Sezgi va uning qonuniyatlari mavzusiga oid muommoli vaziyat va unga yechim

Sezgi va uning qonuniyatlari   mavzusiga oid muommoli vaziyat va unga yechim
1. Vaziyat: Talabaning yangi mavzuni qabul qilishda qiyinchilikka duch kelishi
Muammo : O‘quvchi yangi mavzu bo‘yicha tushunchalarni o‘zlashtira olmayapti, 
chunki mavzu talabaning ilgari bilgan bilimlari bilan bog‘lanmagan yoki tushunarli 
misollar keltirilmagan.
Yechim :
 Talabaning mavjud bilimlarini aniqlang va yangi mavzuni shu bilimlar bilan 
bog‘lang.
 Sezgi qonuniyatlaridan foydalanib, mavzuni real hayotdagi misollar bilan 
tushuntiring.
 Vizual yordamchi materiallardan (diagramma, grafik, rasmlar) foydalaning, 
chunki ko‘rish orqali sezish jarayoni axborotni o‘zlashtirishni osonlashtiradi.
2. Vaziyat: O‘quvchining diqqatni jamlay olmasligi
Muammo : O‘quvchi mavzuga e’tibor qaratishda qiynalmoqda va tezda chalg‘iyapti. Bu
uning sezgi jarayonlarining barqaror emasligi bilan bog‘liq.
Yechim :
 O‘quv mashg‘ulotlari davomida interaktiv metodlarni joriy qiling (savol-javob, 
o‘yin elementlari).
 Diqqatni faollashtirish uchun sezgiga bog‘liq bo‘lgan topshiriqlar bering 
(masalan, ranglar, tovushlar orqali mavzuni tushuntirish).
 Ish oralig‘ida qisqa tanaffuslar o‘tkazing, bu talabaning diqqatini qayta tiklashga 
yordam beradi. 3. Vaziyat: Mavzuni o‘zlashtirishda ko‘rish va eshitish sezgilarining muvofiqligi 
yetishmasligi
Muammo : Ayrim o‘quvchilar mavzuni faqat eshitish orqali tushunishga qiynaladi, 
chunki ularning ko‘rish va eshitish sezgilarining muvofiqligi past.
Yechim :
 Dars jarayonida vizual (slaydlar, rasmlar, diagrammalar) va eshitish materiallarini
birgalikda foydalaning.
 O‘quvchilarni kichik guruhlarga bo‘lib, ulardan mavzuni bir-birlariga 
tushuntirishni so‘rang. Bu ko‘rish va eshitish sezgilari o‘rtasidagi bog‘lanishni 
kuchaytiradi.
 Talabalarga mavzu bo‘yicha rasm chizdirish yoki grafik tuzdirish orqali mavzuni 
mustahkamlashni taklif qiling.
4. Vaziyat: O‘quvchining sezgi orqali axborotni noto‘g‘ri qabul qilishi
Muammo : Talaba mavzuni noto‘g‘ri tushunadi, chunki u axborotni qabul qilish 
jarayonida faqat bir turdagi sezgi (masalan, faqat eshitish) orqali cheklangan.
Yechim :
 Talabaning noto‘g‘ri tushunchasini aniqlash uchun diagnostik savollar bering.
 Sezgilarni ko‘p tomonlama faollashtirish uchun turli metodlardan foydalaning: 
masalan, bir xil axborotni bir necha usulda taqdim eting (audio, video, jismoniy 
faoliyat orqali).
 O‘quvchini o‘z sezgilari yordamida o‘rgangan narsalarni boshqa talabalarga 
tushuntirishga undang, bu axborotni to‘g‘ri qabul qilishni mustahkamlaydi. 5. Vaziyat: Talabaning mavzuga qiziqishi yo‘qligi
Muammo : Talaba mavzuga qiziqish bildirmaydi, shuning uchun sezgi jarayonlari 
orqali axborotni qabul qilish faoliyati pasayadi.
Yechim :
 O‘quvchilarning qiziqishlarini aniqlang va mavzuni ularga yaqin hayotiy misollar
orqali tushuntiring.
 Sezgi qonuniyatlarini inobatga olib, mavzuni jonlantirish uchun interaktiv 
vositalar (virtual laboratoriyalar, o‘yinlar) qo‘llang.
 Talabalarni dars jarayoniga faol jalb qilish uchun ularga mustaqil topqirlikni talab
qiluvchi topshiriqlar bering.