Jonivorlarga gʻamxoʻrlik qilish - Педагогика - Образовательные программы

Информация о документе

Цена	10000UZS
Размер	6.6MB
Покупки	0
Дата загрузки	28 Февраль 2025
Расширение	doc
Раздел	Образовательные программы
Предмет	Педагогика

Продавец

G'ayrat Ziyayev

Дата регистрации 14 Февраль 2025

95 Продаж

Jonivorlarga gʻamxoʻrlik qilish

Купить

“ Jonivorlarga g amxo rlik qilishʻ ʻ ”
mavzusidagi
DARS ISHLANMASI
Farg ona 2025
ʻ

Fan: Tarbiya Sinf: 5-sinf Sana:
Dars mavzusi “ Jonivorlarga g amxo rlik qilishʻ ʻ ”
Dars
maqsad lar i  Ta limiy maqsad: Jonivorlarga g amxo rlik qilishning ahamiyatini
ʼ ʻ ʻ
tushuntirish va ularning ekosistemadagi o rni haqida ma lumot
ʻ ʼ
berish.
 Tarbiyaviy maqsad: Jonivorlarga bo lgan mehr-oqibat va
ʻ
mas uliyatni oshirish, ularga nisbatan odamlarning axloqiy
ʼ
munosabatini yaxshilash.
 Rivojlantiruvchi maqsad: Tabiatga bo lgan ehtiyotkorlikni oshirish
ʻ
va jonivorlarga g amxo‘rlik qilish orqali ekologik ongni
ʻ
rivojlantirish.
Dars borishining qisqacha tafsiloti (texnologik xaritasi)
Dars
bosqichlari Faoliyat tavsifi Vaqt
(minut) Metodlar Zarur
jihozlar va
resurslar
Tashkiliy qism
1. Darsga
tayyorgarlik Salomlashish
Davomat 5-minut
2. Darsga
qiziqtirish
(motivatsiya) Butun guruhga topshiriq
beriladi Har bir o quvchi bitta
ʻ
javob variantini bir varaq
qog ozga yozib, uni yonidagi
ʻ
o quvchiga beradi, o z
ʻ ʻ
ruchkasini esa stolning o rtasiga
ʻ 1 0 “Ruchka
stol
o rtasida”
ʻ
metodi

surib qo yadi.ʻ
Asosiy qism
3. Mavzu
bayoni 20 Munozara
metodi
Yakuniy qism
4 . Baholash Faol qatnashgan guruh va
o quvchilar rag batlantiriladi va
ʻ ʻ
baholanadi 5 Guruhlarga
nominatsiya
berish Smayil
kartochkalari
5. Refleksiya va
darsga yakun
yasash Lego o’yinchog’idan
foydalaniladi. O’yinchoqning
qisimlariga jonivorlarga mos
xususiyatlar yozib yopishtirb
qo’yiladi. O’quvchilar
savollarga javb topib
jonzotlarga uycha yasaydi. 5 “Aqilli
uycha”
metodi Lego
o’yinchog’i
Mavzu bayoni
Jonivorlar – bu barcha tirik mavjudotlar, ularning orasida odamlar,
hayvonlar, qushlar, baliqlar, va hatto ba zi o simliklar ham mavjud. Ular tirik
ʼ ʻ
organizmlarning keng turkumidir va ularning hayoti va o zaro munosabatlari
ʻ
ekosistemalarning muhim qismini tashkil qiladi. Jonivorlar fiziologik jihatdan
insonlardan farqli bo lsa ham, ular ham hayotning o zgaruvchan va murakkab
ʻ ʻ
jarayonlariga bog liqdir. Jonivorlar o zlarining turli ehtiyojlarini qondirish,
ʻ ʻ
ko payish va yashash uchun doimiy o zaro aloqada bo ladilar. Ular tabiatda
ʻ ʻ ʻ
o zlarining o rni va vazifalarini bajarib, ekosistemaning barqarorligini
ʻ ʻ
ta minlashda muhim rol o ynaydilar. Jonivorlarga g amxo rlik qilish nafaqat ular
ʼ ʻ ʻ ʻ
uchun, balki butun insoniyat va tabiiy muhit uchun juda muhimdir. G amxo rlik
ʻ ʻ
qilish orqali biz hayvonlarga ularning ehtiyojlariga mos tarzda yordam berish,
ularni himoya qilish, sog liqni saqlashni ta minlash va ularni o zlari yashaydigan
ʻ ʼ ʻ
muhitda yaxshilanishiga imkon yaratamiz. Jonivorlar o zlarining tabiatda yashash
ʻ

tarzlari va ekologik tizimlarga ta sir ko rsatgan holda, odamlar ham o zlariningʼ ʻ ʻ
hayvonlarga bo lgan mas uliyatini his etishlari kerak. Masalan, uy hayvonlariga
ʻ ʼ
g amxo rlik qilish, ularning sog lig ini, ovqatlanishini va emotsional holatini
ʻ ʻ ʻ ʻ
qo llab-quvvatlashning muhim ekanligini anglatadi. Bu, shuningdek, tabiatda
ʻ
yovvoyi hayvonlar, o simliklar va boshqa organizmlar bilan barqaror
ʻ
munosabatlarni saqlashga yordam beradi.
Jonivorlarga g amxo rlik nafaqat ularni himoya qilishni, balki ijtimoiy ongni
ʻ ʻ
rivojlantirishni va ekosistemalarning sog lom holatini saqlashni ham ta minlaydi.
ʻ ʼ
G amxo rlik qilish jamiyatni yanada halol, mehribon va ongli qilishda muhim
ʻ ʻ
vosita hisoblanadi. Jonivorlarga g amxo rlik qilish bir nechta muhim sohalarni o z
ʻ ʻ ʻ
ichiga oladi. Bu sohalar hayvonlarning sog lig i, psixologik holati, xavfsizligi va
ʻ ʻ
boshqa asosiy ehtiyojlarini qondirishni maqsad qiladi. Quyida jonivorlarga
g amxo rlik qilishning asosiy yo nalishlari keltirilgan: Jismoniy g amxo rlik
ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ
jonivorning sog lig ini va farovonligini ta minlash uchun zarur bo lgan barcha
ʻ ʻ ʼ ʻ
amallarni o z ichiga oladi. Jonivorlar uchun to g ri va muvozanatli oziq-ovqat
ʻ ʻ ʻ
ta minoti g amxo rlikning eng asosiy qismidir. Har bir jonivorning o ziga xos
ʼ ʻ ʻ ʻ
oziqlanish ehtiyojlari bo ladi. Masalan, itlar va mushuklar uchun maxsus raqamli
ʻ
ovqatlar, baliqlar uchun suvda eriydigan ozuqalar va qushlar uchun o ziga xos
ʻ
urug lar kerak bo ladi. To g ri oziqlantirish hayvonning sog lig ini yaxshilaydi va
ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ
uning faol hayotini qo llab-quvvatlaydi. Jonivorlar uchun toza suvni muntazam
ʻ
ravishda ta minlash zarur. Suyuq moddalar, ayniqsa suv, jonivorlar hayoti uchun
ʼ
asosiy element hisoblanadi. Hayvonlar suvsiz qolsa, tezda sog liqni yo qotishi
ʻ ʻ
mumkin, shuning uchun ularni doimo ichimlik suvi bilan ta minlash juda
ʼ
muhimdir. Jonivorlarning sog lig ini nazorat qilish, ularni muntazam ravishda
ʻ ʻ
veterinarga ko rsatib turish va kerakli emlashlarni vaqtida olish zarur. Sog liqni
ʻ ʻ
saqlashning boshqa bir muhim jihati — infeksiyalar va kasalliklarni oldini olish.
Ba zi hayvonlar uchun parazitlarga qarshi dori-darmonlarni davriy ravishda
ʼ
qo llash ham muhim ahamiyatga ega. Shuningdek, yong oq yoki tishlarni
ʻ ʻ
parvarish qilish kabi qishloq hayvonlari uchun maxsus ehtiyot choralarini ham
ko rish lozim. Jonivorlarga g amxo rlik faqat jismoniy holatiga emas, balki
ʻ ʻ ʻ

psixologik farovonligiga ham ta sir qiladi. Hayvonlar, ayniqsa uy hayvonlari,ʼ
odamlar bilan muloqotda bo lishga va hissiy holatini qo llab-quvvatlashga
ʻ ʻ
muhtojdir. Jonivorlar, ayniqsa itlar va mushuklar, doimiy diqqat va muhabbatga muhtoj.
Ularga oʻzlarini sevish, oʻyinlar oʻynash va vaqtni birgalikda oʻtkazish orqali ularga emosional qoʻllab-
quvvatlash berish mumkin. Bu ularning xavotirlarini kamaytiradi va ular bilan muloqotni kuchaytiradi.
Jonivorlar ham stressni his qilishadi va baʼzan qoʻrquvni boshdan kechirishadi. Odatda, itlar va
mushuklar yangi muhitga yoki gʻayrioddiy holatga duch kelganda qoʻrquv hissini sezishadi. Ularni
tinchlantirish, ular uchun xavfsiz va qulay muhit yaratish, baʼzi oʻyinlarni qoʻllash va sekin-asta yangi
holatlarga oʻrgatish stressni kamaytirishga yordam beradi. Jonivorlarning xavfsizligi va ularning
huquqlarini himoya qilish ham gʻamxoʻrlikning muhim qismidir. Bu ularning nafaqat jismoniy holatiga,
balki ular yashayotgan jamiyat bilan munosabatlariga ham bogʻliq. Jonivorning xavfsizligini taʼminlash
uchun ular yashaydigan joylar xavfsiz boʻlishi kerak. Masalan, uy hayvonlarini xavfli joylardan (masalan,
koʻcha va transport vositalari yaqinidan) saqlash, yovvoyi hayvonlarga nisbatan ehtiyotkorlik bilan
yondashish zarur. Shuningdek, hayvonlar uchun oʻziga xos boshpana yoki uy-joy taʼminlash ham
xavfsizlikni oshiradi. Har bir mamlakatda hayvonlarni himoya qilish boʻyicha qonunlar mavjud.
Jonivorlarga nisbatan zoʻravonlikni oldini olish, yovvoyi hayvonlarni himoya qilish va jonivorlar uchun
huquqiy himoya taʼminlash zarurdir. Hayvonlarni noqonuniy saqlash yoki ularga zulm qilish jinoiy
javobgarlikka olib keladi. Shu sababli, hayvonlarni himoya qilishning huquqiy va etikal jihatlari alohida
eʼtibor talab etadi. Jonivorlarga gʻamxoʻrlik qilishning bularning hammasi nafaqat hayvonlarning oʻziga,
balki atrof-muhitga va jamiyatning madaniy darajasiga ham katta taʼsir koʻrsatadi. Jonivorlar tabiiy
ekosistemalarda muhim rol oʻynaydi. Ular oʻzaro aloqalar orqali, oziq-ovqat zanjirida oʻz oʻrnini egallab,
biologik xilma-xillikni saqlashda katta hissa qoʻshadilar. Masalan, baʼzi hayvonlar oʻsimliklarni
zararkunandalardan himoya qilsa, boshqalari ekosistemani tarqatish va urugʻlashda yordam beradi.
Yovvoyi hayvonlar, masalan, baliqlar va qushlar, oʻzining ekologik tizimini mustahkamlaydi va turli xil
oʻsimliklar va boshqa hayvonlar bilan oʻzaro aloqalar orqali tabiiy muvozanatni saqlaydi. Jonivorlar
hayotiy tizimlarning barqarorligini taʼminlashda muhim boʻlib, ular orqali tabiatni himoya qilish ijtimoiy
masʼuliyatdir. Jonivorlarga boʻlgan mehr-oqibat insoniyatning yuqori darajadagi axloqiy masʼuliyatidir.
Mehr-oqibatli va yaxshi munosabatda boʻlish, jamiyatda odamlar oʻrtasidagi munosabatlarga ham ijobiy
taʼsir koʻrsatadi. Jonivorlarga gʻamxoʻrlik qilish jamiyatni yanada mehribon, rahmdil va masʼuliyatli
qilishga yordam beradi. Jonivorlarni himoya qilish, shuningdek, ijtimoiy adolat va huquqiy himoya
tamoyillariga asoslanadi. Yaxshi tarbiya olgan shaxslar koʻpincha hayvonlarga nisbatan ham halol va xolis
boʻlib, bu jamiyatda koʻproq ijtimoiy barqarorlikni taʼminlaydi. Hayvonlarni himoya qilish, ularni adolatli
va teng huquqli tarzda yashashga imkon yaratadi. Soʻnggi yillarda jonivorlarning huquqlariga oid
jamoatchilik ongida sezilarli oʻzgarishlar kuzatilmoqda. Dunyo boʻylab hayvonlarga nisbatan zoʻravonlikni
kamaytirish, ularning huquqlarini himoya qilish boʻyicha qator qonunlar va tashabbuslar amalga oshirildi.

Jonivorlarga gʻamxoʻrlik va ularni himoya qilishning ijtimoiy oʻrni oshib bormoqda. Bu jarayonning asosiy
omillaridan biri – ekologik va insoniy huquqlarni birlashtirish, hayvonlar haqidagi taʼlimot va tushuncha
darajasining oshishi. Jamoatchilik ongida bu boradagi oʻzgarishlar, jonivorlar bilan munosabatlarda
yanada adolatli, mehribon va masʼuliyatli yondashuvni shakllantiradi. Jonivorlarga gʻamxoʻrlik qilish
jamiyat uchun muhim axloqiy va ekologik zaruratdir. Ularni toʻgʻri parvarish qilish, sogʻligʻini saqlash va
xavfsizligini taʼminlash nafaqat hayvonlar uchun, balki tabiat va insoniyat uchun ham foydalidir.
Jonivorlarga gʻamxoʻrlik qilish orqali biz biologik xilma-xillikni saqlaymiz, atrof-muhitni himoya qilamiz va
jamiyatda rahmdillik va masʼuliyatni rivojlantiramiz. Bu, shuningdek, insonlar oʻrtasida ijtimoiy aloqalarni
kuchaytiradi, barqaror va tinch jamiyatni qurish uchun asos boʻlib xizmat qiladi. Jonivorlarga gʻamxoʻrlik
qilish har bir insonning masʼuliyati boʻlishi kerak. Har bir shaxs hayvonlarga nisbatan mehribon va
masʼuliyatli yondashishi, ularning ehtiyojlarini qondirish va ularni himoya qilish zaruriyatini anglash
kerak. Bu, nafaqat jonivorlarni himoya qilishni, balki jamiyatdagi ijtimoiy masʼuliyatni oshirishni, tabiatni
saqlashni va ekologik barqarorlikni taʼminlashni anglatadi. Har bir insonning bu boradagi harakatlari
jamiyatning yaxshilanishi va dunyoning yaxshilanishi uchun muhim qadam hisoblanadi.
Yakuniy qism
4 . Baholash Faol qatnashgan guruh va
o‘quvchilar rag‘batlantiriladi va
baholanadi 5 Guruhlarga
naminatsiya
berish Smayil
kartochka
lari
5. Refleksiya va
darsga yakun
yasash 5

Darsda ishlatiladigan tarqatma materiallar

Jonivorlarga gʻamxoʻrlik qilish

Купить