Prezident Sh.Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomalarida diniy-ma'rifiy soha rivojiga e'tibor qaratilishi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI 
OLIY  TA’LIM, FAN  VA INNOVATSIYALAR
VAZIRLIGI
__UNIVERSITETI
Ro’yxatga olindi №__________                          Ro’yxatga olindi №__________
“_____” ____________20   y.                             “_____” ____________20   y.
“___________________________ “ KAFEDRASI
“_____________________________ “ FANIDAN
KURS ISHI 
Mavzu:________________ 
Bajardi:_________________________________
Tekshirdi:_______________________________
______________ - 20___ Mavzu: Prezident Sh.Mirziyoyevning Oliy Majlisga "Murojaatnomaa"larida diniy-
ma'rifiy soha rivojiga e'tibor qaratilishi
Reja
Kirish
1. Diniy-ma’rifiy soha faoliyatini takomillashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-
tadbirlar to‘g‘risida  O‘zbekiston respublikasi prezidentining qarori
2.Diniy-ma’rifiy soha faoliyatini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari 
to‘g‘risida  
3. O‘zbekistonda diniy-ma rifiy sohada amalga oshirilgan islohotlar xalqaro ʼ
jamoatchilik e tirofida 	
ʼ
Xulosa 
Foydalanilgan adabiyotlar
Kirish
Yurtimiz   hududida   qadim   davrlardan   etnik   va   diniy   xilma-xillikka     hurmat   bilan
qarab   kelingan.   Asrlar   davomida   yirik   shaharlarimizda   masjid,   cherkov   va sinagogalar   faoliyat   ko'rsatib,   turli   millat   va   dinga   mansub   qavmlar   o'z   diniy
amallarini   emin-erkin   ado   etib   kelganlar.   Tariximizning   eng   murakkab,   og'ir
davrlarida   ham   ular   o'rtasida   diniy   asosda   mojarolar   bo'lmagani,   xalqimizning
diniy bag'rikenglik borasida katta tajriba to'plaganidan dalolat beradi. O'zga xalqlar
tili,   urf-odatlari   va   an'analariga   chuqur   hurmat,   ularning   o'zligini   saqlab   qolish,
madaniy-ma'rifiy   ehtiyojlarini   ro'yobga   chiqarishga   imkoniyat   yaratish   va   har
tomonlama yordam ko'rsatish    bag'rikenglikning yorqin xususiyatlaridandir. Aynan
mana   shunday   bag'rikenglik,   sabr-bardoshlilik   madaniyatimizning   benazir
namunalarini   saqlab   qolish,   asrlar   sinovidan   olib   o'tish,   kamol   toptirish   hamda
o'zga madaniyatlarning ahamiyatli natijalari bilan boyitishga sharoit yaratdi. 2017–
2021   yillarda   O'zbekiston   Respublikasini   rivojlantirishning   beshta   ustuvor
yo'nalishi   bo'yicha   Harakatlar   strategiyasi   doirasida   so'ngi   3yil   davomida   diniy
bag'rikenglikni ta'minlash sohasida   quyidagi chora-tadbirlar amalga oshirildi: BMT
Bosh   Assambleyasi   2018   yilning   12   dekabr   oyida   o'tkazilgan   yalpi
majlisda   «Ma'rifat   va   diniy   bag'rikenglik»   deb   nomlangan   maxsus   rezolyutsiyani
qabul   qildi.   O'zbekiston   tomonidan   ishlab   chiqilgan   hujjat   loyihasi   BMTning
barcha   a'zo   davlatlari   tomonidan   bir   ovozdan   qo'llab-quvvatlandi.   Mazkur
rezolyutsiyani   qabul   qilish   tashabbusi   2017   yil   sentyabr`   oyida   BMT   Bosh
Assambleyasining   Nyu-Yorkdagi   72-sessiyasida   O'zbekiston   Respublikasi
Prezidenti     Sh.Mirziyoev   tomonidan   ilgari   surildi.2018   yilning   16   aprelida
O'zbekiston Respublikasi PrezidentiSh. Mirziyoev «Diniy-ma'rifiy soha faoliyatini
tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to'g'risida»gi Farmonni imzoladi. Mazkur
hujjat O'zbekistonda diniy ta'lim tizimining uzluksizligini ta'minlashga qaratilgan:  
boshlang'ich bosqichdan (o'rta maxsus islom ta'lim muassasalari  yoki madrasalar)
tortib, to oliy va undan keyingi diniy ta'limgacha.
1. Diniy-ma’rifiy soha faoliyatini takomillashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-
tadbirlar to‘g‘risida  O‘zbekiston respublikasi prezidentining qarori Mamlakatimizda   milliy   an’ana   va   qadriyatlarimizni   rivojlantirish,   ulug‘   alloma
ajdodlarimiz   ilmiy   merosini   chuqur   o‘rganish,   yoshlarimizni   Vatanga   muhabbat,
ilm-ma’rifatli,   intellektual   barkamol   avlod   etib   tarbiyalashga   davlat   siyosatining
ustuvor yo‘nalishi sifatida e’tibor qaratilmoqda.
Bu   sohada   olib   borilayotgan   islohotlar   dunyo   miqyosida   ham   munosib   e’tirof
etilib,   diniy   bag‘rikenglikning   namunali   modeli   sifatida   baholanmoqda.   Xususan,
O‘zbekistonning   diniy   erkinliklar   sohasida   alohida   xavotir   uyg‘otadigan  davlatlar
ro‘yxatidan chiqarilganligi, BMT Bosh Assambleyasi  yalpi majlisida O‘zbekiston
tomonidan taklif etilgan “Ma’rifat va diniy bag‘rikenglik” rezolyutsiyasining qabul
qilinganligi bunga yaqqol misoldir.
Shunga   qaramay,   yurtimizda   kechayotgan   ijtimoiy-siyosiy   jarayonlarga   diniy   tus
berish, soxta g‘oyalarni asl diniy qadriyatlar sifatida talqin qilish va aholi orasida
nosog‘lom aqidani singdirish holatlari kuzatilmoqda. Diniy-ma’rifiy sohani yanada
takomillashtirish,   jamiyatda   “jaholatga   qarshi   —   ma’rifat”   degan   ulug‘vor   g‘oya
asosida   dinning   insonparvarlik,   ezgulik   va   tinchlik   kabi   fazilatlarini   hamda   diniy
bag‘rikenglik   ruhini   keng   targ‘ib   qilish,   shuningdek,   ijtimoiy-ma’naviy   muhit
barqarorligi va qonun ustuvorligini ta’minlash maqsadida:
1.   O‘zbekiston   Respublikasi   Vazirlar   Mahkamasi   huzuridagi   Din   ishlari
bo‘yicha   qo‘mitaning   (keyingi   o‘rinlarda   —   Qo‘mita)   Ichki   ishlar   vazirligi,
Yoshlar   ishlari   agentligi   hamda   Mahalla   va   oilani   qo‘llab-quvvatlash   vazirligi
bilan   birgalikda   jamiyatda   vijdon   erkinligi   kafolatlari   va   diniy-ma’rifiy   muhit
barqarorligini   ta’minlash   bo‘yicha   mustahkam   va   doimiy   hamkorligini   nazarda
tutuvchi   yangi   tizim   joriy   etilsin. (1-bandning   birinchi   xatboshisi   O‘zbekiston
Respublikasi Prezidentining 2021-yil 17-martdagi PF-6188-sonli  Farmoni  tahririda
—   Qonun   hujjatlari   ma’lumotlari   milliy   bazasi,   17.03.2021-y.,   06/21/6188/0216-
son)
Quyidagilar   yangi   tizim   doirasidagi   hamkorlikning   ustuvor   yo‘nalishlari
etib belgilansin:  din   sohasidagi   davlat   siyosatining   asosiy   maqsadi,   vazifalari   va
prinsiplarini keng jamoatchilikka, davlat va jamoat tashkilotlari rahbar va
xodimlariga tushuntirish, ularning faolligi, tashabbuskorligini oshirish;
 vijdon   erkinligi   kafolatlarining   buzilishi   holatlariga   nisbatan   tezkor
choralar ko‘rish;
 aholining,   ayniqsa   yosh   avlodning   diniy   va   dunyoviy   qarashlarini
rivojlantirish;
 ommaviy   axborot   vositalari,   Internet   saytlari   va   ijtimoiy   tarmoqlarda
tarqatilayotgan   radikal   g‘oyalarga   qarshi   milliy   an’ana   va
qadriyatlarimizning keng targ‘ib etilishini ta’minlash.
2. Quyidagilar Qo‘mitaning yangilangan asosiy vazifalari etib belgilansin:
 vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga muvofiq
din ishlari sohasida yagona davlat siyosatini amalga oshirish;
 O‘zbekiston   Respublikasining   dunyoviy   davlat   tamoyilini   amaliy   ro‘yobga
chiqarish, fuqarolarning vijdon erkinligi kafolatlarini himoya qilish;
 diniy   mutaassiblik   va   ekstremizm   g‘oyalarini   tarqatish,   turli   konfessiyalar
o‘rtasida   adovatni   yuzaga   keltirishga   qaratilgan   xatti-harakatlarga   yo‘l
qo‘ymaslik choralarini ko‘rish;
 jamiyatda   diniy-ma’rifiy   muhit   barqarorligi   va   e’tiqod   erkinligiga   tahdid
tug‘dirishi   mumkin   bo‘lgan   omillarni   o‘rganish,   tahlil   qilish   va   ularning
oldini   olish   choralarini   ko‘rish,   shuningdek,   ushbu   jarayonlarda   diniy-
ma’rifiy soha vakillarining ishtirokini kengaytirish;
 davlat   organlarining   diniy   tashkilotlar   bilan   o‘zaro   aloqasi   va   hamkorligini
muvofiqlashtirish   hamda   davlat   siyosatida   qonun   hujjatlarida   belgilangan
tartibda ro‘yxatdan o‘tkazilgan diniy tashkilotlar manfaatlarini aks ettirish;
 aholi   orasida   konfessiyalararo   totuvlik   va   diniy   bag‘rikenglikni
mustahkamlash bo‘yicha targ‘ibot va tashviqot ishlarini olib borish;
 fuqarolarning   xorijiy   davlatlarga   va   chet   el   fuqarolarining   O‘zbekistonga
ziyorat turizmini amalga oshirishi uchun shart-sharoitlar yaratish;  ekstremizm,   separatizm   va   mutaassiblik   g‘oyalari   ta’siriga   tushib   qolgan
shaxslarni,   ayniqsa   yoshlar   va   xotin-qizlarni   sog‘lom   hayotga   qaytarish,
jamiyatda   tinchlik   va   totuvlik   muhitini   mustahkamlash   borasida   ma’rifiy-
tarbiyaviy   ishlarni   olib   borish,   bu   borada   ilg‘or   xorijiy   tajriba   asosida
takliflar tayyorlash;
 manfaatdor   tashkilotlar   bilan   hamkorlikda   aholining   diniy-ijtimoiy
jarayonlarga munosabatini o‘rganish bo‘yicha sotsiologik so‘rovlarni tashkil
etish.
3. Belgilab qo‘yilsinki:
a) Qo‘mita:
 jamiyatda   “jaholatga   qarshi   —   ma’rifat”   degan   ulug‘vor   g‘oya   asosida
dinning   asl   insonparvarlik   mohiyatini,   ezgulik,   tinchlik   va   insoniylik   kabi
fazilatlar azaliy qadriyatlar ifodasi ekanligini targ‘ib etish maqsadida barcha
davlat   va   nodavlat   notijorat   tashkilotlariga   bu   boradagi   faoliyatni   amalga
oshirishda ko‘maklashadi;
 mamlakatdagi   diniy-ijtimoiy   jarayonlar   hamda   diniy   bag‘rikenglikni
ta’minlash   masalalarini   o‘rganish   natijalari   asosida   ilmiy-tadqiqot   ishlarini
qo‘llab-quvvatlash,   targ‘ibot   va   tashviqot   tadbirlarini   o‘tkazish   choralarini
ko‘radi;
b)ijtimoiy-ma’naviy   muhitni   yanada   sog‘lomlashtirish,   xotin-qizlarning
jamiyatdagi   o‘rni   va   nufuzini   mustahkamlash,   ular   orasida   ma’rifiy-tarbiyaviy
ishlar samaradorligini kuchaytirish maqsadida respublika, viloyat, tuman (shahar),
mahalla darajasida davlat va nodavlat notijorat tashkilotlarining targ‘ibot guruhlari
faoliyatini   tashkil   etish   orqali   o‘zaro   hamkorligini   yo‘lga   qo‘yish   amaliyoti   joriy
etiladi;
v)   Qoraqalpog‘iston   Respublikasi   Vazirlar   Kengashi   Raisining,   viloyatlar   va
Toshkent shahar hokimlarining jamoat va diniy tashkilotlar bilan aloqalar bo‘yicha
o‘rinbosarlari Qo‘mitaga tegishli hudud bo‘yicha vijdon erkinligi kafolatlari hamda diniy-ma’rifiy   muhit   barqarorligini   ta’minlash,   davlat   organlarining   diniy
tashkilotlar   bilan   o‘zaro   aloqasi   va   hamkorligini   muvofiqlashtirib   borishda
ko‘maklashadi hamda bu borada Qo‘mita raisiga hisobdor hisoblanadi;
g)   Qoraqalpog‘iston   Respublikasi   Vazirlar   Kengashi   Raisining,   viloyatlar   va
Toshkent shahar hokimlarining jamoat va diniy tashkilotlar bilan aloqalar bo‘yicha
o‘rinbosarlari Qo‘mita raisi bilan kelishilgan holda qonun hujjatlarida belgilangan
tartibda   lavozimga   tayinlanadi   va   lavozimdan   ozod   etiladi.   (4-band   O‘zbekiston
Respublikasi   Prezidentining   2021-yil   21-apreldagi   PF-6212-sonli   Farmoniga
asosan   o‘z   kuchini   yo‘qotgan   —   Qonun   hujjatlari   ma’lumotlari   milliy   bazasi,
22.04.2021-y., 06/21/6212/0358-son)
5.Belgilansinki,   Qo‘mitaning   markaziy   apparatiga   qo‘shimcha   kiritilayotgan   7
nafar   boshqaruv   xodimlari   shtat   birligini   saqlash   bilan   bog‘liq   xarajatlar   tuman
(shahar)   madaniyat   bo‘limlari   markazlashtirilgan   buxgalteriyasining   tegishli   shtat
birliklarini  maqbullashtirish  hisobiga  O‘zbekiston  Respublikasi   Davlat   budjetidan
moliyalashtiriladi.
6.   O‘zbekiston   Respublikasi   Vazirlar   Mahkamasi   ikki   oy   muddatda   Qo‘mita
xodimlari faoliyatini har tomonlama o‘rganib chiqib, diniy-ma’rifiy sohada chuqur
bilimlarga   hamda   amaliy   ish   tajribasiga   ega   halol,   tartib-intizomli   va   malakali
kadrlar bilan to‘ldirilishini ta’minlasin.
7.   O‘zbekiston   Respublikasi   Tashqi   ishlar   vazirligi   diniy-ma’rifiy   sohada
mamlakatimizda   amalga   oshirilayotgan   ishlarni   xalqaro   jamoatchilikka
yetkazishda Qo‘mitaga doimiy ravishda amaliy yordam ko‘rsatsin.
8.   O‘zbekiston   Respublikasi   Adliya   vazirligi   va   Oliy   sudi   o‘zining   rasmiy   veb-
saytlari   va   boshqa   ommaviy   axborot   vositalari   orqali   sud   tomonidan   ekstremistik
yoki   terroristik   deb   topilgan   hamda   O‘zbekiston   Respublikasi   hududida   faoliyati
taqiqlangan   tashkilotlar,   veb-saytlar,   ijtimoiy   tarmoqlar   va   mobil   messenjyerlar
ro‘yxatini e’lon qilib, uning doimiy ravishda yangilab borilishini ta’minlasin. 9. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi ushbu qaror talablaridan kelib chiqib,
O‘zbekiston   Respublikasi   Davlat   budjetining   2019-yil   uchun   tasdiqlangan
parametrlariga tegishli o‘zgartirishlar kiritsin.
10.   O‘zbekiston   Respublikasi   Prezidentining   2018-yil   16-apreldagi   “O‘zbekiston
Respublikasi   Vazirlar   Mahkamasi   huzuridagi   Din   ishlari   bo‘yicha   qo‘mita
faoliyatini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-3668-son qarorining
1-bandi  va unga  1-ilova  o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
11.   Qo‘mita   manfaatdor   vazirlik   va   idoralar   bilan   birgalikda   ikki   oy   muddatda
Qo‘mitaning   yangilangan   nizomini,   shuningdek,   qonun   hujjatlariga   ushbu
qarordan   kelib   chiqadigan   o‘zgartish   va   qo‘shimchalar   to‘g‘risida   O‘zbekiston
Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga takliflar kiritsin.
12.   Mazkur   qarorning   ijrosini   nazorat   qilish   O‘zbekiston   Respublikasining   Bosh
vaziri A.N. Aripov va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining maslahatchisi R.S.
Qosimov zimmasiga yuklansin.
2.Diniy-ma’rifiy soha faoliyatini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari
to‘g‘risida Ko‘p   asrlik   milliy   va   diniy   qadriyatlarimizni   asrab-avaylash,   dunyo   ilm-fani   va
madaniyati   rivojiga   ulkan   hissa   qo‘shgan   ajdodlarimizning   bebaho   merosini
o‘rganish, uning asosida yoshlarni komil inson etib tarbiyalash jamiyatda barqaror
ijtimoiy-ma’naviy   muhitni   ta’minlashning   muhim   shartlaridan   biri
hisoblanadi.   So‘nggi   yillarda   mamlakatimizda   tashkil   etilgan   Islom   sivilizatsiyasi
markazi,   Islom   akademiyasi,   Mir   Arab   oliy   madrasasi,   Imom   Buxoriy   va   Imom
Termiziy   xalqaro   ilmiy-tadqiqot   markazlari   boy   ilmiy-tarixiy   merosimizni
o‘rganish   va   targ‘ib   qilishga   xizmat   qilmoqda.   Shu   bilan   birga,   dunyoda   ro‘y
berayotgan   voqea-hodisalar   va   ijtimoiy-siyosiy   vaziyatning   tahlili   diniy-ma’rifiy
sohadagi   faoliyat   samaradorligini   oshirishni   va   malakali   kadrlar   tayyorlashning
yaxlit   tizimini   yaratishni   taqozo   etmoqda.     Xalqimizga   azal-azaldan   xos   bo‘lgan
ma’rifatparvarlik, bag‘rikenglik, mehr-muruvvat, bunyodkorlik kabi ezgu fazilatlar
va   qadriyatlarimizni   keng   targ‘ib   qilish,   jamiyatda   ijtimoiy-ma’naviy   muhit
barqarorligini   ta’minlashda   diniy-ma’rifiy   soha   vakillarining   o‘rni   va   ishtirokini
oshirish hamda 2017 – 2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning
beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasiga muvofiq:  
1. Quyidagilar diniy-ma’rifiy soha faoliyatini tubdan takomillashtirishning ustuvor
yo‘nalishlari etib belgilansin:  
“Jaholatga   qarshi   ma’rifat”   ulug‘vor   g‘oya   asosida   dinning   asl   insonparvarlik
mohiyatini,   ezgulik,   tinchlik   va   insoniylik   kabi   fazilatlar   azaliy   qadriyatlarimiz
ifodasi   ekanligini   keng   yoritish   va   bu   sohadagi   ilmiy-ma’rifiy   faoliyatni   jadal
tashkil   etish;     islom   va   jahon   sivilizatsiyasiga   bebaho   hissa   qo‘shgan
ajdodlarimizning   boy   madaniy   merosini   chuqur   o‘rganish   asosida   yoshlarning
ongu   tafakkurini   shakllantirish;dinni   zo‘ravonlik   va   qon   to‘kish   bilan   bir   qatorga
qo‘yadigan   buzg‘unchi   yot   g‘oyalarning   asl   mohiyati   va   maqsadlari   haqida
aholining, ayniqsa, yoshlarning xabardorlik darajasini oshirish;   jamiyatda milliy va
diniy   qadriyatlarimizga   yot   bo‘lgan   g‘oyalarga   nisbatan   toqatsizlik   muhitini
shakllantirish;   jamiyatda   bag‘rikenglik,   o‘zaro   hurmat,   mehr-oqibat,   tinchlik   va
totuvlikni,   ijtimoiy-ma’naviy   muhit   barqarorligini   ta’minlashda   diniy-ma’rifiy
soha   vakillarining   daxldorlik   hissi   va   ishtirokini   yanada   oshirish;   diniy-ma’rifiy tashkilotlarning   moddiy-texnika   ta’minotini   mustahkamlash,   soha   vakillari
mehnatini   munosib   rag‘batlantirish   va   ijtimoiy   himoyasini   kuchaytirish;  
globallashuv   sharoitida   jamiyatimizdagi   ijtimoiy-ma’naviy   muhit   barqarorligi   va
e’tiqod   erkinligiga   tahdid   tug‘dirishi   mumkin   bo‘lgan   omillarni   barvaqt   aniqlash
va   oldini   olishga   qaratilgan   axborot-tahliliy   faoliyatni   kuchaytirish;   diniy   va
dunyoviy bilimlar uyg‘unligini rivojlantirish asosida ta’lim sifatini oshirish, diniy-
ma’rifiy   sohada   malakali   kadrlarni   tayyorlash,   qayta   tayyorlash   va   malakasini
oshirishning yaxlit tizimini yaratish.  
2. Diniy-ma’rifiy soha faoliyatini tubdan takomillashtirish bo‘yicha chora-tadbirlar
dasturi   1-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.  
3.O‘zbekiston   Respublikasi   Vazirlar   Mahkamasi   huzuridagi   Din   ishlari   bo‘yicha
qo‘mita   tuzilmasida   15   ta   shtat   birligidan   iborat   Diniy-ijtimoiy   jarayonlarni
o‘rganish axborot-tahlil markazi   (keyingi o‘rinlarda Markaz deb yuritiladi) tashkil
etilsin.    Markaz Din ishlari bo‘yicha qo‘mitaning   diniy mavzularga oid adabiyotlar,
Internet   va   ommaviy   axborot   vositalari   materiallarini   chuqur   tahlil   qilish,   diniy-
ijtimoiy   muhitning   barqarorligiga   salbiy   ta’sir   ko‘rsatuvchi   omillarni   barvaqt
aniqlash   va   bartaraf   etish   yuzasidan   tavsiyalar   ishlab   chiqish   faoliyatini   amalga
oshiradigan        axborot-tahliliy   tuzilmasi   hisoblanadi.     4.O‘zbekiston   Respublikasi
Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, Oliy va o‘rta maxsus
ta’lim   vazirligi,   O‘zbekiston   musulmonlari   idorasining   O‘zbekiston   islom
akademiyasi   va   O‘zbekiston   Respublikasi   Vazirlar   Mahkamasi   huzuridagi
Toshkent   islom   universiteti   negizida   O‘zbekiston   xalqaro   islom   akademiyasini
tashkil   etish   to‘g‘risidagi   taklifi   ma’qullansin. O‘zbekiston   xalqaro   islom
akademiyasi:   O‘zbekiston   musulmonlari   idorasi   va   O‘zbekiston   Respublikasi
Vazirlar   Mahkamasi   huzuridagi   Din   ishlari   bo‘yicha   qo‘mita
muassisligidagi   Qur’on   ilmlari,   hadis,   islom   huquqi,   aqida,   tasavvuf,   islom
iqtisodiyoti va moliyasi, xalqaro munosabatlar, xorijiy tillar (arab, fors, ingliz, rus,
urdu,   turk   va   b.)   va   boshqa   xalqaro   miqyosda   ehtiyoj   mavjud   bo‘lgan   sohalar
bo‘yicha malakali kadrlarni tayyorlashga, o‘rta maxsus, oliy ta’lim, oliy ta’limdan
keyingi   ta’lim,   malaka   oshirish   bosqichlarida   uzluksiz   ta’limning   yaxlit   tizimini tashkil etishga va ilmiy merosni chuqur tadqiq qilish va asrab-avaylashga, diniy va
dunyoviy   bilim   berishga   ixtisoslashgan   yetakchi   ta’lim   va   ilmiy-tadqiqot
muassasasi   hisoblanadi;     respublikadagi   barcha   islom   ta’lim   muassasalari
faoliyatini   o‘quv-me’yoriy   va   o‘quv-uslubiy   jihatdan   ta’minlash   hamda
muvofiqlashtirishni   amalga   oshiradi;     O‘zbekiston   Respublikasining   Davlat
byudjeti   mablag‘lari   va   qonunda   taqiqlanmagan   boshqa   manbalar   hisobidan
moliyalashtiriladi;     huquq   va   majburiyatlar   bo‘yicha   qayta   tashkil   etilayotgan
O‘zbekiston   islom   akademiyasining   hamda   Vazirlar   Mahkamasi   huzuridagi
Toshkent   islom   universitetining   huquqiy   vorisi   hisoblanadi.   O‘zbekiston   xalqaro
islom   akademiyasi   bitiruvchilariga   umumta’lim   maktablari,   o‘rta   maxsus   va   oliy
ta’lim   muassasalarida   sohaga   tegishli   fanlar   bo‘yicha   pedagogik   faoliyat   bilan
shug‘ullanish   huquqi   berilsin.     O‘zbekiston   Respublikasi   Prezidentining   2017   yil
20   apreldagi   PQ–2909-son   “Oliy   ta’lim   tizimini   yanada   rivojlantirish   chora-
tadbirlari to‘g‘risida”gi qarorining 14-bandida belgilangan imtiyozlar O‘zbekiston
xalqaro islom akademiyasiga ham tatbiq etilsin.O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar
Mahkamasi   bir   oy   muddatda   O‘zbekiston   xalqaro   islom   akademiyasi   faoliyatini
tashkil etish va qo‘llab-quvvatlash to‘g‘risidagi qarorni qabul qilsin.  
5. O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi tarkibida Qoraqalpog‘iston Respublikasi,
Samarqand,   Namangan   va   Surxondaryo   viloyatlari   mintaqaviy   filiallariga   ega
bo‘lgan Malaka oshirish markazi tashkil etilishi inobatga olinsin.  
Malaka   oshirish   markazi   va   uning   mintaqaviy   filiallarida   imom-xatiblar,   imom
noiblari, diniy soha mutaxassislari, davlat va jamoat tashkilotlari xodimlari, oliy va
o‘rta   ta’lim   muassasalarining   sohaga   tegishli   pedagog   kadrlari   qayta
tayyorgarlikdan   o‘tadi   va   malaka   oshiradi.   O‘zbekiston   Respublikasi   Vazirlar
Mahkamasi   bir   oy   muddatda   O‘zbekiston   xalqaro   islom   akademiyasi   Malaka
oshirish markazi va uning mintaqaviy filiallari faoliyatini tashkil etish va qo‘llab-
quvvatlash to‘g‘risidagi qarorni qabul qilsin.  
6.O‘zbekiston   xalqaro   islom   akademiyasi   huzuridagi   “Ziyo”   media   markazi
mamlakatimizda dinning asl insonparvarlik mohiyatini, ajdodlarimizning islom va
jahon   sivilizatsiyasiga   qo‘shgan   boy   diniy-ilmiy   merosini   keng   targ‘ib   qiluvchi, diniy-ma’rifiy   hayotdagi   yangiliklarni   jamoatchilikka   yetkazuvchi   asosiy   media
tuzilma   sifatida   shakllantirilsin.     O‘zbekiston   Respublikasi   Vazirlar   Mahkamasi
uch oy muddatda “Ziyo” media markazi ishini samarali tashkil etish maqsadida uni
aloqa   vositalari,   keng   qamrovli   Internet   tarmog‘i,   zamonaviy   telestudiya,
televizion   uskunalar   jamlanmasi,   kompyuter   texnikalari,   dasturiy   ta’minot   va
boshqa   texnika   vositalari   bilan   ta’minlash   choralarini   ko‘rsin.     “Ziyo”   media
markazi   2021   yilning   1   mayiga   qadar   belgilangan   tartibda   tasdiqlanadigan
ro‘yxatlar   bo‘yicha   respublikada   ishlab   chiqarilmaydigan,   zamonaviy   telestudiya
tashkil etish uchun zarur bo‘lgan asbob-uskunalar, kompyuter va server texnikasi,
texnika   vositalari,   shuningdek,   boshqa   moddiy-texnika   resurslarini   olib   kirish
uchun   bojxona   to‘lovlarini   (bojxona   rasmiylashtiruvi   uchun   yig‘imlar   bundan
mustasno) to‘lashdan ozod etilsin.    
7.  O‘zbekiston   Respublikasi   Vazirlar   Mahkamasi   huzuridagi   Din   ishlari   bo‘yicha
qo‘mita,   O‘zbekiston   musulmonlari   idorasi   va   O‘zbekistondagi   Islom
sivilizatsiyasi  markazining oliy diniy-ma’rifiy ta’lim muassasasi  shaklidagi   Hadis
ilmi maktabini tashkil etish   to‘g‘risidagi taklifi qabul qilinsin.    Qur’oni karim va
hadislarning   asl   mohiyatini,   hadis   ilmining   ilmiy-nazariy   asoslarini   chuqur
o‘rgangan, hadis ilmi rivojiga beqiyos hissa qo‘shgan ulug‘ vatandoshlarimizning
ulkan ilmiy merosini puxta o‘zlashtirgan, hadisshunoslik sohasida ilmiy izlanishlar
olib borish ko‘nikmasiga ega mutaxassislarni  tayyorlash hamda hadislardagi ezgu
umuminsoniy   g‘oyalarni   xalqimiz,   ayniqsa,   yosh   avlodga   yetkazish   Hadis   ilmi
maktabining   asosiy   vazifalari   etib   belgilangani   inobatga   olinsin.     O‘zbekiston
Respublikasi  Vazirlar Mahkamasi  bir oy muddatda Hadis ilmi maktabi faoliyatini
tashkil etish va qo‘llab-quvvatlash to‘g‘risidagi qarorni qabul qilsin.     
8.   O‘zbekiston   musulmonlari   idorasi   huzuridagi   Muqaddas   qadamjolarni   saqlash
va   obod   etish   xayriya   jamoat   fondi   Vasiylik   kengashi   mazkur   fondni   tugatish
to‘g‘risida   qaror   qabul   qilganligi,   O‘zbekiston   musulmonlari   idorasi
huzurida   “Vaqf”   xayriya   jamoat   fondi   tashkil   etilganligi, 2-ilovaga   muvofiq
ushbu   jamoat   fondining   Vasiylik   kengashi   tarkibi   ma’qullanganligi   ma’lumot uchun   qabul   qilinsin.     “Vaqf”   xayriya   jamoat   fondining   asosiy   vazifalari   etib
quyidagilar belgilanganligi qayd etilsin:  
fuqarolarning   diniy,   ma’naviy   va   intellektual   salohiyatini   oshirishga   qaratilgan
tashabbuslarini   qo‘llab-quvvatlash,   milliy   va   diniy   qadriyatlarimizni   asrab-
avaylash;masjidlar   va   diniy   ta’lim   muassasalarining   binolarini   qurish,   ta’mirlash,
rekonstruksiya   qilish,   obodonlashtirish,   moddiy-texnik   bazasini
mustahkamlash;   tarixiy-me’moriy   ahamiyatga   ega   ziyoratgohlarni   saqlash,
ta’mirlash, obodonlashtirish, ularning infratuzilmasini yanada rivojlantirish;     diniy
ta’lim muassasalari, ilmiy-tadqiqot markazlari faoliyatini moliyalashtirish, ularning
professor-o‘qituvchilari,   tadqiqotchilari,   mutaxassislari   va   o‘quvchi-talabalarini
moddiy   va   ijtimoiy   qo‘llab-quvvatlash;masjidlar   va   ziyoratgohlar   xodimlarini,
xususan   imom-xatiblar,   imom   noiblari,   mutavallilar,   muazzinlarni   moddiy   va
ijtimoiy   qo‘llab-quvvatlash;     islom   ilm-fani   va   madaniyati   rivojiga   ulkan   hissa
qo‘shgan   buyuk   ajdodlarimiz,   zamonamizning   yetuk   olim   va   ulamolari   qalamiga
mansub   diniy-ma’rifiy   asarlarni   chop   etish   va   aholiga   yetkazishga
ko‘maklashish;   yurtimizdagi   muqaddas   ziyoratgoh   va   qadamjolarning   musulmon
dunyosidagi   nufuzini   yanada   oshirish,   bu   maskanlarga   mahalliy   va   xorijiy
fuqarolarning   ziyoratlarini   uyushtirish,   ziyoratchilar   uchun   zarur   sharoitlar yaratish; aholining ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlari, shu jumladan imkoniyati
cheklangan   shaxslarni   moddiy   va   ma’naviy   qo‘llab-quvvatlash.   O‘zbekiston
Respublikasi   Moliya   vazirligi   Axborot   texnologiyalari   va   kommunikatsiyalarini
rivojlantirish   vazirligi,   Vazirlar   Mahkamasi   huzuridagi   Din   ishlari   bo‘yicha
qo‘mita   bilan   birgalikda   O‘zbekiston   musulmonlari   idorasiga   bir   oy   muddatda
“Vaqf”   xayriya   jamoat   fondining   moliyaviy-xo‘jalik   faoliyatini   tashkil   etish,
fuqarolardan   zakot,   fitr   va   boshqa   xayriya   mablag‘lari   sifatida   tushadigan
mablag‘lar   Fondning   alohida   hisob   raqamida   to‘planishi,   zamonaviy   axborot
texnologiyalaridan   foydalangan   (shu   jumladan,   Internet   tarmog‘i   orqali   onlayn
kuzatish   imkoniyatini   yaratgan)   holda   mablag‘larning   tushishi   va   sarflanishida
to‘liq shaffoflikni ta’minlash bo‘yicha amaliy ko‘mak bersin.  
9.O‘zbekiston   Respublikasi   Adliya   vazirligi   Madaniyat   vazirligi,   Vazirlar
Mahkamasi   huzuridagi   Din   ishlari   bo‘yicha   qo‘mita,   Davlat   soliq   qo‘mitasi   va
O‘zbekiston   musulmonlari   idorasi   bilan   birgalikda   uch   oy   muddatda
respublikadagi   barcha   muqaddas   ziyoratgoh   va   qadamjolarni   o‘rganib   chiqsin
hamda   ularning   tashkiliy-huquqiy   asoslarini   takomillashtirish   bo‘yicha   aniq
takliflar   ishlab   chiqib,   Vazirlar   Mahkamasiga   kiritsin.   O‘zbekiston   Respublikasi
Vazirlar Mahkamasi 2018 yil 1 iyulga qadar o‘rganish natijalari asosida muqaddas
qadamjo   va   ziyoratgohlarni   “Vaqf”   xayriya   jamoat   fondiga   foydalanish   uchun
ijaraga   berish   huquqi   bilan   biriktirib   berishni   nazarda   tutuvchi   qarorni   qabul
qilsin.Muqaddas   qadamjo   va   ziyoratgohlar   moddiy   madaniy   meros   ob’ektlari
hisoblanadi   hamda   ularning   talab   darajasida   muhofaza   qilinishi   ustidan
O‘zbekiston   Respublikasi   Madaniyat   vazirligi   tomonidan   davlat   nazorati
o‘rnatiladi.  
10.   O‘zbekiston   musulmonlari   idorasining   “Vaqf”   xayriya   jamoat   fondi
mablag‘lari   hisobidan   ushbu   idora   tizimidagi   diniy-ma’rifiy   tashkilotlarda:  
faoliyat   yuritayotgan   xodimlarga,   shu   jumladan   imom-xatiblarga   oylik   ish   haqi
to‘lash;   faoliyat   yuritayotgan   uy-joyga   muhtoj   xodimlarni   xizmat   uy-joylari   bilan
ta’minlash;   ko‘p yillar davomida namunali faoliyat yuritayotgan, uy-joyga muhtoj
imom-xatiblarga   yangilangan   namunaviy   loyihalar   bo‘yicha   qurilayotgan   uy- joylarni   sotib   olib,   tekinga   berish   to‘g‘risidagi   taklifi   qabul   qilinsin.   O‘zbekiston
Respublikasi   Vazirlar   Mahkamasi,   Qoraqalpog‘iston   Respublikasi   Vazirlar
Kengashi,   viloyatlar   va   Toshkent   shahar   hokimliklari   O‘zbekiston   musulmonlari
idorasining   buyurtmasiga   asosan   idora   tizimidagi   diniy-ma’rifiy   tashkilotlar
xodimlariga   xizmat   uy-joylari   va   ularga   sotib   olib   berish   uchun   yangilangan
namunaviy loyihalar bo‘yicha qurilayotgan uy-joylarning ajratilishini ta’minlasin.    
11.Belgilansinki,   2018   yil   1   iyuldan   boshlab   O‘zbekiston   Respublikasi   Vazirlar
Mahkamasi   huzuridagi   Din   ishlari   bo‘yicha   qo‘mita,   O‘zbekiston   xalqaro   islom
akademiyasi,   O‘zbekistondagi   Islom   sivilizatsiyasi   markazi,   Imom   Buxoriy
xalqaro   ilmiy-tadqiqot   markazida   ishlovchi:   o‘qituvchi,   ilmiy   xodim   va
mutaxassislarga   yagona   tarif   setkasi   bo‘yicha   mehnatga   haq   to‘lash   razryadlariga
ko‘ra   tarif   koeffitsiyentlari   va   bazaviy   lavozim   maoshlari   3   baravar   (Markaz
xodimlariga   –   4   baravar)   miqdorda   qo‘llaniladi;     pensionerlarga   ularning   ushbu
tashkilotlardagi   faoliyati   yagona   bo‘lgan   taqdirda   pensiyalari   to‘liq   to‘lanadi.  
Mazkur   bandning   uchinchi   xatboshisi   barcha   diniy-ma’rifiy   tashkilotlar
xodimlariga tatbiq etilsin.    
12.O‘zbekiston Respublikasi  Vazirlar Mahkamasi  huzuridagi Din ishlari bo‘yicha
qo‘mita,   Fanlar   akademiyasi,   Ma’naviyat   va   ma’rifat   markazi,   O‘zbekiston
musulmonlari   idorasi   va   keng   jamoatchilikning   islom   ilm-fani   va   madaniyatiga
beqiyos   hissa   qo‘shgan   buyuk   ajdodlarimizning   ibratli   hayoti   va   boy   ilmiy
merosini chuqur o‘rganish, mamlakatimiz dovrug‘ini jahon miqyosida keng yoyish
ishiga   munosib   hissa   qo‘shib   kelayotgan   shaxslarni   rag‘batlantirish
maqsadida   “Imom   Buxoriy”   davlat   mukofotini   ta’sis   etish   haqidagi   taklifi
qo‘llab-quvvatlansin.O‘zbekiston   Respublikasi   Vazirlar   Mahkamasi   bir   oy
muddatda   mazkur   davlat   mukofotini   ta’sis   etish   chora-tadbirlari   to‘g‘risidagi
tegishli normativ-huquqiy hujjat loyihasini kiritsin.  
13.O‘zbekiston Respublikasi  Vazirlar Mahkamasi  huzuridagi Din ishlari bo‘yicha
qo‘mita   Adliya   vazirligi   bilan   birgalikda   diniy-ma’rifiy   sohada   namunali   faoliyat
yuritayotgan,   ijtimoiy-ma’naviy   ishlarda   alohida   o‘rnak   ko‘rsatayotgan   soha
vakillarini   rag‘batlantirish,   shu   jumladan   davlat   mukofotlariga   taqdim   etish bo‘yicha   takliflarni   O‘zbekiston   Respublikasi   Prezidenti   devoniga   kiritib   borsin.  
14. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha
qo‘mita:   bir   hafta   muddatda   qo‘mita   faoliyatini   takomillashtirish   va   uning
yangilangan   tuzilmasini   tasdiqlash   haqidagi   O‘zbekiston   Respublikasi   Prezidenti
qarori loyihasini;    Adliya vazirligi va boshqa manfaatdor idoralar bilan birgalikda  
bir oy muddatda qonun hujjatlariga ushbu Farmondan kelib chiqadigan o‘zgartish
va   qo‘shimchalar   to‘g‘risida   O‘zbekiston   Respublikasi   Vazirlar   Mahkamasiga
takliflar kiritsin.  
3. O‘zbekistonda diniy-ma rifiy sohada amalga oshirilgan islohotlar xalqaroʼ
jamoatchilik e tirofida	
ʼ
Bugungi kunda mamlakatimizda 130 dan ortiq millat va elat vakillari, 16 ta diniy
konfessiya a zolari bag‘rikenglik tamoyili asosida tinch-totuv yashab kelishmoqda.	
ʼ
Turli  millat  va  din vakillarining har  qanday tajovuzdan bexavotir  o‘z ibodatlarini
emin-erkin   ado   etishlari   jamiyat   barqarorligining   muhim   ko‘rsatkichlaridan
sanaladi. O‘zbekistonda   islom   ma rifatini   tarqatish,   o‘tmish   ajdodlarning   boy   ma naviyʼ ʼ
merosini   yana-da   chuqur   o‘rganish   olib   borilayotgan   diniy-ma rifiy   sohadagi	
ʼ
islohotlarning   asosiy   yo‘nalishlaridan   sanaladi.   Bu   borada   O‘zbekiston   Xalqaro
islom   akademiyasi   va   Islom   sivilizatsiyasi   markazining   tashkil   etilishi,   Imom
Buxoriy   va   Imom   Termiziy,   Imom   Moturidiy   xalqaro   ilmiy-tadqiqot   markazlari
faoliyatini yo‘lga qo‘yilishi tarixiy ahamiyat kasb etadi. O‘zbekiston Respublikasi
Prezidentining   «Diniy-ma rifiy   soha   faoliyatini   tubdan   takomillashtirish   chora-	
ʼ
tadbirlari to‘g‘risida»gi farmonida ham «jaholatga qarshi ma rifat» degan ulug‘vor	
ʼ
g‘oya   asosida   din   sohasidagi   ilmiy-ma rifiy   faoliyatni   jadal   tashkil   etish,	
ʼ
buzg‘unchi   g‘oyalarning   asl   mohiyati   va   maqsadlari   haqida   aholi,   ayniqsa,
yoshlarning xabardorlik darajasini oshirish kabi ustuvor yo‘nalishlar e tirof etilgan.	
ʼ
O‘zbekistonda   o‘tgan   uch   yilda   ekstremistik   guruhlarga   aloqadorligi   uchun
nazoratga   olingan   20   mingdan   ziyod   fuqaro   «maxsus   hisoblar»dan   chiqarildi.
Taqiqlangan   tashkilotlarga   adashib   kirib   qolgan,   qilmishiga   pushaymon   bo‘lib,
tuzalish   yo‘liga   qat iy   o‘tgan  	
ʼ   jazo   muddatini   o‘tayotgan   1000   ga   yaqin   fuqaro
Prezidentning   afv   etish   haqidagi   farmonlari   asosida   har   yili   ozodlikka
chiqarilmoqda.Shuningdek, 2019-2020 yillarda tashkil etilgan “Mehr” operatsiyasi
doirasida Yaqin Sharqning jangovar harakatlar olib borilayotgan hududlaridan 318
nafar   ayollar   va   bolalar   Vatanga   qaytarildi.   Taqiqlangan   diniy   oqimlar   safiga
qo‘shilib   qolgan   fuqarolarni   jamiyatga   qayta   moslashtirish   bilan   bog‘liq   tizimli
ishlar muntazam olib borilmoqda. O‘z navbatida, hukumat tomonidan islom dinini
musaffoligini   asrash,   uni   turli   buzg‘unchi   oqimlar   g‘oyalaridan   ayri   ekanini   yosh
avlodga   singdirishga   qaratilgan   tadbirlar   ham   tashkil   etilmoqda.   Bu   borada
O‘zbekiston   Respublikasi   Prezidenti   Shavkat   Mirziyoyevning   BMT   Bosh
Assambleyasi   72-sessiyasida   so‘zlagan   tarixiy   nutqi   alohida   e tiborga   molik.	
ʼ
Yurtboshimiz o‘z nutqida islom dinini zo‘ravonlik va qon to‘kish bilan bir qatorga
qo‘yadiganlarni   qoralab,   ular   bilan   hech   qachon   murosa   qilib   bo‘lmasligini
ta kidlagan edi. Bu fikrning amaliy ifodasi o‘laroq BMT Xavfsizlik Kengashining	
ʼ 2017   yil   21   dekabrdagi   2396-sonli   rezolyutsiyasida:   «Terrorizm,   zo‘ravon
ekstremizm   hech   bir   din,   millat   va   sivilizatsiya   bilan   aloqador   emas   va   bog‘liq
holda   talqin   qilinmasligi   kerak»,   deya   qayd   etildi.   Shu   bilan   birga   O‘zbekiston
tashabbusi   bilan   ishlab   chiqilgan   «Ma rifat   va   diniy   bag‘rikenglik»rezolyutsiyasiʼ
BMT   Bosh   Assambleyasining   2018   yil   12   dekabr   kunidagi   yalpi   sessiyasida
qo‘llab-quvvatlanib,   bir   ovozdan   qabul   qilindi.   O‘zbekiston   tomonidan   ilgari
surilayotgan   bu   kabi   ezgu   g‘oyalar     dunyoning   nufuzli   siyosatchilari,   davlat   va
jamoat   arboblari   tomonidan   ko‘tarinkilik   bilan   kutib   olinmoqda.   Xususan,
BMTning   Inson   huquqlari   bo‘yicha   Bosh   komissari   Zayd   al-Husayn   o‘z
intervyusida   bugungi   dinlararo   va   millatlararo   notinchlik   bo‘lib   turgan   tahlikali
zamonda O‘zbekistondagi mavjud dinlararo va millatlaro totuvlik va diniy-ma rifiy	
ʼ
sohadagi islohotlar turli davlatlar uchun o‘rnak bo‘lishga loyiq ekanligini qayd etib
o‘tdi.   AQSHning   J.Xopkins   universiteti   huzuridagi   Markaziy   Osiyo   va   Kavkaz
instituti   prezidenti   Frederik   Starr   hamda   institut   direktori   Svante   Kornell
“O‘zbekiston:   musulmon   dunyosidagi   islohotlar   uchun   yangi   model”   sarlavhali
maqolada   “Mintaqa   islomning   e tiqodiy   markazi   sifatida   qaraladigan   Yaqin	
ʼ
Sharqdan   qolishmagan   holda,   tarixiy,   diniy   va   intellektual   asoslariga   ko‘ra,
musulmon   dunyosining   markazi   bo‘lishga   haqli”,   deya   ta kidlagan.O‘z   navbatida	
ʼ
bu   o‘zgarishlar   respublikamizning   xalqaro   imijini   yana-da   yuksalishiga   zamin
hozirlaydi.   Jumladan,   2020   yil   dekabr   oyida   AQSHning   Xalqaro   diniy   erkinlik
bo‘yicha   komissiyasi   (USCIRF)   O‘zbekistonni   maxsus   kuzatuvdagi   mamlakatlar
ro‘yxatidan olib tashladi. Bu haqidagi xabarni AQSH davlat kotibi Maykl Pompeo
ma lum   qilgan.Xususan,   Pompeo   o‘z   bayonotda   diniy   erkinlik   bu   insonning	
ʼ
ajralmas   huquqi   ekanini   alohida   ta kidlab,   «Maxsus   kuzatuvdagi   davlatlar	
ʼ
ro‘yxati»da   o‘zgarishlar   bo‘lganini   aytib   o‘tgan.«So‘nggi   bir   yil   ichida
O‘zbekiston   hukumati   erishgan   muhim,   aniq   yutuqlarga   asoslanib,   O‘zbekistonni
maxsus   kuzatuv   ro‘yxatidan   chiqarilganligini   e lon   qilishdan   mamnunman.	
ʼ
O‘zbekistonning   qonunlari   va   amaliyotdagi   jasoratli   islohotlari   boshqalar   uchun
namuna  bo‘lmoqda»,   deya  Maykl   Pompeo  respublikamiz   erishayotgan  yutuqlarni
e tirof   etib   o‘tgan.Qayd   etish   lozimki,   O‘zbekiston   2006   yildan   2018   yilgacha	
ʼ «alohida   xavotirdagi   mamlakatlar   ro‘yxati»da   edi.   Diniy   erkinliklar   borasida
amalga   oshirilayotgan   islohotlar   natijasida   mamlakatimiz   12   yildan   so‘ng   ushbu
ro‘yxatdan   chiqarilib,   «Maxsus   kuzatuvdagi   davlatlar   ro‘yxati»ga   o‘tkazildi.
Oradan   ikki   yil   o‘tib,   O‘zbekiston   mazkur   ro‘yxatdan   to‘liq   chiqarildi.   Ushbu
jarayon   respublikamizda  olib  borilayotgan   islohotlarning  xalqaro  e tirofi   va  ortgaʼ
qaytmasligining tasdig‘idir.
Xulosa
O'zbekiston   Respublikasi   Prezidentining   «Diniy-ma'rifiy   soha   faoliyatini
takomillashtirish   bo'yicha   qo'shimcha   chora-tadbirlar   to'g'risida»gi   qaroriga
muvofiq   O'zbekiston   Respublikasi   Vazirlar   Mahkamasi   huzuridagi   Din   ishlari
bo'yicha   Qo'mitaning   Ichki   ishlar   vazirligi,   O'zbekiston   yoshlar   Ittifoqi,
O'zbekiston xotin-qizlar qo'mitasi va fuqarolarning o'zini o'zi boshqarish organlari
faoliyatini muvofiqlashtirish bo'yicha Respublika kengashi bilan jamiyatda vijdon
erkinligi   va   diniy-ma'rifiy   muhit   barqarorligi   kafolatlarini   ta'minlash   maqsadida
mustahkam   va   doimiy   hamkorlikni   nazarda   tutuvchi   yangi   tizim   joriy
etildi.Bundan tashqari, Din ishlari  bo'yicha  qo'mita tarkibida ayollar  bilan  ishlash
bo'limi   tashkil   etildi,     shuningdek,   ushbu     yo'nalishdagi   ishlarni   nazorat   qiluvchi
rais   o'rinbosari   lavozimi   ham   joriy   etildi.   Xotin-qizlar   o'rtasida   ma'naviy-ma'rifiy
ishlarni   muvofiqlashtirish   bo'yicha   Respublika   targ'ibot   guruhi   tashkil   etildi.
O'zbekiston   Islom   akademiyasi   va   Toshkent   Islom   universiteti
negizida   O'zbekiston xalqaro Islom akademiyasi   tashkil etildi. Qoraqalpog'iston
Respublikasi,   Samarqand,   Namangan   va   Surxondaryo   viloyatlarida   Akademiya
tarkibidagi   malaka   oshirish   Markazi   hududiy   filiallari   tashkil   etildi.   O'zbekiston
xalqaro   Islom   akademiyasi   huzurida   «Ziyo»   media-markazi   tashkil   etilib,   u
ajdodlarimizning   diniy-ilmiy   merosini   keng   targ'ib   qilish,   dinning   haqiqiy
insonparvarlik   maqsadini   hamda   diniy-ma'rifiy   hayotda   sodir   bo'layotgan
yangiliklardan   keng   jamoatchilikni   xabardor   qilib   borishni   ta'minlovchi   asosiy
media-tuzilma   hisoblanadi.   O'zbekiston   musulmonlari   idorasi   huzurida   «Vaqf»
xayriya jamoat fondi   tashkil etildi. Uning asosiy vazifasi masjidlar, ziyoratgohlar, muqaddas   qadamjolar   va   shu   kabi   boshqa   ob'ektlarning   rekonstruktsiyasini
moliyalashtirish,   ularni   moddiy-texnik   bazasini   yaxshilash   hamda   ushbu   soha
xodimlarini   moddiy   qo'llab-quvvatlashdan   iboratdir.   2018   yilning   yanvar`-aprel`
oylarida   Respublika   miqyosida   bir   necha   bosqichdan   iborat   (tuman,   shahar,
viloyat,   respublika)   Qur'oni   karim   tilovati   bo'yicha   qorilar   ochiq   musobaqasi
tashkil   etilib,   unda   5   mingdan   ziyod   ishtirokchi   qatnashdi.   O'zbekistonda   Islom
tsivilizatsiyasi   markazi,  Imom   Buxoriy va  Imom   Termiziy  xalqaro  ilmiy-tadqiqot
markazlari tashkil etildi. Viloyatlarda kalom, hadis, fiqh, aqida ilmi va tasavvufni
o'rganishga   ixtisoslashgan   beshta   ilmiy   maktab   ochildi.   Islom   tsivilizatsiyasi
markazi   tomonidan   O'zbekistonda   Markaziy   Osiyo   musulmon   mutafakkirlarining
jahon tsivilizatsiyasi rivojidagi roliga bag'ishlangan 10 dan ortiq kitob va risolalar
tayyorlandi.   Imom   Termiziy   xalqaro   ilmiy-tadqiqot   markazi   tomonidan   Imom
Termiziy,   Hakim   Termiziy   va   termizlik   boshqa   olimlarning   20   dan   ortiq   asarlari
o'zbek   tiliga   tarjima   qilindi.   Imom   Buxoriy   xalqaro   ilmiy-tadqiqot   markazi
tomonidan Imom Buxoriy,    Imom Moturidiy, Imom Nasafiy, Alouddin Usmondiy,
Saffar Buxoriy va h.k. kabi ulug' allomalar asarlarining aksariyati  tarjima qilinib,
50 dan ziyod kitob nashr etildi. Ayni paytda O'zbekiston Respublikasida jami   2276
ta   diniy   tashkilot   va   16   ta   diniy   konfessiya   faoliyat   yuritib   kelmoqda.
Shulardan   2093   tasi   musulmon   tashkiloti,   166   ta   xristian   tashkiloti,   8   ta   yahudiy
jamoasi,   6   ta   Baxoiylik   jamiyati,   1   ta   krishnachilar   jamiyati   va   1   ta   budda
ibodatxonasi,   shuningdek,   O'zbekiston   konfessiyalararo   Bibliya   jamiyati   ham
faoliyat   ko'rsatmoqda.  2019 yilda  O'zbekistonda   10 ta   yangi  jome  masjid  ochildi,
natijada   masjidlarning   umumiy   soni   2066   taga   etdi.   Bundan   tashqari,   mamlakat
miqyosida   46   ta   jome   masjid   binosi   butunlay   qaytadan   bunyod   etilib,   225
ta   masjid   kapital   ta'mirdan   chiqarildi.   2018   yilda   esa   respublikada   13   ta   jome
masjidi   qayta   ochildi,   39   tasi   yangi   qurildi   va   qariyb   100   tasi   qayta   ta'mirlandi.
«Mir   Arab»   oliy   madrasasi,   Hadis   ilmi   maktabi,   9   ta   madrasa,   jumladan,   2   ta
ixtisoslashtirilgan   xotin-qizlar   o'quv   yurti,   Toshkent   pravoslav   seminariyasi,
Toshkent   xristian   seminariyasi   kabi   diniy   ta'lim   muassasalari   faoliyat
ko'rsatmoqda.   2020   yilidan   boshlab   Termiz   shahrida   yangi   madrasa   ish   boshladi. Mustaqillik   yillarida   308   ming   nafar   musulmon   Saudiya   Arabistoniga   ziyorat
uchun borgan bo'lsa, shulardan 130 ming kishi «Haj», 178 ming kishi esa «Umra»
amalini   bajarishga   muvaffaq   bo'lgan.   2,5   ming   xristian   va   yahudiylar   Isroil,
Rossiya,   Turkiya,   Italiya,   Gruziya   va   Yunoniston   kabi   davlatlarning   muqaddas
diniy   qadamjolariga   tashrif   buyurganlar.   2019   yildan   e'tiboran   O'zbekiston
fuqarolari   uchun   «Umra»   ziyoratlari   kvotasi   bekor   qilindi.   2018   yildan   boshlab
«Umra» safari kvotasi 6 000 dan 10 000 ga oshirildi. Bugungi kunga kelib «Umra»
qiluvchi   fuqarolar   soni   30   000   ga   etdi,   «Haj»   esa   5000   dan   7,200   ga   ko'paydi.
So'nggi   yillarda   O'zbekistonda   ekstremizmga   qarshi   kurashish   bo'yicha
yondashuvlar kontseptual jihatdan qayta ko'rib chiqildi. Bunda asosiy e'tibor aholi
o'rtasida   profilaktika   va   tushuntirish   ishlariga   qaratildi.   Ushbu   sohada   amalga
oshirilayotgan   barcha   sa'y-harakatlar   «Jaholatga   qarshi   ma'rifat»   degan   ezgu
g'oyaga   asoslangan.   2018   yilning   sentyabr`   oyida   terroristik,   ekstremistik   yoki
boshqa taqiqlangan tashkilot va guruhlarga adashib a'zo bo'lib qolgan O'zbekiston
Respublikasi   fuqarolarini   jinoiy   javobgarlikdan   ozod   qilish   tartibi   tasdiqlandi.
Ilgari   to'g'ri   yo'ldan   adashgan   va   o'z   xatti-harakatlariga   chin   dildan   pushaymon
bo'lgan   fuqarolarga   ma'naviy-axloqiy   burchlarini   ado   etish   uchun   jamiyat   va   o'z
oilalariga   qaytish   imkoniyati   beriladi.   Diniy   ekstremistik   oqimlarga   aloqador
shaxslarni   reabilitatsiya   qilishning   muhim   qadamlaridan   biri,   bu   ularga   nisbatan
avf etish aktlarini qo'llash bo'ldi.Xulosa qilib aytganda, xalqaro hamjihatlik yo'lida
har bir inson, jamoa va millatlar bashariyatning turli-tuman madaniyatlardan iborat
ekanini   anglashi   va   hurmat   qilishi   juda   muhimdir.   Bag'rikengliksiz   demokratiya
asoslari  va  inson  huquqlarini     mustahkamlab  bo'lmaydi.  Tinchliksiz  taraqqiyot   va
demokratiya bo'lmagani kabi, bag'rikengliksiz tinchlik bo'lmaydi. Foydalanilgan adabiyotlar
1.O‘zbekiston   Respublikasi   Prezidentining   2021-yil   17-martdagi   PF-6188-sonli
Farmoni   tahririda   —   Qonun   hujjatlari   ma’lumotlari   milliy   bazasi,   17.03.2021-y.,
06/21/6188/0216-son
2. Diniy-ma’rifiy   soha   faoliyatini   tubdan   takomillashtirish   chora   tadbirlari
to‘g‘risida  O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoni
3. Diniy-ma’rifiy   soha   faoliyatini   takomillashtirish   bo‘yicha   qo‘shimcha   chora-
tadbirlar to‘g‘risida  O‘zbekiston respublikasi prezidentining qarori

Prezident Sh.Mirziyoyevning Oliy Majlisga "Murojaatnomaa"larida diniy-ma'rifiy soha rivojiga e'tibor qaratilishi

Reja

Kirish

1.Diniy-ma’rifiy soha faoliyatini takomillashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida O‘zbekiston respublikasi prezidentining qarori

2.Diniy-ma’rifiy soha faoliyatini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida 

3. O‘zbekistonda diniy-maʼrifiy sohada amalga oshirilgan islohotlar xalqaro jamoatchilik eʼtirofida 

Xulosa 

Foydalanilgan adabiyotlar