilosligini aniklab, partiyalar komplektlanib namlik va
iflosliklari asosida garam va omborlarga uzatiladi.

Paxta etishtirish bilan shugullangan mamlakatlarning xalkaro
mikyosda obro’si oshib borgan. SHuning uchun xam xalklar nafakat
paxta etishtirish bilan, balki uning yangi-yangn navlarini yaratish bilan
xam shugullanganlar. Xozirgi vaktda duneda 35 xil (tur) da paxta
mavjud bo’lib, shulardan asosan 4 xili sanoat mikyosida keng
tarkalgandir. Bular gossipium xirzutum (urta tolali go’za), gossipium
barbadenze (ingichka tolali go’za), gossipium. arboreum (daraxtsimon
go’za) va gossipium xirbatseum (o’tsimon go’za) kabilardir.
Uzbekistonda esa mavjud paxta xillarinng asosan ikkitasi (urta tolali va
ingichka tolaln go’zalar) ekiladi va ular sanoat mikyosida joriy etilgan.
Bu ikki tur uchun Urta Osiyo, Janubiy Kozogiston va Kavkaz orti
respublikalarida xam etarli sharoit mavjuddir.
Paxta eng arzon va keng tarqalgan xom ashyo bulib, xar yili
butun dunyoda tayyorlanadigan barcha to’qimachilik tolalarining
yarmini paxta tolasi tashkil qiladi. Paxtani qayta ishlab (tozalab),
tola 30—40%, chigit 60—70% va momiq olinadi. CHigit tarkibida
esa 24—29% moy bo’ladi. G`o’za bargi, poyasi va po’stlog`idan
100 dan ortiq, paxta tolasidan 50 ga yaqin, chigitdan 45 dan ortiq
mahsulot tayyorlanadi. Paxta mahsulotlaridan sanoatning
ko’pgina tarmoklarida to’qimachilik, aviatsiya, kimyo, avtomobil
va boshka sohalarda keng foydalaniladi.
Bir tonna chigitli paxtadan 340—350 kg tola, 550—570 kg chigit,
50—120 kg momiq chiqadi. Bir kilogramm toladan 5 metr gazlama yoki
140 g`altak ip ishlab chiqariladi. Bir gektar erda etishtirilgan paxtadan
(hosildorlik o’rtacha 30 ts bo’lganda) 7—8,5 ming metr gazlama, 277 kg

Foydalangan adabiyotlar ro’yxati
1. Mirziyoev SH.M. Erkin va farovon demokratik Uzbekiston davlatini birgalikda
barpo etamiz. Toshkent, “Uzbekiston” NMIU, 2017 yil, 56 b.
2. Mirziyoev SH.M. Konun ustivorligi va inson manfaatlarini ta`minlash yurt
tarakiyoti va xalk farovonligining garovi. “Uzbekistan” NMIU, 2017 yil, 47 b.
3. Mirziyoev SH.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalkimiz bilan birga
kuramiz. “Uzbekiston” NMIU, 2017 yil, 485 b.
4. Mirziyoev SH.M. Tankidiy taxlil, kat`iy artib-intizom va shaxsiy javobgarlik -
xar bir raxbar faoliyatining kundalik koidasi bulishi kerak. “Uzbekiston”
NMIU, 2017 yil, 103 b.
5. Uzbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi “Uzbekiston
Respublikasini yanada rivojlantirish buyicha xarakatlar strategiyasi tugrisida”
gi PF-4947-sonli Farmoni. Uzbekiston Respublikasi konun xujjatlari tuplamlari,
2017 yil, 6-son, 70-modda.
6. Omonov F.B. – Paxtani dastlabki ishlash buyicha spravochnik. / T. Voris, 2008
y. 416 b.
7. Paxtani qayta ishlashning muvofiqlashtirilgan texnologiyasi. – T.: Mehnat,
2002. 117 bet.
8. Zikriyoev E. - Paxtani dastlabki qayta ishlash. – T.: Mehnat, 2002. 407 bet.
9. Jabborov G.J., Otametov T.U., Xamidov A .X. - CHigitli paxtani ishlash
texnologiyasi. Toshkent, "O’qituvchi", 1987. 327 bet.
10. Babadjanov M.A., Gapparova M.A., Ruzmetov M.E. – Tarmok texnologiyasi
va jixozlari. / ukuv qo’llanma. TTESI, 2012. 154 bet.
11. Babajanov M.A. - Texnologik jarayonlarni loyixalash. Toshkent «CHulpon»,
2009, - 199 bet.
12. Tillaev M.T. - Paxtaga birlamchi ishlov berish texnologiyasi. T. 2015. -236 bet.
13. Hojiev M.T., Hamroeva S.A., Salimov A.M. - Tola sifatini aniqlash: / T.:
O‘MKHTM, «Turon-Iqbol» nashriyoti, 2006. - 192 bet.
14. Paxtaning sifatini aniqlash / O’quv qo’llanma. Bo’riev R.A., Jumaniyazov Q.J.,
Salimov A.M., Kushakeev B.YA. T. 2016. -144 bet.

1-ta'minlash moduli; 2-ko‘sak ushlagich; 3-uchta barabanli separator;4-tekislab
beruvchi ta'minlagich; 5,12-quritish minorasi; 6,13-mayda iflosliklardan
tozalagich; 7,10,14-vakuum-klapan; 8-titgich-tozalagich; 9,15-yirik iflosliklardan
tozalagich; 11-issiq havo bilan paxta aralashmasini uzatish quvuri; 16-taqsimlash
shnegi; 17-ekstraktor-ta'minlagich; 18-arrali jin; 19-tola tozalash agregati; 20-tola
uzatish sistemasi;21-kondensor; 22-tola namlovchi lotok; 23-gidropress; 24-tayyor
mahsulotni nazorat etuvchi joy (post); 25-tola toylarini uzatish sistemasi.

Tashuvchi (treyler)-modul.
Mashina haydovchi uchun kabina bilan jihozlangan bo‘lib, tirkamaning yassi
platformasiga yaqinlashishi va modulni mustaqil o‘ziga ortishi uni
solinadigan tezlikda yo'lga chiqarishi mumkin.Yuk ortadigan platformada
mahkamlangan 11 ta zanjir uzatish qutisida ulaming har biridan konveyer
tipdagi 2-dyuym (48 mm)qadamli zanjir o‘tkazilgan. Har bir zanjimi tortish
alohida tartibga keltiriladi. Zanjirlar harakatlantirgichi umumiy valda (o‘qda)
bo‘lib, u ikkita gidravlik dvigateldan transmissiya orqali zanjirli uzatma
yordamida harakatga keladi. Modul tezlatkichning asosiy ko‘rsatkichlari:
uzunligi-13,8 m; kengligi-4,9; balandligi-3,8 m; massasi-15,11.Qo‘zg‘almas
modul buzgich avtomat tartibda ishlab, chigitli paxta modulini buzish va
sozlanadigan ish unumdorlikda bir me’yorda chigitli paxtani ishlab
chiqarishga uzatish uchun mo'ljallangan (45-rasm). Modul buzgich valiklari
(l)dan iborat seksiyali platforma, qoziqchalibarabanlar ( 2) va olib ketuvchi
shnek (5)dan tashkil topgan. To‘rt holatli selektorli ulagich modulli
avtotashuvchitransportyordan
modul tushirishda tushirish platformasining tezligini boshqaradi.
Modul buzgich tozalash seksiyasi bilan jihozlangan bo‘lib, u chigitli paxta
modulining ostki tomoniga yopishgan ifloslik va xas-cho‘plarini ajratadi.

Kirish
Paxta sanoati samaradorligini oshirish, sanoatni sifatli xom-ashyo
mahsulotlari bilan ta`minlanishini yaxshilash hamda uning
uzluksizligiga imkoniyat yaratish hozirgi davrning eng mas`uliyatli
masalasidir. Ma`lumki, paxta yilning muayyan mavsumida asosan
sentyabr, oktyabr va noyabr oylarida tayyorlanadi. Paxta tozalash
zavodlari shu uch oy davomida bir mavsum tayyorlangan paxtaning
taxminan 20 % ini dastlabki qayta ishlay oladi. Uning qolgan qismini
uzoq vaqt saqlashga to’g`ri keladi.
Paxta tozalash zavodlari yuqori mexanizatsiyalashtirilgan va
qisman, avtomatlashtirilgan korxonalar qatoriga kiradi. Har bir zavod
tarkibiga paxta tayyorlash punktlari, quritish-tozalash tsexi, chigitdan
tolani va lintni ajratadigan liniyalar, tola va lintni presslash, urug`lik
chigitga ishlov berish mashinalari kompleksi o’rnatilgan bo’limlar bor.
Bu mashinalar kompleksi hamda mahsulot sifatini aniqlaydigan va
nazorat qiladigan laboratoriyalar tayyor mahsulotning sifat
ko’rsatgichlarini yuqori bo’lishini ta`minlaydi.
Vazirlar maxkamasining 17.11.2000 va O’zbekiston Respublikasi
prezidentning 11.06.2001. karor va formonlarida Respublikamizda
paxtani tozalash sanoatini rivojlantirishga qaratilgan bulib, paxta
sanoatini davlat tasarrufidan chiqarish uni rivojlantirish, chet el
texnologiyalarini joriy qilish, jahon bozorini urgangan holda sifatli
mahsulotlar ishlab chiqarish buyicha paxta sanoatini rivojlantirish chora
tadbirlari belgilab berilgan.

2.3. Chigitli paxtani dastlabki ishlashda xorijiy
texnologiya.
≪ Kontinental' Igl ≫ korporatsiyasi tomonidan yoritilgan arrali jinli
paxta tozalash zavodining texnologik jarayonining sxemasi keltirilgan.
Uskunalaming umumiy ko'rinishi 47-, 48-, 49-rasmlarda berilgan.
Texnologik jarayon ta’minlash moduldan ( 1) boshlanadi. Bu ta’minlash
modulining asosiy ish organlari yettita qoziqchali barabanlardan tuzilgan
qoziqchali seksiya va ta’minlash transportyorlaridan iborat. Qoziqchali
barabanlar modulning bir tomonidan chigitli paxtani titib olib bir teks
yo‘nalishida pishib yetilmagan ko‘saklami ushlovchi uskuna (2 )ga
beradi. Keyin paxta separatori (J) yordamida avtosozlashta’minlagichga
uzatiladi. Avtosozlash-ta’minlagich (4) tepasida uchta qoziqchali
baraban separator joylashgan katta hajmli quti tagidagi ikkita chigitli
paxtani chiqaruvchi vakuum klapanidan tuzilgan bo‘lib, me’yoriy
datchiklar bilan ta’minlaganligi uchun avtomat rejimda ishlaydi.
“Kontinintal Igl” korparatsiyasining o’rta tolali chigitli paxtani qayta ishlab
chiqarish texnologik jarayoni.

o‘matilgan bo‘lib, ular bo‘ylab o‘zida zichlagichni(5) olib yuruvchi
karetka (6) harakat qiladi. Zichlagichning vertikal tekislikda
harakatlanishi, orqa devomi ochish va siljish qismiga nisbatan ko‘tarish
gidrotizim yordamida amalga oshiriladi. Gidrotizm o‘z ichiga
gidronasos, quvurlar tizimini, klapanlar va gidrosilindrlar oladi. Modul
joylashtirgichni ko‘chirish shatakli traktor yordamida bajariladi.
Modul tayyorlagich:
1-rom; 2-g‘ildiraklar; 3-yo‘naltirgich; 4-yon devor; 5-zichlagich;
6-karetka; 7-oldingi devor; 8-orqa devor.
Tayyorlangan chigitli paxta moduli uzunligi 9,75 m; kengligi 2,2 m; balandligi
3,5m bo‘lib, massasi (og‘irligi) 10-12 t tashkil qiladi. Treyler-modul tashuvchi
o‘ziyurar modul yuklagich-tushirgich bo‘lib, chigitli paxta modullarini treyler
yarim pritseplarining platformalariga ular modul tayyorlagich tomonidan
shakllangandan keyin ortish uchun yoki chigitli paxta modullarini modular
ta’minlagichi buzgichiga tushirish uchun ishlatiladi .

I. UMUMIY QISM.
1.1. Paxtani dastlabki ishlashdagi xorijiy mamlakatlar texnologiyasi.
Bugungi kunda mamlakatimiz miqyosida paxtani dastlabki ishlash
texnikasi, texnologiyasi va ishlab chiqarish jarayonlarini
takomillashtirish bo yicha keng ko’lamdagi ilmiy-tadqiqot ishlari olib ʼ
borilmoqda. Shu jihatdan erkin tolalarni ushlab qolishda havo tarkibiga
chiqib ketayotgan erkin tolalarni ajratib olish uskunasining
parametrlarini aniqlash, ishchi qismlarini ish rejimi va ko rsatkichlarini
ʼ
muqobillashtirish kabi masalalar zaruriy ahamiyatga ega hisoblanadi.
«Dunyo miqyosida paxta tolasini ishlab chiqarish ko’rsatkichi o rtacha
ʼ
23,0 mln. tonnani tashkil etishini hisobga olsak», paxtaga dastlabki
ishlov berishda erkin tolalarni yo qolishini oldini olish va chang havoni
ʼ
tozalash kabi jarayonlar muhim masalalardan biri hisoblanadi. Ayni
kunlarda tolali materiallarni yo qolishini oldini oladigan va chang
ʼ
havoni tozalash uchun ish sifati yuqori hamda energiya-resurstejamkor
texnika texnologiyalarni ishlab chiqarishga katta e tibor qaratilmoqda.
ʼ
Dunyoda paxta yetishtirish bo’yicha O’zbekiston Respublikasi oltinchi
o’rinda, uni eksport qilish bo’yicha esa to`rtinchi o’rinda turadi. Jahon
to’qimachilik bozorida mamlakatimiz eng faol ishtirokchilaridan biri
hisoblanadi. “O’zekspomarkaz”da ochilgan VIII Xalqaro O’zbekiston

Paxtani dastlabki ishlashdagi xorijiy mamlakatlar texnologiyasi
Mundarija :
Kirish
I. Umumiy qism.
1.1. Paxtani dastlabki ishlashdagi xorijiy mamlakatlar texnologiyasi.
II. Asosiy qism.
2.1. Dunyo miqyosida paxtani yetishtirish dinamikasi.
2.2. Chigitli paxtani qabul qilish, joylash, saqlash va ishlab chiqarishga
uzatishning modul texnologiyasi.
2.3. Chigitli paxtani dastlabki ishlashda xorijiy
texnologiya.
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.

Paxtani dastlabki ishlashdagi xorijiy mamlakatlar texnologiyasi

Купить