Документ

Всего документов: 5844
Число пользователей: 15251

Информация о документе

Цена	12000UZS
Размер	52.9KB
Покупки	4
Дата загрузки	05 Март 2024
Расширение	docx
Категория	Информатика и ИТ

Dorixona ish jarayononi avtomatlashtirish (standart va additional komponentlar palitrasidan foydalanib)

Fiskal xotira hisobotlari va kassa apparatlarining nazorat lentalari.
Kassa apparatlarini sotib olish, ro'yxatdan o'tkazish va saqlash uchun
hujjatlar.
BSO ni sotib olish, hisobga olish va yo'q qilish bilan bog'liq hujjatlar.
Buxgalteriya hisobi yoki xo'jalik operatsiyalarining buxgalteriya registrlari.
Naqd pul qoldig'ini cheklash tartibi.
Xarajatlar hisoboti.
Buzilishlar bilan kassa operatsiyalarini amalga oshirish uchun javobgarlik
2016 yilda kassa intizomini buzganlik uchun javobgarlik sezilarli darajada oshdi.
Shunday qilib, CCPni qo'llamaganlik uchun yuridik shaxslar CCPni qo'llamasdan
amalga oshirilgan hisob-kitob summasining 75 dan 100 foizigacha, lekin kamida
30 000 rubl miqdorida jarima to'laydilar (15 iyulgacha bo'lgan jarima miqdori).
jarima 30 000 dan 40 000 rublgacha), mansabdor shaxslar esa - kassa
apparatlaridan foydalanmasdan amalga oshirilgan hisob-kitob summasining 25 dan
50% gacha, lekin kamida 10 000 rubl miqdorida. (ilgari jarima miqdori 3000 dan
4000 rublgacha bo'lgan). Agar takroriy tekshirish paytida nazorat-kassa
mashinalaridan foydalanmaslik bilan bog'liq qoidabuzarliklar yana aniqlansa,
nazorat-kassa mashinalaridan foydalanmasdan amalga oshirilgan hisob-
kitoblarning umumiy miqdori bir million rubldan ortiq bo'lsa, u tahdid soladi:
mansabdor shaxslarni 1 yildan 2 yilgacha muddatga diskvalifikatsiya qilish;
yakka tartibdagi tadbirkorlar va tashkilotlarning faoliyatini 90 kungacha
to'xtatib turish (Rossiya Federatsiyasi Ma'muriy javobgarlik to'g'risidagi
kodeksining 14.5-moddasi 3-bandi, 290-FZ-sonli federal qonun bilan
o'zgartirilgan).
2017 yildan boshlab kassa intizomini o'tkazishdagi buzilishlar uchun
javobgarlik belgilangan talablarga javob bermaydigan nazorat-kassa
mashinalaridan foydalanish shaklida kuchayadi; Rossiya Federatsiyasi qonunlarida
belgilangan ro'yxatga olish va ulardan foydalanish tartibi va shartlarini buzgan
holda foydalanilgan nazorat-kassa mashinalaridan foydalanish: ogohlantirish yoki
25

Mundarija
Kirish ................................................................................................................... 4-5
1. Avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimi................................................................6-8
2. Aqlli tibbiyot va avtomatlashtirish...................................................................9-10
3. Avtomatlashtirilgan axborot texnologiyalari va tizimlari..............................11-15
4. Dorixona omborlarida foydalaniladigan avtomatlashtirilgan tizimlar
xaqida………………………………………………………………….…..…..16-39
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar
3

 Farmatsevtika ombori
 Buxgalteriya
 Axborotlashgan xizmat ko‘rsatish bo‘limi
 Xozirgi kunda ko‘plab Rossiya farmatsevtika korxonalar orasida keng
tarkalgan axborot texnologiyasi quyidagilardan iborat:
 Korporativ tashkilotlarga oid portalni yaratish .
 Xamkorlar, taminotchilar va xaridorlar bilan aloqa boshqaruv tizimini
yaratish.
 Umumlashgan boshqaruv tizimini joriy qilish.
Dorixona korxonalari avtomatlashtirilgan tizimlari boshqa xususiyatlari
orasida muxim rol o‘ynaydi, shuni takidlash joizki;
Sotuvchilarni avtomatlashtirish ishi. Elektron buyurtma katalogi
imkoniyatlari, etkazib beruvchi narxini ro‘yxatlarini taqqoslash Narxlashni
avtomatlashtirish. Turli sharoitlarga qarab narxlash sxemalarini belgilash
qobiliyati. Taxliliy xisobot. Tovar taxlili va tovarlar guruxlari tomonidan
xisobotlarni tayyorlash.
Maxsulot guruxi xisobotini olish, tashkilotning assortimenti siyosatini
amalga oshirish, boshqarish kiritishingiz zarur. Dorixonada inventarizatsiya
jarayonini avtomatlashtirish ishni soddalashtiradi va uzoq jarayyonni qisqartiradi.
Buxgalteriyani avtomatlashtirish. Ixtisoslashgan buxgalteriya tizimiga
asosiy buxgalteriya yozuvlarni shakllantirish, shuningdek malumotlar uzatish.
Dorixona ofisini avtomatlashtirish va farmatsevtik tashkilotlari ulgurji
savdo ichki monitoring logistikasini tuzish.
 Zamonaviy sharoitlarda axborotlarni to‘plash va zarur bo‘lgan
malumotlarni qayta ishlash uchun zarur bo‘lgan axborotlar bilan
taminlash, muxim maydon bo‘ldi.Axborot almashinuvi barcha
kompaniyalar va idoralar o‘rtasida yanada yuqori bosqichga korxona
faoliyatni o‘zaro axborot uzatish aloqasi amalga oshiradi.
7

(6.14-band), bu dorixona joylashgan joydagi soliq organida nazorat-kassa
mashinasini ro'yxatdan o'tkazish majburiyatini aniq ko'rsatib beradi. Biroq, bu
standart faqat dorixonada nazorat-kassa apparati mavjud bo'lsa, u soliq organida
ro'yxatdan o'tkazilishi kerakligini anglatadi, ammo dorixonani nazorat-kassa
mashinalariga ega bo'lishga majburlamaydi.
Kassa intizomini o'tkazish tartibi.
Kassa apparati Davlat reestriga kiritilishi va dorixona joylashgan joyda
Federal soliq xizmatida ro'yxatdan o'tkazilishi kerak. Kassa apparati fiskal xotiraga
ega bo'lishi, yaxshi holatda bo'lishi va barcha kerakli hujjatlarni chop etishi kerak.
CCPda muhrlar mavjudligini kuzatish va faqat etkazib beruvchida yoki texnik
xizmat ko'rsatish markazida xizmat ko'rsatish kerak.
Naqd pul hisob-kitoblari dorixona boshlig'i yoki to'liq javobgarlik to'g'risida
shartnoma tuzish zarur bo'lgan tayinlangan shaxs tomonidan amalga oshirilishi
mumkin.
Kassada amalga oshiriladigan barcha operatsiyalar operatsiyani amalga
oshirishda mavjud to'ldirish tartibiga muvofiq amalga oshirilishi kerak. Kun
davomida olingan barcha naqd pulsiz daromadlar ish kunining oxirida hisobga
olinishi kerak. Soddalashtirilgan tizim bo'yicha yakka tartibdagi tadbirkorlar
kassada hujjatlarni rasmiylashtirishlari shart emas. Naqd pul olgandan so'ng, kassa
kvitansiyasini berish majburiydir.
Naqd pul hisob-kitoblari banknotlarning haqiqiyligini va ularning raqamini
tekshirish bilan ma'lum tartibda amalga oshiriladi. Kassadan tushgan naqd pul
mablag'larini barcha ehtiyojlar uchun ishlatish mumkin emas, faqat ma'lum
maqsadlar uchun - ish haqini berish, tovarlarni xaridorlar va etkazib beruvchilar
bilan naqd hisob-kitoblar va boshqalar. Faqat yakka tartibdagi tadbirkorlar shaxsiy
ehtiyojlari uchun kassadan pul olishlari mumkin.
Nazorat-kassa mashinalaridan foydalanishda Davlat statistika qo‘mitasi
tomonidan belgilangan jurnallar va hujjatlarni yuritish zarur:
23

Analiz(tahlil) moduli kassa moduli orqali realizatsiya qilingan mahsulotni
tahlil qilish, mahsulotlarning diagrammalarini qurish, sotuv asosida keyingi qayta
ishlovlar(obrabotkalar) uchun tuzish avtobuyurtma yuborish imkonini beradi.
Dorixona ishini avtomatlashtirishda ishlatiladigan texnologiyalar.
Ofis- podkliyent rejimida dorixonalarning avtomatlashgan tizimida ishlash
nazarda tutilgan.
Dorixona ishini tashkilashtirish katta miqdordagi farmatsevtik preparatlar
bilan ishlashdir.
Barcha axborotning hisobini olib borish va dorixonani nazorat qilish
avtomatlashgan tizimsiz amalga oshirib bo‘lmaydi.
Ishni olib borishda professional dastur ishonchlidir. Dorixonalar uchun
kompyuter dasturi katta o‘lchamdagi ma’lumotlar bilan ishlayoladi. U o‘z vaqtida
masalani to‘laqonli nazorat qiladi va o‘z vaqtida bajarilishni ta’minlaydi.
Interfeysning sodda va qulayligiga qaramasdan tizim axborotni qayta ishlash uchun
boy uskunalarga ega. Avtomatlashgan tizim dorixonadagi dori vositalari bo‘yicha
nazorat olib borishni va dorixonada qabul nazoratini olib borishga yordam beradi.
Yagona dasturdagi barcha ma’lumotlar tizimi ish jarayonini
mukammalllashtiradi va soddalashtiradi.
O’ziga jami jarayonlarni qamragan holda dastur dorixonada ishlab chikarish
nazoratini amalga oshiradi. Tizim orqali nazorat funksiyasi avtomat bajariladi.
Uning to‘laqonli va to‘g‘ri ishlashi uchun bazaga axborotni o‘z vaqtida kiritish
talab etiladi.
Nazoratvaboshqaruvdasturlaridanfoydalanuvchilar:
• Dorixona;
• Medikamentlarombori;
• Savdofirmasi;
• Savdokompaniyasi;
17

nusxasi yo'qolgan taqdirda (elektron nusxasini olish orqali) tiklashni ham
osonlashtiradi.
Yangi jarimalar
Xulosa qilib aytganda, Rossiya Federatsiyasi Ma'muriy javobgarlik
to'g'risidagi kodeksining 14.5-moddasining yangi tahririda mavjud bo'lgan ushbu
sohadagi huquqbuzarliklar uchun ma'muriy jazo choralari haqida gapiramiz. Agar
tashkilot yoki jismoniy shaxs CCT dan umuman foydalanmang, buning uchun u
jarimaga tortilishi kerak: mansabdor shaxslar - kassa apparatlaridan
foydalanmasdan amalga oshirilgan hisob-kitob summasining chorak qismidan
yarmigacha (lekin kamida 10 000 rubl); yuridik shaxslar - kassa apparatlaridan
foydalanmasdan amalga oshirilgan hisob-kitob summasining 75% dan 100% gacha
(lekin kamida 30 000 rubl).
Agar kassa apparatlaridan foydalanmasdan hisob-kitoblar miqdori 1 million
rublni tashkil etgan bo'lsa, bunday huquqbuzarlikni takroran sodir etish. va undan
ortiq hollarda mansabdor shaxs bir yildan ikki yilgacha muddatga diskvalifikatsiya
qilinishi, yuridik shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlarning faoliyati esa 90
kungacha to xtatilishi mumkin.ʻ
Agar eski kassani yangi turdagi onlayn kassaga o'z vaqtida almashtirishga
vaqtingiz bo'lmasa yoki, masalan, kassa mashinasini ro'yxatdan o'tkazish / qayta
ro'yxatdan o'tkazish tartibini, undan foydalanish tartibi va shartlarini buzsangiz, u
holda siz muammoga duch kelishi mumkin: mansabdor shaxslar - 1500 rubl
miqdorida ma'muriy jarima. 3000 rublgacha. yoki ogohlantirish; yuridik shaxslar -
5000 rubl miqdorida ma'muriy jarima. 10 000 rublgacha yoki ogohlantirish.
Xuddi shunday jarimalar soliq organlariga ularning iltimosiga binoan
ma'lumotlar va hujjatlarni taqdim etmaslik uchun ham nazarda tutilgan. Va agar
sotuvchi xaridorga uning iltimosiga binoan, shu jumladan elektron shaklda chek
yoki qat'iy javobgarlik blankasini bermaganligi aniqlansa, bu quyidagilarga olib
keladi.
39

kamida bittasi savdo maydonida va ikkita yoki uchtasi shunga o'xshash va saqlash
xonalarida. Ular har xil harorat sharoitlari uchun mo'ljallanganligi ma'qul.
Retsept bo'yicha dori-darmonlarni tayyorlash laboratoriyasiga ega bo'lgan
dorixona yanada murakkab jihozlarni talab qiladi. Bular tarozilar, asboblar,
kimyoviy shisha idishlar, filtrlash moslamalari, sterilizatsiya shkaflari.
Tijorat dorixona jihozlarining tasnifi savdo hajmiga va xaridorlarning
rejalashtirilgan oqimiga bog'liq, shuning uchun oqilona loyiha ishlab chiqilgan va
sotuvchilarning ish texnologiyasini har tomonlama tahlil qilgan taqdirdagina uni
sotib olish bilan shug'ullanish mumkin.
Dorixona savdosini avtomatlashtirish.
Ko'pgina xaridorlar bir vaqtning o'zida bir nechta turdagi dori-darmonlarni
sotib olishadi, ularni nafaqat o'zlari, balki butun oilasi uchun ta'minlaydilar.
Shuning uchun, kassada navbatda turmaslik uchun siz foydalanishingiz kerak.
Avvalo, har bir dori paketiga shtrix-kod qo'llanilishi kerak.
Ko'pchilikda u ishlab chiqarish jarayonida qo'llaniladi, lekin ko'pincha qabul
qilingan barcha dori-darmonlarni shtrix-kod bilan etiketlash kerak bo'ladi, buning
uchun maxsus yorliqli printer ishlatiladi. Odatda kichik printer kifoya qiladi, bu
katta ishlashni ta'minlamaydi, lekin arzonroq.
Dorixonaga kirgan har bir mahsulot maxsus portativ qurilma orqali skanerdan
o‘tkaziladi, u shtrix-koddan ma’lumotlar bazasiga ma’lumotlarni uzatadi va shu
bilan birga ushbu mahsulot saqlanadigan joyni aniq ko‘rsatadi.
Shtrix-kod mavjud bo'lganda, sotuvchi bitta dori vositasini sotishni ro'yxatdan
o'tkazish uchun 1-2 soniyadan ko'proq vaqt sarflaydi, shunchaki paketni skanerlash
moslamasiga olib keladi.
Dorixona uchun kompyuter savdo uskunalari avtomatlashtirishning asosiga
aylanadi. Bu odatda buxgalteriya bo'limida joylashgan bitta markaziy server bo'lib,
31

4. Dorixona omborlarida foydalaniladigan avtomatlashtirilgan
tizimlar xaqida.
Dorixonaishiniavtomatlashtirishtizimlaridorixonaxodiminingdorixonadabarch
aishlarnishubilanbirgalikdahisob-kitobxujjatlarinivahisobotlarni electron shaklda
amalga oshirishda qo’llaniladi.
Avtomatlashtirilgantizimquyidagimodullardantashkiltopgan:
– Kirim-chiqimjurnali;
– Omborxona;
– Kassa;
– Sotuvanalizi;
– Ma’lumotnomalar.
Barchama’lumotlarma’lumotlaromboriniboshqarishtizimi (MOBT) da saqlanadi.
Ushbuavtomatlashtirilgantizimbirvaqtningo’zidabirnechafoydalanuvchining local
va Internet tarmog’Iorqalifoydalanishimkoniyatiniberadi.
Tizimning asosiy vazifasi – dorixona omboridagi maxsulotni kiritish va chiqarish
xamda qoldiqlarni nazorat qilishdan iborat.
Dorixona omboriga qoldiqlarni kiritish electron buyurtma bo‘yicha kirish
qog‘ozlarini import qilish yo‘li bilan amalga oshiriladi, hamda boshlang‘ich
qoldiqlar nakladnoylarini kiritish orqali tizimga qatnashmagan, ya’ni boshqa
avtomatlashgan dorixona tizimidagi nakladnoylar importi ham mavjud.
Tovarni ombordan chiqarish dorixona omboridan chiqish nakladnoylarni
xisobdan chiqarishda shakllanadi yoki kassa (G’azna) modulidagi sotuv yo‘li bilan
ombor modulida mahsulotning qoldig‘ini joriy holatini tahlil qilish mumkin,
harakatini nazorat qilish mumkin.
Malumotnoma avtomat ravishda yangilanadi. Malumotnomani mustaqil
to‘ldirib borish mumkin. Yana kengaytirilgan ma’lumotnoma axborotni ko‘rsatib
turish imkoniyati yaratilgan.
16

- Dorixona bo‘limlari ishini tashkillashtirishda bajarilayotgan burchlari bo‘yicha
xodimlarga dastur taqsimlangan;
- Dorixonanazoratiavtomatlashuvitaqdimetilayotganservissifatinioshiradi.
- Guruhlash, saralash va filtrlash tizimdagi ishning tez va effektli borishga
ko‘maklashadi.
- Dorixonalarning strukturalashgan bo‘limlari ishini tashkillashtirishni
avtomatlashtirish sotuv jarayonini to‘laqonli nazorat qilish va boshqarish imkonini
beradi.
- Tizimdagi axborot boshqa formatdagi faylga konvertatsiya qilinishi mumkin.
- Avtomatravishda e-mail va SMS bo‘yichayuboriluvchitizim;
- Dorixona uchun professional ish jarayonini mukammallashtiradi va kompaniyani
o‘sishiga olib keladi.
2019 yilda dorixonalar uchun onlayn kassa apparatlari: bu nima va u nima uchun
kerak .
Dorixonadagi onlayn kassa savdolarni qayd qiladi, cheklarni fiskal diskda
saqlaydi, fiskal ma'lumotlar operatoriga ma'lumot yuboradi va qonuniy kuchga ega
to'lov hujjatini chop etadi. Soliq organi operatordan ma'lumot so'rashi va uni
tadbirkorning deklaratsiyada nima yozganligi bilan tekshirishi mumkin. Davlat
kichik korxonalarda naqd pul muomalasini shunday nazorat qiladi va soliqlar
miqdorini halol hisoblaydi.
Zamonaviy qurilmalar planshet yoki smartfonga o'xshaydi: ular Android
tizimida ishlaydi va siz ularni sensorli ekran orqali boshqarishingiz mumkin. Yangi
qurilmalar aniq interfeysga ega, hatto tajribasiz sotuvchi ham buni tushunadi.
Qadimgi kassa apparatlari ma'lumotlarni elektron tasmada, EKLZda yozib
oldi. Lenta xotirasi tugagach, korxona egasi xotirani yangisiga almashtirish uchun
mutaxassisni chaqirardi. Eski ECLZ soliq idorasida tekshirish uchun kiyildi. Kassa
apparatini almashtirish rozetkaning ishini bir kunga to'xtatishi mumkin.
19

Kundalik ravishda avtomatlashtirish
Uchun avtomatlashtirish va qilmoq tibbiyot amaliyoti ko'proq murakkab, u
muhim emas, faqat jarayonlari diagnostikasi va davolash, lekin ko'proq oddiy
narsalar – masalan, ish, ma'muriy va tashkiliy tabiat. Bu tizim WorkFlowSoft
yordam berishi mumkin.
Biznes jarayonlarini bu tizimlar boshqarish kundalik Ishlar maqsadida tashkil
qiladi. Foydali, masalan, "orqaga" klinikasi, dorixona yoki kasalxonaga:
buxgalteriya, xarid qilish, QO'LLAB-quvvatlash, ofis. idorasiga bog'liq bo'lishi
mumkin, deb o'sha idoralar bo'ladi Lekin uning foydalanish bilan cheklangan
emas. Vazifalarni belgilash va tushuntirishlar ishtirok etishi mumkin, shifokorlar
va hamshiralar va tashqi hamkor tashkilotlar xodimlari. WorkFlowSoft nazoratchi
va tengdoshlari bilan bir xil vazifalarni ba'zilari bilan har kuni duch mutaxassislar
uchun yaratilgan. Aloqa soddalashtirish uchun, pochta va telefon qo'ng'iroqlari
miqdorini kamaytirish, biznes-jarayonlarni avtomatlashtirish yagona tizimi faoliyat
olib bormoqda.
Barcha so'rovlar boshqarish va ularning vazifalari har qanday qurilmadan har
qanday vaqtda va barcha vazifalar o'z vaqtida amalga ishonch hosil qiling. Biznes-
jarayonlar va vazifalar uchun hujjatlar qo'shishingiz mumkin. Vaqt kamaytirish
muntazam uchun, ko'proq qimmatbaho bo'lgan ishlar haqida o'ylash, tashkil etish
va kundalik vazifalarni birinchi o'ringa qobiliyati, oddiy va qulay interfeysi,
kamroq hujjat – barcha bu plus WorkFlowSoft.
Tayanchso’z va iboralar:avtomatlashtirilgan axborot texnologiyalari;
zamonaviy axborot texnologiyalari, tizimning murakkabligi, umumdavlat AAT,
hududlar bo‘yicha AAT, AIJ, axborot ta’minoti, texnik ta’minoti, texnikva dasturiy
ta’minot, huquqiy ta’minot, matematik ta’minot, axborot-qidiruv tizimi, tizim,
dorixonaombori, ma’lumotlar bazasi, tarmoq.
3. Avtomatlashtirilgan axborot texnologiyalari va tizimlari.
10

u erda dori vositalarining mavjudligi to'g'risidagi ma'lumotlar bazasi saqlanadi,
shuningdek, har bir kassada bitta kompyuter terminali.
Ulardan terminal sifatida foydalanish mumkin, lekin kuchli protsessorga ega
bo'lmagan, lekin ishlatish uchun qulay va ko'p joy egallamaydigan maxsus
terminalga ega bo'lish qulayroqdir.
POS funktsiyalari.
Xaridordan buyurtma olgan sotuvchi terminalga dori nomini kiritadi va darhol
ushbu dori zaxirada bor-yo‘qligi, qancha turadi va qaysi qutida yoki muzlatgichda
saqlanishi haqida ma’lumot oladi. Operatsion ma'lumotlar bazasining mavjudligi
sotuvchining ishini sezilarli darajada osonlashtiradi.
Terminalga shtrix-kod skaneri ulangan, bu sizga dori paketini bir soniya
davomida skanerga olib kelish imkonini beradi, shunda mahsulot haqidagi
ma'lumotlar kombinatsiyalangan savdo kvitansiyasiga kiritiladi. Xaridor to'lovni
amalga oshirgandan so'ng, terminal o'rnatilgan printer yordamida naqd pul chekini
chop etadi va shu bilan birga jamlangan ma'lumotlar bazasiga o'zgartirishlar
kiritadi - dori vositalarining bir qismi allaqachon sotilgan.
Terminalda bank kartalaridagi ma'lumotlarni o'qish uchun qurilma bo'lishi
mumkin, bu sizga bank o'tkazmasi orqali xaridni to'lash imkonini beradi. Demak,
kassa terminali shunchaki kassa apparati emas: dorixona jihozlari tovarlar oqimini
boshqarish, ularni xarid qilishni rejalashtirish va savdoning moliyaviy holatini
tahlil qilish imkonini beradi.
Avtomatlashtirish uskunalarini sotib olish.
Dorixonalar uchun kompyuter savdo uskunalarini sotib olayotganda, u
tegishli dasturiy ta'minot bilan jihozlangan bo'lishi va bir-biriga mos kelishi
kerakligini unutmaslik kerak. Butun avtomatlashtirish tizimini bir vaqtning o'zida
kalit yetkazib berishni ta'minlaydigan ixtisoslashgan kompaniyadan sotib olish
afzalroqdir. Bunday holda, ma'lum bir printer yoki brauzer mavjud kompyuter
32

Operator barcha cheklarni elektron shaklda saqlaydi va ular istalgan vaqtda soliq
xizmatida mavjud. Bularning barchasi bir zumda sodir bo'ladi - birinchi marta
oluvchi faqat chekdan o'tib ketdi va u allaqachon tasvirlangan barcha
bosqichlardan o'tgan va OFD tomonidan va Katta soliq birodarining, ya'ni Federal
Soliq xizmatining ixtiyorida saqlanadi.
Mening elektron pochtamga chek yuboring .
Yangi tartib chekni nafaqat oddiy qog'oz shaklida olish imkonini beradi.
San'atning 2-bandiga binoan. 54-FZ-sonli Qonunning 1.2-moddasiga binoan,
iste'molchi, to'lovni amalga oshirishdan oldin, naqd pul kvitansiyasini (yoki qat'iy
hisobot shaklini) yoki unga Internet havolasini olish uchun o'z mobil telefon
raqamini yoki elektron pochta manzilini aytishi mumkin. sms yoki elektron pochta
orqali. Bu onlayn kassalar amalga oshirishi mumkin bo'lgan yana bir operatsiya -
San'atning 1-bandiga muvofiq. 54-FZ-sonli Qonunning 4-moddasi, CCP fiskal
vositada qayd etilgan har qanday hujjatning elektron shaklda o'tkazilishini
ta'minlashi kerak.
P. 4, Art. 1.2 hali unchalik tanish bo'lmagan elektron usulda olingan chek
qog'ozda bosilgan chekga teng ekanligini aniqlaydi - albatta, agar ulardagi
ma'lumotlar bir xil bo'lsa. Va keyingi 5-bandga binoan, uzoqdan hisob-kitoblar
bilan sotuvchi hisob-kitoblarni amalga oshirishdan oldin xaridorga elektron
shaklda yoki sms orqali chek yuboradi. Bunday holda, qog'oz cheki chop
etilmaydi. Buni dorixona tashkilotlari ham yodda tutishlari kerak, chunki dori
vositalarini masofadan turib chakana sotish tartibi to‘g‘risidagi hukumat qarori
allaqachon ishlab chiqilgan va tez orada kuchga kirishi mumkin.
Darvoqe, nazorat-kassa mashinalaridan foydalanishning yangi tartibi
iste’molchi nazorati uchun yanada keng imkoniyatlar yaratadi. Endi xaridorlar
o'zlarining cheklarini nafaqat elektron pochtadan, balki OFD ma'lumotlar
bazasidan ham olishlari mumkin, bu uning qonuniyligini, shu jumladan mobil
ilovalardan foydalanishni tekshirish imkonini beradi. Yangi tartib chekni qog'oz
38

Modulkassada 6900 rubl uchun "Oson boshlash" xizmati mavjud. Bunga
quyidagilar kiradi:
 OFD bilan 13 yoki 15 oylik shartnoma,
 elektron imzo,
 qurilmani soliqda ro'yxatdan o'tkazish.
Agar siz xizmatni faollashtirsangiz, Modulkassa-ni olganingizdan so'ng uni
yoqish va ishlashni boshlash kifoya.
Qonunga ko'ra, kassir smenani ochish va yopishga majburdir, smena bir
kundan ortiq davom etmaydi. Modulkassa jarayonlarni kuzatib boradi va agar
kassir buni unutgan bo'lsa, 24 soatdan keyin smenani avtomatik ravishda yopadi.
Dorixona uchun kassa mashinasini sotib olish yaxshiroq .
Dorixonalar CCP soliq registridagi har qanday qurilmadan foydalanishlari
mumkin. Biz Modulkassaning uchta modelini taklif qilamiz.
Kassa intizomi qonun hujjatlarida belgilangan qoidalarga muvofiq naqd pul
to'lovlarini amalga oshirishdir. Naqd pul hisob-kitoblariga barcha kiruvchi va
chiquvchi operatsiyalar kiradi, masalan, xaridorlar, etkazib beruvchilar bilan hisob-
kitoblar, xodimlarga ish haqi to'lash va boshqalar. Dorixona naqd pul mablag'lari
bilan ishlaydi, bu esa uni kassa apparatlaridan foydalanishga majbur qiladi. Biroq,
ayrim hollarda, kassa apparatining mavjudligi ixtiyoriydir.
Dorixonada kassa kerakmi ?
2016 yil 3 iyuldagi 290-FZ-sonli Federal qonuniga muvofiq, 2018 yil 1
iyulgacha UTII bo'yicha tashkilotlar va yakka tartibdagi tadbirkorlar naqd pul
hisob-kitoblarini va (yoki) to'lov kartalaridan foydalangan holda kassa
apparatlaridan foydalanmasdan amalga oshirishlari mumkin. tegishli tovarlar
uchun naqd pul mablag'lari olinganligini tasdiqlovchi hujjatni berish.
Ba'zi savollar OST 91500.05.0007-2003 "Dorixona tashkilotlarida dori
vositalarini tarqatish qoidalari" sanoat standartida ko'tariladi. Umumiy qoidalar"
22

AIJlarni bir joyga to‘plash ma’lumotlar kelib tushgan zahoti darhol tezkor
ishlab chiqarishning amalga oshishiga, ishlab chiqarish natijalarini
foydalanuvchining talabi bo‘yicha keragicha bo‘lganida uzoqroq saqlashga imkon
beradi. SHK ning paydo bo‘lishi bilan ularni to‘g‘ridan-to‘g‘ri xodimning ish
joyiga o‘rnatish va dasturchi bo‘lmagan foydalanuvchiga mo‘ljallangan yangi
aslahaviy vositalari bilan jihozlash mumkin bo‘ldi. Kasbiy yo‘naltirilgan vazifaviy
va ta’minlovchi axborot texnologiyalari bilan jihozlangan va bevosita ish joyiga
o‘rnatilgan SHKni avtomatlashtirilgan ish joyi deyila boshlandi.
Har qanday axborot texnologiyalaridan foydalanishda ma’lumotlar, dasturlar
va kompyuterlarni himoyalash vositalarini mavjudligiga e’tibor kerak. SHuning
uchun himoyalash darajasi ular tasnifining alomatlaridan biri bo‘ladi.
Axborot texnologiyalarini axborot manbalarining turi bo‘yicha tasniflashda
qog‘ozli va qog‘ozsiz texnologiyalarga ajratiladi. Qog‘ozli texnologiyalar kog‘ozli
manbalardan kiruvchi va chiquvchi hujjatlar sifatida foydalanildi. Qog‘ozsiz
texnologiyalar EXMning mahalliy va global tarmoqlari bazasidagi tarmoqli
texnologiyalardan, orgtexnikaning rivojlangan vositalari, elektron xujjatlardan
foydalanishni ko‘zda tutadi.
Axborottexnologiyalarnitanlashdabirqatoromillarnihisobgaolishkerak:
• sotishning jamlangan hajmi;
• foydalanuvchining mexnat unumdorligini o‘sishini;
• ishonchlilik;
• axborot va kompyuterli xavfsizlikni ta’minlash darajasini;
• xotira va boshqa qurilmalarning talab qilinadigan resurslarini;
• vazifaviy kuvvatini;
• foydalanishda osonlikni;
• urnatish uchun vaqtni;
• EHMni tarmoqqa ulash imkoniyatini;
• narxini;
• foydalanuvchi dasturiy ta’minlanish va ular bilan ulanishni.
14

Avtomatlashtirilgan axborot texnologiyasi – boshqaruv vazifalarini hal qilish
uchuntizimli tashkil etilganaxborot jarayonlarini amalga oshirish usul va vositalari
majmuidir. U hisoblash texnikasi va aloqa vositalaridanfoydaniladigan
rivojlangandasturiy ta’minotni qo‘llash bazasidabajariladi. Axborot texnologiyasini
amalga oshirishdagi texnik vositalarningasosiy qismini kompyuter texnikasi tashkil
etsa, zamonaviy axborot texnologiyasi degandakompyuter axborot texnologiyasi
tushiniladi.
Axborottexnologiyasiningbazaviytexnologiyasikuyidagilar:
• texnik ta’minot texnologiyasi,
• telekommunikatsiya texnologiyasi,
• dasturiy ta’minot texnologiyasi.
Bu texnologiyalar hisoblash tizimlari va tarmoqlari arxitekturasining aniq
variantlari doirasidabirgalikdaharakat qiladi va birlashadi.
Shunday qilib, avtomatlashtirilgan axborot texnologiyasi texnik vositalardan,
ko‘proq kompyuterlar, kommunikatsiya texnikalari, tashkiliy texnika vositalari,
dasturiy ta’minot, tashkiliy-uslubiy materiallar va texnologik zanjirga birlashgan
personaldan iborat bo‘ladi. Ushbuharakatzanjiriaxborotniyig‘ish, uzatish, to‘plash,
qaytaishlash, foydalanishva tarqatishnita’minlaydi.
Avtomatlashtirilgan axborotlar tizimi – axborotlar, axborotlarni ishlab
chiqishda qo‘llaniladigan iqtisodiy matematik usullar, modellar va boshqaruv
qarorlarini qabul qilishga mo‘ljallangan texnik, dasturiy texnologik vositalar va
mutaxassislarning majmuasidir.
Tizimatamasiyunoncha «systema» so‘zidankelib chiqqan bo‘lib, o‘zaro
bog‘langan va belgilangan yaxlitlik, birlikni tashkil qiluvchi qismlar yoki ko‘pgina
elementlardan tashkil topgan bir butunlikni bildiradi.
«Tizim» ostida faoliyat yuritilishi aniq foydali natija olishga yo‘naltirilgan
qismlar va elementlarning o‘zaro mantiqiyva tashqi muhit bilan bog‘liqligi
11

mumkin emas. Shunga ko'ra, CCPni qo'llashning yangi tartibi ular uchun tegishli
emas.
To'lovni qanday ro'yxatdan o'tkazish kerak ?.
Yangi tartibning afzalliklaridan biri bu nazorat-kassa mashinasini ro‘yxatdan
o‘tkazish tartibining soddalashtirilganidir. Buning uchun endi hech qaerga borish
shart emas – dorixonangizdan kassa apparatini ro‘yxatdan o‘tkazishingiz mumkin.
OFD bilan tuzilgan shartnomaga ega bo'lish, nalog.ru veb-saytida hisob ochish va
kassani ro'yxatdan o'tkazish uchun ariza qoldirish kifoya. E'tibor bering, ariza
arizachining elektron imzosi bilan imzolanishi kerak, shuning uchun hali unga ega
bo'lmaganlar uchun uni oldindan sotib olishingizni tavsiya qilamiz.
Xo'sh, soliq xizmati ushbu nazorat-kassa mashinasi uskunasini ro'yxatdan
o'tkazgandan so'ng, darhol uning ro'yxatga olish raqamini nazorat-kassa
mashinalaridan foydalanuvchiga yuborishi kerak. P. 3-modda. 54-FZ-sonli
Qonunning 4.2-bandi unga keyingi ish kunigacha buning uchun vaqt beradi.
Foydalanuvchi ushbu raqamni fiskal diskka yozishi kerak. Shu paytdan boshlab
ushbu CCP birligi ro'yxatdan o'tgan hisoblanadi va siz cheklarni urishni
boshlashingiz mumkin.
Sayyohlik cheki.
Naqd pul kvitansiyasining paydo bo'lishi va o'tkazilishi tartibida, uning
mazmunida ham ko'p narsa o'zgarmoqda. Shunday qilib, dorixonaga tashrif
buyuruvchi dori tanlaydi va uni sotib olish istagini bildiradi. Xaridorning
buyrug'iga va birinchi marta oluvchining harakatlariga ko'ra, chek tuziladi /
o'chiriladi. Yangi tartibga ko'ra, chekda ko'proq ma'lumotlar bo'ladi - unda bo'lishi
kerak bo'lgan ma'lumotlar ro'yxati San'atda mavjud. 54-FZ-sonli Qonunning 4.7.
Chek ma'lumotlari - aslida uning elektron versiyasi - nazorat-kassa
mashinasining fiskal diskida qayd etiladi, avtomatik ravishda sertifikatlanadi va
OFD tarmog'i orqali yuboriladi, u erdan nazorat-kassa mashinasiga chek fiskal
ma'lumotlar operatori tomonidan qabul qilinganligi to'g'risida xabar yuboriladi. .
37

 Biznesga tegishli va o‘zaro kundalik bir qator bo‘lgan tijorat tuzilmalari,
faoliyatiga, aloqa tuzilishi omili oliy va muxim normal faoliyat xisoblanadi.
O‘z vaqtida va ishonchli axborot aloxida axamiyatga ega. Ko‘p firmalar
uchun ichki firmalarning axborot tizimini tashkil qilish texnologiyasi
muammolarni xal qilish va sanoat xarakterga ega.
Zamonaviy axborot texnologiyalarini rivojlantirishning asosiy
yo‘nalishlari orasida farmatsevtika biznesi rivojlanishini ajratish mumkin:
 Avtomatlashgan xujjat aylanmasi.
 Aloqa.
 Farmsevtik ishlab chiqarish boshqaruv texnologiyasi
 Avtomatlashgan ish joyini yaratish
Aloqa korxona faoliyatida asosiy o‘rin tutadi. Tadqiqotlar natijasida korxona
va tashkilotlarda boshqaruvchi xodimlar o‘rtasida malumot uzatish ish
vaqtining 70 % dan ortigini sarflaydi.
 Axborot, elektron xujjatlar tez almashinishini taminlash uchun e-mail
tizimini joriy etish kerak.
 E-mail axborot almashish tizimi kompyuterlardan bir xujjatni ikkinchisiga
 Avtomatik liniyasisiz sanoatda keng sifat nazorati ayniqsa ishlab
chiqarilishni individual bosqichlarida foydalaniladi.
 Agar ishlab chiqarishda kompyuterlardan foydalanilsa ishlab chiqarish
sifatini yaxshilashni taminlaydi va ishchilar texnologik xatolar oldini oladi.
 Zamonaviylashgan axborot texnologiyasi ish vaqtini kamaytiradi, marketing
ishlarida ish unumdorligini oshiradi, buxgalteriya faoliyatida xatoliklarni
oldi olinadi, va boshqa ko‘rinishdagi xujjatlar texnologiyasi umuman
kompaniya ishini sifatini oshiradi.
 Xozirda shuning uchun xam ko‘pgina kompaniyalar yangi axborotlashgan
texnologiyada ish olib boradi
2. Aqlli tibbiyot va avtomatlashtirish
8

Kirish
1990 – yil kompyuterlashgan dorixona dasturi tasdiqlandi. Markaziy
dasturlashgan maqsadga o‘tish sifatli yangi dori vositalari boshqaruvini
qurishda va amaliyotda birinchi avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimidir.
Dorixona xizmatini iqtisodiy boshqaruvi joriy tarkib va status tuzilishini
o‘zgartiradi. Ushbu sharoitda dorixona tuzilishi va omborxonalar o‘zlari
axborotlarni to‘plashi farmatsevtika bozori xaqida xamda o‘zlari taxlil qilib qaror
qabul qilishi kerak bo‘ladi. Oxirgi 10 yil ichida mutaxassislarni axborot ishi dori
vositalari bozori xaqida ma’lumotga ega qilish eng katta muammo edi. Ushbu
vazifalarni axborot etkazishni sifatli tadbiq etish 3 bosqichda axborot
texnologiyasida olib borildi.
Dorixona korxonalari avtomatlashtirilgan tizimlari boshqa xususiyatlari
orasida muxim rol o‘ynaydi, shuni takidlash joizki;
Sotuvchilarni avtomatlashtirish ishi. Elektron buyurtma katalogi
imkoniyatlari, etkazib beruvchi narxini ro‘yxatlarini taqqoslash Narxlashni
avtomatlashtirish. Turli sharoitlarga qarab narxlash sxemalarini belgilash
qobiliyati. Taxliliy xisobot. Tovar taxlili va tovarlar guruxlari tomonidan
xisobotlarni tayyorlash.
Maxsulot guruxi xisobotini olish, tashkilotning assortimenti siyosatini
amalga oshirish, boshqarish kiritishingiz zarur. Dorixonada inventarizatsiya
jarayonini avtomatlashtirish ishni soddalashtiradi va uzoq jarayyonni qisqartiradi.
Buxgalteriyani avtomatlashtirish. Ixtisoslashgan buxgalteriya tizimiga
asosiy buxgalteriya yozuvlarni shakllantirish, shuningdek malumotlar uzatish.
Dunyo bo'ylab sun'iy aql hisoblanadi keng foydalanish sohasida tibbiyot
davlat va xususiy shifoxonalarda: bu, albatta, mumkin emas, qarang, bemor yoki
olish, tashxis to'g'ri, lekin u biladi qanday mohirona tahlil qilish, tez jarayoni katta
hajmi diagnostik ma'lumotlar, masalan, tibbiy tasvirlar.
4

Dunyo bo'ylab sun'iy aql hisoblanadi keng foydalanish sohasida tibbiyot
davlat va xususiy shifoxonalarda: bu, albatta, mumkin emas, qarang, bemor yoki
olish, tashxis to'g'ri, lekin u biladi qanday mohirona tahlil qilish, tez jarayoni katta
hajmi diagnostik ma'lumotlar, masalan, tibbiy tasvirlar. Avtomatlashtirilgan
jarayonida patologiyasini aniqlash, tibbiy-maslahat o'rnini va xatolar sonini
kamaytirish mumkin AI.
Analytics qayta ishlash, mashina o'rganish
CT va MRI, barcha ushbu tartib natijalari allaqachon sog'liqni saqlash
muassasalari bir qator bugun ultratovush, qon sinovlari, mamografi,
rentgenografiya, ilmiy-tadqiqot fundus, AI amalga oshirish uchun yordam beradi.
Rossiyada juda kamdan-kam bo'ladi, ammo tibbiy axborot tizimlari har yili ko'proq
va ko'proq funktsional olish. Ko'proq diagnostika asbob-uskunalari tibbiyot
muassasalari namoyon bo'ladi, tanqidiy savol olingan ma'lumotlarni tez qayta
ishlash bo'ladi.
Mashina o'rganish plus tizimi nerv tarmoqlari bor texnologiyasi asosida AI.
Yana tizimini o'rganadi, barcha ma'lumotlar yangi miqdorda olish, aniqroq
natijalari, yolg'on-ijobiy kasaliga klinik yoki o'tish hech qanday patologiya beradi.
5

Iqtisodiy axborotlar tizimi – bu iqtisodiy ob’ekt, usullar, vositalar,
axborotlarni ishlab chiqarish vaboshqaruvqarorlarini qabul qilishdaishtirok etuvchi
mutaxassislarningto‘g‘ridan-to‘g‘ri yoki teskari axborotli aloqalarining ichki va
tashqi oqimlarimajmuasidir.Axborot tizimi boshqaruv xizmatlari xodimlariga
axborotli xizmat ko‘rsatuvchitizim sifatidaaxborotlarni jamlash, saqlash, uzatish va
ishlab chiqarish bo‘yichatexnologik vazifalarni bajaradi.
Jamiyatni axborotlashtirishning zamonaviy darajasi iqtisodiy ob’ektlarning
turli tuman axborot tizimlarida eng yangi texnik, texnologik, dasturiy vositalardan
foydalanishni taqoza qiladi.
AATning tashkil qilinishi iqtisodiy ob’ektning ishlab chiqarish
samaradorligini oshirishda ko‘maklashadi va boshqaruv sifatini ta’minlaydi.
Xozirda boshqaruv faoliyatining AAT ko‘plab tashkil qilinmoqda.
3. Avtomatlashtirilgan ish joylari va ularning qo‘llanish sohasi.
Hozirgi paytda boshqaruv sohasi xodimlarining faoliyati rivojlangan
texnologiyalardan foydalanishga yo‘naltirilgan. Avtomatlashtirilgan ish joyi –
yakuniy foydalanuvchiga ma’lumotlarni ishlab chiqish va aniq muammoli sohada
boshqaruv vazifalarini avtomatlashtirishni ta’minlovchi axborot, dasturiy va texnik
resurslar majmuasi sifatida namoyon bo‘ladi. AIJ tashkil qilinishi shuni nazarda
tutadiki, axborotlarni jamlash, saqlash va qayta ishlash bo‘yicha asosiy
operatsiyalar hisoblash texnikasining zimmasiga yuklanadi, iqtisodchi esa qo‘lda
bajarilgan operatsiyalar va boshqaruv qarorlarini tayyorlashda ijodiy yondashishni
talab qiluvchi operatsiyalarning bir qismini bajaradi. Axborotli-ma’lumotiy xizmat
ko‘rsatish AIJning eng oddiy vazifasidir.
AIJ aniq muammo soha sifatida muammoli – kasbiy yo‘nalishga ega. Kasbiy
AIJ avtonom ish joylari, katta EHMlarning aqliy terminallari, mahalliy
tarmoqlardagi ishchi stansiyalar rolini o‘ynagan holda insonning hisoblash
tizimlari bilan muloqotining asosiy vositasi bo‘ladi.
13

kassa mashinasi fiskal ma’lumotlarning soliq organlariga o‘tkazilishini,
shuningdek, fiskal ma’lumotlarning hisobga olinishi va saqlanishini ta’minlashi
shart. fiskal haydovchilar va fiskal hujjatlarni shakllantirish.
Oddiy qilib aytganda, tashkilotlar va yakka tartibdagi tadbirkorlar eski
namunadagi kassa apparatlaridan xalos bo'lishlari, xususan, Internetga kirish
funktsiyasiga ega bo'lgan onlayn kassa apparatlarini sotib olishlari va ishini yo'lga
qo'yishlari kerak. Bu har bir nokaut qilingan chekning ma'lumotlari, boshqacha
qilib aytganda, cheklarning elektron versiyalari - kassa operatsiyasi amalga
oshirilgan paytda - bir zumda Internet orqali soliq organining ixtiyorida bo'lgan
omborga yuborilishi uchun zarurdir.
Onlayn kassa apparatlari eski uslubdagi kassalardan farqli "to'ldirish" ga ega.
EKLZ (elektron boshqaruv lentasi xavfsiz) deb nomlangan xotira bloki o'rniga ular
fiskal disk deb ataladigan qurilmadan foydalanadilar - kassa ma'lumotlarini
saqlash, shifrlash va himoya qilish uchun qurilma.
Kassa apparatlari va fiskal akkumulyatorlarning registrlari Federal Soliq
xizmati (FTS) tomonidan yuritiladi. Ular, shuningdek, onlayn kassalarning seriya
raqamlarini tekshirish uchun onlayn xizmatni nalog.ru veb-saytida, xususan,
quyidagi havolalarda topish mumkin – va h.k.
OFD va pul
Ma'lumotlarni Federal Soliq Xizmatiga o'tkazishning onlayn tartibi to'g'ridan-
to'g'ri emas, balki fiskal ma'lumotlar operatori (OFD) orqali amalga oshirilishini
ta'kidlash kerak. Bu xuddi shu ma'lumotlarni qayta ishlashga ruxsati bor tashkilot
nomi. Bunday tashkilotlar ro'yxatini nalog.ru veb-saytida quyidagi havolada ham
topishingiz mumkin.
Ushbu rasmiy vakolatli operatorlardan biri bilan shartnoma tuzish uchun
onlayn kassa (yoki kassalar) mavjud bo'lgan tashkilot yoki yakka tartibdagi
tadbirkor javobgardir. Va OFD, o'z navbatida, soliq organlariga ma'lum bir soliq
to'lovchi bilan shartnoma tuzganligi haqida, har bir CRE birligining ro'yxatga olish
34

raqami, fiskal diskning har bir nusxasining seriya raqami, shartnomaning sanasi va
muddati haqida xabar beradi.
Biz yillik OFD xizmatlarining narxi taxminan 3-3,8 ming rublni tashkil
etishini qo'shamiz va onlayn kassaning har bir nusxasi 30-40 ming rublni tashkil
qiladi.
Siz pulni tejashga harakat qilishingiz mumkin - onlayn kassa apparatini xarid
qilmang, balki eski ishlaydigan kassa modelingizni yangilang. Bu biroz kamroq
turadi - 10-20 ming rubl. Shuningdek, dorixona xodimlarini nazorat-kassa
apparatlaridan foydalanishning yangi tartibiga, xususan, onlayn kassa apparatlari
bilan ishlashga o'rgatish uchun sarflanadigan xarajatlar - vaqt va moliyaviy
mablag'larni hisobga olish kerak.
Xo'sh, siz ishonchli Internet-provayderdan yaxshi tarifga pul sarflashingiz
kerak bo'ladi (yiliga o'rtacha 5 ming rubl), chunki OFD bilan onlayn aloqa ushbu
dorixonaning ishlashi uchun zarur shartlardan biridir va naqd pul haqiqati.
Aytgancha, aynan shuning uchun - ya'ni uzluksiz va sifatli Internet aloqasi yo'qligi
yoki qiyinchiliklari tufayli - mamlakatimizning borish qiyin va chekka hududlarida
tashkilotlar va yakka tartibdagi tadbirkorlar foydalanmaslik huquqiga ega. CCP,
agar xaridor, uning iltimosiga binoan, hisob-kitob faktini tasdiqlovchi hujjat (54-
FZ-sonli Qonunning 2-moddasi 3-bandi) berilishi sharti bilan.
Ilgari eski namunadagi nazorat-kassa mashinalariga xizmat ko‘rsatib
kelayotgan va hozir ham xizmat ko‘rsatayotgan Texnik xizmat ko‘rsatish markazi
(TXM) bilan tuzilgan shartnomaga kelsak, uni yangi tartib bo‘yicha tuzib
bo‘lmaydi.
Belgilangan muddatlar va bosqichlar .
Yangi tartib bosqichma-bosqich, lekin tez sur'atlar bilan joriy etilmoqda. 1
fevraldan boshlab FTS inspektsiyasida eski uslubdagi kassalarni ro'yxatdan
o'tkazish endi mumkin emas. Bu shuni anglatadiki, o'tgan oy boshidan buyon
nazorat-kassa mashinalarini ro'yxatdan o'tkazganlar - endi faqat onlayn nazorat-
35

Onlayn kassa apparatlarida ECLZ o'rniga ular 13, 15 yoki 36 oy davomida
fiskal diskdan foydalanadilar. Siz uni o'zingiz almashtirishingiz mumkin va
ma'lumotlar real vaqt rejimida Internet orqali fiskal ma'lumotlar operatoriga o'tadi.
Modulkassa buxgalteriya tizimlari bilan birlashtirilishi va ombordagi tovarlar
balansini kuzatib borishi, tashrif buyuruvchilar oqimi va eng yaxshi
sotuvchilarning vaqtini hisoblashi mumkin.
Dorixonalar CCP dan foydalanishi kerakmi?
Avvaliga qonun barcha chakana savdo shoxobchalarini 2017 yilning iyul
oyidan boshlab onlayn nazorat-kassa apparatlaridan foydalanishga majbur qildi.
Ammo ishlab chiqaruvchilar yangi qurilmalarni chiqarishga ulgurmadilar,
uskunalarni yetkazib berish uchun navbat bir necha oyga yetdi. Keyin mutasaddilar
onlayn-kassa mashinalariga o'tishni bir necha bosqichlarga bo'lishdi. O'tish
muddati soliqqa tortish tizimiga va tadbirkor yoki kompaniyaning ko'lamiga
bog'liq.
Kassa apparatlarini o'rnatishning oxirgi muddati - 2019 yil 1 iyul. Shu kunga
qadar onlayn nazorat-kassa mashinalari xizmat ko rsatish sohasidagi tashkilot vaʻ
tadbirkorlar, shuningdek, soliqqa tortish tizimi bo yicha xodimlari bo lmagan
ʻ ʻ
yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan sotib olinadi, o rnatiladi va ro yxatga
ʻ ʻ
olinadi.
Ma'lum bo'lishicha, dorixona kassasiz ham faoliyat yuritishi mumkin, unda
mulkdor-yakka tartibdagi tadbirkorning o'zi peshtaxtada turadi, xaridlar va
buxgalteriya hisobini yuritadi. Agar bunday tadbirkor mehnat shartnomasi bo'yicha
xodimni yollagan bo'lsa, qonun kassa mashinasini sotib olish uchun 30 kun beradi.
Qonundan yana bitta istisno bor: chekka hududdagi dorixonalar. Har bir
qishloqda Internet yoki bitta dorixona mavjud bo'lmagan borish qiyin bo'lgan aholi
punktlarida siz onlayn CCP dan foydalana olmaysiz. Biznes egasi o'z do'koni uzoq
hududda joylashganligini o'zi hal qila olmaydi: ro'yxat viloyat hokimiyati
tomonidan belgilanadi.
20

banknotlarga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo'lishi va ko'rsatmalarga muvofiq
boshqa funktsiyalarni bajarishi shart.
Ish tugagandan so'ng, kassir kun uchun tushumni hisoblab chiqadi va
belgilangan tartibda pulni topshiradi, pul hujjatlarini rasmiylashtiradi va kassir
kitobiga tegishli yozuvlarni kiritadi.
Xaridor taqdim etgan chekda dorixonaning u yoki bu bo'limining xodimi
chekning sanasini, seriya raqamini (shifrini) tekshiradi, chek summasini sotilgan
tovar qiymati bilan solishtiradi, so'ngra tovarni chiqaradi. , chekni yirtib to'laydi.
Cheklarni bir dorixona bo'limidan boshqasiga o'tkazish qat'iyan man etiladi.
Smenaning oxirida har bir bo'limning xodimlari (retsept bo'yicha ishlab chiqarish,
qo'lda sotish, tayyor dozalash shakllari) barcha bekor qilingan cheklarni hisoblab
chiqadilar va hisoblash natijalarini kassa hisoblagichining ko'rsatkichlari bilan
solishtiradilar.
Bir smenadagi daromad miqdori kassada smenaning boshida va oxirida
peshtaxtada belgilangan summalar orasidagi farq sifatida aniqlanadi. Kassa
bo'yicha tushumlarni bo'limlardagi cheklar hisobi bilan solishtirish natijalari
bo'yicha maxsus dalolatnoma tuziladi, u kassir va dorixona boshlig'i tomonidan
imzolanadi.
Ishlatilgan cheklar kassir bilan tekshirilgandan so'ng 50-100 dona paketlarga
bog'lanadi. har bir o‘ramdagi miqdori ko‘rsatilgan holda va umumiy o‘ramda
dorixona mudiriga yoki bo‘lim boshlig‘iga topshiriladi. Ushbu cheklar
qadoqlangan va muhrlangan holda tovarlarning navbatdagi inventarizatsiyasiga
qadar va ushbu inventarizatsiya natijalari aniqlangandan keyin yana 1 oy davomida
saqlanadi.
Dorixona kassasi kichik chakana savdo tarmog'idan katta miqdorda pul oladi. Har
kuni dorixona kiosklari, filiallari, punktlari va boshqalar xodimlari tushgan
mablag'ni dorixona kassiriga topshiradilar. Ushbu pulni qabul qilish kassirning
kiruvchi kassa orderlari bilan amalga oshiriladi. Xuddi shu varrantlarda kassir
28

kassa mashinalari - allaqachon nazorat-kassa mashinalaridan foydalanishning
yangi tartibi bo'yicha ishlamoqda.
Keyingi bosqich: 2017 yil 1 iyulga qadar tashkilotlar va yakka tartibdagi
tadbirkorlar ushbu sanadan kechiktirmasdan foydalanishni boshlash uchun onlayn
nazorat-kassa mashinalarini sotib olishlari shart.
Va, albatta, ularni oxirgi daqiqaga qoldirmaslik, oldindan sotib olish
yaxshiroqdir. Oxir-oqibat, deyarli har bir kishi yangi tartibga o'tishga majbur
bo'ladi, biroq ayrim toifadagi tadbirkorlik sub'ektlari 2018 yil 1 iyulgacha
kechiktirildi.
Ushbu yillik kechiktirish:
soliq solishning patent tizimini (PST) qo'llaydiganlar;
hisoblangan daromad bo'yicha yagona soliq to'lovchisi bo'lganlar (UTII);
savdo-sotiq bilan shug'ullanuvchilar, ya'ni avtomatlar yordamida savdo
qiladilar;
ishlarni bajaruvchi va aholiga xizmat ko'rsatuvchi tashkilotlar va yakka
tartibdagi tadbirkorlar.
Bir so'z bilan aytganda, bugungi kunda San'atning 7-bandiga muvofiq kichik
biznes vakillari. Yuqorida qayd etilgan 290-FZ-sonli nazorat-kassa mashinalaridan
foydalanish to'g'risidagi qonunning 7-moddasi, naqd pul hisob-kitoblarini va
plastik kartochkalar yordamida hisob-kitoblarni nazorat-kassa mashinalaridan
foydalanmasdan amalga oshirish huquqiga ega (sotish kvitansiyasi, kvitansiya,
kvitansiya berish sharti bilan). xaridor yoki mijozning iltimosiga binoan va
hokazo). Soddalashtirilgan soliqqa tortish tizimidan (STS), PSN va UTIIdan
foydalanadigan yakka tartibdagi tadbirkorlar 2021-yil 1-fevralgacha chekda chop
etishlari va tovarlar nomi to'g'risidagi ma'lumotlarni uzatishlari mumkin emasligini
qo'shamiz.
Yana bir muhim sanoat tushuntirish. San'atning 5-bandiga binoan. 54-FZ-
sonli Qonunning 2-moddasi, qishloq aholi punktlarida joylashgan feldsher va
feldsher-akusherlik punktlarining dorixona tashkilotlari KNNni umuman qo'llashi
36

Dorixonadagi kassa operatsiyalari va hujjatlar turlari
Kassir mijozga xarid haqidagi ma'lumot bilan chek beradi. Tekshiruv
quyidagilarni ko'rsatadi:
 sotuvchi haqidagi ma'lumotlar - ism, TIN, manzil, telefon raqami, veb-sayt;
 kassir ma'lumotlari - lavozimi, to'liq ismi;
 tovarlar ro'yxati, miqdori, narxi va miqdori ko'rsatilgan;
 sotuvchining soliqqa tortish tizimi va soliq miqdori;
 sotib olingan sana, vaqt va joy;
Q uar kodi, uning yordamida chekni Internetda yuklab olish mumkin.
Agar dorixona kassa apparatlaridan foydalanishdan ozod qilingan bo'lsa,
xaridorga BSO bo'yicha qat'iy hisobot shakli bo'yicha to'lov hujjati beriladi. BSO
quyidagilarni ko'rsatadi:
 noyob hujjat raqami;
 kassirning to'liq ismi;
 xaridlar ro'yxati;
 rozetka haqidagi ma'lumotlar;
 bitim sanasi va vaqti.
2019-yil iyul oyigacha BSO bosmaxonada chop etilgan blankalarda qo‘lda
to‘ldirilishi mumkin. Shundan so'ng, dorixonalar shakllarni chop etish uchun
avtomatlashtirilgan tizimlardan foydalanishlari shart.
Dorixonada KKMda ishlash qoidalari
Kassa apparati yetkazib beruvchidan sotib olinadi. Qonun davlat ro'yxatidan
o'tgan va soliq organlari tomonidan tasdiqlangan uskunalardan foydalanishga
ruxsat beradi, ro'yxat soliq veb-saytida. Modulkassa MSPOS-K nomi ostida
reestrda.
Qurilma Internetga ulangan va soliq idorasida ro'yxatdan o'tgan. Soliq organlariga
elektron raqamli imzo va fiskal ma'lumotlar operatori bilan kelishuv kerak.
21

• Ishlabchiqarishkorxonalari;
• Ulgurjisavdokompaniyasi;
• Ulgurjisavdofirmasi;
• Farmatsevtik ishlabchiqarishkompaniyasi;
• Ishlabchiqarishsavdokompaniyasi;
• Ulgurjiombor;
• Ulgurjikompaniya;
• Farmatsevtikkompaniya;
• va boshqalar.
5. Dorixona boshqaruvi va nazorati imkoniyatlari.
Quyida dorixona avtomatlashtirish tizimining imkoniyatlari to‘g‘risida qisqa
ma’lumotlar beriladi (9.3-rasm).
- Dorixona nazorati tizimi barcha zaruriyaxborotlarnihisobgaolishimkoniniberadi.
-Dorixonalarningstrukturalashgan bo‘limlariningavtomatlashganjarayonini
tashkillashtirishdaishjarayoniniboshqarishsoddalashadi.
- Dorixonalar uchun dastur har bir kontragentdan so‘ng ishning barcha tarixini
saqlab qoladi.
- Dorixona ishi avtomatlashgan tizimi tashkilot hisobiga o‘zaro hisob jarayonini
nazorat qilinadi.
- Dorixonalar professional dasturi katta o‘lchamdagi axborotlar bilan oson va tez
ishlash imkonini beradi.
- Axborotni qayta ishlash imkoniyatlarining kengligi tizimdagi foydali uskunalar
ko‘pligi hisobiga amalga oshiriladi.
- Dorixonalar nazorati tizim itizimdagi yig‘ilgan ma’lumotlar asosida analitik ish
olib boradi.
- Mijoz faolligi yok ibuyurtma statistikasi qulay.
- Dastur masalaning bajarilish muhlatlarni nazorat qiladi.
- Universal vatez qidiruvt izimi;
18

saqlash qoidalari; kassaning kassa tortmasini saqlash qoidalari; dorixonada
sotiladigan tovarlarning asosiy chakana narxlari.
Ish joyini tayyorlash, ishlab chiqarish jarayonini tashkil etish tartibi va
kassirning vazifalari belgilandi.
Kassaga pul tushumlarining asosiy manbai aholiga sotilgan tovar-moddiy
boyliklardan tushgan tushumlardir. Dori-darmonlarni sotish shifokorlarning
retsepti bo'yicha va retseptsiz sotish shaklida, boshqa tovarlarni sotish - retseptsiz
sotish shaklida amalga oshiriladi.
Dorixonalardan chiqarilgan barcha tovarlar uchun aholidan pul mablag‘larini
qabul qilish mexanik nazorat-kassa apparatlari o‘rnatilgan kassalar orqali amalga
oshiriladi. Bunday qurilma mavjud bo'lmagan taqdirda, kassir qo'lda to'ldirilgan
raqamlangan cheklar (kuponlar) bo'yicha tovarlar uchun pul olishni amalga
oshirishi shart.
Kassir mijozlar bilan hisob-kitoblarni quyidagi ketma-ketlikda amalga
oshiradi:
1) kassa klaviaturasida har bir buyumning narxini qayd etadi, xarid narxini
jamlaydi va xaridorga nom beradi;
2) xaridordan olingan pul miqdorini aniq ko'rsatib, ularni xaridor oldiga
alohida qo'yadi;
3) kassaga tushgan pul miqdorini belgilaydi va o'zgartirish miqdorini
belgilaydi;
4) nazorat-kassa mashinasida chekni chop etadi;
5) xaridorga to'lanadigan o'zgartirish summasini ko'rsatadi va uni chek bilan
birga beradi;
6) yakuniy hisob-kitobdan so'ng, xaridordan olingan pulni qurilmaning
kassasiga olib tashlaydi.
Kassir chek va nazorat lentalaridagi rekvizitlarning aniqligini nazorat qilishi,
dorixona boshlig'ining ko'rsatmasi bo'yicha cheklardagi kodlarni o'zgartirishi,
27

1500 rubl miqdorida jarima. 3000 rublgacha mansabdor shaxslar uchun;
ogohlantirish yoki 5000 rubl miqdorida jarima. 10 000 rublgacha yuridik shaxslar
uchun (Rossiya Federatsiyasi Ma'muriy huquqbuzarliklar to'g'risidagi kodeksining
14.5-moddasi, 290-FZ-sonli Qonunning 7-moddasi 15-bandi).
Dorixona boshlig'i va buxgalter tomonidan pul mablag'larini qabul qilish,
berish va saqlash, ularning xavfsizligini ta'minlashning qat'iy tartibi o'rnatiladi.
Dorixonada barcha kassa operatsiyalari korxona, muassasa va tashkilotlar
tomonidan kassa operatsiyalarini amalga oshirish to‘g‘risidagi Nizomga muvofiq
amalga oshiriladi.
Dorixonaning ishlab chiqarish, savdo va moliyaviy faoliyati jarayonida kassa
orqali turli kiruvchi va chiquvchi operatsiyalar amalga oshiriladi.
Yirik dorixonalarda kassa operatsiyalarini bevosita amalga oshirish uchun
kassir lavozimlari taqdim etiladi. Bunday lavozimlar ish hajmida ko'zda tutilmagan
dorixonalarda kassa operatsiyalari bevosita dorixona boshlig'i yoki uning
topshirig'iga binoan boshqa xodim tomonidan amalga oshiriladi.
Kassir barcha qabul qilingan pul qiymatlarining saqlanishi uchun to'liq
javobgardir. Dorixona boshlig'ining ko'rsatmasisiz o'z vazifalarini bajarishni
boshqa xodimlarga topshirish taqiqlanadi. Kassirning faoliyati Savdo vazirligi
tomonidan tasdiqlangan maxsus nizom bilan tartibga solinadi.
Kassir lavozimida o rta yoki to liq bo lmagan o rta ma lumotga ega bo lgan,ʻ ʻ ʻ ʻ ʼ ʻ
kasb-hunar ta limi muassasasini tamomlagan yoki yakka tartibda o qishni
ʼ ʻ
tamomlagan shaxslar ishlashi mumkin. Kassir kassa apparatlari bilan ishlashda
malakali bo'lishi kerak.
U bilishi shart: kassa apparatlarining qurilmasi, ulardan foydalanish va ularga
xizmat ko'rsatish qoidalari; pulni qabul qilish va topshirishni hujjatlashtirish
qoidalari, xaridorlar tomonidan qaytarilgan cheklar bo'yicha dalolatnoma tuzish
tartibi; kassa operatsiyalarini rasmiylashtirish uchun bank talablari; kassada pulni
26

AIJ iqtisodiy axborotlarni taqsimlangan ma’lumotlar bazasi tarkibidagi
foydalanuvchilarning ish joylariga markazlashmagan bir vaqtda ishlab chiqarishini
ta’minlaydi. Bunda ular tizimli qurilmalar va aloqa kanallari orqali boshqa
foydalanuvchilarning SHK va MB ga kirishi, shuningdek, jamoaviy ishlab
chiqarish jarayonida SHKning hamkorlikda faoliyat yuritishini ta’minlash
imkoniyatiga ega. SHK lar zaminida tashkil qilingan AIJ tashkiliy boshqaruv
sohalari uchun avtomatlashtirilgan ish joyining eng sodda va keng tarkalgan
variantidir.
Dasturiy ta’minlanish, eng avvalo, foydalanuvchining kasbiy darajasiga
mo‘ljallanadi, uning vazifaviy extiyojlari, malakasi va ixtisoslashuvi bilan bog‘liq.
Dasturiy muhit tomonidan foydalanuvchi istalgan tartibda faol yoki sust ishlashga
o‘z hoxishini doimo qo‘llab quvvatlanishini his qilishi kerak. Texnika bilan
ishlashda foydalanuvchining ustunligi shubxasiz. SHu bois ular o‘zaro
xamkorlikda dasturiy vositalarni takomillashtirish hisobiga inson mehnati
qulayligining eng katta ta’minlanishi ko‘zda tutiladi.
15

oluvchiga beriladi, bir nusxasi esa dorixonada qoladi va tovar hisobotiga ilova
qilinadi.
Ijara summasidan tushgan mablag' har kuni kassa kitobiga o'tkaziladi. Oylik
hisobotlarda ijara daromadlari alohida qator sifatida ko'rsatiladi. Bemorlarga
xizmat ko'rsatish buyumlarini ijaraga berish bo'yicha hisob-kitoblar maxsus
jurnalda yuritiladi.
Kassadagi har bir naqd pul tushumi kassir tomonidan hujjatlashtirilishi kerak.
Ish oxirida kassir barcha tasdiqlovchi hujjatlarni o'z hisoboti bilan birga
dorixonaning buxgalteriya bo'limiga yoki dorixona boshlig'iga topshirishga
majburdir.
Shuningdek, kirish kassa buyrug'i va boshqa buxgalteriya hujjatlarining bepul
shakli mavjud.
Dorixona do'konini tashkil qilish uchun zarur bo'lgan narsalarga nima kiradi?
Dorixonalar uchun odatiy savdo uskunalari - bu har xil vitrinalar va tokchalar
bo'lib, ular xaridorga ularning tarkibini osongina ko'rishi uchun va juda ko'p
miqdordagi dori vositalarida erkin harakatlanishi kerak bo'lgan sotuvchi uchun
qulay bo'lishi kerak.
Shu bilan birga, tashqi ko'rinish muhim rol o'ynaydi - dorixona uchun chakana
jihozlar toza, chiroyli ko'rinishi va dorixona go'zallik va mukammal tartib
hukmronlik qiladigan joy ekanligini butun ko'rinishi bilan ta'kidlashi kerak.
Ko'pgina hollarda, dorixona savdo maydonining jihozlari individual loyiha
bo'yicha mebel fabrikasida buyurtma qilinadi, binolarning tartibi, uning rang
dizayni, yoritishni tashkil etish va butun atrof-muhitning ergonomikasi diqqat bilan
o'ylab topiladi, shunda sotuvchi sotuvchiga o'z xohishiga ko'ra mos kelishi
mumkin. kerakli dori-darmonlarni saqlash joylaridan keraksiz harakatlarsiz oling.
Ko'pgina dori-darmonlar past haroratda saqlashni talab qiladi, shuning uchun
dorixona savdo uskunalari bir nechta muzlatgichlarni o'z ichiga olishi kerak -
30

kassir-operator jurnali;
xaridorlarga pulni qaytarish akti;
kassirsiz ishlaydigan kassa uchun nazorat hisoblagichlari ko'rsatkichlarini
ro'yxatga olish jurnali;
kassir-operatorning ma'lumotnoma-hisoboti.
Ish kunining oxirida jurnalda qayd etilgan kun uchun daromad ko'rsatkichlari
bilan nazorat Z-hisoboti olinadi. Z-hisobot ko'rsatkichlariga muvofiq sertifikat-
hisobot tuziladi, unga ko'ra tushum kun oxirida operatsion kassaga topshiriladi.
Agar kerak bo'lsa, siz kiruvchi va chiquvchi kassa hujjatlarini ro'yxatga olish
jurnalini va boshqa kassirlarga olingan va berilgan mablag'larni hisobga olish
kitobini to'ldirishingiz mumkin.
Dorixonada kassa intizomini kim nazorat qiladi
Kassa intizomiga rioya etilishini nazorat qilish majburiyati uni yuritishda
bevosita ishtirok etgan xodimlarga yuklanadi. Kassa intizomini tekshirish soliq
organlari tomonidan amalga oshiriladi. Soliq tekshiruvining asosiy vazifasi
quyidagi faktlarni aniqlashdan iborat: nosoz yoki talablarga javob bermaydigan
nazorat-kassa mashinalaridan foydalanish kassa cheklarini bermaslik kassadagi
summalar va hujjatlarda ko'rsatilganlarning nomuvofiqligi naqd pul qoldig'i va
naqd pul hisob-kitob limitlaridan oshib ketish olingan daromadlarning muddatlari
va hajmlari bo'yicha buzilishlar hisobot bo'yicha katta miqdordagi pul
mablag'larini asossiz uzoq muddatlarga chiqarish.
Kassa intizomini tekshirish tartibi .
Kassa intizomini tekshirish to'g'risidagi qaror IFTS boshlig'i tomonidan qabul
qilinadi. Tekshiruv davomida nazorat-kassa mashinalari va pul mablag'lari,
shuningdek, inspektorlarning iltimosiga binoan har qanday hujjatlar va
tushuntirishlar bilan tanishishni ta'minlash kerak. Nima tekshiriladi:
Kassa operatsiyalarini ro'yxatdan o'tkazish bilan bog'liq barcha hujjatlar.
24

1. Avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimi.
1990 – yil kompyuterlashgan dorixona dasturi tasdiqlandi. Markaziy
dasturlashgan maqsadga o‘tish sifatli yangi dori vositalari boshqaruvini
qurishda va amaliyotda birinchi avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimidir.
Dorixona xizmatini iqtisodiy boshqaruvi joriy tarkib va status tuzilishini
o‘zgartiradi. Ushbu sharoitda dorixona tuzilishi va omborxonalar o‘zlari
axborotlarni to‘plashi farmatsevtika bozori xaqida xamda o‘zlari taxlil qilib qaror
qabul qilishi kerak bo‘ladi. Oxirgi 10 yil ichida mutaxassislarni axborot ishi dori
vositalari bozori xaqida ma’lumotga ega qilish eng katta muammo edi. Ushbu
vazifalarni axborot etkazishni sifatli tadbiq etish 3 bosqichda axborot
texnologiyasida olib borildi.
Masalan: Gipertoniya uchun, yurak etishmovchiligi uchun, buyrak kassaligi
qandli diabetlar uchun Dimetilsulfoksid – amaliyotda sirtga qo‘llovchi, AQSH
va Kanadada eritma shaklida siydik yo‘llarini davolashda ishlatiladi.
Paratsetamol – og‘ir va engil isitmada ishlatiladi. Ushbu dori to‘qima va
bo‘g‘imlarda samarasi yuqori emasligi qayd qilingan.
Agar shifokor tomonidan belgilagan miqdor berilgan bo‘lsa retseptda uning
ko‘rsatmasiga binoan ishlatish zarur.
Qabul qilishda ko‘rsatilgan miqdor (masalan aspirin xar 4 soatda), xamda
ovqatlanishga ko‘ra (masalan sefalosparin – ovqatdan 1 soat oldin yoki 2 soat
keyin ) dori vositasi istemol qilinishi zarur.
Farmatsevtika istiqbolida axborotga oid texnologiyalar.
Axborotlashgan texnologiyada - asosiy omil farmatsevtik o‘zgarish.
Axborotlashgan tizim “PARUS” “Gedeon Rixter RUS” korxona bo‘limida
ishlatiladi:
 Iqtisodiy mamuriyat
 Sifatli bo‘lim nazorati
 Ishlab chiqarish
 Kapital qurilish bo‘limi
6

O ZBEKISTON RESPUBLIKASIʻ
OLIY VA O RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
ʻ
ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR NOMIDAGI
ANDIJON DAVLAT UNIVERSITETI
AXBOROT TEXNALOGIYALARI VA KOMPYUTER INJINIRINGI
AXBOROT TEXNOLOGIYALAR KAFEDRASI
5110700 – Informatika o qitish metodikasi yo nalishi
ʻ ʻ
Dasturlash fanidan
Kurs ishi
Mavzu: Dorixona ish jarayononi
avtomatlashtirish (standart va additional
komponentlar palitrasidan foydalanip)
Bajardi: ___________________
Ish ra h bari : ________________

tomonidan hisobdor shaxslardan olingan pullar (sayohat xarajatlari uchun
foydalanilmagan avanslar, etkazilgan zarar qiymati va boshqa qarzlar) hisobga
olinadi. Barcha holatlarda, pulni topshirgan shaxs, kassir kiruvchi kassa
buyrug'ining orqa qismini chiqaradi.
Ko'zoynak ishlab chiqarish va ta'mirlash uchun pulni olish kassir orqali,
shuningdek sotilgan tovarlar uchun amalga oshiriladi, ammo optika bo'limida bu
qo'shimcha ravishda chek bilan beriladi. Naqd pul tushumi evaziga optika
bo'limida buyurtmachi buyurtmachiga qabul qilingan buyurtmaning raqami,
ishning xarakteri va tugallangan sanani ko'rsatadigan kvitansiyani beradi.
Qabul qilingan buyurtma qabul qiluvchi tomonidan ikki nusxada uglerod
nusxasi bilan to'ldirilgan maxsus varaqda qayd etiladi. Kun oxirida birinchi nusxa
kvitansiya nusxalari bilan birga sanoqchi xodimga topshiriladi, ikkinchisi esa qabul
qiluvchida saqlanadi va ishlab chiqarilgan mahsulot chiqarilayotganda unda qayd
qilinadi.
Buyurtmachi tomonidan qaytarilgan cheklar qabul qiluvchi tomonidan
buxgalteriya bo'limiga topshiriladi. Buxgalteriya xodimlari kvitansiya va
qaytarilgan kvitansiyalarning nusxalaridan foydalanib, ko'zoynak ishlab chiqarish
va ta'mirlash uchun pul mablag'larini kassaga joylashtirishning to'g'riligini
tekshiradilar. Ishlab chiqarish yoki ta'mirlash xarajatlari (linzalar va ramkalar narxi
bundan mustasno) inventarning ko'payishi sifatida ob'ekt hisobotida qayd etilishi
kerak.
Ish haqini to'lash uchun bankdagi joriy hisobvarag'idan olingan pul
mablag'lari kassada kassa kirim orderini to'ldirish orqali kapitallashtiriladi. Kassir
ish haqi uchun pulni to'g'ridan-to'g'ri bankdan (agar dorixona mustaqil balansda
bo'lsa) yoki yuqori tashkilotdan olishi mumkin.
Kislorod qoplari yoki boshqa ijaraga olingan tovarlar uchun depozit sifatida
aholidan pul mablag'larini qabul qilishda ikki nusxada kvitansiya beriladi, bunda
kassir qabul qilingan depozit to'g'risida belgi qo'yadi. Kvitansiyaning bir nusxasi
29

Dunyo bo'ylab sun'iy aql hisoblanadi keng foydalanish sohasida tibbiyot
davlat va xususiy shifoxonalarda: bu, albatta, mumkin emas, qarang, bemor yoki
olish, tashxis to'g'ri, lekin u biladi qanday mohirona tahlil qilish, tez jarayoni katta
hajmi diagnostik ma'lumotlar, masalan, tibbiy tasvirlar.
Dunyo bo'ylab sun'iy aql hisoblanadi keng foydalanish sohasida tibbiyot
davlat va xususiy shifoxonalarda: bu, albatta, mumkin emas, qarang, bemor yoki
olish, tashxis to'g'ri, lekin u biladi qanday mohirona tahlil qilish, tez jarayoni katta
hajmi diagnostik ma'lumotlar, masalan, tibbiy tasvirlar. Avtomatlashtirilgan
jarayonida patologiyasini aniqlash, tibbiy-maslahat o'rnini va xatolar sonini
kamaytirish mumkin AI.
Analytics qayta ishlash, mashina o'rganish
CT va MRI, barcha ushbu tartib natijalari allaqachon sog'liqni saqlash
muassasalari bir qator bugun ultratovush, qon sinovlari, mamografi,
rentgenografiya, ilmiy-tadqiqot fundus, AI amalga oshirish uchun yordam beradi.
Rossiyada juda kamdan-kam bo'ladi, ammo tibbiy axborot tizimlari har yili ko'proq
va ko'proq funktsional olish. Ko'proq diagnostika asbob-uskunalari tibbiyot
muassasalari namoyon bo'ladi, tanqidiy savol olingan ma'lumotlarni tez qayta
ishlash bo'ladi.
Mashina o'rganish plus tizimi nerv tarmoqlari bor texnologiyasi asosida AI.
Yana tizimini o'rganadi, barcha ma'lumotlar yangi miqdorda olish, aniqroq
natijalari, yolg'on-ijobiy kasaliga klinik yoki o'tish hech qanday patologiya beradi.
Sog'liqni saqlash — vazifasi bir haqiqat AI borayotgan mashhurlik.
Investorlar bo'lgan tayyor investitsiya rivojlanayotgan echimlar bu ish yuzlab
marta tezroq ko'ra bir inson, ega taxmin kurs va chastota kasallik bir bemor va
aholining butun viloyatlar, tahlil qilish, bu applicability va moslashuv dorilar va
juda ham ko'p. Yakuniy so'z har doim bir shifokor bilan qolgan bo'ladi va inson
bilan aql bilan solishtirish mumkin AI u evolyutsiya kamida yana 50 yil kerak
bo'ladi.
9

majmuasi tushiniladi. Misolsifatidata’lim, energetika, transport, iqtisodiyva boshqa
tizimlarniaytishmumkin.
Tizimuchunquyidagiasosiyhususiyatlarxosdir:
• Murakkablik;
• Bo’linishlik;
• Yaxlitlik;
• Elementlarningko‘pturliligivaulartabiatiningxilma-xilligi;
• Tarkiblashtirilganligi.
Tizimning murakkkabligi – unga kiruvchi tarkibiy qismlarning ko‘pligi,
ularning tarkibiy o‘zaro hamkorligi, ishlab chiqarish va tashqi aloqalarning
murakkabligiga hamda dinamikligiga bog‘liq.
Tizimning bo’linuvchanligi – uning belgilangan alomati bo‘yicha ajratilgan,
aniq maqsadlar va vazifalarga javob beruvchi bir qator tizimchalar va
elementlardan iboratligini bildiradi.
Tizimning yaxlitligi – tizimning ko‘pgina elementlarini faoliyat yuritishi
yagona maqsadgabo‘ysinishinibildiradi. Tizim elementlarining ko‘p turliligi va
ular tabiatining xilma-xilligi ularning vazifaviy o‘ziga hosligi va avtonomligi bilan
bog‘liq.
Tizimning tarkiblashtirilganligi tizim ishlab chiqarishidagielementlar
o‘rtasida o‘rnatilgan aloqalar va munosabatlar mavjudligini, tizim elementlarining
ierarxik pog‘onalari bo‘yicha taqsimlanishini belgilab beradi.
2. Iqtisodiy axborotlar tizimi.
12

Andijon 20 22
Andijon davlat universiteti
Axborot texnologiyalari va kompyuter injiniring fakulteti
Informatika o‘qitish metodikasi yo‘nalishi ___ kurs __________- guruh
Tasdiqlayman :_________________
Kafedra mudiri : _______________
2 02 _ yil «_____» ___ _ ____________
KURS ISHI BO‘YICHA TOPSHIRIQ.
Talaba
________________________________________________________________
1.Kurs ishining mavzusi:
________________________________________________________________
2. Kurs ishi topshirish muddati
________________________________________________________________
3. Kurs ishi bajarishga doir boshlan g‘ ich ma’lumotlar.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
( Mavzuga oid internet ma’lumotlari, adabiyotlar bilan ishlash .)
4. H isoblash – tushuntirish yozuvlarnining tarkibi (ishlab chiqariladigan
masalar r o‘ yxati).
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Kurs ishi rahbari :
_______________________________________________________________
(familiyasi, ismi, sharifi)
Topshiri q ni bajarishga oldim :
________________________________________________________________
(familiyasi, ismi, sharifi)
Topshiri q berilgan sana: 202_ y.
2

bilan ishlashi mumkinligi haqida tashvishlanishingiz shart emas: hamma narsa
kerakli darajada ishlaydi.
Samvel Grigoryan kassa apparatlaridan foydalanishning yangi tartibiga o'tish
haqida .
Dorixonalardagi kassa apparatlari bilan, mubolag'asiz, davr o'zgarishlari yuz
bermoqda. O'tgan yilning 15 iyulida 2016 yil 3 iyuldagi 290-FZ-sonli Federal
qonuni kuchga kirdi. U boshqa asosiy aktga - 2003 yil 22 maydagi 54-FZ-sonli
"Elektron to'lov vositalaridan foydalangan holda kassa va (yoki) hisob-kitoblarda
kassa apparatlaridan foydalanish to'g'risida" gi qonunga o'zgartirishlar kiritdi.
Ushbu voqea munosabati bilan o'zgarib turadigan asosiy narsa shundaki, endi
hamma joyda soliq ko'zi kassa apparatlari (CCP) operatsiyalarini onlayn tarzda
kuzatib borishni boshlaydi.
Shunday qilib, Internet soliq organlari tomonidan ruxsat berilgan
operatorlarning terminallari va dorixona tashkilotlarining nazorat-kassa
mashinalarini bog'laydi. Ushbu kassalar soliq organlari uchun mutlaqo shaffof
bo'lib qoladi, buning natijasida dorixonalar, ularning kassa jihozlari va birinchi
tashrif buyuruvchilar o'ziga xos realiti-shouning beixtiyor ishtirokchilari rolini
olishadi.
54-FZ-sonli qonunga binoan, bu qanday sodir bo'lishi kerak, dorixona
tashkilotlari uchun qanday muammolar va xarajatlar kutilmoqda, yangi tartib
ularga qulaylik va imtiyozlar beradimi - bizning maqolamiz bu savollarga javob
beradi.
Onlayn kassalar .
Keling, moddiy bazadagi o'zgarishlardan boshlaylik. 2017 yil 1 fevraldan
boshlab tashkilotlar va yakka tartibdagi tadbirkorlar (IE) 54-FZ-sonli Qonunning
amaldagi tahririga mos keladigan kassa apparatlarini bosqichma-bosqich
ishlatishni boshlashlari kerak. Qonunning 1.1-moddasi va 4-moddasi (“Nazorat-
kassa mashinalariga qo‘yiladigan talablar”) qoidalaridan kelib chiqadiki, nazorat-
33

Dorixona ish jarayononi avtomatlashtirish (standart va additional komponentlar palitrasidan foydalanib)

Купить