O’z Milliy bank amaliyot hisoboti - Iqtisodiyot - Dars ishlanmalar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	50000UZS
Hajmi	126.8KB
Xaridlar	1
Yuklab olingan sana	27 May 2025
Kengaytma	docx
Bo'lim	Dars ishlanmalar
Fan	Iqtisodiyot

Sotuvchi

Amriddin Hamroqulov

Ro'yxatga olish sanasi 23 Fevral 2025

17 Sotish

O’z Milliy bank amaliyot hisoboti

Sotib olish

1O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY , FAN VA
INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
SAMARQAND IQTISODIYOT VA SERVIS
INSTITUTI
,,MOLIYYA” KAFEDRASI
MALAKAVIY AMALIYOTI BO’YICHA
HISOBOT
,,O’zmillkiybank’’ AJ XORAZM VILOYATI BOSH BOSHQARMASI
GURLAN BXO malumotlari bo’yicha
Bajardi: MK-S-122-guruh talabasi Sharipbayeva Dilafro’z
Institutdan amaliyot raxbari : Meliyev Azimjon Murodillo o’gli
Tashkilotdan amaliyot raxbar: Raxmonov Yashnar Shavkatovich
Xorazm 2025

2MK-S-122-guruh talabasi Sharipbayeva Dilafro’z tomonidan ishlab
chiqarish amaliyoti dasturi doirasida bajarilishi lozim bo’lgan reja
jadvali
( “ O’zmillkiybank’’ AJ Xorazm Viloyati Bosh Boshqarmasi Gurlan
BXO bo’limi misolida ” )
№ Amaliyotda o’rganilishi
belgilangan ishlar rejasi Amaliyot
o’taladigan
obyekt va bo’lim
nomi Bajarilish
muddati
1 ,,O’zmillkiybank’’ AJ Xorazm
Viloyati Bosh Boshqarmasi Gurlan
BXO ish tartibi, faoliyati va
xavfsizlik choralari bilan tanishish
va o’rganish “ O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm
Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
2 Bank kartalari turlari bilan tanishib
chiqish va ularni rasmiylashtirish
jarayonini o’rganish ,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm
Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
3 Bank kartasini rasmiylashtirishda
ariza va shartnomalarni to’liq
tayyorlashda qatnashish va
mijozlarga taqdim qilish ,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm
Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
4 Bo’limdagi kunlik, oylik hujjatlarni
tayyorlash va ularni arxivga
topshirish jarayonini to’liq
o’zlashtirish ,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm
Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
5 Yuridik shaxslar uchun
ajratiladigan kreditlar va ularning ,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm

3shartnoma tartiblari , kredit
jarayonini o’rganish Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
6 Yuridik shaxslar uchun hisob
raqam ochish jarayonida qatnashish
va hisob raqam ochish tartibi bilan
tanishish
,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm
Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
7 Tadbirkorlar uchun ajratiladigan
kreditlar va hujjatlar jildini
tayyorlash bilan tanishish ,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm
Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
8 Kreditlash tartibini tartibga solish
yuzasidan normativ hujjatlar bilan
tanishish ,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm
Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
9 Monitoring o’tkazish bo’yicha
yo’riqnoma va nizom bilan
tanishish ,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm
Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
10 Monitoring jarayonida faol ishtirok
etish ,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm
Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
11 Buxgalteriya hisob yuritish
bo’yicha qonun hujjatlari bilan
tanishish ,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm
Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
12 Jismoniy shaxslarga plastik kartalar
berish ,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm

4 Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
13 Jismoniy shaxslar uchun
ajratiladigan avtokreditlar va
ularning shartnoma tartiblari ,
kredit jarayoni bilan tanishish ,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm
Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
14 Jismoniy shaxslar uchun
ajratiladigan ipoteka kreditlar va
ularning shartnoma tartiblari ,
kredit jarayoni bilan tanishish ,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm
Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
15 Jismoniy shaxslar uchun
ajratiladigan mikroqarz va ularning
shartnoma tartiblari , kredit
jarayoni bilan tanishish ,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm
Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
16 Yuridik shaxslar uchun
ajratiladigan kreditlarni monitoring
qilish bilan tanishish ,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm
Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO
17 Jismoniy va yuridik shaxslarning
muddati o’tgan kreditlarini undirish
chora tadbirlari bilan tanishish ,,O’zmillkiybank’’
AJ Xorazm
Viloyati Bosh
Boshqarmasi
Gurlan BXO

51.“ O’zmillkiybank’’ AJ Xorazm Viloyati Bosh Boshqarmasi
Gurlan BXO ish tartibi, faoliyati va xavfsizlik choralari bilan
tanishish va o’rganish
Men amaliyotimni “O‘zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy faoliyat milliy
banki” aksiyadorlik jamiyatining Xorazm viloyati bosh boshqarmasi Gurlan filial
bo‘linmasida (Gurlan BXO) o‘tab, bank faoliyatining barcha jihatlari bilan
bevosita tanishish imkoniyatiga ega bo‘ldim. Ushbu amaliyot jarayonida men
tashkilotning ish tartibi, ichki tartib-qoidalari, mijozlarga xizmat ko‘rsatish
mexanizmi, bank operatsiyalari texnologiyasi, hamda xavfsizlik choralari bilan
chuqur tanishdim.
Filialning kundalik ish faoliyati belgilangan ish jadvali asosida tashkil etilgan.
Ishchi kunlari haftaning dushanbadan jumagacha bo‘lib, odatda soat 9:00 dan
18:00 gacha davom etadi. Tushlik vaqti odatda soat 13:00 dan 14:00 gacha
belgilangan. Bank binosiga kirish va chiqish qat’iy tartib asosida amalga oshiriladi,
barcha xodimlar belgilangan identifikatsiya kartalari orqali tizimga kirishadi.
Bank faoliyatining asosiy yo‘nalishlari quyidagilardan iborat: jismoniy va
yuridik shaxslarga bank xizmatlarini ko‘rsatish, mijozlarga hisob raqamlari ochish,
naqd pul operatsiyalari, kreditlash xizmatlari, xalqaro pul o‘tkazmalari, valyuta
ayirboshlash, plastik kartalar bilan ishlash, va onlayn banking xizmatlarini yo‘lga
qo‘yish. Har bir bo‘lim o‘ziga xos vazifalarni bajaradi va har bir bo‘limda maxsus
tayyorgarlikka ega mutaxassislar faoliyat yuritadi.
Amaliyotim davomida men mijozlarga xizmat ko‘rsatish bo‘limida qatnashdim.
Bu yerda mijozlarga turli xil bank mahsulotlari haqida ma’lumot beriladi, hisob
raqamlar ochiladi, plastik kartalar tayyorlanadi va mavjud kartalar bo‘yicha
muammolar hal qilinadi. Bundan tashqari, men kredit bo‘limi faoliyati bilan ham
tanishdim. Bu bo‘limda yuridik va jismoniy shaxslarning kredit olish uchun
murojaatlari ko‘rib chiqiladi, ularning to‘lovga layoqatliligi aniqlanadi va kerakli
hujjatlar rasmiylashtiriladi.

6Shuningdek, bankning kassa bo‘limida ishlash tartibi bilan ham tanishdim. Bu
yerda naqd pul operatsiyalari, to‘lovlar, pul o‘tkazmalari va boshqa moliyaviy
xizmatlar amalga oshiriladi. Kassirlar yuqori mas’uliyat va aniqlik bilan ishlashi
talab etiladi. Bu bo‘limda ishni boshlashdan oldin har kuni barcha kassa hujjatlari
tekshiriladi va naqd pul qoldig‘i hisobot asosida aniqlanadi.
Bank faoliyatida axborot xavfsizligi masalalari alohida ahamiyat kasb etadi. Bu
borada bankda zamonaviy texnologik vositalar – videokuzatuv kameralar,
biometrik kirish tizimlari, signalizatsiyalar va maxsus dasturlar joriy qilingan. Har
bir kompyuter tizimi parollar orqali himoyalangan bo‘lib, ma’lumotlar faqat
vakolatli xodimlar tomonidan ko‘rilishi mumkin. Bundan tashqari, bankning ichki
tarmoqlari (intranet) orqali barcha muhim axborotlar maxfiy saqlanadi.
Bank xavfsizlik xizmati xodimlari bank ichki hududini kechayu kunduz nazorat
qiladi. Kiruvchi va chiquvchi shaxslar ruyxat asosida ro‘yxatdan o‘tkaziladi. Bank
hududiga begona shaxslarning ruxsatsiz kirishiga yo‘l qo‘yilmaydi. Har bir tashrif
buyuruvchi shaxsning shaxsini tasdiqlovchi hujjatlari tekshiriladi, va tegishli
bo‘lim bilan bog‘lanib, ichkariga kiritiladi.
Sanitariya-gigiyena qoidalariga ham alohida e’tibor qaratilgan. Ishchi joylar
muntazam ravishda dezinfeksiya qilinadi, ayniqsa pandemiya sharoitida barcha
xavfsizlik choralari – niqob taqish, qo‘lni antiseptik vositalar bilan tozalash,
ijtimoiy masofa saqlash qat’iy talab etiladi. Xodimlar uchun maxsus tibbiy nazorat
yo‘lga qo‘yilgan.
Filial ichki mehnat tartib-qoidalari barcha xodimlar tomonidan bajarilishi shart.
Har bir yangi ishchi ishga qabul qilinganida, unga bank qoidalari, texnika
xavfsizligi va mehnat muhofazasi bo‘yicha batafsil tushuntirishlar beriladi. Men
ham amaliyotim boshlanishida bu borada maxsus yo‘l-yo‘riqnomalar bilan
tanishtirildim.
Amaliyot davomida men real bank muhitida ishlash, hujjatlar bilan ishlash,
mijozlar bilan muloqot qilish, ichki hujjat aylanishi, elektron dasturlar bilan
tanishish, shuningdek, kasbiy muomala madaniyatini o‘rganish imkoniga ega

7bo‘ldim. Har bir ish bosqichi nazorat ostida olib boriladi va me’yoriy-huquqiy
hujjatlarga asoslangan.
Bankda ishlatiladigan asosiy dasturlar – “ABS” avtomatlashtirilgan bank tizimi,
“Swift” xalqaro tizimi, “Milliy” onlayn ilovasi va boshqa ichki elektron hujjatlar
almashinuvi tizimlaridir. Bu dasturlar xodimlarga o‘z vazifalarini aniq va samarali
bajarish imkonini beradi. men amaliyot o‘tgan “O‘zmilliybank” Gurlan BXO
zamonaviy, xavfsiz va mijozlarga yo‘naltirilgan bank tizimiga ega ekanligini
angladim. Filialda ish jarayoni aniq reja asosida yo‘lga qo‘yilgan, har bir bo‘lim
o‘z vazifasini mas’uliyat bilan bajaradi. Men ushbu amaliyot davomida bank tizimi
haqidagi nazariy bilimlarimni amaliy ko‘nikmalar bilan boyitdim.
2. Amaliyot davomida bank kartalari turlari bilan tanishish va
ularni rasmiylashtirish jarayonini o‘rganish
Men amaliyotimni “O‘zmilliybank” AJ Xorazm viloyati bosh boshqarmasi
Gurlan bo‘limida o‘tar ekanman, bank xizmatlarining muhim yo‘nalishlaridan biri
bo‘lgan bank plastik kartalari bilan tanishish va ularni rasmiylashtirish jarayonini
o‘rganishga alohida e’tibor qaratdim. Bugungi kunda bank kartalari aholiga
moliyaviy xizmatlarni ko‘rsatishda asosiy vositalardan biri hisoblanadi.
“O‘zmilliybank” tomonidan jismoniy va yuridik shaxslar uchun turli xil bank
kartalari taklif qilinadi. Ular asosan quyidagi toifalarga bo‘linadi: mahalliy (milliy)
kartalar, xalqaro kartalar va ko‘p valyutali (multi-currency) kartalar. Har bir karta
turi o‘zining funksiyasi va maqsadiga ega.
Mahalliy kartalar sirasiga quyidagilar kiradi:
UzCard — faqat O‘zbekiston hududida amal qiladi. Mahalliy to‘lovlar, oylik va
stipendiyalarni olish, pul yechish va to‘lovlar uchun keng foydalaniladi.
Humo — yangi avlod milliy karta bo‘lib, to‘lov tizimlari integratsiyasida muhim
o‘rin tutadi. Bankomatlar va terminal tizimlari orqali ishlaydi.
Xalqaro kartalar esa xorijda ham to‘lovlarni amalga oshirish imkonini beradi:
Visa (Electron, Classic, Gold, Platinum) — xalqaro savdo va sayohatlarda
foydali.

8MasterCard (Standard, Gold, World) — dunyo bo‘yicha ko‘plab joylarda
ishlatiladi.
UnionPay — asosan Xitoy va Osiyo mamlakatlarida qo‘llaniladi.
Har bir karta turini rasmiylashtirish uchun mijoz ma’lum hujjatlarni taqdim
etishi kerak bo‘ladi. Jismoniy shaxs uchun talab etiladigan asosiy hujjatlar
quyidagilardan iborat: pasport yoki ID karta, ariza shakli, ba’zan rasm. Talabalar
yoki nafaqadagi shaxslar uchun tegishli hujjatlar so‘raladi (talabalik guvohnomasi,
pensiya daftarchasi).
Karta ochish jarayoni quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi:
Ariza topshirish: Mijoz bankka murojaat qilib, kerakli kartani tanlaydi va ariza
to‘ldiradi. Kartaning turi, valyutasi va amal qilish muddati aniqlanadi.
Shaxsni tasdiqlovchi hujjatlarni tekshirish: Bank xodimi mijozning shaxsini
tasdiqlovchi hujjatlarni tekshiradi va nusxasini oladi.
Ma’lumotlarni kiritish: Mijoz ma’lumotlari bank tizimiga kiritiladi. Har bir
mijozga individual kart raqami va PIN-kod belgilanadi.
Karta tayyorlanishi: Kartalar markaziy tizim tomonidan ishlab chiqiladi. Tayyor
bo‘lgan kartalar mijozga maxfiy konvert ichida PIN-kod bilan birga topshiriladi.
Kartaning faollashtirilishi: Karta mijoz tomonidan bankomat yoki bank tizimi
orqali faollashtiriladi.
Bank kartalarini rasmiylashtirish jarayoni mijozning murojaatidan to kartaning
faollashtirilishigacha bo‘lgan bosqichlarni o‘z ichiga oladi. “O‘zmilliybank” AJ
Gurlan BXOda bu jarayon tartibli, xavfsiz va zamonaviy texnologiyalar asosida
amalga oshiriladi. Quyida mazkur bosqichlarning har biri to‘liq izoh bilan
yoritilgan.
1. Ariza topshirish
Bank kartasini rasmiylashtirishdagi eng birinchi bosqich bu – mijozning bankka
murojaat qilishi hisoblanadi. Mijoz o‘z ehtiyojlariga qarab kartaning turini
tanlaydi: bu ish haqi olish kartasi, xalqaro to‘lov kartasi yoki odatiy kundalik
to‘lovlar uchun mo‘ljallangan karta bo‘lishi mumkin. Bank xodimi mijozga

9mavjud kartalar haqida tushuntirish beradi, ularning har biri qanday valyutada
faoliyat yuritishi, amal qilish muddati va xizmat haqi haqida ma’lumot taqdim
etadi.
Mijoz kerakli kartani tanlagach, maxsus ariza shakli to‘ldiriladi. Arizada shaxsiy
ma’lumotlar (F.I.Sh., tug‘ilgan sana, manzil, telefon raqami), pasport seriyasi va
raqami, karta turini tanlash, karta tilini belgilash (o‘zbek, rus, ingliz va h.k.) kabi
bandlar mavjud. Ushbu hujjat mijoz tomonidan imzolanganidan so‘ng
rasmiylashtirish bosqichi boshlanadi.
2. Shaxsni tasdiqlovchi hujjatlarni tekshirish
Ariza to‘ldirilgach, bank xodimi mijozning shaxsini tasdiqlovchi hujjatlarini
tekshiradi. Bu O‘zbekiston fuqarolari uchun asosan pasport yoki ID karta bo‘ladi.
Hujjatlar yaroqlilik muddati va haqiqiyligi tekshiriladi. Agar mijoz chet ellik shaxs
bo‘lsa, u holda xorijiy pasport, O‘zbekistonda vaqtincha yashashga ruxsatnoma
kabi hujjatlar talab etiladi.Shuningdek, xodim mijozning hujjatlaridan nusxa oladi
va bu ma’lumotlar bank arxivida saqlanadi. Hujjatlar nusxasi arizaga ilova qilinadi
va barcha rasmiy protseduralar qonuniy asosda amalga oshiriladi. Bu bosqich
mijoz xavfsizligini ta’minlash hamda noqonuniy faoliyatning oldini olishda muhim
ahamiyatga ega.
3. Ma’lumotlarni kiritish
Hujjatlar to‘liq taqdim etilgach, bank xodimi maxsus avtomatlashtirilgan bank
tizimiga (ko‘pincha “ABS” deb yuritiladi) mijozning barcha ma’lumotlarini
kiritadi. Bu tizim mijozga kartani bog‘lash, hisob raqamini ochish, karta raqamini
generatsiya qilish va PIN-kodni tayinlash imkonini beradi.
Ma’lumotlar kiritilganidan so‘ng, bank tizimi avtomatik tarzda har bir mijoz
uchun noyob karta raqami va unga biriktirilgan bank hisob raqamini yaratadi.
Shuningdek, karta bilan birga ishlatiladigan PIN-kod ham maxfiy tarzda yaratiladi.
Barcha ma’lumotlar maxfiy tarzda saqlanadi va uchinchi shaxslarga uzatilmaydi.
Bank axborot xavfsizligi bo‘yicha qat’iy siyosatga amal qiladi.
4. Karta tayyorlanishi

10Ma’lumotlar to‘liq kiritilganidan so‘ng, kartaning ishlab chiqilish bosqichi
boshlanadi. Bank kartalari markaziy tizim orqali (ko‘pincha Toshkentdagi
markaziy ofisda) tayyorlanadi. Kartalar yuqori darajadagi xavfsizlik standartlariga
rioya qilgan holda chop etiladi: har bir kartada chip texnologiyasi, maxsus magnit
tasmasi, karta egasining ismi, amal qilish muddati va bank logotipi bo‘ladi.
Kartalar tayyor bo‘lgach, ular maxsus konvertlarda PIN-kodi bilan birga
mijozga topshiriladi. PIN-kod alohida muhrlangan konvertda beriladi va faqat
mijoz ochishga haqlidir. Agar mijoz karta olish uchun shaxsan kelolmasa, u
ishonchnoma asosida vakil yuborishi mumkin. Ammo bu holatda ham shaxsiy
ma’lumotlar himoyasi ustuvor hisoblanadi.
5. Kartaning faollashtirilishi
Karta mijozga topshirilgach, u hali to‘liq faol holatda bo‘lmaydi. Faollashtirish –
bu kartani bank tizimida ishlaydigan holatga keltirish jarayonidir. Mijoz kartani
bankning o‘ziga qarashli bankomatida yoki mobil ilova, internet-banking tizimi
orqali faollashtiradi. Faollashtirishda PIN-kodni kiritish talab etiladi.
Agar mijoz PIN-kodni noto‘g‘ri kiritsa, tizim xavfsizlik nuqtai nazaridan kartani
vaqtinchalik bloklab qo‘yadi. Bunday holatda mijoz bankka murojaat qilib, qayta
faollashtirishni so‘rashi mumkin. Shuningdek, mobil ilovalar orqali kartani
bloklash, limit qo‘yish, tranzaktsiyalarni kuzatish va boshqa xavfsizlik
parametrlarini sozlash imkoniyati mavjud.
Kartani faollashtirgach, mijoz uni naqd pul yechishda, terminal orqali
to‘lovlarda, onlayn xaridlar uchun va boshqa moliyaviy operatsiyalar uchun erkin
ishlata oladi. Ko‘plab hollarda karta avtomatik ravishda SMS xabarnoma
xizmatiga ulanishi mumkin, bu orqali har bir tranzaktsiya to‘g‘risida tezkor
axborot yuboriladi.
Ayrim kartalar uchun qo‘shimcha xizmatlar ham mavjud. Masalan, SMS
xabarnoma, mobil ilova orqali monitoring, xalqaro tranzaktsiyalarga ruxsat,
internet to‘lovlari imkoniyati, avtokarta to‘lov tizimlari va h.k.

11Amaliyot jarayonida men bir necha mijozlarning karta ochish jarayonida
ishtirok etdim, ularga hujjatlarni to‘g‘ri to‘ldirish, ariza yozishda ko‘maklashdim.
Shuningdek, bank tizimidagi “ABS” va boshqa maxsus dasturlar orqali mijozlar
haqidagi ma’lumotlar qanday qayd etilishi bilan tanishdim.
Bank kartalarining muhim afzalliklaridan biri – bu naqd pulsiz hisob-kitob
imkoniyatidir. Ayniqsa, onlayn xizmatlar rivojlangani sari plastik kartalarga
bo‘lgan talab ham ortmoqda. Mijozlar turli do‘konlar, xizmat ko‘rsatuvchi
tashkilotlar va internet orqali to‘lovlarni bemalol amalga oshira oladi.
Xavfsizlik masalalariga alohida e’tibor qaratiladi. Har bir kartaga individual
PIN-kod biriktiriladi. Internet orqali to‘lovlar qilishda maxsus “3D Secure”
funksiyasi faollashtirilgan bo‘ladi. Bu foydalanuvchi xavfsizligini ta’minlashga
xizmat qiladi.
Kartaning muddati tugaganda, u avtomatik yangilanadi yoki mijoz takroran
murojaat qiladi. Shuningdek, kartani yo‘qotgan taqdirda bank orqali zudlik bilan
bloklab, yangi kartani rasmiylashtirish mumkin.
Ayrim yirik korxonalar va tashkilotlar o‘z xodimlari uchun ish haqi yoki xizmat
kartalarini rasmiylashtirishadi. Bu jarayon bank bilan tuzilgan shartnoma asosida
amalga oshiriladi.
Xalqaro kartalarga egalik qiluvchilar uchun konvertatsiya, tranzaktsiya
cheklovlari va xalqaro bank to‘lov tizimlariga ulanish kabi texnik jihatlar haqida
ham tushuncha beriladi. Ushbu jarayonlar bank mutaxassislari tomonidan nazorat
qilinadi.
Bank kartalaridan foydalanuvchilar uchun texnik ko‘mak markazi (Call Center)
ham faoliyat yuritadi. Har qanday muammo, karta bloklanishi yoki to‘lovdagi
nosozliklar bo‘yicha maxsus raqam orqali murojaat qilish mumkin.
Men amaliyotim davomida bank kartalari bo‘yicha turli xil hujjat shakllarini
o‘rganib chiqdim: ariza blankalari, mijoz bilan tuziladigan shartnomalar, PIN-kod
konvertlari, bank bilan mijoz o‘rtasidagi rozilik bitimlari va h.k. “O‘zmilliybank”
AJ Gurlan BXOda bank kartalarini rasmiylashtirish jarayoni yuqori darajada

12avtomatlashtirilgan va mijozlar uchun qulay shaklda yo‘lga qo‘yilgan. Amaliyot
davomida men nafaqat karta turlari, balki ularni qo‘llash, himoya qilish va xizmat
ko‘rsatish mexanizmlarini ham amalda ko‘rdim. Bu bilimlar menga bank
tizimining zamonaviy jihatlarini tushunishda katta yordam berdi.
3. Bank kartasini rasmiylashtirishda ariza va shartnomalarni
to’liq tayyorlashda qatnashish va mijozlarga taqdim qilish
Amaliyot davomida bank kartalarini rasmiylashtirish jarayonida nafaqat texnik,
balki huquqiy va hujjatbozlik bosqichlarida ham ishtirok etdim. Ayniqsa, mijozlar
bilan ishlashda ariza va shartnomalarni to‘ldirish, ularni tushuntirish,
rasmiylashtirish va taqdim etish jarayonlari men uchun muhim tajriba maktabi
bo‘ldi. Quyidagi bosqichlar orqali bu jarayon to‘liq yoritiladi.
1. Mijozga xizmat turlari bo‘yicha tushuntirish berish
Mijoz bankka tashrif buyurganida, eng avvalo, u bilan suhbat o‘tkaziladi. Bu
suhbat davomida mijozga qanday turdagi bank kartalari mavjudligi, ularning
afzalliklari, xizmat haqlari, amal qilish muddati, xalqaro yoki mahalliy foydalanish
imkoniyatlari haqida to‘liq ma’lumot beriladi. Bu bosqichda mijozga vizual
materiallar – broshyura yoki xizmatlar jadvali ko‘rsatiladi.
Mijoz o‘z ehtiyojiga mos keladigan kartani tanlagach, keyingi bosqich –
hujjatlarni tayyorlash jarayoni boshlanadi.
2. Ariza shaklini tayyorlash va to‘ldirishga yordam berish
Bank kartasi olish uchun maxsus standart ariza shakli mavjud. Ushbu arizada
quyidagi ma’lumotlar so‘raladi:
A. Mijozning F.I.Sh.
B. Tug‘ilgan sanas i
C. Doimiy yashash manzili
D. Pasport ma’lumotlari (seriyasi, raqami, berilgan joyi va sanasi)
E. Telefon raqami
F. Elektron pochta (agar mavjud bo‘lsa)

13G. Karta turini tanlash (mahalliy, xalqaro, valyutali yoki milliy)
H. Valyuta (UZS, USD, EURO)
I. Amal qilish muddati (odatda 3 yil)
J. SMS xabarnoma xizmati istalganmi yoki yo‘qmi
Amaliyot davomida men ushbu ariza shakllarini mijozlarga tushuntirib berdim,
ularga to‘ldirishda yordam berdim va yozuvlar to‘g‘riligini tekshirib chiqdim.
Xatoliklarni oldini olish muhim bo‘lgani uchun har bir band bo‘yicha aniqlik
kiritishga alohida e’tibor qaratildi.
3. Shartnoma nusxasini tayyorlash va chop etish
Ariza to‘ldirilgach, unga mos ravishda bank tomonidan tayyorlangan standart
bank karta xizmatlari ko‘rsatish bo‘yicha shartnomani tayyorlash boshlanadi. Bu
shartnomada quyidagilar aks ettiriladi:
Bank va mijoz o‘rtasidagi huquqiy munosabatlar
Kartadan foydalanish shartlari
Kartani yo‘qotish yoki bloklash holatlari bo‘yicha yo‘riqnomalar
Bankning majburiyatlari
Mijozning majburiyatlari
Xizmat haqi miqdorlari
Amal qilish muddati va shartnomaning bekor qilinish tartibi
Men ushbu shartnomalarni bankning avtomatik tizimi orqali mijoz
ma’lumotlariga moslashtirib tayyorladim. Har bir shartnoma ikki nusxada chop
etildi: biri bankda qoladi, ikkinchisi esa mijozga beriladi.
4. Hujjatlarni rasmiylashtirish va huquqiy tushuntirish berish
Mijozga shartnoma topshirilishidan oldin, har bir band alohida tushuntirildi.
Mijozlar odatda ayrim terminologiyalarni tushunmasligi mumkin, shuning uchun:
"PIN-kod", "CVV-kod", "limit", "bloklash" kabi atamalarga izoh berildi
SMS xabarnoma xizmati qanday ishlashi tushuntirildi
Kartani yo‘qotish holatida nima qilish kerakligi aniq ko‘rsatildi

14Men ushbu tushuntirishlar davomida mijozga do‘stona yondashishga,
savollariga aniq va sodda til bilan javob berishga harakat qildim. Bu xizmat sifati
va mijoz ishonchini oshirishga yordam berdi.
5. Mijozning imzosini olish va arxivlash
Shartnoma to‘liq tushuntirilgach, mijoz har ikki nusxaga o‘z imzosini qo‘yadi.
Bu imzo bank va mijoz o‘rtasidagi kelishuvni qonuniylashtiradi. Imzolangan
hujjatlar skanerdan o‘tkazilib, bank tizimiga yuklanadi va qog‘oz nusxasi alohida
papkada saqlanadi.
Shuningdek, ariza ham imzolanishi kerak. Ariza imzolangandan so‘ng, unga
pasport nusxasi ilova qilinadi. Bu to‘plam hujjat sifatida rasmiylashtirilib,
bankning tegishli bo‘limiga topshiriladi.
6. Kartani kutish va mijozga tayyor kartani taqdim etish
Kartalar markazdan kelgach, bank xodimlari har bir kartani muhofaza
konvertida qabul qilib oladi. Mijozga telefon orqali yoki SMS orqali xabar
yuboriladi. Karta taqdim etilishidan oldin:
Mijoz yana pasport bilan kelad i
Bank xodimi hujjatlarni solishtirib, kartani egasiga taqdim etadi
Karta bilan birga PIN-kod konverti ham beriladi
Men ushbu bosqichda mijozni qabul qilib olish, hujjatlarni tekshirish va kartani
topshirishda yordam berdim. Mijozga yana bir bor foydalanish tartibi va xavfsizlik
qoidalari eslatildi.
7. Kartani faollashtirish va dastlabki foydalanish haqida yo‘l-yo‘riq berish
Amaliyotim davomida “O‘zmilliybank” AJ Xorazm viloyati Bosh boshqarmasi
Gurlan BXOda bank kartalari bilan ishlash jarayonida ularning nafaqat
rasmiylashtirilishi, balki faollashtirilishi va dastlabki foydalanishga tayyorlanishi
bo‘yicha ham to‘liq tanishdim. Ayniqsa, yangi karta olgan mijozlar bilan bevosita
ishlash tajribasi men uchun juda muhim bo‘ldi.

15Karta tayyor bo‘lib, mijozga topshirilgach, u hali foydalanishga yaroqli
bo‘lmaydi. Avvalo, karta faollashtirilishi va xavfsizlik uchun zarur sozlamalar
bajarilishi lozim. Ushbu bosqichlar quyidagicha amalga oshiriladi:
1. Karta egasini aniqlash
Mijoz bankka kelib, kartasini olishga tayyor ekanligini bildirgach, u albatta
shaxsini tasdiqlovchi hujjat (pasport yoki ID-karta) bilan kelishi shart. Men ushbu
jarayonda mijozning hujjatlarini tekshirgan holda, karta egasining to‘g‘riligini
aniqladim. Bu — moliyaviy xavfsizlikning birinchi bosqichidir.
2. Kartani topshirish va PIN-kod konvertini berish
Karta konvert ichida PIN-kodi bilan birga mijozga beriladi. Konvert yopiq holda
taqdim qilinadi va uni faqat mijoz ochishi mumkin. Bu yerda men mijozlarga PIN-
kodni hech kimga aytmaslik, hatto yaqin qarindoshlariga ham oshkor qilmaslik
kerakligini alohida ta’kidladim.
3. Faollashtirish usullari haqida tushuntirish
Mijozga kartani faollashtirish yo‘llari haqida batafsil tushuntirdim:
Bankomat orqali faollashtirish: Mijoz kartani bankomatga joylashtiradi,
konvertdagi PIN-kodni kiritadi va tizim orqali kartani faollashtiradi. Shu orqali
karta ilk foydalanishga tayyor bo‘ladi.
Mobil ilova yoki internet-banking orqali faollashtirish: Mijoz telefoniga "Milliy"
ilovasini yuklab olib, ro‘yxatdan o‘tadi. Ilovaga karta ma’lumotlarini kiritib,
faollashtirish tugmasini bosadi.
Bank filialida faollashtirish: Bank xodimi maxsus tizim orqali kartani qo‘lda
faollashtirishi mumkin. Bu holatda mijoz faqat pasport bilan keladi.
4. PIN-kodni almashtirish bo‘yicha tavsiyalar
PIN-kod xavfsizlik nuqtai nazaridan o‘ta muhim. Men mijozlarga PIN-kodni
darhol o‘zgartirish tavsiya qildim. Buning uchun bankomat menyusidagi “PIN-
kodni almashtirish” bo‘limidan foydalaniladi. Kiritilayotgan yangi kod:
Oddiy raqamlar ketma-ketligi bo‘lmasligi (masalan: 1234, 0000)
Tug‘ilgan sanalar asosida tuzilmasligi

16Oson taxmin qilib bo‘lmaydigan kombinatsiya bo‘lishi kerak
5. Kartani saqlash va ishlatish bo‘yicha ko‘rsatmalar
Mijozlarga kartani qanday to‘g‘ri saqlash kerakligi haqida yo‘l-yo‘riqlar berdim
Kartani boshqa shaxsga bermaslik
Undagi raqamlar, amal qilish muddati, CVV kodini boshqalarga aytmaslik
Kartani magnit maydonidan (telefon, magnit, portfel qisqichi) uzoqda saqlash
Suvdan, issiqlikdan asrash
Bu ko‘rsatmalar mijozlarning moliyaviy xavfsizligini ta’minlash uchun juda
muhim.
6. Mobil ilova orqali kartani kuzatish
Mijozlarga “O‘zmilliybank” mobil ilovasining imkoniyatlarini tushuntirdim:
Kartadagi mablag‘ni real vaqtda ko‘rish
Har bir tushum va xarajat haqida SMS yoki ilova orqali bildirishnoma olish
Onlayn to‘lovlar amalga oshirish
Karta bloklash yoki vaqtincha yopish imkoniyati
Bu orqali mijozlar o‘z kartalarini doimiy nazoratda saqlashi mumkin bo‘ladi.
7. Onlayn xaridlar uchun kartani sozlash
Hozirda onlayn to‘lovlar keng qo‘llaniladi. Shu sababli, mijozlarga:
Karta internet-to‘lovlarga ochiqmi yo‘qmi — buni tekshirish
Mobil ilovada “internet-to‘lovlarga ruxsat” sozlamasini faollashtirish
3D Secure tizimi haqida tushuncha berish (karta xavfsizligini oshiruvchi vosita)
CVV kodni hech qachon ochiq joyda yozmaslik
Men ushbu jarayonlarni amalda ko‘rsatib, mijozlarga mobil telefonlarida qanday
qilib bu sozlamalarni yoqishni ko‘rsatdim.
8. Karta balansini tekshirish va birinchi tranzaksiya
Karta faollashtirilgach, mijoz uni darhol ishlatishi mumkin. Dastlabki
tranzaksiya bankomatdan pul yechish yoki do‘konda to‘lov qilish orqali amalga
oshiriladi. Mijozlarga:
Kartadagi balansni qanday tekshirish

17Qanday qilib limitni aniqlash
Qanday hollarda to‘lov rad etilishi mumkinligi haqida ma’lumot berdim
Shuningdek, agar karta ishlamasa, bankka murojaat qilish tartibini ham
tushuntirdim.
9. Xavfsizlik holatlari va shubhali holatlarda choralar
Agar karta yo‘qolsa yoki PIN-kod boshqa birovga oshkor bo‘lsa, mijozga
quyidagilar tavsiya qilinadi:
Darhol bankka qo‘ng‘iroq qilish va kartani bloklash
Mobil ilovada “Bloklash” funksiyasidan foydalanish
Yangi karta buyurtma berish tartibini bilish
Men ushbu holatlar yuz berganda nima qilish kerakligi bo‘yicha maxsus memo
va yo‘riqnoma topshirdim.
10. Mijozga umumiy xizmat sifati haqida tushuncha berish
Amaliyot davomida mijozlarga karta xizmatlarining umumiy qulayliklari, ularni
ishlatishda texnik yordam xizmatlari, aloqa markazi raqamlari, shikoyat yuborish
kanallari haqida ham batafsil ma’lumot berdim. Bu xizmat sifati va mijoz
ishonchini oshirishga xizmat qiladi.
4. Bo’limdagi kunlik, oylik hujjatlarni tayyorlash va ularni arxivga
topshirish jarayonini to’liq o’zlashtirish
Amaliyot davomida “O‘zmilliybank” AJ Xorazm viloyati Bosh boshqarmasi
Gurlan BXOda kunlik va oylik hujjatlar bilan ishlash, ularni rasmiylashtirish,
tizimlashtirish va arxivga topshirish jarayonida faol ishtirok etdim. Bank
faoliyatining yirik qismi aynan huquqiy va moliyaviy hujjatlarni to‘g‘ri yuritish
orqali amalga oshiriladi. Shu bois, hujjatlarni to‘g‘ri shakllantirish va arxivga
topshirish jarayoni har bir bank xodimi uchun muhim hisoblanadi.
1. Hujjatlar bilan ishlash bosqichlari bilan tanishish

18Birinchi navbatda men hujjatlar aylanmasi tartibi bilan tanishdim. Har bir
bo‘limda kundalik va oylik ravishda tuziladigan asosiy hujjatlar mavjud bo‘lib,
ular quyidagilardan iborat:
Kunlik kassa hisobotlari
Kartochkalar bo‘yicha ro‘yxatlar
Mijozlarga xizmat ko‘rsatish jurnallari
Kiruvchi va chiquvchi hujjatlar registri
Ichki buyruqlar, farmoyishlar, protokollar
Oylik faoliyat yakunlari bo‘yicha hisobotlar
2. Kundalik hujjatlarni tayyorlash
Har bir ish kuni yakunida bo‘lim tomonidan kundalik faoliyatga doir hujjatlar
tayyorlanadi. Ushbu jarayonda men quyidagi vazifalarni bajardim:
Kassa hujjatlari (inkasso, kirim-chiqim orderlari) bo‘yicha hujjatlarni jamladim.
Mijozlar bilan tuzilgan shartnomalar, arizalar, kartalarni topshirish
dalolatnomalarini tartibga keltirdim.
Har bir mijoz bo‘yicha alohida jild ochib, tegishli hujjatlarni alifbo tartibida
joylashtirdim.
Kiruvchi hujjatlarni jurnalda ro‘yxatga oldim, raqam berdim va mas’ul
shaxslarga yetkazdim.
Elektron bazaga hujjatlar nusxalarini skanerdan o‘tkazib, yuklab qo‘ydim.
3. Oylik hisobotlar tayyorlash
Bankda har oyning oxirida faoliyat bo‘yicha yakuniy hisobotlar tuziladi. Ushbu
bosqichda men:
Kunlik hisobotlardan umumlashtirilgan ma’lumotlarni tahlil qildim
Oylik xizmat ko‘rsatish statistikasi, kartalar rasmiylashtirish soni, mijozlar
oqimi haqida ma’lumotlarni tayyorladim
Shakl №1, shakl №2 kabi standart hisobot blankalarini to‘ldirdim
Boshqarma tomonidan talab etilgan hisobot formatlariga moslab, Excel va Word
dasturlarida hujjatlar tayyorladim

19Hisobotlarni tasdiqlash uchun rahbarga taqdim etdim
4. Hujjatlar ro‘yxatini tuzish va rasmiylashtirish
Har bir hujjat arxivga topshirilishidan oldin alohida ro‘yxatga olinadi. Bu
bosqichda quyidagi amallarni bajardim:
Har bir hujjat turi bo‘yicha umumiy nomlanish (masalan, “2025 yil aprel oyi
kartalar hisobotlari”)
Sana, hujjat raqami va sonini ko‘rsatgan holda ro‘yxat tuzdim
Hujjat muallifi, kim tomonidan tayyorlangani, imzolovchi shaxs ko‘rsatildi
Har bir jild raqamlandi, ichki mazmun ro‘yxati qo‘yildi
5. Arxivga topshirish jarayoni
Tayyorlangan hujjatlar bank arxiviga topshiriladi. Men ushbu jarayonda:
Arxivga topshiriladigan hujjatlarni maxsus papkalarga joyladim
Papkalarga indeks (kod) yozdim
Arxiv bo‘yicha mas’ul xodim bilan birgalikda “Qabul-topshirish
dalolatnomasi”ni to‘ldirdim
Har bir papka uchun arxiv sanasi, muddati, kim topshirdi va qabul qildi — kabi
ma’lumotlarni yozdim
Hujjatlar elektron ro‘yxatini fayl sifatida ham saqlab, tizimga yukladim
6. Maxfiylik va xavfsizlik choralarini o‘rganish
Arxiv hujjatlari bilan ishlashda maxfiylik va hujjatlar xavfsizligini ta’minlash
muhim hisoblanadi. Men ushbu jarayonda quyidagi qoidalarga qat’iy rioya qildim:
Hujjatlar ruxsatsiz shaxslarga berilmasligi
Har bir hujjatga QR-kod yoki shtrixli kod qo‘yilishi
Skanerlash va nusxa olish faqat ruxsat bilan amalga oshirilishi
Arxivdagi hujjatlarni faqat maxsus belgilar bilan aniqlash
7. Elektron arxiv va raqamlashtirish
Zamonaviy bank tizimlarida hujjatlar elektron ko‘rinishda ham saqlanadi. Men
ushbu yo‘nalishda:
Har bir hujjatni skanerdan o‘tkazdim va nomlab saqladim

20PDF formatdagi hujjatlar fayllarini bank serverida alohida kataloglarga
joylashtirdim
Raqamlashtirilgan hujjatlar nomlanishi: “2025_04_Kartalar_ro‘yxati_1.pdf”
ko‘rinishida bo‘lishi kerak
Tizimga yuklangan fayllarga kirish huquqlari bilan cheklov o‘rnatildi
8. Hujjatlar bo‘yicha nazorat va audit
Hujjatlar to‘g‘riligi va ularni arxivga topshirish holati bank tomonidan doimiy
ravishda nazorat qilinadi. Men ushbu tekshiruvlarga tayyorgarlik ko‘rib:
Hujjatlarda imzo va muhrlar to‘liq ekanligini tekshirdim
Har bir jilddagi varaq soni va mazmuni bir-biriga mos kelishini aniqladim
Kamchilik aniqlangan hujjatlarni qayta tuzatdim va qayta topshirdim
9. Ish tartibini yozib borish
Bo‘limda bajarilgan barcha hujjatlar bilan ishlash faoliyatimni kundalik ish
daftarida qayd etdim. Har bir ish kunida nima bajarganim, qanday hujjatlar bilan
ishlaganim, kimdan topshiriq olganim haqida yozuvlar qildim. Bu orqali faoliyatim
tizimli shaklga keltirildi va rahbariyat uchun ochiq ko‘rinishda yuritildi.
“O‘zmilliybank” AJ Gurlan BXO bo‘limi: hujjatlar aylanmasi
bo‘yicha statistik jadval
№ Sana Hujjat turi Kiritilganl
ar soni Rasmiylashtirilg
anlar soni Arxivga
topshirilgan
lar soni Izoh
1 2025-04-
01 Kundalik
kassa orderlari 38 38 38 Mijozlar
to‘lovi
asosida
2 2025-04-
02 Mijoz arizalari 25 25 24 1ta noto‘g‘ri
to‘ldirilgan
3 2025-04- Bank kartasi 17 17 17 PIN-kodlar

21№ Sana Hujjat turi Kiritilganl
ar soni Rasmiylashtirilg
anlar soni Arxivga
topshirilgan
lar soni Izoh
03 arizalari bilan birga
4 2025-04-
04 Hisob varaqa
ochish
hujjatlari 12 12 12 Yuridik va
jismoniy
shaxslar
5 2025-04-
05 Kassa kirim va
chiqim jurnali 1 1 1 Birlashtirilg
an kundalik
jurnal
6 2025-04-
06 Kadrlar
bo‘yicha
buyruqlar 4 4 4 Yangi
ishchilar
qabul qilindi
7 2025-04-
07 Hisobot
ma’lumotlari
(oylik) - 1 1 Bo‘lim
rahbari
imzosi bilan
8 2025-04-
08 Kredit
so‘rovnomalar
i 9 9 9 Yangi kredit
talablari
9 2025-04-
09 To‘lov
topshiriqnomal
ari 45 45 45 Elektron
tizimda
saqlangan
10 2025-04-
10 Arxivga
topshirish
dalolatnomasi - - 3 Ilgari
yig‘ilgan
hujjatlar

225. Yuridik shaxslar uchun ajratiladigan kreditlar va ularning
shartnoma tartiblari, kredit jarayonini o’rganish
Men “O’zmillkiybank” AJ Xorazm viloyati bosh boshqarmasi Gurlan BXOda
amaliyot o’tash davomida yuridik shaxslar uchun ajratiladigan kreditlar va
ularning shartnoma tartiblarini hamda kredit jarayonini o’rganish imkoniyatiga ega
bo’ldim. Bu jarayon men uchun nafaqat nazariy, balki amaliy jihatdan ham juda
muhim bo’ldi.
Birinchidan, yuridik shaxslar uchun kreditlar bankning asosiy moliyaviy
mahsulotlaridan biri hisoblanadi. Kreditlar yordamida kompaniyalar o’z faoliyatini
kengaytirish, yangi loyihalarni amalga oshirish yoki mavjud faoliyatini
rivojlantirish imkoniga ega bo’ladilar. Amaliyot davomida men kreditlarning
turlari bilan yaqindan tanishdim. Asosan ishlab chiqarish, investitsion, qayta
moliyalashtirish, davriy va ishchi kapital kreditlari ajratiladi. Har bir kredit turi
o’ziga xos xususiyatlarga ega bo’lib, ularning har biri yuridik shaxsning turli
ehtiyojlarini qondirishga mo’ljallangan.
Kredit ajratish jarayoni o’ziga xos bosqichlardan iborat. Dastlab, mijoz bankka
ariza bilan murojaat qiladi va o’zining moliyaviy holatini tasdiqlovchi hujjatlarni
taqdim etadi. Bank xodimlari esa ushbu hujjatlarni diqqat bilan tahlil qilib,
mijozning kredit olishga layoqatliligini baholaydilar. Shundan so’ng, kredit
summasi, foiz stavkasi va to’lov muddati kelishiladi. Ushbu shartlar mijoz bilan
bank o’rtasida kredit shartnomasida aniq belgilanadi.
Kredit shartnomasi — bu bank va mijoz o’rtasida tuziladigan huquqiy hujjat
bo’lib, unda kreditning barcha shartlari, to’lov tartibi, foiz stavkalari, kafolatlar va
boshqa muhim jihatlar batafsil ko’rsatiladi. Amaliyotda men shartnomani
tayyorlash jarayonida ishtirok etdim, mijozlarga shartlar haqida tushuntirish
berdim, shartnoma bandlari to’g’ri tushunilishi va qabul qilinishini ta’minlashga
harakat qildim.

23Kredit mablag’lari mijozning hisobiga o’tkazilgach, bank tomonidan muntazam
monitoring olib boriladi. Bu jarayon kredit mablag’lari to’g’ri va maqsadga
muvofiq ishlatilishini nazorat qilish hamda to’lovlarning o’z vaqtida amalga
oshirilishini ta’minlash uchun muhimdir. Kreditning o’z vaqtida qaytarilmasligi
yoki boshqa shartlarni buzilishi bank va mijoz uchun turli salbiy oqibatlarga olib
keladi. men amaliyot davomida yuridik shaxslar uchun kredit ajratish jarayonining
barcha bosqichlari bilan yaqindan tanishdim. Bu meni nafaqat moliyaviy
jarayonlarni chuqurroq tushunishga, balki mijozlar bilan ishlash ko’nikmalarini
oshirishga ham yordam berdi. Bankda kredit berish jarayonining tartib-intizomi,
shartnoma tuzishning huquqiy asoslari va moliyaviy risklarni boshqarish
yo’nalishlari haqida to’liq tasavvur hosil qildim. Bu bilimlar kelajakdagi faoliyatim
uchun juda qimmatli va foydali bo’ldi.
Yuridik shaxslar uchun ajratilgan kreditlar bo‘yicha statistik ma’lumotlar
(misol jadval)
Kredit turi Ajratilgan
kreditlar soni (ta) Jami kredit
summasi (mln.
so'm) O'rtacha kredit
summasi (mln. so'm)
Ishlab chiqarish 45 1,350 30
Investitsion 30 1,200 40
Qayta
moliyalashtirish 20 600 30
Davriy kreditlar 50 750 15
Ishchi kapital 35 525 15
Jami 180 4,425 24.6
Ishlab chiqarish kreditlari ko‘proq ishlab chiqarish sohasida faoliyat yurituvchi
korxonalar uchun ajratiladi. Investitsion kreditlar uzoq muddatli loyihalar, yangi
uskunalar xaridi uchun beriladi. Qayta moliyalashtirish kreditlari mavjud
kreditlarni qayta tuzish uchun ishlatiladi. Davriy kreditlar qisqa muddatli

24ehtiyojlarni qoplashga mo‘ljallangan. Ishchi kapital kreditlari korxona
faoliyatining kundalik xarajatlarini qoplash uchun ajratiladi.
6. Yuridik shaxslar uchun hisob raqam ochish jarayonida
qatnashish va hisob raqam ochish tartibi bilan tanishish
Men “O’zmillkiybank” AJ Xorazm viloyati bosh boshqarmasi Gurlan BXOda
amaliyot davomida yuridik shaxslar uchun hisob raqam ochish jarayonida faol
ishtirok etdim va bu jarayonning barcha bosqichlari bilan yaqindan tanishdim.
Hisob raqam ochish – bu yuridik shaxslarning bank bilan o‘zaro moliyaviy
aloqalarini boshlash uchun zarur bo‘lgan eng muhim qadam hisoblanadi. Shu
sababli, uning to‘g‘ri tashkil etilishi va huquqiy jihatdan mustahkam bo‘lishi bank
va mijoz uchun muhim ahamiyatga ega.
Hisob raqam ochish jarayoni bir necha bosqichdan iborat bo‘lib, har bir bosqich
bank xodimlari tomonidan aniq va puxta bajarilishi talab etiladi. Amaliyot
davomida men birinchi navbatda yuridik shaxsdan zarur hujjatlarni qabul qilish va
tekshirish ishlarida ishtirok etdim. Bu hujjatlar orasida yuridik shaxsning davlat
ro‘yxatidan o‘tganligi to‘g‘risidagi guvohnoma, soliq to‘lovchi identifikatsiya
raqami (STIR), ta’sischilar ro‘yxati, vakolatli shaxslar haqidagi ma’lumotlar va
boshqa zarur hujjatlar mavjud bo‘ladi.
Keyingi bosqich hisob raqam ochish bo‘yicha arizani to‘ldirishdan iborat. Bank
xodimi sifatida men mijoz bilan birga arizani to‘ldirdim, unda hisob raqam turi
(hisob-kitob, joriy, valyuta hisob raqami va hokazo), hisob raqamining maqsadi,
o‘tkazmalar uchun cheklovlar va boshqa muhim ma’lumotlar aniqlanadi.
Shuningdek, bankning ichki tartib-qoidalari asosida mijozlarga zarur
tushuntirishlar berildi.
Hujjatlar va ariza to‘liq tayyorlangach, ular bankning moliyaviy va xavfsizlik
xizmatlariga taqdim etildi. Ushbu xizmatlar tomonidan mijozning moliyaviy holati
va hujjatlarning to‘g‘riligini tekshirish jarayoni amalga oshirildi. Bunda mijozning
qarzdorligi, kredit tarixi va boshqa moliyaviy majburiyatlari ham o‘rganildi. Bu

25bosqich hisob raqam ochishda bank uchun xavflarni kamaytirish va xizmat sifatini
ta’minlash maqsadida muhimdir.Shundan so‘ng, hisob raqam ochish uchun zarur
bo‘lgan bank ichki hujjatlari va tasdiqlashlar tayyorlandi. Mijozga hisob raqam
ochilishi haqida rasmiy xabar berildi va unga hisob raqam raqami taqdim qilindi.
Mijoz endi ushbu hisob raqamdan o‘z biznes faoliyatida foydalana oladi, jumladan,
kassa operatsiyalari, to‘lovlar va boshqa moliyaviy operatsiyalarni amalga
oshirishi mumkin.
Amaliyot davomida men nafaqat jarayonning nazariy jihatlari bilan, balki
mijozlarga xizmat ko‘rsatishda zarur bo‘lgan kommunikatsiya ko‘nikmalari bilan
ham tanishdim. Hisob raqam ochish jarayoni doirasida mijozlarning turli
savollariga javob berish, ularning ehtiyojlarini aniqlash va ularga eng qulay
variantlarni taklif qilish mening vazifalarimdan biri bo‘ldi.
Hisob raqamlarining turlari haqida ham keng ma’lumotga ega bo‘ldim. Masalan,
yuridik shaxslar uchun joriy hisob raqamlari kundalik operatsiyalar uchun
mo‘ljallangan bo‘lsa, valyuta hisob raqamlari xorijiy valyutada operatsiyalarni
amalga oshirish uchun zarur. Shuningdek, muayyan loyihalar uchun maxsus hisob
raqamlar ochilishi mumkin, bu esa moliyaviy nazorat va hisobdorlikni
osonlashtiradi.
Yuridik shaxslar uchun hisob raqam ochishda xavfsizlik choralari ham katta
ahamiyatga ega. Bank mijozning shaxsiy va moliyaviy ma’lumotlarini maxfiy
saqlash, soxta hujjatlarga yo‘l qo‘ymaslik uchun qat’iy tekshiruvlarni amalga
oshiradi. Amaliyotim davomida bankning ichki xavfsizlik protokollari, hujjatlarni
tasdiqlash tartiblari bilan tanishdim va ularni qanday amalga oshirish haqida
ma’lumot oldim.
Bundan tashqari, hisob raqam ochish jarayonida mijozga bank xizmatlari,
onlayn banking imkoniyatlari, shuningdek, hisob raqamidan samarali foydalanish
bo‘yicha maslahatlar berildi. Bu mijozlarga moliyaviy faoliyatlarini yanada
samarali tashkil etishga yordam beradi. yuridik shaxslar uchun hisob raqam ochish
jarayoni ko‘p bosqichli va hujjatli tartibga ega bo‘lib, uning to‘g‘ri bajarilishi bank

26va mijoz o‘rtasidagi ishonchni mustahkamlashga xizmat qiladi. Amaliyot
davomida men ushbu jarayonning barcha jihatlari bilan yaqindan tanishdim, bu esa
mening kasbiy malakamni oshirishga katta yordam berdi. Bankda hisob raqam
ochish jarayonida qatnashish orqali men bank tizimining ishlash printsiplarini
chuqurroq angladim va kelajakda bank sohasida faoliyat yuritishga tayyorlandim.
7. Tadbirkorlar uchun ajratiladigan kreditlar va hujjatlar jildini
tayyorlash bilan tanishish
Amaliyot davomida men “O’zmillkiybank” AJ Xorazm viloyati bosh
boshqarmasi Gurlan BXOda tadbirkorlar uchun ajratiladigan kreditlar bilan
tanishdim va shu jarayonda kredit hujjatlari jildini tayyorlashda faol qatnashdim.
Kredit berish jarayoni bank uchun juda muhim va mas'uliyatli bo‘lib, uning har bir
bosqichi qat’iy nazorat va hujjatlashtirishni talab qiladi.
Tadbirkorlik sub'ektlariga ajratiladigan kreditlar asosan biznes faoliyatini
rivojlantirish, yangi loyihalarni amalga oshirish, ishlab chiqarishni kengaytirish
yoki investitsiya maqsadlari uchun mo‘ljallangan bo‘ladi. Bank tomonidan kredit
shartlari aniq belgilangan va har bir mijozning moliyaviy holati, biznes-rejasi,
kreditga bo‘lgan ehtiyoji batafsil tahlil qilinadi.
Kredit berish jarayoni avvalo mijozdan kredit olish uchun ariza qabul qilishdan
boshlanadi. Bu arizada kredit summasi, muddatlari, foiz stavkalari va to‘lov
shartlari aniq ko‘rsatiladi. Men ushbu arizalarni to‘ldirish jarayonida bank
xodimlariga yordam berdim, shuningdek, mijozlarga ariza shakllarini tushuntirdim.
Keyingi bosqichda kreditni rasmiylashtirish uchun zarur hujjatlar to‘planadi va
jildga joylashtiriladi. Ushbu hujjatlar orasida mijozning yuridik va moliyaviy
hujjatlari, biznes-rejasi, mol-mulkni garovga qo‘yish hujjatlari, bankning ichki
kredit shartnomalari, qarz to‘lov jadvali va boshqa muhim hujjatlar mavjud.
Hujjatlar to‘liq va aniq bo‘lishi bankning kredit risklarini kamaytirishga xizmat
qiladi.

27Amaliyot davomida men kredit jildini tayyorlash bo‘yicha aniq tartiblarni
o‘rgandim. Har bir hujjat muayyan tartibda joylashtiriladi: avval ariza, keyin
biznes-reja, moliyaviy hisob-kitoblar, garov hujjatlari, so‘ngra bankning ichki
hujjatlari. Hujjatlarning nusxalari va asl nusxalari alohida belgilanadi va xavfsiz
joyda saqlanadi.
Kredit jildini tayyorlashda to‘liq va aniq ma’lumotlar bo‘lishi, hujjatlarning
qonuniyligi va bank ichki tartib-qoidalariga muvofiq bo‘lishi eng muhim mezon
hisoblanadi. Shu bois har bir hujjat bank xodimlari tomonidan qat’iy tekshiriladi,
zarur hollarda mijozga qo‘shimcha hujjatlar taqdim etilishi talab qilinadi.
Shuningdek, men kredit berish jarayonida mijozlar bilan ishlash ko‘nikmalarini
rivojlantirdim. Tadbirkorlarga kredit shartlari, to‘lov tartibi, foiz stavkalari va
garov majburiyatlari haqida batafsil tushuntirish berildi. Bu mijozlarning kreditdan
samarali foydalanishlariga yordam beradi.
Bank ichki audit va moliyaviy xavfsizlik bo‘limlari kredit hujjatlarini ko‘rib
chiqadi va ular asosida qaror qabul qiladi. Kredit jildining tayyorligi va
hujjatlarning qonuniyligi kredit berishning asosiy sharti hisoblanadi. Amaliyot
davomida men ushbu tekshiruv jarayonini yaqindan kuzatdim.
Kredit shartnomalari mijoz va bank o‘rtasidagi huquqiy kelishuv bo‘lib, unda
kredit summasi, muddatlari, foiz stavkalari, to‘lov tartibi va garov shartlari aniq
ko‘rsatiladi. Shartnomalar bank xodimlari tomonidan mijoz bilan birgalikda
to‘ldiriladi va imzolanishi ta’minlanadi.
Tadbirkorlar uchun ajratiladigan kreditlar ko‘plab turlarga ega: investitsion
kreditlar, qisqa muddatli kreditlar, savdo kreditlari, eksport-import kreditlari va
boshqalar. Har bir tur uchun maxsus hujjatlar va talablar mavjud bo‘lib, ular kredit
jildida to‘liq aks ettiriladi.
Men kredit jildlarini tayyorlash jarayonida bankning raqamli tizimlaridan ham
foydalandim. Bu tizimlar hujjatlarni elektron shaklda saqlash va kuzatishni
osonlashtiradi, shuningdek, kredit berish jarayonining tezligini
oshiradi.Shuningdek, amaliyot davomida kreditlarni boshqarish va monitoring

28qilish jarayoni bilan ham tanishdim. Kredit oluvchilar tomonidan to‘lovlar va
kredit shartlariga rioya qilish holatlari muntazam ravishda kuzatib boriladi, bu esa
bankning moliyaviy barqarorligini ta’minlaydi. tadbirkorlar uchun ajratiladigan
kreditlar va kredit hujjatlari jildini tayyorlash jarayoni ko‘p bosqichli va murakkab
tizimdan iborat. Bu jarayonda aniqlik, tartib va huquqiy mustahkamlik katta
ahamiyatga ega. Amaliyotim davomida men ushbu jarayonning barcha bosqichlari
bilan yaqindan tanishdim, bu esa mening bank faoliyati bo‘yicha nazariy va amaliy
bilimlarimni sezilarli darajada oshirdi hamda professional ko‘nikmalarimni
rivojlantirdi.
8. Kreditlash tartibini tartibga solish yuzasidan normativ
hujjatlar bilan tanishish
Men “O’zmillkiybank” AJ Xorazm viloyati bosh boshqarmasi Gurlan BXOda
amaliyot vaqtida kreditlash tartibini tartibga soluvchi normativ hujjatlar bilan
yaqindan tanishdim. Kreditlash jarayoni bank faoliyatining eng muhim va
mas’uliyatli qismi bo‘lib, uning samarali va qonuniy tashkil etilishi uchun qator
qonunlar, qarorlar va ichki normativ hujjatlar asosida harakat qilinadi.
Kreditlash tartibini boshqarish va tartibga solish bankning ichki siyosatlari,
Moliya vazirligi, Markaziy bank va boshqa davlat organlari tomonidan belgilangan
normativ hujjatlar asosida amalga oshiriladi. Bu hujjatlar kredit berish jarayonining
adolatli, shaffof va samarali bo‘lishini ta’minlaydi.
Amaliyot davomida men birinchi navbatda O‘zbekiston Respublikasi Markaziy
bankining kredit faoliyatiga oid qonuniy hujjatlari bilan tanishdim. Ushbu hujjatlar
banklarga kredit berish qoidalari, foiz stavkalari, garovlar va kredit shartlarini
belgilashda yo‘riqnoma vazifasini bajaradi.
Markaziy bankning “Kredit siyosati to‘g‘risida”gi qarorlari kreditlash tartibini
tartibga solishda asosiy hujjatlardan biri hisoblanadi. Bu qarorlarda kreditning
turlari, kreditlash uchun talablar, risklarni boshqarish va kreditni qaytarish
muddatlari haqida aniq ko‘rsatmalar mavjud.

29Bankning ichki normativ hujjatlari ham kreditlash jarayonida muhim o‘rin
tutadi. Ushbu hujjatlar kredit berish tartibini, mijozlar bilan shartnomalarni tuzish
qoidalarini, kredit risklarini baholash va ularni kamaytirish choralari kabi
masalalarni qamrab oladi. Amaliyotda men ushbu hujjatlarni o‘qib, ularning
qanday qo‘llanilishini kuzatdim.
Yuridik jihatdan kredit shartnomalarini tuzish va mijozlarga taqdim etish
jarayoni maxsus qonunchilik, xususan, Fuqarolik kodeksi va Bank faoliyatini
tartibga soluvchi qonunlarga muvofiq amalga oshiriladi. Men ushbu hujjatlar
asosida kredit shartnomalari va boshqa rasmiy hujjatlarni tayyorlashda ishtirok
etdim.
Amaliyot davomida men kredit berish jarayonida bankning ichki audit va
nazorat organlari tomonidan chiqarilgan ko‘rsatmalar bilan ham tanishdim. Ular
kredit faoliyatining sifatini nazorat qilish, xatoliklar va qonunbuzarliklarni
aniqlashda muhim ahamiyatga ega.
Kreditlash jarayonida mijozning moliyaviy holatini baholash uchun moliyaviy
va yuridik hujjatlarni to‘plash va tekshirish majburiy hisoblanadi. Bu jarayonni
tartibga soluvchi qoidalar ham normativ hujjatlarda batafsil bayon
etilgan.Shuningdek, kreditlashga taalluqli xavfsizlik choralari va garov tizimini
tashkil etish haqida ham maxsus qoidalar mavjud. Bank garovlarni qabul qilish,
ulardan foydalanish va nazorat qilish jarayonlarini tartibga soluvchi ichki va tashqi
normativ hujjatlar asosida ish yuritadi.
Amaliyot davomida men kreditlash bilan bog‘liq barcha normativ hujjatlarning
doimiy ravishda yangilanib turishini kuzatdim. Bu o‘z navbatida bankning bozor
talablariga moslashuvchanligini va raqobatbardoshligini ta’minlaydi.
Normativ hujjatlar kreditlarning foiz stavkalarini belgilashda ham muhim rol
o‘ynaydi. Ular bo‘yicha bank o‘z mijozlariga adolatli va shaffof foizlar taklif
qilishi, shuningdek, foizlarni qaytarish tartibini qat’iy nazorat qilishi talab etiladi.

30Bank xodimlari uchun maxsus treninglar va o‘quv seminarlarida ham kreditlash
tartibini tartibga soluvchi normativ hujjatlar tahlil qilinadi va amaliy misollar bilan
tushuntiriladi. Men ham amaliyot chog‘ida bunday treninglarda qatnashdim.
Yuridik va moliyaviy sohada kreditlashga oid qonunchilik normalariga rioya
etish bank faoliyatining qonuniyligini va mijozlarning huquqlarini himoya qilishni
ta’minlaydi. Shu sababli, bankda har bir kredit bitimining huquqiy asoslari aniq va
ravshan bo‘lishi lozim.
Normativ hujjatlar mijozlarga kredit shartlarini tushuntirish va ularni to‘g‘ri
bajarishni ta’minlashga qaratilgan. Amaliyot davomida men mijozlarga ushbu
hujjatlarning mazmunini sodda tilda tushuntirish ko‘nikmasini rivojlantirdim.
Kreditlash tartibini tartibga soluvchi normativ hujjatlar orasida bankning
moliyaviy barqarorligi va kapitallari uchun ham alohida qoidalar mavjud. Ular
kredit risklarini baholash va ularni kamaytirish choralarini belgilaydi.
Normativ hujjatlar kredit muddatlari va to‘lov jadvalini shakllantirishda ham
asosiy yo‘riqnoma vazifasini bajaradi. Kredit muddatlari mijozning imkoniyatlari
va bank siyosatiga muvofiq belgilanadi.
Amaliyotda men kreditlashga oid barcha normativ hujjatlar bilan tanishib,
ularning amaliyotga qanday tatbiq etilishini o‘rgandim. Bu bilimlar bank
faoliyatida to‘g‘ri va samarali qarorlar qabul qilish uchun zarurdir.
Kreditlashda yuzaga keladigan risklarni boshqarish uchun maxsus qoidalar
mavjud. Normativ hujjatlar bu risklarni aniqlash, baholash va kamaytirish
usullarini batafsil bayon qiladi.
Amaliyot davomida men kreditlash normativ hujjatlarini o‘rganib, ularga
muvofiq kredit arizalarini va shartnomalarni tayyorlashda ishtirok etdim. Bu esa
bankning kredit siyosatini yaxshiroq tushunishimga yordam berdi.
Bank tomonidan chiqarilgan ichki normativ hujjatlar va qoidalar doimiy
yangilanib turadi. Men amaliyot davomida bu yangilanishlarni kuzatib bordim va
yangi qoidalarga moslashishni o‘rgandim.

31Normativ hujjatlar kredit oluvchilar bilan shartnomalar tuzishda aniq tartib va
talablarni belgilaydi. Bu shartnomalar ikki tomonning huquq va majburiyatlarini
himoya qiladi.Kreditlash tartibini tartibga soluvchi normativ hujjatlar bankning
ichki audit faoliyatida ham muhim ahamiyatga ega. Audit natijalari asosida
kreditlash jarayonidagi kamchiliklar aniqlanadi va tuzatiladi.
Amaliyot davomida men kreditlashga oid normativ hujjatlarni o‘qib, ularni tahlil
qildim hamda bank amaliyotida qanday qo‘llanilishini kuzatdim. Bu mening
professional malakamni oshirishga katta hissa qo‘shdi.
Normativ hujjatlar mijozlarning moliyaviy salohiyatini aniqlash uchun qanday
mezonlar qo‘yilishini belgilaydi. Bu bankning kredit riskini kamaytirish uchun
muhimdir.Kreditlash jarayonida yuzaga keladigan nizolarni hal qilish tartibi ham
normativ hujjatlar bilan tartibga solinadi. Bu mijozlar va bank o‘rtasidagi
munosabatlarni tartibga solishda muhim ahamiyatga ega.Normativ hujjatlar
kreditlarni qaytarish muddatlarini belgilashda shaffoflik va adolatni ta’minlaydi.
Bu mijozlarning majburiyatlarini aniq bajarishini ta’minlaydi.Kreditlash jarayoni
bo‘yicha normativ hujjatlar bank xodimlarining mas’uliyat doirasini ham
belgilaydi. Har bir xodim o‘z vazifasini to‘liq bajarishi lozim.Amaliyot davomida
men kreditlash normativ hujjatlari asosida kreditlar berish jarayonini tushunib
bordim, bu esa kelajakda bank sohasida faoliyat yuritishim uchun zarur bilimlar
berdi.Kreditlash tartibini tartibga soluvchi normativ hujjatlar mijozlarning huquq
va manfaatlarini himoya qilish, shuningdek, bankning moliyaviy xavfsizligini
ta’minlashga qaratilgan.Amaliyot davomida men normativ hujjatlar asosida kredit
faoliyatini monitoring qilish va nazorat qilish tartibini o‘rgandim. Bu bank
faoliyatining samaradorligini
9. Monitoring o’tkazish bo’yicha yo’riqnoma va nizom bilan
tanishish
Men amaliyot davomida “O’zmillkiybank” AJda monitoring o’tkazish bo’yicha
yo’riqnoma va nizomlar bilan yaqindan tanishdim. Monitoring bank faoliyatining
turli yo’nalishlarida amalga oshiriladigan nazorat va tahlil jarayonidir. Uning

32asosiy maqsadi – bankning belgilangan strategiyasi va ichki qoidalariga muvofiq
faoliyat yuritishini ta’minlash hamda imkoniyatlar va muammolarni o’z vaqtida
aniqlashdir.
Monitoring jarayoni bank ichidagi barcha bo’limlar faoliyatiga taalluqli bo’lib, u
har bir soha uchun maxsus ishlab chiqilgan yo’riqnoma va nizomlar asosida
amalga oshiriladi. Amaliyot davomida men aynan kreditlash, hisob-kitob, kadrlar
va moliyaviy nazorat yo’nalishlarida monitoring o’tkazish bo’yicha qo’llaniladigan
yo’riqnoma va nizomlarni o’rgandim.
Monitoring o’tkazish bo’yicha yo’riqnoma bank ichki nazoratini tashkil etishda
asosiy hujjatlardan biri hisoblanadi. Ushbu yo’riqnoma monitoring jarayonining
bosqichlari, usullari, mas’ul shaxslar va natijalarini qanday qayd etish bo’yicha
aniq ko’rsatmalarni o’z ichiga oladi.
Yo’riqnoma bo’yicha monitoring jarayoni bir necha asosiy bosqichlardan iborat.
Birinchi bosqich – monitoring obyektini aniqlash va maqsadlarni belgilash. Bu
bosqichda nazorat qilinadigan faoliyat yo’nalishi va uning asosiy indikatorlari
aniqlanadi.
Ikkinchi bosqich – monitoring metodlarini tanlash va ma’lumotlarni yig’ish. Bu
yerda intervyular, hujjatlar tahlili, so’rovnomalar va boshqa usullar orqali kerakli
ma’lumotlar to’planadi. Amaliyotda men ushbu metodlardan ba’zilari bilan
tanishib, ulardan foydalanishni o’rgandim.
Uchinchi bosqich – olingan ma’lumotlarni tahlil qilish va natijalar bo’yicha
xulosa chiqarish. Bu bosqichda aniq muammolar, kamchiliklar va ularni bartaraf
etish yo’llari aniqlanadi.
To’rtinchi bosqich – monitoring natijalari asosida hisobot tayyorlash va tegishli
rahbarlarga taqdim etish. Hisobotda aniqlangan muammolar, ularning sabab va
oqibatlari hamda takliflar ko’rsatiladi.
Monitoring o’tkazish nizomi esa monitoring jarayonining huquqiy, tashkiliy va
texnik asoslarini belgilaydi. Nizomda monitoringni amalga oshirish tartibi, mas’ul
shaxslar vakolatlari, javobgarlik va monitoringning doimiyligi ko’rsatiladi.

33Bankda monitoring tizimi nazorat organlari, auditorlar va boshqa mas’ul
shaxslar tomonidan doimiy amalga oshiriladi. Nizom bu jarayonlarni tartibga
soladi va monitoringning sifatli va samarali bo’lishini ta’minlaydi.
Amaliyot davomida men monitoring o’tkazish bo’yicha yo’riqnoma va nizomni
o’qib, ularning mazmunini tushundim va amaliyotda qanday qo’llanilishini
kuzatdim. Bu menga nazorat faoliyati haqida chuqur tushuncha berdi.
Monitoringning eng muhim jihatlaridan biri uning doimiy va tizimli bo’lishidir.
Yo’riqnoma va nizomda monitoringning qanday davrda, qanday tartibda
o’tkazilishi aniq belgilanadi.
Monitoring natijalari bankning ichki siyosatini shakllantirishda, faoliyatni
takomillashtirishda, xodimlar ish faoliyatini baholashda keng qo’llaniladi.
Amaliyot davomida men bunday natijalar qanday tahlil qilinishini kuzatdim.
Yo’riqnoma va nizomga muvofiq monitoring uchun maxsus jamoalar tuziladi.
Bu jamoalar turli bo’limlardan mutaxassislarni o’z ichiga oladi, ular hamkorlikda
ish olib boradi.
Monitoring jarayonida maxfiylik va axborot xavfsizligi muhim ahamiyatga ega.
Yo’riqnoma va nizom bu masalalarni qat’iy belgilaydi, shuningdek, axborotni
noto’g’ri ishlatishning oldini oladi.
Men monitoring bo’yicha o’rganilgan yo’riqnoma va nizomlar yordamida bank
faoliyatidagi kamchiliklarni aniqlash va ularni bartaraf etish bo’yicha tavsiyalar
tayyorlashda ishtirok etdim. Bu tajriba mening nazorat sohasidagi bilimlarimni
boyitdi.
Monitoring jarayoni bankning har bir bo’limida alohida yo’nalishlarga ega.
Masalan, kredit bo’limida kreditlarning to’lov muddati, foiz stavkalari va
shartlarga rioya qilinishi monitoring qilinadi.
Moliyaviy nazorat yo’nalishida esa balans, moliyaviy hisobotlar va pul oqimi
monitoring qilinadi. Bunday monitoring bankning moliyaviy barqarorligini
ta’minlashda yordam beradi.

34Kadrlar bo’limida esa ishga qabul qilish, xodimlar malakasi va mehnat tartibi
monitoring qilinadi. Yo’riqnoma bu jarayonlarda aniq qoidalar belgilaydi.
Amaliyotda men turli yo’nalishlardagi monitoring faoliyatiga guvoh bo’ldim va
bu sohadagi normativ hujjatlar bilan tanishdim. Bu esa bank faoliyatining har
tomonlama nazorat qilinishini ta’minlaydi.
Monitoring natijalari asosida bank rahbariyati qarorlar qabul qiladi, yangi
strategiyalar ishlab chiqadi va ish jarayonlarini yaxshilaydi. Men bu jarayonlarda
qanday ishtirok etishni ham o’rgandim.
Yo’riqnoma va nizom monitoring jarayonining samaradorligini oshirishga
qaratilgan. Ular nazorat usullarini standartlashtiradi va natijalarni solishtirish
imkonini beradi.
Monitoring jarayonida yuzaga kelgan muammolar va kamchiliklar bo’yicha
tezkor choralar ko’rilishi zarur. Bu yo’riqnoma va nizomlarda belgilangan muhim
talablardan biridir.
Amaliyot davomida men monitoring o’tkazish uchun zarur bo’lgan hujjatlarni
to’plash, tahlil qilish va hisobot tayyorlashda faol ishtirok etdim.
Bankda monitoringning samarali tashkil etilishi uchun mutaxassislar muntazam
ravishda malaka oshiradilar. Men ham bunday o’quv mashg’ulotlarida qatnashdim.
Monitoring bo’yicha yo’riqnoma va nizom bankning ichki nazorat tizimini
yanada mustahkamlaydi va ish jarayonlarini optimallashtiradi.
Ushbu hujjatlar orqali bankda har qanday jarayon doimiy ravishda nazorat
qilinadi, xatoliklar va kamchiliklar erta bosqichda aniqlanadi.
Monitoring jarayonida aniq ko’rsatkichlar va mezonlar asosida baholash
o’tkaziladi. Bu natijalarni solishtirish va yaxshilash uchun zarur.
Men amaliyot davomida monitoring natijalarini hisobot shaklida tayyorlashni
o’rgandim, bu esa rahbariyat uchun muhim axborot manbai hisoblanadi.
Yo’riqnoma va nizomga muvofiq monitoring jarayonida yuzaga keladigan
nizolarni hal qilish mexanizmlari ham ishlab chiqilgan.

35Monitoring jarayoni bankning risklarni boshqarish tizimi bilan chambarchas
bog’liq. Yo’riqnoma bu jarayonlarni uyg’unlashtiradi.
Monitoring natijalari asosida bankda tizimli ishlarni takomillashtirish,
xodimlarni rag’batlantirish va jarayonlarni avtomatlashtirish yo’llari ko’rib
chiqiladi.
Men monitoring o’tkazishda o’rgangan bilimlarimni kelajakda bank sohasida
samarali ishlashim uchun asos sifatida qabul qilaman.
Monitoring tizimi bank faoliyatining barcha sohalarini qamrab oladi, bu esa
bankning barqaror va ishonchli faoliyatini ta’minlaydi.
№ Monitoring
bosqichi Amalga
oshirilish
chastotasi Monitoringda
o‘rganilgan
ob’ektlar
ulushi (%) Bosqichdagi
asosiy faoliyatlar Ahmiyati
(1-10 ball)
1 Monitoring
obyektini
aniqlash va
maqsadlarni
belgilash Har bir
monitoring
oldidan 100% Nazorat qilish
zarur bo‘lgan
soha va
ko‘rsatkichlarni
tanlash 9
2 Ma’lumotlarni
yig‘ish
metodlarini
tanlash va
amalga oshirish Har
monitoringda 100% Intervyu,
so‘rovnomalar,
hujjatlarni tahlil
qilish 10
3 Olingan
ma’lumotlarni
tahlil qilish Har
monitoringdan
keyin 100% Aniqlangan
kamchiliklar va
muammolarni
aniqlash 10
4 Monitoring
natijalari asosida
hisobot
tayyorlash va
taqdim etish Har
monitoringdan
keyin 100% Natijalar, xulosa
va tavsiyalarni
shakllantirish 9
5 Hisobot asosida
qarorlar qabul Har oyda yoki
chorakda 85% Faoliyatni
yaxshilashga 8

36№ Monitoring
bosqichi Amalga
oshirilish
chastotasi Monitoringda
o‘rganilgan
ob’ektlar
ulushi (%) Bosqichdagi
asosiy faoliyatlar Ahmiyati
(1-10 ball)
qilish va takliflar
ishlab chiqish qaratilgan
takliflar
10. Monitoring jarayonida faol ishtirok etish
Men amaliyot davomida “O’zmilliybank” AJ Xorazm viloyati bosh boshqarmasi
Gurlan bo‘limida monitoring jarayonida faol ishtirok etdim. Monitoring – bu
bankning ichki va tashqi faoliyatini tizimli ravishda nazorat qilish, faoliyat
samaradorligini baholash, me’yorlarga rioya qilinishini ta’minlash maqsadida olib
boriladigan muhim jarayondir. Shu sababli, monitoring jarayonida faol ishtirok
etish bankning umumiy faoliyatiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi.
Monitoring jarayoni bir necha asosiy bosqichlardan iborat bo‘lib, har bir bosqichda
qatnashish mening professional bilimlarimni va tajribamni oshirishga yordam
berdi. Birinchi navbatda, monitoring ob’ektlarini aniqlash jarayonida men
bankning turli bo‘limlaridagi faoliyat ko‘rsatkichlari va ularning holatini
o‘rganishga ko‘maklashdim. Bu bosqichda men muayyan ko‘rsatkichlarga e’tibor
qaratdim, masalan, kreditlash faoliyati, mijozlar bilan ishlash sifatini baholash,
hujjatlar rasmiylashtirilishi va boshqa sohalardagi qonuniyatlarni kuzatdim.
Monitoring uchun ma’lumotlarni yig‘ish jarayonida men bank xodimlari bilan
intervyu o‘tkazish, so‘rovnomalar tayyorlash va to‘ldirish, shuningdek, bankning
rasmiy hujjatlari va elektron tizimdagi ma’lumotlarni tekshirish ishlarida faol
qatnashdim. Bu jarayonda men tahliliy fikrlash ko‘nikmalarimni ishga solib,
to‘plangan ma’lumotlarni aniqlik bilan saralash va ularni tartibga solishga harakat
qildim.
Keyingi bosqich – olingan ma’lumotlarni tahlil qilish jarayoni bo‘lib, unda men
aniqlangan muammolar va kamchiliklarni aniqlashda ishtirok etdim. Bu jarayon
bank faoliyatining zaif tomonlarini ko‘rsatib berishga xizmat qiladi va ularni

37bartaraf etish uchun zarur tavsiyalar ishlab chiqiladi. Men tahlil jarayonida
ma’lumotlarni grafiklar, diagrammalar shaklida taqdim etish uchun yordam
berdim, bu esa monitoring natijalarini boshqaruvga tushunarli qilib yetkazishga
yordam berdi.
Monitoring hisobotlarini tayyorlashda men hujjatlarni shakllantirish, natijalarni
umumlashtirish va taqdim etish jarayonlarida faol qatnashdim. Hisobotlarda
aniqlangan muammolar, ularning sabablari va taklif etilgan yechimlar batafsil
keltiriladi. Mening vazifam – ushbu hisobotlarni aniq va tushunarli shaklda
tayyorlash, bank xodimlari va rahbariyatiga yetkazish bo‘ldi.
Shuningdek, monitoring natijalariga asoslangan qarorlar qabul qilishda va
faoliyatni yaxshilash bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqishda men o‘z fikrlarimni
bildirganman. Bu esa menga tashkilot ichida o‘z fikrlarimni erkin ifoda etish va
jamoaviy ishda faol bo‘lish ko‘nikmalarini rivojlantirish imkonini berdi.
Monitoring jarayonida ishtirok etish orqali men bankning ichki nazorat tizimi
qanday ishlashini chuqurroq tushundim. Bu jarayon bank faoliyatining sifatini
oshirish, mijozlar manfaatlarini himoya qilish va qonunchilikka to‘liq rioya
qilishda muhim o‘rin tutadi. Shuningdek, men o‘z bilimlarimni amaliyotda
qo‘llash, ish jarayonida yuzaga keladigan muammolarni aniqlash va ularni bartaraf
etish yo‘llarini o‘rganish imkoniga ega bo‘ldim.
Monitoring jarayonida faol ishtirok etish nafaqat bankning samarali ishlashiga
yordam beradi, balki xodimlarning professional salohiyatini oshirishga xizmat
qiladi. Mening uchun bu jarayon katta o‘quv maydoni bo‘lib, unda men o‘z kasbiy
mahoratimni rivojlantirdim, nazorat va tahlil qilish ko‘nikmalarini mustahkamlash
imkoniyatini qo‘lga kiritdim.
Bundan tashqari, monitoring jarayonida ishlash vaqtida men vaqtni samarali
boshqarish, jamoa bilan hamkorlik qilish va muammolarni tezkor hal qilish
ko‘nikmalarini ham rivojlantirdim. Bankning turli bo‘limlaridagi xodimlar bilan
muloqot qilish, ularning ish jarayonlarini kuzatish va tahlil qilish mening
kommunikatsiya va muammolarni hal qilish qobiliyatlarimni mustahkamladi.

38Monitoring jarayonida qatnashish bank ichki me’yorlariga va qonun hujjatlariga
rioya qilishni ta’minlashda muhimdir. Shu bois, men bankning ichki tartib-
qoidalari va normativ hujjatlarini o‘rganib chiqdim. Bu menga bank faoliyatining
barcha jihatlarini yanada yaxshi tushunishga yordam berdi.
Natijada, monitoring jarayonida faol ishtirok etish menga professional
rivojlanishim uchun juda foydali bo‘ldi. Bu tajriba kelajakda bank sohasida
faoliyat yuritishda qo‘l keladigan muhim bilim va ko‘nikmalarni berdi.
Shuningdek, men tashkilotda yuqori sifatli xizmat ko‘rsatish va mijozlarga e’tibor
bilan yondashish muhimligini angladim. monitoring jarayonida faol ishtirok etish
– bu nafaqat bankning samaradorligini oshirish, balki xodimlarning shaxsiy va
kasbiy rivojlanishiga katta ta’sir ko‘rsatadigan jarayon. Men ushbu jarayonda
qatnashish orqali o‘z bilimlarimni kengaytirdim, yangi ko‘nikmalarni egalladim va
bank tizimining ichki ishlarini chuqurroq o‘rgandim.
11. Buxgalteriya hisob yuritish bo’yicha qonun hujjatlari bilan
tanishish
Buxgalteriya hisob yuritish har qanday tashkilotning moliyaviy faoliyatini
to‘g‘ri va shaffof olib borish uchun asosiy omillardan biridir. Shu sababli,
buxgalteriya hisobining qonuniy jihatlarini chuqur o‘rganish va tushunish har bir
mutaxassis uchun juda muhimdir. Amaliyot davomida men buxgalteriya hisob
yuritish bo‘yicha tegishli qonun hujjatlari bilan tanishish imkoniyatiga ega
bo‘ldim. Bu jarayon mening professional bilimlarimni kengaytirishga katta hissa
qo‘shdi.
Buxgalteriya hisobini yuritish davlat tomonidan qat’iy tartibga solinadi. Har bir
davlat o‘zining moliyaviy qonunlari va standartlarini ishlab chiqadi, bu
standartlarga amal qilish esa korxona va tashkilotlarning moliyaviy holatini aniq
ko‘rsatish uchun zarur. Mening amaliyotim davomida men O‘zbekiston

39Respublikasining Buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi qonunlari, moliyaviy hisoboti
va soliq qonunchiligi bilan yaqindan tanishdim.
Buxgalteriya hisobining asosiy hujjatlari qatoriga quyidagilar kiradi: hisob
yuritish siyosati, hisobot shakllari, audit qoidalari va boshqalar. Menga bu
hujjatlarni o‘qish va tahlil qilish, ularning mazmunini tushunish va amaliy ishda
qo‘llash topshirildi. Bu jarayon orqali men qonun hujjatlari asosida moliyaviy
hisobotingiz qanday tuzilishi va tashkil qilinishi haqida to‘liq tasavvurga ega
bo‘ldim.
Shuningdek, buxgalteriya hisobining xalqaro standartlari va ularning milliy
qonunchilikka ta’siri haqida ham ma’lumot oldim. Xalqaro moliyaviy hisob
standartlari (IFRS) buxgalteriya hisobida jahon tajribasini aks ettiradi va ko‘plab
mamlakatlarda, shu jumladan O‘zbekistonda ham asta-sekin joriy qilinmoqda. Men
ushbu standartlarning qonunchilikdagi o‘rni va ularning hisob yuritishga ta’siri
haqida o‘rgandim.
Buxgalteriya hisobining qonuniy jihatlari, jumladan, moliyaviy hujjatlarni
saqlash muddatlari, audit tekshiruvlari va soliqlarni hisoblash qoidalari ham diqqat
markazida bo‘ldi. Men amaliyotda ushbu jarayonlarni qo‘llab-quvvatlashda faol
ishtirok etdim, bu esa menga hisob yuritish tizimining barqaror ishlashini
ta’minlashda qanday mas’uliyat borligini ko‘rsatdi.
Amaliy jarayonda, men hujjatlar rasmiylashtirilishida, masalan, kassalik
operatsiyalar, ombor hisobi, mehnat haqi hisoboti kabi muhim jarayonlarda qonun
hujjatlarining qanday qo‘llanilishini kuzatdim. Bu menga qonuniy me’yorlarga
qat’iy rioya qilishning ahamiyatini chuqurroq anglash imkonini berdi.
Qonunchilik bilan tanishish jarayonida men shuningdek soliq kodeksi, mehnat
kodeksi va boshqa normativ-huquqiy hujjatlarni o‘rganib chiqdim. Bu hujjatlar
buxgalteriya ishining to‘g‘ri tashkil etilishi, soliq majburiyatlarining bajarilishi va
ishchilarning huquqlarining himoyalanishi uchun juda muhimdir.
Buxgalteriya hisobining qonuniy tamoyillari asosida hisobotingizni tuzish va
topshirishning tartibi ham o‘rganildi. Banklar, soliq organlari va boshqa nazorat

40idoralari talablariga muvofiq buxgalteriya hisobotlarini tayyorlash va topshirish
majburiyligi menga tushuntirildi. Ushbu talablarni to‘liq bajarish uchun qonun
hujjatlarini yaxshi bilish zarur.
Amaliyot davomida men buxgalteriya hisobi bo‘yicha rasmiylashtirilgan
hujjatlarning standart namunalari bilan ishladim. Hisobot shakllari, aktlar,
bayonnomalar va boshqa rasmiy hujjatlarni to‘ldirishda qonunchilik qoidalari
asosida harakat qilish ko‘nikmalarini rivojlantirdim.
Qonun hujjatlari bilan tanishish mening professional etikam va javobgarlik
hissimni oshirdi. Hisob-kitoblarda adolat va aniqlikni ta’minlash, noto‘g‘ri
ma’lumotlarni oldini olish uchun qonuniy talablar qat’iy bajarilishi kerakligini
angladim.buxgalteriya hisob yuritish bo‘yicha qonun hujjatlari bilan tanishish
jarayoni menga nafaqat nazariy bilimlar, balki amaliy ko‘nikmalar ham berdi. Bu
jarayon tashkilotning moliyaviy faoliyatini qonuniy asosda yuritishda katta
ahamiyatga ega bo‘lib, men uchun kelajakda buxgalteriya sohasida muvaffaqiyatli
faoliyat yuritish uchun mustahkam poydevor bo‘ldi.

№ Faoliyat
yo‘nalishi O‘rganilgan
hujjatlar/Normativlar Amaliyotda
qo‘llash
darajasi (%) Izohlar
1 Buxgalteriya
hisobi qonunlari O‘zbekiston Respublikasi
Buxgalteriya kodeksi 95 Asosiy qonun
hujjati sifatida
ishlatildi
2 Moliyaviy
hisoboti
standartlari Xalqaro Moliyaviy Hisob
Standartlari (IFRS) 80 Milliy
qonunchilikka
moslashtirish
3 Soliq
qonunchiligi Soliq kodeksi, soliq turlari
qonunlari 90 Soliqlarni
hisoblash va
hisobot tayyorlash
4 Hisobotlar va
hujjatlarni
saqlash Arxiv qonunlari, saqlash
muddatlari 70 Hujjatlarni
tartibga solish va
arxivlash
5 Audit va nazorat Audit kodeksi, nazorat 65 Ichki va tashqi

41№ Faoliyat
yo‘nalishi O‘rganilgan
hujjatlar/Normativlar Amaliyotda
qo‘llash
darajasi (%) Izohlar
tartiblari standartlari audit jarayonlari
6 Mehnat
qonunchiligi Mehnat kodeksi, ish haqi
hisoboti 75 Ishchilar
huquqlari va ish
haqi hisoboti
7 Hisob yuritish
siyosati va tartib-
qoidalari Korxona ichki tartib-
qoidalari 85 Hisob yuritish
siyosatini
shakllantirish
12.Jismoniy shaxslarga plastik kartalar berish jarayoni va uning
ahamiyati
Bank sohasida jismoniy shaxslarga plastik kartalar berish – mijozlarga qulay
xizmat ko‘rsatishning asosiy yo‘nalishlaridan biridir. Bugungi kunda plastik
kartalar kundalik hayotda to‘lovlarni amalga oshirish, mablag‘larni boshqarish, pul
o‘tkazmalarini bajarish va boshqa ko‘plab moliyaviy operatsiyalarni tez va
samarali bajarish imkonini beradi. Shu sababli, bank tomonidan jismoniy
shaxslarga plastik kartalarni berish jarayoni aniq, tizimli va xavfsiz tartibda tashkil
etiladi.
Avvalo, mijoz bankka murojaat qilib, o‘z ehtiyojlariga mos keladigan karta turini
tanlaydi. Plastik kartalar bir nechta turlarga bo‘linadi: debet kartalari, kredit
kartalari, hamda ma’lum vazifalar uchun mo‘ljallangan maxsus kartalar (masalan,
talabalar uchun, sayohatchilar uchun, bonus kartalar va boshqalar). Har bir karta
turi o‘zining afzalliklari, imkoniyatlari va amal qilish shartlariga ega.
Kartani rasmiylashtirish uchun mijoz bankka ariza bilan murojaat qiladi. Bu
jarayonda shaxsni tasdiqlovchi hujjatlar, ayniqsa pasport yoki ID karta taqdim
etilishi shart. Bank xodimlari mijozning hujjatlarini tekshiradi va barcha
ma’lumotlar to‘g‘riligini tasdiqlaydi. Shuningdek, mijozga karta turiga qarab, unga

42xizmat ko‘rsatish shartlari va foydalanuvchi shartnomalari taqdim etiladi. Mijoz
ushbu hujjatlarni diqqat bilan o‘qib, rozilik bildiradi va imzo qo‘yadi.
Keyingi bosqichda mijozning ma’lumotlari bank tizimiga kiritiladi. Har bir karta
uchun individual raqam va PIN-kod belgilanadi. Kartaning ishlab chiqarilishi
markaziy tizim tomonidan amalga oshiriladi. Tayyor bo‘lgan kartalar bank
xodimlari tomonidan maxfiylikni ta’minlash sharti bilan mijozga topshiriladi.
Karta maxsus konvert ichida PIN-kod bilan birga beriladi.
Kartani faollashtirish jarayoni muhim hisoblanadi. Mijoz kartani bankomat orqali
yoki mobil ilova orqali faollashtirishi mumkin. Faollashtirilmagan karta orqali
tranzaksiyalarni amalga oshirish mumkin emas. Shuning uchun, mijozga PIN-
kodni qanday kiritish, kartani qanday xavfsiz saqlash, shuningdek, onlayn va
oflayn xaridlar uchun qanday sozlash haqida batafsil tushuntirish beriladi.
Shuningdek, mijozlarga plastik kartalar bilan ishlashning barcha jihatlari bo‘yicha
maslahatlar beriladi: masalan, karta orqali mablag‘ni qanday olib qo‘yish, balansni
qanday tekshirish, tranzaksiyalarni kuzatish, bankomat va to‘lov terminallarida
kartadan foydalanish. Mijozlar uchun xavfsizlik qoidalari ham alohida ta’kidlanadi
— PIN-kodni hech kimga oshkor qilmaslik, kartani yo‘qotmaslik yoki begonalarga
berib yubormaslik zarur.
Jismoniy shaxslarga plastik kartalar berish nafaqat moliyaviy xizmatlarning
sifatini oshiradi, balki mijozlar uchun qulaylik yaratadi. Bu bank faoliyatining
rivojlanishi va zamonaviy texnologiyalarni joriy qilishda muhim bosqich
hisoblanadi. Mijozlarga yuqori sifatli xizmat ko‘rsatish orqali bank o‘z obro‘sini
oshiradi va yangi mijozlarni jalb qiladi.
Amaliyot davomida men plastik kartalarni rasmiylashtirish, mijozlarga ularni
qanday ishlatish bo‘yicha tushuntirish berish jarayonlarida faol ishtirok etdim. Shu
orqali bank xizmatlarining mijozlar uchun qanchalik qulay va muhim ekanligini
amalda angladim. Bu jarayonlarda aniq, ehtiyotkor va mijozga tushunarli bo‘lish
muhimligi yuzasidan ko‘plab bilimlar oldim. jismoniy shaxslarga plastik kartalar
berish bank faoliyatining asosiy qismi bo‘lib, mijozlarga sifatli xizmat ko‘rsatishni

43ta’minlaydi va moliyaviy operatsiyalarni soddalashtiradi. Shu bilan birga, bu
jarayonni tartibga soluvchi barcha qoidalar va xavfsizlik choralari qat’iy bajarilishi
kerak.
13.Jismoniy shaxslar uchun ajratiladigan avtokreditlar va
ularning shartnoma tartiblari, kredit jarayoni bilan tanishish
Avtokreditlar – bu jismoniy shaxslarga avtomobil xarid qilish uchun
ajratiladigan maxsus kredit turlaridan biridir. Bugungi kunda avtomobil egasi
bo‘lish orzusi ko‘plab odamlar uchun muhim ahamiyatga ega bo‘lib, banklar esa
mijozlarning bu ehtiyojini qondirish maqsadida qulay shartlarda avtokreditlarni
taklif etadi. Avtokreditlar nafaqat moliyaviy qo‘llab-quvvatlash, balki jismoniy
shaxslarning avtomobil sotib olish jarayonini osonlashtirishda muhim rol o‘ynaydi.
Avtokredit olish uchun avvalo mijoz bankga murojaat qiladi va kredit olish
niyatini bildiradi. Kredit arizasi to‘ldirilgach, bank xodimlari mijozning moliyaviy
holatini baholash uchun kerakli hujjatlarni so‘raydi. Bu hujjatlar odatda shaxsni
tasdiqlovchi hujjatlar, daromadlarni tasdiqlovchi ma’lumotlar, ish joyidan
ma’lumotnoma va boshqa qo‘shimcha hujjatlar bo‘lishi mumkin. Bank mijozning
kreditga layoqatliligini aniqlash uchun uning kredit tarixini ham tekshiradi.
Kredit arizasi ko‘rib chiqilgach, bank mijozga taqdim etiladigan kredit summasi,
foiz stavkasi, to‘lov muddati va boshqa shartlarni belgilaydi. Avtokreditlar odatda
uzoq muddatli bo‘lib, to‘lovlar oylik asosda amalga oshiriladi. Kredit summasi
avtomobil narxiga qarab belgilanadi, shuningdek, avtokredit uchun dastlabki to‘lov
(avans) talab qilinishi mumkin.
Shartnoma tuzish bank va mijoz o‘rtasidagi kelishuvning asosiy bosqichi
hisoblanadi. Kredit shartnomasida mijozning majburiyatlari, kredit summasi,
foizlar, to‘lov tartibi, kredit muddati va boshqa shartlar batafsil bayon etiladi.
Mijoz shartnomani diqqat bilan o‘qib chiqishi, barcha shartlarni tushunishi va
rozilik bildirish uchun imzo qo‘yishi kerak.
Kredit shartnomasining asosiy qoidalaridan biri — kredit summasini belgilangan
muddatda va belgilangan tartibda qaytarish majburiyatidir. Agar mijoz to‘lovlarni

44o‘z vaqtida amalga oshirmasa, bank jarima yoki boshqa moliyaviy choralarga
murojaat qilishi mumkin. Shuning uchun mijozlar kredit shartlarini buzmaslik
uchun moliyaviy reja tuzishlari muhimdir.
Avtokreditlar bo‘yicha banklar mijozlarga qo‘shimcha xizmatlar ham taklif
qiladi. Masalan, sug‘urta xizmatlari, avtomobilni texnik xizmat ko‘rsatish bo‘yicha
maslahatlar va boshqalar. Bu xizmatlar kredit oluvchi shaxs uchun qo‘shimcha
xavfsizlik va qulaylik yaratadi.
Kredit jarayoni davomida bank xodimlari mijozga barcha zarur ma’lumotlarni
taqdim etadi, shuningdek, kredit to‘lovlari, foizlar hisob-kitobi va boshqa muhim
jihatlar haqida muntazam ravishda xabar berib turadi. Mijoz ham o‘z navbatida,
har oy o‘z to‘lovlarini nazorat qilib borishi kerak.
Avtokreditning yana bir muhim jihati — avtomobil garovi. Ko‘pincha banklar
kredit berishda avtomobilni garovga qo‘yishni talab qiladi. Bu kreditni kafolatlash
uchun xizmat qiladi va kredit muddati tugamaguncha avtomobil garovda qoladi.
Kredit to‘liq to‘langanidan so‘ng, garov huquqi bekor qilinadi.
Amaliyot jarayonida men jismoniy shaxslar uchun avtokredit ajratish tartibi
bilan yaqindan tanishdim. Kredit arizasini qabul qilishdan tortib, shartnoma tuzish
va mijozlarga kredit bo‘yicha maslahat berishgacha bo‘lgan barcha bosqichlarda
faol ishtirok etdim. Bu menga kreditlash jarayonining murakkabliklarini va mijoz
bilan qanday munosabatda bo‘lish kerakligini o‘rgatdi.
Shuningdek, kredit shartnomalarining huquqiy jihatlari, kredit xavfsizligi,
mijozlarning huquqlari va majburiyatlari bo‘yicha ham malakalarim oshdi.
Kreditlar bo‘yicha qoidalar, me’yoriy hujjatlar va bank ichki tartib-taomillari
haqida chuqur bilim oldim. jismoniy shaxslarga ajratiladigan avtokreditlar — bu
mijozlarning moliyaviy imkoniyatlarini kengaytirishga xizmat qiluvchi, aniq va
tartibli kreditlash jarayonini talab qiluvchi murakkab moliyaviy vositadir. Kredit
olish jarayoni qat’iy tartibda olib borilishi, shartnoma shartlari aniq belgilanishi va
mijozlar uchun barcha xavfsizlik choralariga rioya qilinishi zarur.

4514.Jismoniy shaxslar uchun ajratiladigan ipoteka kreditlar va
ularning shartnoma tartiblari, kredit jarayoni bilan tanishish
Bugungi kunda ko‘plab oilalar va jismoniy shaxslar o‘z uy-joyiga ega bo‘lish
uchun banklardan ipoteka kreditlari olishga murojaat qilishmoqda. Ipoteka krediti
— bu mijozlarga uzoq muddatga beriladigan, ko‘pincha katta miqdordagi kredit
bo‘lib, uning kafolati sifatida odatda ko‘chmas mulk garovga qo‘yiladi. Ushbu
kredit turi yirik moliyaviy majburiyatlarni o‘z ichiga olganligi sababli, uning
rasmiylashtirilish jarayoni qat’iy tartibda va ko‘p bosqichlarni o‘z ichiga oladi.
Ipoteka kreditlari jismoniy shaxslarga uy-joy sotib olish, qurilish ishlarini
moliyalashtirish yoki mavjud uy-joyni rekonstruksiya qilish uchun beriladi. Kredit
summasi, foiz stavkasi va to‘lov muddati mijozning moliyaviy imkoniyatlariga va
bank siyosatiga bog‘liq holda belgilanadi. Odatda ipoteka kreditlari uzoq muddatli
bo‘lib, 10 yildan 30 yilgacha bo‘lgan davrni qamrab oladi.
Kredit olish jarayoni mijozning ariza topshirishi bilan boshlanadi. Mijoz bankka
murojaat qilib, o‘zining ipoteka kreditiga bo‘lgan ehtiyojini bildiradi va kerakli
hujjatlarni taqdim etadi. Bu hujjatlar orasida shaxsni tasdiqlovchi hujjatlar,
daromadlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar, mol-mulk hujjatlari va boshqa qo‘shimcha
ma’lumotlar bo‘lishi mumkin.
Bank xodimlari mijozning moliyaviy holatini diqqat bilan tekshiradi. Ular
mijozning daromadlari, kreditga layoqatliligi va oldingi kreditlari bo‘yicha
ma’lumotlarni o‘rganadilar. Shuningdek, garovga qo‘yiladigan ko‘chmas mulkning
qiymati va holati baholanadi. Bu bosqichda ko‘p hollarda baholash ekspertlari jalb
qilinadi.
Ariza va barcha hujjatlar to‘liq tayyorlangach, bank ipoteka kreditining
shartlarini ishlab chiqadi. Shartnomada kredit summasi, foiz stavkasi, to‘lov
jadvali, garov shartlari, kechiktirilgan to‘lovlar uchun jazolar va boshqa muhim
jihatlar batafsil ko‘rsatiladi. Mijoz shartnomani diqqat bilan o‘qishi, tushunishi va
rozilik bildirish uchun imzo qo‘yishi shart.

46Ipoteka kredit shartnomasi qonuniy kuchga kirishi bilan, bank va mijoz o‘rtasida
hamkorlik boshlangan hisoblanadi. Mijoz belgilangan muddatlarda kredit
to‘lovlarini amalga oshirishi, bank esa o‘z navbatida mijozga to‘g‘ri ma’lumotlar
berib borishi lozim. Kredit to‘lovlari ko‘pincha oylik asosda amalga oshiriladi va
bank tizimida kuzatiladi.
Garov shartlari ipoteka kreditlarida muhim o‘rin tutadi. Ko‘chmas mulk garovga
qo‘yilganligi sababli, agar mijoz kredit to‘lovlarini bajarmasa, bank mulkni
realizatsiya qilish orqali qarzini qoplash huquqiga ega bo‘ladi. Shu sababli, garov
bilan bog‘liq barcha hujjatlar diqqat bilan rasmiylashtiriladi.
Kredit olish jarayonida, shuningdek, sug‘urta xizmatlari ham ko‘rib chiqiladi.
Ko‘pchilik banklar ipoteka krediti olishda mulk va hayotni sug‘urtalashni majburiy
qiladilar. Bu mijoz va bank uchun qo‘shimcha himoya hisoblanadi.
Amaliyot davomida men jismoniy shaxslar uchun ipoteka kreditlari ajratish
tartibi bilan yaqindan tanishdim. Ariza qabul qilish, hujjatlarni tekshirish, baholash
ishlarida qatnashdim. Shuningdek, shartnomalar tayyorlash jarayonini o‘rgandim,
mijozlarga kredit shartlari bo‘yicha tushuntirishlar berdim. Bu menga kreditlash
jarayonining murakkab tomonlarini va mijoz bilan munosabatlarni yaxshiroq
tushunishga yordam berdi.
Shartnomalar bo‘yicha qonuniy me’yorlarni ham o‘rganib, bank ichki tartib-
qoidalarini va mamlakatimizdagi kreditlashni tartibga soluvchi normativ hujjatlarni
ko‘rib chiqdim. Bu bilimlar kredit jarayonini to‘liq va qonuniy ravishda tashkil
etishga katta yordam beradi. ipoteka kreditlari jismoniy shaxslarning uy-joyga ega
bo‘lishini osonlashtiruvchi, lekin o‘zaro majburiyatlar va huquqlar bilan bog‘liq
bo‘lgan murakkab moliyaviy jarayon hisoblanadi. Kredit olishda shartnoma
shartlarini to‘liq tushunish va ularni bajarish har bir mijoz uchun muhimdir.
Shuningdek, kredit jarayonida barcha qonuniy normalarga rioya qilish bank va
mijoz o‘rtasida ishonch va xavfsizlikni ta’minlaydi.

4715.Jismoniy shaxslar uchun ajratiladigan mikroqarz va ularning
shartnoma tartiblari, kredit jarayoni bilan tanishish
Mikroqarzlar so‘nggi yillarda jismoniy shaxslar, ayniqsa kichik biznesni
boshlash yoki kundalik ehtiyojlarni qoplash maqsadida keng qo‘llanilmoqda.
Mikroqarzlar kichik miqdordagi kredit bo‘lib, tezkor va nisbatan qulay shartlarda
ajratiladi. Ular moliyaviy ko‘mak kerak bo‘lgan, lekin an’anaviy bank kreditlarini
olish imkoniyati cheklangan shaxslarga mo‘ljallangan.
Mikroqarz olish jarayoni odatda oddiy va tez amalga oshiriladi, bu esa ko‘plab
jismoniy shaxslarni jalb qiladi. Biroq, har qanday kreditda bo‘lgani kabi,
mikroqarzlarda ham aniq tartib-qoidalar, shartnoma talab va majburiyatlari
mavjud. Kredit shartnomasi mijoz va moliya muassasasi o‘rtasidagi huquqiy hujjat
hisoblanib, unda kredit summasi, foiz stavkasi, to‘lov muddati va boshqa muhim
shartlar ko‘rsatiladi.
Mikroqarz berish jarayoni avvalo mijozning arizasini qabul qilish bilan
boshlanadi. Arizada qarz miqdori, qarz olish maqsadi va to‘lov muddatlari
ko‘rsatiladi. Bank yoki mikroqarz tashkiloti mijozning shaxsini tasdiqlovchi
hujjatlarni, daromad manbalarini va boshqa kerakli ma’lumotlarni tekshiradi. Bu
bosqichda mijozning kreditga layoqatliligi baholanadi.
Kredit ajratish jarayonida ko‘pincha kafillik tizimi yoki garov talab qilinmaydi,
chunki mikroqarzlar kichik summalar uchun mo‘ljallangan. Shu sababli, ular
ko‘pincha yengillik bilan va qisqa muddatga beriladi. Mijozlar uchun bu kredit turi
iqtisodiy faoliyatni boshlash yoki davom ettirish uchun yaxshi imkoniyatdir.
Shartnoma tayyorlanishida barcha majburiyatlar aniq bayon etiladi. Mikroqarz
shartnomasida kredit miqdori, foiz stavkasi, to‘lov jadvali va kechikkan to‘lovlar
uchun jazolar aniq ko‘rsatiladi. Shuningdek, mikroqarzning qaytarilish usullari,
muddatlari va shartlari batafsil bayon etiladi. Mijoz shartnomani o‘qib, tushunib,
rozilik bildirishi zarur.
Kredit shartnomasining imzolanishi bilan kredit ajratiladi va mijoz hisobiga pul
o‘tkaziladi. Keyingi bosqich to‘lovlarni amalga oshirishdan iborat bo‘lib, mijoz

48belgilangan muddatlarda to‘lovlarni amalga oshirishi lozim. Bank yoki mikroqarz
tashkiloti mijozning to‘lovlarini kuzatib boradi va kerak bo‘lsa, maslahatlar beradi.
Mikroqarzlar o‘zining qisqa muddatligi va kichik miqdori bilan ajralib turadi,
shuning uchun mijozlar to‘lovlarni belgilangan tartibda amalga oshirishlari muhim.
To‘lovlarni kechiktirish moliyaviy qiyinchiliklarga olib kelishi, kredit reytingining
pasayishiga sabab bo‘lishi mumkin.Shuningdek, mikroqarzlar bilan bog‘liq
normativ hujjatlar ham mavjud bo‘lib, ular kreditlash jarayonini tartibga soladi.
Ushbu qonun va nizomlar kredit beruvchi va oluvchi o‘rtasida adolatli
munosabatlarni ta’minlashga xizmat qiladi. Men ushbu hujjatlar bilan tanishib,
ularning kredit jarayonidagi ahamiyatini tushundim.
Kredit jarayonida mijozlarga to‘liq konsultatsiya berish, ularning savollariga
javob qaytarish va yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan muammolarni hal qilishda
yordam berish juda muhim. Shuningdek, mijozlarning moliyaviy savodxonligini
oshirish yo‘li bilan ular o‘z majburiyatlarini to‘liq bajarishga tayyor bo‘lishadi.
Men mikroqarz berish jarayonida hujjatlarni tayyorlash, arizalarni qabul qilish,
shartnomalarni rasmiylashtirish va mijozlarga yo‘riqnomalar berishda faol ishtirok
etdim. Bu tajriba menga kreditlashning amaliy tomonlarini o‘rganish va mijoz
bilan samarali muloqot qilish ko‘nikmalarini shakllantirish imkonini berdi.
mikroqarzlar jismoniy shaxslar uchun moliyaviy yordam ko‘rsatishning samarali
vositasi hisoblanadi. Ularning shartnoma tartiblari va kredit jarayoni aniq va qat’iy
me’yorlarga asoslangan. Kredit oluvchi va beruvchi o‘rtasidagi ishonch va
qonuniylik bu jarayonning asosiy omillari hisoblanadi.
16.Yuridik shaxslar uchun ajratiladigan kreditlarni monitoring
qilish bilan tanishish
Men bankdagi amaliyotim davomida yuridik shaxslar uchun ajratiladigan
kreditlarni monitoring qilish jarayoni bilan yaqindan tanishish imkoniga ega
bo‘ldim. Kredit monitoringi – bu kredit ajratilganidan keyin, qarz oluvchining
moliyaviy holatini, kredit shartlariga rioya etilishini va qarzlarning o‘z vaqtida

49qaytarilishini nazorat qilish jarayonidir. Ushbu jarayon bankning moliyaviy
barqarorligi va kredit portfelining sifatini saqlab qolish uchun juda muhimdir.
Yuridik shaxslarga ajratilgan kreditlar odatda katta miqdordagi mablag‘larni o‘z
ichiga oladi va uzoq muddatli bo‘ladi. Shuning uchun ularning monitoringi alohida
e’tibor talab qiladi. Men ushbu jarayonning qanday amalga oshirilishini o‘rganish
uchun bankning kredit bo‘limiga yaqinroq tanishdim. Monitoring kredit berish
jarayonidan keyingi bosqich bo‘lib, bu bosqichda qarz oluvchining biznes
faoliyati, moliyaviy ko‘rsatkichlari va kredit shartlariga rioya qilinishi doimiy
ravishda tekshiriladi.
Monitoring jarayoni bir necha bosqichdan iborat. Avvalo, kreditning ajratilishi
bilan bog‘liq barcha hujjatlar to‘liq va to‘g‘ri ekanligini tekshirish amalga
oshiriladi. So‘ngra, yuridik shaxsning moliyaviy holati va hisoboti tahlil qilinadi.
Bu bosqichda kompaniyaning balanslari, foyda va zarar hisoboti, naqd pul oqimlari
sinchiklab ko‘rib chiqiladi. Shu bilan birga, kreditni to‘lash uchun mo‘ljallangan
mablag‘larning mavjudligi va ulardan foydalanish samaradorligi baholanadi.
Men monitoring jarayonida muhim o‘rin tutuvchi kredit to‘lovlarini kuzatish
tizimi bilan tanishdim. Bu tizim yordamida har bir kredit bo‘yicha to‘lovlar jadvali
tuziladi va mijoz tomonidan amalga oshirilgan to‘lovlar muntazam ravishda qayd
etiladi. Agar to‘lovlarda kechikish yoki muammo yuzaga kelsa, bank xodimlari
darhol mijoz bilan bog‘lanib, vaziyatni aniqlaydi va yechim topishga harakat
qiladi.
Monitoring davomida yuridik shaxsning biznesida yuzaga kelishi mumkin
bo‘lgan xavf-xatarlarni aniqlash ham muhim ahamiyatga ega. Masalan, bozor
sharoitidagi o‘zgarishlar, qonunchilikdagi yangiliklar yoki kompaniyaning ichki
muammolari kredit to‘lovlariga ta’sir qilishi mumkin. Men bu jarayonda bankning
xavflarni boshqarish bo‘limi bilan ham hamkorlik qildim, ular orqali xavflarni
aniqlash va kamaytirish bo‘yicha choralar ishlab chiqiladi.
Yana bir muhim jihat — monitoring hisobotlarini tayyorlashdir. Men ushbu
jarayonda bank uchun muntazam ravishda kreditlar monitoringi bo‘yicha

50hisobotlar tayyorlashni o‘rgandim. Bu hisobotlar kredit portfelining holatini
ko‘rsatadi, muammoli kreditlarni aniqlaydi va qarzlarni qaytarish jarayonidagi
muammolarni yoritadi. Hisobotlar bank rahbariyati va kredit komissiyasiga taqdim
etiladi, ular asosida qarorlar qabul qilinadi.
Monitoring jarayonida kredit shartnomalariga rioya etilishi ham diqqat
markazida bo‘ladi. Har bir kredit shartnomasi alohida nazorat qilinadi, shartlarda
belgilangan majburiyatlar bajarilayotganini ta’minlash uchun tekshiruvlar
o‘tkaziladi. Agar shartlarga zid holatlar aniqlansa, bank tomonidan mijozga
ogohlantirishlar beriladi yoki qo‘shimcha choralar ko‘riladi.
Men monitoring jarayonida mijoz bilan samarali muloqot qilish, ularning
muammolarini tushunish va yechim taklif etishda ishtirok etdim. Bu tajriba menga
nafaqat kredit monitoringining texnik jihatlarini, balki mijozlarga xizmat ko‘rsatish
madaniyatini ham o‘rgatdi.Shuningdek, yuridik shaxslar uchun ajratilgan
kreditlarni monitoring qilishda zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanish
muhim ahamiyatga ega. Bankimizda maxsus dasturlar va tizimlar yordamida
kreditlarning holati real vaqt rejimida kuzatiladi, bu esa xatoliklarni kamaytiradi va
monitoring jarayonini tezlashtiradi.yuridik shaxslar uchun ajratilgan kreditlarni
monitoring qilish — bu murakkab, ammo juda zarur jarayon bo‘lib, u bank
faoliyatining muvaffaqiyatli amalga oshirilishini ta’minlaydi. Men bu jarayonni
amaliyot davomida o‘rganish orqali bank ishining professional jihatlarini
chuqurroq angladim va o‘z bilimlarimni kengaytirdim.

5117. Jismoniy va yuridik shaxslarning muddati o’tgan kreditlarini
undirish chora-tadbirlari bilan tanishish
Amaliyot davomida “O‘zmilliybank” AJ Xorazm viloyati bosh boshqarmasi
Gurlan BXOda muddati o‘tgan kreditlar bo‘yicha ish yuritish jarayonlari bilan
bevosita tanishdim. Bugungi kunda bank tizimida kredit portfeli sifatini saqlab
qolish, qarzdorlikni kamaytirish va muammoli kreditlar ulushini pasaytirish asosiy
maqsadlardan biri hisoblanadi. Shu sababli, muddati o‘tgan kreditlarni undirish
bo‘yicha qat’iy va huquqiy asoslangan choralar ko‘riladi.
Birinchi navbatda, kredit monitoringi bo‘yicha bo‘lim xodimlari tomonidan har
oyda muammoli kreditlar tahlili amalga oshiriladi. Kredit bo‘yicha belgilangan
to‘lovlar sanasi va summasi asosida qarzdor mijozlar aniqlanadi. Monitoring
jarayonida jismoniy va yuridik shaxslar kredit shartlariga rioya qilayotganlik
darajasi o‘rganiladi.

52Muddati o‘tgan qarzdorlik aniqlangach, bankning birinchi bosqichdagi chora-
tadbiri bu — ogohlantirish xati yuborishdir. Ushbu xat rasmiy shaklda yuborilib,
kreditni belgilangan muddatda to‘lamagan mijozga eslatma beriladi.
Ogohlantirishda jarimalar, foizlar va kredit tarixiga salbiy ta’sir haqida aniq bayon
qilinadi.
Agar qarzdorlik muddati 30 kundan oshsa, telefon orqali yoki yozma chaqiriq
orqali mijoz bankka taklif qilinadi. Mijoz bilan yuzma-yuz suhbat o‘tkazilib,
kreditni qoplashning imkoniyatlari muhokama qilinadi. Ba’zida mijozga qayta
restrukturizatsiya qilish (kreditni yangi jadval asosida to‘lash) taklifi ham beriladi.
Bankning huquqiy bo‘limi bilan birgalikda muddati 60 kundan ortiq bo‘lgan
qarzdorlar ro‘yxati tuziladi va huquqiy choralar ko‘rish bosqichi boshlanadi.
Bunda kredit shartnomasining ertasidan boshlab, mijoz tomonidan buzilgan
bandlar asosida da’vo arizasi tayyorlanadi.
Yuridik shaxslar bilan bog‘liq holatlarda kreditni ta’minlaydigan mulk (garov)
yuzasidan sudgacha bo‘lgan chora-tadbirlar boshlanadi. Bank, kredit summasi
qaytarilmagan taqdirda, garov mulkini realizatsiya qilish huquqiga ega bo‘ladi.
Bunda Davlat ijro byurosi bilan hamkorlikda mulk xatlanadi va sotuvga
chiqariladi.
Jismoniy shaxslar bo‘yicha esa asosan ixtiyoriy to‘lovni rag‘batlantirish yo‘li
tanlanadi. Mijoz bilan yo‘lga qo‘yilgan ijobiy muloqot asosida qarzning uzilishsiz
to‘lanishiga erishish ko‘zda tutiladi. Zarurat tug‘ilganda, mijozning ish haqi,
pensiyasi yoki boshqa daromad manbaiga majburiy ushlab qolish to‘g‘risida qaror
qabul qilinadi.
Amaliyot davomida shuni ham ko‘rdimki, har bir qarzdorlik holati alohida tahlil
qilinadi. Chunki kredit oluvchining moliyaviy ahvoli, oilaviy sharoiti va boshqa
omillar qaror qabul qilishda muhim rol o‘ynaydi. Shu bois, bank xodimlari har
doim individual yondashuvga intiladi.
Bank tizimida muammoli kreditlarni kamaytirish uchun profilaktika ishlari ham
olib boriladi. Kredit berishdan oldin mijozning kredit tarixi, moliyaviy imkoniyati

53va kafillari sinchiklab o‘rganiladi. Bu esa keyinchalik qarzdorlik yuzaga kelishini
oldini olishga xizmat qiladi.
Amaliyot jarayonida men ham kredit shartnomalarini o‘rganish, monitoring
jadvallarini yuritish va ogohlantirish xatlarini tayyorlashda faol qatnashdim. Har
bir bosqichdagi jarayonning huquqiy va amaliy tomonlarini puxta tushunib oldim.
muddati o‘tgan kreditlarni undirish — bankning muhim va mas’uliyatli faoliyat
yo‘nalishidir. Bu jarayon puxta rejalashtirilgan, aniq tartibga solingan va qonuniy
asosda amalga oshiriladi. Amaliyot davomida olgan bilim va tajribam, albatta,
kelajakdagi bank sohasidagi faoliyatim uchun mustahkam zamin bo‘lib xizmat
qiladi.
Xulosa
Men, bahorgi semestr davomida “O‘zmilliybank” AJ Xorazm viloyati bosh
boshqarmasi Gurlan bo‘limida o‘tkazgan amaliyotim davomida bank tizimining
amaliy faoliyati bilan yaqindan tanishdim. Bu jarayon nafaqat nazariy bilimlarimni
amaliyotda qo‘llash, balki bankdagi muhim ichki jarayonlar, hujjat yuritish tartibi,

54kreditlash tizimi, monitoring ishlari va mijozlarga xizmat ko‘rsatish madaniyatini
chuqurroq o‘rganish imkonini berdi.
A maliyot davomida bank ish faoliyatining ko‘plab muhim jihatlarini o‘rgandim.
Jumladan, jismoniy va yuridik shaxslarga xizmat ko‘rsatish, ularning kredit
arizalarini ko‘rib chiqish, shartnoma tuzish va nazorat qilish, hisob raqam ochish,
plastik karta berish, mikroqarz, ipoteka va avtokreditlar ajratish kabi jarayonlarda
faol ishtirok etdim. Ayniqsa, kredit shartnomalarining huquqiy asoslari, ularning
tartibga solinishi va monitoring ishlari bo‘yicha muhim tajriba orttirdim.Bundan
tashqari, muddati o‘tgan kreditlarni undirish, ularning profilaktikasi bo‘yicha
ko‘riladigan choralar, garov mulklarini nazorat qilish, huquqiy chora-tadbirlar
bilan tanishish menga bank faoliyatining mas’uliyatli tomonlarini tushunishga
yordam berdi. Har bir jarayon o‘ziga xos yondashuvni, hujjatlarda aniqlikni va
muloqotda yuksak madaniyatni talab qilishi – bu sohaning eng muhim jihatlaridan
biridir.Amaliyot davomida bank xodimlari bilan hamkorlikda hujjatlarni to‘ldirish,
kunlik va oylik statistik hisobotlar tayyorlash, monitoring jadvallarini yuritish,
normativ-huquqiy hujjatlar bilan ishlash bo‘yicha ko‘nikmalarga ega bo‘ldim.
Mijozlar bilan muloqot qilish, ularga tushuntirish berish, xizmat ko‘rsatish
madaniyatiga amal qilish bo‘yicha ham tajriba orttirdim.
Xulosa qilib aytadigan bo‘lsam, ushbu amaliyot men uchun juda foydali va
samarali bo‘ldi. Kelajakda bank va moliya sohasida ishlash niyatim borligi sababli,
bu davrdagi o‘zlashtirgan bilim va tajribam menga katta tayanch bo‘lib xizmat
qiladi. “O‘zmilliybank” jamoasiga menga ko‘rsatgan sabr-toqatli yondashuvlari,
o‘rgatgan amaliy bilimlari va samimiy muomalalari uchun minnatdorchilik
bildiraman.

O’zmilliybank amaliyot hisoboti Ўзмиллийбанк амалийот ҳисоботи

Sotib olish