• Всего документов: 5844
  • Число пользователей: 15251

Информация о документе

Цена 15000UZS
Размер 7.6MB
Покупки 1
Дата загрузки 26 Август 2024
Расширение docx
Категория Медицина

Продавец

Bohodir Jalolov

Дата регистрации 10 Май 2023

5700 Продаж

Naftaxinon guruh preparatlari tahlili

kislota va 3 g rux kukuni solib 30 minutga xona haroratiga qorong’u joyga qo’yiladi. So’ng olib tezlik bilan matodan yasalgan filtr orqali o’tkaziladi. Ustiga bir necha tomchi o-fenantrolin eritmasidan qo’shilib seriy (IV) sulfatning 0,1 mol/1 eritmasi bilan suyuqlik qizil rangdan yashil rangga o‘tguniga qadar titrlanadi: 1ml 0.1 N li seriy sulfat eritmasi 0.01652g vikasolga to’g’ri kelishi zarur. Preparatdagi tasir etuvchi modda 95.0 ％ dan kam bo’lmasligi kerak. Preparat K vitamin guruhiga mansub. Preparat «В» ro‘yxati bo‘yicha og‘zi mahkam berkitilgan idishlarda, yorug‘lik ta’siridan himoyalangan holda saqlanadi. 2.2 Olingan natijalarni matematik statistika usulida qayta ishlash Vikasolning miqdoriy tahlili x % = VKT· 100 a = 18.153 x 1 x 0.01652 x 100 0.3 = 99.962 % a=0.3 T= 0,01652 V=0.3 0.01652 =18.16 Titrlash uchun ketgan hajm V 1 V 2 V 3 V 4 V 5 Son qiymati(ml) 18.15 18.16 18.1652 18.17 18.162 Davlat farmakopeyasining XI nashriga asosan tahlil natijalarii matematik statistika usuli bilan ishlab chiqish uchun quyidagilar aniqlandi: 15 5. Vikasol qonda protrombinning kamayishi natijasida sodir bo‘ladigan qon ketishida maxsus ta’sir qiluvchi dori sifatida ishlatiladi. Uni o‘tkir gepatit, parenximatoz va kapillarlardan qon ketishida, me’da va o‘n ikki barmoq ichak yaralaridan qon ketishida, gemorroidal va uzoq vaqt burundan qon ketishi, nur kasalligi va boshqalarda keng qo'llanadi. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 1.Ibodov A.Yu. Farmatsevtik kimyo. 11. T., Abu Ali ibn Sino,1996. 2. Q. A. Ubaydullayev va boshqalar. “Farmasevtik kimyo”, “O’zbekiston faylasuflar milliy jamiyati nashryoti”. T.,2006 3. Государственная фармакопея, XI изд, Т. 2. М., Медицина,1990. 4. Государственная фармакопея, XI изд, Т. -1. М., Медицина,1987. 5.The united states pharmacopoeia, 2003 6.European pharmacopoeia. Council of Europe, 1997. 3 rd Edition. Strasbourg, 1997 7.O’zbekiston Respublikasida Farmasevtika faoliyati (prof. A.N.Yunusxodjayev tahriri ostida), I kitob, Toshkent, Abu Ali ibn Sino,2001 8.O’zbekiston Respublikasida Farmasevtika faoliyati (prof. A.N.Yunusxodjayev tahriri ostida), II kitob, Toshkent, Abu Ali ibn Sino,2001 9.Farmasevtik kimyo, 1-2 qism T., “Ekstremium press”, 2011 10.Арзамасцев А.П., Печенников В.М., Радионова Г.М. и др. Анализ лекарственнмх смесей. М., «Спутник», 2000 г. 11. Арзамасцев А.П., Яскина Д.С. Ультрофиолетовме и инфракраснме спектри лекарствешшх вецеств, М., «Медицина», 1975. 20 KIRISH Oliy ta’limning maqsadi respublikamizning ijtimoiy-iqtmsodiy va madaniy rivojini ta’minlashga, o‘zi tanlagan mutaxassislik bozor iqtisodiyoti sharoitida mustaqil ishlashga layoqatli, yuqori malakali raqobatbardosh kadrlarni tayyorlashdan iborat. Tayyorlanayotgan mutaxassislarga real iqtisodiyot tarmoqlari va sohalardagi mavjud talablarga alohida e’tibor qaratilgan holda, o‘sib kelayotgan yosh avlodga ta’lim va tarbiya berish sohasidagi moddiy-texnika bazasini yanada mustahkamlash, undan oqilona va samarali foydalanishni ta’minlash, davlat ta’lim standartlarini, o‘quv dasturlari va o‘quv uslubiy adabiyotlarini takomillashtirish ishlari kо’rib chiqildi. Respublikamiz mustaqillikdan so‘ng ta’lim tizimini yuksaltirish uchun aniq va dadil qadamlar tashlamoqda. Hozirgi kunda mamlakatimiz taraqqiyoti va rivojlanishi kimyo sanoatining rivojlanishi bilan bog‘liq. Dori moddalar sifat ko’rsatkichlari oxirgi 10 yillikda ancha keng tushunchalarni o’z ichiga qamrab oldi. Ilgari dori moddalar sifati deganda asosan ularning MH talablariga javob berishi tushunilgan. Hozirgi kunda qo'shimcha ravishda dori moddalar sifati ularning davlat ro'yxatiga olish tartibini ishlab chiqish texnik talablari va xususiyatlariga javob berish bilan baholanadi. Xalqaro farmatsiyada qo'llanilgan atamalar bo'yicha sifat bu substansiya va dori shaklini qo'llash talablariga javob berishi uning sifat-samaradorlik va xavfsizlik tizimi bog'liqligiga mutanosibligi bilan izohlanadi. Dori vositalari sifatini ta'minlashga qaratilgan tadbirlar ya'ni, dori vositalari MH va ularga qo’yiladigan talablar tahlil ishlarini olib borish ro’yxatga olish tartiblari bo'yicha bir qator davlatlararo kelishuvlar Mustaqil Davlatlar Hamdo'stligi mas'ul tashkilotlari tomonidan imzolangan . . Bundan tashqari, dori vositalari sifatini jahon va ayrim mintaqalar bo'yicha muvofiqlashtiruvchi bir qator mas'ul tashkilotlar faoliyat olib boradi. Bularga Jahon Sog'liqni Saqlash Tashkiloti (JSST), Farmatsevt injenerlar xalqaro assotsatsiyasi (FIXA-ISPE), Xalqaro farmatsevtlar tashkiloti (XFT-FIP), Farmatsevtik inspeksiyasining faoliyat sistemasi 3 ega bo‘lgan moddalar sintez qilib olindi. Ularga menadion (metinon) yoki 2-metil- l,4- naftoxinonning o‘zi hamda vikasol misol boMadi: Menadionni vitamin K3 ham deb yuritiladi. Uni turli yo‘llar bilan sintez qilib olinadi. Masalan, 2-metilnaftalinni, xrom angidridi yoki sulfat kislota ishtirokida kaliy dixromat bilan oksidlab olinadi: [3] Menadionni yana quyidagi tenglama bo‘yicha toluxinonni konsentrlangan sirka kislota ishtirokida 1,3-butadien bilan o‘zaro birik- tirib ham olinadi: Menadion sof holda och sariq, mayda kukun modda bo‘lib, tatib ko‘rilganda o‘ziga xos mazasi bor va tilni lovullatadi. Suvda kam eriydi, 95 %li spirt va boshqa organik erituvchilarda eriydi. [4] Uning biologik faolligi tabiiy vitamin Kt (filloxinon)ga nisbatan bir qancha kuchli. 7 12. Арзамасцев А.П. и др. Фармацевтическая химия. М., «Г еотар-Мед», 2005. 13. Арзамацев А.П. и др. Анализ лекарственнмх смесей. М.,«Спутник», 2000 r . MUNDARIJA KIRISH…………………………………………………………………..3 I. ADABIYOTLAR SHARXI…………………………………………..5 1.1 Naftaxinon guruh preparatlari ning olinishi…………………………..5 1.2 Naftaxinon guruh preparatlari ning chinligini aniqlash………………9 1.3 Naftaxinon guruh preparatlari ning miqdorini aniqlash………………11 1.4 Naftaxinon guruh preparatlari ning tibbiyotda qo’llanilishi………….13 II. TAJRIBA QISM…………………………………………………….14 2.1 Vikasol preparatining Rossiya farmakopeyasi bo’yicha tahlili………14 2.2 Olingan natijalarni matematik statistika usulida qayta ishlash ………15 XULOSA…………………………………………………………………19 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR……………………………….20 21 Keyin hosil bo’lgan 2-metil-1,4-naftogidroxinonni, temir (II) sulfat bilan orto- fenantrolin aralashmasidan iborat indikator ishtirokida seriy (IV) sulfatning 0,1 mol/1 eritmasi bilan suyuqlik qizil rangdan yashil rangga o‘tguniga qadar titrlanadi: Bu o‘rinda shuni ham aytib o‘tish kerakki. indikator sifatida eritmaga qo‘shilgan ortofenantrolin, temir (11) sulfat bilan o‘zaro birikib, qizil rangli ichki kompleks birikma hosil qiladi. U o‘z navbatida titrlashning ekvivalent nuqtasida, ortiqcha qo‘shilgan bir tomchi seriy (IV) sulfat ta’sirida kompleks tuzi tarkibidagi ikki valentli temimi uch valentgacha oksidlab, orto-fenantrolin bilan yashil rangli kompleksga o‘tadi: [3] Fitomenadion. Miqdoriy tahlili 248 nm to‘lqin uzunligida spektrofotometriya usulida aniqlaniladi. Oksolinning miqdori serimetrik usul bo‘yicha aniqlanadi. Buning uchun ma’lum miqdordagi preparat eritmasiga sulfat kislota ishtirokida, aniq hajmda seriy sulfatning 0,1 mol/1 eritmasidan ortiqcha qo'shib, so‘ngra suyuqlik 50-60 °C gacha qizdiriladi va biroz o‘tgach, uni sovitib kaliy yodid qo‘shiladi. Reaksiya natijasida ajralib chiqqan erkin yod natriy tiosulfatning 0,1 mol/1 eritmasi bilan titrlanadi. Reaksiyani quyidagi tenglama bo‘yicha ifodalash mumkin: [4] 12 (FIFS-PICS), Dori vositalarini ro'yxatga olish texnik talablarini muvofiqlashtiruvchi xalqaro konferensiyasi (TTMXK-ICH), Janubi-Sharqiy Osiyo hamdo 'stlik tashkiloti (OHT-ASEAN) hamda Yevropa farmakopeyasining yaratish konvensiyasi va boshqalar. Bularning barchasi farmasevtikaga doir hujjjatlar tashkil qilishning nechog’lik zarur ekanligini ko’rsatib turibdi. Fanlar akademiyasida O'simlik moddalari kimyosi instituti, Bioorganik kimyo instituti, Polimerlar kimyosi va fizikasi instituti, Mikrobiologiya instituti, Yadro fizikasi instituti va “Radiopreparat” korxonasi farmasevtika ishlab chiqarishining innovatsion texnologiyalarini ishlab chiqish, dorivor va boshqa tibbiyot preparatlarini yaratish hamda ularning davolash xususiyatlarini tadqiq etish bilan shug'ullanmoqda. Masalan, O'simlik moddalari kimyosi institutida so'nggi yillarda yangi texnologiyalar o'zlashtirilib, olimlarimiz tomonidan yaratilgan 7 turdagi eksportbop dori-darmonlar ishlab chiqarilmoqda. Bioorganik kimyo institutida 12 turdagi yuqori samarali yangi preparat ishlab chiqildi va ularning bir qismi import o'rnini bosadigan va eksportbop hisoblanadi. Mikrobiologiya instituti, o'zimizda yaratilgan texnologiyani qo'llagan holda, oshqozon-ichak kasalliklarini davolash uchun besh turdagi biopreparat ishlab chiqarmoqda. Mamlakatimiz ilmiy va ishlab chiqarish muassasalarining bu borada to'plagan tajribasi, salohiyati va kooperatsiyasi farmasevtika sanoatiga biotexnologiyalarni, o'zimizda ishlab chiqarilgan yuqori samarali dori-darmonlarni sog'liqni saqlash tizimi amaliyotiga joriy etish imkonini bermoqda. 4 hisoblash uchun foydalaniladi. Nazorat mezonining nazariy qiymatini jadvaldan Q(5.95 ％ ) topamiz. Nazorat mezoni Q(P,n) ning son qiymati P=95 ％ va n=5 bo’lganda nazorat mezoning nazariy qiymati Q(P,n)=0.64 Q 1 ; Q 2 ; Q 3 ; Q 4 < Q (P,n) Demak varianntlarni tashlab yuborishga hojat yo’q. Ishonchlilik oraliqlari va ular kattaliklarini baholash Bu yerda t(P,f) Styudent mezonining jadvaldan olingan qiymati X i ± X = X i ±t(P,f)s= X i ±t(95 ％ ,4)s= X i ±2.78×0. 6 = 2.0935 ∆ X = t(P,f)s √n = 1.6654 √5 = 1.7944 Bu oraliq har bir aniqlash uchun ishonchlilik oralig’i bo’lib hisoblanadi. Unga ishonchlilik ehtimolligi P bilan o’zaro bog’liqlik sharti amal qiladi: X i−ΔX ≤μ≤ X i+ΔX X i−ΔX ≤ X i≤ X i+ΔX Bulardan nisbiy xatolik va o’rtacha nisbiy xatolik ɛ ε hisoblab topiladi. ε= ΔX X ×100 ％ = 2.0935 99 .69 ×100 =2.1 ％ ε= ΔX X ×100 = 1.7944 99 .69 ×100 =1.8 ％ 18 Yana vikasolning chinligini aniqlashda, uni natriy gidroksid eritmasi ta’sirida 2- metil-1,4-naftaxinonga o‘tkazib, xloroform yordamida ekstraksiya qilib olinadi. Ekstraktdan xloroformni bug‘latilgandan so‘ng ajratib olingan 2-metil- 1,4- naftaxinonning suyuqlanish harorati tekshiriladi. U 104—107 °C haroratda suyuqlanib ketishi lozim: Bu reaksiyadan preparatning miqdorini tortma usulda aniqlashda ham foydalaniladi. Vikasoldagi natriyni odatdagicha rangsiz alangani sariq rangga bo‘yashidan bilinadi. Fitomenadionni chinligi UB-spektrofotometriya usulida aniqlaniladi. Bunda 0,001 %li geksandagi eritmasining maksimum nur yutish ko‘rsatkichlari 243±1 nm, 248±1 nm, 261±1 nm, 270±1 nm da kuzatiladi. Oksolin. Preparat yorug'likka, namlikka va yuqori harorat ta’siriga chidamsiz. Uning suvdagi eritmasi beqaror, ayniqsa ishqoriy muhitda o‘z tarkibini tez o‘zgartirib, ranglanadi. Oksolinning ushbu xossasidan uning chinligini aniqlashda foydalaniladi. Masalan, uning suvdagi eritmasiga 30 %li natriy gidroksid eritmasi qo'shilsa, suyuqlik ko‘k-binafsha rangga bo‘yaladi. [1] Preparatning chinligi yana boshqa usul, ya’ni uning eritmasiga natriy gidrosulfit eritmasi qo‘shib suv hammomida qizdirilganda, suyuqlik avval sariq rangga bo'yalishi va biroz turgach, qizil- g‘isht rangli cho‘kmaga o‘tib ketishi bo‘yicha ham 10 Vikasol (Vikasolum) oq yoki biroz sarg‘ish, achchiq mazali kukun bo‘lib, 2 qism suvda eriydi, 95 %li spirtda qiyin eriydi, efir va xloroformda esa erimaydi. Vikasolning chinligini aniqlashda uning eritmasiga konsentrlangan sulfat kislota qo‘shilsa, sulfit angidrid hidi seziladi: [2] 9 KURS ISHI Naftaxinon guruh preparatlari tahlili 1 XULOSA Men kurs ishini bajarish davomida naftaxinon guruh preparatlaridan vikasol preparatini mufassal o’rgandim va uni tahlilini olib bordim. Tajribam davomida quyidagi xulosalar chiqardim; 1. Naftaxinon qator preparatlarini K vitamin ta’siriga ega bo’lgan filloxinon va famoxinon (menaxinon) moddalari tashkil qiladi. Tabiiy K guruh vitaminlar o‘zaro bir-birlaridan 2-metil-l,4-naftaxinon halqasining C3 holatidagi uglerod atomiga birikkan yon bog‘ radikallarining massasi va xususiyati bilan farqlanadi. Masalan, uning tarkibi 20 ta uglerod atomidan iborat, to‘yinmagan fitol spirt qoldig‘i birikkan hosilasi va o‘simliklarda keng tarqalgan vitamin K-(filloxinon) yoki 2-metil 3-fitil- l,4-naftaxinon tuzilishiga ega 2. Vikasol (Vikasolum) oq yoki biroz sarg‘ish, achchiq mazali kukun bo‘lib, 2 qism suvda eriydi, 95 %li spirtda qiyin eriydi, efir va xloroformda esa erimaydi. 3. Vikasolning chinligini aniqlashda uning eritmasiga konsentrlangan sulfat kislota qo‘shilsa, sulfit angidrid hidi seziladi 4. Vikasol preparatining miqdori me’yoriy hujjat ko‘rsatmasi bo‘yicha serimetrik usul bo‘yicha aniqlanadi. Buning uciiun ma’lum miqdorda olingan vikasolning suvdagi eritmasidan avval ishqor ta’sirida 2-metil- 1,4-naftaxinonni cho‘ktirib olinadi. So‘ngra uni sirka kislotadagi eritmasidan xlorid kislota va rux kukuni ta’sirida, 2-metil-1,4-naftagidroxinonga o'tkaziladi 19 aniqlanadi. Bu reaksiya preparatning natriy gidrosulfit ta’sirida qisman qaytarilib, izonaftazarin hosil qilishiga asoslangan: Oksolinning chinligi spektrofotometrik usul bo‘yicha ham aniqlanadi. Uning 0,1 mol/1 xlorid kislotadagi 0,001 %li eritmasi 230 dan 340 nm to'lqin uzunlik sohasida maksimum nur yutishi 260 nm hamda 305 nm da bo‘ladi. Oksolinning tozaligini aniqlashda unga yot modda sifatida qo‘- shilib qolgan izonaftazaringa reaksiya qilib ko‘riladi. MH talabiga ko‘ra uni yupqa qatlamli xromatografiya usuli bo‘yicha aniqlanadi. Preparat tarkibida xlor ioni (0,02 %dan ortiq), og‘ir metall ioni (0,001 %dan ortiq) bo‘lmasligi lozim. [1] 1.3 Naftaxinon guruh preparatlari ning miqdorini aniqlash Vikasol preparatining miqdori me’yoriy hujjat ko‘rsatmasi bo‘yicha serimetrik usul bo‘yicha aniqlanadi. Buning uciiun ma’lum miqdorda olingan vikasolning suvdagi eritmasidan avval ishqor ta’sirida 2-metil- 1,4-naftaxinonni cho‘ktirib olinadi. So‘ngra uni sirka kislotadagi eritmasidan xlorid kislota va rux kukuni ta’sirida, 2-metil-1,4-naftagidroxinonga o'tkaziladi: 11 Menadionni yuqori vitamin faolligini saqlab qolgan holda, uning notoksik bo'lgan va suvda eruvchan preparatini olish ustida samarali ilmiy tekshiruv ishlari natijasida 1947-yilda A.A.Shmuk bilan A.B.Palladinlar bir vaqtning o‘zida menadionning suvda eruvchan preparatini olishdi. Keyinchalik unga vikasol (qisqartirilgan Vitaminum K Solubile, ya’ni eruvchan vitamin K) degan nom berildi. Uni 2-metil- 1,4-naftaxinonni ma’lum sharoitda natriy gidrosulfit bilan o‘zaro biriktirib olinadi: Oksolin virusga qarshi ta’sirga ega bo‘lib, ko‘z, teri virus kasalligi hamda virusli rinitda yaxshi natija beradi. Oksolin oq yoki biroz nowot rangli kristall kukun, suvda, spirtda va atsetonda oson eriydi, efirda kam eriydi, xloroformda erimaydi. U 129-133 °C haroratda suyuqlanadi. [1] 1.2 Naftaxinon guruh preparatlari ning chinligini aniqlash 8 I. ADABIYOTLAR SHARXI 1.1 Naftaxinon guruh preparatlari ning olinishi Naftaxinon qator preparatlarini K vitamin ta’siriga ega bo’lgan filloxinon va famoxinon (menaxinon) moddalari tashkil qiladi. Tabiiy K guruh vitaminlar o‘zaro bir-birlaridan 2-metil-l,4-naftaxinon halqasining C3 holatidagi uglerod atomiga birikkan yon bog‘ radikallarining massasi va xususiyati bilan farqlanadi. Masalan, uning tarkibi 20 ta uglerod atomidan iborat, to‘yinmagan fitol spirt qoldig‘i birikkan hosilasi va o‘simliklarda keng tarqalgan vitamin K-(filloxinon) yoki 2-metil 3-fitil- l,4-naftaxinon tuzilishiga ega: Fitol spirti tabiatda keng tarqalgan birikmalardan bo‘lib, u o'simlik pigmenti xlorofill tarkibining asosini tashkil qiladi: Filloxinon molekulasidagi C3 holatiga birikkan izoprenoid qoldiqlaridan bittasi qisman to‘yingan bo‘ladi. Chirituvchi bakteriyalarning hayot faoliyati jarayonida va hayvonlaming ichagida hosil bo‘ladigan vitamin K ta’siriga ega boshqa bir guruh birikmalarda, aniqrog‘i menaxinon (famoxinon, vitamin K2) guruh moddalarida, filloxinondan farq qilgan holda, 2-metil-l,4-naftoxinon halqasidagi C3 ga birikkan radikaldagi uglerod va u tashkil qilgan zanjirdagi qisman to‘yingan izoprenoid qoldig‘ining soni turlicha bo‘ladi. Masalan, menaxinondagi izoprenoidning soni to‘rtta bo’lsa, uni menaxinon-4 yoki vitamin K2 (20), oltita bo’lsa, menaxinon-6 yoki vitamin K2 (30) deb belgilanadi. [1] Hozirgi vaqtgacha menaxinon-7, menaxinon-9 borligi aniqlangan. Yuqorida keltirilgan formulalardan yana bir bor ko‘rinib turibdiki, vitamin K2 vitamin K (dan 5 1) X ％ =18 .15 ⋅1⋅0,01652 ⋅100 0,3 =99,97 ％ 2) X ％ = 18 .16⋅1⋅0,01652 ⋅100 0,3 =100.00 ％ 3) X ％ = 18 .1652 ⋅1⋅0,01652 ⋅100 0,3 =100.03 ％ 4) X ％ = 18 .17⋅1⋅0,01652 ⋅100 0,3 =100.07 ％ 5) X ％ = 18 .162 ⋅1⋅0,01652 ⋅100 0,3 =100.01 ％ Tahlil soni 1 2 3 4 5 xi ％ 99.97 100.00 100.03 100.07 100.01 O’rtacha qiymat X ni hisoblash X = X 1+X 2+X 3+X 4+X 5 5 = 99 ,97 +100 ,00 +100 ,03 +100 ,07 +100 ,01 5 =99,962 Chetlanish qiymati va erkinlik darajasi qiymati d 1= X 1−X d 1 =│99,97-99,962│=0,008 d 2 =│100.00-99,962│=0,038 d 3 =│100.03-99,962│=0,068 d 4 =│100.07-99,962│=0,108 16 d 5=│100.01-99,962│=0,048 f=n-1 f=5-1=4 Standart chetlanishning qiymati S ning qiymatini tasodifiy xatolik deb qaraladi. Bu kattalikning kvadrati S 2 - dispersiya deyiladi. U quyidagicha topiladi: S 2 = ∑ 1 5¿d 1 2 f = 0.038 2 ⋅0 .068 2 ¿0.108 2 ¿0.008 2 ¿0 .048 2 4 = 1.79442 S= √S 2 = √1.7944 = 1.3395 S X= S √n = 1.3395 √5 = 0.6 Qiymatlar oralig’i R quyidagicha topiladi: R=( X max − X min )=(100.07-99.97)=0.1 Bajarilgan tahlil soni n<10 bo’lganda qiymatlarning bir xilligi statistik tavsifnomani hisoblamasdan ham aniqlash mumkin. Buning uchun nazorat mezoning amaliy qiymati - Q hisoblanib, u nazorat mezonining nazariy qiymati bilan solishtiriladi: Q 1= |x1−x2| R = |99 .97 −100 .00 | 0.1 =0.3 Q 2= |x2−x3| R = |100 .00 −100 .03| 0.1 =0.3 Q 3= |x3−x4| R = |100 .03 −100 .07 | 0.1 =0.4 Q 4= |x4−x5| R = |100 .07 −100 .01 | 0.1 =0.6 Nazorat mezoning hisoblab chiqilgan sonlardan birortasining qiymati jadvaldagi qiymatdan katta bo’lsa Q>Q(P,n) x1 va x2 qiymatlar tashlab yuborilib, statistik hisoblash boshqattan bajariladi va bir xil qiymatlardan X, S 2 va s1 , sx kattaliklarini 17 1.4 Naftaxinon guruh preparatlari ning tibbiyotda qo’llanilishi Vikasol qonda protrombinning kamayishi natijasida sodir bo‘ladigan qon ketishida maxsus ta’sir qiluvchi dori sifatida ishlatiladi. Uni o‘tkir gepatit, parenximatoz va kapillarlardan qon ketishida, me’da va o‘n ikki barmoq ichak yaralaridan qon ketishida, gemorroidal va uzoq vaqt burundan qon ketishi, nur kasalligi va boshqalarda keng qo'llanadi. Preparat kuniga bir marta 0,015-0,03 g ichiriladi yoki 0,01-0,05 g dan esa 1 %li eritma holida mushak orasiga yuboriladi. Vikasolni kukun, tabletka holida 0,015 g, 1 %li eritmasi esa 1 ml dan ampulalarda chiqariladi. [2] Preparat «В» ro‘yxati bo‘yicha og‘zi mahkam berkitilgan idishlarda, yorug‘lik ta’siridan himoyalangan holda saqlanadi. Fitomenadion og‘zi mahkam berkitilgan shisha idishlarda chiqariladi. Oksolin ko‘z adenovirusli keratit va teri virusli kasalliklarida hamda gripga qarshi qo'llaniladi. Ko‘z tomchisi sifatida oksolinning yangi tayyorlangan 0,1 % va 0,2 %li suvdagi eritmasi hamda 0,25 %li surtma dorisidan foydalaniladi. Preparat 0,25 %, 0,5 %, 1 %, 2 % va 3 %li surtma va eritma tayyorlash uchun kukun holida chiqariladi. Oksolinning «В» ro'yxati bo‘yicha +4 °C dan ortiq bo’lmagan haroratda saqlanadi. [1] 13 uning molekula tuzilishidagi 2-metil 1,4-naftoxinon halqasidagi C3 ga birikkan fitil radikalidagi izoprenoid qoldig‘ining soni bilan farqlanadi: Vitamin K2 ning yon bog‘idagi uglerodlaming soni 20 va 30 gacha bo'Iadi. Vitamin K2 (30)ni birinchi marta chirigan baliq unidan ajratib olingan va kimyoviy tuzilishi hamda biologik ta’siri jihatidan vitamin Kga yaqinligi aniqlangan. [2] Vitamin K1 - filloxinon fizikaviy xossasi jihatidan sarglish, moysimon suyuq modda bo‘lib, suvda erimaydi, 95 %li spirt, xloroform, efir va o‘simlik moylarida oson eriydi. U 20 °C gacha sovutilsa, kristall shakliga o'tadi. Vitamin K2 (30) - menaxinon sof holda och sariq plastinka shak- lidagi modda bo‘lib, u ham suvda erimaydi, 95 % spirt, efir, xloroform va o‘simlik moylarida oson eriydi. U 53,5-54,5 °C haroratda suyuqlanadi. Vitamin K, va vitamin K2 lar oksidlovchilar ta’sirida oson oksidlanadi. Tabiiy vitamin K guruh preparatlaming fiziologik ta’sirini har tomonlama o‘rganish sohasida olib borilgan ilmiy izlanishlar natijasida ulaming biologik faol qismini 2-metil- 1,4- naftoxinon tashkil qilganligi aniqlandi. [2] Ulaming molekulasidagi yonbo zanjiming katta-kichikligi va hatto uning bor- yo‘qligi vitamin faolligini o‘zgartirmasligi isbotlanib va keyinchalik unga asoslangan holda 2-metil-1,4-naftoxinonni yonbog' zanjir saqlanmagan va vitamin K faolligiga 6 II. TAJRIBA QISM 2.1 Vikasol preparatining Rossiya farmakopeyasi bo’yicha tahlili Tasvirlanishi: oq yoki biroz sarg‘ish, achchiq mazali kukun bo‘lib, 2 qism suvda eriydi, 95 %li spirtda qiyin eriydi, efir va xloroformda esa erimaydi. Eruvchanligi: , 2 qism suvda eriydi, 95 %li spirtda qiyin eriydi, efir va xloroformda esa erimaydi. Chinligi: chinligini aniqlashda 0.1 g preparat 10 ml suvda eritiladi. uni 3ml 1 N li natriy gidroksid eritmasi ta’sirida 2-metil-1,4-naftaxinonga o‘tkazib, 2 marta xloroform yordamida ekstraksiya qilib olinadi (10 ml qan qo’shib). Ekstraktdan xloroformni bug‘latilgandan so‘ng ajratib olingan 2-metil- 1,4-naftaxinonning suyuqlanish harorati tekshiriladi. U 104—107 °C haroratda suyuqlanib ketishi lozim. 5 ml preparat eritmasi (1:50) ustiga 1 ml konsentrlangan sulfat kislota qo’shilsa vodorod sulfid hidi seziladi. Eritma ranggii: 0.1g preparat 5ml yangi qayatilgan va sovutilgan suvda eritilsa eritma ranggi tiniq va shaffof bo’lishi zarur. Natriygidrosulfitlar: 1g preparat 30ml suvda eritiladi. Ustiga 20 ml 0.1 N li sulfat kislota qo’shiladi. Va uing ustida 30 ml 0.1 N li yod eritmasidan qo’shiladi. Ortiqcha yod 0.1 N li natriy tiosulfat eritmasi bilan titrlanadi. 1 ml 0.1 N li yod 0.005203 g natriygidrosulfitga to’g’ri kelishi zarur. Miqdori 2 foidan oshmasligi kerak. 2-metil-1,4-naftogidroxinon-3-sulfonat. 0.1 g preparat 5 ml suvda eritiladi. Ustiga ikki timchi o-fenantrolin eritmasidan qo’shilsa xira eritma hosil bo’ladi. Miqdoriy tahlil: . Miqdoriy tahlil: quruq preparatdan 0.3g (aniq tortma) olib 20ml suvda eritiladi. Ustiga 5ml 1N li natriy ishqori eritmaidan qo’shib so’ng xloroform bilan yuviladi (3marta 20ml dan). Xloroform qatlami ustiga 10 ml suv quyilib so’ng xloroform bilan ho’llangan filt qog’ozidan o’tkaziladi. Olingan filtratdan 5 ml tortib olinib ustiga 15 ml sirka kislota, 15 ml suyultirilgan sulfat 14 Reja: KIRISH I. ADABIYOTLAR SHARXI 1.1 Naftaxinon guruh preparatlari ning olinishi 1.2 Naftaxinon guruh preparatlari ning chinligini aniqlash 1.3 Naftaxinon guruh preparatlari ning miqdorini aniqlash 1.4 Naftaxinon guruh preparatlari ning tibbiyotda qo’llanilishi II. TAJRIBA QISM 2.1 Vikasol preparatining Rossiya farmakopeyasi bo’yicha tahlili 2.2 Olingan natijalarni matematik statistika usulida qayta ishlash XULOSA FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 2

Naftaxinon guruh preparatlari tahlili

Купить