Qiyin vaziyatlarda hissiyotlarni boshqarish - Педагогика - Образовательные программы

Информация о документе

Цена	10000UZS
Размер	2.2MB
Покупки	0
Дата загрузки	28 Февраль 2025
Расширение	doc
Раздел	Образовательные программы
Предмет	Педагогика

Продавец

G'ayrat Ziyayev

Дата регистрации 14 Февраль 2025

122 Продаж

Qiyin vaziyatlarda hissiyotlarni boshqarish

Купить

“ QIYIN VAZIYATLARDA
HISSIYOTLARNI BOSHQARISH ”
mavzusidagi
DARS ISHLANMASI
Farg ona 2025 ʻ

Fan: Tarbiya Sinf: 8-sinf Sana:
Dars mavzusi “ Qiyin vaziyatlarda hissiyotlarni boshqarish ”
Dars
maqsad lar i  Ta limiy maqsad: O quvchilarga qiyin vaziyatlarda hissiyotlarniʼ ʻ
boshqarishning ahamiyatini tushuntirish, stress va muammolar bilan
yuzma-yuz kelganida hissiyotlarni boshqarish usullarini o rgatish.
ʻ
 Tarbiyaviy maqsad: O quvchilarga o z hissiyotlarini to g ri
ʻ ʻ ʻ ʻ
ifodalash, o zini va boshqalarni hurmat qilish, shuningdek,
ʻ
muloqotda va qiyin vaziyatlarda madaniyatli va mas uliyatli
ʼ
bo lishni o rgatish.
ʻ ʻ
 Rivojlantiruvchi maqsad: O quvchilarning hissiy intellektini
ʻ
rivojlantirish, emotsional qarorlar qabul qilishda o zini anglash va
ʻ
muammolarni ijobiy hal qilish ko nikmalarini rivojlantirish.
ʻ
Dars borishining qisqacha tafsiloti (texnologik xaritasi)
Dars
bosqichlari Faoliyat tavsifi Vaqt
(minut) Metodlar Zarur
jihozlar va
resurslar
Tashkiliy qism
1. Darsga
tayyorgarlik Salomlashish
Davomat 5-minut
2. Darsga
qiziqtirish
(motivatsiya) Butun guruhga topshiriq
beriladi Har bir o quvchi bitta
ʻ
javob variantini bir varaq
qog ozga yozib, uni yoidagi
ʻ
o quvchiga beradi, o z
ʻ ʻ 1 0 “Ruchka
stol
o rtasida”
ʻ
metodi

ruchkasini esa stolning o rtasigaʻ
surib qo yadi.
ʻ
Asosiy qism
3. Mavzu
bayoni 20 Munozara
metodi
Yakuniy qism
4 . Baholash Faol qatnashgan guruh va
o quvchilar rag batlantiriladi va
ʻ ʻ
baholanadi 5 Guruhlarga
naminatsiya
berish Smayil
kartochka
lari
5. Refleksiya va
darsga yakun
yasash Hayvonlarni shafqatsiz
munosabatlardan himoya qilish
uchun qanday qonun
chiqarilishini xohlardingiz? 5
Mavzu bayoni
Hissiyotlar – bu insonning o zini his qilishida namoyon bo ladigan ruhiy
ʻ ʻ
holatlardir. Ular hayotimizda doimiy ravishda mavjud bo lib, odamning muhitiga,
ʻ
salomatligiga va boshqa ko plab omillarga qarab o zgaradi. Hissiyotlar ikki asosiy
ʻ ʻ
turga bo linadi: ijobiy (baxt, xursandchilik, muhabbat) va salbiy (xafalik, g am,
ʻ ʻ
asabiylik, xavotir). Hissiyotlar bizning qarorlarimizni va harakatlarimizni
boshqaradi. Ular insonga o zini atrofdagi voqealarga qanday munosabatda
ʻ
bo lishini tushunishga yordam beradi. Boshqacha qilib aytganda, hissiyotlar
ʻ
insonni ichki va tashqi dunyo bilan aloqada bo lishda qo llab-quvvatlaydi. Qiyin
ʻ ʻ
vaziyatlar – bu insonning ruhiyatini, psixologik holatini sinovdan o tkazadigan
ʻ
holatlar. Bu o zgaruvchan hayotiy voqealar (masalan, ishda yoki oilada yuz
ʻ
beradigan muammolar, salomatlikdagi jiddiy o zgarishlar) yoki tashqi omillar
ʻ
(kutilmagan stresslar, yo qotishlar va boshqalar) bo lishi mumkin.
ʻ ʻ
Hissiyotlarni aniqlash va tushunish – bu o zgaruvchan va murakkab jarayon.
ʻ
Boshqacha aytganda, odam o zining qanday hissiyotlarda ekanligini anglab yetishi
ʻ

kerak. Hissiyotlarni tanish, ularni qanday keltirib chiqarishini tushunish va bu bilan
kurashishning birinchi bosqichi hisoblanadi. Agar odam asabiy bo lsa, u o ziningʻ ʻ
bu holatga qanday kelganini o ylab ko rishi kerak: "Men nima sababdan
ʻ ʻ
asabiylashdim? Bu holat meni qanday his qilmoqda?" Hissiyotlarning sababi
ko pincha tashqi yoki ichki omillar bilan bog liq bo ladi. Tashqi omillar (masalan,
ʻ ʻ ʻ
oilaviy yoki ishdagi muammolar) va ichki omillar (masalan, ichki ishonchsizlik,
salbiy o ylash) birgalikda odamni noqulay hissiyotlarga olib kelishi mumkin. Agar
ʻ
biror narsa sizni g amgin qilsa, uning sababini tahlil qilish kerak. Boshqacha
ʻ
aytganda, his-tuyg ularni anglash va ularga sabab bo layotgan omillarni aniqlash
ʻ ʻ
hayotingizda yaxshilanishlarga olib kelishi mumkin.
Qiyin vaziyatlarda hissiyotlarni boshqarish stressni kamaytirishning samarali
usulidir. Stress insonning ruhiy va jismoniy salomatligiga salbiy ta sir ko rsatishi
ʼ ʻ
mumkin. Stressni boshqarish usullari, masalan, chuqur nafas olish, meditatsiya
yoki sport orqali energiyani to g ri sarflash, stressni sezilarli darajada kamaytirishi
ʻ ʻ
mumkin. Jismoniy faoliyat yordamida organizmda stress gormonlari (kortizol)
kamayadi. Tinch va osoyishta muhitda bo lish, stressni yengishga yordam beradi.
ʻ
Stressni tahlil qilish va uning sabablarini tushunish orqali stressni kamaytirish.
Hissiyotlarni boshqarish – bu emotsional barqarorlikni rivojlantirishdir.
Emotsional barqarorlik insonga salbiy vaziyatlarga sabr-toqat bilan yondashish
imkonini beradi. Bu, shuningdek, insonning o zini yaxshi his qilishi va
ʻ
muammolarni yengish imkoniyatlarini oshiradi. Agar odam biror narsaga o zgacha
ʻ
reaksiya beradigan bo lsa, uni qanday boshqarish kerakligini bilishi lozim.
ʻ
Emotsional barqarorlik, ayniqsa, og ir holatlarda odamning qarorlarini sezilarli
ʻ
darajada yaxshilaydi.
Nafas olishning to g ri texnikalari, odamning ruhiy holatini tezda
ʻ ʻ
yaxshilaydi. Chuqur nafas olish, miya va tanadagi ortiqcha energiyani
kamaytirishga yordam beradi. Bu usulda nafasni to rt soniya davomida olish, yetti
ʻ
soniya ushlab turish va sakkiz soniya davomida chiqarish kerak. Bu texnika
stressni kamaytirishga yordam beradi. Meditatsiya va mindfulness (hozirgi
daqiqaga e tibor qaratish) odamning hissiyotlarini boshqarish uchun kuchli
ʼ

vositalardir. Meditatsiya vaqtida odam fikrlarini tinchlantiradi, stressni kamaytiradi
va ichki tinchlikni topadi. O zining fikrlarini va hissiyotlarini bevosita hozirgiʻ
daqiqada kuzatib borish va ular bilan bog liq holatlarni anglash. O z hissiyotlarini
ʻ ʻ
tahlil qilish va qanday omillar tomonidan boshqarilayotganini tushunish –
hissiyotlarni boshqarishda samarali yondashuv. Bu usul odamga o zini anglash va
ʻ
hissiyotlarini konstruktiv tarzda boshqarish imkoniyatini beradi. O zini xafalangan
ʻ
his qilgan odam, nega xafa bo layotganini o ylab ko rishi va bu holatni qanday
ʻ ʻ ʻ
qilib ijobiy tarzda o zgartirish mumkinligini tushunishi kerak. Musbat fikrlar
ʻ
yordamida negativ hissiyotlarni boshqarish mumkin. Musbat fikrlar ijobiy energiya
yaratadi, stressni kamaytiradi va odamni motivatsiyalashga yordam beradi.
Hissiyotlarni boshqarishning ijobiy usullaridan biri bu o zini ko proq ijobiy
ʻ ʻ
holatlarda ko rishdir. Jismoniy mashqlar endorfinlarni ishlab chiqarishni
ʻ
rag batlantiradi, bu esa stressni kamaytiradi va yaxshi kayfiyatni ta minlaydi.
ʻ ʼ
Jismoniy faoliyat hayotga ijobiy yondashuvni rivojlantirishda yordam beradi.
Haftada 3-4 marta yurish, yugurish yoki yoga bilan shug ullanish hissiyotlarni
ʻ
boshqarishga yordam beradi. Oila va do stlar bilan ochiq muloqot qilish
ʻ
hissiyotlarni boshqarishda muhim rol o ynaydi. Odam o zini qanday his
ʻ ʻ
qilayotganini va nimaga duch kelayotganini ular bilan baham ko rishi kerak. O z
ʻ ʻ
hissiyotlarini boshqalar bilan baham ko rish odamni yengillashtirishi mumkin.
ʻ
Hissiyotlarni boshqarishda professional yordam kerak bo lishi mumkin.
ʻ
Psixoterapiya, kognitiv terapiya yoki stressni boshqarish bo yicha maslahatlarga
ʻ
murojaat qilish hissiyotlarni boshqarishning samarali usulidir. Har bir inson turli
hayotiy qiyinchiliklarga duch keladi. Misol uchun, bir inson o lim yoki yo qotish
ʻ ʻ
bilan qanday kurashadi, boshqa bir inson ishdagi stressni qanday boshqaradi, va
yana ko plab holatlar. Bunday misollar boshqalarga yordam beradi va ruhiy
ʻ
yengillikni ta minlaydi.
ʼ Hissiyotlarni boshqarish nafaqat qisqa muddatda, balki
uzoq muddatda ham foyda keltiradi. Bu nafaqat stressni kamaytiradi, balki
umumiy farovonlikni ham oshiradi. Hissiyotlarni boshqarish orqali odam o z
ʻ
hayotidagi qiyinchiliklarni yengish imkoniyatiga ega bo ladi, shu bilan birga
ʻ
barqaror va sog lom turmush tarzini yaratadi.
ʻ

Darsda ishlatiladigan tarqatma materiallar

QIYIN VAZIYATLARDA HISSIYOTLARNI BOSHQARISH

Купить