Semirib ketishning endokrinologiyasi sabablari va oqibatlari 

MUNDARIJA:

KIRISH.....................................................................................................................3

I. BOB. Semizlik -sabablari va  tasnifi..................................................................4

1.1.Semizlik rivojlanishi mumkin bo‘lgan sabablar...................................................4

1.2. Semizlikni tasnifi va turlari.................................................................................8                                                                                                                                                                  

II . BOB. Semirishni endokrinologik  tavsifi.......................................................13

2.1.Semizlikda endokrin o'zgarishlar......................................................................13

2.2. Endokrin organ  sifatida yog‘  to‘qimasi..........................................................28

III .BOB. Semirib ketishning oqibatlari..............................................................31

3.1. Semizlikning tana va sog'liqqa ta'siri.................................................................31

3.2. Semirish tufayli kelib chiqadigan kasalliklar....................................................34

XULOSA................................................................................................................38

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO`YXATI..........................................40

KIRISH

Semirib ketish tibbiy holat bo'lib, ba'zan kasallik deb hisoblanadi ,  bunda tanadagi ortiqcha yog'lar shu darajada to'planib, salomatlikka salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin . Tana massasi indeksi (BMI) - odamning vazni bo'yining kvadratiga bo'linganda - odamlar semirib ketgan deb tasniflanadi .30  kg / m 2 ; diapazon25-30  kg / m 2 ortiqcha vazn bilan belgilanadi .  Ba'zi Sharqiy Osiyo mamlakatlari semirishni hisoblash uchun pastroq qiymatlardan foydalanadi.  Semirib ketish nogironlikning asosiy sababi bo'lib, turli kasalliklar va sharoitlar , xususan, yurak-qon tomir kasalliklari , 2-toifa diabet , obstruktiv uyqu apnesi , saratonning ayrim turlari va osteoartrit bilan bog'liq .  Semirib ketishning individual, ijtimoiy-iqtisodiy va ekologik sabablari bor. Ma'lum bo'lgan ba'zi sabablar: ovqatlanish, jismoniy faollik, avtomatlashtirish , urbanizatsiya , genetik moyillik , dori-darmonlar , ruhiy kasalliklar , iqtisodiy siyosat , endokrin kasalliklar va endokrinni buzuvchi kimyoviy moddalarga ta'sir qilish .Har qanday vaqtda semizlik bilan yashovchi odamlarning ko'pchiligi vazn yo'qotishga harakat qilishsa va ko'pincha muvaffaqiyat qozonishsa-da, uzoq muddatli vazn yo'qotish kamdan-kam uchraydi.  Semirib ketishning oldini olish uchun samarali, aniq belgilangan, dalillarga asoslangan aralashuv yo'q. Semirib ketishning oldini olish kompleks yondashuvni, jumladan tibbiy, ijtimoiy, jamoaviy, oilaviy va individual darajadagi aralashuvni talab qiladi.   Ratsiondagi o'zgarishlar , shuningdek, jismoniy mashqlar sog'liqni saqlash mutaxassislari tomonidan tavsiya etilgan asosiy davolash usullaridir.  Parhez sifatini energiyaga boy oziq-ovqatlarni iste'mol qilishni kamaytirish, masalan, yog' yoki shakar miqdori yuqori bo'lgan oziq-ovqatlarni iste'mol qilishni yaxshilash va xun tolasini ko'paytirish orqali yaxshilash mumkin .  Dorilar ishtahani kamaytirish yoki yog 'emilishini kamaytirish uchun tegishli parhez bilan birga ishlatilishi mumkin. 
 

1. BOB. Semizlik -sabablari va  tasnifi .

Semizlik - dunyoning keng tarqalgan surunkali kasalliklaridan biri. Hozirgi kunda sayyoramizdagi har 4-odam ortiqcha vazn yoki semizlikdan aziyat chekadi. Barcha mamlakatlarda katta yoshlilarda ham, bolalar yoshida ham semizlik kasalligidan aziyat chekadiganlar soni ortib bormoqda. Jahon Sog’liqni Saqlash tashkiloti XXI asrda semizlik epidemiyasini tan olmoqda. Epidemiologlar taxminiga ko‘ra 2025-yilga kelib semizlik bilan 40% erkak va 50% ayollar kasallanadi. Sayyoramizda semizlikning keng tarqalishi og‘ir somatik kasalliklar - qandli diabet, yurak-qon tomir kasalliklari, onkologik kasalliklar va boshqalami ko'paytirmoqda, bu esa hayot ko‘rsatkichlarining tushishiga olib kelmoqda, bemorlar mehnatga layoqatlilik qobiliyatini yo‘qotmoqda va erta o‘lim kuzatilmoqda. Klinik amaliyotda semizlikka e’tibor bermaslik kasallikning davolash effektivligini kamaytirib yubormoqda, semizlik bilan kasallangan bemorlarda, odatda, birga kechadigan kasalliklar davolanadi, vaznni kamaytirish va asoratlar haqida ogohlantiriladi.

1.1.Semizlik rivojlanishi mumkin bo‘lgan sabablar.

To‘qimalar va organlarda ortiqcha yog‘ borligi semizlik deyiladi. Bu kasallik tana vazni normadan 20 foiz va undan ko‘pga oshib ketishi bilan namoyon bo‘ladi.

Semizlikning 3 ta turi mavjud: birlamchi, gipotalamo va endokrin semizlik. Birlamchi semizlik tez-tez ortiqcha yegulik yeyish bilan va zarur jismoniy faoliyat yo‘qligi bilan rivojlanadi. Gipotalamo semizlikda miyaning gormonlar ishlab chiqarishi buzilganida rivojlanadi. Endokrin semizlik organizmdagi bezlar buzilishi fonida shakllanadi.

Semizlik epidemiologiyasi. Semizlik organizmning keraksiz yog’ bosishidir. Semizlik o‘zi rivojlanuvchi sindrom bo'lib boshqa kasalliklar fonida ham rivojlanadi. Ortiqcha vaznning sog‘lom organizmga salbiy ta’siri haqidagi “Kutilmagan o‘lim noziklarga qaraganda semizlarga xosdir aforizmi Gippokrat davridan ma’lum. Shunga qaramay, normal tana vazni haqidagi zamonaviy tushunchalar XX asr 30-y illariga kelib rivojlandi. Bungacha bo‘lgan davrda faqatgina infeksion kasalliklar bilan kurashib kelayotgan tibbiyot uchun bu nomdagi kasallik muammo bo‘lmagan. Ortiqcha tana vazniga ega insonlaming