Документ

Всего документов: 5844
Число пользователей: 15251

Информация о документе

Цена	15000UZS
Размер	199.5KB
Покупки	0
Дата загрузки	10 Октябрь 2023
Расширение	doc
Категория	Педагогика

Касб-ҳунар мактабларида ижара шартномалари асосида маблағлар тушишини ташкил этиш

харажатларни таннархга киритмасликни талаб этади. Аммо, бюджет
ташкилотларида фаолият турига хос ишлаб чиқариш фаолиятини йўлга
қўйишда ушбу низом талаблари тўлиқ бажрилмасдан, таннарх
шакллантирилишига йўл қўйилмоқда.
3. Бюджет ташкилотлари фаолият турига хос ишлаб чиқариш, хизмат
кўрсатиш ва ишларни бажаришни амалга ошириш билан боғлиқ молиявий
натижалар тўғрисидаги ҳисоботни шакллантириш тартиби белгиланган
бўлса-да, ушбу ҳисобот шакли ҳеч бир субъектга топширилмасдан
келинмоқда. Хўжалик юритувчи субъектлар мазкур фаолият бўйича ҳар
чоракда молиявий натижалар тўғрисидаги ҳисоботни тузиб, солиқ
идорларига тақдим этади.

O zbekistonda yangi professional ta lim tizimini shakllantirish maqsadidaʻ ʼ
Prezidentimizning 2019-yil 6-sentyabrda qabul qilingan “Professional ta lim
ʼ
tizimini yanada takomillashtirishga doir qo shimcha chora-tadbirlar
ʻ
to g risida”
ʻ ʻ gi PF-5812-sonli Farmoni asosida Kosonsoy туман 14-сон kasb-hunar
kolleji negizida Kosonsoy 1-сони касб-ҳунар мактаби tashkil etilib, Kosonsoy
tuman hokimining 2020-yil 16-sentyabrdagi 986-sonli qarori bilan Ustavi
tasdiqlanib ruyxatdan o tkazildi.
ʻ . Касб-ҳунар мактаби 810 o rinli o quv binosi, ʻ ʻ
1 4 0 o rinli o quvchilar turar joyi, 1
ʻ ʻ 4 0 o rinli ovqatlanish ʻ ошхонаси , zaruriy jixoz va
anjomlar bilan ta minlanmoqda. Muassasa tasarrufida 1 tа 676 kv.m. maydonga ega
ʼ
yopiq qishgi sport zal, ochiq xolatdagi futbol, basketbol va boshqa sport o yinlariga
ʻ
moslashtirilgan sport maydonchalari mavjud bo lib, ularni zamonaviy andozalarga
ʻ
moslashtirish orqali tuman, viloyat va respublika miqyosidagi sport musobaqalarini
o tkazish rejalashtirilgan. Texnikumning muxandislik kommunikatsiya tarmoqlari,
ʻ
jumladan muassasaning umumiy maydoni 2.88 kv.m. tashkil etib, shundan binolar
egallab turgan maydon 2.08kv.m., asfalt va boshqa turdagi qoplama maydon 0.32.
kv.m., ko kalamzorlashtirladigan maydon 0.48 kv.m.ni tashkil etadi. o quvchilar
ʻ ʻ
turar joyi, tashqi va ichki xojatxona, qozonxona, o quv ustoxonasi, qorovulxona
ʻ

А 1 2 3 4 5
Харажат
ларнинг
ҳаммаси
Раҳбар
Бош ҳисобчи
М.Ў. ____ _______________ 20____ йил
Косонсой туман 1сон касб хунар мактабида 2021 йил 4 та тадбиркорлар
билан уч томонлама шартнома “Е-аукион”асосида йулга куйилди.
1.Ёгочни кайта ишлаш 205 .85кв.м 1 ойлик 500 000 сум
2.Ширинликлар ишлаб чикариш 94.6 кв.м 230 000 сум
3.Компьютер хизматлари 32.1 кв.м 78 000 сум
4.Нон ишлаб чикариш 27.5 кв.м 67000 сум
5.Талабалар турар жойидан 80 нафар укувчи ( 50 0000сум 1 ой
учун) 4 000 000
Бу якка тадбиркорлик фаолияти олиб борувчилар ижарага олинган
бинолардан белгиланган мёрий норматив ижара шартномалар
асосида фаолият олиб боришмокда.Ижарага берилган бинолар укув
жараёнларига таьсир курсатмайди.Шуни такидлаб утиш жоизки
ижарадан тушган маблагларнинг ; 40% фоизи касб хунар мактаби
махсус хисобига утказилиб келинмокда.
1.200 000 сум
2.92 000 сум
3.31 200 сум
4.26 800 сум

ҳаракати ҳар бир маблағ тури бўйича бошланғич ҳужжатлар асосида алоҳида
ҳисобга олинади (1-жадвал)
Бюджет тизими бюджетлари ижросини ҳисобда акс эттириш бўйича қабул
қилинган 2-сон БҲМС “Ягона сче9тлар режаси”га асосан, 2019 йил 1 январдан
барча ҳисоб объектлари каби бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари
жамғармалари ҳисоби ғазаначилик ва бюджет ташкилотларида бир хил ягона
сч
е9тлар режаси асосида ҳисобга олинади.
1-жадвал
Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари
ҳаракатига оид бухгалтерия ўтказмалари
Муомала мазмуни Бухгалтерия ўтказмаси Бошланғич
ҳужжат
Дебет / Кредит
Даромадларнинг ҳисобга олиниши
1 Бюджет
ташкилотларининг
бюджетдан
ташқари
маблағлари бўйича
даромадларнинг
ҳисобга олиниши 151000- Бюджет
ташкилотларинин
г турли ҳисоб-
китоблар бўйича
дебитор карзлари 520000-Бюджет
ташкилотларинин
г бюджетдан
ташқари
маблағлари
бўйича
ҳисобланган
даромадлар Шахсий
ғазна ҳисоб
рақамдан
кўчирма
Маблағлар тушуми
1 Бюджет
ташкилотларининг
бюджетдан
ташқари пул
маблағлари
тушуми 102401-Бюджет
ташкилотларинин
г турли ҳисоб-
китоблар бўйича
дебитор карзлари 151000- Бюджет
ташкилотларинин
г турли ҳисоб-
китоблар бўйича
дебитор карзлари Шахсий
ғазна ҳисоб
рақамдан
кўчирма
Ҳақиқий харажатларни ҳисобда акс эттирилиши
1 Бюджетдан 700000- 340000-Бюджет Ҳисоб-

«УзАСБО» дастурий мажмуасида ижара шартномаси «Справочники»
бўлимининг «Справоч ники пользователя» қисмига кириб, «Договора»
бандини танлаб, шу жойдан шартнома реквизит лари киритилади.
Тузилган ижара шартномасида белгиланган сумманинг ҳар ойга тўғри
келадиган ҳисобланган қисми «УзАСБО» дастурий мажмуасининг «Доку -
менты» бўлимидан «Прочие начисление» қисмини танлаб, ундан
«Начисление платных услуг»ни танлаб, ўша жойдан киритилади.
Ижара шартномаси бўйича белгиланган сана да ижара тўлови келиб
тушганда «УзАСБО» дасту рий мажмуасининг «Документы» бўлимидан
«Платежные документы» банди танланиб, ундан «Поступление денежных
средств» танланиб, шу жойдан киритилади.
Юқоридаги ижара шартномаси асоси да тушган маблағлар «Бюджет
кодекси»нинг 81-моддасига ҳамда Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 3
сентябрдаги «Бюджет ташкилотла рини маблағ билан таъминлаш тартибини
тако миллаштириш тўғрисида»ги 414-сонли қарорига мувофиқ қуйидагиларга
сарфланади:
1) вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақаларини ва мавжуд кредиторлик
қарзларини тўлаш;
2) бюджет ташкилотининг моддий-техника базасини мустаҳкамлаш
тадбирлари;
3) бюджет ташкилоти ходимларини моддий рағбатлантириш тадбирлари
учун фойдаланила ди.
Бюджет ташкилотида вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик бўйича тўланмаган
нафақалар ва муддати ўтган кредиторлик қарз мавжуд бўлган тақдирда,
Бюджет ташкилотининг ривожланти риш жамғармаси маблағлари биринчи
навбатда ушбу қарзларни тўлаш учун сарфланади.
Ижара шартномаси асосида тушган пул маблағлари ва бу бўйича
қилинган харажат лар «Бюджет ташкилотини ривожлантириш жамғармаси
бўйича пул маблағлари ҳаракати тўғрисида»ги ҳисоботда акс эттирилади.

organlarining shartnoma munosabatlari sohasidagi vakolatlarini belgilaydi.
Xо’jalik shartnomalari tо’g’risidagi qonun hujjatlari Xо’jalik shartnomalarini
tuzish, bajarish, о’zgartirish va bekor qilishda yuzaga keladigan munosabatlar
О’zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi, ushbu Qonun va boshqa qonun
hujjatlari bilan tartibga solinadi. Xо’jalik shartnomasi tushunchasi Taraflardan biri
shartlashilgan muddatda tadbirkorlik faoliyati sohasida tovarlarni berish, ishlarni
bajarish yoki xizmatlar kо’rsatish majburiyatini oladigan, ikkinchi taraf esa
tovarlarni, ishlarni, xizmatlarni qabul qilib olish va ularning haqini tо’lash
majburiyatini oladigan kelishuv xо’jalik shartnomasi deyiladi.
Xо’jalik shartnomalarining subyektlari Yuridik shaxslar, shuningdek yuridik
shaxs tashkil etmagan holda tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirayotgan jismoniy
shaxslar xо’jalik shartnomalarining subyektlari (taraflari) bо’ladi. Xо’jalik
shartnomasiga nisbatan qо’yiladigan talablar Xо’jalik shartnomasi shartnoma
predmetini, yetkazib beriladigan tovarning (ishning, xizmatning) miqdori, sifati,
assortimenti va bahosini, shartnomaning bajarilish muddatlarini, hisob-kitob qilish
tartibini, taraflarning majburiyatlarini, shartnoma majburiyatlari bajarilmaganda
yoki lozim darajada bajarilmaganda taraflarning javobgarligini, nizolarni hal etish
tartibini hamda taraflarning rekvizitlarini, shartnoma tuzilgan sana va joyni,
shuningdek bunday turdagi shartnomalar uchun qonun hujjatlarida belgilangan
yoki taraflardan birining arizasiga kо’ra о’zaro kelishuvga erishish lozim bо’lgan
boshqa muhim shartlarni nazarda tutishi kerak. Xо’jalik shartnomasida hisob-kitob
qilish tartibi belgilanayotganda tovarlar (ishlar, xizmatlar) haqini qonun
hujjatlarida belgilanganidan kam bо’lmagan miqdorda oldindan tо’lab qо’yish
albatta nazarda tutilgan bо’lishi keraki. Xо’jalik shartnomasining shakli Xо’jalik
shartnomasi bitimlar tuzish uchun nazarda tutilgan yozma shaklda tuziladi. Agar
shartnoma tuzish taklifi ushbu Qonunning nazarida tutilgan tartibda qabul qilingan
b о ’lsa, shartnomaning yozma shakliga rioya etilgan deb hisoblanadi. Yozma
shartnoma taraflar imzolagan bitta hujjatni tuzish y о ’li bilan, shuningdek pochta,
telegraf, taletayp, telefon, elektron aloqa yoki hujjat shartnomadagi tarafdan
chiqqanligini ishonchli suratda aniqlash imkonini beradigan boshqa aloqa

Косонсой туман 1-сонли касб-хунар мактаби 1974 йилда қурилган бўлиб,
2011 йилда махаллий бюджет хисобидан фасад қисми обод махалла
дастурига асосан таъмирланди бугунги кунга келиб касб-хунар мактабини
молиявий иктисодий тахлил қилинганда қайта таъмирлаш учун 2022-2025 йй
давомида 12 млрд 800 миллион сўмга деффект далолтномалари
тузилиб,эхсперт хулосалари худудий бошқармага тақдим этилди. Қўйидаги
жадвал асосида йиллар кесимида маблаглар тақсимланган.
Бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси даромадлари:
1) ҳисобот чорагининг сўнгги иш куни охирида харажатлар сметаси
бўйича тежалган маблағлар, капитал қўйилмаларни молиялаш тириш учун
назарда тутилган маблағлар бундан мустасно;
2) фаолият ихтисослиги бўйича товарларни (ишларни, хизматларни)
реализация қилишдан олинган даромадлар;
3) бюджет ташкилоти балансида тур ган мол-мулкни ижарага беришдан
олинган маблағларнинг бир қисми;
4) белгиланган тартибда бюджет ташкилот лари тасарруфида
қолдириладиган маблағлар;
5) ҳомийликдан олинган маблағлар ҳисобидан шакллантирилади.
Бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармасига бюджет
ташкилотларининг товар ларни (ишларни, хизматларни) реализация
қилишдан олинган даромадлари товарларни (ишларни, хизматларни)
реализация қилишдан тушган тушумлар ва уларни ишлаб чиқариш бўйича
харажатлар ўртасидаги ижобий фарқ сифатида аниқланади.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 3
сентябрдаги «Бюджет ташкилотларини маблағ билан таъминлаш тарти -
бини такомиллаштириш тўғрисида» ги 414-сонли қарорининг 3-бандига
мувофиқ, юридик шахс мақомига эга бўлган бюджет ташкилотларини маблағ
билан таъминлаш манбаларидан бири – бюджет ташкилотлари томонидан
вақтинча фой даланилмаётган биноларни ва давлатнинг бошқа мол-мулкини
бошқа ташкилотларга ижарага беришдан шаклланади . Шунга мувофиқ

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати:
1. Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Ўзбекистон Республикасини
янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида”ги 2017
йил 7 февральдаги ПФ-4947-сон Фармони. http://lex.uz/docs/3107036
2. Pereira de Campos C.M., Rodrigues L.L., Jorge S.M. The role of management
accounting systems in public hospitals and the construction of budgets: A
literature review. Public Health and Welfare: Concepts, Methodologies, Tools,
and Applications12 September 2016, Pages 289-312.
https://www.scopus.com/record/ display.uri?eid=2-s2.0-
85018564861&origin=resultslist&sort=plf
3. Башкатов В. В., Покусаев В. Ю. Особенности бухгалтерского учета в
бюджетных учреждениях. Журнал “Современная наука: актуальные
проблемы и пути их решения”. Выпуск № 13 / 2014. 320 с.
4. Остонақулов М. Бюджет ташкилотларида янги бухгалтерия ҳисоби.
Қўлланма. – Тошкент, Янги аср авлоди, 2011. 480 б. 237-бет
5. Меҳмонов С.У. ва бошқ. “Бюджет ташкилотларида бухгалтерия ҳисоби”.
Дарслик. – Тошкент, “Sano-standart”, 2013. 456 б. 334-бет
6. Ғаниев Ш.В. Бюджет ташкилотларида бухгалтерия ҳисоби ва молиявий
назоратни такомиллаштириш (таълим тизими мисолида). Иқтисодиеqт
фанлари номзоди илмий даражасини олиш учун
еqзилган диссертация
автореферати. Т.: Ўз Р БМА.,2008. 18 б. 14-бет
7. Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитасининг 2018 йил 1
февралдаги № 01/2-01-19-151 сонли маълумотномаси.
8. Ўзбекистон Республикасининг Бюджет кодекси. 2013 йил 26 декабрдаги
№ 360-сон. http://lex.uz/docs/2304138
9. Ўзбекистон Республикаси бюджет ҳисобининг стандарти (2-сон БҲС)
“Ягона сч
еqтлар режаси” Ўз.Р. АВ. 2018 йил 20 октябрь 3078-сон билан
рўйхатга олинган. http://lex.uz/docs/4021369?otherlang=3

yordamida hujjatlar almashish y о ’li bilan tuzilishi mumkin. X о ’jalik shartnomasini
tuzish
X о ’jalik shartnomasi, qoida tariqasida taraflardan birining oferta (shartnoma
tuzish haqida taklif) y о ’llashi va ikkinchi taraf uni akseptlashi (taklifni qabul
qilishi) y о ’li bilan tuziladi. Agar taraflar о ’rtasida shartnomaning barcha muhim
shartlari b о ’yicha kelishuvga erishilgan b о ’lsa, x о ’jalik shartnomasi tuzilgan deb
hisoblanadi. Ichki x о ’jalik shartnomasini tuzish Ichki x о ’jalik shartnomasi, qoida
tariqasida, x о ’jalik yurituvchi subyekt va uning tarkibiy b о ’linmalari о ’rtasida
yoki x о ’jalik yurituvchi subyekt va uning xodimi (bir guruh xodimlari) о ’rtasida
tuziladi. Qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollarda, x о ’jalik yurituvchi
subyektlar mahsulot yetkazib berish, ishlar bajarish yoki xizmatlar k о ’rsatish
yuzasidan ichki x о ’jalik shartnomalarining о ’zlari boshqa x о ’jalik yurituvchi
subyektlar bilan tuzgan x о ’jalik shartnomalaridagidan kam b о ’lmagan hajmda
tuzilishini ta’minlashlari shart. Agar qonun hujjatlarida yoki shartnomada
boshqacha tartib nazarda tutilgan b о ’lmasa, ichki x о ’jalik shartnomalariga
nisbatan О ’zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksi normalari q о ’llaniladi.
X о ’jalik shartnomasi subyektlariga yuridik xizmat k о ’rsatish X о ’jalik shartnomasi
subyektlariga yuridik xizmat k о ’rsatish ularning yuridik xizmatlari yoki ana shu
maqsadda shartnoma asosida jalb etilgan advokatlar tomonidan amalga oshiriladi.
X о ’jalik shartnomalarini huquqiy ekspertizadan о ’tkazish X о ’jalik
shartnomalari ularni imzolashga tayyorlash jarayonida x о ’jalik yurituvchi
subyektlarning yuridik xizmati yoki jalb etilgan advokatlar tomonidan qonun
hujjatlariga muvofiqligi yuzasidan tekshirib k о ’rilishi kerak. Shartnomalarni
ularning imzolarisiz tuzishga y о ’l q о ’yilmaydi. X о ’jalik shartnomalari
t о ’g’risidagi qonun hujjatlariga rioya etilishini nazorat qilish X о ’jalik
shartnomalarini tuzish, bajarish, о ’zgartirish va bekor qilish bilan bog’liq b о ’lgan
qonun hujjatlariga rioya etilishi ustidan nazoratni qonunlarga muvofiq prokuratura
organlari amalga oshiradilar. Bu organlar aybdor shaxslarni qonunda belgilangan
javobgarlikka tortish, x о ’jalik yurituvchi subyektga yetkazilgan zararni qoplash
yuzasidan zarur chora-tadbirlarni k о ’radilar. Sifati, assortimenti va navi lozim

10. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 1999 йил 3
сентябрдаги 414-сонли “Бюджет ташкилотларини маблағ билан
таъминлаш тартибини такомиллаштириш тўғрисида”ги Қарори.
http://lex.uz/docs/319286
11. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 1999 йил 5
февралдаги 54-сон Қарори билан тасдиқланган “Махсулот (ишлар,
хизматлар)ни ишлаб чиқариш ва сотиш харажатларининг таркиби хамда
молиявий натижаларни шакллантириш тартиби тўғрисида”ги Низом.
http://lex.uz/docs/264422

ушбу соҳада бюджетдан ташқари маблағларни шакллантириш бўйича
тегишли ислоҳотларни амалга оширишга хизмат қилиши қайд этилган.Ушбу
маблағларнинг шаклланиши ва мақсадли сарфланишини таъминлашда
уларнинг ҳисобини ташкил этиш, юритиш ва молиявий ҳисоботларни тузиш
алоҳида аҳамият касб этади. Шундан келиб чиқиб, мазкур мавзуда илмий
тадқиқот ишларини олиб бориш ҳозирги куннинг долзарб масалаларидан
саналади.
1-БОБ. Профессионал таълим массасаларида бюджетдан
ташқари маблағларни жалб қилишнинг назарий ва хуқуқий
асослари
1.1 Профессионал таълим массасаларида шартномавий
муносабатларни ташкил этишнинг меъёрий ва ҳуқуқий
асослари.
Бозор иқтисодие9ти шароитида бюджет ташкилотларининг бюджетдан
ташқари маблағларини шакллантириш давлат бюджети харажатларини
камайтириш ва бюджет ташкилотларининг моддий техник базасини
мустаҳкамалаш ҳамда ходимларни моддий рағбатлантиришнинг қўшимча
манбаи ҳисобланади. Proftesional ta’lom muassasalarida shartnomaviy
munosabatlarning me’yoriy-huquqiy asosini 1998 yil 29 avgustdagi 670-I-sonli
“Xo’Jalik Yurituvchi Subyektlar Faoliyatining Shartnomaviy-Huquqiy
Bazasi To’G’Risida” gi Qonuni hamda O’zbekiston Respublikasi Prezidentining
2021 yil 14 sentabrdagi PF-6313-sonli “Shartnomaviy Munosabatlarni Tubdan
Takomillashtirish Chora-Tadbirlari To’G’Risida” gi farmoni tashkil qiladi.
Qonunning maqsadi va vazifalari Qonunning maqsadi xо’jalik yurituvchi
subyektlar о’rtasida xо’jalik shartnomalarini tuzish, bajarish, о’zgartirish va bekor
qilish vaqtida yuzaga keladigan munosabatlarni tartibga solishdan iborat. Ushbu
Qonun xо’jalik shartnomalarini tuzish, bajarish, о’zgartirish va bekor qilishning
huquqiy asoslarini, xо’jalik yurituvchi subyektlarning huquqi va majburiyatlarini,
shuningdek mahalliy davlat hokimiyati organlarining va davlat boshqaruv

Ўзбекистон Республикаси
Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги
ПЕДАГОГИК ИННОВАЦИЯЛАР, КАСБ-ҲУНАР ТАЪЛИМИ
БОШҚАРУВИ ҲАМДА ПЕДАГОГИК КАДРЛАРНИ ҚАЙТА
ТАЙЁРЛАШ ВА УЛАРНИ МАЛАКАСИНИ ОШИРИШ ИНСТИТУТИ
“Таълимда бошқарув кафедраси”
Профессионал таълим тизими кадрларининг малакасини ошириш курси
МАЛАКАВИЙ ИШМАЛАКАВИЙ ИШ
Мавзу : Касб-ҳунар мактабларида ижара
шартномалари асосида маблағлар тушишини
ташкил этиш
Бажарди :

Раҳбар:
Кафедра мудири:

Тошкент -

Кириш
Ҳозирги иқтисодий глобаллашув шароитида мамлакатда бюджет-солиқ
сие9сати борасида амалга оширила е9тган ислоҳотлар ижтимоий ва иқтисодий
масалаларни ижобий ҳал этишга қаратилиши зарур. Шунингдек, иқтисодий
асосланган ҳолда босқичма-босқич солиқ юкини камайтириш
е9ки бюджетдан
молиялаштиришни қисқартириб бориш давр талаби ҳисобланади. 2017-2021
йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор
йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясида “...солиқ юкини камайтириш ва
солиққа тортиш тизимини соддалаштириш си
е9сатини давом эттириш ҳамда
харажатларнинг ижтимоий йўналтирилганлигини сақлаб қолган ҳолда Давлат
бюджетининг барча даражаларида мутаносибликни таъминлаш, маҳаллий
бюджетларнинг даромад қисмини мустаҳкамлаш” алоҳида устувор йўналиш
сифатида белгиланган .
Ушбу вазифаларнинг амалдаги ижросини таъминлаш мамлакатда
иқтисодий барқарорликни таъминлаш ва бу орқали ижтимоий фаровонликни
оширишга хизмат қилади. Шу мақсадда нафақат солиқ юки ва бюджет
харажатларини камайтириш, балки давлат бюджетидан молиялаштирилувчи
бюджет ташкилотларида бозор талабларидан келиб чиқиб бюджетдан
ташқари маблағларни шакллантиришни ташкил этиш долзарб саналади.
Бюджет ташкилотларида бюджетдан ташқари маблағларнинг
шакллантирилиши бюджет ташкилотларининг бюджетдан
молиялаштирилишини қисқартиришга хизмат қилади. Португалияда ҳам
бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағларини
шакллантиришнинг зарурлиги тўғрисида изланишлар олиб борилмоқда.
Хусусан, Давлат тибби
е9т муассасалари фаолиятини амалга оширишда уларни
бюджетдан молиялаштиришни қисқартириб борилиши эхтимолининг
юқорилиги ушбу соҳада бюджетдан ташқари маблағларни шакллантириш
билан боғлиқ ислоҳотларни амалга оширишни талаб этади. Шунингдек,
бюджетдан ташқари молиялаштириш манбалари бўйича ҳисоботларни тузиш

kiradi. Ichimlik suvi va kanalizatsiya tarmogining maydoni . 2 ta telefon nuqtalari
mavjud bo lib, muassasa optik tolali internet tarmogiga ulangan. Shu bilan birʻ
qatorda 14 ta ustaxona, 3 ta kompyuter sinfi, 10 ta maxsus fan xonasi talabalarga
o’quv, o’quv-ishlab chiqarish amaliyotlarini olib borish uchun mo’ljallangan.Shu
bilan birga kasb-hunar maktabida qisqa muddatli kurslar uchun 6 ta maxsus mono
markaz honasi mahalliy byudjet hisobidan ta’mirlanib jihozlar bilan to’laqonli
tamirlandi.
Косонсой туман 1-сони касб-ҳунар мактабининг асосий иқтисодий
кўрсаткичлари тўғрисида маълумот
№ Таълим
муассасалар
и номи
Қурилган ёки реконс-трукция
қилинган йили
Охирги маротаба таъмир-
ланган йили
Таълим муассасаси қуввати
Талаб этиладиган маблағ
(млн.сўм) Шундан Шу жумладан
йиллар кесимида
амалга ошириш
муддати
Асос
Янги қурилиш
Реконструкция
қилиш
М
укаммал
2022 йил
2023 йил
2024 йил
2025 йил
1 Косонсой
туман 1-сон
касб-ҳунар
мактаби 1974 201 1 810 12
млд
800
млн 2
млд
800
млн 12
мл
д 3 4 3 2,8 касб-хунар
мактаби
биноси
биринчи
600 ўринга
мўлжалланг
ан бўлиб,
қўшимча
бино
қурилмаган
холда 810
ўринга
мослаштир
илган .

darajada b о ’lmagan tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) yetkazib berganlik uchun
javobgarlik Agar yetkazib berilgan tovarlar, bajarilgan ishlar yoki k о ’rsatilgan
xizmatlar sifati, assortimenti va navi b о ’yicha standartlar, texnik shartlar,
namunalarga (etalonlarga) qonun hujjatlarida yoki x о ’jalik shartnomasida
belgilangan boshqa majburiy shartlarga mos kelmasa, sotib oluvchi (buyurtmachi)
tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) qabul qilish hamda ularning haqini t о ’lashni rad
etib, yetkazib beruvchidan (pudratchidan) sifati, assortimenti va navi lozim
darajada b о ’lmagan tovarlar (ishlar va xizmatlar) qiymatining 20 foizi miqdorida
jarima undirib olishga, agar tovarlar (ishlar va xizmatlar) haqi t о ’lab q о ’yilgan
b о ’lsa, t о ’langan summani belgilangan tartibda qaytarishni talab qilishga haqlidir.
Sifati, assortimenti va navi lozim darajada b о ’lmagan tovarlar (ishlar, xizmatlar)
yetkazib berganlik uchun jarima yetkazib beruvchidan (pudratchidan) akseptsiz
tartibda undirib olinadi. Shartnoma majburiyatlarini buzganlik uchun mansabdor
shaxsning javobgarligi Shartnoma majburiyatlari x о ’jalik yurituvchi subyekt
mansabdor shaxsning aybi bilan bajarilmagan yoki lozim darajada bajarilmagan,
uning tomonidan x о ’jalik yurituvchi subyektning pul mablag’lari va boshqa mol-
mulki maqsadga nomuvofiq foydalanilganligi aniqlangan, t о ’lov intizomi
buzilgan, x о ’jalik yurituvchi subyekt bankrotlikka duchor qilingan yoki shartnoma
munosabatlari sohasida boshqa qoidabuzarliklar sodir etilgan taqdirda, x о ’jalik
yurituvchi subyektning mansabdor shaxsi О ’zbekiston Respublikasi Fuqarolik
kodeksiga muvofiq fuqarolik-huquqiy javobgarlikka, О ’zbekiston
Respublikasining Ma’muriy javobgarlik t о ’g’risidagi kodeksiga muvofiq
ma’muriy javobgarlikka, shuningdek О ’zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksiga
muvofiq jinoiy javobgarlikka tortilishi mumkin. X о ’jalik shartnomalarini
bajarmaganlik yoki lozim darajada bajarmaganlik uchun taraflarning javobgarligi
Taraflardan biri shartnoma majburiyatlarini bajarmagan yoki lozim darajada
bajarmagan taqdirda, bu taraf: boshqa tarafga yetkazilgan zararni t о ’laydi;
О ’zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksida, ushbu Qonunda, о ’zga qonun
hujjatlarida va shartnomada nazarda tutilgan tartibda boshqacha tarzda javobgar
b о ’ladi. Agar qonun hujjatlarida yoki shartnomada boshqa tartib nazarda tutilgan

Бюджет ташкилотини ривожлантириш жамғармаси бўйича пул
маблағлари ҳаракати тўғрисида
ҲИСОБОТ
20 21 йил 1 июль ҳолатига
Ташкилот: шартли бюджет ташкилоти
Ҳисобот даври: йиллик, 1 апрель, 1 июль , 1 октябрь
Бюджет тури: Республика
Ўлчов бирлиги: минг сўм
Кўрсаткичлар Сумма
1. Йил бошига пул маблағи қолдиғи -
2. Ҳисобот даврида тушган даромадлар – жами 2100
шу жумладан:
а) маҳсулотлар (ишлар, хизматлар) ишлаб чиқариш ва сотишдан
б) вақтинча фойдаланилмаётган биноларни ва давлатнинг бошқа
мулклари ни ижарага беришдан (420000* 5 ойга)* 2100
в) юридик ва жисмоний шахслар томонидан бюджет ташкилотларига
кўрсатиладиган ҳомийлик (беғараз) ёрдами ҳисобидан
г) ҳисобот чорагининг охирги иш кунида тежаб қолинган бюджет маблағлар
д) белгиланган тартибда бюджет ташкилотлари тасарруфида
қолдириладиган маблағлар
3. Ҳисобот даврида амалга оширилган касса харажатлари – жами -
4. Ҳисобот даври охирига пул маблағи қолдиғи
Изоҳ: Тўловлар 1 февралдан 30 июнгача амалга оширилган.
Харажатлар ёйилмаси
Харажат
лар номи Тоифа Модда
ва кичик
модда Элемент Касса
харажат-
лари – жами Харажат
(261-субсчёт
бўйича)

Мундарижа
Малакавий иш боблари ва параграфлари Бети
Кириш 5-6
1- боб Профессионал таълим муассасаларида бюджетдан
ташқари маблағларни жалб қилишнинг назарий ва
ҳуқуқий асослари . 7-10
1.1 Профессионал таълим муассасаларида шартномавий
муносабатларни ташкил этишнинг меъёрий-ҳуқуқий асослари. 11-14
1.2. Таълим муассасаларида ижара шартномалари – маблағ
туширишнинг самарали омили сифатида. 15-
2 - боб Косонсой туман 1-сони касб-ҳунар мактабида ижара
шартномаларининг тузилиши ва уларнинг таҳлили .
2.1. Касб-ҳунар мактабининг асосий молиявий-иқтисодий
кўрсаткичлари таҳлили.
2.2. Mуассасада ижара шартномалари асосида маблағлар
тушишини таҳлили ва уларни кўпайтириш омиллари.
Хулоса ва таклифлар
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати
Иловалар

берувчи)га тақдим этади. Ижа рага берувчи давлат мулкини ижарага бериш
мақсадида:
 ижарага берилаётган давлат мулкини хат ловдан ўтказади;
 ижара шартномаси лойиҳасини, давлат мул кини ижарага бериш
шартларини, ижара объек ти, шу жумладан, ундан фойдаланиш шартлари ни
ва бошқа зарур ахборотни тайёрлайди;
 ижарага берилаётган давлат мулки рўйхатини эълон қилади;
 д авлат мулки ижарасига буюртманома ларни қабул қилади ва уларнинг
рўйхатдан ўтказилишини, махфийлигини ва сақланишини таъминлайди;
 потенциал ижарага олувчиларнинг талаби бўйича уларга ижарага
берилаётган мол-мулк, унинг тавсифлари билан танишиш имкониятини
беради;
 ижарага берилаётган мол-мулкни тегиш ли хизматлар билан таъминлаш
бўйича битим лойиҳасини ишлаб чиқади, уни балансда сақловчи ҳамда
коммунал хизматлар ва фойда ланиш хизматлари кўрсатувчилар билан
келиша ди (зарурият бўлса);
 ижара тўловидан тушган маблағларни тақсимлайди.
Ижара шартномаси ижарага берувчи, ижара га олувчи ва балансда
сақловчи ўртасида тузи лади ҳамда ижара тўлови маблағлари (100%)
қуйидагича тақсимланади джет ташкилотлари балансидаги мол-мулк,
шунингдек, юридик шахсларнинг оммавий мулк
а) ижара тўлови маблағларининг 50 фоизи – тегишли бюджет
даромадига;
б) 10 фоизгача бўлган қисми – ижарага берув чига (ижарага бериш
марказлари);
в) қолган 40 фоизи ёки ижарага берувчига йўналтирилганидан қолгани
– давлат мулкини балансида сақловчига, яъни (бюджет ташкилот га)
йўналтирилади.

ташкилоти балансида турган мол-мулкни ижарага беришдан олинган
маблағларнинг бир қисми; белгиланган тартибда бюджет ташкилотлари
тасарруфида қолдириладиган маблағлар; ҳомийликдан олинган маблағлар
ҳисобидан шакллантирилади.
3) Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари ундириладиган
тўловлари:
Ў қувчилар ва тарбияланувчилар давлат мактабгача таълим муассасаларида,
умумтаълим мактабларининг куни узайтирилган гуруҳларида, мактаб-
интернатларда, ихтисослаштирилган олимпия захиралари мактаб-
интернатлари ва бошқа таълим муассасаларида сақлаб турилганлиги учун;
ўқувчилар болалар мусиқа ва санъат мактаблари ҳамда мактабдан ташқари
таълим муассасаларида таълим олганлиги учун; олий ва ўрта махсус, касб-
ҳунар таълими муассасаларида таълим олганлик учун; стационар даволаш-
профилактика муассасаларида даволанае9тганлар таркиби овқатланиши учун;
қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ундириладиган тўловлар
ҳисобидан шакллантирилади.
Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари
шакллантирилиши ва ушбу маблағларнинг мақсадли сарфланиши тўғрисида
тизимли ахборотларни шакллантириш ҳамда улар устидан назоратни жорий
этиш учун норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар асосида уларнинг ҳисоби ташкил
этилади. Бюджетдан ташқари маблағлар бўйича бухгалтерия ҳисоби бир
вақтнинг ўзида тегишли ғазначилик бўлинмаси ва бюджет ташкилотлари
томонидан юритилади. Бюджет ташкилотларининг ҳар бир бюджетдан
ташқари маблағлари бўйича молия органи томонидан шахсий ғазна ҳисоб
рақами очилиб, ғазначилик бўлинмаси томонидан ҳисоб рақамдаги пул
маблағлари ҳаракати фақатгина бошланғич ҳужжатлар асосида касса усулида
ҳисобга олинади. Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари
маблағлари ташкилотда ҳар бир маблағ бўйича даромадлар ва харажатлар
ҳисоб усулида алоҳида тарзда ҳисобга олинади. Ушбу маблағларнинг

Педагогик инновациялар, касб-ҳунар таълими бошқаруви ҳамда
педагогик кадрларни қайта тайёрлаш ва уларни малакасини ошириш
институти 3-оқим молия иқтисод ишлари бўйича директор
ўринбосарлари гуруҳи тингловчиси
Абдуллаев Расулжон Юсубжоновичнинг битирув малакавий ишига
РАҲБАР ХУЛОСАСИ
Т/р Баҳолаш турлари Олган
бали
1. Расмийлаштириш талабларга (услубий кўрсатмаларга) мослиги
2. Мустақил бажарилганлиги ва ижодий ёндошилганлиги
3. АННОТАЦИЯда битирув малакавий ишнинг қисқача мазмуни
ва амалий аҳамиятини очиб бера олганлиги
4. МУНДАРИЖАНИНГ тўғри тузилганлиги ва битирув
малакавий ишнинг таркибига мослиги
5. КИРИШ ҚИСМИ, яъни таълим муассасаси ҳ а қ и д а г и
м а ъ л у м о т н и нечоқлик битирув малакавий ишнинг мазмуни ва
моҳиятини очиб беришга хизмат қила олишлиги, масаланинг
долзарблигини ёрита олганлиги, мақсади ва вазифаларини аниқ
баён эта олганлиги
6. 1-БОБнинг, Касб-ҳунар таълими массасасини тизимдаги
ислоҳотлар асосида модернизациялаш учун малака ошириш
давомида олган билимлари асосида таҳлил қилинганлиги,
муаммоларнинг аниқланганлиги ва кўргазмали (иллюстратив)
материаллар билан бойитилганлиги
7. 2-БОБнинг, яъни концептуал ўзгаришлар асосида таълим
жараёнини ташкил этиш малака ошириш давомида олган
билимлари асосида чора тадбирлар режасининг мавжудлиги ва
унга ижодий ёндашилганлиги, уч йиллик режанинг ишлаб

равиш да бугунги кунда бюджет ташкилотларида фой даланилмаётган давлат
мулкини ижарага бериш тартиби ва унинг бухгалтерия ҳисобининг юри -
тилиши алоҳида аҳамиятга эга.
Бюджет ташкилотлари томонидан вақтинча фойдаланилмаётган
биноларни ва дав латнинг бошқа мол-мулкларини ижарага бериш Ўзбекистон
Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2009 йил 8 апрелдаги «Давлат
мулкини ижарага бериш тартибини такомиллаш тириш чора-
тадбирлари тўғрисида» ги 102-сонли қарори ҳамда шу қарор иловаси
«Давлат мулки ни ижарага бериш тартиби тўғрисида» ги Низом га
мувофиқ тартибга солинади. Ушбу қарор асо сида Ўзбекистон Республикаси
Давлат рақобат қўмитасининг Қорақалпоғистон Республикаси Давлат
рақобат қўмитаси, Ўзбекистон Республи каси Давлат рақобат қўмитасининг
вилоятлар ва Тошкент шаҳридаги ҳудудий бошқармалари ҳузуридаги Давлат
мулкини ижарага бериш мар казлари ташкил этилди ҳамда давлат мулкини
ижарага бериш шу марказлар орқали амалга оширилмоқда.
Давлат мулки – давлат корхоналари ва бю ни бошқарувчи ёхуд ваколатли
давлат орга ни томонидан тасарруф этиш ҳуқуқисиз уларга берилган мол-
мулки (давлат мулки объектлари ни инвестиция мажбуриятлари ва бошқа
мажбу риятлар билан сотиш ҳоллари бундан мустасно).
Ижарага берувчи – Қорақалпоғистон Республикаси Давлат рақобат
қўмитаси, Ўзбекистон Республикаси Давлат рақобат қўмитасининг вилоятлар
ва Тошкент шаҳридаги ҳудудий бошқармалари ҳузуридаги Давлат мулкини
ижа рага бериш марказлари.
Балансда сақловчи – ижарага берилаётган давлат мулки унинг балансида
ҳисобга олинган юридик шахс (бюджет ташкилоти).
Ижарага олувчи – белгиланган шартларда ва тартибда давлат мулки
бўйича ижара шартнома сини тузган юридик ёки жисмоний шахс.
Бюджет ташкилоти (балансда сақловчи) ижа рага берилиши лозим бўлган
давлат мулки ҳақидаги маълумотларни тайёрлаб, ижара мар кази (ижарага

 Интернет тармоғи орқали иш берувчи корхона ва
ташкилотларнинг иш фаолияти билан яқиндан таништириб бориш, бўлажак
иш жойига нисбатан меҳр ва масъулиятни ошириб бориш;
 Бюджетдан ташқари топлган маблағлар ва хамкор
ташкилотлардан тушган маблағлар ҳисобидан фаол ҳамда юқори
натижаларга эришган таълим олувчиларга стипендиялар жорий қилиш;
 Бизнесни касбий фаолиятда доимо қўллаб бориш;
 Меҳнат бозорида кадрлар рақобатбардошлигини ошириш
мақсадида кадрларга бўлган талабга асосан малака талаби даражасидаги
кадрлар тайёрлашни ташкил этиш;
 Таълим муассасаларида фаолият олиб бораётган кадрлар иш
тажрибасини ошириш мақсадида ўз соҳасига даҳлдор ишлаб чиқариш
корхоналарида қисқа муддатли малака ошириш курсларида ўқишини ташкил
этиш;

ташқари маблағлар
бўйича ҳақиқий
харажатларнинг
амалга оширилиши Ҳисобланган
ҳақиқий
харажатлар ташкилотларини
нг кредитор
карзлари фактуралар,
юк хати,
қайдномала
р, табеллар
Юзага келган мажбуриятларнинг тўланиши
1 Бюджетдан
ташқари маблағлар
бўйича юзага
келган
мажбуриятларнинг
тўланиши 340000-Бюджет
ташкилотларинин
г кредитор
карзлари 102400-Бюджет
ташкилотларини
нг бюджетдан
ташқари
маблағлари Шахсий
ғазна ҳисоб
рақамдан
кўчирма
1. Бухгалтерия ҳисобининг “Асосий хўжалик фаолиятидан тушган
даромадлар” номли 2-сон ва “Молиявий натижалар тўғрисидаги ҳисобот”
номли 3-сон миллий стандартларига асосан хўжалик юритувчи субъектлар
учун даромадларни тан олиш ва ҳисобда акс эттиришнинг аниқ меъзонлари
белгиланган. Аммо, бюджет ташкилотларида даромадларни, айниқса,
бюджетдан ташқари жамғармалар бўйича даромадларни тан олиш ва ҳисобда
акс эттириш бўйича аниқ тартиб белгиланмаган.
2. Бюджет ташкилотлари фаолият турига хос ишлаб чиқариш, хизмат
кўрсатиш ва ишларни бажариш бўйича бюджетдан ташқари маблағларни
шакллантиришлари мумкинлиги белгиланган. Ушбу фаолиятни амалга
оширишда “Махсулот (ишлар, хизматлар)ни ишлаб чиқариш ва сотиш
харажатларининг таркиби хамда молиявий натижаларни шакллантириш
тартиби тўғрисида”ги низомга асосан харажатларни ишлаб чиқариш ва
ишлаб чиқариш билан боғлиқ бўлмаган харажатларга ажратиб ҳисоб
олишлари зарур. Ишлаб чиқариш харажатлари билан боғлиқ ушбу низом
маҳсулот таннархини аниқлаш ва ишлаб чиқариш билан боғлиқ бўлмаган

2.2. Mуассасада ижара шартномалари асосида маблағлар
тушишини таҳлили ва уларни кўпайтириш омиллари.
Мисол. Ижарага берувчи, ижарага олувчи ва балансда сақловчи
ўртасида ижара шартнома си тузилди ҳамда ижара тўлови суммаси ойига
1000000 сўмга келишилди. Ижара шартномаси 1 йил муддатга тузилди.
Ижара шартномасига асосан 100% (1 000 000 сўмни) суммани ижара га
берувчи (ижарага бериш маркази) ҳар ойга қуйидаги тартибда тақсимлайди.
1) тегишли бюджет даромадига 50 %и – 500 000 сўм;
2) ижарага берувчига (ижарага бериш мар кази) 8%и – 80000 сўм;
3) балансида сақловчига (бюджет ташкило ти) 42%и – 420000 сўм.
Бюджет ташкилотлари «Бюджет ташкилотла ри даромадлари ва
харажатларининг бухгалте рия ҳисоби тўғрисида»ги Низомга мувофиқ бух -
галтерия ҳисобини юритадилар.
Ушбу низомга кўра:
тузилган ижара шартномасида белгиланган сумманинг ҳар ойга тўғри
келадиган улуши (бюд жет ташкилотининг улушига 42%) суммаси бух -
галтерия ҳисобида қуйидагича акс эттирилади:
Дебет: 159 «Бошқа дебитор ва кредиторлар билан ҳисоб-китоблар»
субсчёти 420000 сўм;
Кредит: 262 «Бюджет ташкилотини ривож лантириш жамғармаси бўйича
даромадлар» суб счёти 420000 сўм.
Тузилган ижара шартномаси бўйича белги ланган санада ижара тўлови
келиб тушганда бух галтерия ҳисобида қуйидагича акс эттирилади:
Дебет: 112 «Бюджет ташкилотини ривож лантириш жамғармаси
маблағлари» субсчёти 420 000 сўм;
Кредит: 159 «Бошқа дебитор ва кредиторлар билан ҳисоб-китоблар»
с убсчёти 420 000 сўм.

Хулоса ва таклифлар
Хулоса ўрнида шуни таъкидлаш мумкинки, бюджет ташкилотларининг
бюджетдан ташқари маблағларини шакллантириш имкониятлари ва
манбалари ҳамда ушбу фаолиятини амалга ошириш учун етарлича моддий
техник таъминот мавжуд. Ушбу имкониятлардан оқилона фойдаланиб
бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағларини кўпайтириш
давлат бюджети харажатларини қисқартиришга ва, ўз навбатида, солиқ
юкини камайтиришга хизмат қилади. Бюджет ташкилотларининг бюджетдан
ташқари маблағларини шакллантириш манбалари ва ушбу маблағларни
мақсадли сарфлашни таъминлаш учун қонунчилик асосида уларнинг
ҳисобини юритиш ҳамда такомиллаштириб бориш зарур. Бюджет
ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари шаклланиши ва уларнинг
мақсадли сарфланишини амалга ошириш, таҳлил қилиш бўйича тизимли
ахборотларни шакллантиришга қаратилган қуйидаги ишларни амалга
ошириш зарур:
1. Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари бўйича
даромадларни тан олиш ва ҳисобда акс эттириш бўйича аниқ меъзонларни
қамраб олган “Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари
жамғармалари” номли бюджет ҳисобининг стандартини ишлаб чиқиш ва
амалие9тга жорий этиш. Ушбу стандартда Бухгалтерия ҳисобининг “Асосий
хўжалик фаолиятидан тушган даромадлар” номли 2-сон миллий стандартига
ўхшаш бюджет ташкилотларининг ҳар бир бюджетдан ташқари
даромадларини тан олишнинг минимал талаблари ҳамда ҳисобда акс
эттириш тартибини белгилаш керак.
2. Бюджет ташкилотлари фаолият турига хос ишлаб чиқариш, хизмат
кўрсатиш ва ишларни бажаришда асосий воситаларнинг амортизацияси,
коммунал тўловлар, қўриқлаш хизматлари ва сақлаш харажатларини
маҳсулот таннархига киритиш ҳамда уларни бир бирликка тақсимот қилиш
тартибини соҳалар кесимида ишлаб чиқиш зарур.

5.1 600 000 сум
Жами 1 ойлик тушум 1 950 000 сумни 12 ойга 23 400 000 сумни ташкил
этди. Бу тушган тушумдан 5 дона моноблок ва 1 дона канон принтери
харид килиниб касб хунар балансига киритилди.

b о ’lmasa, x о ’jalik shartnomalarini bajarmaganlik va lozim darajada bajarmaganlik
uchun ushbu Qonunning 25-32-moddalarida nazarda tutilgan javobgarlik choralari
q о ’llaniladi. о ’jalik shartnomalarini tuzish, bajarish, о ’zgartirish va bekor qilish
vaqtida taraflar о ’rtasida kelib chiqadigan nizolar, shuningdek yetkazilgan zararni
qoplash t о ’g’risidagi nizolar qonun hujjatlarida belgilangan tartibda iqtisodiy sud
tomonidan, shartnomada nazarda tutilgan hollarda yoki taraflarning kelishuviga
binoan -hakamlik sudi tomonidan k о ’rib chiqiladi
1.2 Таълим муассасаларида идара шартномалари- маблағ
туширишнинг самарали омили сифатида
Бюджет ташкилотларида ривожлантириш жамғармаси даромадлари,
тиббие9т ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш
жамғармаси даромадлари, бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари
маблағларини ундириладиган тўловлари шакллантирилади.
1) Бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси даромадлари:
ҳисобот чорагининг сўнгги иш куни охирида харажатлар сметаси бўйича
тежалган маблағлар, капитал қўйилмаларни молиялаштириш учун назарда
тутилган маблағлар бундан мустасно; фаолият ихтисослиги бўйича
товарларни (ишларни, хизматларни) реализация қилишдан олинган
даромадлар; бюджет ташкилоти балансида турган мол-мулкни ижарага
беришдан олинган маблағларнинг бир қисми; белгиланган тартибда бюджет
ташкилотлари тасарруфида қолдириладиган маблағлар; ҳомийликдан
олинган маблағлар ҳисобидан шакллантирилади.
2) Тибби
еhт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва
ривожлантириш жамғармаси даромадлари:
тибби
е9т ташкилотига ажратиладиган бюджет маблағлари умумий ҳажмининг
5 фоизигача бўлган миқдорда бюджетдан ажратиладиган маблағлар; фаолият
ихтисослиги бўйича товарларни (ишларни, хизматларни) реализация
қилишдан олинган даромадлар; ҳисобот чорагининг сўнгги иш куни охирида
харажатлар сметаси бўйича тежалган маблағлар, капитал қўйилмаларни
молиялаштириш учун назарда тутилган маблағлар бундан мустасно; тибби
е9т

3. “Махсулот (ишлар, хизматлар)ни ишлаб чиқариш ва сотиш
харажатларининг таркиби хамда молиявий натижаларни шакллантириш
тартиби тўғрисида”ги низомга асосан молиявий натижалар тўғрисидаги
ҳисобот ва мазкур фаолият билан боғлиқ солиқ ҳисоботларини
шакллантириб, солиқ идораларига тақдим этилишини амалий жиҳатдан
ташкил этиш зарур. Натижада бюдет ташкилотларини молиялаштириш
манбаларидан бири ҳисобланган ишлаб чиқариш фаолияти натижалари
тўғрисида тизимли молиявий ахборотлар шаклланади.
Таклифлар:
 Ишлаб чиқариш корхоналарининг малакали мутахассисларини
таълим жараёнига жалб этиб бориш;
 Ишлаб чиқариш ва иш берувчи корхоналар билан икки
томонлама манфаатли ҳамкорлик шартномалари тузиш ва амалга ошириш;
 Худуддаги йирик корхона ва ташкилотларга тизимли равишда
касб-ҳунар коллежларини кластер асосида бириктириш;
 Келажакда импорт ўрнини босувчи маҳсулотлар ишлаб
чиқаришга қаратилган оқилона сиёсатнинг амалий ифодаси учун малакали
мутахассисларни тайёрлаш;
 Таълим муассасаларида иш берувчи корхона ва ташкилотлар
учун битирувчилар салоҳиятларни намойиш этувчи амалий кўргазмалар
ташкил этиш;
 Таълим муассасаларида мавжуд ўқув хоналарини амалиётга
хамоҳанг ҳолда жихозлаш (масалан ветеринария йўналиши учун ўқув
хоналарини ветеринария тизими кўринишига келтириш);
 Таълим муассасалари нинг расмий веб сайтига ўқув амалиётлари,
дарс жараёнларини, битирувчиларнинг касб маҳоратини акс эттирувчи
видеороликларни жойлаштириб бориш ва бу орқали иш берувчилар учун
кадрлар салоҳиятини кўрсатиб бериш;

чиқилганлиги ва уни таҳлил қилинганлиги, бобни кўргазмали
(иллюстратив) материаллар билан бойитилганлиги
8. ХУЛОСАНИ мавзудан келиб чиққан тарзда берилганлиги,
ТАКЛИФЛАРНИ эса аниқ ва амалга йўналтирилган қилиб
берилганлиги
9. ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАРНИ услубий йўриқнома
асосида ва матндан келиб чиққан тарзда берилганлиги
10. ПРЕЗЕНТАЦИЯНИНГ мавзудан келиб чиққан тарзда
тайёрланганлиги, кўргазмали қилиб берилганлиги ва битирув
малакавий ишга илова қилинганлиги
Жами тўпланган баллар
Р а ҳ б а р Д.Раҳматуллаева

Касб-ҳунар мактабларида ижара шартномалари асосида маблағлар тушишини ташкил этиш

Купить