Информация о документе

Цена 10000UZS
Размер 82.5KB
Покупки 0
Дата загрузки 03 Июнь 2025
Расширение docx
Раздел Курсовые работы
Предмет Экономика

Продавец

Nurali Axmedov

Дата регистрации 24 Октябрь 2024

17 Продаж

O’rta tolali paxtalar uchun tozalash sxedagin 6 KXO 02 uskunalari majmuasi tozalash samaradorligini hisoblash

Купить
O’rta tolali paxtalar uchun tozalash sxedagin 6 KXO 02 uskunalari majmuasi tozalash samaradorligini hisoblash MUNDARIJ A: Kirish I. Umumiy qism. 1 .1. Paxta tozalash zavodlari vazifasi va texnologik jarayonlari . II. Asosiy qism. 2 . 1 . Texnologik jarayon lar va paxta tozalash rejasi . 2 . 2 . Paxta zavodlarida qo’llaniladigan texnologik jarayonlar sxemalari. 2.3. Paxta tozalash zavodining ishlab chiqarish dasturini hisob i . Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. 1 KIRISH Paxta sanoati samaradorligini oshirish, sanoatni sifatli xom-ashyo mahsulotlari bilan ta`minlanishini yaxshilash hamda uning uzluksizligiga imkoniyat yaratish hozirgi davrning eng mas`uliyatli masalasidir. Ma`lumki, paxta yilning muayyan mavsumida asosan sentyabr, oktyabr va noyabr oylarida tayyorlanadi. Paxta tozalash zavodlari shu uch oy davomida bir mavsum tayyorlangan paxtaning taxminan 20 % ini dastlabki qayta ishlay oladi. Uning qolgan qismini uzoq vaqt saqlashga to’g`ri keladi. Paxta tozalash zavodlari yuqori mexanizatsiyalashtirilgan va qisman, avtomatlashtirilgan korxonalar qatoriga kiradi. Har bir zavod tarkibiga paxta tayyorlash punktlari, quritish-tozalash tsexi, chigitdan tolani va lintni ajratadigan liniyalar, tola va lintni presslash, urug`lik chigitga ishlov berish mashinalari kompleksi o’rnatilgan bo’limlar bor. Bu mashinalar kompleksi hamda mahsulot sifatini aniqlaydigan va nazorat qiladigan laboratoriyalar tayyor mahsulotning sifat ko’rsatgichlarini yuqori bo’lishini ta`minlaydi. Vazirlar maxkamasining 17.11.2000 va O’zbekiston Respublikasi prezidentning 11.06.2001. karor va formonlarida Respublikamizda paxtani tozalash sanoatini rivojlantirishga qaratilgan bulib, paxta sanoatini davlat tasarrufidan chiqarish uni rivojlantirish, chet el texnologiyalarini joriy qilish, jahon bozorini urgangan holda sifatli mahsulotlar ishlab chiqarish buyicha paxta sanoatini rivojlantirish chora tadbirlari belgilab berilgan. Paxta etishtirish bilan shugullangan mamlakatlarning xalkaro mikyosda obro’si oshib borgan. SHuning uchun xam xalklar nafakat paxta etishtirish bilan, balki uning yangi-yangn navlarini yaratish bilan xam shugullanganlar. Xozirgi vaktda duneda 35 xil (tur) da paxta mavjud bo’lib, shulardan asosan 4 xili sanoat mikyosida keng tarkalgandir. Bular gossipium xirzutum (urta tolali go’za), gossipium barbadenze (ingichka tolali go’za), gossipium. arboreum (daraxtsimon go’za) va gossipium xirbatseum (o’tsimon go’za) kabilardir. Uzbekistonda esa mavjud paxta xillarinng asosan ikkitasi (urta tolali va ingichka tolaln go’zalar) ekiladi va ular sanoat 2 mikyosida joriy etilgan. Bu ikki tur uchun Urta Osiyo, Janubiy Kozogiston va Kavkaz orti respublikalarida xam etarli sharoit mavjuddir. Paxta eng arzon va keng tarqalgan xom ashyo bulib, xar yili butun dunyoda tayyorlanadigan barcha to’qimachilik tolalarining yarmini paxta tolasi tashkil qiladi. Paxtani qayta ishlab (tozalab), tola 30—40%, chigit 60—70% va momiq olinadi. CHigit tarkibida esa 24—29% moy bo’ladi. G`o’za bargi, poyasi va po’stlog`idan 100 dan ortiq, paxta tolasidan 50 ga yaqin, chigitdan 45 dan ortiq mahsulot tayyorlanadi. Paxta mahsulotlaridan sanoatning ko’pgina tarmoklarida to’qimachilik, aviatsiya, kimyo, avtomobil va boshka sohalarda keng foydalaniladi. Bir tonna chigitli paxtadan 340—350 kg tola, 550—570 kg chigit, 50—120 kg momiq chiqadi. Bir kilogramm toladan 5 metr gazlama yoki 140 g`altak ip ishlab chiqariladi. Bir gektar erda etishtirilgan paxtadan (hosildorlik o’rtacha 30 ts bo’lganda) 7—8,5 ming metr gazlama, 277 kg paxta moyi, 726 kg kunjara, 47 kg sovun, 108 kg momiq, 240 kg chigit va boshqa mahsulotlar olinadi. CHigitli paxtani saklash va dastlabki kayta ishlash jarayonlari shuni kursatdiki, paxtani saklash ishlab chikarish talablariga tulik javob bermaydi, chigit va tola sifatiga salbiy ta`sir kursatadi. SHu bilan birga xom ashyoni saklashga tayyorlaydigan va ta`minlaydigan ishonchli texnologiya bugungi kunda mavjud emas. Paxtani kabul kilish, garamlash va paxtani saklashning zamonoviy texnologiyasida uni navini, namligi va ilosligini aniklab, partiyalar komplektlanib namlik va iflosliklari asosida garam va omborlarga uzatiladi. 3 I. UMUMIY QISM 1.1. Paxta tozalash zavodlari vazifasi va texnologik jarayonlari. Paxta tozalash zavodlarining asosiy vazifasi har yili qabul qilingan chigitli paxtadan uning tabiiy xususiyatlarini saqlagan holda yuqori sifatli tola, lint va chigit ishlab chiqarishdan iborat. Bundan tashqari, ishlab chiqarish chiqindilarini qayta tozalab, ular tarkibidagi tolalarni ajratib olish hamda urug`lik chigitlarni kasalliklarga qarshi dorilash bilan ham shug`ullanadi. Paxta tozalash zavodlarining asosiy texnologik mashinasi ikki xil - arrali jin va valikli jin bo’lib, arrali jinlar o’rnatilgan zavodlarda o’rta tolali paxta va valikli jinlar o’rnatilgan zavodlarda esa ingichka tolali paxta ishlanadi. Mamlakatimizda 4-5 arrali jinlar o’rnatilgan bir batareyali va ikki batareyali (8- 10 jinli) zavodlar bor. Valikli jinlar ham batareya tarzida joylashtirilib, har batareyada 12 donadan mashina bo’ladi. Paxta zavodining ma`lum bir vaqt ichida ishlab chiqargan asosiy mahsuloti - tolaning eng ko’p miqdori zavodning ishlab chiqarish quvvati deyiladi. Zavodlarda o’rnatilgan jinlar soni har xil bo’lgani uchun ularning ishlab chiqarish quvvati ham har xil bo’ladi. Paxta zavodining yillik tola ishlab chiqarish quvvati (t/y) quyidagi formula bilan aniqlanadi:GB=10 −3abqntmk bunda: a - jinlar soni; b - har bir arrali jindagi arralar soni; valikli jinlar o’rnatilgan zavodlar uchun b=1; q - har bir arraning bir soatda ishlab chiqargan tolasi, kg/soat; n - bir sutkadagi smenalar soni; t - har smenadagi ish soati; m - bir yildagi ish kunlari soni; k - mashinalarni ishlatish koeffitsienti. Zavodning bir yilda qayta ishlab beradigan chigitli paxtasining miqdori (t/y): Gc= G B∗100 B bunda: V - chigitli paxtadan o’rtacha tola chiqishi, % hisobida. 4 Bir yilda tayyorlanadigan chigitli paxta 30 ming tonnadan ortiq bo’lganda zavod qoshida joylashgan paxta tayyorlash punkti maydoni etarli bo’lmaydi. Bunday hollarda paxtachilik rayonlarida ham tayyorlash punktlari tashkil etiladi. Tayyorlanadigan paxta miqdori kam bo’lganda zavod qoshidagi tayyorlash punkti etarli bo’lib, hamma paxta shu punktga qabul qilinadi. Texnologik jarayon sxemasini va ob`ektlarni yaxshi joylashtirish uchun har bir zavodning bosh plani quyidagi zonalarga bo’linadi; xom ashyo, ishlab chiqarish, tayyor mahsulotlar va ma`muriy bino zonalari. Bosh plandagi zonalarni joylashtirishda shamolning ko’pchilik vaqt qaysi tomonga yo’nalishi, kun chiqish kun botish tomonlari, aholi yashaydigan shaharchalarning qaysi tomonda bo’lishiga ahamiyat beriladi; ob`ektlarning joylanishi zavodning normal ishlashiga xalaqit bermasligi va yong`inga qarshi hamda sanitariya-texnika sharoitlariga moslashgan bo’lishi kerak. YAngi paxta zavodlari loyihasini tuzish vaqtida ajratilgan maydondan ratsional va tejamkorlik bilan foydalanishni, transport uskunalarining qisqa va qurilish ishlarining mumkin qadar kam bo’lishini ko’zda tutish kerak. 5 II. ASOSIY Q ISM 2.1. Texnologik jarayonlar va paxta tozalash rejasi. CHigitli paxtani tayyor mahsulotga aylantirish uchun bajariladigan hamma ishlar yig`indisi paxtani dastlabki ishlash texnologik jarayoni deb atalib, bu jarayon quyidagilarni o’z ichiga oladi: paxta tayyorlash punktining quritish-tozalash tsexida chigitli paxtani quritish va tozalash; paxta tozalash zavodining tozalash tsexida chigitli paxtani quritish va uni xas-cho’plardan tozalash; paxta tozalash zavodining bosh binosida chigitli paxtani jinlash va tolani tozalash, chigitni linterlash va lintni, tolali chiqindilarni tozalash, tola, lint va tolali chiqindilarni presslab toylash. CHigitli paxtani dastlabki ishlash texnologik jarayonini bajarishda paxta tolasi va chigitning tabiiy fizika-mexanikaviy xususiyatlarini saqlash va ularni Davlat standartiga muvofiq bo’lishini ta`minlash kerak. Bu vazifani bajarishda laxtani dastlabki ishlashni to’g`ri tuzish muhim ahamiyatga ega. Paxta sanoati markaziy ilmiy-tekshirish instituti tavsiya etgan texnologik jarayon sxemasi bo’yicha chigitli paxtani, uning sifatiga qarab uch xil variantda ishlash mumkin. Birinchi variantda namligi 14% dan yuqori bo’lib, mashinada terilgan II-IV sort va qo’lda terilgan III-IV sort paxtalar qayta ishlanadi. Ikkinchi variantda namligi 14% dan kam bo’lgan, ham mashinada, ham qo’lda terilgan paxtalar ishlanadi. Uchinchi variantda qo’lda terilgan I va II sort paxta ishlanadi. Bunda texnologik jarayon sxemasidan arrali tozalagichlarning ikkinchi batareyasini ajratib qo’yish ko’zda tutiladi. Texnolognk jarayonning ish sifati texnologik jarayon sxemasiga kiritilgan hamma mashinalarning umumiy tozalash effekti bilan xarakterlanadi. Zavodning umumiy tozalash effekti (%) quyidagi formula bilan topiladi:К={1−[(1− К1 100 )∗(1− К2 100 )∗....∗(1− КN 100 )]}∗100 % bunda: K 1 , K 2 , K N —texnologik jarayonga kiritilgan ayrim mashinalarning tozalash effekti. Ayrim mashinaning tozalash effekti (%) quyidagi formula bilan topiladi: 6 К=100 (1− С1 Сс)bunda: S s -tozalanmagan paxtadagi xas-cho’plar va o’lik tolalar yig`indisi; S 1 - tozalangan paxtada qolgan xas-cho’plar va o’lik tolalar yig`indisi. Zavod tsexlarining umumiy tozalash effekti to’g`risidagi ma`lumotlar 2.1- jadvalda berilgan. Mashinalarning haqiqiy tozalash effekti faqatgina paxtaning boshlang`ich iflosligiga va uning namligiga bog`liq bo’lmay, ularning ishlab chiqarish unumiga va texnologik jarayon sxemasidagi o’rniga ham bog`liq (sxemaning boshida mashinalarning tozalash effekti yuqori bo’lib, paxta tozalangan sari kamayib boradi). Jindan chiqayotgan tolaning iflosligini quyidagi formula bilan aniqlash mumkin: S V =S S (100-K ZAV )/V bunda: S V - chigitli paxtaning boshlang`ich iflosligi, %; K zav - zavodda o’rnatilgan mashinalarning umumiy tozalash effekti, % ; V - chigitli paxtadan tolaning chiqishi, %. Bu formula bilan hisoblangan S V qiymatini ishlanayotgan tola sorti uchun berilgan ifloslik normasi  bilan taqqoslab ko’rganimizda quyidagi tengsizlik chiqishi kerak:  > S V + n bunda: p - toladagi nuqsonlar yig`indisi. Tozalash effektini hisoblash formulalari tolada paydo bo’ladigan nuqsonlar yig`indisini nazarga olmaydi, shuning uchun ham tolada paydo bo’ladigan nuqsonlar va xas-cho’plarning haqiqiy yig`indisini, ya`ni shu ikki ko’rsatkich bo’yicha tolaning sifatini ko’rsata olmaydi. SHuning uchun tozalash planini hisoblashda paxtani qayta ishlash vaqtida tolada nuqsonlar paydo bo’lishini nazarda tutish kerak. Har bir texnologik jarayon sxemasi va ishlanayotgan chigitli, paxtaning sorti uchun nuqsonlar paydo bo’lish darajasi o’zgarmas miqdor bo’lgani, sababli uni tajriba yo’li bilan har bir sxema uchun oldindan aniqlab qo’yish mumkin. Demak, ishlab chiqarilayotgan tolaning haqiqiy xas-cho’plar va nuqsonlar yig`indisi quyidagicha bo’ladi: 7 CBФ= αC C(1− Kзав )/Вbunda: α= C BФ/С В≥ 1 2.2. Paxta zavodlarida qo’llaniladigan texnologik jarayonlar sxemalari. Paxta tozalash zavodlarida dastlabki ishlanadigan chigitli paxta tolasining xususiyatlariga qarab u ikki gruppaga – o’rta tolali va ingichka tolalilarga bo’linganligi uchun uni qayta ishlash texnologik jarayon sxemasi ham bir-biridan farq qiladi. arrali jin o’rnatilgan zavod texnologik jarayonining sxemasi keltirilgan. Bu sxema bo’yicha chigitli paxta jinlash jarayonigacha uch xil variantda qayta ishlanadi: birinchi variant. Mashinada terilgan, namligi 14% dan yuqori chigitli paxtaning I-IV sortlari sxemaga kiritilgan mashinalarning hammasidan o’tkaziladi; ikkinchi variant. Mashinada terilgan, namligi 14% dan kam chigitli paxtaning I- IV sortlari va qo’lda terilgan chigitli paxtaning III, IV sortlari tayyorlash punktida o’rnatilgan texnologik mashinalardan o’tkazilmaydi; uchinchi variant qo’lda terilgan chigitli paxtaning I va II sortlari yirik xas- cho’plardan tozalaydigan mashinalarning ikkinchi batareyasidan o’tkazilmaydi. Jinlash jarayonida chiqarilayotgan tolalarning hammasi maxsus tola tozalash mashinalarida oxirgi marta tozalanib, gidravlik presslarda toylanib sim yoki lentalar bilan bog`lanadi, Texnik chigitlar II, III va IV tip lint olish uchun uch martali linterlanadi va har bir tip lint alohida presslanib toy shakliga keltiriladi. Urug`lik chigitlar ikkinchi linterlashdan keyin urug`lik chigitni ishlaydigan mahsus tsexga yuboriladi, u erda saralanadi, tuksizlantiriladi va maxsus kimyoviy dorilar bilan ishlanib, zararsizlantiriladi. Tolali chiqindilarning hammasi maxsus tsexga yuborilib, iflosliklardan tozalanadi, regeneratsion mashinalarda ishlab, yigirish uchun yaraydigan tolalar ajratib olingach presslab, toy shakliga keltiriladi. Valikli jinlar o’rnatilgan zavodning texnologik jarayoni sxemasi keltirilgan. Bunday zavodlarda ingichka tolali paxtaning hamma sortlari ishlanadi. Bu sxemada 8 ham chigitli paxtani jinlash jarayonigacha qayta ishlashda yuqorida berilgan uch variant ko’zda tutilgan bo’lib faqatgina paxtani mayda iflosliklardan tozalaydigan 6A-12M markali mashina o’rniga OXB-YUM markali mashina o’rnatilgan. 2.3. Paxta tozalash zavodining ishlab chiqarish dasturini hisobi. Ishlab chiqarish dasturini hisoblashdan maqsad paxta tozalash zavodini bir yilda qancha mahsulot ishlab chikarish miqdorini aniqlashdan iborat. 1. Zavodning bir yilda ishlash vaqtini hisoblash. Zavodning bir yil ishlash vaqti quyidagicha aniqlanadi.Т = [365 − (52 + 9+ 32 )]∗ 3∗ 8∗ 0 ,92 = 6005 ,76 соат 2. Zavodning yil davomida ishlab chikaradigan tola miqdorini hisoblash. Q T= (4∗ 90 ∗ 12 ,5∗ 6005 ,76 ):1000 = 27025 ,92 3. Zavodning doimiy ishlashi uchun kerak bo’ladigan paxta xom ashyosi miqdori hisoblash. Q n= Q t∗ 100 B t = 27025 ,92 ∗ 100 33 ,6 = 80434 ,28 9 4. Zavodda ishlab chikariladigan paxta va tola hajmi hisobi 2.6-jadval Tola navlari bo’yicha paxta assortimenti Pax- ta navi Paxta hajmi Tola navlari b ы yicha paxta hajmi Sanoat navlari bo’yicha tola chiqishi va hajmi1 2 3 4 5 t % t % t % t % t % t % t % I 27974 77,4 27974 33,8 9455,212 77,5 II 4841 13,4 4841 32,9 1592,689 13,4 III 2779 7,6 2779 30,5 847,595 7,7 IV 121 0,3 121 28,9 34,969 0,3 V 391 1,08 391 26,3 102,833 1,1 jami 36106 77,4 27974 13,4 4841 7,6 2779 0,3 121 1,08 391 33,3 12023,3 100,0 5. Tola navlarining sifati buyicha assortimenti 2.7-jadval Paxta tolasining sinflari bo’yicha assortimenti Pax- ta navi Tola hajmi Davlat standarti b ы yicha tola sifati A`lo YAxshi O’rta Oddiy Iflos t % t % t % t % t % t % I 9455,2 33,8 9455,212 100 II 1592,6 32,9 1592,689 100 III 847,5 30,5 847,5 100 IV 34,9 28,9 34,9 100 V 102,8 26,3 0 102,8 100 Jami 12023,2 33,3 11047,901 882,5 102,8 6. Xom ashyo va tayyor mahsulot balansi 10 2.8-jadval Ishlab chi q arishda pax ta dan olinadigan mahsulotlar balansi Paxta navi Paxta Tola CHigit momiq bilan O’luk Tolali chiqindi Ugar % t % t % T % t % t % t I 77,5 27974,0 33,8 9455,2 53,3 14910,1 3,4 951,1 3,6 1007,1 5,9 1650,5 II 13,4 4841,0 32,9 1592,7 52,1 2522,2 3,7 179,1 3,8 184,0 7,5 363,1 III 7,7 2779,0 30,5 847,6 49,6 1378,4 3,3 91,7 6,0 166,7 10,6 294,6 IV 0,3 121,0 28,9 35,0 48,8 59,0 3,3 4,0 7,4 9,0 11,6 14,0 V 1,1 26,3 26,3 102,8 48,1 12,7 2,6 0,7 8,4 2,2 14,6 3,8 100,0 36106,0 33,3 12023,3 52,8 19064,0 3,4 1227,6 3,9 1408,1 6,6 2383,0 7. PTZ bosh binosidagi asosiy texnologik mashinalarning ish rejasi Tola miqdori 1 jadvaldan olinadi – 27025,9 Jinlar soni – 4 ta Jinlaring ish unumi (P), o’rtacha paxta navlari buyicha quyidagicha takchimlanadi I-nav paxta uchun, P 1 =P ur +1=10+1=11 II-nav paxta uchun, P II =P ur =10 III-nav paxta uchun, P III =P ur -1=10-1=9 IV-nav paxta uchun, P 1V =P ur -2=10-2=8 V-nav paxta uchun, P V =P ur -3=10-3=7 kg/arra.soat 2.9-jadval 11 Arrali jin urnatilgan tsexning ishlab chikarish dasturi Kursatkichlar Ulchov birligi Paxtaning navi Jami 1 2 3 4 5 Paxta hajmi T 27974 4841 2779 121 26,3 36106 Jinlar soni Dona 3 3 3 3 3 3 Arralar soni Dona 390 390 390 390 390 390 Jinlarning ish unumdorligi Kg/arra. Soat 11 10 9 8 7 9 Ajratilgan tola miqdori T 9455,2 1592,7 847,6 35,0 102,8 12023,3 Ishlab chikilgan chigit miqdori T 14910,1 2522,2 1378,4 59,0 12,7 19064,0 Navlar buyicha jinlash ish vaqti Soat 859,6 159,3 94,2 4,4 14,7 1335,9 8. Linterlash bulimi Jinlashdan keyingi chigitning miqdori 3 jadvaldan olinadi Linterlar soni momiqni chigitdan ajratib olish darajasiga va linterlarning kancha chigit utkazishiga karab hisoblanadi. A - tipdagi momiq ajratish, chigit massasiga nisbatan 2,0-2,5% ajratilganda, P l - 800-1000 kg/soat. B - tipdagi momiq ajratish, chigit massasiga nisbatan 2,5-3,2% ajratilganda, P l - 700-800 kg/soat. Linterlar soni quyidagicha topiladiК л= qn∗ 1000 П n∗ Т = 24973 ,5∗ 1000 1000 ∗ 6005 ,7 = 4 ta linter CHigit miqdori A tipdagi momiq ajratilgandan keyin quyidagicha hisoblanadi qч А= qч− qм А= 24973 ,5− 668 ,8= 24304 ,7 тонна 12 B tipdagi momiq ajratish natijasida hosil bulgan chigit miqdori quyidagicha hisoblanadiq ч Б = qч− q м Б = 24973 ,5 − 286 ,6= 24018 ,1 тонна 2.10-jadval PTZ ning chigitni linterlash bulimini ish rejasi № Lint tipi CHigit buyicha ish unumi, kg/soat Momiq chiqishi, % Urnatilgan linterlar soni, dona Linterlash dan oldin chigit miqdori, t Ajratilgan lint miqdori, t Linterlash dan keyin olingan chigit miqdori 1 A 1000 3,4 4 19063,968 613,802 18450,17 2 B 800 3,9 4 18450,166 613,802 17836,36 9. Presslash bulimining ish rejasi zavod bosh binosining presslash bulimida tayyor mahsulotlar tola, momiq, tolali chiqindilar toylanadi va chikadigan mahsulotning miqdori va sifati nazorat kilinadi. 2.11-jadval Presslash bulimining asosiy texnologik uskunalarining ish rejasi № Kursatkichlar Ulchov birligi Presslash bulimining quvvati Tola pressi A- tipdagi momiq toylashd a B- tipdagi momiq toylashd a Tolali chiqindilar ni toylashda 1 Press soni Dona 2 1 1 1 2 Yil davomida ish vaqti Soat 6005,7 6005,7 6005,7 6005,7 3 Toyning o’rtacha Kg 220 230 230 230 13 massasi 4 Mahsulotning umumiy massasi T 12023,3 613,8 613,8 1408,1 5 Presning ish unumi: Massa buyicha Toylar soni buyicha T/soat Toy/soat 2,6 0,1 0,1 0,4 6 Tayyor mahsulotlar hisobi Dona 12,0 0,5 0,0 1,5 54651,4 2668,7 2668,7 6122,3 Zavodning ishlab chikarish dasturini tuzayotganda tayyor mahsulotni bir soat, bir smena, bir kecha-kunduz uchun dasturlash lozim. Bu zavodning bir maromda ishlashini ta`minlaydi va kushimcha mahsulot ishlab chikarish, mahsulot sifatini oshirishga kumaklashadi, xamda texnologik mashinalarning bush turib kolishini kamaytiradi 2.12-jadval PTZning paxtani kayta ishlash hajmi buyicha va tayyor mahsulotlarni ishlab chikarish kursatkichlari № Mahsulot nomi Ulchov birligi Bir yilda Bir soatda Bir smenada Bir kecha- kunduzda 1 Paxta T 46473,2 7,74 61,92 185,76 2 Tola T 15614,9 2,6 20,8 62,4 3 CHigit T 24973,5 4,16 32,3 96,9 4 Momiq: A-tip B-tip T 668,8 286,6 0,11 0,05 0,88 0,4 2,64 1,2 5 Tolali chiqindilar T 2064,8 0,35 2,8 8,4 14 10. Paxta va tayyor mahsulotlarni saqlash va uchun omborlar, va maydonlar hisobi Paxta uchun omborxona va bunt maydonlari shu zavod q oshidagi paxta tayyorlash punkti quvvatiga bog`liq bo’lsa, tayyor mahsulotlar esa zavodning turt kunlik ishlab chikariladigan mahsulotlari hajmi asosida aniqlanadi. 2.13-jadvalda PTZ koshidagi paxta tayyorlash punkti omborlarida va bunt maydonlarida saqlanadigan paxtaning umumiy hajmi keltirilgan. 2. 1 3- jadval № Tayyorlash muddati Tayyor paxta hajmi Muddatdag i ish kuni Har kuni i/ch ga berilgan paxta, t Muddat vaqtida kayta ishlangan paxta, t PTPda terim davrida tayyorlang an paxta, t% T 1 15,09-30,09 20 7221,2 14 185,76 2600,6 438,2 2 1,10-15,10 35 12637, 1 13 185,76 2414,9 2894,1 3 16,10-31,10 30 10831, 8 13 185,76 2414,9 2135,8 4 1,11-15,11 15 5415,9 13 185,76 2414,9 144,4 100 36106 5323,7 A) usti berk paxta saqlanadigan ombor (p b ) va bunt maydonchalarining soni (p o ) quyidagi formulalar yordamida aniqlanadi:пб= Q max ∗(25 ....30 ) Q б∗100 = 30 ∗5323 ,7 750 ∗100 = 2 ta ombor по= Q max ∗(70 ....75 ) Q о∗100 = 70 ∗5323 ,7 350 ∗100 = 11 ta ochiq bunt B) texnik chigit saqlash uchun maydon hisobi Texnik chigit maydonda saqlanadi. Maydon quyidagi formula orkali topiladi: 15 fm= к∗ Q тч Н ∗ рч = 5∗ 96 ,9 2,5 ∗ 350 ∗ 1000 = 553 ,7 кг /м 2V). urug`lik chigit saqlash uchun berk omborlar maydoni quyidagi formula orkali topiladi: f уч = Q уч Н ∗ Y ∗ рч ∗ 1000 = 3750 2,5 ∗ 0 ,85 ∗ 350 ∗ 1000 = 5042 м 2 G). Paxta tolasi va momiq toylari uchun maydon hisobi. Belgilangan norma buyicha ortikcha mahsulotni 1-5 kunligini saqlash uchun maydon quyidagi formuladan topiladi: f= К Т(пТ+пм)∗ а∗в Н Т∗ф = 5(62 ,4+3,84 )∗ 0,97 ∗0,6 2,2 ∗0,9 = 97 ,3 m 2 16 Xulosa Paxta tozalash zavodlarining asosiy vazifasi har yili qabul qilingan chigitli paxtadan uning tabiiy xususiyatlarini saqlagan holda yuqori sifatli tola, lint va chigit ishlab chiqarishdan iborat. Bundan tashqari, ishlab chiqarish chiqindilarini qayta tozalab, ular tarkibidagi tolalarni ajratib olish hamda urug`lik chigitlarni kasalliklarga qarshi dorilash bilan ham shug`ullanadi Paxta tozalash zavodlarining asosiy texnologik mashinasi ikki xil - arrali jin va valikli jin bo’lib, arrali jinlar o’rnatilgan zavodlarda o’rta tolali paxta va valikli jinlar o’rnatilgan zavodlarda esa ingichka tolali paxta ishlanadi. Mamlakatimizda 4-5 arrali jinlar o’rnatilgan bir batareyali va ikki batareyali (8- 10 jinli) zavodlar bor. Valikli jinlar ham batareya tarzida joylashtirilib, har batareyada 12 donadan mashina bo’ladi. Jinlash jarayonida chiqarilayotgan tolalarning hammasi maxsus tola tozalash mashinalarida oxirgi marta tozalanib, gidravlik presslarda toylanib sim yoki lentalar bilan bog`lanadi, Texnik chigitlar II, III va IV tip lint olish uchun uch martali linterlanadi va har bir tip lint alohida presslanib toy shakliga keltiriladi. Urug`lik chigitlar ikkinchi linterlashdan keyin urug`lik chigitni ishlaydigan mahsus tsexga yuboriladi, u erda saralanadi, tuksizlantiriladi va maxsus kimyoviy dorilar bilan ishlanib, zararsizlantiriladi. 17 FOYDALANGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI 1. Mirziyoev SH.M. Erkin va farovon demokratik Uzbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. Toshkent, “Uzbekiston” NMIU, 2017 yil, 56 b. 2. Mirziyoev SH.M. Konun ustivorligi va inson manfaatlarini ta`minlash yurt tarakiyoti va xalk farovonligining garovi. “Uzbekistan” NMIU, 2017 yil, 47 b. 3. Mirziyoev SH.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalkimiz bilan birga kuramiz. “Uzbekiston” NMIU, 2017 yil, 485 b. 4. Mirziyoev SH.M. Tankidiy taxlil, kat`iy artib-intizom va shaxsiy javobgarlik - xar bir raxbar faoliyatining kundalik koidasi bulishi kerak. “Uzbekiston” NMIU, 2017 yil, 103 b. 5. Uzbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi “Uzbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish buyicha xarakatlar strategiyasi tugrisida” gi PF-4947-sonli Farmoni. Uzbekiston Respublikasi konun xujjatlari tuplamlari, 2017 yil, 6-son, 70-modda. 6. Omonov F.B. – Paxtani dastlabki ishlash buyicha spravochnik. / T. Voris, 2008 y. 416 b. 7. Paxtani qayta ishlashning muvofiqlashtirilgan texnologiyasi. – T.: Mehnat, 2002. 117 bet. 8. Zikriyoev E. - Paxtani dastlabki qayta ishlash. – T.: Mehnat, 2002. 407 bet. 9. Jabborov G.J., Otametov T.U., Xamidov A .X. - CHigitli paxtani ishlash texnologiyasi. Toshkent, "O’qituvchi", 1987. 327 bet. 10. Babadjanov M.A., Gapparova M.A., Ruzmetov M.E. – Tarmok texnologiyasi va jixozlari. / ukuv qo’llanma. TTESI, 2012. 154 bet. 11. Babajanov M.A. - Texnologik jarayonlarni loyixalash. Toshkent «CHulpon», 2009, - 199 bet. 12. Tillaev M.T. - Paxtaga birlamchi ishlov berish texnologiyasi. T. 2015. -236 bet. 18 13. Hojiev M.T., Hamroeva S.A., Salimov A.M. - Tola sifatini aniqlash: / T.: O‘MKHTM, «Turon-Iqbol» nashriyoti, 2006. - 192 bet. 14. Paxtaning sifatini aniqlash / O’quv qo’llanma. Bo’riev R.A., Jumaniyazov Q.J., Salimov A.M., Kushakeev B.YA. T. 2016. -144 bet. 15. Djabarov G. D., Baltabaev S. D., Kotov D. A., Solovev N. D. Pervichnaya obrabotka xlopka / Uchebnik dlya vuzov. M., «Legkaya industriya», 1978. -430 s. 16. Spravochnik po pervichnoy obrabotke xlopka. Pod. Red. Maksudov I.T., Nuraliev A.N. 1994. -573 s. 17. Axmedxodjaev X.T., Umarov A.A. - Texnologiya i oborudovanie otrasli // Namangan, 2015. -180 str. 18. Dr P.G. Patil & Er. V. G. Arude Recent Advances in Cotton Ginning Technology in India, 2014 u. 19. http: //www gov.uz Uz Res xukumat portali 20. http: //www lex.uz Uz Res konun xujjatlari ma`lumoti milliy bazasi 21. http: //www.ncbi .nlm.nih.gov 22. http://www. cotton technolog y - texnologiya xlopka s ы rtsa. 23. http://www . cotton technology – texnologiya xlopka sыrtsa. 24. http://www . cotton storage technology – texnologiya xraneniya xlopka s ы rtsa. 25. http://www . O’zpaxtasanoat.uz – O’zbekiston paxta sanoati sayti. 19

O’rta tolali paxtalar uchun tozalash sxedagin 6 KXO 02 uskunalari majmuasi tozalash samaradorligini hisoblash 

Купить