Allomalarni asarlarida barkamol insonni tarbiyalash g’oyalari

MUNDARIJA

KIRISH..........................................................................................................3

I BOB MUTAFAKKIRLAR ASARLARIDA BOLALARNI MA’NAVIY-AXLOQIY TARBIYALASH MASALALARI

1.1. Allomalarimiz asarlarida farzand tarbiyasi……….......................…....…6

1.2. Beruniy va Ibn Sinoning oilada bola tarbiyasi ta’limotlari.....................11

1.3. Sharq uyg’onish davridagi allomalarimiz asarlarida tarbiya masalalar…..16 

II BOB DARS MASHG’ULOTLARDA ALLOMALAR ASARLARIDAN FOYDALANISH 

2.1. Dars va darsdan tashqari mashg’ulotlarda allomalar asarlaridan foydalanish yo’llari………………………………………………………………………….20

2.2. Islom ma'rifat sivilizatsiyasining ta'lim-tarbiyaga ta'siri………………..26

2.3. Qur'oni Karim va Hadislarda axloq-odob, iymon, oila mustahkamligi, ota-onaga hurmat masalalari………………………………………………………..33

III BOB OʻRTA ASR SHARQ MUTAFAKKIRLARI MEROSIDA TARBIYA VA UZLUKSIZ TARBIYA MASALALARIGA MUNOSABAT

3.1. Oʻrta asr Sharq mutafakkirlari asarlarida tarbiya masalalari………….38 

3.2 Farobiy asarlarida shaxar axolisi fazilatlari……………………………..41

3.3 Kaykovusning "Qobusnoma" asarida ahloqiy tarbiya masalalari.........49

XULOSA………………………………………………………………......….55

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR……………………………...….….57

KIRISH

Mavzuning dolzarbligi. Insoniyat tarixida buyuk XXI asr sari qadam qo’ymoqda kurrai zaminimizning barcha o’lkalarda siyosatdonlar, iqtisodchilar, ijtimoiy soha namoyondalari, nufuzli xalqaro  tashkilotlar XX asrga yakuniy xulosalar chiqarmoqdalar. Ular tomonidan bu  shonli 100 yillikda bosib  o’tilgan tarixiy yo’l atroflicha tahlil etilib, unda nimalarga  erishilgani, qaysi voqea, hodisalar asrimizning  eng ulug’, buyuk ishlari, qaysilari  tufayli  insoniyat azob uqubat chekdi,qaysi sarqitlarni o’tgan  asrga qoldirib, qaysilarini XXI asrga olib o’tish mumkin, XX asrdan qolgan dolzarb muammolarni qay yo’sinda hal qilish mumkinligini sarhisob qilinmoqda. [1]

O’zbekiston hayotida XX asrda juda katta voqea ro’y berganini alohida ta’kidlash zarur. 1991-yilning 1-sentabrida Vatanimiz istiqlolga erishdi, xalqimizning asriy orzusi ro’yobga chiqdi. O’z taqdirimizni o’zimiz belgilash, boy ma’naviy qadriyatlarimizni tiklash, milliy boyliklarimizga egalik qilish, tinch iqtisodiy, ijtimoiy rivojlanish yo’liga o’tish imkoni to’g’il di. Erishilgan yutuqlar haqida jahonning eng nufuzli iqtisodchilari, siyosatchilari ko’pdan-ko’p ijobiy fikrlar aytmoqdalar, yutuqlarimizni bir necha o’n yilliklarga hatto, asrlarga qiyoslashmoqdalar. 

Respublikamizda amalga oshirilayotgan ulkan bunyodkorlik ishlari, islohotlar, mamlakatimiz iqtisodiy qudrati oshib borishi natijasida jamiyat ijtimoiy sohasining markaziy bo’g’ini hisoblanadi xalq ta’limida ham tub islohatlar ro’y bermoqda. U yangilanmoqda, yoshlar ta’lim-tarbiyasini takomilashtirish, ularning mazmuni, uzluksizligini ta’minlab beradigan yangi hujjatlar pedagogik texnalogiyalar, amaliyot uslublari bilan boyib bormoqda. O’tmish davriga xos iqtisodiy murakabliklarga qaramay, ta’limning moddiy negizi mustahkamlanib bormoqda. 

Respublika Prezidenti va hukumatining ta’limni rivojlantirish, yosh avlodga jahon andozalariga mos bilim, iqtidor va ko’nikmalar berish, ularni ona-vatanga, milliy istiqlol g’oyalariga sadoqat ruhida tarbiyalash borasida ko’rsatilgan doimiy g’amxo’rlik tufayli ta’lim-tarbiya ishlarining bugungi qiyofasi tubdan o’zgardi. 

Prezidentimiz SH.M.Mirziyoyev BMT ning 72-sessiyasida shunday degan edi: “Biz butun jahon jamoatchiligiga islom dinining asl insonparvarlik mohiyatini yetkazishni eng muhim vazifa, deb hisoblaymiz. 

Biz muqaddas dinimizni azaliy qadriyatlarimiz mujassamining ifodasi sifatida behad qadrlaymiz. Biz muqaddas dinimizni zo'ravonlik va qon to'kish bilan bir qatorga qo'yadiganlarni qat'iy qoralaymiz va ular bilan hech qachon murosa qila olmaymiz. 

Islom dini bizni ezgulik va tinchlikka, asl insoniy fazilatlarni asrab-avaylashga da'vat etadi. 

Markaziy Osiyo Uyg'onish davrining ko'plab yorqin namoyandalarining islom va jahon sivilizatsiyasiga qo'shgan bebaho hissasini alohida qayd etmoqchiman. 

Ana shunday buyuk allomalardan biri Imom Buxoriy o'z ahamiyatiga ko'ra islom dinida Qur'oni karimdan keyingi muqaddas kitob hisoblangan "Sahihi Buxoriy"ning muallifi sifatida butun dunyoda tan olingan”

Shu o’rinda e’tirof etish kerakki, mamlakat iqtisodiyotida, shu jumladan, ta’lim tizimida amalga oshiriladigan islohatlar o’z-o’zidan bo’lmayapdi. Ular katta kuch, mablag’, mehnat evaziga amalga oshirilmoqda. 

   Mamlakatimiz istiqlolining eng daslabki kunlaridanoq, buyuk ma’naviyatimiz va qadriyatlarimizni, xalqimiz yaratgan og’zaki yodgorliklarni tiklash va yanada yuksaltirish, milliy ta’lim-tarbiya tizimini shakllantirish, zaminini mustahkamlash, uni davr talablari bilan uyg’unlashtirish asosida jahon andozalari va ko’nikmalari darajasiga olib chiqish maqsadlariga favqulotda katta ahamiyat berildi. 

    Ma’lumki har qanday millatning yangilanishi yoshlar tarbiyasidan boshlanadi. Yoshlar esa bugungi kunda oilada va asosan ta’lim-tarbiya munosabatlarida shakillantiriladi. Ta’lim vositalari o’quvchilarning ruhiy, jismoniy, genetik va mintaqaviy o’ziga xosliklarini to’liq hisobga olgandagina yuqori samaradorlikka erishish mumkin. 

Kurs ishning obyekti: Mutafakkirlar allomalarimiz merosining farzand kamolotida tutgan o‘rni o’tish metodikasi

Kurs ishning predmeti: Mutafakkirlar allomalarimiz merosining farzand kamolotida tutgan o‘rni uslubiy asoslari.

1. [1] 2017-2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha “Harakatlar strategiyasi”. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 7-fevraldagi PF-4947 sonli Farmoni.