Vanna hajmi 120 tonna bo’lgan ikki vannali po’lat eritish pechining material va issiqlik balansini hisoboti
![-GOST 14-16-165-85 bo'yicha metallurgik ohak (2-shaxtalik pechlarda ohak
kuydirish usuli bilan ishlab chiqiladi.)
-GOST 29219-91 bo'yicha plavkalovchi shpat
-prokat ishlab chiqarilgan temirli topon.
3. Tarkibida uglerod bo'lgan matreriallar
- TU-0763-199-00190437-04 bo'yicha metalli koks
Marten sexi 1944 - yilda ishga tushirilgan. Marten sexi tarkibiga pech
yo'lakchasi, sadkasi 115 tonna bo'lgan bitta marten pechi, quyish yo'lakchasi,
shixta hovlisi, temir - tersaklarga ishlov berish uchastkasi, metall quymalari
ombori va o'ta chidamli materiallar ombori kiradi.
Ma’lumki, qayta ishlanadigan cho’yanlarda Fe miqdori 90% dan ortiq
bo’ladi. Shuning uchun ularni eritishda pech muhitidagi kislorod bilan avvalo Fe
reaksiyaga kirishadi.
[Fe] + 1/2O
2 - [FeO] + Q
Bunda kislorod hisobiga (pech temperaturasi pastligida Leshatelye
prinsipiga ko’ra) oksidlanganda issiqlikni ko’proq ajratuvchi elementlar (Si, P,
Mn) oksidlanadi. Pech temperaturasi ko’tarila borishi bilan oksidlanganda issiqlik
yutuvchi elementlar oksidlanadi.
Jarayonning boshlang’ich davrida boruvchi reaksiyalarni shunday ifodalash
mumkin:
[2FeO] + [Si] = [SiO
2 ) + 2[Fe] + Q
5[FeO] + 2[P] = (P
2 O
5 ) + 5[Fe] + Q
(FeO) + [Mn] = (MnO) + [Fe] + Q
Hosil bo’lgan oksidlar o’zaro birikib shlak hosil bo’la boshlaydi:
(MnO) + (SiO
2 ) → (MnO ·SiO
2 )
[FeO] + (SiO
2 ) → (FeO · SiO
2 )
(P
2 O
5 ) + [3FeO] → (FeO)
3 · P
2 O
5 .
Ko’pincha reaksiyalarni tezlatish maqsadida pechga ma'lum miqdorda temir rudasi
kiritiladi yoki kislorod haydaladi.
9](https://docx.uz/documents/eee3404e-488f-475e-a93d-2c6c4901da96/page_9.png?v=1)
![Pech temperaturasi ko’tarilganda uglerod shiddatli oksidlana boshlaydi:
[FeO] + [C] = CO + [Fe] - Q kJ.
Pufak tarzida ajralayotgan uglerod (II) - oksid (CO) gazi metallni
aralashtirib temperaturasini bir xil holga keltirish bilan birga uni zararli gazlardan
(N
2 , H
2 , O
2 ) va metallmas materiallardan tozalaydi.
Shuni ta’kidlash kerakki, bir - biri bilan kontaktda bo’lib, o’zaro
aralashmaydigan suyuqliklar (metall va shlak) da eriydigan komponent va
birikmalar ayni temperaturada ikkala suyuqlikka ham ma'lum nisbatda
taqsimlanadi. Demak, jarayon davomida shlak tarkibini o’zgartirsak metall tarkibi
ham o’zgaradi.
Po’lat ishlab chiqarish jarayonini quyidagi davrlarga ajratish mumkin:
1) Shixtani suyultirish. Bu davrda avvalo Fe, so’ngra Si, P, Mn elementlari
oksidlanadi va bu oksidlar birikib shlak hosil bo’ladi.
Shlakdagi (FeO)
3 · P
2 O
5 birikmani bu sharoitda barqaror saqlash uchun
ohaktosh qo’shiladi.
(FeO)
3 · P
2 O
5 + 4CaO = (CaO)
4 · P
2 O
5 + 3FeO + Q, (5)
aks holda u parchalanib, fosfor uglerod bilan qaytarilib metallga o’tishi mumkin.
2) Uglerodning oksidlanishi. Metall vanna temperaturasining ko’tarilishi
bilan uglerod shiddatli oksidlana boshlaydi:
[FeO] + [C] = CO + [Fe] - Q.
Bunda metallda erigan [FeS] shlakdagi (CaO) bilan reaksiyaga kirishib, CaS
tarzida shlakka o’tadi:
[FeS] + (CaO) = ( CaS) + [FeO]. (6)
Demak, shlakda qancha kalsiy oksidi ko’p bo’lib, temir oksidi kam bo’lsa,
metall oltingugurtdan yaxshiroq tozalanadi.
Temir oksididan temirning qaytarilishi. Po’lat ishlab chiqarishda kislorod
cho’yandagi begona jinslarni oksidlash uchun zarur bo’lsa, po’latlarda esa
kislorodning bo’lishi uning mexanik va texnologik xossalariga putur yetkazadi.
Shuning uchun po’lat ishlab chiqarishda undagi temir oksidlardan Fe ni qaytarish
muhim davr hisoblanadi. Buning uchun temirga nisbatan kislorodga yaqinrok
10](https://docx.uz/documents/eee3404e-488f-475e-a93d-2c6c4901da96/page_10.png?v=1)
![bo’lgan birikmalar (ferromrganets, forrosilitsiy) va alyuminiy bo’laklari yoki
ularning kukunlari vannaga ma'lum miqdorda kiritiladi:
[Mn] + [O] = (MnO) + Q; [Si] + 2[O] = (SiO
2 ) + Q;
2[Al] + 3[O] = [Al
2 O
3 ] + Q
Bunda hosil bo’layotgan oksidlar po’latda erimay, osongina n SiO
2 · mFeO ·
kMnO birikma hosil qilib shlakka o’tadi. Temir oksididan temirni qaytarilish
darajasiga qarab quyidagi hillarga ajratish mumkin: to’la qaytarilgan,
qaytarilmagan va chala qaytarilgan.
To’la qaytarilgan po’lat quymalarni olishda metall avvalo pechda
ferromarganes bilan, keyin esa kovshda ferrosilitsiy va alyuminiy bilan qaytariladi.
Qaytarilmagan qaynaydigan po’lat quymalarni olish uchun esa po’lat avval pechda
ferromarganes bilan chala qaytarilib, so’ngra qolipda uglerod hisobiga qaytariladi.
Bunda metalldan ajralayotgan SO gazi aralashtirilayotganda u qaynaydi va
ajralayotgan gaz pufakchalarining ko’pi quymada qoladi, kiritish bo’shligi
bo’lmaydi. Bunday quymalarning sifati qaynamaydigan po’lat quymalardan
pastrok bo’ladi. Chala qaytarilgan po’latlar ferromarganes va qisman ferrosilitsiy,
ba'zan alyuminiy bilangina qaytariladi, shu sababli ular chala qaytarilgan po’latlar
deyilati. Ishlab chiqarilayotgan quymalarning 55% to’la qaytarilgan, 40%
qaytarilmagan, qolgan 5% igina chala qaytarilgan po’latlarga to’g’ri keladi.
Legirlangan po’latlar olish uchun, suyuq metall vannasiga ma'lum miqdorda
toza legirlovchi metallar yoki ularning ferroqotishmalari (masalan, ferrohrom,
ferrotitan) qo’shiladi. Bunda pechga Fe ga qaraganda kislorodga yaqin bo’lgan
elementlar (masalan, Si, Mn, Al, Cr, V, Ti va boshqalar) esa metall tarkibidagi
FeO dan Fe qaytarilgach yoki qaytaruvchilar bilan bir vaqtda kiritiladi.
Sanoatda ishlab chiqarilayotgan po’latlarning 16 - 18% ini legirlangan
po’latlar tashkil qiladi. Uglerodli va legirlangan po’latlarning 1500 dan ortiq
markasi bor.
11](https://docx.uz/documents/eee3404e-488f-475e-a93d-2c6c4901da96/page_11.png?v=1)
![metallmas qo’shimchalar 2 – 3 marta kamayib, po’latning puxtaligi va plastikligi
ortadi.
Po’latlarni inert gazlar yordamida tozalash.
Qolipdagi suyuq metalldan birorta inert gaz, masalan argon gazi u qadar katta
bo’lmagan bosim ostida o’tkaziladi. Natijada metall yaxshi aralashib gaz va
metallmas qo’shimchalardan tozalanadi.
Po’latlarni sintetik shlak bilan tozalash.
Metallni kovshga chiqargunga qadar unga metall massasining 3 – 5% miqdorida
1700ºC li shlak (55% CaO, 40% Al
2 O
3 , va oz miqdorda SiO
2 , MnO, FeO) quyiladi.
So’ngra uning ustiga pechdan po’lat quyiladi. Bunda po’lat shlak bilan tez
aralashib kontakt yuzalar ortib shiddat bilan boruvchi reaksiyalar hisobiga gaz va
metallmas qo’shimchalardan deyarli (50 – 70%) tozalanadi [6].
Po’lat asosiy konstruksion material bo’lib, u cho’yanga nisbatan puhta,
plastik, yuqori oquvchanlikka ega va qoliplarini ravon to’ldiradi. Shuningdek
yahshi payvandlanadi va kesib ishlanadi. Mashinasozlikda yuqorida qayd etilgan
va etilmagan qator xossalarga ko’ra unga talab borgan sari ortib bormoqda. Hozirgi
kunda po’latlar asosan konvertorlarga kislorod haydash yo’li bilan marten va elektr
pechlarda ishlab chiqarilmoqda. Bunda cho’yan tarkibidagi S, Si, Mn, P
elementlari oksidlanadi, oksidlar esa birikib shlak hosil qiladi. Bunda kimyoviy
reaksiya tezligi qayta ishlanuvchi cho’yanlarning tarkibiga, boyitmasiyasiga va
temperaturasiga bog’lik bo’ladi. jadvalda misol sifatida qayta ishlanadigan
cho’yanlardan kam uglerodli po’latlar olishda kimyoviy tarkibning o’zgarishi %
hisobida keltirilgan.
Material C Si Mn P S
Qayta
ishlanadigan
cho’yan
Kam
uglerodli 4 – 4,4
0,14–0,22 0,76–1,26
0,12 – 0,3 1,75 gacha
0,4 – 0,65 0,15 – 0,3
0,05 0,03–0,07
0,055
18](https://docx.uz/documents/eee3404e-488f-475e-a93d-2c6c4901da96/page_18.png?v=1)
![po’lat
Ma’lumki, qayta ishlanadigan cho’yanlarda Fe miqdori 90% dan ortiq
bo’ladi. Shuning uchun ularni eritishda pech muhitidagi kislorod bilan avvalo Fe
reaksiyaga kirishadi.
[Fe] + 1/2O
2 - [FeO] + Q (1)
Bunda kislorod hisobiga (pech temperaturasi pastligida Leshatelye prinsipiga
ko’ra) oksidlanganda issiqlikni ko’proq ajratuvchi elementlar (Si, P, Mn)
oksidlanadi. Pech temperaturasi ko’tarila borishi bilan oksidlanganda issiqlik
yutuvchi elementlar oksidlanadi.
Jarayonning boshlang’ich davrida boruvchi reaksiyalarni shunday ifodalash
mumkin:
[2FeO] + [Si] = [SiO
2 ) + 2[Fe] + Q (2)
5[FeO] + 2[P] = (P
2 O
5 ) + 5[Fe] + Q (3)
(FeO) + [Mn] = (MnO) + [Fe] + Q (4)
Hosil bo’lgan oksidlar o’zaro birikib shlak hosil bo’la boshlaydi:
(MnO) + (SiO
2 ) → (MnO ·SiO
2 )
[FeO] + (SiO
2 ) → (FeO · SiO
2 )
(P
2 O
5 ) + [3FeO] → (FeO)
3 · P
2 O
5 .
Ko’pincha reaksiyalarni tezlatish maqsadida pechga ma'lum miqdorda temir rudasi
kiritiladi yoki kislorod haydaladi.
Pech temperaturasi ko’tarilganda uglerod shiddatli oksidlana boshlaydi:
[FeO] + [C] = CO + [Fe] - Q kJ.
Pufak tarzida ajralayotgan uglerod (II) - oksid (CO) gazi metallni aralashtirib
temperaturasini bir xil holga keltirish bilan birga uni zararli gazlardan (N
2 , H
2 , O
2 )
va metallmas materiallardan tozalaydi.
Shuni ta’kidlash kerakki, bir - biri bilan kontaktda bo’lib, o’zaro
aralashmaydigan suyuqliklar (metall va shlak) da eriydigan komponent va
birikmalar ayni temperaturada ikkala suyuqlikka ham ma'lum nisbatda
19](https://docx.uz/documents/eee3404e-488f-475e-a93d-2c6c4901da96/page_19.png?v=1)
![taqsimlanadi. Demak, jarayon davomida shlak tarkibini o’zgartirsak metall tarkibi
ham o’zgaradi.
Po’lat ishlab chiqarish jarayonini quyidagi davrlarga ajratish mumkin:
1) Shixtani suyultirish. Bu davrda avvalo Fe, so’ngra Si, P, Mn elementlari
oksidlanadi va bu oksidlar birikib shlak hosil bo’ladi.
Shlakdagi (FeO)
3 · P
2 O
5 birikmani bu sharoitda barqaror saqlash uchun
ohaktosh qo’shiladi.
(FeO)
3 · P
2 O
5 + 4CaO = (CaO)
4 · P
2 O
5 + 3FeO + Q, (5)
aks holda u parchalanib, fosfor uglerod bilan qaytarilib metallga o’tishi mumkin.
2) Uglerodning oksidlanishi. Metall vanna temperaturasining ko’tarilishi
bilan uglerod shiddatli oksidlana boshlaydi:
[FeO] + [C] = CO + [Fe] - Q.
Bunda metallda erigan [FeS] shlakdagi (CaO) bilan reaksiyaga kirishib, CaS
tarzida shlakka o’tadi:
[FeS] + (CaO) = ( CaS) + [FeO]. (6)
Demak, shlakda qancha kalsiy oksidi ko’p bo’lib, temir oksidi kam bo’lsa,
metall oltingugurtdan yaxshiroq tozalanadi.
Temir oksididan temirning qaytarilishi. Po’lat ishlab chiqarishda kislorod
cho’yandagi begona jinslarni oksidlash uchun zarur bo’lsa, po’latlarda esa
kislorodning bo’lishi uning mexanik va texnologik xossalariga putur yetkazadi.
Shuning uchun po’lat ishlab chiqarishda undagi temir oksidlardan Fe ni qaytarish
muhim davr hisoblanadi. Buning uchun temirga nisbatan kislorodga yaqinroq
bo’lgan birikmalar (ferromrganets, forrosilitsiy) va alyuminiy bo’laklari yoki
ularning kukunlari vannaga ma'lum miqdorda kiritiladi:
[Mn] + [O] = (MnO) + Q;
[Si] + 2[O] = (SiO
2 ) + Q;
2[Al] + 3[O] = [Al
2 O
3 ] + Q
Bunda hosil bo’layotgan oksidlar po’latda erimay, osongina n SiO
2 · mFeO ·
KMnO birikma hosil qilib shlakka o’tadi. Temir oksididan temirni qaytarilish
20](https://docx.uz/documents/eee3404e-488f-475e-a93d-2c6c4901da96/page_20.png?v=1)
![darajasiga qarab quyidagi hillarga ajratish mumkin: to’la qaytarilgan,
qaytarilmagan va chala qaytarilgan.
To’la qaytarilgan po’lat quymalarni olishda metall avvalo pechda
ferromarganes bilan, keyin esa kovshda ferrosilitsiy va alyuminiy bilan qaytariladi.
Qaytarilmagan qaynaydigan po’lat quymalarni olish uchun esa po’lat avval pechda
ferromarganes bilan chala qaytarilib, so’ngra qolipda uglerod hisobiga qaytariladi.
Bunda metalldan ajralayotgan SO gazi aralashtirilayotganda u qaynaydi va
ajralayotgan gaz pufakchalarining ko’pi quymada qoladi, kiritish bo’shligi
bo’lmaydi. Bunday quymalarning sifati qaynamaydigan po’lat quymalardan
pastrok bo’ladi. Chala qaytarilgan po’latlar ferromarganes va qisman ferrosilitsiy,
ba'zan alyuminiy bilangina qaytariladi, shu sababli ular chala qaytarilgan po’latlar
deyilati. Ishlab chiqarilayotgan quymalarning 55% to’la qaytarilgan, 40%
qaytarilmagan, qolgan 5% igina chala qaytarilgan po’latlarga to’g’ri keladi.
Legirlangan po’latlar olish uchun, suyuq metall vannasiga ma'lum miqdorda
toza legirlovchi metallar yoki ularning ferroqotishmalari (masalan, ferrohrom,
ferrotitan) qo’shiladi. Bunda pechga Fe ga qaraganda kislorodga yaqin bo’lgan
elementlar (masalan, Si, Mn, Al, Cr, V, Ti va boshqalar) esa metall tarkibidagi
FeO dan Fe qaytarilgach yoki qaytaruvchilar bilan bir vaqtda kiritiladi.
Sanoatda ishlab chiqarilayotgan po’latlarning 16 - 18% ini legirlangan
po’latlar tashkil qiladi. Uglerodli va legirlangan po’latlarning 1500 dan ortiq
markasi bor.
Po’lat ishlab chiqarish jarayonini quyidagi davrlarga ajratish mumkin:
1) Shixtani suyultirish. Bu davrda avvalo Fe, so’ngra Si, P, Mn elementlari
oksidlanadi va bu oksidlar birikib shlak hosil bo’ladi. Shlakdagi (FeO)
3 · P
2 O
5
birikmani bu sharoitda barqaror saqlash uchun ohaktosh qo’shiladi.
(FeO)
3 · P
2 O
5 + 4CaO = (CaO)
4 · P
2 O
5 + 3FeO + Q, (5)
aks holda u parchalanib, fosfor uglerod bilan qaytarilib metallga o’tishi mumkin.
2) Uglerodning oksidlanishi. Metall vanna temperaturasining ko’tarilishi
bilan uglerod shiddatli oksidlana boshlaydi:
[FeO] + [C] = CO + [Fe] - Q.
21](https://docx.uz/documents/eee3404e-488f-475e-a93d-2c6c4901da96/page_21.png?v=1)
![Bunda metallda erigan [FeS] shlakdagi (CaO) bilan reaksiyaga kirishib, CaS
tarzida shlakka o’tadi:
[FeS] + (CaO) = (CaS) + [FeO] (6)
Demak, shlakda qancha kalsiy oksidi ko’p bo’lib, temir oksidi kam bo’lsa,
metall oltingugurtdan yaxshiroq tozalanadi.
Temir oksididan temirning qaytarilishi. Po’lat ishlab chiqarishda kislorod
cho’yandagi begona jinslarni oksidlash uchun zarur bo’lsa, po’latlarda esa
kislorodning bo’lishi uning mexanik va texnologik xossalariga putur yetkazadi.
Shuning uchun po’lat ishlab chiqarishda undagi temir oksidlardan Fe ni qaytarish
muhim davr hisoblanadi. Buning uchun temirga nisbatan kislorodga yaqinrok
bo’lgan birikmalar (ferromrganets, forrosilitsiy) va alyuminiy bo’laklari yoki
ularning kukunlari vannaga ma'lum miqdorda kiritiladi:
[Mn] + [O] = (MnO) + Q; [Si] + 2[O] = (SiO
2 ) + Q;
2[Al] + 3[O] = [Al
2 O
3 ] + Q
Bunda hosil bo’layotgan oksidlar po’latda erimay, osongina n SiO
2 · mFeO ·
kMnO birikma hosil qilib shlakka o’tadi. Temir oksididan temirni qaytarilish
darajasiga qarab quyidagi hillarga ajratish mumkin: to’la qaytarilgan,
qaytarilmagan va chala qaytarilgan.
To’la qaytarilgan po’lat quymalarni olishda metall avvalo pechda
ferromarganes bilan, keyin esa kovshda ferrosilitsiy va alyuminiy bilan qaytariladi.
Qaytarilmagan qaynaydigan po’lat quymalarni olish uchun esa po’lat avval pechda
ferromarganes bilan chala qaytarilib, so’ngra qolipda uglerod hisobiga qaytariladi.
Bunda metalldan ajralayotgan SO gazi aralashtirilayotganda u qaynaydi va
ajralayotgan gaz pufakchalarining ko’pi quymada qoladi, kiritish bo’shligi
bo’lmaydi. Bunday quymalarning sifati qaynamaydigan po’lat quymalardan
pastrok bo’ladi. Chala qaytarilgan po’latlar ferromarganes va qisman ferrosilitsiy,
ba'zan alyuminiy bilangina qaytariladi, shu sababli ular chala qaytarilgan po’latlar
deyilati. Ishlab chiqarilayotgan quymalarning 55% to’la qaytarilgan, 40%
qaytarilmagan, qolgan 5% igina chala qaytarilgan po’latlarga to’g’ri keladi.
22](https://docx.uz/documents/eee3404e-488f-475e-a93d-2c6c4901da96/page_22.png?v=1)
![Bu yerda: C
sk = 0,469 kDj (kg ·m) – t
sk = 20ºC dagi skrapning solishtirma issiqlik
sig’imi.
2. Cho’yan bilan keladigan issiqlik
Q
2 = GD
2 [C kk
2 t
e2 + L
2 + G s
2 (t
2 – t
e2 )] = 120 · 10 3
· 0,71 [0,745 · 1200 + 217,72 +
0,837 (1300 – 1200)] =9478985,6 * 10 3
kDj= 94.789 gDj
3. Ekzotermik reaksiyadagi issiqlik
Kislorod sarfi: kg Hosil bolgan oksid: kg
C --- CO 1.485 *16 : 12 = 1.98 1.485 + 1.98 = 3 , 465
Si --- SiO
2 0.74 * 32 : 28 = 0.845 0.74 + 0.845 = 1.585
Mn --- MnO 0.8659 * 16 : 55 = 0.251 0.8659 + 0.251 =1.1169
P --- P
2 O
5 0.1415 * 80 : 62 = 0.183 0.1415+ 0.183 = 0.3245
Fe (tutunda) 0.5 * 48 : 112 = 0.2143 0.5 + 0.2143 = 0.7143
S --- SO
2 0.07 1 * 32 : 32 = 0. 0 7 1 0. 0 7 1 + 0.0 1 = 0.081
Jami: 3.5443 7.2867
C CO
2 ……….0,02405 · 120· 10 3
· 34,09 = 98383.74
Si SiO
2 ……….0,0065 · 120 · 10 3
· 31,10 = 24258
Mn MnO……..0,0068 · 120 · 10 3
· 7,37 = 6013.9
Fe Fe
2 O
3 ……..0,01 · 120 · 10 3
· 7,37 = 8844
P P
2 O
5 ……….0,001415 · 120 · 10 3
· 25 = 4245
S SO
2 ………..0,00071 · 120 · 10 3
· 9,28 =79.065
Fe FeO……….(0,001940 + 0,00053) · 120 · 10 3
· 4,82 = 1428.64
Fe Fe
2 O
3 ……..(0,002743 - 0,00018) · 120 · 10 3
· 7,37 = 2585.10
Q
ekz = 145837.44*10 3
= 145.837 gDj
4. Shlakdagi issiqlik
SiO
2 (CaO)
2 SiO
2 …….0.01585· 120 · 10 3
: 28 · 60 · 2,32 = 4397.98
P
2 O
5 (CaO)
3 P
2 O
5 –CaO 0,03245 · 120 · 10 3
: 62 · 142 · 4,71 = 76.97
Q
sh.o = 4474.95 = 4.47 gDj
5.Tabiat gazining yig’indisidagi shlak
35](https://docx.uz/documents/eee3404e-488f-475e-a93d-2c6c4901da96/page_35.png?v=1)
![Q
t.2 = 35069,6 B · kDj = 0.035 B gDj
6. Tabiat gazi va CO ni yoqishga ketadigan ishchi qismga havo bilan keladigan
issiqlik.
Q
havo = (V t.2
k V + D
CO · G : M
co 22,4 V CO
x )C
x t
x = (9,28 V + 0.07585 · 120 · 10 3
: 28 ·
22,4 · 2,38) · 1,3226 · 20 = 245.47V + 458418.6 = 0.000390B +0,45 kDj
Issiqlik sarfi
1. Po’latning fizikaviy issiqligi
Q
l = D
l G[C k-k
n t
ep.n + L
n + C suyuq
(t
n – t
er.n )] = 0,903183 · 120 · 10 3
[0,7 · 1500 +
272,16 + 0,837 (1600 – 1500)] = 14338.900 · 10 3
kDj = 143.38 gDj
2. Shlak bilan ketadigan po’latning fizikaviy issiqligi
Q
l-shl = 0,011199 · 120· 10 3
[0,7 · 1500 + 272,16 + 0,837 (1600 – 1500)] = 177,79 ·
10 3
kDj = 1.77 gDj
3. Shlakning fizikaviy issiqligi
Q
shl = (1,25 · 1550 + 209,35) · 0,06 · 120· 10 3
+ (1,25 · 1600 + 209,35) · 0,054352 ·
120 · 10 3
= 29867,23 · 10 3
kDj = 29.86 gDj
4. Mahsulotni o’rtacha t
yx =1600ºC haroratda yonishiga sarflanadigan issiqligi
Q
yx = Bi
ket V
ket = B · 2592,64 · 10,34 = 26807,9B kDj=0.0268B gDj
Bu yerda:
… 0,0955 · 3815,86 = 364,41
…0,1875 · 2979,13 = 5588,59
…0,7170 · 2328,65 = 1669,69
…2592,64 kDj/m 3
5. Oxaktoshni parchalashga ketadigan issiqlik
Q
shl = 1779,5 · 0,0507 · 120 · 10 3
= 10826 · 10 3
kDj = 10.82 gDj
6. Suv bug’ini t
yx = 1600ºC gacha ishlatish va suyuqlikni bug’latish uchun
sarflanadigan issiqlik.
= 0,00786· 120 · 10 3
[4,187 · 100 + 2256,8 + 1,88(1600 – 100)] 22,4 : 18 =
4713902.32 · 10 3
kDj = 0,47 gDj
36](https://docx.uz/documents/eee3404e-488f-475e-a93d-2c6c4901da96/page_36.png?v=1)
![Q
sov = 4,187 · 10 3
· 0,99 · 10 -3
(100 – 30) · 14400 + [2258,6 + 1,88 ·(150 – 100)] ·
10 3
· 0,89 · 10 -3
· 14400 · 18 : 22,4 = 27952.17*10 3
kDj = 27.95 gDj
Sovituvchi suv bilan issiqlikni umumiy sarfi.
Q
sov = 11,92 + 14.04 = 39,87 GDj
10. Futerovkadan chiqib ketadigan issiqlik
Svod orqali chiqib ketadigan issiqlik
Q
ship = 91,4 · 14400 = 14042.073 · 10 3
kDj= 14.04 GDj
Magnezitoxromitni issiqlik o’tkazuvchanlik koeffitsientini shipning o’rtacha
0,5(1580 + 300) = 940ºC haroratida
= 4,1 – 0,0016 · 9400 = 2,6 Vt/(m·k) ga teng.
Konveksiyada shlak chiqishi
= 10 + 0,6 · 300 = 28 Vt/ (m 2
·k) ga teng
Futerovka qalinligi = 0,5 · 0,46 + 0,10) = 0,28 m
Pechning devorlaridan chiqib ketadigan issiqlik
Orqa devor o’rta qalinligidagi = 0,75 m magnetit qatlami va = 0,065
m qalinlikdagi yengil shamot qalinligiga ega. Futerovkaga tasghqi zonasidagi
harorat 200ºC ga, qatlamlarni ajratish darajasida esa 1100ºC ga teng deb olib
quyidagilarni hosil qilamiz.
= 6,28 – 0,0027 · 0,05 (1580 + 1100) = 2,66 Vt/(m·k)
= 0,314 + 0,00035 · 0,5 (1100 + 200) = 0,54 Vt/(m·k)
= 10 + 0,06 · 200 = 22 Vt/ (m 3
k)
Oldingi davrdan chiqib ketadigan issiqlik
Q
old = · 12,54 · 14400 = 13,98 · 10 3
kDj = 1,4 GDj
Pech tagidan chiqadigan issiqlik sarfi
Q
ost = 5100 · 102,4 · 14400 = 6475.78 · 10 3
kDj = 6.48 GDj
38](https://docx.uz/documents/eee3404e-488f-475e-a93d-2c6c4901da96/page_38.png?v=1)
-
Похожие документы
- Mis metalining elektroliz usulida ajratib olishga mo'ljallangan elektrolizyor qurilmasini loyihalash va uning hisobi
- Kadmiy metalli haqida Malakaviy biriruv ishi
- Po’lat eritish uchun elektr arq pechini ayirish loyihasi
- Quruq usulda portlandsement ishlab chiqarishda shaxtali pechning issiqlik texnik hisobi
- Kadmiy metalini ishlatilishi Kurs ishi