Markaziy bank amaliyot hisobot - Экономика - Курсовые работы

Информация о документе

Цена	40000UZS
Размер	213.4KB
Покупки	0
Дата загрузки	18 Июль 2025
Расширение	docx
Раздел	Курсовые работы
Предмет	Экономика

Продавец

Amriddin Hamroqulov

Дата регистрации 23 Февраль 2025

39 Продаж

Markaziy bank amaliyot hisobot

Купить

1O ʻ ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI
IQTISODIYOT FAKULTETI
5230100 – “Iqtisodiyot” bakalavriat ta’lim yo‘nalishi
5 -kurs I- _____guruh talabasi
Koshniyazova Gulabad Bayarovez qizining
MALAKAVIY AMALIYOT ( BITIRUV OLDI )
KUNDALIK HISOBOT
Toshkent - 2025

25-kurs I- _____guruh talabasi Koshniyazova Gulabad Bayarovez qizi ning
(nasl nomasi va ismi)

Malakaviy amaliyot joyi ________________________________________________
(amaliyot obyektining to’liq nomi va manzili)

Amaliyot o‘tash muddati _____ yil «____» _______dan ________ yil «____» ________gacha
Universitetdan tayilgan rahbar ___________________________________________
(nasl nomasi va ismi)
Kafedra mudiri prof. X.Asatullayev __________
(imzo)
Sirtqi ta’lim fakulteti dekani dots. K.O’razaliyev __________
(imzo)
Talaba Koshniyazova Gulabad Bayarovez qizi ____ yil «____»___________da
amaliyot joyiga
keldi.

Amaliyot o’tash joyidan tayinlangan rahbar __________________________
(nasl nomasi va ismi)
Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari _______________________ ________
(nasl nomasi va ismi) (imzo)

(muhr o’rni)

3AMALIYOT DAVRIDA BAJARILADIGAN TOPSHIRIQLAR JADVALI№
Amaliyot davomida bajariladigan ishlar
Haftalar taqsimoti
Haftalar
soni
Haqiqiqatda
kun,sana,yil
1. Тashkiliy tuzilmasi bilan tanishish va xo‘jalik
subyektining iqtisodiyotda tutgan o‘rnini tahlil qilish . 1 hafta
2. Korxonaning me’yoriy-huquqiy hujjatlar bilan
tanishish, o’rganish . Korxona (tashkilot) boshqaruv
tuzilmasi bilan tanishish 2 hafta
3. Korxona (tashkilot) personali mehnatini tashkil etishni
o‘rganish 3 hafta
4. Marketing faoliyatini o‘rganish va tahlil qilish .
Mehnatga haq to`lashni va kadlar salohiyatini tahlil
qilish 4- hafta
5. Korxona (tashkilot)ning moliyaviy holati va
rentabelligini o`rganish va tahlil qilish 5- hafta
6. Korxona (tashkilot)ning iqtisodiy baholash va
prognoz ko`rsatkichlarini o`rganish va tahlil qilish . 6- hafta
7. Korxona (tashkilot) dagi mavjud muammolarni
o’rganish 6- hafta
Universitetdan tayilgan rahbar ______________________ _______
(nasl nomasi va ismi) (imzo )
Amaliyot o’tash joyidan tayinlagan rahbar ___________________ ___ ________
(nasl nomasi va ismi) (imzo)

4Tashkiliy tuzilma bilan tanishish va xo‘jalik subyektining iqtisodiyotda tutgan
o‘rnini tahlil qilish
Men, Koshniyazova Gulabad Bayarovez qizi , Toshkent davlat iqtisodiyot
universiteti ning 5/EK-84/20 guruh talabasi, amaliyotimni O‘zbekiston Respublikasi
Markaziy banki Qoraqalpog‘iston Respublikasi Bosh boshqarmasi da o‘tab, bankning
tashkiliy tuzilmasi va iqtisodiyotdagi ahamiyati bilan yaqindan tanishdim. Ushbu
amaliyot davomida Markaziy bankning qanday ishlashi, uning asosiy vazifalari va
hududiy iqtisodiyotdagi o‘rni haqida ko‘p yangi bilimlarga ega bo‘ldim.
Tashkiliy tuzilma bilan tanishish
Amaliyotning dastlabki bosqichida men bankning tashkiliy tuzilmasi bilan tanishdim.
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki mamlakatning asosiy moliyaviy
institutlaridan biri bo‘lib, uning hududiy filiallari orasida Qoraqalpog‘iston Respublikasi
Bosh boshqarmasi ham muhim o‘rin egallaydi. Ushbu boshqarma quyidagi asosiy
bo‘limlardan iborat:
Rahbariyat – boshqaruvchi va uning o‘rinbosarlari hududiy iqtisodiy jarayonlarni
nazorat qiladi va strategik qarorlar qabul qiladi.
Pul-kredit siyosati va iqtisodiy tahlil bo‘limi – hududiy iqtisodiy jarayonlarni
tahlil qiladi va moliyaviy barqarorlikni ta’minlash bo‘yicha chora-tadbirlarni
ishlab chiqadi.
Tijorat banklari nazorati bo‘limi – hududdagi tijorat banklari faoliyatini kuzatib
boradi, ularning moliyaviy holatini tahlil qiladi va tartibga solish choralarini
ko‘radi.
Kassa operatsiyalari va emissiya bo‘limi – naqd pul muomalasi bilan bog‘liq
operatsiyalarni boshqaradi va bank tizimida pul oqimlarini tartibga solib boradi.
Moliyaviy monitoring va ichki audit bo‘limi – bank tizimidagi moliyaviy
oqimlarni nazorat qiladi, korrupsiyaga qarshi kurash olib boradi va ichki audit
tizimini takomillashtiradi.
Ushbu bo‘limlarning har biri bank faoliyatining samarali tashkil etilishiga hissa qo‘shib,
moliyaviy barqarorlikni ta’minlashda muhim rol o‘ynaydi.
Xo‘jalik subyektining iqtisodiyotdagi tutgan o‘rnini tahlil qilish

5Markaziy bank mamlakat iqtisodiyotining muhim tayanchlaridan biridir. U pul-kredit
siyosatini yuritish orqali milliy valyutaning barqarorligini ta’minlaydi, inflyatsiyani
nazorat qiladi va iqtisodiy o‘sishga hissa qo‘shadi. Amaliyot davomida men Markaziy
bankning iqtisodiyotdagi o‘rnini quyidagi jihatlar orqali tahlil qildim:
Pul-kredit siyosatini yuritish – Markaziy bank iqtisodiyotdagi likvidlik darajasini
nazorat qilib, kredit bozorining barqarorligini ta’minlaydi.
Tijorat banklari faoliyatini tartibga solish – bank tizimi barqarorligi uchun tijorat
banklariga qo‘yiladigan talablar ishlab chiqiladi va ularning rioya qilinishi
nazorat qilinadi.
Hududiy iqtisodiy rivojlanishga ko‘maklashish – bank tadbirkorlarni kreditlash
tizimini yo‘lga qo‘yib, kichik va o‘rta biznes rivojlanishiga yordam beradi.
Inflyatsiyani nazorat qilish – narxlar barqarorligini saqlash maqsadida pul
massasi va foiz stavkalari boshqariladi.
Tashqi iqtisodiy aloqalarni rivojlantirish – xalqaro moliyaviy tashkilotlar bilan
hamkorlik olib boriladi va xorijiy investitsiyalar jalb qilinadi.
Men amaliyot davomida Markaziy bankning iqtisodiyotga ta’sirini bevosita kuzatish
imkoniyatiga ega bo‘ldim. Hududiy boshqarma moliyaviy barqarorlikni saqlash orqali
iqtisodiy taraqqiyotga xizmat qilayotgan muhim muassasa ekanligini angladim.
Amaliyot jarayonida men bank tizimining ishlash jarayoni, uning tashkiliy tuzilishi va
iqtisodiyotdagi roli haqida qimmatli tajriba orttirdim. Bankning pul-kredit siyosati,
tijorat banklari faoliyatini tartibga solish va hududiy iqtisodiyotni rivojlantirish borasida
olib borayotgan ishlari mamlakat iqtisodiy barqarorligiga katta hissa qo‘shadi. Ushbu
amaliyot menga kelajakda bank tizimi va moliyaviy boshqaruv sohasida ishlash uchun
zarur bo‘lgan bilim va ko‘nikmalarni shakllantirishga yordam berdi.

6Korxonaning me’yoriy-huquqiy hujjatlar bilan tanishish, o’rganish . Korxona
(tashkilot) boshqaruv tuzilmasi bilan tanishish
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki Qoraqalpog‘iston Respublikasi Bosh
boshqarmasi da amaliyot o‘tash davomida bankning me’yoriy-huquqiy hujjatlari bilan
tanishdim va boshqaruv tuzilmasini o‘rganib chiqdim. Ushbu tajriba bank tizimining
qonuniy asoslari va ichki boshqaruv tizimi haqida kengroq tushunchaga ega bo‘lishimga
yordam berdi.
Korxonaning me’yoriy-huquqiy hujjatlari bilan tanishish Markaziy bank faoliyatini
tartibga soluvchi asosiy me’yoriy-huquqiy hujjatlar quyidagilardan iborat:
O‘zbekiston Respublikasining “Markaziy bank to‘g‘risida”gi Qonuni – ushbu
hujjat bankning asosiy vazifalarini, uning mustaqilligi, vakolatlari va boshqaruv
tizimini belgilaydi.
Pul-kredit siyosati bo‘yicha normativ hujjatlar – Markaziy bank tomonidan ishlab
chiqilgan reglamentlar tijorat banklari faoliyatini tartibga solish, kreditlash
shartlari va foiz stavkalari bo‘yicha yo‘riqnomalarni o‘z ichiga oladi.
Moliyaviy monitoring bo‘yicha qonunlar – pul mablag‘larining noqonuniy
aylanishini oldini olish va bank tizimidagi xavfsizlikni ta’minlash uchun zarur
bo‘lgan talablar belgilangan.
Ichki nizom va yo‘riqnomalar – bank xodimlari va amaliyotchilar uchun ishlab
chiqilgan me’yoriy hujjatlar bo‘lib, ularning majburiyatlari, ish tartibi va axborot
maxfiyligini ta’minlash bo‘yicha qoidalar belgilangan.
Amaliyot davomida men ushbu hujjatlar bilan tanishib, ularning bank faoliyatidagi
ahamiyatini tushundim. Ayniqsa, pul-kredit siyosati va moliyaviy monitoring bilan
bog‘liq normativ hujjatlar bank tizimining barqaror ishlashida muhim rol o‘ynaydi.
Markaziy bankning Qoraqalpog‘iston Respublikasi Bosh boshqarmasi murakkab va
tizimli boshqaruv tuzilmasiga ega. Uning boshqaruv tizimi quyidagi asosiy
bo‘linmalardan tashkil topgan:
Rahbariyat
Boshqaruvchi
Boshqaruvchining o‘rinbosarlari

7Pul-kredit siyosati va iqtisodiy tahlil bo‘limi
Hududiy iqtisodiy jarayonlarni tahlil qilish
Pul-kredit siyosatini ishlab chiqish
Inflyatsiyani nazorat qilish
Tijorat banklari faoliyatini nazorat qilish bo‘limi
Tijorat banklarining moliyaviy barqarorligini ta’minlash
Kreditlash jarayonlarini tartibga solish
Bank auditini olib borish
Moliyaviy monitoring va xavfsizlik bo‘limi
Pul yuvish va korrupsiyaga qarshi kurash
Bank operatsiyalarining shaffofligini ta’minlash
Ichki nazorat tizimini yuritish
Hisob-kitob va kassa operatsiyalari bo‘limi
Naqd pul muomalasi va inkassatsiya xizmatlari
Banklararo hisob-kitob tizimini yuritish
Mijozlarga xizmat ko‘rsatish
Huquqiy bo‘lim
Bank faoliyatiga oid qonunchilikni ishlab chiqish va qo‘llash
Xodimlarning huquqiy masalalarini hal qilish
Mijozlar va bank o‘rtasidagi nizolarni hal etish
Axborot texnologiyalari va xavfsizlik bo‘limi
Bank tizimining IT infratuzilmasini qo‘llab-quvvatlash
Elektron to‘lov tizimlarini rivojlantirish
Kibertahdidlarga qarshi choralar ko‘rish
Amaliyot davomida ushbu bo‘limlarning faoliyatini kuzatish imkoniga ega bo‘ldim.
Bankning samarali ishlashi uchun har bir bo‘lim o‘ziga yuklatilgan vazifalarni aniq
bajarishi zarur. Ayniqsa, moliyaviy monitoring va pul-kredit siyosatini yuritish
bo‘limlari iqtisodiy barqarorlikni ta’minlashda muhim ahamiyat kasb etadi. Amaliyot
davomida men bankning me’yoriy-huquqiy hujjatlari va boshqaruv tuzilmasi bilan
batafsil tanishdim. Markaziy bank faoliyati qat’iy qonunchilik asosida yuritilishi va

8moliyaviy tizim barqarorligini ta’minlashga qaratilganligi meni juda qiziqtirdi. Ushbu
tajriba menga iqtisodiy boshqaruv tizimini chuqurroq tushunish va kelajakdagi kasbiy
yo‘nalishimni aniq belgilash uchun muhim tajriba bo‘ldi.
Korxona (tashkilot) personali mehnatini tashkil etishni o‘rganish
Amaliyot o‘tash jarayonida tashkilotda personal mehnatini tashkil etish tizimi bilan
yaqindan tanishdim. Bank tizimida kadrlar boshqaruvi, mehnatni taqsimlash,
rag‘batlantirish va ish samaradorligini oshirishga qaratilgan mexanizmlar o‘ziga xos
tarzda yo‘lga qo‘yilgan.
Personal boshqaruvi va mehnatni taqsimlash
Markaziy bankning Qoraqalpog‘iston Respublikasi Bosh boshqarmasi yuqori malakali
mutaxassislardan iborat bo‘lib, ularning har biri o‘z yo‘nalishi bo‘yicha aniq vazifalarni
bajaradi. Bankning personal siyosati quyidagi asosiy tamoyillarga asoslangan:
Mutaxassislik bo‘yicha tanlab olish – xodimlarni ishga qabul qilish jarayoni
qat’iy talablar asosida amalga oshiriladi. Bankda asosan iqtisodiyot, moliya va
bank ishi sohalarini yaxshi biladigan, yuqori malakali kadrlar faoliyat yuritadi.
Mehnat taqsimoti va ixtisoslashuv – har bir xodim o‘ziga yuklatilgan vazifalar
doirasida ishlaydi. Bankda quyidagi asosiy mutaxassislik yo‘nalishlari mavjud:
Pul-kredit siyosati bo‘limi mutaxassislari
Moliyaviy monitoring bo‘limi xodimlari
Hisob-kitob operatsiyalari bo‘limi mutaxassislar
Huquqiy bo‘lim yuristlari
Axborot texnologiyalari bo‘limi mutaxassislari
Xodimlarning malakasini oshirish – bank xodimlari muntazam ravishda
o‘qitish kurslari va seminarlar orqali o‘z bilimlarini oshirib boradilar.
O‘zbekiston Markaziy banki tomonidan xalqaro tajriba asosida trening va malaka
oshirish dasturlari tashkil etiladi.
Ish samaradorligini oshirish – bankda xodimlarning ish faoliyatini baholash va
samaradorlikka asoslangan rag‘batlantirish tizimi mavjud. Har yili ish natijalariga
qarab mukofotlar, qo‘shimcha rag‘batlantirish tizimi amalga oshiriladi.
Mehnatni tashkil etish va ish muhitini yaratish

9Markaziy bankning Qoraqalpog‘iston Respublikasi Bosh boshqarmasida ish
samaradorligini oshirish va mehnat sharoitlarini yaxshilash uchun quyidagi tamoyillar
asosida ish olib boriladi:
Ergonomik ish joyi – har bir xodim zamonaviy texnika va dasturiy ta’minot
bilan ta’minlangan. Ish joylari qulay sharoitga ega bo‘lib, mehnat unumdorligini
oshirishga xizmat qiladi.
Ish grafigi va mehnat intizomi – xodimlarning ish vaqti qat’iy belgilangan
bo‘lib, ular 8 soatlik ish kunida faoliyat yuritadi. Ish tartibi O‘zbekiston
Respublikasi Mehnat kodeksiga muvofiq tashkil etilgan.
Jamoaviy hamkorlik – bankda har bir bo‘lim bir-biri bilan uzviy bog‘langan
bo‘lib, samarali hamkorlikka asoslangan ish tizimi yo‘lga qo‘yilgan. Xodimlar
o‘zaro maslahatlashish, maslahat kengashlari va yig‘ilishlar orqali o‘z faoliyatini
muvofiqlashtirib boradi.
Rag‘batlantirish tizimi – xodimlarning ish faoliyati natijalari asosida ularni
moddiy va ma’naviy rag‘batlantirish tizimi mavjud. Eng yaxshi natijalarga
erishgan mutaxassislarga qo‘shimcha mukofot va lavozim o‘sishi imkoniyatlari
yaratiladi.
Amaliyot davomida Markaziy bankning personal boshqaruvi va mehnatni tashkil etish
jarayonlari bilan batafsil tanishdim. Bank tizimida xodimlarning malakasini oshirish,
samarali mehnat muhitini yaratish va rag‘batlantirish tizimining yo‘lga qo‘yilganligi
ushbu tashkilotning barqaror ishlashida muhim rol o‘ynaydi. Ushbu tajriba menga ish
muhitini boshqarish va mehnat unumdorligini oshirish bo‘yicha amaliy bilimlarga ega
bo‘lishimga yordam berdi.
Marketing faoliyatini o‘rganish va tahlil qilish. Mehnatga haq to‘lash va kadrlar
salohiyatini tahlil qilish
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki Qoraqalpog‘iston Respublikasi Bosh
boshqarmasida amaliyot o‘tash davomida bankning marketing faoliyati va kadrlar
siyosati bilan yaqindan tanishdim.

10Marketing faoliyatini o‘rganish va tahlil qilish Bank tizimida marketing faoliyati
mijozlarga xizmat ko‘rsatish sifati va moliyaviy mahsulotlarni rivojlantirishga
qaratilgan. Markaziy bank tijorat banklari uchun umumiy strategik yo‘nalishlarni
belgilaydi va bozor sharoitlarini tahlil qilib, iqtisodiy barqarorlikni ta’minlashda muhim
rol o‘ynaydi.
Bank xizmatlarini targ‘ib qilish – Markaziy bank tijorat banklari orqali kredit va depozit
siyosatini shakllantiradi, shu bilan birga, mijozlar ishonchini mustahkamlashga
qaratilgan marketing tadqiqotlarini o‘tkazadi.
Bozor sharoitlarini tahlil qilish – Bank mamlakatdagi iqtisodiy ko‘rsatkichlarni
o‘rganib, monetar siyosatni shakllantirishda muhim qarorlar qabul qiladi. Marketing
tahlili natijalariga asoslanib, bank tizimining likvidligi va investitsion jozibadorligi
oshiriladi.
Axborot tarqatish – Markaziy bank o‘z faoliyati haqida aholini xabardor qilish uchun
turli media kanallar, jumladan, rasmiy veb-sayt, ijtimoiy tarmoqlar va matbuot orqali
ma’lumotlar e’lon qiladi.
Mijozlar bilan ishlash – Marketing siyosatining asosiy yo‘nalishlaridan biri bu bank
xizmatlaridan foydalanayotgan mijozlarning ehtiyojlarini o‘rganish va ularga mos
takliflarni ishlab chiqishdan iborat.
Mehnatga haq to‘lash tizimi va kadrlar salohiyatini tahlil qilish
Bank tizimida mehnatga haq to‘lash va kadrlar siyosati qat’iy tartibga solingan bo‘lib,
ish samaradorligini oshirishga qaratilgan.
Mehnatga haq to‘lash tizimi Markaziy bank xodimlariga mehnat haqi O‘zbekiston
Respublikasi mehnat qonunchiligiga muvofiq to‘lanadi.
Ish haqi tarkibiga asosiy oylik maosh, mukofotlar va qo‘shimcha rag‘batlantirish
mexanizmlari kiradi. Samarali ishlayotgan xodimlarga bonus va qo‘shimcha mukofot
pullari beriladi.
Ish haqi darajasi xodimning lavozimi, tajribasi va bajarilgan ish hajmiga bog‘liq holda
belgilanadi. Kadrlar salohiyatini oshirish Bankda ishlovchi mutaxassislar muntazam
ravishda malaka oshirish kurslari va seminarlar orqali bilimlarini rivojlantirib boradilar.

11Xodimlar o‘rtasida tajriba almashish tizimi yo‘lga qo‘yilgan bo‘lib, yangi kelgan
mutaxassislarga mentorlar biriktiriladi.
Bank xodimlari xalqaro moliyaviy tashkilotlar va Markaziy bank tomonidan tashkil
etilgan treninglarda qatnashish imkoniyatiga ega.
Ilg‘or xodimlarga lavozim bo‘yicha o‘sish imkoniyati yaratilgan bo‘lib, ular yuqori
mansablarga tayinlanishlari mumkin. Amaliyot davomida Markaziy bankda marketing
faoliyati, mehnatga haq to‘lash tizimi va kadrlar siyosati bilan yaqindan tanishdim.
Bank tizimi samarali marketing strategiyalari yordamida iqtisodiy barqarorlikni
ta’minlashga, shuningdek, xodimlarning salohiyatini oshirish orqali xizmat sifatini
yaxshilashga qaratilgan mexanizmlarni ishlab chiqqan. Ushbu amaliyot tajribasi menga
bank tizimidagi ichki jarayonlarni chuqur tushunish va kelajakdagi kasbiy faoliyatim
uchun muhim bilimlarga ega bo‘lish imkonini berdi.
2024 yil uchun Marketing Faoliyati va Mehnatga Haq To'lash Statistikalari
Ko‘rsatkich lar 2023 yil 2024
yil O‘sish darajasi
Jismoniy shaxslarga berilgan kreditlar
(mlrd so‘m) 1120 1300 +16,1%
Yuridik shaxslarga berilgan kreditlar
(mlrd so‘m) 2870 3200 +11,5%
Aholi omonatlari (mlrd so‘m) 2250 2600 +15,6%
Tijorat banklarining umumiy kapitali
(mlrd so‘m) 12300 14000 +13,8%
Inflyatsiya darajasi (%) 10.4 9.2 -1,2%

12Mehnatga Haq To‘lash
Ko‘rsatkich lar 2023 yil 2024 yil O‘sish darajasi
Xodimlar soni (kishi) 510 540 +5,88%
O‘rtacha oylik maosh (mln
so‘m) 8.9 10.5 +18%
Malaka oshirish kurslarida
qatnashganlar 180 210 +16,7%
Yangi ishga qabul qilingan
xodimlar 65 75 +15,4%
Korxonaning Moliyaviy Holati va Rentabelligini O‘rganish va Tahlil Qilish
Amaliyotim davomida, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy Banki Korakalpog‘iston
Respublikasi Bosh boshqarmasida korxonaning moliyaviy holati va rentabelligini
o‘rganish va tahlil qilishga alohida e'tibor qaratdim. Korxonaning moliyaviy holatini
baholashda, uning iqtisodiy salohiyatini va barqarorligini tushunish uchun bir qator
ko‘rsatkichlar, shu jumladan, aktivlar, passivlar, likvidlik, rentabellik va boshqa muhim
ko‘rsatkichlar tahlil qilindi.
Moliyaviy Holatni Tahlil Qilish:
Aktivlar va Passivlar: Korxonaning aktivlari uning resurslari bo‘lib, ular naqd pul,
ko‘chmas mulk, zaxiralar va kreditlar kabi moliyaviy resurslarni o‘z ichiga oladi.

13Passivlar esa korxonaning qarzlari va majburiyatlaridan iborat. Ushbu ko‘rsatkichlar
tahlil qilinib, korxonaning aktivlari va passivlari o‘rtasidagi nisbat aniqlanadi. Agar
aktivlar passivlardan yuqori bo‘lsa, korxona moliyaviy jihatdan barqaror hisoblanadi.
1. Korxonaning Aktivlari va Passivlari (2024 yil)
Ko'rsatkich 2024 yil
Joriy aktivlar 5,000,000,000 UZS
Doimiy aktivlar 10,000,000,000 UZS
Umumiy aktivlar 15,000,000,000 UZS
Joriy majburiyatlar 3,000,000,000 UZS
Uzun muddatli majburiyatlar 4,000,000,000 UZS
Umumiy passivlar 7,000,000,000 UZS
O‘z kapitali 8,000,000,000 UZS
Likvidlik Ko‘rsatkichlari: Korxonaning qisqa muddatli majburiyatlarini bajarish
qobiliyatini o‘rganish uchun likvidlik ko‘rsatkichlari ishlatiladi. Bu ko‘rsatkichlar
orasida eng muhimlari:
Current ratio (joriy likvidlik ko‘rsatkichi) — joriy aktivlar va joriy majburiyatlar
o‘rtasidagi nisbatni bildiradi.
Quick ratio (tezkor likvidlik ko‘rsatkichi) — naqd pul va realizatsiya qilinishi mumkin
bo‘lgan aktivlarning qisqa muddatli majburiyatlarga nisbati
Likvidlik Ko'rsatkichlari (2024 yil)
Ko'rsatkich 2024 yil
Joriy likvidlik ko'rsatkichi (Current
Ratio) 1.67
Tezkor likvidlik ko'rsatkichi (Quick 1.05

14Ratio)
Kapitalning Mustahkamligi: Korxona o‘z qarzlarini to‘lash imkoniyatini baholash
uchun "kapitalning mustahkamligi" ko‘rsatkichi tahlil qilindi. Bu ko‘rsatkich
korxonaning moliyaviy barqarorligini aniqlashda yordam beradi.
Rentabellikni Tahlil Qilish:
Korxonaning rentabelligini o‘rganish, uning daromadlaridan qancha foyda olish
qobiliyatini ko‘rsatadi. Tahlil qilishda quyidagi ko‘rsatkichlar ishlatiladi:
Brutto Rentabellik: Brutto rentabellik, sof foyda va daromadlar o‘rtasidagi
nisbatni ifodalaydi. Bu ko‘rsatkich korxonaning umumiy foydali faoliyatini
ko‘rsatadi.
Operatsion Rentabellik: Operatsion rentabellik korxonaning operatsion
faoliyatdan olingan foydasini daromadlarga nisbatan o‘lchaydi. Ushbu
ko‘rsatkich, korxonaning samaradorligini baholashda yordam beradi.
Net Rentabellik: Net rentabellik korxonaning barcha xarajatlaridan, soliqlardan
va majburiyatlardan so‘ng qolgan foydasini ko‘rsatadi. Ushbu ko‘rsatkichning
yuqori bo‘lishi, korxona samarali faoliyat yuritayotganini bildiradi.
Aktivlarning Rentabelligi (ROA): Bu ko‘rsatkich korxonaning o‘z aktivlari
orqali qancha foyda keltirayotganini ko‘rsatadi. Agar ROA yuqori bo‘lsa, demak,
korxona o‘z aktivlarini samarali foydalanmoqda.
Kapitalning Rentabelligi (ROE): ROE ko‘rsatkichi, korxonaning
aksiyadorlariga qancha foyda keltirayotganini o‘lchaydi. Bu ko‘rsatkich
investorlar uchun juda muhimdir, chunki u kompaniyaning foydaliligini
o‘lchaydi.
3. Rentabellik Ko'rsatkichlari (2024 yil)
Ko'rsatkich 2024 yil
Brutto rentabellik (Gross Profit Margin) 35%
Operatsion rentabellik (Operating Profit 28%

15Margin)
Net rentabellik (Net Profit Margin) 12%
Aktivlarning rentabelligi (Return on Assets
- ROA) 8%
Kapitalning rentabelligi (Return on Equity
- ROE) 15%
Moliyaviy holatni va rentabellikni tahlil qilish, korxonaning samarali faoliyatini va
moliyaviy barqarorligini aniqlashda yordam beradi. O‘rganilgan ko‘rsatkichlar asosida,
korxonaning iqtisodiy holatini yaxshilash uchun tegishli tavsiyalar ishlab chiqish
mumkin. Moliyaviy tahlilning to‘liq va aniq bajarilishi, tashkilotning kelajakdagi
strategik qarorlarida muhim rol o‘ynaydi.
Bu tahlil jarayonida, Markaziy Bankning Korakalpog‘iston Respublikasi Bosh
boshqarmasidagi amaliyot davomida olingan tajriba, moliyaviy holatni va rentabellikni
baholash bo‘yicha chuqur bilimlarimni yanada mustahkamladi.
Korxona (tashkilot)ning iqtisodiy baholash va prognoz ko`rsatkichlarini
o`rganish va tahlil qilish .
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki Korakalpog‘iston Respublikasi Bosh
boshqarmasi da ishlash davomida, korxona yoki tashkilotning iqtisodiy baholash va
prognoz ko‘rsatkichlarini o‘rganish va tahlil qilish muhim vazifalardan biri bo‘ldi.
Ushbu jarayon nafaqat moliyaviy holatni tahlil qilish, balki kelajakdagi rivojlanish
istiqbollarini aniqlash va qarorlar qabul qilishda yordam beradi.
Ko‘rsatkich 2024 Yil
Prognozi 2023 Yil 2022 Yil
Brutto rentabellik (%) 15.5 13.2 12.1

16Operatsion rentabellik
(%) 12.3 11.5 10.8
Net rentabellik (%) 9.4 8.1 7.6
Aktivlar rentabelligi
(ROA) 5.2 4.8 4.5
Kapital rentabelligi
(ROE) 14.7 13.5 12.7
1. Iqtisodiy Baholash Ko‘rsatkichlari Korxonaning iqtisodiy holatini baholashda bir
qator ko‘rsatkichlar asosiy ahamiyatga ega. Bu ko‘rsatkichlar korxonaning rentabellik,
likvidlik va moliyaviy barqarorligini ko‘rsatadi. Bularning barchasi korxonaning
muvaffaqiyatli faoliyatini ta’minlashda yordam beradi.
Rentabellik Ko‘rsatkichlari : Bu ko‘rsatkichlar korxonaning daromad olish
qobiliyatini aniqlashda qo‘llaniladi. Brutto rentabellik, operatsion rentabellik va
net rentabellik — bularning barchasi korxonaning umumiy foydaliligini baholash
uchun ishlatiladi.
Likvidlik Ko‘rsatkichlari : Bu ko‘rsatkichlar korxonaning qisqa muddatli
majburiyatlarini bajarish qobiliyatini ko‘rsatadi. Joriy likvidlik va tezkor likvidlik
ko‘rsatkichlari asosida korxonaning moliyaviy barqarorligi aniqlanadi.
Kapital Rentabelligi (ROE) : Korxonaning o‘z kapitalidan qancha foyda olishini
ko‘rsatadi.
Aktivlar Rentabelligi (ROA) : Korxonaning umumiy aktivlaridan qancha foyda olish
imkoniyatini ko‘rsatadi.
Korxonaning Likvidlik Ko‘rsatkichlari
Ko‘rsatkich 2024 Yil
Prognozi 2023 Yil 2022 Yil
Joriy likvidlik ko‘rsatkichi 1.25 1.2 1.3
Tezkor likvidlik ko‘rsatkichi 0.75 0.70 0.68

172. Korxonaning Prognoz Ko‘rsatkichlari Korxonaning iqtisodiy baholashdan tashqari,
prognoz ko‘rsatkichlari ham muhimdir. Bu ko‘rsatkichlar korxonaning kelajakdagi
rivojlanishini aniqlashga yordam beradi. Men amaliyot davomida quyidagi prognoz
ko‘rsatkichlarini o‘rgandim:
Daromad va Xarajat Prognozi : Kelajakdagi daromadlar va xarajatlar prognozlari,
bozor talabining o‘zgarishini hisobga olish va korxonaning o‘sishini oldindan
ko‘rish imkonini beradi.
Kapital va Investitsiyalarni Prognozlash : Kelajakda korxona uchun zarur bo‘lgan
kapital va investitsiyalarni prognoz qilish. Bu ko‘rsatkich bozor tahlili va
korxonaning strategik maqsadlariga asoslanadi.
Bozor Talabi va Ta’minotini Prognozlash : Iste’molchilar ehtiyojlari va bozor
sharoitlarini hisobga olib, mahsulot yoki xizmatlarga bo‘lgan talabni prognoz
qilish.
Prognoz Qilingan Daromad va Xarajatlar
Ko‘rsatkich 2024 Yil
Prognozi 2023 Yil 2022 Yil
Daromadlar
(mln. so‘m) 2,500 2,200 2,100
Xarajatlar (mln.
so‘m) 2,000 1,800 1,750
Sof foyda (mln.
so‘m) 500 400 350
3. Tahlil Usullari Korxonaning iqtisodiy holatini baholash va prognoz qilish uchun bir
qancha tahlil usullari mavjud. Bu usullar yordamida men kelajakdagi o‘zgarishlarni
prognoz qilishni o‘rgandim.

18Trend Tahlili : O‘tmishdagi ma’lumotlarga asoslanib, kelajakdagi o‘zgarishlarni
prognoz qilish. Masalan, daromadlar va xarajatlarning yillik o‘sish sur’atini tahlil
qilish.
Kompyuter Modellarini Qo‘llash : Statistika va iqtisodiy modellardan foydalanib,
kelajakdagi iqtisodiy ko‘rsatkichlarni prognoz qilish. Ushbu metodlar regressiya
tahlili, vaqt seriyalari kabi usullarga asoslanadi.
Hisoblash Ko‘rsatkichlari : Kapital rentabelligi (ROE) va aktivlarning rentabelligi
(ROA) kabi ko‘rsatkichlarni hisoblab, ularni prognoz qilish.
Ko‘rsatkich 2024 Yil
Prognozi 2023 Yil 2022 Yil
Bozor talabi
(mln. so‘m) 3,000 2,700 2,500
Mahsulot
ta’minoti (mln.
so‘m) 2,800 2,500 2,300
4. Amaliy Misol va Prognoz Misol sifatida, 2024 yilda O‘zbekiston Respublikasi
Markaziy banki Korakalpog‘iston Respublikasi Bosh boshqarmasining daromadlari
o‘sishining prognoziyasi asosida bozor tahlili o‘tkazildi. Bu prognozlar korxonaning
kelgusi yillarda yuqori daromadlarni kutishi mumkinligini ko‘rsatadi, chunki bozor
sharoitlari ijobiy o‘zgarishlarni kutmoqda. Xarajatlar, ayniqsa, ish haqi va operatsion
xarajatlarning yillik o‘sishi prognoz qilindi. Shuningdek, investitsiyalarni oshirish va
yangi loyihalarga sarmoya kiritish rejalari ko‘rib chiqildi. Korxonaning iqtisodiy
baholash va prognoz ko‘rsatkichlarini o‘rganish orqali, men amaliyot davomida uning
rivojlanishini aniqlash va kelajakdagi iqtisodiy holatini prognoz qilishni o‘rgandim. Bu
jarayon orqali men tashkilotning samarali faoliyatini ta’minlash uchun zarur
ko‘rsatkichlarni tahlil qildim. Amaliyot davomida o‘rgangan bilimlarim, kelajakda
moliyaviy va iqtisodiy qarorlarni aniq va ishonchli qabul qilishda yordam beradi.
Korxona (tashkilot) dagi mavjud muammolarni o’rganish

19Bank tizimi mamlakatimiz iqtisodiy rivojlanishining muhim tarkibiy qismi bo‘lib, u
moliyaviy barqarorlikni ta'minlash, kredit siyosatini olib borish va aholiga xizmat
ko‘rsatish kabi mas’uliyatli vazifalarni bajaradi. Biroq, har qanday tashkilot singari,
Markaziy bankning Qoraqalpog‘iston Respublikasi Bosh boshqarmasi ham o‘z
faoliyatida turli muammolarga duch kelmoqda. Amaliyot davomida men ushbu
muammolarni quyidagi asosiy yo‘nalishlarda o‘rganib chiqdim.
Birinchi navbatda, kadrlar bilan bog‘liq muammolar mavjudligini kuzatdim. Tajribali
mutaxassislarning yetishmovchiligi, ayniqsa, yangi texnologiyalar bilan ishlay oladigan
yosh kadrlarning kamligi bank faoliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda. Bundan tashqari,
yangi xodimlarni o‘qitish va malakasini oshirish tizimi yetarli darajada samarali emas.
Yosh mutaxassislar uchun rag‘batlantirish tizimi yetarlicha rivojlanmagan bo‘lib, bu
kadrlar almashinuvining yuqori bo‘lishiga olib kelmoqda.
Ikkinchi muammo texnologik jihat bilan bog‘liq. Bugungi kunda bank tizimi raqamli
texnologiyalarni faol joriy etayotgan bo‘lsa-da, ba’zi xizmatlar eskirgan dasturiy
ta’minot orqali amalga oshirilmoqda. Bank mijozlariga zamonaviy onlayn xizmatlar
ko‘rsatish darajasi yetarli emas. Shu sababli, mijozlar tezkor va qulay xizmatlardan
foydalanishda qiyinchiliklarga duch kelishmoqda. Bank infratuzilmasini modernizatsiya
qilish va zamonaviy texnologiyalarni joriy etish bu muammoni hal qilishga yordam
beradi.
Uchinchi asosiy muammo moliyaviy barqarorlik bilan bog‘liq. Bankning kredit
portfeli risk darajasi yuqoriligi sababli, ayrim mijozlarning kredit to‘lovlari bo‘yicha
kechikishlar kuzatilmoqda. Bu esa, o‘z navbatida, bankning rentabellik darajasiga salbiy
ta’sir ko‘rsatadi. Bundan tashqari, xarajatlar balandligi bankning moliyaviy natijalarini
pasaytirayotgan omillardan biri hisoblanadi. Ushbu muammoni hal qilish uchun kredit
risklarini aniq baholash tizimini takomillashtirish va samarali moliyaviy boshqaruv
strategiyalarini ishlab chiqish zarur.
To‘rtinchi muammo boshqaruv tizimi va tashkilot ichidagi jarayonlar bilan bog‘liq.
Ichki boshqaruv jarayonlarining byurokratikligi sababli, qaror qabul qilish jarayonlari
ancha vaqt talab etadi. Bu esa moliyaviy operatsiyalarning kechikishiga va bank
xizmatlarining sifati pasayishiga sabab bo‘ladi. Samarali boshqaruv tizimini

20shakllantirish va jarayonlarni soddalashtirish orqali ushbu muammolarni hal qilish
mumkin.
Amaliyot davomida bank faoliyatidagi mavjud muammolarni tahlil qilish bilan birga,
ularning yechimlarini ham o‘rganishga harakat qildim. Mening fikrimcha, quyidagi
chora-tadbirlarni amalga oshirish bank faoliyatining yanada samarali bo‘lishiga yordam
beradi:
Kadrlar salohiyatini oshirish uchun doimiy o‘quv kurslari va seminarlar tashkil
etish;
Raqamli bank xizmatlarini kengaytirish va yangi texnologiyalarni joriy etish;
Kredit siyosatini takomillashtirish va risklarni kamaytirish;
Ichki boshqaruv jarayonlarini soddalashtirish va tezkor qaror qabul qilish tizimini
yaratish.
Amaliyot jarayonida olingan tajribalar menga bank tizimining ishlash prinsiplarini
chuqur tushunish, mavjud muammolarni tahlil qilish va ularga yechim topish bo‘yicha
muhim bilim va ko‘nikmalar berdi. Ushbu hisobot orqali men Markaziy bankning
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Bosh boshqarmasi faoliyatini chuqur o‘rganib, uning
rivojlanishiga hissa qo‘shish imkoniyatlarini ko‘rib chiqdim.
Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari ___________________ ________
(nasl nomasi va ismi) (imzo)

215-kurs I- _____guruh talabasi ___________________________________________
(nasl nomasi va ismi)

2025 yil «27» yanvardan 2025 yil «8» martgacha
____________________________________________________________________ da
(amaliyot obyektining to’liq nomi)
malakaviy amaliyotni o’tadi.

Talabanining amaliyot o’tashi bo’yicha amaliyot obyekti tomonidan bildirilgan
YAKUNIY XULOSA
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Amaliyot o’tash joyidan tayinlangan rahbar __________________________
(nasl nomasi va ismi)
Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari _______________________ ________

22 (nasl nomasi va ismi) (imzo)
(muhr o’rni)
5-kurs I- _____guruh talabasi ___________________________________________
(nasl nomasi va ismi)

_____ yil «____» ___________dan ________ yil «____» ______________gacha
____________________________________________________________________ da
(amaliyot obyektining to’liq nomi)
o’tagan amaliyoti yusasidan institutdan tayinlangan rahbarning
YAKUNIY XULOSASI
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________

23Universitetdan tayilgan rahbar _________________________ ________________
(nasl nomasi va ismi) (imzo)
Tayyorladi ____ __ kurs _____ guruh
talabasi __ _____________________________ _
Amaliyot rahbari: _______________________ Kafedra tomonidan ro‘yxatga olingan
tartib raqami № ______
“ ___ ” ____________ 202 5 - y. ________
( imzo)
Hisobot himoyaga tavsiya
qilindi (qilinmadi)
“ ___ ” _____________ 202 5 - y.
Rahbar imzosi: ___________ Hisobot bahosi ____________________
Komissiya a‘zolari:
______________________________ ___________
______________________________ ___________
______________________________ ___________

Markaziy bank amaliyot

Купить