Qo’qon xonligida madaniy hayot va tarixnavislik

Всего документов: 616
Число пользователей: 251

Информация о документе

Цена	15000UZS
Размер	1.4MB
Покупки	0
Дата загрузки	20 Июнь 2023
Расширение	doc
Раздел	Дипломные работы
Предмет	История

Qo’qon xonligida madaniy hayot va tarixnavislik

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS
TA’LIM VAZIRLIGI
QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI
TARIX VA IJTIMOIY FANLAR FAKULTETI
T ARIX KAFEDRASI
“5120300 Tarix (m amlakatlar va mintaqalar bo’yicha ) ” ta’lim
yo’nalishi bo’yicha bakalavr darajasini olish uchun
“ Qo’qon xonligida madaniy hayot va tarixnavislik ” mavzusida
yozgan

Qarshi

M U N D A R I J A
Kirish …………………………………………………………………….
I – bob. Qo’qon xonligi madaniy hayoti va uning taraqqiyoti xususiyatlari
I .1. Qo'qon xonligida madaniy hayotining umumiy tavsifi va maorif.
I.2. Xonlikda musiqa -qo’shiqchilik va teatr, xattotlik, askiyachilik va
dorbozlik san’ati.
I.3. Xonlikda me’morchilik va xalq amaliy san’atining taraqqiy etishi
II – bob. Xonlik tarixnavislik va tarixiy asarlar yaratilishi
II.1.Qo’qon tarixnavislik maktabi xususiyatlari
II.2.Tarixnavislik maktabida yaratilgan asarlarda xonlik tarixini yoritilishi.
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati
Ilova

Mavzuning dolzarbligi: Davlat mustaqilligini qo’lga kiritgan O’zbekiston
Respublikasi milliy davlatchiligini barpo qilish bilan bir qatorda xalqaro
maydonda ham o’zining barqaror tashqi va ichki siyosati, buyuk va qadimiy tarixi,
takrorlanmas ma’naviy merosi va milliy qadriyatlari bilan dovrug’ tarata boshladi.
Garchi mustabid Sho’rolar hukmronligi davrida O’zbekiston tarixi fani to’laqonli
tadqiqotinini amalga oshirish imkoniyatlari cheklangan bo’lsada, o’zbek xalqi
o’zining boy tarixiy merosini ko’z qorachig’idek asrab keldi. Bu haqda so’z
yuritar ekan, O’zbekiston Respublikasi Prezdenti I.A.Karimov quyidagi so’zlarni
alohida takidlagan edi:- ”Beshafqat davr sinovlaridan omon qolgan, eng qadimgi
toshyozuvlar, bitiklardan tortib, bugun kutubxonalarimizda saqlanayotgan 20
mingdan ortiq qo’lyozma, ularda mujassamlashgan tarix, adabiyot, san’at, siyosat,
ahloq, falsafa, tibbiyot, matematika, fizika, kimyo, astronomiya, me’morchilik,
dehqonchilikka oid o’n minglab asarlar bizning beqiyos manaviy boyligimiz,
iftixorimizdir. Bunchalik katta merosga ega bo’lgan xalq dunyoda kam topiladi”. 1
Darhaqiat, o’zbek xalqining tarixi va madaniyati bir necha ming yilliklarni
o’z ichiga oladi. Ajdodlar qoldirgan, asrlar davomida yaratilgan moddiy va
ma’naviy meros esa insoniyat tarixining boy takrorlanmas qismini tashkil etadi.
Ularning katta qismi esa madaniyat sohasida to’plangan boyliklardir. Yuqorida
ta’kidlaganimizdek, Mustaqillik tariximiz uchun qorong’u sahifalarni yanada
oydinroq yoritish imkoniyatini yaratib berdi. O’tgan yillar mobaynida
ajdodlarimizning yuzlab qo’lyozma asarlari dunyo yuzini ko’rdi, respublikamizda
va xorijda minglab nusxalarda nashr etildi. Bu ham tariximizning boy o’tmishiga
va merosiga ko’rsatilgan ehtirom va e’tirofdir. Ayniqsa, o„zbek xonliklari davrida
yaratilgan yuzlab noyob qo„lyozma asarlar bugungi kunda xalqimizning bebaho
ma’naviy merosi sifatida o`z tarkibida madaniy hayotning turli sohalariga ko„plab
ma’lumotlarni yetkazib kelayotganligi bilan bir qatorda davlatchilik jarayonlari,
iqtisodiy va siyosiy hayot tafsilotlari, diplomatik aloqalarga oid qimmatli
ma’lumotlarni jamlagan, ayni vaqtda ularning barchasi bu davrlardagi madaniy
hayotning eng asosiy jihatlarini aks ettiradi.
1 Karimov I.A. Tarixiy xotirasiz kelajak yo’q. T.: “SHarq”, 1998. 3-4 - bb.

$Shu jumladan o’zbek xalqi madaniyati tarixida Qo’qon xonligi davridagi madaniy hayot jarayonlari ham alohida ahamiyat kasb etadi, o’zbek xalqining madaniy va ma’naviy merosini o’rganish nuqtai nazaridan Qo’qon xonligi adabiy muhiti, tarixnavislik maktabi, madaniy hayotning boshqa sohalarining alohida xususiyatlarini o’rganish dolzarb tadqiqot mavzularidan biri sanaladi. Mavzuning tarixshunosligi : Qo’qon xonligi tarixini o’rganish ilmiy adabiyotlarda uch davrga bo’lib o’rganish tavsiya etilgan. Bunda tarixshunoslik masalalarining birinchi davri XX-asr boshlarigacha bo’lgan davrni o’z ichiga olsa, ikkinchi davr XX - asr 90-yillarigacha, uchinchi davrini esa mustaqillik yillari tarixshunosligi tashkil etadi. Dastlabki davr tarixchilari tomonidan xonlik tarixining turli sohalari dastlabki tasavvurlar va ayrim to’liq bo’lmagan ma’lumotlar asosida yoritib berilganligi bilan alohida xususiyatga ega. Bunday tarixchilar va tadqiqotchilar qatorida XX-asr boshlarigacha ijod qilgan va tarixiy asarlar yozib qoldirgan bir qator rus tarixchilarini ko’rsatib o’tish mumkin. Jumladan, xonlikka elchilik ishlari bilan kelgan kishilar, xususan F.Nazarov, 2 N.I.Potanin, 3 V.VVelyaminov- Zernov, 4 M.N.Galkin 5 hamda A.Nurekin 6 kabilarning asarlarini va elchilik hisobotlarini kiritish mumkin. Bir qator tadqiqotchilar esa xonlik tarixini o’z asarlarida u yoki bu jihatlarini yoritib o’tishga harakat qildilar. Bunday tadqiqotchilar va tarixchilar qatorida B.Bartold, 7 B.Pyankov, 8 E.T. Smirnov, 9 Ostroumov, 10 V.Nalivkin, 11 2 Nazarov F.Zapiski o nekokotorix narodax I zemlyax Sredney chasti Azii.Azii.1821.Takje.Zapiski o nekotorix narodax I zemlyax Sredney chasti Azi i. M.Nauka.1968.76-s. 3 Zapiski o Kokandskom xanstve xorunjego Potanina.Turkestanskiy sbornik. T.389.Voyenniy jurnal.1831.35-s. 4 Velyaminov-Zernov V.V.Istoricheskiy,izvestiya oKokandskom xanstve ot Muhammed Ali do Xudayarxana.1856.327-371ss.Svedeniya o Kokandskom xanstve\\ Vestnik Russkogo Geografichesskogo obshestva. 1856. T.18.108-151-ss. 5 Galkin M.N.Kratkaya zapiska ob istoricheskix pravah Rossii na Kokandskiye goroda Turkestan i Tashkent.Ruskiy Vestnik.1856. Turkestaniskiy sbornik.T.6. 6 Nurekin A.Ocherki istorii Kokanda s 1841 po1864gg.Turkestaniskiy vedomosti.1871. 7 Bartold V.V.Tuzemets о russkom zavoevaniyax. \\ Turkestaniskiy vedomosti. 1898. Turkesta Soch. T.SH. 1963. Kokand. Soch..1965. 8 Pyankov V.Turkestaniskiy dnevnikiI.M.1879.43-s 9 Smirnov Y.T. Sultani Kenisara iSadiq.T: Tip S.I.Laxtina. 10 Ostroumov N.Konstantin Petrovich fon Kaufman.M.1887. 11 Nalivkin V.Kratkaya istoriya Kokandskogo xanstva. Kazan.1886.$