Документ

Всего документов: 5844
Число пользователей: 15251

Информация о документе

Цена	15000UZS
Размер	6.0MB
Покупки	0
Дата загрузки	25 Август 2024
Расширение	docx
Категория	Медицина

Betalaktamidlar guruh preparatlari tahlili. Penitsillinlar

Tasvirlanishi: oq rangli nozik kristall kukun. Hidsiz achchiq mazali. Suvli
eritmalarda biroz qizdirilganda yoki penitsillinaza fermenti ta’sirida boshqa
oksidlovchilar, kislotalar ta’sirida tezda parchalanuvchan modda.
Eruvchanlik: Suvda juda yaxshi eriydi, etil hamda metil spirtlarida eriydi.
Chinligi: preparat “Benzilpenitcillinum-kalium” maqolasida keltirilgan birinchi
haqiqiylik reaksiyasini berishi kerak.
Preparat natriyga xos reaksiyasini beradi (745 bet)
Eritmaning shaffofligi, ranggi, kislotali yoki ishqoriyligi, quritishdagi
og’irlikning yo’qotilishi, toksiklik, pirogenlik, sterillik, termik stabillik
“Benzilpenitcillinum-kalium” maqolasida keltirilgan talablarga javob berishi kerak.
Miqdoriy tahlil: quruq preparatdan 0. 06 g (aniq tortma) olib 100 ml li titrlanuvchi
kolbaga solinadi ustidan 100 ml yangi qaynatilgan suv solinib eritiladi. Titrlash xuddi
DF dagi 980- betdagi usul bo’yicha olib boriladi.
Benzilpenitsilinning natriyli tuzi standart preparatida 1 mg., b enzilpenitsilinning
natriyli tuzi bo’yicha penitsillinning miqdori jami 1.0 mg ni tashkil qilishi lozim.
Benzilpenitsillin. Bennzilpenitsillining borligini aniqlash “Penitsillin tarkibida
benzilpenitsillinni aniqlash” maqolasi bo’yicha olib boriladi. (979 bet)
Qadoqlash: shisha idishlarda, kauchuk tiqin bilan germetik tarzda yopilgan shisha
idishlarda, aluminiy qopqoqli idishlarda saqlanadi.
Har bir flakonetiketkasida ko’rsatilgan ED miqdoridan kamida 90 ％ va 110 ％
dan oshmasligi kerak.
Saqlash: B ro’yhati bo’yicha quruq salqin xonalarda.
Dozalar. DF 1023 betdagiga asosan.
Antibiotik.
21

7.O’zbekiston Respublikasida Farmasevtika faoliyati (prof. A.N.Yunusxodjayev
tahriri ostida), I kitob, Toshkent, Abu Ali ibn Sino,2001
8.O’zbekiston Respublikasida Farmasevtika faoliyati (prof. A.N.Yunusxodjayev
tahriri ostida), II kitob, Toshkent, Abu Ali ibn Sino,2001
9.Farmasevtik kimyo, 1-2 qism T., “Ekstremium press”, 2011
10.Арзамасцев А.П., Печенников В.М., Радионова Г.М. и др. Анализ
лекарственнмх смесей. М., «Спутник», 2000 г.
11. Арзамасцев А.П., Яскина Д.С. Ультрофиолетовме и инфракраснме
спектри лекарствешшх вецеств, М., «Медицина», 1975.
12. Арзамасцев А.П. и др. Фармацевтическая химия. М., «Г еотар-Мед»,
2005.
13. Арзамацев А.П. и др. Анализ лекарственнмх смесей. М.,«Спутник», 2000
r .
14. . European Pharmacopoeia, Technical Guide for the Elaboration of
Monographs, 3rd ed., Strasbourg: Council of Europe; 1999.
15. O’zbekiston Respublikasida Farmasevtika faoliyati (prof. A.N.Yunusxodjayev
tahriri ostida), II kitob, Toshkent, Abu Ali ibn Sino,2001
16. Thin-Layer Chromatography, general method 2.02.27.00. In: Ph. Eur. 4th ed.
Strasbourg: Council of Europe; 2002
17. Internet ma’lumotlari:
www.ziyouz.com
www.wikipwdia.com/drug
www.pharmaceutical_drugs_of_forms
29

KIRISH
Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoyev rahnamoligida mamlakatimiz kimyo sanoatini
izchil rivojlantirish, sohadagi korxonalar quvvatidan oqilona foydalanish, eksportbop
raqobatbardosh mahsulotlar ishlab chiqarishni ko`paytirishga alohida e`tibor
qaratilmoqda. Davlatimiz tomonidan yoshlarga ko`rsatilgan yuksak e`tiborni va
qo`llab-quvvatlashlarni xis qilgan holda bizlar ham mamlakatimiz rivojiga o`z
ulushimizni qo`shishimiz darkor.
Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoyev tomonidan 2017-2021 yillarda O’zbekiston
Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha harakatlar
strategiyasi da farmasevtika sohasini tubdan isloh qilish bo’yicha quyidagi
maqsadlarni amlga oshirish ko’zda tutilgan:
-farmasevtika sanoatini yanada rivojlantirish, aholi va tibbiyot muassasalarining
arzon, sifatli dori vositalari va tibbiyot buyumlari bilan ta’minlanishini yaxshilash,
dori-darmonlar narxlarining asossiz o’sishiga yo’l qo’ymaslik bo’yicha chora-
tadbirlarni amalga oshirish;
-aholi o’rtasida kasallanish ko’rsatkichlari pasayishini va umr uzayishini
ta’minlash.
Albatta ushby so’zlar amalda ham o’z tasdig’ini topmoqda xususan farmasevtiak
sohasiga oid yangi dastur, qarorlaarning qabul qilinishi, dori sifatii yaxshilashga
qaratilgan bir qancha buyruqlarning tasdiqalanishi bunga misoldir.
Oliy ta’limning maqsadi respublikamizning ijtimoiy-iqtmsodiy va madaniy
rivojini ta’minlashga, o‘zi tanlagan mutaxassislik bozor iqtisodiyoti sharoitida
mustaqil ishlashga layoqatli, yuqori malakali raqobatbardosh kadrlarni tayyorlashdan
iborat. Tayyorlanayotgan mutaxassislarga real iqtisodiyot tarmoqlari va sohalardagi
mavjud talablarga alohida e’tibor qaratilgan holda, o‘sib kelayotgan yosh avlodga
ta’lim va tarbiya berish sohasidagi moddiy-texnika bazasini yanada mustahkamlash,
undan oqilona va samarali foydalanishni ta’minlash, davlat ta’lim standartlarini,
o‘quv dasturlari va o‘quv uslubiy adabiyotlarini takomillashtirish ishlari kо!rib
chiqildi.
3

d1=│100.67-97.588│=3.082
d2
=│97.31-97.588│=0.278
d3
=│102.34-97.588│=4.752
d4
=│95.63-97.588│=1.958
d5
=│92.28-97.588│=5.3
f=n-1
f=5-1=4
Standart chetlanishning qiymati S ning qiymatini tasodifiy xatolik deb qaraladi. Bu
kattalikning kvadrati
S
2 - dispersiya deyiladi. U quyidagicha topiladi:
S
2
= ∑1
5¿d 1
2
f =
3.082
2
⋅0 .278
2
¿4 .752
2
¿1.958
2
¿5.3
2
4 =16.0203
S=
√S
2 =
√16 .0203
=4.00253
S X=
S
√n
=
4.0025
√5 =1.7899
Qiymatlar oralig’i R quyidagicha topiladi:
R=(
X max −X min )=(102.34-92.28)=10.06
Bajarilgan tahlil soni n<10 bo’lganda qiymatlarning bir xilligi statistik
tavsifnomani hisoblamasdan ham aniqlash mumkin. Buning uchun nazorat
mezoning amaliy qiymati - Q hisoblanib, u nazorat mezonining nazariy qiymati
bilan solishtiriladi:
Q 1=
|x1−x2|
R
=
|100 .67 −97 .31 |
10 .06 =0.33333
25

mol/1 eritmasi bilan titrlanadi. Bu usulda reaksiyalarning borishini quyidagi
kimyoviy tenglamalar bo'yicha ifodalash mumkin.
Reaksiyaning boshlang'ich bosqichida eritmaga qo'shilgan natriy gidroksid
ta’sirida penitsillindagi P-laktam halqasi buzilib, u penitsilloin kislotaning natriyli
tuziga o'tadi:
Penitsilloin kislotaning natriyli tuzi o'z navbatida eritmada hosil boMgan kislotali
muhitda penaldin kislota va penitsillamin (dimetilsistein) larga parchalanadi.
Keyinchalik ular suyuqlikdagi atsetatli bufer ishtirokida pH 4,5 muhitda, yod ta’sirida
oksidlanib, fenilatsetilaminomalon va penitsillamin kislotalariga o'tadi: [3]
Benzilpenitsillinning kaliyli, natriyli va novokainli tuzlaridagi, benzilpenitsillin
miqdorini tortma usul bo'yicha aniqlashda, avval fosfat kislota ishtirokida
(benzilpenitsillinni tuz holidan kislota shakliga o'tkazish maqsadida qo'shiladi),
14

KURS ISHI
Betalaktamidlar guruh preparatlari tahlili.
Penitsillinlar
1

Fenoksimetilpenitsillinni Penicillium notatum yoki unga yaqin boshqa mog'orlar
maxsus tayyorlangan ozuqa suyuqlikda o'stirib olinadi.
Fenoksimetilpenitsillin oq hidsiz, nordonroq-achchiq mazali kristall kukun bo'lib,
suvda juda kam eriydi. Metil, etil spirti, xloroform va glitserinlarda eriydi. U 115-
124°C haroratda suyuqlanadi. Fenoksimetilpenitsillin ham optik faol modda bo'lib,
qutblangan nur tekisligini o'ngga buradi. Uning solishtirma buruvchanligi 1 %li
spirtdagi eritmada +180° dan -200° gacha bo'ladi.
Preparat benzilpenitsillinga nisbatan kuchsiz kislotali muhitda turg'un bo'lib,
biologik faolligini yo'qotmaydi. U oksidlovchilar, yuqori harorat, ishqoriy muhit va
penitsillinaza ferment ta’siridagina parchalanib, faolligini yo'qotadi. [1,2]
1.2 Penitsillin lari ning chinligini aniqlash
Benzilpenitsillin tuzlari va fenoksimetilpenitsillinning chinligini P-laktam
hosilalariga xos, yashil rangii mis gidroksamat tuzi hosil qilish reaksiyasi bo'yicha
aniqlanadi. Buning uchun benzilpenitsillin tuzlari yoki fenoksimetilpenitsillin
solingan chinni idishga 2-3 ml suv, 0,1 g gidroksilamin gidroxlorid va 1 ml natriy
gidroksidning1 mol/1 eritmasini qo'shib, 5 minutgacha qo'yib qo'yiladi. So'ngra
aralashmaga bir necha tomchi sirka kislota va mis (II) nitrat eritmasi qo'shiladi.
Natijada yashil cho'kma holida penitsillinning yoki fenoksimetilpenitsillinning
gidroksamat tuzi cho'kadi. Reaksiya benzilpenitsillin misolida quyidagi kimyoviy
tenglamalar orqali ifodalanadi:
11

I. ADABIYOTLAR SHARXI
1.1 Penitsillinlarning olinishi
Birinchi bo'lib antibiotik modda sifatida penitsillin kashf etilishi hamda uning
kuchli va keng doiradagi antimikrob ta’sirga ega ekanligining aniqlanilishi,
tibbiyotda yuqumli kasalliklarni davolashda yangi davr boshlanishiga asos soldi.
Hozirgi zamon tibbiyotini penitsillin, sefaleksin, tetrasiklin, streptomitsin va
boshqa aminoglikozidlar, aromatik guruh, antibiotiklar hamda ularning ko'p sonli
yarimsintetik yo'l bilan olingan hosilalarisiz tasawur qilib bo'lmaydi. Antibiotiklar
faqatgina tibbiyot ehtiyojlari uchun qo‘llanib qolmay, balki ulardan qishloq
xo'jaligida, veterinariyada va oziq-ovqat sanoatida ham keng foydalaniladi.1942-
yilda amerikalik Z.A.Vaksman mikroorganizmlar hosil qiladigan antimikrob ta’sirga
ega barcha moddalami ayrim sinfga ajratish maqsadida «antibiotik» degan atamani
kiritdi.Olimlar Z.V. Yermoleva (1946-yil), keyinchalik M.M.Shemyakin, A.S.Xoxlov
(1961) va boshqalaming ta’rifiga ko'ra mikroorganizmlarni (bakteriya, virus, mog‘or
va boshqalar) tanlab o'ldirish (kirish) yoki ulaming o‘sishini to'xtatish xossasiga ega
bo’lgan turli organizmlarning (mikroorganizm, o'simlik hayvon) moddalar
almashinuvi natijasida hosil bo'ladigan mahsulotlari antibiotiklar deb nomlanadi.[1]
Antibiotiklar kimyoterapevtik, ya’ni kasallik paydo qiluvchi mikroorganizmlarga
nisbatan, tanlab ta’sir qiluvchi preparatlar guruhiga kiradi. Mikroorganizmlaming
yashash va ko'payish jarayonida ro'y beradigan o'zaro kurash va qarama-qarshiliklar,
ya’ni ular orasidagi antagonizm qadimdan ma’lum bo'lib kelgan.
Birinchi marta Lui Paster, chirituvchi bakteriyalar ma’lum sharoitda kuydirgi
kasalligini paydo qiluvchi tayoqchalaming ko'payishini to'xtatganligini, hatto ulami
o'ldirganligini kuzatadi.
Mashhur mikrobiolog olim 1.1. Mechnikov birinchi bo'lib, qatiq tarkibidagi sut
kislota hosil qiluvchi bakteriyalar yordamida ichakdagi chirituvchi patogen
mikroorganizmlarga qarshi kurashni tavsiya etish bilan bir qatorda, mikroorganizmlar
4

1.5 Yarimsintetik penitsillinlar………………………………………………16
II. TAJRIBA QISM………………………………………………………...21
2.1 Benzilpenitsillinning natriy li tuzining X DF bo’yicha to’liq tahlili……..21
2.2 Fenoksimetilpenitselinning X DF bo’yicha to’liq tahlili………………..22
2.3 Olingan natijalarni matematik statistika usulida qayta ishlash.................24
XULOSA…………………………………………………………………....28
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR………………………………….29
31

hosil bo'ladiganpenitsillinning boshqa hosilalari ham qo'shilgan bo'lishi mumkin)
yodometrik usul bo'yicha aniqlanadi.
Benzilpenitsillin tuzlari va fenoksimetilpenitsillinning chinligini P-laktam
hosilalariga xos, yashil rangii mis gidroksamat tuzi hosil qilish reaksiyasi bo'yicha
aniqlanadi. Buning uchun benzilpenitsillin tuzlari yoki fenoksimetilpenitsillin
solingan chinni idishga 2-3 ml suv, 0,1 g gidroksilamin gidroxlorid va 1 ml natriy
gidroksidning1 mol/1 eritmasini qo'shib, 5 minutgacha qo'yib qo'yiladi. So'ngra
aralashmaga bir necha tomchi sirka kislota va mis (II) nitrat eritmasi qo'shiladi.
Natijada yashil cho'kma holida penitsillinning yoki fenoksimetilpenitsillinning
gidroksamat tuzi cho'kadi.
Men ushbu chiqargan bilimlarimdan albatta kelajakda keng foydalanishga, ushbu
preparatlarning yangi vakillarini o’rganishga harakat qilaman.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1.Q. A. Ubaydullayev va boshqalar. “Farmasevtik kimyo”, “O’zbekiston
faylasuflar milliy jamiyati nashryoti”. T.,2006
2. Ibodov A.Yu. Farmatsevtik kimyo. 11. T., Abu Ali ibn Sino,1996.
3. Государственная фармакопея, XI изд, Т. 2. М., Медицина,1990.
4. Государственная фармакопея, XI изд, Т. -1. М., Медицина,1987.
5 .The united states pharmacopoeia, 2003
6 .European pharmacopoeia. Council of Europe, 1997. 3 rd Edition. Strasbourg,
1997
28

Penitsillin biosintezi bir qator bosqichlardan iborat jarayon bo'lib, unda penitsillin
molekulasining hosil boMishiga ko‘ra quyidagi tenglamalar bo‘yicha ifodalanadi:
Yuqoridagi tenglamalardan ko‘rinib turibdiki, biosintez jarayonida hosil bo’lgan
aminokislotalar sistein, valin va mikroorganizmlami o‘stirish uchun tayyorlangan
ozuqa tarkibiga maxsus qo'shilgan fenilsirka kislota va fenoksimetilpenitsillin olishda
fenoksiatsetat kislota o‘zaro birikib, benzilpenitsillin yoki fenoksimetilpenitsillin
molekulasini hosil qiladi. [2]
9

Q 2=
|x2−x3|
R=
|97 .31 −102 .34 |
10 .06 =0.5
Q 3=
|x3−x4|
R
=
|102 .34 −95 .34 |
10 .06 =0.7
Q 4=
|x4−x5|
R
=
|95 .34 −92 .28|
10 .06 =0.3
Nazorat mezoning hisoblab chiqilgan sonlardan birortasining qiymati jadvaldagi
qiymatdan katta bo’lsa Q>Q(P,n)
x1 va x2 qiymatlar tashlab yuborilib, statistik
hisoblash boshqattan bajariladi va bir xil qiymatlardan X, S
2 va s1 , sx kattaliklarini
hisoblash uchun foydalaniladi. Nazorat mezonining nazariy qiymatini jadvaldan
Q(5.95 ％ ) topamiz.
Nazorat mezoni Q(P,n) ning son qiymati P=95
％ va n=5 bo’lganda nazorat
mezoning nazariy qiymati Q(P,n)=0.64
Q 1
; Q 2 ; Q 3 ; Q 4 < Q (P,n)
Demak varianntlarni tashlab yuborishga hojat yo’q.
Ishonchlilik oraliqlari va ular kattaliklarini baholash
Bu yerda t(P,f) Styudent mezonining jadvaldan olingan qiymati
X i
± X = X i ±t(P,f)s= X i ±t(95 ％ ,4)s= X i ±2.78×0.4219= X i ±1.172882
X i
± ∆ X =x±
t(P,f)s
√n =97.588±
2.79⋅0.4219
√5 =97.588±0.5245
Bu oraliq har bir aniqlash uchun ishonchlilik oralig’i bo’lib hisoblanadi. Unga
ishonchlilik ehtimolligi P bilan o’zaro bog’liqlik sharti amal qiladi:
26

Metitsillin-natriy mayda kristall kukun, suvda juda yaxshi eriydi, 95 %li spirtda
qiyin eriydi, efirda esa erimaydi. Optik faol modda. Uning solishtirma buruvchanligi
(5 %li eritmasida) +215° dan +233 °C gacha.
Preparat achchiq ta’mli, mikrokristall kukun, suvda oson eriydi, 95 %li spirtda
qiyin eriydi, xloroformda kam eriydi, atseton, efir va benzolda erimaydi. U optik faol
modda bo‘lib, qutblangan nur tekisligini o‘ngga buradi. 1 %li eritmasining
solishtirma buruvchanligi +189° gateng.
Dikloksatsillin natriy o‘ziga xos hidli, achchiq ta’mli, oq mayda kristall kukun
boMib, suvda oson eriydi, 95 %li spirtda qiyin eriydi, xloroform va efirda esa deyarli
erimaydi. Optik faol modda bo‘lib451uning solishtirma buruvchanligi (1 %li suvdagi
eritmasida) +133° dan +143° gacha.Preparat kuchsiz gigroskopik xossaga ega. [2]
19

maxsus agar- agarda tayyorlangan ozuqa muhitiga shimdirilgan (diffuziyalangan)
Bacillus subtilis ATCC 6633 test-mikrobga penitsillinlaming ta’siri kuzatiladi.
1.4 Penitsillinlarning tibbiyotda qo’llanilishi
Penitsillinlaming antimikrob faolligi ta’sir birligi (TB) bilan ifodalanadi. Bir
ta’sir birlik 0,5988 mikrogramm toza kristall benzilpenitsillinning natriyli tuzi
ta’siriga teng deb qabul qilinadi, 1 mg preparat 1675 TB ga teng keladi.
Benzilpenitsillinga chidamli mikroorganizmlaming paydo bo'lishi va ulaming
tarqalishi olimlami turli muhitga chidamli penitsillinlaming yangi hosilalarini kashf
qilish ustida mukammal ilmiy izlanishlar olib borishlarini talab qilar edi. 1962-yilda
Penicillium chrysogenum o'stirilgan fermentativ suyuqlikdan benzilpenitsillin bilan
bir qatorda, barcha penitsillinlar kimyoviy tuzilishining asosi bo'lgan 6-
aminopenitsillan kislotaning (6-APK) ajratib olinishi va. uni har tomonlama chuqur
o'rganilishi, keyinchalik esa ushbu kislota asosida, yarim sintez usuli bo'yicha
yangidan yangi kislotali muhitga va penitsillinaza fermentiga chidamli hamda keng
doirali antimikrob ta’sirga ega penitsillinning turli xillarini yaratish borasida ilmiy
ishlar olib borishga zamin yaratdi. [2]
1.5 Yarimsintetik penitsillinlar
Sof holdagi 6-aminopenitsillan kislota oq, kristall modda bo'lib, kuchsiz biologik
faollikka ega:
6-aminopenitsillan kislotadagi C6 holatiga o'mashgan aminoguruhdagi vodorodni
turli organik kislota qoldiqlariga almashtirish asosida penitsillinning yarimsintetik
yangi preparatlari olinadi.
Hozirgi vaqtda 6-APKni kerakli miqdorda benzilpenitsillin yoki
fenoksimetilpenitsillinni penitsillinatsilaza fermenti yordamida gidroliz qilib olinadi:
16

Optik
zichlikd1 d2 d3 d4 d5
Son qiymati 0.6 0.58 0.61 0.57 0.55
Davlat farmakopeyasining XI nashriga asosan tahlil natijalarii matematik
statistika usuli bilan ishlab chiqish uchun quyidagilar aniqlandi:
1) X ％ =
0.6⋅250 ⋅100
298 ⋅0.05⋅10 =100.67 ％
2) X ％ =
0.58⋅250 ⋅100
298 ⋅0.05⋅10 =97.31 ％
3) X ％ =
0.61⋅250 ⋅100
298 ⋅0.05⋅10 =102.34 ％
4) X ％ =
0.57⋅250 ⋅100
298 ⋅0.05⋅10 =95.63 ％
5) X ％ =
0.55⋅250 ⋅100
298 ⋅0.05⋅10 =92.28 ％
Tahlil soni 1 2 3 4 5
xi
％ 100.67 97.31 102.34 95.34 92.28
O’rtacha qiymat
X ni hisoblash
X
=
X 1+X 2+X 3+X 4+X 5
5 =
100 .67 +97 .31 +102 .34 +95 .34 +92 .28
5 =97.588
Chetlanish qiymati va erkinlik darajasi qiymati
d 1= X 1−X
24

Ampitsillin taxir mazali va hidsiz yoki biroz o‘ziga xos hidli, oq mayda kristall
kukun bo‘lib, suvda kam eriydi, 95 %li spirtda, xloroformda va efirda deyarli
erimaydi.
Preparat optik faol moddadir. Uning solishtirma buruvchanligi (0,25 %li suvdagi
eritmasida) +280° dan +300° gachadir.
Ampitsillinning tarkibida uch molekula kristall suv saqlagan uch gidrat preparat
(Ampicillinum trihydricum) va natriyli tuzi tibbiyotda keng qo‘llanadi. Ulardan
ampitsillin natriyli tuzi suvda yaxshi eriydi, spirtda ham eriydi. Ampitsillinning
preparatlari kislota muhitiga barqarordir [1]
II. TAJRIBA QISM
2.1 Benzilpenitsillinning natriy li tuzining X DF bo’yicha to’liq tahlili
Benzilpenitsilinning natriyli tuzi Penitsillinum notatum yoki boshqa tegishli
organizmlar tomonidan ishlab chiqariladigan va antimikrob ta’sirga ega bo’lgan
penitsilinning yangi kislotasidir.
Preparat tarkibida sof benzilpenitsilinning natriyli tuzi eng kamida 96 ％ ni tashkil
qilishi zarur.
belgilangan aniqlik shunday bo’lishi kerakki bunda chetlanish ±5 dan oshmasligi
kerak.(943 bet)
20

Bu reaksiyada mis (II) nitratning o'rniga xiorid kislota ishtirokida temir (III)
xlorid olinsa, preparatlaming to‘q qizil rangii temir gidroksamat tuzlari hosil bo'ladi.
Gidroksamat tuzlarining hosil bo'lish reaksiyasi P-laktamidlarga maxsus reaksiya
bo'lib qolmasdan, balki uning yordamida murakkab efirlar, laktonlar va karbon
kislota amidlari ham aniqlanadi.
Penitsillin tuzlarining chinligi spektrofotometrik usul bo'yicha ham aniqlanadi.
Masalan, benzilpenitsillinning kaliyli tuzidan yangi tayyorlangan 0,18 %li suvdagi
eritmasining 280 nm to'lqin uzunlikdagi optik zichligi 0,18 ga teng. [3]
Fenoksimetilpenitsillinning chinligini, mis gidroksamat tuzi holida cho'ktirib
aniqlashdan tashqari, uni ham spektrofotometrik usul bo'yicha aniqlash mumkin.
Bunda fenoksimetilpenitsillinning 0,02 foizli natriy gidrokarbonat ishtirokida suvdagi
eritmasining 268 nm to'lqin uzunlikdagi optik zichligining 274 nm to'lqin
uzunligida4420‘lchangan optik zichligiga bo’lgan nisbati 1,21 dan kam va 1,24 dan
oshiq bo'lmasligi kerak.
Benzilpenitsillinning tuzlaridagi kaliy va natriyni aniqlashda, avval ulaming
quruq kukun holidagisini yuqori haroratda qizdirib parchalanadi. So'ngra kuydirilgan
qoldiqda natriy ionini alanganing rangsiz qismini sariq rangga bo'yashi bo'yicha,
kaliy ionini esa eritmadan vino kislota eritmasi ta’sirida oq cho'kma holida cho'ktirib
aniqlanadi.
Benzilpenitsillinning novokainli tuzi tarkibidagi novokain qoldig'i undagi
aromatik aminoguruh asosida azobo'yoq hosil qilish reaksiyasi bo'yicha aniqlanadi.
Buning uchun preparatning eritmasiga suyultirilgan xlorid kislota na natriy nitrit
eritmasi qo'shib chayqatiladi. Keyinchalik eritmaga p-naftolning ishqordagi eritmasi
qo'shilsa, qizil rangii azobo'yoq hosil bo'ladi. Tabiiy penitsillin preparatlarini yana
xromatrop kislotaning konsentrlangan sulfat kislotadagi eritmasi ta’sirida, har xil
rangii birikmalar hosil qilishiga ko'ra ham aniqlanadi. Masalan, benzilpenitsillinning
kaliy va natriyli tuzlari reaktiv ta’sirida qo'ng'ir, uning novokainli tuzi qizil-qo'ng'ir,
fenoksimetilpenitsillin esa ko'k-binafsha rangga bo'yaladi. [2]
12

X i−ΔX ≤μ≤ X i+ΔX
X i−ΔX ≤ X i≤ X i+ΔXBulardan nisbiy xatolik va o’rtacha nisbiy xatolik
ɛ ε hisoblab topiladi.
ε= ΔX
X ×100
％ = 1.17288
97 .588 ×100 =1.201 ％
ε= ΔX
X ×100 = 0.5245
97 .588 ×100 =0.53746
％
XULOSA
Men kurs ishimni bajarish davomida Betalaktamidlar guruh preparatlari tahlili.
Penitsillinlar mavzusi bo’yicha quyidagi bilim ko’nikma va malakalarga ega bo’ldim:
Penitsillinlaming antimikrob faolligi ta’sir birligi (TB) bilan ifodalanadi. Bir
ta’sir birlik 0,5988 mikrogramm toza kristall benzilpenitsillinning natriyli tuzi
ta’siriga teng deb qabul qilinadi, 1 mg preparat 1675 TB ga teng keladi.
Benzilpenitsillinga chidamli mikroorganizmlaming paydo bo'lishi va ulaming
tarqalishi olimlami turli muhitga chidamli penitsillinlaming yangi hosilalarini kashf
qilish ustida mukammal ilmiy izlanishlar olib borishlarini talab qilar edi.
Benzilpenitsillinning tuzlari va fenoksimetilpenitsillinning miqdorini aniqlash
ikki bosqichdan iborat bo'lib, uning birinchi bosqichida preparat tarkibidagi
penitsillinlar yig'indisining umumiy miqdori (ulaming tarkibiga biosintez jarayonida
27

Penitsillinatsilaza fermentini mikrobiologik usul bo'yicha olishda turli
bakteriyalaming shtammlaridan foydalaniladi. 6-APKni ben- zilpenitsillinni ma’lum
sharoitda kimyoviy usul bo'yicha deatsillab olinadi.
Hozirgi vaqtda tibbiyot amaliyotida yarimsintetik penitsillinlaming uchinchi
avlodiga mansub preparatlari qo'llanilmoqda. [2]
Yarimsintetik penitsillinlaming turli hosilalarini, asosan 6-APK ni tegishli karbon
kislotalarning xloralgidridi bilan o'zaro biriktirib olinadi. Uni metitsillin va
oksatsillinni olish misolida quyidagi chizma bo'yicha ifodalash mumkin:
17

Reja:
KIRISH
I. ADABIYOTLAR SHARXI
1.1 Penitsillinlarning olinishi
1.2 Penitsillin lari ning chinligini aniqlash
1.3 Penitsillinlarning miqdorini aniqlash
1.4 Penitsillinlarning tibbiyotda qo’llanilishi
1.5 Yarimsintetik penitsillinlar
II. TAJRIBA QISM
2.1 Benzilpenitsillinning natriy li tuzining X DF bo’yicha to’liq tahlili
2.2 Fenoksimetilpenitselinning X DF bo’yicha to’liq tahlili
2.3 Olingan natijalarni matematik statistika usulida qayta ishlash
XULOSA
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
2

Benzilpenitsillinning kaliyli va natriyli tuzlari taxir mazali, oq mayda kristall
kukun bo‘lib, suvda juda oson eriydi, etil hamda metill spirtlarida eriydi, ular biroz
gigroskopik xossaga ega.Toza kukun holdagi benzilpenitsillin tuzlari ancha
barqarordir. Uy harorati sharoitida ular o‘z antimikrob faolligini uzoq vaqt saqlab
turadi. Aksincha, preparatlar suvdagi eritmalarida birmuncha beqarordir. Ayniqsa
eritmada haroratning oshishi bilan penitsillin tuzlarining parchalanishi tezlashadi.
Bunda ham parchalanish preparatdagi P-laktam halqasining buzilishiga olib keladi.
Preparat taxir mazali, hidsiz, oq kristall kukun bo‘lib, suvda, etil va metil
spirtlarida kam eriydi, xloroformda esa qiyin eriydi. Bu preparat ham, penitsillinning
boshqa tuzlariga o'xshash, optik faol modda (2 %li metil spirtdagi eritmasida), uning
solishtirma buruvchanligi +165° dan +185° gacha bo’ladi
Fenoksimetilpenitsillin yuqorida aytilib o‘tilganidek, kimyoviy tuzilishi jihatidan
benzilpenitsillindan undagi C6 - vaziyatdagi aminoguruhga birikkan fenilsirka kislota
qoldig'i o'miga fenoksisirka kislota qoldig'i birikkanligi bilan farq qiladi.
10

Penitsillinni biosintez usulida olish juda murakkab jarayon bo'lib, uni asosan
quyidagi ikki bosqichga bo'lish mumkin:1) fermentatsiya jarayoni;2) fermentatsiya
jarayoni tugab bo'lgach, kultural (mikroorganizm o'stirilgan) suyuqlikdan penitsillinni
ajratib olish va tozalash. [2]
I. Fermentatsiya jarayoni. Bu jarayon, odatda, (steril sharoitda) zanglamaydigan
po'latdan ishlangan idish (fermentator) larda jadal aralashtirish va sterillangan havo
yuborish (aeratsiya) bilan olib boriladi. Buning uchun yuqori unumli Penicillium
chrysogeni- um mog'orini tarkibi quyidagilardan iborat oziqli muhit va sharoitda
fermentatsiya qilinadi.
Oziqli muhit tarkibiga kiradigan moddalar (% miqdorida): Laktoza 3-5%
Glukoza 1 -2 % Jo'xoridan tayyorlangan ekstrakt 1-4 (hajmiy %) Kalsiy karbonat 0,5-
0,8 % Hayvon yoki o'simlik moyi 0,2-0,5 % Kaliy gidrofosfat 0,15 %Natriy nitrat 0,6
% Natriy sulfit yoki natriy tiosulfat 0,2-0,3Magniy sulfat 0,05 Rux sulfat va ba’zi
boshqa (~Fe, Si) metall tuzlaridan juda kam miqdorda.
Boshqa penitsillin turlariga nisbatan benzilpenitsillinning unumini oshirish uchun
oziqli muhitga ma’lum miqdorda fenilatsetatkislota yoki fenilatsetamid,
fenoksimetilpenitsillin unumini oshirishda esa fenoksiatsetat kislota qo'shiladi.
Fermentatsiya jarayoni normal borishi uchun quyidagi eng qulay sharoit bo’lishi
kerak:
a) harorat 23-24° bo'lishi lozim;
b) muhit pH 6-6,5 ga teng bo'lishi kerak;
d) aeratsiya darajasi 1 ga teng bo'lishi kerak (1 litr fermentatsion suyuqlikka har
bir minutda 1 litr havo yuborilishi kerak);
e) fermentatsiya jarayonining to'la borish muddati 72-120 soat (3-5 kungacha).
II. Penitsillinni ajratib olish va tozalash. Fermentatsiya jarayoni tugagach,
suyuqlikdan penitsillinni quyidagi chizma bo'yicha ajratib olinadi: [2]
8

o'rtasidagi antagonizmdan foydalanib, odam organizmida turli kasaliiklar
qo'zg'atuvchi mikroblarga qarshi kurashish mumkinligini aniqladi.[2]
Antibiotiklar kimyoviy tuzilishi va antimikrob ta’siriga ko'ra yana quyidagicha
tasniflanadi.
1) betalaktamidlar. Bu guruh o'z ichiga tabiiy va yarimsintetik penitsillin va
sefalosporinlami oladi;
2) aminoglikozid antibiotiklar. Bu guruhni streptomitsin, kanamitsin, gentamitsin,
neomitsin, tobramitsin va boshqalar tashkil qiladi;
3) aromatik guruh antibiotiklarga levomitsetin va uning efirlaridan levomitsetin
stearat, levomitsetin suktsinat kiradi;
4) tetrasiklin qator antibiotiklar. Bunga tabiiy antibiotiklardan tetrasiklin,
oksitetrasiklin va ulaming yarimsintetik hosilalaridan mor- fosiklin, metasiklin,
doksisiklin va boshqalar kiradi;
5) aureol kislota qator va boshqa rak kasalligiga qarshi antibiotiklar. Olivomitsin,
rubomitsin, karminomitsinlar bu guruhlaming vakillaridir;
6) turli guruhlardan tashkil topgan antibiotiklar. Bu qator antibiotiklarga,
lakmoidlardan - eritromitsin; polipeptidlardan - grami- tsidin C; polienlardan -
levorin; rifamitsinlardan - tabiiy rifamitsin SV va yarimsintetik rifamitsinlar kiradi.
Hozirda antibiotiklami mikroorganizmlarga nisbatan ta’sir qilishi asosida guruhlarga
bo'lishga ham e’tibor berib kelinmoqda.
Bu guruhga tibbiyotda ko‘p qo'llanadigan kuchli va keng doira antimikrob
ta’sirga ega tabiiy penitsillinlardan benzilpenitsillinning kaliy, natriy va novokainli
tuzlari hamda uning N,N- dibenziletilen- diamin bilan bo'lgan qo'sh molekular
birikmasi - bitsillin-1, shuningdek, fenoksimetilpenitsillin, yarimsintetik yo'l bilan
olingan metatsillin natriy, oksatsillin-natriy, dikloksatsilin-natriy, ampitsillin,
karbenitsillin-natriy va boshqalar kiradi. [1,2]
5

Ampitsillinni olish birmuncha murakkab bo'lganligi sababli tavsiya qilingan
usullardan fenilamiloatsetat kislota asosida quyidagi tenglama bo'yicha sintez qilib
olish ancha qulay hisoblanadi:
Yarimsintetik yo‘l bilan olingan penitsillinlar asosan kislotali muhit va
penitsillinaza fermentiga bo’lgan munosabatlari hamda antimikrob ta’sir doirasi
bo'yicha farqlanadi. Yarimsintetik penitsillinlardan hozirgi vaqtda metatsillin,
oksatsillin, dikloksatsillin, ampitsillin, karbenitsillin va ampitsillin bilan oksatsillin
aralashmasidan (2:1) iborat dori turi ampioks va boshqalar keng qo’llanmoqda. [2]
18

amilatsetat yordamida sof benzilpenitsillinni ekstraksiya qilib olinadi va uni N-
etilpiperidinli tuzi holida cho'ktiriladi:
So'ngra cho'kmani ajratib olinadi va doimiy og'irlikgacha quritib,
tortiladi.Benzilpenitsillinning novokainli tuzida penitsillinlar yig'indisining miqdori
va undagi benzilpenitsillinning o'zini aniqlashdan tashqari, preparat tarkibidagi
novokain miqdorini ham aniqlash talab qilinadi. Buning uchun, preparatning
eritmasidan natriy karbonat eritmasi ta’sirida novokainni asos holida cho'ktiriladi.
So'ngra cho'kmani xloroform yordamida ekstraksiya qilib ajratib olinadi va unga aniq
bir hajmda xlorid kislotaning 0,1 mol/1 eritmasidan qo'shib chayqatiladi. Reaksiyaga
kirishmay qolgan kislotaning ortiqchasi natriy gidroksidning 0,1 mol/1 eritmasi bilan
fenolftalein indikatori ishtirokida titrlanadi: [4]
Benzilpenitsillin novokainli tuzining tarkibidagi sof novokain- ning miqdori 37,5
%dan kam va 40,5 %dan ortiq bo'lmasligi kerak. Penitsillinlaming antimikrob ta’sir
darajasini mikrobiologik usul bo'yicha aniqlab ham ulaming sifati baholanadi. Bunda
15

MUNDARIJA
KIRISH……………………………………………………………………….3
I. ADABIYOTLAR SHARXI……………………………………………….4
1.1 Penitsillinlarning olinishi………………………………………………….4
1.2 Penitsillin lari ning chinligini aniqlash………………………………….…11
1.3 Penitsillinlarning miqdorini aniqlash……………………………………..13
1.4 Penitsillinlarning tibbiyotda qo’llanilishi…………………………...……16
30

Penitsillin hosil qiluvchi mog'orlaming turlari ko'p bo'lsada, ammo sanoatda
asosan yuqori unumli Penicillium chrysogenum va Penicillium notatum
mog'orlaridan foydalaniladi. Odatda, penitsillin olishda Penicillium chrysogenum
ishlatiladi. Ushbu mog'or o'z hayot faoliyatida kimyoviy tuzilishi bir-biriga yaqin
bo'lgan penitsil- linning bir qancha turlarini hosil qiladi. Ular o'zaro penitsillin tuzi-
lishining C6 holatdagi aminoguruhga birikkan, turli organik kislota qoldiqlari bilan
farqlanadi:
Jadvalda keltirilgan penitsillin turlaridan benzilpenitsillin (penitsillin G) va
fenoksimetilpenitsillin (pentsillin V)lar antimikrob ta’sir jihatdan eng kuchli bo‘lib,
davolashda yaxshi naf beradi.
Penitsillinlar tuzilishining C3 holatdagi karboksil guruh ularga kislotali xususiyat
yaratadi. Shuning uchun ham penitsillinlar ishqoriy va ishqoriy yer metallari (K, Na,
Ca, Mg va boshqalar) shuningdek, organik asoslar (novokain, dibenziletilendiamin va
boshqalar) bilan tuzlar beradi. Organik kislotalar ichida penitsillinlar birmuncha
kuchli kislotalar hisoblanadi. Benzilpenitsillinning dissotsiatsiyalanish konstanti 10-
2-76 ga teng. [2]
Penitsillinlar, jumladan, kislota shaklidagi benzilpenitsillin juda ham gigroskopik
kristall modda bo‘lib, tezlikda o‘z antimikrob faolligini yo‘qotadi. Shuning uchun
ham tibbiyot ehtiyojlari uchun uning turli tuzlari ishlatiladi. Penitsillinlar optik faol
modda bo'lib, qutblangan nur tekisligini o'ngga buradi. Masalan, benzilpenitsillinning
kaliyli va natriyli tuzlarining (2 %li suvdagi eritmasi) solishtirma buruvchanligi
+270° ga teng.
Penitsillinlar kimyoviy tuzilishining asosini o'zaro kondensirlangan to'rt a’zoli p-
laktam va besh a’zoli tiazolidin halqalari tashkil qiladi. Ulardan (3-laktam halqasi
birmuncha beqaror bo‘lib, u ishqoriy va kislotali muhitda, shuningdek, ba’zi
6

Tortma usulida: quruq preparatdan 0. 06 g (aniq tortma) olib 100 ml li titrlanuvchi
kolbaga solinadi ustidan 20 ml 1/15 mol fosfatli buffer bilan Ph qiymati 7.0 ga
keltiriladi va 100 ml gacha yangi qaynatilgan suv solinib eritiladi. Titrlash xuddi DF
dagi 980- betdagi usul bo’yicha olib boriladi.
Fenoksimetilpenitselin standart preparatida 1 mg., Fenoksimetilpenitselin
bo’yicha penitsillinning miqdori jami 1.0 mg ni tashkil qilishi lozim.
SF usulida: quruq preparatdan 0.1 g (aniq tortma) olib 500 ml li kolbaga solinadi
ustidan 4 ml 5 % li natriy gidrokarbonat eritmasida eritilib song kolba belgisigacha
suv bilan yetkaziladi. To’lqin uzunligi 268 nm da optik zichligi qalinligi 1 sm li
kyuvetada o’lchanadi.
Standart eritma sifatida 4 ml 5%li natriy gidrokarbonat eritmasi ishlatiladi.
Qadoqlash: shisha idishlarda, kauchuk tiqin bilan germetik tarzda yopilgan shisha
idishlarda, aluminiy qopqoqli idishlarda saqlanadi.
Har bir flakonetiketkasida ko’rsatilgan ED miqdoridan kamida 90 ％ va 110 ％
dan oshmasligi kerak.
Saqlash: B ro’yhati bo’yicha quruq salqin xonalarda.
Dozalar. DF 1023 betdagiga asosan.
Antibiotik.
2.3 Olingan natijalarni matematik statistika usulida qayta ishlash
Fenoksimetilpenitselin ning miqdoriy tahlili
a=0.06 E= 207 x ％ =
0.06⋅500 ⋅100
207 ⋅0.1⋅10 ==97.65 ％
23

streptokokk shtammlari o'z hayot faoliyatida hosil qiladigan penitsillinaza fermenti
ta’sirida gidrolitik parchalanib ketadi va o'zining biologik faolligini yo'qotadi: [1]
Gidrolitik parchalanish natijasida hosil bo'lgan penitsilloin kislota o'z navbatida
ishqoriy muhitda biroz turishi bilan yanada parchalanib, penaldin kislota va
penitsillaminga o'tib ketadi (reaksiya benzilpenitsillinning miqdorini aniqlashda
keltirilgan). Kislotali muhitda penitsillindagi p-laktam halqasining o'zgarishi
birmuncha boshqacha bo'lib, awal u kaliy va natriyli tuzlardan kristall, cho'kma
holida kislota shaklida ajralib chiqadi. So'ngra, kislotaning ortiqchasida erigan holda
parchalanadi va izomerlanishga uchrab, natijada antimikrob faolligi bo'lmagan penill
va penitsill kislotalarga o'tadi: [1]
Penitsillinlar spirt, glitserin va turli oksidlovchilarga nisbatan ham beqaror.
Shunday qilib, penitsillinlaming mikroblarga qarshi ta’siri saqlanib qolishi uchun
birinchidan, ulaming tarkibidagi P-laktam va tiazolidin halqalari buzilmasdan qanday
o‘zaro birikkan bo‘lsa, shunday qolishi va ularni boshqa halqalarga almashtirmaslik
kerak. Ikkinchidan, ulaming tuzilishidagi C6 holatidagi aminoguruhga birikkan
radikallaming xususiyatiga ham bevosita bog'liq. Bu holat yangidan yangi yuqori
antimikrob ta’sirga ega yarimsintetik penitsillinlami olishga imkon yaratadi. Shuni
ham aytib o'tish kerakki, penitsillin tuzilishidagi aminoguruhdan tashqari, boshqa
vaziyatga biror o'zgarish kiritilishi yaxshi natija bermaganligi aniqlangan.
7

Me’yoriy hujjatda benzilpenitsillin tuzlarining tozaligiga katta e’tibor berilgan.
Uning talabiga ko'ra, preparatlaming toksikligi, pirogenligi, sterilligi tekshiriladi.
Benzilpenitsillinning kaliy va natriy tuzlarining suvdagi eritmalari tiniq va rangsiz
bo'lishi shart. Penitsillin preparatlarining eritmalar va suspenziyalardagi muhit
sharoitini tekshirishga ham e’tibor beriladi. Masalan, benzilpenitsillin kaliy va natriy
tuzlarining 2 %li suvdagi eritmasini pH qiymati 5,5-7,5 ga, uning novokainli tuzining
30 %li suspenziyadagi pH qiymati 5,0-7,5 ga, fenoksimetilpenitsillinning.0,5 %li
suvli suspenziyasining pH qiymati esa 2,4-4,0 ga teng bo'lishi kerak. [2]
1.3 Penitsillinlarning miqdorini aniqlash
Benzilpenitsillinning tuzlari va fenoksimetilpenitsillinning miqdorini aniqlash
ikki bosqichdan iborat bo'lib, uning birinchi bosqichida preparat tarkibidagi
penitsillinlar yig'indisining umumiy miqdori (ulaming tarkibiga biosintez jarayonida
hosil bo'ladiganpenitsillinning boshqa hosilalari ham qo'shilgan bo'lishi mumkin)
yodometrik usul bo'yicha aniqlanadi.
Miqdoriy tahlilning ikkinchi bosqichida, benzilpenitsillin tuzlarining har qaysisini
ayrim holda tortma usuli bo'yicha, fenoksimetilpenitsillinni esa spektrofotometriya
usuli yordamida uning 0,02 %li natriy gidrokarbonat saqlagan suvli eritmasini 268
nm to'lqin uzunligida optik zichligini o'lchab aniqlanadi. [2]
Benzilpenitsillin tuzlari va fenoksimetilpenitsillinlar tarkibidagi, penitsillinlar
yig'indisining umumiy miqdorini yodometriya usuli bo'yicha aniqlashning mohiyati,
ulami avval ishqoriy muhitda parchalab, so'ngra yod bilan oksidlashdan iborat.
Buning uchun tortib olingan preparatning suvdagi eritmasiga 1 mol/1 natriy gidroksid
eritmasini qo'shib, 20 minutgacha qo'yib qo'yiladi. So'ngra unga ma’lum miqdorda
mol/1 xlorid kislota eritmasi, atsetatli bufer eritmasi (pH 4,5) va aniq miqdorda 0,01
mol/1 yod eritmasini qo'shib, yana 20 minut qo'yib qo'yiladi va reaksiyaga kirishmay
qolgan yodning ortiqchasini kraxmal indikatori ishtirokida natriy tiosulfatning 0,01
13

2.2 Fenoksimetilpenitselinning X DF bo’yicha to’liq tahlili
Fenoksimetilpenitselin Penitsillinum notatum yoki boshqa tegishli organizmlar
tomonidan ishlab chiqariladigan va antimikrob ta’sirga ega bo’lgan penitsilinning
fenoksimetilpenitsilin- linova kislotasidir.
Preparat tarkibida Fenoksimetilpenitselin eng kamida 90%dan 95 ％ gacha tashkil
qilishi zarur.
Belgilangan aniqlik shunday bo’lishi kerakki bunda chetlanish ±5 dan oshmasligi
kerak.(943 bet)
Tasvirlanishi: oq rangli kristall kukun. Hidsiz achchiq mazali. Suvli eritmalarda
biroz qizdirilganda yoki penitsillinaza fermenti ta’sirida boshqa oksidlovchilar,
kislotalar ta’sirida tezda parchalanuvchan modda.
Eruvchanlik: Suvda juda kam eriydi, etil hamda metil spirtlarida, xloroform,
butilatsetat, glitserinda eriydi.
Chinligi: preparat SF usulida 268-274 nm to’lqin uzunligida optic zichligi
o’lchanganda 1.21 dan kam 1.24 dan oshmasligi lozim.
Eritmaning shaffofligi, ranggi, kislotali yoki ishqoriyligi, quritishdagi
og’irlikning yo’qotilishi, toksiklik, pirogenlik, sterillik, termik stabillik
“Benzilpenitcillinum-kalium” maqolasida keltirilgan talablarga javob berishi kerak.
Benzilpenitsillin. Bennzilpenitsillining borligini aniqlash “Penitsillin tarkibida
benzilpenitsillinni aniqlash” maqolasi bo’yicha olib boriladi. (979 bet)
Miqdoriy tahlil:
22

Betalaktamidlar guruh preparatlari tahlili. Penitsillinlar

Купить