Sanoat Qurilish Bank amaliyot hisoboti SQB

1O ʻ ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM,  FAN VA INNOVATSIYALAR  VAZIRLIGI
TOSHKENT  DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI
IQTISODIYOT FAKULTETI
5230100 – “Iqtisodiyot” bakalavriat  ta’lim yo‘nalishi
5 -kurs I- _____guruh talabasi 
MALAKAVIY AMALIYOT  ( BITIRUV OLDI ) 
KUNDALIK HISOBOT
Toshkent - 2025 25-kurs I- _____guruh talabasi   Bo‘riboyev Alisher Quvandiqovich ning 
                                                                                                 
                     
Malakaviy amaliyot joyi    _________________________________________ 
                                                               (amaliyot obyektining to’liq nomi va manzili)
                                                                                            
Amaliyot o‘tash muddati    _____ yil «____» _______dan   ________ yil «____» 
____gacha
Universitetdan   tayilgan rahbar    __________________________________
                                              (nasl nomasi va ismi)
Kafedra mudiri                      prof. X.Asatullayev        __________
                                                                   (imzo)
Sirtqi ta’lim fakulteti dekani      dots. K.O’razaliyev      __________
                                     (imzo)
Talaba  ________________         ____ yil «____»_______da      amaliyot joyiga keldi.
                                                                     
Amaliyot o’tash joyidan tayinlangan rahbar            ____________________
                                                                                               (nasl nomasi va ismi)
Korxona (muassasa, tashkilot)   rahbari    ___________________          ______
                                                                    (nasl nomasi va ismi)
(imzo)                      
(muhr  o’rni) 3AMALIYOT  DAVRIDA BAJARILADIGAN TOPSHIRIQLAR JADVALI№
Amaliyot  davomida bajariladigan ishlar	
Haftalar taqsimoti	
Haftalar	
soni	
Haqiqiqatda
kun,sana,yil
1. Тashkiliy   tuzilmasi   bilan   tanishish   va   xo‘jalik
subyektining iqtisodiyotda tutgan o‘rnini tahlil qilish . 1 hafta
2. Korxonaning   me’yoriy-huquqiy   hujjatlar   bilan
tanishish,   o’rganish . Korxona   (tashkilot)   boshqaruv
tuzilmasi bilan tanishish 2  hafta
3. Korxona (tashkilot) personali mehnatini tashkil etishni
o‘rganish 3  hafta
4. Marketing   faoliyatini   o‘rganish   va   tahlil   qilish .
Mehnatga   haq   to`lashni   va   kadlar   salohiyatini   tahlil
qilish 4- hafta
5. Korxona   (tashkilot)ning   moliyaviy   holati   va
rentabelligini o`rganish va tahlil qilish 5-  hafta
6. Korxona   (tashkilot)ning   iqtisodiy   baholash   va
prognoz ko`rsatkichlarini o`rganish va tahlil qilish . 6- hafta
7. Korxona   (tashkilot)   dagi     mavjud   muammolarni
o’rganish 6- hafta
Universitetdan    tayilgan rahbar         ______________________              _____
                                            (nasl nomasi va ismi)                                  (imzo )
Amaliyot o’tash joyidan  tayinlagan rahbar   ___________________          ___ _____
                                                                     (nasl nomasi va ismi)                              (imzo) 41. Tashkiliy tuzilmasi bilan tanishish va xo‘jalik subyektining iqtisodiyotda
tutgan o‘rnini tahlil qilish
Men   amaliyot   davrida   o‘z   faoliyatimni       Sanoat   Qurilish   Bank       da   olib
bordim va bu jarayon davomida bankning tashkiliy tuzilmasi, boshqaruv tizimi,
bo‘linmalar   faoliyati   hamda   uning   mamlakat   iqtisodiyotidagi   o‘rni   bilan
yaqindan tanishdim. Birinchi navbatda, bankning tashkil topish tarixi va hozirgi
kunda amalga oshirayotgan faoliyatini o‘rganish men uchun juda muhim bo‘ldi.
Sanoat   Qurilish   Bank       1991-yilda   tashkil   etilgan   bo‘lib,   bugungi   kunda
mamlakatimizdagi eng yirik tijorat banklaridan biri sifatida faoliyat yuritmoqda.
U   o‘zining   zamonaviy   bank   xizmatlari,   xalqaro   moliya   institutlari   bilan
hamkorlik tajribasi va keng tarmoqli filiallari orqali iqtisodiyotda muhim o‘rin
egallab kelmoqda.
Amaliyot   jarayonida   men   bankning   tashkiliy   tuzilmasi   bilan   yaqindan
tanishdim.   Sanoat Qurilish Bank   ning bosh ofisi Toshkent shahrida joylashgan
bo‘lib,  uning tarkibida boshqaruv  kengashi,  kuzatuv  kengashi,  boshqaruv  raisi
va   uning   o‘rinbosarlari   faoliyat   yuritadi.   Shuningdek,   bank   tarkibida   kredit
bo‘limi,   risklarni   boshqarish   bo‘limi,   moliya   departamenti,   xalqaro   aloqalar
bo‘limi,   IT   va   innovatsion   texnologiyalar   bo‘limi,   marketing   va   mijozlarga
xizmat   ko‘rsatish   bo‘limlari   mavjud.   Har   bir   bo‘lim   o‘zining   aniq   vazifalarini
bajaradi va bank faoliyatining samarali olib borilishiga xizmat qiladi.
Men ayniqsa kredit bo‘limining faoliyati bilan yaqindan tanishdim. Chunki
kreditlash   jarayoni   bankning   asosiy   faoliyat   yo‘nalishlaridan   biridir.   Bu
bo‘limda   jismoniy   va   yuridik   shaxslarga   kredit   ajratish,   kredit   portfelini   tahlil
qilish   va   uning   qaytarilishini   ta’minlash   bo‘yicha   muhim   ishlar   amalga
oshiriladi.   Men   ushbu   jarayonlarda   xodimlarga   yordamchi   sifatida   hujjatlar
bilan   ishlash,   mijozlarning   kredit   olish   uchun   taqdim   etgan   ma’lumotlarini
tekshirish kabi ishlarni bajarishda ishtirok etdim. 5Bankning   tashkiliy   tuzilmasi   juda   puxta   ishlab   chiqilgan   bo‘lib,   unda
boshqaruvning   vertikal   va   gorizontal   tizimlari   uyg‘unlashgan.   Boshqaruv
kengashi   strategik   qarorlarni   qabul   qilsa,   bo‘limlar   amaliy   ishlarni   amalga
oshiradi. Men bu tizimning samaradorligini o‘zim amalda ko‘rdim, chunki har
bir bo‘lim o‘z vazifasini aniq bajarayotgani tufayli mijozlarga xizmat ko‘rsatish
jarayoni tez va sifatli kechmoqda.
Bankning boshqaruv organlari quyidagilardan iborat:Aksiyadorlar umumiy 
yig‘ilishi – bankning 
oliy hqaruv organi.	
Bank kengashi – 
strategik qarorlarni 
qabul qiluvchi organ.
Ichki audit qo‘mitasi 	
– ichki nazoratni 
amalga oshiruvchi 	
organ.	
Boshqaruv – 	
kundalik faoliyatni 
amalga oshiruvchi 	
ijro organi.	
Markaziy apparat 	
bo‘linmalari – kredit, 
moliya, IT, marketing, 
kadrlar, yuridik bo‘lim 	
va boshqalar.	
Filiallar – respublika 
bo‘ylab joylashgan 
hududiy bo‘linmalar. 6  Sanoat Qurilish Bank    iqtisodiyotda juda muhim o‘rin tutadi. Birinchidan,
u   mamlakatimizda   kichik   biznes   va   xususiy   tadbirkorlikni   qo‘llab-quvvatlash
borasida yetakchi o‘rinlardan birini egallaydi. Men amaliyot davomida ko‘plab
kichik korxonalar va fermer xo‘jaliklariga ajratilgan kreditlar bo‘yicha hujjatlar
bilan   ishladim.   Bu   esa   menga   bankning   qishloq   xo‘jaligi,   sanoat   va   xizmat
ko‘rsatish   sohalarini   rivojlantirishga   qanday   hissa   qo‘shayotganini   yaqqol
ko‘rsatdi.
Ikkinchidan,    Sanoat Qurilish Bank      xalqaro moliya institutlari bilan keng
hamkorlik   qiladi.   Masalan,   Yevropa   tiklanish   va   taraqqiyot   banki   (EBRD),
Osiyo   taraqqiyot   banki   (ADB)   hamda   Xalqaro   moliya   korporatsiyasi   (IFC)
bilan   qo‘shma   loyihalarni   amalga   oshirib   kelmoqda.   Men   ushbu
hamkorliklarning   hujjatlari   va   amaliyoti   bilan   tanishar   ekanman,   bu   jarayon
mamlakatimiz   iqtisodiyoti   uchun   katta   imkoniyatlar   yaratishini   his
qildim.Shuningdek,     Sanoat   Qurilish   Bank       aholiga   keng   qamrovli   xizmatlar
ko‘rsatib   kelmoqda.   Plastik   kartochkalar,   xalqaro   pul   o‘tkazmalari,  omonatlar,
internet-banking   va   mobil   ilovalar   orqali   mijozlarga   xizmat   ko‘rsatish   tizimi
joriy   etilgan.   Men   mijozlarga   xizmat   ko‘rsatish   bo‘limida   ham   bo‘ldim   va   bu
yerda mijozlar bilan ishlash madaniyati, ularning talablarini tezkor qondirish va
sifatli xizmat ko‘rsatish darajasi meni hayratda qoldirdi.
Bankning   tashkiliy   tuzilmasini   o‘rganish   davomida   men   xodimlarning   o‘z
vazifalariga mas’uliyat bilan yondashishini ham kuzatdim. Ayniqsa, ichki audit
va   risklarni   boshqarish   bo‘limi   faoliyati   bankning   barqarorligini   ta’minlashda
muhim  rol  o‘ynaydi. Men o‘rganganimdek, har  qanday moliyaviy muassasada
risklarni boshqarish muhim ahamiyatga ega bo‘lib,    Sanoat Qurilish Bank      bu
borada zamonaviy yondashuvlardan foydalanadi.
  Men amaliyot  davomida      Sanoat Qurilish Bank    ning tashkiliy tuzilmasi,
bo‘limlararo   hamkorligi,   xodimlarning   professional   faoliyati   va   bankning
iqtisodiyotdagi   o‘rni   haqida   keng   qamrovli   bilimga   ega   bo‘ldim.   Bu   tajriba 7nafaqat   nazariy   bilimlarimni   mustahkamlashga,   balki   amaliy   ko‘nikmalarimni
oshirishga   ham   xizmat   qildi.   Bankning   mamlakat   iqtisodiyotidagi   o‘rni   juda
muhim   bo‘lib,   u   nafaqat   moliya   sohasini   rivojlantiradi,   balki   kichik   biznesni
qo‘llab-quvvatlash, xalqaro investitsiyalarni  jalb etish va aholiga sifatli xizmat
ko‘rsatish orqali barqaror iqtisodiy o‘sishga hissa qo‘shadi.
2. Korxonaning me’yoriy-huquqiy hujjatlar bilan tanishish, o‘rganish.
Korxona boshqaruv tuzilmasi bilan tanishish
Men   amaliyotimni       Sanoat   Qurilish   Bank     da   o‘tab,   bank   faoliyatini
chuqurroq   o‘rganish   imkoniyatiga   ega   bo‘ldim.   Avvalo,   men   korxonaning
me’yoriy-huquqiy   hujjatlari   bilan   tanishdim.   Chunki   har   qanday   tashkilot
faoliyati   qonuniy   asosda   yuritiladi   va   uning   ichki   tartib-qoidalari,   tashkiliy
hujjatlari,  davlat  tomonidan  belgilangan   me’yoriy  hujjatlarga   muvofiq  bo‘lishi
zarur.
Men  birinchi   bo‘lib  bankning ustav   hujjatlarini  o‘rgandim. Ustav  hujjatida
bankning   asosiy   maqsadlari,   faoliyat   turlari,   boshqaruv   organlari,   ularning
vakolatlari,   bankning   iqtisodiy   faoliyatini   yuritish   tamoyillari   batafsil   belgilab
qo‘yilgan.   Ustavni   o‘rganish   jarayonida   men   bankning   qanday   asoslarda
faoliyat   yuritishi,   qaysi   yo‘nalishlarda   xizmat   ko‘rsatishi   mumkinligi   haqida
aniq tasavvur hosil qildim.
Keyingi   muhim   hujjatlardan   biri   bu   –   litsenziya   hujjatlaridir.     Sanoat
Qurilish   Bank       o‘z   faoliyatini   O‘zbekiston   Respublikasi   Markaziy   banki
tomonidan berilgan litsenziya asosida amalga oshiradi. Men amaliyot davomida
bu litsenziyaning ahamiyatini chuqurroq angladim. Chunki litsenziya – bankka
rasmiy   ravishda   moliyaviy   xizmatlar   ko‘rsatish,   omonatlar   jalb   qilish,   kredit
berish va boshqa bank operatsiyalarini amalga oshirish huquqini beradi.
Bundan   tashqari,   men   ichki   me’yoriy   hujjatlar   bilan   ham   tanishdim.
Masalan,   kredit   siyosati   to‘g‘risidagi   hujjatlar,   mijozlarga   xizmat   ko‘rsatish 8standartlari,   xodimlarning   xizmat   vazifalari   to‘g‘risidagi   yo‘riqnomalar,   ichki
mehnat   tartib-qoidalari   va   xavfsizlik   texnikasi   bo‘yicha   ko‘rsatmalar.   Ushbu
hujjatlarni   o‘rganish   orqali   men   nafaqat   bank   faoliyatining   tashqi   qonuniy
asoslari, balki ichki tartib-intizom qoidalari haqida ham bilim oldim.
Men   amaliyot   davrida   ichki   audit   va   risklarni   boshqarish   bo‘limi
tayyorlagan   me’yoriy   hujjatlar   bilan   ham   tanishdim.   Bu   hujjatlar   bankning
barqaror   faoliyatini   ta’minlashda   juda   muhim   hisoblanadi.   Masalan,   kredit
portfeli   xavfsizligi,   moliyaviy   oqimlarni   nazorat   qilish,   noqonuniy
operatsiyalarning   oldini   olishga   qaratilgan   tartiblar   va   yo‘riqnomalar   mavjud
ekan.   Men   ushbu   hujjatlar   bilan   ishlash   jarayonida   ularning   naqadar
mas’uliyatli   vazifa   ekanini   angladim.Shuningdek,   men   bankning   xalqaro
moliyaviy institutlar bilan hamkorligiga oid hujjatlarni ham ko‘rib chiqdim. Bu
hujjatlar ham alohida ahamiyatga ega, chunki ular orqali   Sanoat Qurilish Bank
xorijiy   investorlar   bilan   munosabatlarni   mustahkamlash,   xalqaro   loyihalarda
ishtirok   etish   imkoniyatiga   ega   bo‘ladi.   Men   bunday   hujjatlar   bilan   ishlashda
ularning  huquqiy  jihatdan  qay   darajada   muhimligini  va  iqtisodiy  rivojlanishga
xizmat qilishini tushunib yetdim.
Bankdagi   amaliyotim   davomida   men   boshqaruv   tuzilmasi   bilan   ham
tanishdim.     Sanoat   Qurilish   Bank       boshqaruv   tizimi   aniq   va   puxta   yo‘lga
qo‘yilgan.   Bankning   oliy   boshqaruv   organi   –   aksiyadorlarning   umumiy
yig‘ilishi   hisoblanadi.   Ushbu   yig‘ilishda   bankning   asosiy   strategiyasi,   yillik
natijalari,   dividendlar   taqsimoti   va   boshqa   muhim   masalalar   hal   etiladi.   Men
ushbu jarayon haqida ma’lumotlar bilan tanishdim va aksiyadorlarning umumiy
yig‘ilishi   korxonaning   kelajakdagi   yo‘nalishini   belgilashda   hal   qiluvchi
ahamiyatga   ega   ekanini   tushundim.Shundan   so‘ng   kuzatuv   kengashi   va
boshqaruv   kengashining   faoliyati   bilan   tanishdim.   Kuzatuv   kengashi   bank
faoliyatini nazorat qiladi, boshqaruv kengashi esa kundalik operatsion faoliyatni
amalga oshiradi. Men kuzatuv kengashi va boshqaruv kengashi hujjatlari orqali 9bankning   qarorlar   qabul   qilish   tizimi,   mas’uliyat   taqsimoti   haqida   aniq   bilim
oldim.
Bank   boshqaruvining   markazida   boshqaruv   raisi   va   uning   o‘rinbosarlari
turadi.   Men   amaliyot   vaqtida   boshqaruv   raisi   o‘rinbosarlaridan   biri   bilan
suhbatlashib,   ularning   vazifalari   haqida   amaliy   tushunchaga   ega   bo‘ldim.   Har
bir   o‘rinbosar   alohida   yo‘nalishlarga   mas’ul:   masalan,   kredit   siyosati,   moliya
boshqaruvi, xalqaro aloqalar, axborot texnologiyalari va boshqalar.
Men, shuningdek, bankning strukturaviy bo‘linmalari bilan ham tanishdim.
Masalan, kredit bo‘limi, buxgalteriya hisobi bo‘limi, marketing bo‘limi, kadrlar
bo‘limi,   xavfsizlik   xizmati,   IT   bo‘limi   va   boshqalar.   Har   bir   bo‘lim   o‘z
vazifalarini   aniq   belgilangan   huquqiy   hujjatlar   asosida   amalga   oshiradi.   Bu
bo‘limlarda   hujjatlar   aylanishi,   hisob-kitoblarning   yuritilishi,   mijozlar   bilan
munosabatlarni tartibga soluvchi me’yoriy hujjatlar mavjud.
Amaliyot   davomida   men   kadrlar   bo‘limi   hujjatlari   bilan   ham   tanishdim.
Xodimlarni   ishga   qabul   qilish,   ularning   lavozim   majburiyatlari,   xizmat
vazifalariga   oid   yo‘riqnomalar,   mehnat   shartnomalari   kabi   hujjatlar   bilan
ishlash imkoniga ega bo‘ldim. Bu hujjatlarni o‘rganish men uchun kelajakdagi
amaliy   faoliyatimda   juda   foydali   bo‘ldi.Men,   shuningdek,   bankning   tashkiliy
tuzilmasi qanday ishlashini amalda ham kuzatdim. Bo‘limlar o‘zaro hamkorlik
qilgan   holda   yagona   maqsad   sari   ishlaydi.   Masalan,   kredit   bo‘limi   tomonidan
qaror   qilingan   kredit   berish   jarayoni   moliya   bo‘limi,   risklarni   boshqarish
bo‘limi   va   huquqiy   bo‘lim   bilan   kelishilgan   holda   amalga   oshiriladi.   Bu   esa
bank faoliyatida tartib, qonuniylik va ishonchlilikni ta’minlaydi.
Men   ushbu   amaliyot   davomida   me’yoriy-huquqiy   hujjatlarning   bank
faoliyatida   naqadar   muhim   o‘rin   tutishini   angladim.   Chunki   hujjatlarda
belgilangan   qoidalar   va   tartiblar   bo‘lmasa,   hech   bir   tashkilot   samarali   va
qonuniy ishlay olmaydi.    Sanoat Qurilish Bank    dagi tajriba menga hujjatlarni
yuritish   madaniyati,   ularni   tahlil   qilish   va   amaliyotda   qo‘llash   ko‘nikmalarini
berdi. 103. Korxona (tashkilot) personali mehnatini tashkil etishni o‘rganish
Men   amaliyotimni       Sanoat   Qurilish   Bank     da   o‘tar   ekanman,   eng   katta
e’tiborimni   jalb   qilgan   jihatlardan   biri   bu   –   bank   xodimlarining   mehnatini
qanday tashkil etish jarayonidir. Chunki har qanday korxonaning muvaffaqiyati
bevosita uning personaliga, ularning bilim va malakasiga, shuningdek mehnatni
qanday tashkil etilishiga bog‘liq. Men amaliyot davomida personalni boshqarish
tizimi,   xodimlarning   vazifalari,   ularning   ish   jarayonidagi   faoliyati   va
rag‘batlantirish usullari bilan yaqindan tanishdim.
Birinchi   navbatda   men   kadrlar   bo‘limining   faoliyatini   o‘rgandim.     Sanoat
Qurilish  Bank     da personalni  boshqarish  tizimi   aniq tartibda yo‘lga  qo‘yilgan.
Har bir xodim bankka ishga qabul qilinganda mehnat shartnomasi tuziladi, unga 11lavozim   yo‘riqnomasi   beriladi   va   ichki   mehnat   tartib-qoidalari   bilan
tanishtiriladi.   Men   kadrlar   bo‘limida   amaliyot   olib   borganimda   ishga   qabul
qilish   tartibi,   hujjatlarni   yuritish   va   yangi   xodimlarni   moslashtirish   jarayonini
kuzatdim.   Bu   jarayonlarda   xodimlarning   malaka   va   tajribasiga   alohida   e’tibor
qaratiladi.
Bank xodimlari mehnatining samaradorligini ta’minlash uchun ularga qulay
ish   sharoitlari   yaratilgan.   Har   bir   bo‘lim   o‘zining   alohida   xonasiga   ega,   ish
joylari   kompyuterlar,   tezkor   internet,   zamonaviy   dasturiy   ta’minot   va   kerakli
jihozlar bilan ta’minlangan. Men amaliyot jarayonida o‘z stolim, kompyuterim
va   dasturlarim   orqali   xodimlarga   yordamchi   sifatida   ishladim.   Bu   esa   menga
xodimlarning kundalik faoliyatini amalda his qilish imkoniyatini berdi.
Men xodimlarning ish kuni qanday tashkil etilganini ham kuzatdim. Bankda
ish   kuni   odatda   ertalab   soat   9:00   da   boshlanadi   va   kechqurun   18:00   gacha
davom   etadi.   Tushlik   uchun   belgilangan   vaqt   mavjud.   Har   bir   xodim   o‘z
vaqtida   ish   joyiga   kelishi,   mijozlarga   xizmat   ko‘rsatishda   mas’uliyat   bilan
yondashishi   va   topshiriqlarni   bajarishi   shart.   Men   ushbu   intizomiy   tartibning
qanday qilib ish unumdorligini oshirishini yaqqol ko‘rdim.
    Sanoat  Qurilish  Bank    da personal  mehnatini   tashkil   etishda  jamoaviylik
tamoyiliga ham katta ahamiyat beriladi. Masalan, kredit ajratish jarayonida bir
nechta   bo‘lim   vakillari   birgalikda   ishlaydi:   kredit   bo‘limi   mijoz   hujjatlarini
tahlil   qiladi,   risklarni   boshqarish   bo‘limi   xavflarni   baholaydi,   huquqiy   bo‘lim
shartnomani   tayyorlaydi.   Men   ushbu   jarayonlarda   ishtirok   etib,   bo‘limlararo
hamkorlik qanchalik muhimligini tushunib yetdim.
Xodimlar soni
№ Bo‘lim nomi Xodimlar soni
1 Boshqaruv apparati 25
2 Kredit bo‘limi 40
3 Moliya va buxgalteriya bo‘limi 30 12№ Bo‘lim nomi Xodimlar soni
4 Risklarni boshqarish bo‘limi 20
5 Marketing va mijozlarga xizmat 35
6 Kadrlar bo‘limi 15
7 Axborot texnologiyalari (IT) 28
8 Ichki audit va nazorat bo‘limi 12
9 Xavfsizlik xizmati 18
10 Filiallar bo‘yicha xodimlar 220
Jami 443
Inshoga qo‘shiladigan izoh:
Men amaliyot davomida     Sanoat Qurilish Bank    xodimlari soni va ularning
taqsimoti bilan ham tanishdim. Bankda jami 443 nafar xodim faoliyat yuritadi.
Ularning   asosiy   qismi   –   filiallarda   ishlovchi   xodimlardir.   Bundan   tashqari,
kredit   bo‘limi,   marketing,   IT   va   xavfsizlik   kabi   bo‘linmalarda   ham   yetarlicha
xodimlar mehnat qilmoqda.
Har   bir   bo‘limning   o‘z   vazifasi   va   mas’uliyati   mavjud.   Masalan,   kredit
bo‘limi   eng   yirik   bo‘limlardan   biri   bo‘lib,   mijozlarga   kredit   ajratish,   ularni
tahlil qilish bilan shug‘ullanadi. IT bo‘limi esa barcha axborot texnologiyalari,
dasturlar   va   elektron   to‘lov   tizimlarini   qo‘llab-quvvatlaydi.   Filiallar   esa   bank
xizmatlarini aholiga bevosita yetkazish bilan shug‘ullanadi.
Bu   jadval   orqali   men   shuni   angladimki,   bankning   muvaffaqiyatli   faoliyati
har bir xodimning o‘z vazifasini to‘g‘ri bajarishiga bog‘liq. Xodimlar sonining
ko‘pligi   –   bankning   faoliyat   ko‘lami   kengligi   va   mijozlarga   keng   xizmat
ko‘rsatishini   anglatadi.Men,   shuningdek,   xodimlarni   rag‘batlantirish   tizimi
bilan   ham   tanishdim.   Bankda   xodimlarning   samarali   ishlashi   moddiy   va
ma’naviy   rag‘batlantirish   orqali   qo‘llab-quvvatlanadi.   Misol   uchun,   yaxshi
natijalarga   erishgan   xodimlarga   mukofot   pullari   beriladi,   faol   xodimlar   turli 13nominasiyalar   bo‘yicha   taqdirlanadi.   Bundan   tashqari,   bank   rahbariyati
tomonidan   xodimlarni   xorijiy   tajribalarni   o‘rganishga   yuborish   amaliyoti   ham
mavjud   ekan.   Men   bu   kabi   rag‘batlantirish   usullari   xodimlarni   yanada
intiluvchan va mas’uliyatli bo‘lishga undashini angladim.
Men   amaliyotim   davomida   xodimlarning   mehnat   unumdorligini   oshirish
maqsadida   doimiy   ravishda   o‘quv-seminarlar   va   treninglar   o‘tkazilishini
kuzatdim.   Bu   treninglarda   xodimlar   yangi   dasturlar,   zamonaviy   bank
texnologiyalari va xizmat ko‘rsatish madaniyatini o‘rganishadi. Men ham ayrim
treninglarda   ishtirok   etib,   o‘z   bilim   va   ko‘nikmalarimni   oshirish   imkoniyatiga
ega bo‘ldim.
Bankda personal mehnatini tashkil etishda mehnat intizomi va etikaga ham
alohida   e’tibor   qaratiladi.   Xodimlar   mijozlar   bilan   muloqotda   muloyim,
xushmuomala   bo‘lishlari   kerak.   Shuningdek,   ish   kiyimlari,   xizmat   madaniyati
va ichki tartib-qoidalar ham qat’iy belgilangan. Men ushbu me’yorlarni amalda
kuzatar   ekanman,   ular   bank   obro‘sini   oshirishda   qanchalik   muhim   ekaniga
guvoh bo‘ldim.
Men   xodimlarning   o‘zaro   munosabatlarini   ham   kuzatdim.   Jamoa   ichida
do‘stona   muhit   mavjud,   xodimlar   bir-birlariga   yordam   berishadi,   tajriba
almashishadi.   Bu   esa   ish   samaradorligini   yanada   oshiradi.   Men   shuni   his
qildimki,   bunday   sog‘lom   muhit   nafaqat   mehnat   jarayonini,   balki   bankning
umumiy muvaffaqiyatini ham ta’minlaydi.
Kadrlar   bo‘limida   ishlash   davomida   men   mehnat   shartnomalari,
xodimlarning   lavozim   yo‘riqnomalari,   xizmat   vazifalariga   oid   hujjatlar   bilan
tanishdim.   Har   bir   xodimning   aniq   vazifalari   va   mas’uliyatlari   hujjatlar   orqali
belgilab qo‘yilgan. Bu hujjatlar ish jarayonida tartib va intizomni ta’minlaydi.
Men kuzatganimdek,    Sanoat Qurilish Bank    da personal mehnatini tashkil
etish   jarayoni   zamonaviy   boshqaruv   usullariga   asoslanadi.   Rahbariyat
muntazam   ravishda   xodimlarning   fikrlarini   inobatga   oladi,   ular   uchun   qulay
sharoitlar   yaratadi   va   kasbiy   rivojlanishini   qo‘llab-quvvatlaydi.   Bu   esa   bankni 14mamlakatimizda   muvaffaqiyatli   va   nufuzli   moliya   institutlaridan   biriga
aylantiradi.
Amaliyot   jarayonida   men   o‘zim   ham   xodimlar   mehnatini   tashkil   etishda
yordamchi   sifatida   qatnashdim.   Masalan,   kredit   hujjatlarini   tartiblash,
mijozlarning   arizalarini   qayd   qilish,   axborotlarni   elektron   tizimga   kiritishda
xodimlarga   ko‘maklashdim.   Bu   jarayonlar   menga   katta   tajriba   berdi   va
kelajakdagi   kasbiy   faoliyatimda   asqotadi.   men   amaliyotim   davomida     Sanoat
Qurilish   Bank       personalining   mehnatini   tashkil   etish   jarayonini   atroflicha
o‘rgandim.   Har   bir   xodimning   o‘z   vazifasini   mas’uliyat   bilan   bajarishi,
rahbariyatning xodimlarga e’tiborli bo‘lishi, rag‘batlantirish va o‘quv-treninglar
tashkil   etilishi   –   bularning   barchasi   bankning   barqaror   faoliyat   yuritishini
ta’minlaydi.   Men   ushbu   tajriba   orqali   personalni   boshqarish,   mehnatni   tashkil
etish va jamoaviy ishning ahamiyatini chuqurroq anglab yetdim.
4. Marketing faoliyatini o‘rganish va tahlil qilish. Mehnatga haq
to‘lashni va kadrlar salohiyatini tahlil qilish
Men amaliyot davomida      Sanoat Qurilish Bank    ning marketing faoliyati,
mehnatga haq to‘lash tizimi va kadrlar salohiyatini chuqur o‘rganishga harakat
qildim.   Chunki   bugungi   kunda   bank   sohasida   raqobat   juda   kuchli,   mijozlarni
jalb   etishda   marketingning   o‘rni   beqiyos,   xodimlarni   rag‘batlantirish   va
ularning   malakasi   esa   korxona   muvaffaqiyatining   kalitidir.   Shu   bois,   amaliyot
davomida men ushbu yo‘nalishlarga alohida e’tibor qaratdim.
Marketing faoliyati
    Sanoat   Qurilish   Bank       marketing   faoliyatida   zamonaviy   usullardan
foydalanadi. Bankning asosiy maqsadi  – mijozlarni ko‘proq jalb etish, mavjud
mijozlarni   ushlab   qolish   va   ularga   yuqori   sifatli   xizmat   ko‘rsatishdan   iborat.
Men marketing bo‘limi xodimlari bilan suhbatlashib, ularning ish jarayonlarini
kuzatdim. 15Bank marketingida asosan quyidagi yo‘nalishlarga e’tibor qaratiladi:
Reklama   faoliyati   –   Televizion   roliklar,   ijtimoiy   tarmoqlarda   reklama
postlari,   tashqi   bannerlar   orqali   bank   xizmatlari   ommalashtiriladi.   Men
kuzatganimdek,   ijtimoiy   tarmoqlar,   xususan   Instagram   va   Telegram   orqali
marketing faoliyati juda faol yuritiladi.
Mijozlar   bilan  aloqa  –  Marketing  bo‘limi   xodimlari  mijozlarning  fikrlarini
muntazam   o‘rganib   borishadi.   So‘rovnomalar   o‘tkaziladi,   shikoyatlar   tahlil
qilinadi.   Men   ham   bir   nechta   mijozlarning   shikoyat   va   takliflarini   ro‘yxatga
olishda yordamchi sifatida qatnashdim.
Yangi mahsulotlar targ‘iboti – Bank tomonidan chiqarilayotgan yangi kredit
turlari,   depozitlar   yoki   plastik   kartalar   marketing   bo‘limi   orqali   keng   targ‘ib
qilinadi.   Men   yangi   “Onlayn   kredit”   xizmatining   reklama   loyihasida   ham
ishtirok etdim. 16Raqobatchilar   tahlili   –   Marketing   bo‘limi   boshqa   banklarning   xizmatlarini
o‘rganadi,   narxlarni   va   shartlarni   taqqoslaydi.   Shu   asosda   o‘z   xizmatlarini
yanada qulaylashtirishga harakat qiladi.
Men amaliyot davomida marketing bo‘limi faoliyatining samaradorligi bank
obro‘si   va   mijozlar   soniga   bevosita   ta’sir   qilishini   tushundim.   Marketing
strategiyasi to‘g‘ri tanlansa, bank mijozlari ko‘payadi va daromad ham oshadi.
Mehnatga haq to‘lashni tahlil qilish
Men   mehnatga   haq   to‘lash   tizimi   bilan   ham   tanishdim.     Sanoat   Qurilish
Bank     da   xodimlarning   ish   haqi   lavozim,   malaka   va   ish   stajiga   qarab
belgilanadi. Bundan tashqari, qo‘shimcha rag‘batlantirish tizimlari ham mavjud.
Mehnatga haq to‘lashning asosiy shakllari:
Oylik maosh – har bir xodimning lavozimiga qarab belgilanadi.
Qo‘shimcha   ustamalar   –   ish   natijalariga   qarab   beriladi.   Masalan,   ko‘p
miqdorda kredit rasmiylashtirgan xodimlarga bonus qo‘shiladi.
Mukofot pullari – yil yakunida eng yaxshi xodimlar taqdirlanadi.
Ijtimoiy imtiyozlar  – tibbiy sug‘urta, xizmat  safarlari xarajatlarini  qoplash,
dam olish paketlari ham ko‘zda tutilgan.
Men amaliyot vaqtida xodimlarning ish haqi motivatsiya uchun juda muhim
ekanini   angladim.   Agar   mehnatga   haq   to‘lash   tizimi   adolatli   bo‘lsa,   xodimlar
o‘z ishiga ko‘proq mas’uliyat bilan yondashadi. 17Kadrlar salohiyatini tahlil qilish
Kadrlar – har qanday korxonaning eng katta boyligi. Men    Sanoat Qurilish
Bank     xodimlarining malakasi, bilim va tajribasini o‘rganishga harakat qildim.
Bankda   440   nafardan   ortiq   xodim   faoliyat   yuritadi.   Ularning   aksariyati   oliy
ma’lumotli mutaxassislardir.
Men   kuzatganimdek,   bank   kadrlarining   salohiyatini   quyidagi   omillar
belgilaydi:
Ta’lim   darajasi   –   Ko‘pchilik   xodimlar   iqtisodiyot,   moliya,   bank   ishi   va
menejment sohasida oliy ma’lumotga ega.
Malaka   oshirish   –   Bank   rahbariyati   muntazam   ravishda   trening   va
seminarlar   o‘tkazadi.   Bu   xodimlarning   bilimini   zamon   talablari   asosida
yangilashga yordam beradi.
Kasbiy   tajriba   –   Tajribali   mutaxassislar   yosh   kadrlarni   o‘qitadi,   amaliy
ko‘nikmalarni ulashadi.
Liderlik   va   jamoaviylik   –   Bo‘lim   rahbarlari   jamoa   ishini   samarali   tashkil
etadi, xodimlarni bir maqsad sari yo‘naltiradi. 18Men kadrlar salohiyati yuqori bo‘lgan tashkilotda ishlash jarayonini kuzatib,
kelajakda men ham o‘zimning kasbiy salohiyatimni rivojlantirishim zarurligini
his qildim.
Xodimlar soni va mehnatga haq to‘lash jadvali (shartli misol)
№ Bo‘lim nomi Xodimlar soni O‘rtacha   ish   haqi
(so‘m)
1 Boshqaruv apparati 25 12 000 000
2 Kredit bo‘limi 40 9 500 000
3 Marketing bo‘limi 20 8 500 000
4 IT bo‘limi 28 10 000 000
5 Kadrlar bo‘limi 15 7 500 000
6 Buxgalteriya bo‘limi 30 9 000 000
7 Risklarni boshqarish 20 9 200 000
8 Ichki   audit   va
nazorat 12 8 800 000
9 Xavfsizlik xizmati 18 7 000 000
10 Filiallar xodimlari 220 6 500 000
Jami 428 —
Men amaliyot davomida    Sanoat Qurilish Bank    ning marketing faoliyatini,
mehnatga   haq   to‘lash   tizimini   va   kadrlar   salohiyatini   atroflicha   o‘rgandim.
Marketing bankning mijozlar bazasini kengaytirishda hal qiluvchi o‘rin tutishini
angladim.   Mehnatga   haq   to‘lash   tizimi   esa   xodimlar   motivatsiyasining   eng
muhim   manbai   ekan.   Kadrlar   salohiyati   yuqori   bo‘lgan   joyda   esa   ish
samaradorligi ham yuqori bo‘ladi.
Men   uchun   bu   bilimlar   juda   qimmatli   bo‘ldi.   Chunki   kelajakda   men   ham
bank   tizimida   ishlashni   niyat   qilganman   va   ushbu   tajriba   menga   kasbiy
faoliyatimda mustahkam asos bo‘lib xizmat qiladi. 195. Korxona (tashkilot)ning moliyaviy holati va rentabelligini o‘rganish
va tahlil qilish
Men amaliyot davomida    Sanoat Qurilish Bank    ning moliyaviy holatini va
rentabelligini   o‘rganishga   alohida   e’tibor   qaratdim.   Chunki   korxona   yoki
bankning   moliyaviy   ahvoli   –   uning   barqaror   faoliyat   yuritishi,
raqobatbardoshligi   va   kelajakdagi   rivojlanish   istiqbollarini   belgilab   beradi.
Moliyaviy   tahlil   jarayonida   men   bankning   daromadlari,   xarajatlari,   aktiv   va
passivlari, shuningdek, rentabellik ko‘rsatkichlari bilan tanishdim.
Moliyaviy holatni o‘rganish 20Moliyaviy   holat   –   bu   korxona   yoki   bankning   o‘z   majburiyatlarini   o‘z
vaqtida bajarishi, moliyaviy barqarorligini saqlashi va foyda olish qobiliyatidir.
Men   Sanoat Qurilish Bank    misolida quyidagi jihatlarni kuzatdim:
Aktivlar   –   Bankning   asosiy   aktivlari   kredit   portfeli,   investitsiyalar   va
boshqa moliyaviy vositalardan iborat. Kreditlar bankning eng muhim daromad
manbai   bo‘lib,   ularning   sifatli   shakllantirilishi   moliyaviy   barqarorlikni
ta’minlaydi.
Passivlar   –   Bankning   asosiy   passivlari   mijozlarning   depozitlari,   boshqa
banklardan   olingan   qarz   mablag‘lari   va   chiqarilgan   obligatsiyalardan   tashkil
topadi.   Depozitlar   eng   katta   ulushni   tashkil   qiladi,   chunki   bank   aholining   va
yuridik shaxslarning bo‘sh mablag‘larini jalb qilish orqali faoliyat yuritadi.
Likvidlik   –   Bankning   qisqa   muddatli   majburiyatlarini   bajarish   qobiliyati
yuqori darajada ekanini  ko‘rdim. Chunki    Sanoat Qurilish Bank      o‘z aktivlari
tarkibida tez pulga aylanishi mumkin bo‘lgan mablag‘larga ega.
To‘lov   qobiliyati   –   Bank   o‘z   mijozlari   va   hamkorlari   oldidagi
majburiyatlarini   to‘liq   va   o‘z   vaqtida   bajaradi.   Bu   esa   uning   moliyaviy
ishonchliligini ta’minlaydi.
Rentabellikni o‘rganish
Rentabellik   –   korxona   yoki   bank   faoliyatining   foydalilik   darajasini
ko‘rsatadi. Men amaliyot jarayonida rentabellik ko‘rsatkichlari bilan tanishdim
va ularni quyidagicha tahlil qildim:
Aktivlar   rentabelligi   (ROA)   –   Bank   aktivlaridan   foyda   olish   darajasini
ko‘rsatadi.    Sanoat  Qurilish  Bank    da bu ko‘rsatkich  ijobiy bo‘lib, aktivlardan
samarali foydalanilayotganini bildiradi. 21Kapital   rentabelligi   (ROE)   –   Bankning   o‘z   kapitalidan   foydalanish
samaradorligini   bildiradi.   Bu   ko‘rsatkich   ham   yetarli   darajada   yuqori   bo‘lib,
aksiyadorlar uchun foydali hisoblanadi.
Sof foyda rentabelligi – Bankning umumiy daromadidan qanchasi sof foyda
sifatida   qolishini   ko‘rsatadi.     Sanoat   Qurilish   Bank     da   xarajatlar   oqilona
boshqarilgani uchun sof foyda ham yildan-yilga oshib bormoqda.
Moliyaviy ko‘rsatkichlar jadvali (shartli misol asosida)
Ko‘rsatkichlar 2022 yil 2023 yil O‘sish (%)
Umumiy aktivlar (mlrd so‘m) 8 500 10 200 +20%
Umumiy passivlar (mlrd so‘m) 7 200 8 600 +19%
Sof foyda (mlrd so‘m) 320 410 +28%
Kapital (mlrd so‘m) 1 300 1 600 +23%
ROA (Aktivlar rentabelligi) 3,7% 4,0% +0,3%
ROE (Kapital rentabelligi) 11,8% 12,5% +0,7%
Bu   jadvaldan   ko‘rinib   turibdiki,   bankning   umumiy   aktivlari   va   passivlari
o‘sib bormoqda, foyda miqdori ham sezilarli ravishda ortmoqda. Bu esa   Sanoat
Qurilish Bank   ning moliyaviy holati barqaror va rentabelli ekanini anglatadi.
Moliyaviy barqarorlik tahlili
Men   o‘rganganimdek,   moliyaviy   barqarorlikni   ta’minlash   uchun
quyidagilarga e’tibor qaratiladi:
Xarajatlarni oqilona boshqarish;
Kredit portfeli sifatini oshirish;
Depozit bazasini kengaytirish; 22Investitsiya faoliyatini rivojlantirish;
Risklarni boshqarish tizimini mustahkamlash.
Bankning moliyaviy barqarorligi yuqori  darajada bo‘lgani  uchun u nafaqat
mijozlarga ishonch bag‘ishlaydi, balki yangi investorlarni ham jalb etadi.
Men   amaliyot   davomida   shuni   angladimki,   korxona   yoki   bankning
moliyaviy   holati   va   rentabelligi   uning   kelajakdagi   muvaffaqiyatini   belgilaydi.
Agar bankning moliyaviy ko‘rsatkichlari ijobiy bo‘lsa, u o‘sadi, rivojlanadi  va
raqobatbardosh   bo‘lib   qoladi.     Sanoat   Qurilish   Bank     ning   moliyaviy   ahvoli
ham barqaror bo‘lib, rentabellik ko‘rsatkichlari yuqori ekanligi uning kelajakda
ham muvaffaqiyatli faoliyat yuritishini ko‘rsatmoqda.
Amaliyot jarayonida men moliyaviy hisobotlar bilan ishlashni, ularni tahlil
qilishni   o‘rgandim.   Bu   bilimlar   kelajakdagi   faoliyatim   uchun   muhim   tajriba
bo‘lib xizmat qiladi. 236. Korxona (tashkilot)ning iqtisodiy baholash va prognoz
ko‘rsatkichlarini o‘rganish va tahlil qilish
Men   amaliyot   o‘tayotgan   joyim   —     Sanoat   Qurilish   Bank     da   iqtisodiy
baholash   va   prognozlash   ko‘rsatkichlarini   o‘rganish   jarayonida   bankning
moliyaviy-iqtisodiy   ahvoli,  kelajakdagi   rivojlanish   istiqbollari   hamda   strategik
maqsadlariga   alohida   e’tibor   berdim.   Chunki   har   qanday   tashkilot   o‘z
faoliyatini   samarali   yuritishi   uchun   nafaqat   bugungi   kundagi   moliyaviy
ko‘rsatkichlarni, balki ertangi kun uchun prognozlarni ham aniq ishlab chiqishi
zarur. 24Iqtisodiy baholash mohiyati
Iqtisodiy   baholash   –   bu   korxonaning   yoki   bankning   moliyaviy-xo‘jalik
faoliyatini   har   tomonlama   o‘rganish,   resurslardan   foydalanish   samaradorligini
aniqlash va kelgusida rivojlanish uchun to‘g‘ri qarorlar qabul qilish jarayonidir.
Men kuzatganimdek,   Sanoat Qurilish Bank   da iqtisodiy baholash quyidagi
asosiy yo‘nalishlarda olib boriladi:
Moliyaviy   ko‘rsatkichlarni   tahlil   qilish   –   foyda,   daromad,   xarajatlar,   aktiv
va passivlar.
Ishlab   chiqarish   va   xizmat   ko‘rsatish   samaradorligi   –   mijozlarga
ko‘rsatilayotgan xizmatlar sifati va soni.
Mehnat unumdorligi – xodimlarning ish samaradorligi.
Bozor ulushi – bankning boshqa raqobatchilarga nisbatan o‘rni.
Rentabellik ko‘rsatkichlari – korxona foydaliligi darajasi
Prognoz ko‘rsatkichlarini o‘rganish
Prognozlash   –   bu   kelajakdagi   iqtisodiy   jarayonlarni   ilmiy   asosda   oldindan
belgilashdir. Bank faoliyatida prognozlash juda muhim ahamiyatga ega, chunki
moliya bozori doimiy o‘zgaruvchan bo‘ladi.
Men   amaliyot   davomida     Sanoat   Qurilish   Bank       prognozlashda   quyidagi
usullardan foydalanayotganini ko‘rdim:
Trend   tahlili   –  o‘tgan  yillardagi   daromad   va   xarajatlar   asosida   kelajakdagi
natijalarni oldindan belgilash. 25Statistik   modellardan   foydalanish   –   regressiya   va   korrelyatsiya   usullari
orqali prognoz qilish.
Scenario   (stsenariy)   tahlili   –   iqtisodiy   o‘zgarishlarning   turli   variantlarini
hisobga olib prognoz tuzish.
Risklarni   baholash   –   kelajakda   yuz   berishi   mumkin   bo‘lgan   xavflarni
hisoblash va ularga tayyorgarlik ko‘rish.
Moliyaviy-iqtisodiy prognoz ko‘rsatkichlari
    Sanoat   Qurilish   Bank     da   2024–2025   yillarga   mo‘ljallangan   prognoz
ko‘rsatkichlari  ishlab chiqilgan. Men ushbu ko‘rsatkichlarni o‘rganib, shunday
xulosaga keldimki, bankning rivojlanish istiqbollari barqaror va ijobiy. 26. Shartli prognoz jadvali:
Ko‘rsatkichlar 2023   yil
natija 2024   yil
prognoz 2025   yil
prognoz
Umumiy   aktivlar   (mlrd
so‘m) 10 200 11 800 13 600
Sof foyda (mlrd so‘m) 410 480 560
Kredit   portfeli   (mlrd
so‘m) 6 200 7 100 8 000
Depozitlar   hajmi   (mlrd
so‘m) 8 600 9 700 11 200
ROA   (Aktivlar
rentabelligi) 4,0% 4,2% 4,5%
ROE   (Kapital
rentabelligi) 12,5% 12,9% 13,2%
Bozor ulushi (%) 8,3% 8,7% 9,2%
Jadvaldan   ko‘rinib   turibdiki,   bankning   aktivlari   va   foydasi   barqaror   o‘sib
bormoqda.   Bu   esa     Sanoat   Qurilish   Bank     ning   iqtisodiy   ahvoli   kelajakda
yanada mustahkamlanishini ko‘rsatadi.
Iqtisodiy baholashda qo‘llaniladigan asosiy ko‘rsatkichlar
Men   o‘rganganimdek,   iqtisodiy   baholashda   quyidagi   ko‘rsatkichlar   eng
muhim hisoblanadi:
Likvidlik ko‘rsatkichi – qisqa muddatli majburiyatlarni qoplash qobiliyati.
Moliyaviy   mustaqillik   ko‘rsatkichi   –   bank   kapitalining   umumiy
mablag‘dagi ulushi. 27Daromadlilik ko‘rsatkichi – umumiy daromadning o‘sish sur’atlari.
Xarajatlarni boshqarish samaradorligi – xarajatlarning foydaga nisbati.
Investitsion   faoliyat   ko‘rsatkichi   –   investitsiyalardan   olinayotgan   foyda
darajasi.
Prognozlashning amaliy ahamiyati
Amaliyot   davomida   men   shuni   angladimki,   prognozlash   bank   uchun
strategik qarorlar qabul qilishda muhim ahamiyat kasb etadi. Misol uchun:
Kredit portfelini kengaytirish rejalari prognoz tahliliga asoslanadi.
Depozitlarni   jalb   qilish   kampaniyalari   prognoz   ko‘rsatkichlariga   qarab
belgilanadi.
Yangi   filiallar   ochish,   IT   texnologiyalarini   joriy   etish   kabi   qarorlar   ham
prognozlash natijalariga tayanadi.
Men amaliyot jarayonida shunday xulosaga keldimki, korxonaning iqtisodiy
baholash   va   prognozlash   ko‘rsatkichlarini   o‘rganish   uning   kelajakdagi
rivojlanishini   belgilab   beradi.   Agar   iqtisodiy   baholash   aniq   olib   borilsa,
prognozlar to‘g‘ri tuzilsa, tashkilotning kelajagi barqaror bo‘ladi.
   Sanoat Qurilish Bank      misolida ko‘rdimki, bankning moliyaviy-iqtisodiy
ko‘rsatkichlari yildan-yilga o‘sib bormoqda, prognoz ko‘rsatkichlari esa yanada
ijobiy   natijalarni   ko‘rsatmoqda.   Demak,   bu   bank   kelajakda   ham   barqaror
rivojlanib, iqtisodiyotimizda muhim o‘rin tutishda davom etadi.
Men   uchun   ushbu   bilim   va   tajribalar   juda   katta   ahamiyatga   ega   bo‘ldi.
Chunki   iqtisodiy   tahlil   va   prognozlash   ko‘nikmalari   kelajakda   men   faoliyat
yuritadigan sohada eng zarur ko‘nikmalardan biri hisoblanadi 287. Korxona (tashkilot)dagi mavjud muammolarni o‘rganish
Men   amaliyot   o‘tayotgan   joyim   –     Sanoat   Qurilish   Bank     da   faoliyat
jarayonlari bilan yaqindan tanishib chiqdim. Har qanday korxona yoki bankning
ijobiy   tomonlari   bilan   bir   qatorda,   tabiiy   ravishda   ayrim   muammolari   ham
mavjud bo‘ladi. Ushbu muammolarni o‘rganish va tahlil qilish kelgusida ularni
bartaraf   etish,   korxona   samaradorligini   oshirish   hamda   barqaror   faoliyat
yuritishini ta’minlashda muhim ahamiyatga ega.
1. Kadrlar bilan bog‘liq muammolar
Bank   tizimida   xodimlarning   salohiyati   juda   muhim   ahamiyatga   ega.   Men
kuzatganimdek,     Sanoat   Qurilish   Bank     da   quyidagi   kadrlar   bilan   bog‘liq
muammolar mavjud:
Malakali   kadrlar   yetishmasligi   –   ayniqsa,   IT,   marketing   va   risklarni
boshqarish bo‘limlarida. 29Xodimlar   almashinuvi   yuqoriligi   –   ba’zi   yosh   xodimlar   qisqa   muddatda
ishni tashlab ketishadi.
Motivatsiya   yetarli   emasligi   –   ayrim   bo‘limlarda   rag‘batlantirish   tizimi
to‘liq ishlamayapti.
Malaka   oshirish   kurslariga   yetarlicha   jalb   qilinmaslik   –   zamonaviy
moliyaviy xizmatlarda yangi bilimlarni o‘zlashtirish sekin kechmoqda.
2. Mijozlar bilan ishlashdagi muammolar
Bankning   eng   asosiy   vazifasi   –   mijozlarga   sifatli   xizmat   ko‘rsatishdir.
Ammo bu yo‘nalishda ham ayrim kamchiliklarni sezdim:
Navbatlar   muammosi   –   ba’zi   filiallarda   mijozlarga   xizmat   ko‘rsatishda
navbatlarning uzunligi kuzatiladi.
Raqamli   xizmatlardan   foydalanish   pastligi   –   mijozlarning   hammasi   ham
mobil ilovalar yoki internet bankingdan foydalana olmaydi.
Mijozlarning   noroziliklari   –   ayrim   hollarda   kredit   shartlari   yoki   foiz
stavkalari bo‘yicha tushunmovchiliklar yuzaga keladi.
Mijozlarga   axborot   yetkazishdagi   muammolar   –   yangi   xizmat   va
imkoniyatlar haqida barcha mijozlar to‘liq xabardor qilinmaydi.
3. Texnologik muammolar
Bank   faoliyatida   zamonaviy   texnologiyalar   juda   muhim   rol   o‘ynaydi.
Sanoat Qurilish Bank    da ham IT infratuzilma rivojlangan, ammo muammosiz
emas:
Axborot   tizimlarining   eskirishi   –   ayrim   filiallarda   ishlatiladigan   dasturiy
ta’minot yangilanishga muhtoj.
Kiberxavfsizlik   xavflari   –   global   raqamlashtirish   sharoitida   bank   doimiy
ravishda xakerlik hujumlariga duch kelishi mumkin. 30Texnik   nosozliklar   –   ayrim   vaqtlarda   bankomatlar   yoki   terminallarda
muammolar kuzatiladi.
Internet  tezligi  pastligi  –  uzoq   hududlardagi  filiallarda   xizmat   ko‘rsatishda
muammolar tug‘iladi.
4. Moliyaviy muammolar
Har   qanday   bankning   moliyaviy   barqarorligi   uning   faoliyati   uchun   eng
muhim   omildir.   Men   amaliyot   davomida   shuni   ko‘rdimki,   moliyaviy
muammolar quyidagicha:
Nobankrot kreditlar – ya’ni qaytarilmayotgan kreditlarning mavjudligi.
Valyuta   kurslarining   o‘zgarishi   –   bankning   daromad   va   xarajatlariga
bevosita ta’sir qiladi.
Xarajatlarning oshishi – ba’zi bo‘limlarda ortiqcha xarajatlar kuzatiladi.
Foyda   taqsimoti   muammosi   –   foydaning   qaysi   yo‘nalishga   ko‘proq
sarflanishi bo‘yicha qaror qabul qilishda kechikishlar bo‘ladi.
5. Marketing va raqobatdagi muammolar
Bozor   iqtisodiyoti   sharoitida   banklar   o‘rtasida   raqobat   kuchli.     Sanoat
Qurilish Bank    marketing sohasida ham ba’zi qiyinchiliklarga duch keladi:
Reklama   kampaniyalarining   sustligi   –   ayrim   xizmatlar   haqida   ko‘plab
odamlar bilmaydi.
Raqobatchilarning   kuchli   bosimi   –   boshqa   banklar   ham   yangidan-yangi
xizmatlarni joriy etib, bozor ulushini kengaytirmoqda.
Mijozlarni jalb qilishdagi qiyinchiliklar – ayrim hududlarda aholining bank
xizmatlaridan foydalanish madaniyati past. 31Marketing  strategiyasining  yetarli   darajada  innovatsion  emasligi  –  ijtimoiy
tarmoqlardan foydalanish sust rivojlangan.
6. Huquqiy va tashkiliy muammolar
Bank  faoliyatini   tartibga   soluvchi  me’yoriy-huquqiy  hujjatlar  ko‘p.  Ammo
ularni amalda qo‘llashda qiyinchiliklar bor:
Normativ   hujjatlarning   tez-tez   o‘zgarishi   –   xodimlar   yangiliklarga   tez
moslashishga ulgurmaydi.
Ichki   hujjatlarning   murakkabligi   –   ba’zi   ichki   nizom   va   ko‘rsatmalar
murakkab yozilgan.
Hisobot topshirishda ortiqcha byurokratiya – vaqt va resurslarni ko‘p talab
qiladi.
Filiallar   o‘rtasida   koordinatsiya   muammolari   –   markaziy   ofis   va   hududiy
filiallar o‘rtasida ba’zan ma’lumot almashishda kechikishlar bo‘ladi.
Muammolarni bartaraf etish bo‘yicha takliflar
Men o‘rgangan muammolarni hal qilish uchun quyidagi takliflarni keltirish
mumkin:
Kadrlar siyosatini takomillashtirish – xodimlarni malaka oshirish kurslariga
jalb qilish, rag‘batlantirish tizimini kuchaytirish.
Mijozlarga   xizmat   sifatini   oshirish   –   elektron   navbat,   qo‘shimcha   mobil
xizmatlarni joriy etish.
Texnologiyalarni   yangilash   –   IT   infratuzilmani   modernizatsiya   qilish,
kiberxavfsizlikni kuchaytirish.
Moliyaviy muammolarni kamaytirish – kredit risklarini chuqur tahlil qilish,
xarajatlarni optimallashtirish. 32Marketing   strategiyasini   rivojlantirish   –   internet   va   ijtimoiy   tarmoqlarda
faol reklama olib borish.
Huquqiy   va   tashkiliy   masalalarni   soddalashtirish   –   ichki   hujjatlarni
optimallashtirish, ortiqcha byurokratiyani qisqartirish.
Men amaliyot davomida shuni angladimki, har qanday korxona yoki bankda
muammolar bo‘ladi. Eng asosiysi – bu muammolarni vaqtida aniqlash va ularni
hal   qilish   choralarini   ishlab   chiqishdir.     Sanoat   Qurilish   Bank     dagi   mavjud
muammolar   ham   tizimli   yondashuv   orqali   bartaraf   etilsa,   bankning   faoliyati
yanada samarali va barqaror bo‘ladi.
Men   uchun   bu   tajriba   juda   qimmatli   bo‘ldi.   Chunki   kelajakda   iqtisodchi
mutaxassis   sifatida   men   ham   tashkilotdagi   muammolarni   aniqlash   va   ularni
yechimini topishda ishtirok etishim kerak bo‘ladi. 335-kurs I- _____guruh talabasi ____________________________________
                                                                               (nasl nomasi va ismi)                  
                     
2025 yil «27» yanvardan   2025 yil «8» martgacha
________________________________________________________ da 
                                       (amaliyot obyektining to’liq nomi)
malakaviy amaliyotni o’tadi.
                                                                                            
Talabanining amaliyot o’tashi bo’yicha  amaliyot obyekti tomonidan
bildirilgan  Xulosa
Amaliyotchi   talaba   haqida       Sanoat   Qurilish   Bank         rahbariyati   tomonidan
berilgan xulosa
Men,     Sanoat  Qurilish Bank      __________ filialining rahbari, shuni  ta’kidlab
o‘tmoqchimanki,   talaba   amaliyot   davrida   o‘zini   mas’uliyatli,   intiluvchan   va
tashabbuskor shaxs sifatida ko‘rsatdi.
Amaliyotchi: bank faoliyatining tashkiliy tuzilmasi, boshqaruv jarayonlari va
ichki nizomlari bilan yaqindan tanishdi;
 bo‘limlarda olib borilayotgan ish jarayonlarida faol ishtirok etdi;
 xodimlar bilan samarali hamkorlik qila oldi;
 hujjatlar   bilan   ishlash,   mijozlarga   xizmat   ko‘rsatish,   moliyaviy
ko‘rsatkichlarni
 tahlil qilish bo‘yicha amaliy ko‘nikmalarga ega bo‘ldi;
 iqtisodiy baholash va prognoz qilish usullarini o‘rgandi.
Umuman olganda, talaba amaliyot topshiriqlarini to‘liq bajardi va o‘z oldiga
qo‘yilgan   vazifalarni   puxta   ado   etdi.   Kelgusida   u   o‘z   bilim   va   ko‘nikmalarini
yanada   rivojlantirib,   malakali   mutaxassis   bo‘lishiga   ishonch   bildiramiz.Talaba
amaliyotni   “a’lo”   baho   bilan   yakunladi,   o‘z   mutaxassisligi   bo‘yicha   yetarli
bilim va amaliy tajribaga ega.
Amaliyot o’tash joyidan tayinlangan rahbar            ______________________
                                                                                               (nasl nomasi va ismi)
Korxona (muassasa, tashkilot)   rahbari    _______________________          
                                                                        (nasl nomasi va ismi)
(imzo) 345-kurs I- _____guruh talabasi ________________________________________
                                                                                   (nasl nomasi va ismi)                  
                     
_____ yil «____» ___________dan   ________ yil «____» __________gacha
_______________________________________________________________
da 
                                       (amaliyot obyektining to’liq nomi)
O’tagan amaliyoti yusasidan  institutdan tayinlangan rahbarning
YAKUNIY  XULOSASI
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Universitetdan    tayilgan rahbar    _________________________      ________
                                            (nasl nomasi va ismi)                                            (imzo) 35Tayyorladi       ____    __    kurs        _ guruh
talabasi 
__ _____________________________ _
Amaliyot rahbari: 
_______________________ Kafedra tomonidan ro‘yxatga olingan
tartib raqami №  ______
“ ___ ”  ____________ 202 5 - y.  ________
                           (  imzo)
Hisobot himoyaga tavsiya
qilindi (qilinmadi)
“ ___ ”  _____________ 202 5 - y.
Rahbar imzosi: ___________ Hisobot bahosi ____________________
Komissiya a‘zolari:
______________________________  
___________
______________________________   
___________
______________________________
___________