UWP(Win Ui) da grafika va multimedialar bilan ishlash

Dokument ma'lumotlari

Narxi	30000UZS
Hajmi	514.9KB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	04 Iyun 2025
Kengaytma	docx
Bo'lim	Kurs ishlari
Fan	Informatika va AT

Sotuvchi

G'ayrat Ziyayev

Ro'yxatga olish sanasi 14 Fevral 2025

96 Sotish

UWP(Win Ui) da grafika va multimedialar bilan ishlash

Sotib olish

Mundarija
Kurs ishining dolzarbligi-Hozirgi kunda axborot texnologiyalarining jadal
sur’atlarda rivojlanib borishi bilan bir qatorda, foydalanuvchilarning
ilovalardan kutayotgan talablari ham oshib bormoqda. Ayniqsa,
interfeyslarning qulayligi, vizual jozibadorligi va funksional imkoniyatlari
foydalanuvchi tajribasini shakllantirishda muhim omil hisoblanadi. ................ 3
C# tilining asosiy xususiyatlari ........................................................................ 8
Grafikalar bilan ishlash ........................................................................................ 11
Fluent Design System. Asosiy Komponentlar ..................................................... 12
XAML va C# yordamida WinUI ilovalarini yaratish .......................................... 13
Windows operatsion tizimining grafik tizimi ...................................................... 14
PNG (Portable Network Graphics) .................................................................. 14
GIF (Graphics Interchange Format) ................................................................ 14
Multimedia kontentni ko‘rsatishda GUI roli ................................................... 17
DirectX ning asosiy komponentlari: ................................................................ 18
KIRIS H
“Dunyoda globallashuv va raqobat tobora kuchayib borayotgan bugungi
vaziyatda barcha sohalarda yuksak bilimli kadrlarni tayyorlamasak, taraqqiyotdan
ortda qolib ketishimiz mumkin.”
Shavkat Mirziyoyev
Zamonaviy dasturlashda foydalanuvchi interfeysini yaratish muhim o‘rinni
egallaydi. Microsoft tomonidan ishlab chiqilgan WinUI (Windows UI Library)
texnologiyasi Windows operatsion tizimida zamonaviy, yengil va funksional grafik

ilovalar yaratish uchun keng imkoniyatlarni taqdim etadi. Ushbu kurs ishida
WinUI va C# dasturlash tili asosida ilovalarni ishlab chiqish jarayoni, bu
texnologiyaning afzalliklari, arxitekturasi va real hayotdagi qo‘llanilishi tahlil
qilinadi.
Win UI — bu Windows platformasi uchun zamonaviy foydalanuvchi
interfeysini yaratishga mo‘ljallangan kutubxona. U grafik va multimedia
elementlarini yaratishda qulayliklar beradi. Kurs ishi Win UI’da grafik va
multimedia elementlarining dasturlash jarayonidagi o‘rni va qo‘llanilishini
o‘rganishga qaratilgan.
WinUI (Windows UI Library) — bu Windows 10 va undan keyingi versiyalar
uchun mo‘ljallangan zamonaviy foydalanuvchi interfeysi (UI) ramkasi bo‘lib,
XAML (Extensible Application Markup Language) va C# dasturlash tillaridan
foydalangan holda ilovalar yaratishni qo‘llab-quvvatlaydi.
WinUI Microsoft tomonidan ishlab chiqilgan va Universal Windows Platform
(UWP) hamda Windows App SDK asosidagi ilovalar uchun asosiy interfeys
texnologiyasi sifatida xizmat qiladi. U Windows ilovalari uchun interaktiv, vizual
jihatdan boy va yuqori unumdorlikka ega foydalanuvchi interfeyslarini yaratish
imkonini beradi.
Grafika va multimedia foydalanuvchi bilan ilova o‘rtasidagi muloqotni sezilarli
darajada osonlashtiradi , shu bilan birga dastur interfeysining ko‘rkamligini va
funksionalligini oshiradi . Ular ilovaning nafaqat tashqi ko‘rinishini boyitadi, balki
axborotni intuitiv, tushunarli va esda qoladigan tarzda yetkazishga xizmat qiladi.
Grafika va multimedia yordamida yaratilgan interfeyslar faqat ko‘rkam
ko‘rinishga ega emas , balki funksional va foydalanuvchi ehtiyojlariga mos bo‘ladi.
Bu esa foydalanuvchi sadoqatini oshiradi, ilova samaradorligini kuchaytiradi va
undan foydalanish qulayligini ta’minlaydi.
Kurs ishining dolzarbligi- Hozirgi kunda axborot texnologiyalarining jadal
sur’atlarda rivojlanib borishi bilan bir qatorda, foydalanuvchilarning ilovalardan
kutayotgan talablari ham oshib bormoqda. Ayniqsa, interfeyslarning qulayligi,

vizual jozibadorligi va funksional imkoniyatlari foydalanuvchi tajribasini
shakllantirishda muhim omil hisoblanadi.
Shu nuqtai nazardan, zamonaviy UI (User Interface) texnologiyalaridan
foydalanish, xususan WinUI kabi ilg‘or platformalarda dasturiy ta’minot ishlab
chiqish, foydalanuvchilarga yuqori sifatli, interaktiv va samarali ilovalarni taqdim
etish imkonini yaratadi.
Bundan tashqari, grafika va multimedia vositalarining dasturiy interfeyslarda
qo‘llanilishi, axborotning tushunarli va sezgir tarzda taqdim etilishiga yordam
beradi. Bu esa nafaqat ilovaning ko‘rkamligini, balki uning funksionalligini va
foydalanuvchi bilan samarali muloqot qilish imkoniyatini oshiradi.
Mazkur kurs ishida zamonaviy texnologiyalardan foydalanilgan holda,
interfeysni ishlab chiqish va multimedia elementlarini dasturga integratsiya qilish
orqali foydalanuvchi tajribasini oshirishga qaratilgan yondashuvlar o‘rganiladi. Bu
nafaqat amaliy ahamiyatga ega, balki kelajakda raqobatbardosh dasturiy
mahsulotlar yaratishda muhim rol o‘ynaydi.
Kurs ishining obyekti — Windows UI Library (WinUI) platformasi asosida
yaratilayotgan , grafika va multimedia elementlari bilan boyitilgan foydalanuvchi
interfeysi hisoblanadi. WinUI – bu Windows 10 va undan keyingi operatsion
tizimlar uchun Microsoft tomonidan ishlab chiqilgan zamonaviy, ochiq manbali
foydalanuvchi interfeysi kutubxonasi bo‘lib , C# va XAML (Extensible Application
Markup Language) tillaridan foydalanib yuqori darajadagi vizual va interaktiv
ilovalar yaratish imkonini beradi.
WinUI dasturchilarga an’anaviy WPF (Windows Presentation Foundation) va
UWP (Universal Windows Platform) yondashuvlariga nisbatan zamonaviy dizayn
imkoniyatlari, yaxshilangan ishlash tezligi va operatsion tizimdan mustaqil
interfeys yangilanishi kabi afzalliklarni taqdim etadi. Ayniqsa, WinUI 3 versiyasi
chiqarilgach, u Windows App SDK bilan birgalikda ishlash imkoniyatiga ega
bo‘lib, Win32 asosidagi desktop ilovalarda ham zamonaviy XAML interfeyslarini
joriy etishga yo‘l ochdi.

Grafika va multimedia bilan ishlash imkoniyatlari orqali WinUI platformasi
quyidagi imkoniyatlarni taqdim etadi:
Image control va Canvas elementlari yordamida grafik obyektlarni dinamik
boshqarish va chizish.
MediaPlayerElement komponenti orqali video va audio fayllarni ilovaga
joylash , ularni boshqarish va foydalanuvchi bilan o‘zaro ta’sirni ta’minlash.
SVG va vektor grafikalarni qo‘llash orqali yuqori aniqlikdagi tasvirlarni
interfeysda aks ettirish.
Storyboard va VisualStateManager orqali animatsiyalar yaratish,
foydalanuvchi harakatlariga javoban ilova reaksiyalarini boshqarish.
Input events (masalan, mouse, touch, keyboard) bilan grafik obyektlar bilan
interaktiv muloqotni ta’minlash.
Shuningdek, WinUI yordamida yaratilgan interfeyslar Fluent Design System
talablariga mos bo‘lib, foydalanuvchilarga zamonaviy, intuitiv va sezgir
(responsive) interfeys tajribasini taqdim etadi. Bu esa nafaqat dizayn sifati, balki
foydalanuvchi bilan samarali muloqot qilish imkoniyatini ham oshiradi.
Grafika va multimedia elementlarining qo‘llanilishi — ayniqsa ta’limiy,
taqdimot, o‘yin, yoki axborot vizualizatsiyasiga mo‘ljallangan ilovalarda —
ma’lumotni esda qolarli, tushunarli va interaktiv shaklda yetkazishga xizmat qiladi.
Aynan shu xususiyatlar WinUI asosida yaratilayotgan ushbu interfeysni kurs ishi
uchun dolzarb obyekt sifatida tanlashga asos bo‘ladi.
Kurs ishi davomida aynan WinUI platformasida grafik tasvirlar (rasmlar,
shakllar, ikonalar) va multimedia vositalari (video, audio) bilan ishlash
imkoniyatlari, ularning ilovaga integratsiya qilinishi hamda foydalanuvchi bilan
samarali muloqotdagi o‘rni o‘rganiladi.
Shuningdek, grafik va multimedia elementlaridan foydalangan holda interaktiv
va funksional ilova interfeysini yaratish asosiy obyekt sifatida tanlanadi. Bu ilova
orqali foydalanuvchiga intuitiv, chiroyli va foydalanish uchun qulay bo‘lgan grafik
muhiti taqdim etiladi.

Kurs ishining predmeti - WinUI (Windows UI Library) platformasida grafik
va multimedia elementlari bilan ishlashning texnologik va dasturiy asoslarini
o‘rganish , ularni ilova interfeysiga integratsiya qilish hamda foydalanuvchi bilan
samarali muloqotni ta’minlovchi interaktiv komponentlarni yaratish jarayonidir.
Bu predmet doirasida WinUI yordamida grafik obyektlar (rasmlar, shakllar,
ikonalar) va multimedia vositalari (video, audio) bilan ishlash, ularni boshqarish,
interfeysga joylashtirish, va foydalanuvchi harakatlariga mos ravishda ularga
reaksiya berish imkoniyatlari chuqur tahlil qilinadi.
Kurs ishining vazifalari:
1. WinUI platformasi haqida umumiy nazariy ma’lumotlarni o‘rganish , uning
rivojlanish bosqichlari va zamonaviy Windows ilovalari uchun tutgan o‘rnini tahlil
qilish.
2. C# va XAML dasturlash tillari asosida foydalanuvchi interfeysi yaratish
bo‘yicha dastlabki bilim va ko‘nikmalarni shakllantirish.
3. WinUI’da grafik obyektlar (rasmlar, shakllar, ikonalar) bilan ishlash
usullarini o‘rganish , ularni ilova interfeysida vizual tarzda aks ettirishni amalga
oshirish.
4. Multimedia komponentlari (video va audio fayllar) bilan ishlash
mexanizmlarini o‘rganish , ularni ilovaga joylashtirish va boshqarishni amaliyotda
qo‘llash.
5. Foydalanuvchi bilan interaktiv muloqotni ta’minlovchi elementlar yaratish ,
masalan: tugmalar, oyna, media boshqaruv elementlari va animatsiyalar orqali
javob reaksiyalarini tashkil etish.
6. Grafika va multimedia vositalari yordamida interfeysning vizual
jozibadorligini oshirish , uning funksionalligini foydalanuvchi uchun qulay va
intuitiv qilish.
7. Yaratuvchi ilovaning dizayn, funksional va texnik jihatlarini tahlil qilish ,
foydalanilgan texnologiyalar asosida uni baholash va takomillashtirish yo‘llarini
belgilash.

Kurs ishining tarkibi. Ushbu kurs ishi kirish qism, asosiy qism, xulosa,
foydalanilgan adabiyotlar ro xati va ilovalarni o z ichiga oladi.ʻ ʻ

Nazariy qis m
C# — Microsoft tomonidan ishlab chiqilgan, .NET platformasida ishlaydigan,
ob’ektga yo‘naltirilgan (OOP) dasturlash tilidir. U yuqori darajadagi sintaksisga
ega bo‘lib, Windows ilovalarini yaratish uchun keng qo‘llaniladi. C# tili
yordamida Windows Forms (WinForms) va Windows Presentation Foundation

(WPF) kabi foydalanuvchi interfeysi (UI) kutubxonalarida dasturlar yaratish
mumkin.
C# tilining asosiy xususiyatlari
Ob’ektga yo‘naltirilgan dasturlash (OOP): C# sinflar, ob’ektlar,
inkapsulyatsiya, meros, polimorfizm va interfeyslar kabi OOP tamoyillarini
qo‘llab-quvvatlaydi. Bu dasturiy ta’minotni modulli va qayta foydalanish imkonini
beradi.
Xavfsizlik va xotira boshqaruvi: C# xavfsiz turlarni qo‘llab-quvvatlaydi va
avtomatik xotira boshqaruvi (garbage collection) mexanizmini ta’minlaydi, bu esa
xotira oqishlarining oldini olishga yordam beradi.
Platformalararo qo‘llab-quvvatlash: C# dasturlari .NET Core yordamida
Windows, Linux va macOS kabi turli platformalarda ishlashi mumkin. Bu esa
dasturchilarga keng imkoniyatlar yaratadi.
Keng qo‘llanish sohalari: C# korporativ ilovalar, o‘yinlar, mobil ilovalar va
veb-dasturlash kabi turli sohalarda qo‘llaniladi.
C# tili yordamida quyidagi Windows ilovalarini yaratish mumkin:
Windows Forms (WinForms): Bu klassik Windows ilovalarini yaratish uchun
ishlatiladi. WinForms yordamida foydalanuvchi interfeysini yaratish va boshqarish
oson.
Windows Presentation Foundation (WPF): Bu ilg‘or grafik foydalanuvchi
interfeysi yaratish imkonini beruvchi kutubxona. WPF yordamida 2D/3D grafika,
animatsiyalar va ma’lumotlar bog‘lash (data binding) kabi imkoniyatlar mavjud.
Universal Windows Platform (UWP): Bu Windows 10 va undan yuqori
versiyalarda ishlaydigan ilovalarni yaratish uchun ishlatiladi. U mobil qurilmalar,
planshetlar va ish stoli kompyuterlari uchun mos keladi.
WinUI haqida umumiy ma’lumot
WinUI — bu Microsoft tomonidan ishlab chiqilgan, Windows uchun
zamonaviy foydalanuvchi interfeysi (UI) kutubxonasi bo‘lib, Windows 10 versiya
1809 (Build 17763) va undan yuqori versiyalarida ishlaydi. WinUI yordamida

yuqori sifatli grafikalar, animatsiyalar va multimedia elementlarini yaratish
mumkin.
WinUI — bu Windows dasturchilari Universal Windows Platform (UWP) va
Win32 ilovalari uchun foydalanishi mumkin bo‘lgan ochiq manbali (open source)
kontrollerlar va kutubxonalar to‘plamidir.
UWP dasturchilari o‘z ilovalarini yaratishda Windows dasturiy ta’minot to‘plami
(SDK) dan foydalanadilar va loyiha xususiyatlarida ma’lum bir SDK versiyasini
tanlashlari shart. Microsoft esa UWP kontrollerlari va foydalanuvchi interfeysi
(UI) komponentlarini Windows SDK dan ajratib olib, ularni WinUI nomi bilan
ochiq manbali kutubxonalar sifatida chiqarishni boshladi. Bu orqali Windows SDK
versiyalari Windowsning o‘z versiyalari bilan bog‘liq bo‘lishidan kelib chiqadigan
cheklovlarni bartaraf etib, WinUI versiyalarini Windowsdan ancha tezroq
yangilash imkoniyati paydo bo‘ldi. Shu bilan birga, WinUI kontrollerlari Windows
10 ning eski versiyalarida ham ishlatilishi mumkin.
Hozirda UWP va Win32 ilovalarini yaratishda WinUI dan foydalanish tavsiya
qilinadi, lekin WinUI va UWP ning Windows dasturlash sohasidagi o‘rni va
ahamiyatini tushunish muhimdir.
Ushbu kitobda siz WinUI 3.0 kutubxonalaridan foydalangan holda Windows
ilovalarini qanday yaratishni o‘rganasiz. Kitob davomida Windows ilovalarini
yaratishda tavsiya etilgan uslublar va amaliyotlarga rioya qilgan holda haqiqiy
loyiha ustida ishlaysiz.
WinUI ilovamizni yaratishni boshlashdan oldin, Windows mijoz dasturlari
(client development), turli Extensible Application Markup Language (XAML)
foydalanuvchi interfeysi belgilarining turlari hamda WinUI ning boshqa Windows
ish stoli (desktop) dasturlash ramkalari bilan taqqoslanishi haqida mustahkam
bilimga ega bo‘lish muhimdir. Shu sababli, ushbu birinchi bobda avvalo UWP va
WinUI haqida asosiy tushunchalarni o‘rganamiz.
Ushbu bobda quyidagi mavzularni ko‘rib chiqamiz:
UWP nima va Microsoft nima uchun yana bir dasturlash ramkasini yaratdi

XAML yordamida qanday qilib turli o‘lchamdagi va turdagi qurilmalarda
yaxshi foydalanuvchi interfeyslarini yaratish mumkin
WinUI nima uchun yaratilgan va u UWP bilan qanday bog‘liq
WinUI Windows dasturchilarining umumiy ekotizimidagi o‘rni
WinUI 3.0 ning yangi imkoniyatlari
Ushbu kirish qismi uzoq davom etmaydi, lekin WinUI ilovamni yaratishni
boshlaganda kerakli kontekstni taqdim etaman. Keyingi bobda esa birinchi WinUI
loyihamni yaratib, amaliy kod yozishni boshlaymiz.
UWP ilovalari 2015 yilda Windows 10 bilan birga ishga tushirilishidan oldin,
Windows 8 va 8.1 uchun XAML ilovalari mavjud edi. Ushbu ilovalarda XAML
sintaksisi va ko‘plab dasturlash interfeyslari (API) bir xil edi. Bu Microsoftning ish
stoli, mobil va boshqa platformalarda (Xbox, aralash haqiqat va boshqalar)
universal ilova yaratishni maqsad qilgan keyingi qadami edi. XAML yordamida
yozilgan ilovalar Windows 8 va Windows Phone uchun alohida yozilishi mumkin
edi. Bunday loyihalar turli platformalar uchun alohida bajariluvchi fayllar
(binarlar) yaratib, ularni kompyuter yoki Windows Phone qurilmalariga
o‘rnatishga imkon berardi.
Ammo, Windows 8 XAML ilovalari hozirgi UWP ilovalarga nisbatan ko‘plab
cheklovlarga ega edi. Masalan, ular faqat to‘liq ekran rejimida ishlagan, quyidagi
skrinshotda ko‘rsatilgandek.
WinUI dan foydalanish sizga ochiq manbali dasturiy ta’minotning barcha
afzalliklarini taqdim etadi. Ochiq manbali dasturlar odatda juda ishonchli bo‘ladi.
Faol dasturchilar jamoasi tomonidan ochiq holatda ishlab chiqilgan dasturiy
ta’minotda muammolar tez aniqlanib, tezda hal qilinadi.
Agar ochiq manbali paketda muammo topsangiz, uni o‘zingiz tuzatib,
o‘zgarishni jamoaga yuborishingiz mumkin. Ochiq manbali loyihalar yirik
korxonalardagi mahsulot guruhlari bilan moslashish talabisiz tez yangilanadi.
Windows endilikda muntazam yangilanishlarni chiqaradi, lekin bu hali ham
kontroller kutubxonalarining yangilanishlaridan sekinroq hisoblanadi.

WinUI ni tanlashning eng asosiy sababi uning orqaga mosligi (backward
compatibility) hisoblanadi. UWP kontrolleridan foydalanganda, aynan o‘sha
versiyadagi yangi imkoniyatlar va tuzatishlar eski Windows versiyalarida
ishlatiluvchi ilovalarga o‘rnatib bo‘lmaydi. WinUI esa, agar siz minimum qo‘llab-
quvvatlanadigan Windows versiyasini to‘g‘ri belgilasangiz, yangi kontrollerlar va
imkoniyatlarni bir nechta Windows versiyalarida ishlatish imkonini beradi. Ilgari
UWP dasturchilari uchun mavjud bo‘lmagan kontrollerlar endi WinUI orqali
mavjud bo‘ladi.
Masalan, Microsoft Fluent UI dizaynini Windows’ga 2017 yil kuzidagi (16299
versiyasi) chiqarilishgacha joriy qilmagan edi. Ammo WinUI kontrollerlari Spring
2017 chiqarilishidagi (10.0.15063.0 versiyasi) Windows versiyasini maqsad qilgan
ilovalarga kiritilishi mumkin. WinUI kontrollerlari Fluent UI uslubini qo‘llab-
quvvatlaydi. Shuningdek, WinUI UWP va Windows SDK da umuman mavjud
bo‘lmagan kontrollerlar va boshqa imkoniyatlarni qo‘shadi.
Grafikalar bilan ishlash
Microsoft.UI.Composition — bu Windows App SDK/WinUI 3 ning Visual
qatlamini tashkil etuvchi kutubxona bo‘lib, quyidagi asosiy komponentlardan
iborat:
Compositor: Bu asosiy ob’ekt bo‘lib, barcha Composition ob’ektlarini
yaratadi va boshqaradi.
Visual: Bu Composition ob’ekti bo‘lib, ekranda ko‘rsatiladigan barcha
elementlarni ifodalaydi.
Brushes: Bu ob’ektlar yordamida ranglar, gradientlar, tasvirlar va boshqa
vizual elementlar yaratiladi.
Effects: Bu ob’ektlar yordamida tasvirlarga turli effektlar qo‘llanadi,
masalan, blur, sepia, invert va boshqalar.
Animations: Bu ob’ektlar yordamida Visual ob’ektlariga animatsiyalar
qo‘llanadi.

InteractionTracker: Bu ob’ekt foydalanuvchi kiritishlarini (masalan,
sichqoncha harakati, teginish) kuzatadi va ularga asoslangan animatsiyalarni
boshqaradi.
Fluent Design System. Asosiy Komponentlar
Fluent Design System quyidagi asosiy komponentlardan iborat:
1. Light (Yorug‘lik): Foydalanuvchining e’tiborini jalb qilish va ma’lumotlarni
yoritish uchun ishlatiladi. Masalan, hover effekti yoki fokus holatida yorug‘lik
qo‘llaniladi.
2. Depth (Chuqlik): 2D interfeysga qo‘shimcha o‘lchov qo‘shish uchun z-o‘qi
orqali elementlarni qatlamlash. Bu foydalanuvchiga interfeysning strukturasini
yaxshiroq tushunishga yordam beradi.
3. Motion (Harakat): Elementlar o‘rtasidagi o‘tishlarni silliq va tabiiy qilish
uchun animatsiyalar qo‘llaniladi. Bu foydalanuvchiga interfeysdagi o‘zgarishlarni
intuitiv ravishda qabul qilish imkonini beradi.
4. Material (Material): Interfeys elementlariga turli material effektlarini
qo‘llash. Masalan, Acrylic (muzli oynaga o‘xshash effekt) yoki Mica (fon rangiga
moslashadigan effekt) materiallari qo‘llaniladi.
5. Scale (Masshtab): Interfeysning turli qurilmalarda moslashuvchanligini
ta’minlash. Bu dizaynning turli ekran o‘lchamlari va rezolyutsiyalariga mos
kelishini ta’minlaydi.
Fluent Design System quyidagi dizayn printsiplariga asoslanadi:
Natural on every platform: Ilova foydalanuvchining qurilmasiga moslashishi va
tanish interfeys elementlarini ishlatishi kerak.
Built for focus: Interfeys foydalanuvchining e’tiborini jalb qilishi va uni
chalg‘itmasligi kerak.
One for all, all for one: Dizayn barcha foydalanuvchilarni inobatga olishi va
ularning ehtiyojlariga javob berishi kerak.
Unmistakably Microsoft: Ilova Microsoft brendiga xos bo‘lishi va uni tanib
olishni osonlashtirishi kerak.

XAML va C# yordamida WinUI ilovalarini yaratish
XAML (Extensible Application Markup Language) — bu Microsoft tomonidan
ishlab chiqilgan, foydalanuvchi interfeyslarini deklarativ ravishda yaratish uchun
ishlatiladigan XML-ga asoslangan til. WinUI ilovalarida XAML yordamida
foydalanuvchi interfeysini yaratish mumkin.
C# — bu ob’ektga yo‘naltirilgan dasturlash tili bo‘lib, WinUI ilovalarida
biznes mantiqini amalga oshirish uchun ishlatiladi. C# yordamida foydalanuvchi
kiritishlarini qayta ishlash, ma’lumotlarni boshqarish va boshqa biznes
jarayonlarini amalga oshirish mumkin.
MVVM — bu foydalanuvchi interfeysi (View), biznes mantiqi (Model) va
ularning o‘zaro aloqasini tartibga soluvchi dizayn naqshidir. WinUI ilovalarida
MVVM naqshidan foydalanish, kodni modulli va qayta ishlatiladigan qilishga
yordam beradi.
Model: Ilovaning ma’lumotlar va biznes mantiqini ifodalaydi.
View: Foydalanuvchi bilan bevosita aloqada bo‘ladigan interfeysni ifodalaydi.
ViewModel: Model va View o‘rtasidagi bog‘lanishni ta’minlaydi. WinUI
ilovalarida MVVM naqshidan foydalanish uchun, ViewModel sinfida
INotifyPropertyChanged interfeysini amalga oshirish va XAML faylida {x:Bind}
yoki {Binding} sintaksisidan foydalanish mumkin.
Multimedia bilan ishlash
WinUI yordamida multimedia bilan ishlash uchun quyidagi imkoniyatlar
mavjud:
MediaPlayerElement: Bu element yordamida video va audio fayllarni o‘ynatish
mumkin. MediaPlayerElement XAML va C# kodida ishlatilishi mumkin.
Windows.Media.Playback.MediaPlayer: Bu sinf yordamida video va audio
oqimlarini boshqarish, ovoz balandligini sozlash, ijro holatini tekshirish va
boshqalar mumkin.
Windows.Media.Capture: Bu sinf yordamida kamera va mikrofondan
ma’lumot olish, suratga olish va video yozib olish mumkin.

Windows operatsion tizimining grafik tizimi
Windows operatsion tizimi grafik tizimi, foydalanuvchi bilan o‘zaro aloqada
bo‘lish uchun grafik interfeys (GUI)dan foydalanadi. Bu tizim quyidagi asosiy
komponentlardan iborat:
GDI (Graphics Device Interface) : Windowsning asosiy grafik kutubxonasi
bo‘lib, u ekranda tasvirlarni chizish, matnni chiqarish va boshqa grafik
operatsiyalarni amalga oshirish uchun ishlatiladi.
DirectX : Asosan video o‘yinlar va yuqori sifatli grafikalar uchun mo‘ljallangan
API bo‘lib, u tezkor va samarali grafik ishlov berishni ta’minlaydi.
Windows Presentation Foundation (WPF) : . NET Framework asosida
ishlaydigan, yuqori sifatli foydalanuvchi interfeyslarini yaratish uchun
ishlatiladigan kutubxona.
Windows Imaging Component (WIC) : Rasm fayllarini o‘qish va yozish uchun
ishlatiladigan texnologiya bo‘lib, turli xil rasm formatlarini qo‘llab-quvvatlaydi.
Grafik formatlar: BMP, JPEG, PNG, GIF
BMP (Bitmap)
Afzalliklari : Oddiy va tezkor ishlov berish, yuqori sifatli rasm saqlash.
Kamchiliklari : Katta hajm, siqilmagan format.
JPEG (Joint Photographic Experts Group)
Afzalliklari : Yuqori siqilish darajasi, fotosuratlar uchun ideal.
Kamchiliklari : Siqilish jarayonida ma’lumot yo‘qotilishi (lossy compression).
PNG (Portable Network Graphics)
Afzalliklari : Lossless siqilish, shaffoflikni qo‘llab-quvvatlash.
Kamchiliklari : Katta fayl hajmi, animatsiyalarni qo‘llab-quvvatlamaydi.
GIF (Graphics Interchange Format)
Afzalliklari : Animatsiyalarni qo‘llab-quvvatlash, kichik hajm.
Kamchiliklari : Foydalanish cheklangan rang palitrasi (256 rang).
Windows Paint dasturining asosiy funksiyalari

Microsoft Paint (MS Paint) — bu Windows operatsion tizimida mavjud bo‘lgan
oddiy raster grafik tahrirlovchi dastur. U quyidagi asosiy funksiyalarni taqdim
etadi:
Rasm chizish vositalari : Qalam, cho‘tka, shakllar, matn qo‘shish.
Rasmni kesish va o‘lchamini o‘zgartirish : Rasmning kerakli qismlarini ajratib olish
va o‘lchamini sozlash.
Ranglarni tanlash va qo‘llash : Rang palitrasidan ranglarni tanlash va ularni
chizmada qo‘llash.
Filtrlar va effektlar : Oddiy filtrlar va effektlar yordamida rasmni tahrirlash.
Yangi funksiyalar : Windows 11 yangilanishlari bilan Paint dasturiga sun’iy
intellekt asosida ishlaydigan «Generative Fill» va «Sticker Generator» kabi yangi
funksiyalar qo‘shildi .
Windowsda skrinshot olish vositalari
Snipping Tool — bu Windows operatsion tizimida mavjud bo‘lgan skrinshot olish
vositasi bo‘lib, u quyidagi funksiyalarni taqdim etadi:
Turli xil snip rejimlari : To‘liq ekran, oynani tanlash, erkin shakl va
to‘rtburchak shakl.
Tahrirlash vositalari : Rasmga matn qo‘shish, chizish, o‘chirish va boshqa
tahrirlarni amalga oshirish.
Saqlash va ulashish : Skrinshotni PNG, JPEG yoki GIF formatlarida saqlash va
ijtimoiy tarmoqlarda yoki elektron pochta orqali ulashish.
Matnni rasmdan ajratib olish : OCR (Optical Character Recognition) texnologiyasi
yordamida rasmda mavjud bo‘lgan matnni ajratib olish
Snip va Sketch
Windows 10 va undan keyingi versiyalarida mavjud bo‘lgan Snip & Sketch
dasturi, skrinshot olish va ularni tahrirlash uchun kengaytirilgan imkoniyatlarni
taqdim etadi.
Skrinshot olish rejimlari : To‘liq ekran, erkin shakl, to‘rtburchak shakl va
oynani tanlash.

Tahrirlash vositalari : Rasmga matn qo‘shish, chizish, o‘chirish va boshqa
tahrirlarni amalga oshirish.
Saqlash va ulashish : Skrinshotni PNG, JPEG yoki GIF formatlarida saqlash va
ijtimoiy tarmoqlarda yoki elektron pochta orqali ulashish.
ShareX — bu bepul va ochiq manbali skrinshot olish va ekran yozib olish
dasturi bo‘lib, u quyidagi funksiyalarni taqdim etadi:
Windowsda multimedia fayllari bilan ishlash
Audio fayllar bilan ishlash: Windows Media Player, Groove Music
dasturlarining imkoniyatlarini beradi.
Video fayllar va ularni boshqarish: Films & TV, Windows Movie Maker va
zamonaviy tahrirlash dasturlari haqida ma’lumot turi.
Multimedia fayllarining formatlari va ularning o‘zaro farqlari (MP3, WAV,
MP4, AVI va boshqalar) kiradi.
Grafik va multimedia interfeysi
Grafik foydalanuvchi interfeysi (GUI) — bu kompyuter bilan interaktiv
aloqada bo‘lish uchun vizual elementlar to‘plamidir. Eng keng tarqalgan GUI
elementlari quyidagilardan iborat.
Ikonalar . Fayllar, papkalar yoki dasturlarni ifodalovchi kichik tasvirlar.
Tugmalar : Foydalanuvchi tomonidan bosilishi mumkin bo‘lgan elementlar,
odatda amallarni bajarish uchun ishlatiladi.
Menyular : Foydalanuvchiga turli xil variantlarni tanlash imkonini beruvchi
ro‘yxatlar.
Oynalar (Windows) : Ekranda ma’lumotlarni ko‘rsatish uchun ajratilgan
hududlar.
Slaydlar, tugmalar, matn maydonlari : Interaktiv elementlar bo‘lib,
foydalanuvchi bilan tizim o‘rtasidagi aloqani ta’minlaydi.
Bu elementlar foydalanuvchining tizim bilan o‘zaro aloqasini soddalashtiradi
va samaradorligini oshiradi.

Multimedia kontentni ko‘rsatishda GUI roli
GUI multimedia kontentini samarali va intuitiv tarzda taqdim etishda muhim
rol o‘ynaydi. Masalan, video pleerlar, musiqa pleerlar va tasvir ko‘rsatuvchi
dasturlar foydalanuvchiga quyidagi imkoniyatlarni taqdim etadi. Vizual interfeys :
Kontentni ko‘rish va boshqarish uchun qulay oynalar. Interaktiv elementlar : Play,
pause, stop kabi tugmalar orqali kontentni boshqarish. Navigatsiya vositalari :
Slayderlar yordamida vaqtni yoki tovush balandligini sozlash. Menyu tizimi : Turli
xil sozlamalar va variantlarni tanlash imkoniyati. GUI yordamida multimedia
kontentini taqdim etish foydalanuvchining tajribasini yaxshilaydi va tizim bilan
o‘zaro aloqani soddalashtiradi.
Windows API va grafik texnologiyalari
Windows API (WinAPI) — bu Microsoft Windows operatsion tizimi uchun
ishlab chiqilgan dasturiy interfeyslar to‘plamidir. U dasturchilarga grafik
interfeyslar yaratish, multimedia ma’lumotlarini qayta ishlash, fayllar bilan ishlash
va tizim resurslariga kirish imkonini beradi.
GDI,GDI+ (Graphics Device Interface) : Ekranda chizmalar, matnlar va
shakllarni chizish uchun ishlatiladi. GDI+ esa GDI ning kengaytirilgan versiyasidir
va antialiased chizmalar, shaffoflik va boshqa zamonaviy grafik xususiyatlarni
qo‘llab-quvvatlaydi.
Direct2D . Microsoft tomonidan ishlab chiqilgan 2D vektor grafik API bo‘lib,
GPU yordamida yuqori sifatli va tezkor renderlashni ta’minlaydi. Википедия
Direct 3 D . 3 D grafikalarni yaratish uchun ishlatiladigan API bo ‘ lib , o ‘ yinlar va
boshqa grafik dasturlar uchun asosiy vosita hisoblanadi .
DirectShow . Multimedia fayllarini o‘qish, yozish va tahrirlash uchun
ishlatiladigan API bo‘lib, video va audio oqimlarini boshqarish imkonini beradi.
Windows Imaging Component (WIC) . Rasm fayllarini o‘qish va yozish uchun
ishlatiladigan API bo‘lib, BMP, JPEG, PNG, TIFF kabi ko‘plab formatlarni
qo‘llab-quvvatlaydi.
Bu komponentlar yordamida dasturchilar Windows platformasida grafik va
multimedia ilovalarini yaratishda keng imkoniyatlarga ega bo‘lishadi.

DirectX — bu Microsoft tomonidan ishlab chiqilgan grafik, audio va boshqa
apparat resurslari bilan ishlash uchun mo‘ljallangan API to‘plamidir. U o‘yinlar va
boshqa yuqori samarali grafik dasturlarni yaratishda keng qo‘llaniladi.
DirectX ning asosiy komponentlari:
Direct3D , 3D grafikalarni yaratish uchun ishlatiladi.
Direct2D , 2D vektor grafikalar uchun ishlatiladi.
DirectSound , Audio ma’lumotlarini qayta ishlash uchun ishlatiladi.
DirectInput , Kirish qurilmalari (klaviatura, sichqoncha, joystick) bilan ishlash
uchun ishlatiladi.
DirectPlay : Tarmoq orqali o‘yinlarni o‘ynash uchun ishlatiladi.
DirectX ning so‘nggi versiyasi — DirectX 12 Ultimate bo‘lib, u Windows 11
platformasida mavjud. Bu versiya o‘yinlarda yuqori samaradorlik, ko‘p yadroli
protsessorlarni samarali ishlatish va yangi grafik texnologiyalarni qo‘llab-
quvvatlash imkonini beradi.
OpenGL (Open Graphics Library) — bu Khronos Group tomonidan ishlab
chiqilgan ochiq manbali grafik API bo‘lib, u ko‘plab operatsion tizimlarda
ishlaydi. DirectX esa faqat Windows platformasida ishlaydi.
OpenGL ning afzalliklari orasida ko‘p platformali qo‘llab-quvvatlash va
kengaytirilgan imkoniyatlar mavjud. Biroq, uning samaradorligi ba’zi yangi
texnologiyalarni qo‘llab-quvvatlashda pastroq bo‘lishi mumkin.
DirectX esa Windows platformasida yuqori samaradorlikni ta’minlaydi va
yangi texnologiyalarni qo‘llab-quvvatlashda afzalliklarga ega. Biroq, uning faqat
Windows va Xbox platformalarida ishlashi uning ko‘p platformali qo‘llab-
quvvatlashini cheklaydi.
Amaliy qism
WinUi loyihasini yaratish.

“Search for templates” (Shablonlarni qidirish) maydoniga winui deb yozamiz,
so‘ng Blank App (WinUI in UWP) C # shablonini tanlang va quyidagi skrinshotda
ko‘rsatilgandek Next tugmasini bosamiz.
Loyihaga MyMediaCollection nomini beramiz, qolgan maydonlarni esa o‘z
holicha qoldiring va Create tugmasini bosamiz. Keyin ilovangiz uchun maqsad
qilinadigan Windows versiyalarini tanlash so‘raladi. WinUI 3.0 uchun quyidagi
minimal versiyalar tanlanishi shart:

Target Version (Maqsad qilingan versiya): Build 18362 yoki undan yuqori
Minimum Version (Minimal versiya): Build 17134 yoki undan yuqori bo‘lishi
kerak.
Eslatma
Ilovangiz uchun yangi versiyalarni tanlash sizga bog‘liq, ammo shuni yodda
tutingki, agar yangi versiyalarni tanlasangiz, eski Windows 10 versiyalaridagi
foydalanuvchilar ilovani o‘rnata olmaydi. Target Version (Maqsad qilingan
versiya) Minimum Version (Minimal versiya) dan teng yoki katta bo‘lishi kerak.
Agar nima tanlashni bilmasangiz, standart qiymatlarda qolishingiz mumkin.
Endi loyiha yaratildi va Visual Studio ishga tushdi. Ilovani ishga tushiring va
shablon MainPage uchun nima taqdim etganini ko‘ring. Siz sahifani joylashtirgan
bo‘sh oynani ko‘rishingiz kerak. Keyin esa, Visual Studio biz uchun boshlang‘ich
sifatida nima yaratganini ko‘rib chiqamiz.
App.xaml fayli, nomidan ko‘rinib turibdiki, butun ilova bo‘ylab mavjud
bo‘ladigan resurslarni saqlaydi.
Agar bir nechta sahifalarda ishlatilishi kerak bo‘lgan shablonlar yoki uslublar
bo‘lsa, ularni Application darajasida qo‘shish kerak.

Yangi loyihaning App.xaml faylida boshlash uchun ba’zi mazkur kodlari bo‘ladi,
quyidagi kod parchasi bunga misol bo‘la oladi:
Keyingi bo‘limda XAML asoslarini ko‘rib chiqamiz. Hozircha shuni bilingki,
Application.Resources bo‘limi butun ilova bo‘ylab umumiy foydalaniladigan
barcha resurslarni o‘z ichiga oladi. Ushbu bo‘lim ichida joylashgan
ResourceDictionary.MergedDictionaries bo‘limi boshqa XAML fayllariga ishora
qiladi, ularning resurslari ham butun ilova bo‘ylab ulashiladi. Bu dasturchilarga
umumiy kontentni bir nechta resurs fayllariga bo‘lish imkonini beradi, natijada kod
tartibli va boshqarilishi oson bo‘ladi. Shuningdek, bu ilova bo‘ylab uchinchi tomon
resurslarini ulashishga ham imkon beradi. Masalan, ushbu fayl
Microsoft.UI.Xaml.Controls namespace dan keladigan XamlControlsResources ni
birlashtiradi. Bu biz ilova qurishda foydalanadigan WinUI kontrollerlari uchun
zarur bo‘lgan resurslardir.
App.xaml.cs faylini ko‘rib chiqish
Solution Explorer’da App.xaml faylining tugunini kengaytiring, u yerda
App.xaml.cs nomli boshqa faylni ko‘rasiz. Bu fayl code-behind deb ataladi. U —
qisman C# sinfi bo‘lib, XAML fayli bilan birgalikda App sinfini ta’riflaydi. C#

faylini ochsangiz, unda ancha kod bo‘lganini ko‘rasiz. Bu yerda ilova darajasidagi
barcha hodisalarni boshqarasiz. Quyidagi hodisa boshqaruvchilari sukut bo‘yicha
qo‘shilgan:
OnLaunched: Ilovangiz birinchi marta ishga tushganda bajarilishi kerak bo‘lgan
maxsus mantiq shu yerga qo‘shiladi. Shuningdek, ilovaga uzatilgan argumentlarni
(masalan, ishga tushishda ma’lum sahifaga o‘tish ko‘rsatmasi) shu yerda qayta
ishlash mumkin.
OnNavigationFailed: Agar sahifa yuklab bo‘lmasa, ushbu boshqaruvchi ishga
tushadi. Bu yerda ba’zi sukutdagi istisno (exception) ishlov berish kodlari mavjud.
OnSuspended: Windows ilovangizni vaqtincha to‘xtatganda (suspend qilganda)
ushbu boshqaruvchi chaqiriladi. Ilova holatini saqlash kerak bo‘lsa, buni shu yerda
bajaring.
MainPage.xaml faylini ko‘rib chiqish
MainPage.xaml fayli ilova ishga tushganda yuklanadigan MainPage WinUI
sahifasini o‘z ichiga oladi. Buni App.xaml.cs faylida joylashgan OnLaunched
hodisa boshqaruvchisida ko‘rish mumkin, quyidagi kod parchasida
ko‘rsatilganidek:
Yangi bo‘sh WinUI ilovasida, sahifa bo‘sh Grid tartib (layout) nazorat
elementini o‘z ichiga oladi. Button nazorat elementini Text xususiyati “Media”
bo‘lgan TextBlock bilan almashtirib ko‘ring va StackPanel o‘rniga Grid qo‘ying.
Natija quyidagicha bo‘lishi kerak:

KODI:1
1. MainWindow.xaml – UI dizayni:
<Window
x:Class=«WinUIGraphicsMediaApp.MainWindow»
xmlns=«http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml/presentation»
xmlns:x=«http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml»
Title=«Grafika va Multimedia»
Height=«450»
Width=«800»>
<StackPanel HorizontalAlignment=«Center» VerticalAlignment=«Center»
Spacing=«20»>
<!-- Rasmni ko‘rsatish -->
<Image x:Name=«MyImage» Width=«300» Height=«200»
Stretch=«Uniform» />
<!-- Video player -->
<MediaPlayerElement x:Name=«MyMediaPlayer» Width=«300»
Height=«200» AreTransportControlsEnabled=«True» />
<!-- Yuklash tugmalari -->

<StackPanel Orientation=«Horizontal» Spacing=«10»>
<Button Content=«Rasm yuklash» Click=«OnLoadImageClick» />
<Button Content=«Videoni ijro etish» Click=«OnPlayVideoClick» />
</StackPanel>
</StackPanel>
</Window>
2. MainWindow.xaml.cs – Kodi
using Microsoft.UI.Xaml;
using Microsoft.UI.Xaml.Controls;
using Windows.Storage;
using Windows.Storage.Streams;
using Windows.Media.Playback;
using Windows.Media.Core;
using Windows.UI.Xaml.Media.Imaging;
namespace WinUIGraphicsMediaApp
{
public sealed partial class MainWindow : Window
{
public MainWindow()
{
this.InitializeComponent();
}
private async void OnLoadImageClick(object sender, RoutedEventArgs e)
{
var file = await StorageFile.GetFileFromApplicationUriAsync(new
System.Uri(«ms-appx:///Assets/sample.jpg»));
var stream = await file.OpenAsync(FileAccessMode.Read);
BitmapImage bitmapImage = new BitmapImage();
await bitmapImage.SetSourceAsync(stream);
MyImage.Source = bitmapImage;

}
// Videoni ijro etish
private void OnPlayVideoClick(object sender, RoutedEventArgs e)
{
var source = MediaSource.CreateFromUri(new
System.Uri(«ms-appx:///Assets/samplevideo.mp4»));
MyMediaPlayer.Source = source;
MyMediaPlayer.MediaPlayer.Play();
}
}
}
KODI:2
MainWindow.xaml – UI dizayni:
<Window
x:Class=«WinUIDrawingApp.MainWindow»
xmlns=«http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml/presentation»
xmlns:x=«http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml»
xmlns:canvas=«using:Microsoft.UI.Xaml.Controls»
Title=«Grafik chizish va animatsiya»
Height=«400»
Width=«600»>
<Grid>
<Canvas x:Name=«DrawingCanvas» Width=«600» Height=«400»
Loaded=«OnCanvasLoaded»
Draw=«OnCanvasDraw»/>
</Grid>
</Window>
MainWindow.xaml.cs – C# ko‘rinishi
using Microsoft.UI.Xaml;
using Microsoft.UI.Xaml.Controls;

using Microsoft.UI.Xaml.Media;
using Microsoft.UI.Xaml.Shapes;
using Microsoft.UI.Dispatching;
using Microsoft.UI;
using System;
namespace WinUIDrawingApp
{
public sealed partial class MainWindow : Window
{
private DispatcherTimer timer;
private double x = 0;
private double speed = 2;
public MainWindow()
{
this.InitializeComponent();
}
private void OnCanvasLoaded(object sender, RoutedEventArgs e)
{
// Har 16ms da (taxminan 60 FPS) OnTick ishlaydi
timer = new DispatcherTimer();
timer.Interval = TimeSpan.FromMilliseconds(16);
timer.Tick += OnTick;
timer.Start();
}
private void OnTick(object sender, object e)
{
x += speed;
if (x > DrawingCanvas.ActualWidth || x < 0)
{

speed = -speed;
}
DrawingCanvas.Invalidate(); // Canvasni yangilash
}
private void OnCanvasDraw(object sender,
Microsoft.UI.Xaml.Controls.CanvasDrawEventArgs args)
{
var ds = args.DrawingSession;
ds.Clear(Colors.White);
// Qizil doira chizish (animatsiyalanadi)
ds.FillCircle((float)x, 200, 30, Colors.Red);
}
}
}
Natija:
Oq fon ustida qizil doira chapdan o‘ngga harakat qiladi va chekkalardan qaytadi.

Xulosa
WinUI – zamonaviy Windows ilovalarini yaratish uchun kuchli,
kengaytiriladigan va samarali vositadir. C# dasturlash tili bilan birgalikda WinUI
dasturchilarga mustahkam arxitektura, foydalanuvchiga qulay interfeys va
funksional imkoniyatlar yaratishga xizmat qiladi. Kurs ishida WinUI
texnologiyasining nazariy va amaliy jihatlari yoritildi hamda oddiy amaliy loyiha
asosida tajriba o‘rganildi.
Ushbu bobda Windows ilova ishlab chiqish tarixidan ko‘p narsalarni
o‘rgandik. UWP ning kelib chiqishi va uning ildizlari Windows 8 ilovalariga
bog‘liqligini bilib oldik, shuningdek, Windows foydalanuvchi interfeyslarini
yaratishda XAML ning afzalliklari haqida tushuncha hosil qildik. Oddiy WinUI
ilova kodi va foydalanuvchi interfeysi qanday ko‘rinishini ham ko‘zdan kechirdik.
Oxir-oqibat, WinUI versiyalarining yaqingi tarixini ko‘rib chiqdik va yangi 3.0
versiyasining UWP foydalanuvchi interfeysi kutubxonalarining to‘liq o‘rnini
bosuvchi va kelajakda WPF dasturchilari uchun ham maqbul variant ekanligini
tushundik.
C# dasturlash tilida Windows UI (WinForms yoki WPF) yordamida grafik
obyektlar va multimedia elementlari bilan ishlash imkoniyatlari chuqur o‘rganildi.
Amaliy ishlar davomida foydalanuvchi interfeysini yaratishda grafik
komponentlardan (masalan, Graphics , Bitmap , Pen , Brush , Color ) foydalanish
usullari, shuningdek, multimedia vositalarini (audio va video fayllarni ijro etish,
rasm yuklash va ko‘rsatish) boshqarish texnologiyalari amaliy misollar bilan
yoritildi.
Dastur yaratishda zamonaviy texnologiyalar, foydalanuvchi uchun qulay
interfeyslar, interaktivlik va vizual ta’sirchanlikni ta’minlovchi komponentlar
qo‘llanildi. Xususan, GDI+ (Graphics Device Interface) yordamida rasmlar
chizish, shakllar yaratish va matnlarni formatlash bo‘yicha imkoniyatlar o‘rganildi.
Shuningdek, System.Media va Windows Media Player COM komponenti
yordamida tovush va video fayllarni ijro etish mexanizmlari amaliyotda qo‘llandi.

Tadqiqot natijalariga ko‘ra, C# tili va Windows UI platformasi grafik
interfeyslar va multimedia ilovalarini ishlab chiqish uchun keng imkoniyatlarga
ega. Ushbu kurs ishi natijasida talaba nafaqat nazariy bilimlarga, balki grafik va
multimedia funksiyalarini dasturiy tarzda boshqarish ko‘nikmalariga ham ega
bo‘ldi. Men bu kurs ishidan Win UI 3 ilovasiidan foydalanib dastur tuzdim bu
dasturimning qisqa mazmuni shundan iboratki : Bu dastur Ranglardan iborat bo‘lib
chiziqlar yirdamida rasm chizish uchun mo‘ljallangan. Bu dasturimning yana bir
tarafi agar xato chiziq chizilgan bo‘lsa o‘chirish imkonini ham beradi.Musiqa
qo‘yish imkoniyati ham mavjud. Lekin bu dasturim ma’lum bir versiyadan so‘ng
ishlaydi.

Foydalanilgan adabiyotlar va manbalar
1. Microsoft Docs: https://learn.microsoft.com/en-us/windows/apps/winui/
2. Petzold, Charles. Programming Windows.
3. Jesse Liberty. Programming C#.
4. StackOverflow.com – dasturchilar uchun jamoaviy yordam sahifasi.
5. GitHub – ochiq kodli WinUI loyihalari.
6. roelsen A., Japikse P. Pro C# 9 with .NET 5: Foundational Principles and
Practices in Programming . Apress, 2021. – 1080 b.
7. Price B. C# 9 and .NET 5 – Modern Cross-Platform Development . Packt
Publishing, 2021. – 800 b.
8. Liberty J., Hurwitz B. Programming C# 8.0: Build Cloud, Web, and Desktop
Applications . O‘Reilly Media, 2020.
9. Nathan C. WPF in Action with Visual Studio . Manning Publications, 2021.
10. Шилдт Г. С# 10 и .NET 6. Полное руководство . – М.: Вильямс, 2022. –
1232 с.
11. MSDN Documentation – Microsoft Docs:
https://learn.microsoft.com/en-us/dotnet/
12. Microsoft Learn: https://learn.microsoft.com/en-us/training/
13. Stack Overflow – savol-javoblar va kod misollari: https://stackoverflow.com
14. Albahari J. C# 10 in a Nutshell: The Definitive Reference . O‘Reilly Media,
2022.
15. Petzold C. Programming Windows: Writing Windows 8 Apps With C# and
XAML . Microsoft Press, 2013.

Ilovalar
MainWindow.xaml.cs – Kodi
using Microsoft.UI.Xaml;
using Microsoft.UI.Xaml.Controls;
using Microsoft.UI.Xaml.Controls.Primitives;
using Microsoft.UI.Xaml.Data;
using Microsoft.UI.Xaml.Input;
using Microsoft.UI.Xaml.Media;
using Microsoft.UI.Xaml.Media.Imaging;
using Microsoft.UI.Xaml.Navigation;
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.IO;
using System.Linq;
using System.Runtime.InteropServices.WindowsRuntime;
using Windows.Foundation;
using Windows.Foundation.Collections;
using Windows.Media.Core;
using Windows.Storage;
using Microsoft.UI.Xaml.Shapes; // ✅ to‘g‘ri (WinUI 3 uchun)
using Windows.Storage.Pickers;
// To learn more about WinUI, the WinUI project structure,
// and more about our project templates, see: http://aka.ms/winui-project-info.
namespace MediaApp

${ /// <summary> /// An empty window that can be used on its own or navigated to within a Frame. /// </summary> public sealed partial class MainWindow : Window { private bool _isDrawing; private Windows.Foundation.Point _lastPoint; public MainWindow () { this .InitializeComponent(); } private void Canvas_PointerPressed( object sender, PointerRoutedEventArgs e) { _isDrawing = true ; _lastPoint = e.GetCurrentPoint(DrawingCanvas).Position; } private void Canvas_PointerReleased( object sender, PointerRoutedEventArgs e) { _isDrawing = false ; } private void ClearCanvas_Click( object sender, RoutedEventArgs e) { DrawingCanvas.Children.Clear(); } private async void SaveCanvas_Click( object sender, RoutedEventArgs e) { RenderTargetBitmap rtb = new (); await rtb.RenderAsync(DrawingCanvas);$ $var pixelBuffer = await rtb.GetPixelsAsync(); var pixels = pixelBuffer.ToArray(); var fileSavePicker = new FileSavePicker(); fileSavePicker.FileTypeChoices.Add( «PNG Image» , new List< string >() { «.png» }); fileSavePicker.SuggestedFileName = «drawing» ; var hwnd = WinRT.Interop.WindowNative.GetWindowHandle( this ); WinRT.Interop.InitializeWithWindow.Initialize(fileSavePicker, hwnd); StorageFile file = await fileSavePicker.PickSaveFileAsync(); if (file != null ) { using var stream = await file.OpenAsync(FileAccessMode.ReadWrite); var encoder = await Windows.Graphics.Imaging.BitmapEncoder.CreateAsync( Windows.Graphics.Imaging.BitmapEncoder.PngEncoderId, stream); encoder.SetPixelData( Windows.Graphics.Imaging.BitmapPixelFormat.Bgra8, Windows.Graphics.Imaging.BitmapAlphaMode.Premultiplied, ( uint )rtb.PixelWidth, ( uint )rtb.PixelHeight, 96, 96, pixels); await encoder.FlushAsync(); } } private async void LoadImage_Click( object sender, RoutedEventArgs e) { var openPicker = new FileOpenPicker(); openPicker.FileTypeFilter.Add( «.png» ); openPicker.FileTypeFilter.Add( «.jpg» );$ $var hwnd = WinRT.Interop.WindowNative.GetWindowHandle( this ); WinRT.Interop.InitializeWithWindow.Initialize(openPicker, hwnd); StorageFile file = await openPicker.PickSingleFileAsync(); if (file != null ) { var bmp = new BitmapImage(); using var stream = await file.OpenAsync(FileAccessMode.Read); await bmp.SetSourceAsync(stream); var img = new Image { Source = bmp, Width = DrawingCanvas.ActualWidth, Height = DrawingCanvas.ActualHeight }; DrawingCanvas.Children.Add(img); } } private async void OpenMedia_Click( object sender, RoutedEventArgs e) { var openPicker = new FileOpenPicker(); openPicker.FileTypeFilter.Add( «.mp4» ); openPicker.FileTypeFilter.Add( «.mp3» ); var hwnd = WinRT.Interop.WindowNative.GetWindowHandle( this ); WinRT.Interop.InitializeWithWindow.Initialize(openPicker, hwnd); StorageFile file = await openPicker.PickSingleFileAsync(); if (file != null ) { var stream = await file.OpenAsync(FileAccessMode.Read); MediaPlayer.Source = MediaSource.CreateFromStorageFile(file); } } private readonly Stack<UIElement> _drawnElements = new (); private void Canvas_PointerMoved( object sender, PointerRoutedEventArgs e) {$ $if (_isDrawing) { var currentPoint = e.GetCurrentPoint(DrawingCanvas).Position; // Use Eraser color (White) if EraserToggle is checked, else use ColorPicker color var strokeColor = EraserToggle.IsChecked = true ? Microsoft.UI.Colors.White : ColorPicker.Color; var line = new Line { X1 = _lastPoint.X, Y1 = _lastPoint.Y, X2 = currentPoint.X, Y2 = currentPoint.Y, Stroke = new SolidColorBrush(strokeColor), StrokeThickness = BrushSizeSlider.Value }; DrawingCanvas.Children.Add(line); _lastPoint = currentPoint; } } private void UndoLastLine_Click( object sender, RoutedEventArgs e) { if (_drawnElements.Count > 0) { var last = _drawnElements.Pop(); DrawingCanvas.Children.Remove(last); } }$

}
}
<?xml version=«1.0» encoding=«utf-8»?>
< Window
x : Class =«MediaApp.MainWindow»
xmlns =«http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml/presentation»
xmlns : x =«http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml»
xmlns : local =«using:MediaApp»
xmlns : d =«http://schemas.microsoft.com/expression/blend/2008»
xmlns : mc =«http://schemas.openxmlformats.org/markup-compatibility/2006»
mc : Ignorable =«d»
Title =«MediaApp»>
< Window.SystemBackdrop >
< MicaBackdrop />
</ Window.SystemBackdrop >
< Grid >
< TabView >
<!-- Drawing Tab -->
< TabViewItem Header =«Drawing Canvas»>
< Grid Margin =«10»>
< Grid.RowDefinitions >
< RowDefinition Height =«Auto» />
< RowDefinition Height =«*» />
</ Grid.RowDefinitions >
<!-- Top controls: ColorPicker + Buttons -->
< StackPanel Orientation =«Horizontal» Spacing =«15»
VerticalAlignment =«Center» Grid.Row =«0»>
< ColorPicker x : Name =«ColorPicker» Color =«Red» Width =«200»
Height =«200» />
< Slider x : Name =«BrushSizeSlider» Minimum =«1»
Maximum =«20» Width =«100» VerticalAlignment =«Center» />
< Button Content =«Clear» Click =«ClearCanvas_Click»
Padding =«12,6» />
< Button Content =«Save» Click =«SaveCanvas_Click»
Padding =«12,6» />
< Button Content =«Load» Click =«LoadImage_Click»
Padding =«12,6» />
< ToggleButton x : Name =«EraserToggle» Content =«Eraser»
Padding =«12,6» />
</ StackPanel >

<!-- Canvas below controls, with fixed size and centered -->
< Border Grid.Row =«1» Background =«LightGray»
HorizontalAlignment =«Center» VerticalAlignment =«Top» Margin =«0,20,0,0»
Padding =«5» CornerRadius =«6» >
< Canvas x : Name =«DrawingCanvas»
Width =«800»
Height =«500»
Background =«White»
PointerPressed =«Canvas_PointerPressed»
PointerMoved =«Canvas_PointerMoved»
PointerReleased =«Canvas_PointerReleased» />
</ Border >
</ Grid >
</ TabViewItem >
<!-- Media Player Tab -->
< TabViewItem Header =«Media Player»>
< Grid Margin =«10»>
< MediaPlayerElement x : Name =«MediaPlayer»
AreTransportControlsEnabled =«True»
Width =«800» Height =«450»
HorizontalAlignment =«Center»
VerticalAlignment =«Center»/>
< Button Content =«Open Media»
VerticalAlignment =«Bottom»
HorizontalAlignment =«Center»
Click =«OpenMedia_Click»
Margin =«10» />
</ Grid >
</ TabViewItem >
</ TabView >
</ Grid >
</ Window >
Natija:

bu yerdan ixtiyoriy rang tanlanadi.
bu chiziq yordamida rangning qalinligi o‘lchanadi.

Eraser bu yerda o‘chirg‘ich vazfasini bajaradi.
O‘chirg‘ichning ham qaliligi yoki yupqaligini aniqlash mumkin.
Bu yerda Clear ni bossangiz shu rangdagi chiziqni chizadi.

Istalgan rasmingizni chizishingiz mumkin.

Algoritmik tillar va dasturlash fanidan kurs ishi

Sotib olish

Dokument ma'lumotlari

Sotuvchi

UWP(Win Ui) da grafika va multimedialar bilan ishlash

O'xshash dokumentlar