Futbol o‘yinining kelip chiqishi va taraqqiyoti

Futbol o‘yinining kelip chiqishi va taraqqiyoti
MUNDARIJA
KIRISH…………………………………………………………………………….3
I.BOB.FUTBOL O‘YININING KELIB CHIQISHI.
1.1.  Futbol o‘yinining qadimiy davrlardagi shakllari
1.2.  Futbolning rivojlanish bosqichlari: o‘rta asrlardan XIX asrga qadar.
1.3.   Zamonaviy futbolning asosiy tamoyillari va dastlabki qoidalarining 
shakllanishi.
II.BOB.   FUTBOLNING TARAQQIYOTI VA GLOBAL OMMALASHUVI.
2.1.   Futbolning tashkilotchilik jihatlari: FIFA va boshqa xalqaro tashkilotlar.
2.2.   Professional futbolning rivojlanishi va yirik turnirlarning paydo bo‘lishi.
2.3.   Futbolning global ta’siri: iqtisodiyot, madaniyat va ijtimoiy hayotdagi o‘rni.
XULOSA
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
            
1 KIRISH  
Kurs   ishi   mavzusining   dolzarbligi.    Futbol o‘yini taktikasini o‘rgatish —
sport   ta'limining   ajralmas   bir   qismi   bo‘lib,   futbolning   muvaffaqiyatli   o‘ynashi
uchun   zarur   bo‘lgan   nazariy   va   amaliy   bilimlarni   o‘z   ichiga   oladi.   Taktika,   o‘z
navbatida,   o‘yin   jarayonida   jamoaning   harakatlarini   rejalashtirish,   raqibning
harakatlariga   moslashish   va   o‘z   strategiyasini   amalga   oshirishni   anglatadi.
Futbolda   taktikani   o‘rganish   jarayoni   o‘quvchilarning   o‘yin   jarayonini   chuqurroq
tushunishlariga,   o‘z   vazifalarini   aniq   bilishlariga   va   jamoaviy   faoliyatlarini
samarali tashkil etishlariga yordam beradi.
Futbol o‘yinida taktika o‘yinchilarning harakatlarini belgilab beradigan asosiy
jihatlardan biridir. Har bir jamoa o‘z o‘yin uslubini, formasiyasini va strategiyasini
ishlab chiqish orqali raqibga nisbatan ustunlikka erishishga harakat qiladi. Taktika
o‘rganish   jarayoni   nafaqat   o‘quvchilarni   futbol   qoidalari   bilan   tanishtirish,   balki
ularning   raqobatbardosh   muhitda   qanday   qilib   muvaffaqiyat   qozonishlarini
tushunishlariga   ham   yordam   beradi.Taktikani   o‘rgatishda   nazariy   bilimlar   va
amaliy mashg‘ulotlar o‘zaro bog‘liq bo‘lishi zarur. Nazariy bilimlar o‘quvchilarga
taktik   tushunchalar,   o‘yindagi   shakllar   va   harakat   strategiyalarini   o‘rgatadi.   Bu
jarayonda   o‘quvchilar   o‘z   pozitsiyalarini   yaxshiroq   tushunishadi   va   o‘zaro
muvofiqlikda   harakat   qilishni   o‘rganadilar.   Amaliy   mashg‘ulotlar   esa   nazariy
bilimlarni   amalda   qo‘llash   imkoniyatini   beradi,   bu   esa   o‘quvchilarning   o‘z
2 qobiliyatlarini  rivojlantirishlariga yordam beradi.Bugungi    kunga   kelib   jismoniy
tarbiya     va     sport     yoshlar     hayotining     ajralmas     qismiga     aylanib     bormoqda.
Chunonchi,     O`zbekiston     Respublikasi     Prezidentining     “O`zbekiston     bolalar
sportini     rivojlantirish     jamg`armasini     to‘zish     to`g`risida”gi     Farmonida:
“Bolalarni     jismoniy     va     ma`naviy     tarbiyalashning     zamonaviy     shakl     va
uslublarini,   jinsi   va   yoshiga   qarab   bolalarga   sport   ko`nikmalarini   singdirish,
sport  sohasida  iqtidorli  bolalarni  tanlab  olishning  ilmiy  asoslangan  tizimlarini
ishlab     chiqishni     tashkil     etish     hamda     ularni     tatbiq     qilishga     ko`maklashish”
lozimligi  alohida  ta`kidlangan.  
O‘zbekiston     Respublikasi     Prezidentining     2018-yil     5-martdagi     “Jismoniy
tarbiya  va  sport  sohasida  davlat  boshqaruvi  tizimini  tubdan  takomillashtirish
chora-tadbirlari     to‘g‘risida”gi     PF-5368-sonli     farmoni,     2017-yil     9-martdagi
“O‘zbekiston     sportchilarini     2020-yilda     Tokio     shahri     (Yaponiya)da     bo‘lib
o‘tadigan     XXXII     yozgi     Olimpiya     va     XVI     Paralimpiya     o‘yinlariga
tayyorgarlik     ko‘rish     to‘g‘risida”     PQ-2821-sonli     va     2017-yil     3-iyundagi
“Jismoniy   tarbiya   va   ommaviy   sportni    yanada   rivojlantirish   chora-tadbirlari
to‘g‘risida”gi  PQ-3031-sonli  qarori   ijrosini  ta’minlash   maqsadida,  Respublika
“Talaba”     sport     federatsiyasi     hamda     Respublika     “Barkamol     avlod”     jamiyati
birlashtirilib,     uning     negizida     “O‘zbekiston     talabalar     sporti     Assotsiatsiyasi”
tashkil  etildi.
Sport     o‘yinlari     jismoniy     tarbiya     va     sport     tizimida     asosiy     o`rinni
egallaydi.     Sport     o`yinlari     umumta`lim,     kasb h unar     va     oliy     ta`lim
muassasalarida     fan     dasturlariga     kiritilgan.     Bu     borada     bolalarni     BO‘SM     va
maxsus     ixtisoslashtirilgan     sport     maktab     internatlarda     katta     ishlar     olib
borilmo q da.  Buni ng   natijasini  joriy  etilgan  uch  bosqichli  tizim  «Universiada»
sport   musobaqalarida   yaqqol   ko`rish   mumkin.   Shu   sababli   «Sport   harakatli
3 o`yinlar»,     «Sport     t u rlaridan     hakamlik»,     «Sport     mahoratini     oshirish»     fanlari
bo`yicha  pedagogik  faoliyatda  zarur  bo`lgan  bilim,  ko`nikma  va  malakalarni
shakllantirishga  qaratilgan.
Kurs     ishining     maqsadi     futbol   o‘yinida   musobaqa   qoidalari   va   hakamlik
qilish uslubi, o‘yin jarayonini tartibga solish va adolatli o‘yin muhitini ta'minlash
maqsadida muhim ahamiyatga ega. 
Kurs     ishining     ob’ekti:   f utbolchilarning     amaliy     tayyorgarlik
mashg‘ulotlar i  va   to`garak  mashg`ulotlari.
Kurs     ishining     predmeti:     yosh     futbolchilarning     tezkorlik     sifatlarini
rivojlantirish  nazariyasi  usul  va  uslublari
Kurs  ishining  vazifalari:
Kurs     ishi     mavzusiga     oid     ilmiy-metodik     adabiyotlarnim,     darslik,     o`quv
qo`llanmalarni  o`rganish,  tahlil  qilish  va  umumlashtirish;
I.BOB.FUTBOL O‘YININING KELIB CHIQISHI.
1.1. Futbol o‘yinining qadimiy davrlardagi shakllari.
4 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Sh.Mirziyoyev.   “Qonun   ustuvorligi   va   inson   mafaatlarini   taminlash   yurt
taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” .Toshkent “O’zbekiston” 2019
2. Sh.Mirziyoyev.   “Erkin   vafaravon,demakiratik   O’zbekiston   davlatni
birgalikda barpo etamiz”. Toshkent “O’zbekiston” 2021-y 
3.  “Jismoniy tarbiya va sport to’g’risida”gi Qonun. Halq so’zi.  2021 yil. 
4. “O’zbekistonda   futbolni   rivojlantirish   to’g’risida”gi   Qonun.   Xalq   so’zi.
2011.
5. “O’zbekistonda   jismoniy   tarbiya   va   sportni   yanada   rivojlantirish
to’g’risida”gi Qonun. Xalq so’zi. 2018 yil 27 may.
6. “O’zbekistonda   bolalar   sportini   rivojlantirish   fondi   tuzish   to’g’risida”gi
Qonun. Xalq so’zi. 2012 yil 4 fevral.
7. Abdullayev   A,   Xonkeldiyev   Sh,   Jismoniy   tarbiya   nazariyasi   va   uslubiyati.
T., 2015 y.
8. Akramov   R.A.   Yosh   futbolchilarni   tanlab   olish   va   tayyorlash.   2015   y.   57
bet.
9. Akromov   R.A.   Yuqori   malakali   futbolchilarni   tayyorlash.   To.   2014   y.   74
bet.
10. Aladashvili   G.A.   Prijkovaya   podgotovlennost   futbolistov   i   metodika   yeyo
razvitiya. Avtoref. 2012 g. 
11. Ayrapetyans L.R., Godik M.A. Sportivniye igri. Izd: Ibn Sino 2014 g. – 156
Biz sharqlimiz, qudrat millat vakillarimiz. O’zbekiston futboli. 2013 yil 28 yanvar.
12. Bril M.S.   Individualizasiya v sportivnix igrax: Turdnosti, opit, perspektivi.
2011 g. 32-33 str.
13. Futbol yo’ini texnikasi – Toshkent, 2012 y. 125 bet
14. Futbol. Uchebnik. Pod ob. red. R.I. Nurimova. T., 2015.
5 Internet manbaalari
1. Ziyonet ta’lim tarmog’i    http://www.ziyonet.uz
2. Qidiruv portali     http://www.google.uz
3. Qidiruv portali        http://www.uz
4. Respublika ta’lim portali    http://www.edu.uz
5.Respublika pedagogik ta’lim portali    http://www.pedagog.uz
6

Futbol o‘yinining kelip chiqishi va taraqqiyoti


 

MUNDARIJA

KIRISH…………………………………………………………………………….3

I.BOB.FUTBOL O‘YININING KELIB CHIQISHI.

1.1. Futbol o‘yinining qadimiy davrlardagi shakllari

1.2. Futbolning rivojlanish bosqichlari: o‘rta asrlardan XIX asrga qadar.

1.3. Zamonaviy futbolning asosiy tamoyillari va dastlabki qoidalarining shakllanishi.

II.BOB. FUTBOLNING TARAQQIYOTI VA GLOBAL OMMALASHUVI.

2.1. Futbolning tashkilotchilik jihatlari: FIFA va boshqa xalqaro tashkilotlar.

2.2. Professional futbolning rivojlanishi va yirik turnirlarning paydo bo‘lishi.

2.3. Futbolning global ta’siri: iqtisodiyot, madaniyat va ijtimoiy hayotdagi o‘rni.

XULOSA

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

 

 

 

 

 

 

           

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

KIRISH 

Kurs  ishi  mavzusining  dolzarbligi.  Futbol o‘yini taktikasini o‘rgatish — sport ta'limining ajralmas bir qismi bo‘lib, futbolning muvaffaqiyatli o‘ynashi uchun zarur bo‘lgan nazariy va amaliy bilimlarni o‘z ichiga oladi. Taktika, o‘z navbatida, o‘yin jarayonida jamoaning harakatlarini rejalashtirish, raqibning harakatlariga moslashish va o‘z strategiyasini amalga oshirishni anglatadi. Futbolda taktikani o‘rganish jarayoni o‘quvchilarning o‘yin jarayonini chuqurroq tushunishlariga, o‘z vazifalarini aniq bilishlariga va jamoaviy faoliyatlarini samarali tashkil etishlariga yordam beradi.

Futbol o‘yinida taktika o‘yinchilarning harakatlarini belgilab beradigan asosiy jihatlardan biridir. Har bir jamoa o‘z o‘yin uslubini, formasiyasini va strategiyasini ishlab chiqish orqali raqibga nisbatan ustunlikka erishishga harakat qiladi. Taktika o‘rganish jarayoni nafaqat o‘quvchilarni futbol qoidalari bilan tanishtirish, balki ularning raqobatbardosh muhitda qanday qilib muvaffaqiyat qozonishlarini tushunishlariga ham yordam beradi.Taktikani o‘rgatishda nazariy bilimlar va amaliy mashg‘ulotlar o‘zaro bog‘liq bo‘lishi zarur. Nazariy bilimlar o‘quvchilarga taktik tushunchalar, o‘yindagi shakllar va harakat strategiyalarini o‘rgatadi. Bu jarayonda o‘quvchilar o‘z pozitsiyalarini yaxshiroq tushunishadi va o‘zaro muvofiqlikda harakat qilishni o‘rganadilar. Amaliy mashg‘ulotlar esa nazariy bilimlarni amalda qo‘llash imkoniyatini beradi, bu esa o‘quvchilarning o‘z qobiliyatlarini rivojlantirishlariga yordam beradi.Bugungi  kunga  kelib  jismoniy  tarbiya va  sport  yoshlar hayotining  ajralmas  qismiga aylanib  bormoqda.  Chunonchi, O`zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  “O`zbekiston bolalar  sportini  rivojlantirish  jamg`armasini to‘zish  to`g`risida”gi  Farmonida: “Bolalarni  jismoniy  va  ma`naviy  tarbiyalashning  zamonaviy shakl  va  uslublarini, jinsi  va  yoshiga qarab  bolalarga  sport  ko`nikmalarini  singdirish, sport  sohasida  iqtidorli bolalarni  tanlab  olishning ilmiy  asoslangan  tizimlarini ishlab  chiqishni  tashkil etish  hamda  ularni tatbiq  qilishga  ko`maklashish”  lozimligi alohida  ta`kidlangan. 

O‘zbekiston  Respublikasi Prezidentining  2018-yil  5-martdagi “Jismoniy  tarbiya  va  sport  sohasida davlat  boshqaruvi  tizimini tubdan  takomillashtirish  chora-tadbirlari  to‘g‘risida”gi  PF-5368-sonli farmoni,  2017-yil  9-martdagi “O‘zbekiston  sportchilarini  2020-yilda Tokio  shahri  (Yaponiya)da bo‘lib  o‘tadigan  XXXII  yozgi  Olimpiya va  XVI  Paralimpiya o‘yinlariga  tayyorgarlik  ko‘rish to‘g‘risida”  PQ-2821-sonli  va  2017-yil  3-iyundagi “Jismoniy  tarbiya  va  ommaviy  sportni yanada  rivojlantirish  chora-tadbirlari  to‘g‘risida”gi  PQ-3031-sonli qarori  ijrosini  ta’minlash maqsadida,  Respublika  “Talaba” sport  federatsiyasi  hamda  Respublika  “Barkamol avlod”  jamiyati  birlashtirilib,  uning  negizida  “O‘zbekiston talabalar  sporti  Assotsiatsiyasi”  tashkil etildi.

Sport  o‘yinlari  jismoniy tarbiya  va  sport  tizimida  asosiy o`rinni  egallaydi.  Sport  o`yinlari  umumta`lim, kasbhunar va  oliy  ta`lim muassasalarida  fan  dasturlariga kiritilgan.  Bu  borada bolalarni  BO‘SM  va  maxsus  ixtisoslashtirilgan  sport  maktab  internatlarda katta  ishlar  olib  borilmoqda.  Buning  natijasini joriy  etilgan  uch  bosqichli  tizim  «Universiada»  sport  musobaqalarida  yaqqol ko`rish  mumkin.  Shu  sababli  «Sport harakatli  o`yinlar»,  «Sport  turlaridan  hakamlik», «Sport  mahoratini  oshirish» fanlari  bo`yicha  pedagogik faoliyatda  zarur  bo`lgan bilim,  ko`nikma  va  malakalarni  shakllantirishga  qaratilgan.

Kurs  ishining maqsadi  futbol o‘yinida musobaqa qoidalari va hakamlik qilish uslubi, o‘yin jarayonini tartibga solish va adolatli o‘yin muhitini ta'minlash maqsadida muhim ahamiyatga ega. 

Kurs  ishining ob’ekti: futbolchilarning  amaliy  tayyorgarlik  mashg‘ulotlari  va  to`garak  mashg`ulotlari.

Kurs  ishining predmeti: yosh  futbolchilarning  tezkorlik sifatlarini  rivojlantirish  nazariyasi usul  va  uslublari

Kurs  ishining vazifalari:

Kurs  ishi  mavzusiga oid  ilmiy-metodik  adabiyotlarnim,  darslik, o`quv  qo`llanmalarni  o`rganish, tahlil  qilish  va  umumlashtirish;

I.BOB.FUTBOL O‘YININING KELIB CHIQISHI.

1.1. Futbol o‘yinining qadimiy davrlardagi shakllari.