Dokument ma'lumotlari

Narxi 15000UZS
Hajmi 2.3MB
Xaridlar 0
Yuklab olingan sana 19 Iyul 2024
Kengaytma pptx
Bo'lim Dars ishlanmalar
Fan Metallurgiya

Sotuvchi

Javohirbek igamberdiyev

Ro'yxatga olish sanasi 23 Fevral 2024

7 Sotish

Skandiy metali kimyoviy texnologiyasi.

Sotib olish
Kamyob,tarqoq va nodir metallar kiyoviy texnologiyasi Mavzu: Skandiy metali kimyoviy texnologiyasi. RE J A • Skandiy metalining kimyoviy va fizik xossalari. • Skandiy metalining olinish usullari. • Skandiy metaliyning ishlatilish sohasi. SKANDIY (Scandium, Skandinavii sharafiga nomlangan ) Sc – kimyoviy elementlar davriy jadvalining III guruh elementi ; tartib raqami 21, atom massa si 44,96. Tabiatda faqatgina yagona izotopi Sc 45 ma’lum . Sun’iy radiofaol izotoplaridan Sc 46 (T 1/ 2 = 83,9 kun) amaliy ahamiyatga ega. D.I.Mendeleyev tomonidan 1870 yilda oldindan aytilgan va shartli ravishda ekabor deb nomlangan. 1879 yilda shved olimi L.F. Nilson tomonidan gadolinit mineralidan olingan erbiy guruhi kamyob elementlari ajratilishida ochilgan, birinchi bо‘lib Skandinaviyada (shu yerdan uning nomlanishi) topilgan. Yer qobig'idagi skandiyning o'rtacha miqdori 10 g / t ni tashkil qiladi. Kimyoviy va fizik xossalari bo yicha ʻ skandiyga itriy, lantan va lantanidlar yaqin. Barcha tabiiy birikmalarda skandiy, alyuminiy, itriy, lantan kabi analoglari kabi, uch musbat valentlikni namoyon qiladi, shuning uchun u oksidlanish-qaytarilish jarayonlarida qatnashmaydi. Skandiyni ko'plab minerallarda mavjud. Aslida 2 ta skandiy minerallari ma'lum: tortveit (Sc, Y)2 Si2O7 (Sc2O3 53,5% gacha) va sterrettit (kolbekit Sc[PO4] 2H2O (Sc2O3 39,2% gacha). 100 ga yaqin minerallarda nisbatan kichik konsentratsiyalar mavjud. Skandiy xossalari Mg, Al, Ca, Mn2+, Fe2+, TR (noyob yer elementlari ), Hf, Th, U, Zr ga yaqin bo lganligi uchun uning asosiy qismi ʻ shu elementlarni o z ichiga olgan minerallarda tarqalgan. ʻ Skandiyning TR guruhining elementlari bilan izovalent almashinishi , ayniqsa, mohiyatan yttriy minerallarida (ksenotime, tortveytda Sc-Y assotsiatsiyasi va berilda Al almashinuvi) sodir bo'ladi. Piroksenlar, amfibollar, olivin va biotitlardagi Fe2+ va magniyning skandiy bilan geterovalent almashinishi mafik va ultramafik jinslarda keng tarqalgan, sirkoniyning almashinishi esa magmatik jarayonning kech bosqichlarida va pegmatitlarda uchraydi.  Skandiyning asosiy mineral tashuvchilari:  ftorit (1% gacha Sc2O3), baddeleyit (0,35% gacha), kassiterit (0,005-0,2%), volframit (0-0,4%),  ilmenorutil (0,0015-0,3%), torianit (0,46% Sc2O3), samarskit (0,45%), piroxlor superguruhi minerallari (0,02%), ksenotim (0,0015-1,5%), beril (0,2%).  Hozirgi vaqtda (2021 yil) skandiyning o'z fazasi bo'lgan 21 ta mineral ma'lum: allendeit , bazzit (skandiy beril, 3-14,44%), bonasinait, kaskandit, davisit, eringait , heftetjernit, jervisit, yonait, kampelist, kangitit, kolbe, nioboheftejernit, oftedalit, panguit, pretulit, skandiobabingtonit, tortveit, shahdarait-(Y), varkit.  Magmatik jinslar va ularning tomir hosilalari hosil bo'lishi jarayonida skandiyning asosiy qismi asosan magmatik jinslarning to'q rangli minerallarida tarqaladi va magmatik tog' jinslarining to'q rangli minerallarida oz miqdorda postmagmatik shakllanishlarning alohida minerallarida to'planadi.  Skandiyning eng yuqori (30 g/t Sc2O3) kontsentratsiyasi ultramafik va mafik jinslar bilan chegaralanadi, ularda temir- magniy minerallari (piroksen, amfibol va biotit) yetakchi rol o'ynaydi.  O rtacha tarkibli jinslarda Sc2O3 ning o rtacha miqdori 10 g/t, ʻ ʻ kislotali jinslarda 2 g/t ni tashkil qiladi.  Bu erda skandiy ham quyuq rangli minerallarda (shoxli, biotit) tarqalgan va muskovit, tsirkon va sfenada mavjud. Dengiz suvidagi konsentratsiya 0,00004 mg/l[3].  Skandiy ko mir tarkibida ham mavjud bo lib, ʻ ʻ uni ajratib olish uchun keyingi yillarda qator rivojlangan mamlakatlarda yo lga ʻ qo yilgan yuqori o choqli temir quyish shlaklarini qayta ishlash ʻ ʻ mumkin. Skandiyni o'z ichiga olgan asosiy mineral: Flyurit (до 1 % Sc 2 O 3 ), Baddilit (до 0,35 %), Kasserit (0,005—0,2 %), Volframid (0—0,4 %), Ilmenorutil ( 0,0015—0,3 %), Torianit (0,46 % Sc 2 O 3 ), Samarskit (0,45 %), piroxlor superguruhining minerallari (0,02 %), ksinotem (0,0015—1,5 %), berill (0,2 %). Skandiy boshqa foydali qazilmalarni qazib olish jarayonida qo'shimcha mahsulot sifatida qazib olinadi. Dunyoda ishlab chiqarilgan skandiyning qariyb 90% Bayan-Obo konida (Xitoy) ishlab chiqariladi. Kondagi skandiy zahiralari 140 ming tonnaga baholangan . Bu yerda skandiy asosan aegirinda to plangan bo lib, ʻ ʻ uning o rtacha miqdori ʻ 210 g/t. Bu temir va noyob tuproq elementlarini qazib olishda qo'shimcha mahsulotdir. Boshqa muhim skandiy konlari: Sariq suvlar uran koni (Ukraina, Dnepropetrovsk viloyati). Skandiy aegirin va riebekitda to'plangan. Skandiyli ruda zahiralari va resurslari 7,4 million tonnaga baholanadi, o'rtacha Sc miqdori 105 g/t[14]. Kovdor baddeleyit-apatit-magnetit koni ( Rossiya, Murmansk viloyati) foskorit-karbonatit majmuasida. Skandiy asosan baddeleyitda (bu yerda o rtacha Sc2O3 miqdori 780 g/t), ʻ shuningdek piroxlor, ilmenit, sirkonolit va yonaitda to plangan. Sc2O3 ʻ resurslari o'rtacha 1,4 g/t skandiy miqdori bilan 420 tonnaga baholanadi[15]. Tomtor niobiy-skandiy-noyob tuproq koni ( Rossiya, Yakutiya ) karbonatitlarning nurash qobig'ida. Skandiyning asosiy mineral konsentratorlari ksenotim, sirkon, monazit, shuningdek apatit va rutildir. B+C1 toifalaridagi Sc2O3 zahiralari o rtacha ʻ Sc2O3 miqdori 480 g/t bo lgan 13,7 ming tonnani tashkil etadi[16]. ʻ Chuktukonskoye temir-noyob tuproq-niobiy koni (Krasnoyarsk o'lkasi): 3,4 ming tonna Sc2O3[17]. Gidrotermal-metasomatik Kumirskoye skandiy-uran-noyob tuproq koni (Rossiya, Oltoy). Skandiyning mineral konsentratori tortveit, shuningdek, turmalin va slyuda hisoblanadi. Skandiy resurslari 3,6 tonna, Sc2O3 miqdori 50 dan 2400 g/t gacha[14][18]. 20-asrda 1960-yillargacha qazib olingan Norvegiyadagi Yveland-Evje hududidagi niobiy-ittriy-ftoridli torveitli pegmtatitlar. Avstraliyadagi laterit konlari: Ningan (zaxirasi 12 mln.t. ruda, o rtacha ʻ skandiy miqdori 261 g/t); Searston (o'rtacha skandiy miqdori 429 g/t bo'lgan 21,7 mln. tonna ruda)[14]. Fizikaviy xossalari. Sc- sariq tusli о‘ziga xos xususiyatli kumushsimon metall. t suyuq. =1544 o S , t qayn. =2836 o S, 298K da zichligi 3,020 g/sm 3 . Sc- yumshoq metall, toza holatida oson ishlanadi (kislorod qо‘shimchasi va boshqa metallmaslar bо‘lmaganda). Uni prokatkalash, shtampovkalash, bolg‘alash va inert atmosferada payvandlash mumkin. Skandiy geks. (α) yoki kb (β); ρ=3,0225; Kimyoviy xossalari. Yetarli darajadagi kimyoviy faolligi bilan xarakterlanadi. Juda oson gazlarni yutib, ular bilan ta’sirlashadi. Havoda 20 o S himoya qavati Sc 2 O 3 bilan qoplanadi. Vodorod bilan 450°S haroratda ta’sirlashib, ScH 2 gidridini hosil qiladi. Galogenlar bilan ta’sirlashib, ScG 3 tipli birikmalarni hosil qiladi. Azot bilan reaksiyasi 600 o S temperaturadan yuqori temperaturada boshlanib, 800 o S temperaturada yetarli tezlik bilan amalga oshadi va ScN hosil bо‘ladi. Oltingugurt, selen va tellur bilan ta’sirlashishi ham yuqori temperaturada amalga oshib va 1000 o S temperaturagacha qizdirilganda yakunlanadi. Sc metali suv bilan ta’sirlashmaydi , hatto qaynatilganda ham. Ammo NSl, H 2 SO 4 , HNO 3 eritmalari bilan osongina ta’sirlashadi. Sc metalliga suyultirilgan NaOH eritmasi va kons. HNO 3 va HF(1:1) aralashmasi deyarli ta’sir qilmaydi. Havoda oksidlanishi tufayli xiralashadi . Xlorid va sulfat kislota eritmalarida yaxshi eriydi, o z birikmalarida, ʻ asosan, 3 valentli, ammo alohida sharoitlarda Skandiyning 2 valentli birikmalarini ham olish mumkin. Skandiy 450° da vodorod bilan gidrid (ScH2), 400—600° da galogen l ar bilan galogenidlar (maye., ScCl3) hosil qiladi. Azot bilan 600° dan yuqori trada reaksiyaga kirishadi. Oltingugurt, selen va tellur bilan faqat yuqori trada reaksiyaga kirishadi. Skandiy tarqoq xrlda nodirer minerallaridan berill, volframitda va boshqa minerallarda ham uchraydi. Shuninguchun Skandiy volfram, qalay, uran va cho yan i.ch. ʻ korxonalarining chiqindilarini qayta ishlash yo li bilan olinadi. ʻ Sof Skandiy metali olish uchun ScCl3 yoki ScF, ni kalsiy bilan qaytariladi; bu jarayon natijasida hosil bo lgan mahsulot 1600— 1700° ʻ da vakuumda haydaladi. Qotishmalari. Istiqbolli qotishmalari yaratilgan: issiqlikka bardoshli deformatsiyalanadigan qotishmalar sistemasi Mg-Sc-Y- Mg-Mn, konstruksion qotishmalar Sc-Cu-Al, Sc-Ti, Al-Mg-Sc. Alyuminiyli qotishmalarga qо‘shiladi. Skandiyning hajmi bo'yicha asosiy qo'llanilishi uni sport anjomlari ( mototsikllar, velosipedlar, beysbol kaltaklari va boshqala r) va samolyot qurilishida - yuqori quvvatli materiallar talab qilinadigan joylarda ishlatiladigan alyuminiy-skandiy qotishmalarida qo'llashdir. Alyuminiy bilan qotishtirilganda, skandiy qo'shimcha kuch va moslashuvchanlikni ta'minlaydi. Masalan, AMg6 alyuminiy-magniyli qotishmasini skandiy bilan qo'shimcha qattiqlashmagan holda qotishma cho'zilish kuchini 32 dan 36 kgf / mm2 gacha, oquvchanlikni esa 16 dan 24 kgf / mm2 gacha oshiradi (30% sovuqdan keyin bir xil ko'rsatkichlar). AMg6NPP uchun mos ravishda 42 va 33 kgf /mm2, qotishma 01570N uchun 45 va 36 kgf/mm2)[20]. Taqqoslash uchun, sof skandiyning kuchlanish kuchi taxminan 400 MPa (40 kgf / mm2), titan uchun, masalan, 250-350 MPa va qotishmagan itriy uchun - 300 MPa. Skandiy qotishmalaridan aviatsiya va fuqarolik raketasozlikda foydalanish transport xarajatlarini sezilarli darajada kamaytiradi va operatsion tizimlarning ishonchliligini sezilarli darajada oshiradi, shu bilan birga, skandiy narxining pasayishi bilan avtomobil dvigatellarini ishlab chiqarishda foydalanish ham mumkin. ularning xizmat muddatini va qisman samaradorligini sezilarli darajada oshiradi. Skandiyning gafniy bilan qotishma alyuminiy qotishmalarini mustahkamlashi ham juda muhimdir. Skandiyni qo'llashning muhim va deyarli o'rganilmagan sohasi shundaki, alyuminiyni itriy bilan qotishma kabi, sof alyuminiyni skandiy bilan qotishma ham simlarning elektr o'tkazuvchanligini oshiradi [manba 505 kun] va o'tkir qattiqlashuv elektr energiyasini (elektr liniyalari) uzatish uchun bunday qotishmadan foydalanish uchun katta istiqbolga ega. Skandiy qotishmalari boshqariladigan snaryadlarni ishlab chiqarishda eng istiqbolli materiallardir. Bir qator maxsus skandiy qotishmalari va skandiy bilan bog'langan kompozitlar kiborglar skeletini loyihalash sohasida juda istiqbolli. So'nggi yillarda skandiyning (va qisman itriy va lutetiyning) muhim roli ba'zi o'ta kuchli marajlangan po'latlarni ishlab chiqarishda aniqlandi, ularning ba'zi namunalari 700 kg / mm2 (7000 MPa dan ortiq) kuchini ko'rsatdi. Metall skandiy birinchi marta 1937 yilda V. Fisher tomonidan skandiy, kaliy va litiy xloridlar eritmasini 700 - 800 oS da kimyoviy toza ruxdan tayyorlangan suyuq katodda elektroliz qilish yo li bilan olingan. ʻ 2% Sc bo'lgan rux qotishmasidan sink vakuumda distillangan. Natijada, tarkibida temir va kremniy bo'lgan 94-98% tozalikdagi gubkali skandiy olindi. Hozirgi vaqtda skandiy asosan metallotermik usulda suvsiz ScF3 yoki ScCl3 ni inert atmosferada magniy yoki kaltsiy bilan kamaytirish orqali ishlab chiqariladi: Jarayon tantal yoki molibdendan tayyorlangan tigellarda amalga oshiriladi. Skandiy va cüruf 1600 ° C dan yuqori haroratlarda ajratilganligi sababli, skandiy ftorid birinchi navbatda 850 ° C da kamayadi, jarayon oxirida haroratni 1600 ° C ga oshiradi. Shlakni ajratgandan so'ng, metall qoldiq uchuvchi aralashmalarni olib tashlash uchun 10-3 Pa vakuumda eritiladi. Xuddi shu vakuumni saqlab, skandiy 1700 ° C da sublimatsiya qilinadi. Sof metallning unumi 95% ga etadi. S kandiyning tantal bilan ifloslanishini kamaytirish uchun skandiy bilan qotishma hosil qiluvchi va pasayishni past haroratda amalga oshirishga imkon beruvchi metallarni qo'shish tavsiya etiladi. Magniy-termik qaytarilishda Sc-Mg qotishmasini hosil qilish uchun ortiqcha magniy olinadi. Kal tsiy bilan kamaytirishda qo'shimcha sink kiritiladi, chunki Sc-Ca qotishmasi hosil bo'lmaydi . Shlakning erish haroratini pasaytirish uchun LiF kiritiladi: Jarayon argon atmosferasida 1100 ° C da amalga oshiriladi. Rux va kaltsiy aralashmalari vakuumda distillangan holda chiqariladi. Skandiy shimgich eritiladi. ScF3 ni alyuminiy bilan kamaytirishning ma'lum usuli ham mavjud: Reaksiya 810 ° C da boshlanadi. Skandiyning to'liq kamayishi 930 ° C da 7 - 8 daqiqada sodir bo'ladi. Argon muhitida 900 ° C da skandiy xloridni kaltsiy bilan kamaytirish orqali Ca, CaO, CaCl2, Si, ScCl3 aralashmalari bilan ifloslangan metallni olish mumkin. Silikondan tashqari aralashmalar suv bilan yuviladi. Silikon 10% li NaOH eritmasi bilan ishlov berish orqali ajratiladi. Havoda, keyin esa vakuumda (10-3 - 10-4 Pa) 500 - 600 ° S da quritiladi, metallning tozaligi 97 - 97,5% ni tashkil qiladi. Yuqori darajadagi tozalikka (99% dan ortiq) vakuumda (10-4 Pa) distillash orqali erishiladi. Natriy floroskandat eritmasini elektroliz qilish orqali skandiy hosil qilishning ma'lum usuli mavjud bo'lib, unda 2% Sc203 argon muhitida 800 ° C da eritiladi. Chiqarilgan metall doimiy ravishda mexanik ravishda ajratiladi; elektrolitga kerakli miqdorda natriy ftoroskandat va skandiy oksidi qo'shiladi. Olinishi. Sc olish uchun asosiy xomashyo bо‘lib, volfram, qalay, uran va chо‘yan ishlab chiqarish sanoati qoldiqlari hisoblanadi . V olframit larning g idro- va pirometallurgi k qayta ishlashda Sc chiqindi va shlaklarda konsentr atsiyalanadi . Kо‘p hollarda volframit li qoldiqlar va undagi shlak lar 18-36%- li NSl bilan qizdirilganda ochiladi . Biroq Sc ni ajratish 85% dan oshmaydi . Sc tо‘liq erishi volframit li qoldiqlarni 220°S temperaturada sulfatizatsi ya orqali amalga oshadi . Xloridli eritmalardan 40-70% qо‘shimchasi bо‘lgan Sc oksalatini chо‘ktiriladi. Sc ni 2 valentli metallar – Mn, Fe va boshqalar . KTM ajratish uchun asosan, xloridli eritmalardan Sc tiosulfat chо‘ktiriladi va ikki о‘rinda oksalat ajratiladi. Undan olingan skandiy oksidi 10% qо‘shimcha tarkibida bо‘lib, asosan Zr va Th, ularni nitrat kislotali eritmada qiyin eriydigan yodatlar kо‘rinishida ajratishadi . Yana skandiy oksalati olinadi va uni tayyor mahsulot holiga qadar kuydirishadi 99,9%-li Sc 2 O 3 (50% chiqish kо‘rsatgichi). Boshqa bir texnologik sxema bо‘yicha xlorid kislota eritmadan skandiy kremneftoridi chо‘ktiriladi, u faollangan kо‘mir bilan xlorlanadi va toza ScCl 3 (0,01% dan qо‘shimchasi bо‘ladi) bilan haydashadi (chiqish kо‘rsatgichi 65-75%). Kambag‘al shlaklarni qayta ishlashda (~0,04 % Sc) chо‘ktirilgan skandiy kremneftoridi va oksalati xloridli erimalarda tashuvchi (kalsiy birikmalari) bilan amalga oshiriladi. Kо‘p miqdorda Fe, Mn va Al (volframli, qalayli, chо‘yanli va ferritli sanoat qoldiqlari) tarkibida bо‘lgan kambag‘al xomashyo ( 0,1% ˂ Sc 2 O 3 ), H 2 SO 4 bilan ta’sirlashib zarralar ochiladi. Sulfat kislotali eritma ammiak bilan neytrallanadi va xona haroratida kо‘p miqdorda ammoniy karbonati yoki natriy karbonati qо‘shiladi. Asosiy qо‘shimchalar Fe va Mn chо‘kmaga tushadi, Sc bо‘lsa, eritmada konsentrlanadi, undan kislotali sharoitda gidroksid kо‘rinishida ajratadi. Olingan oksid 40-70% Sc 2 O 3 tarkibida bо‘ladi. Sc ni qо‘shimchalardan tо‘liq tozalash rodanidli ekstraksiya, keyingi oksalatlar chо‘ktirish bilan amalga oshiriladi (olinish darajasi 99,9% li Sc 2 O 3 80-85%). Uranli xomashyo tarkibidan yо‘l-yо‘lakay ajratish ekstraksion usul orqali amalga oshadi. Sc metallini birinchi 1937 yilda litiy, kaliy va skandiy xloridlari suyuqlanmasini elektrolizi yordamida 700-800 o S olishgan. Sc ruxli katodda g‘ovaksimon kо‘rinishda <98% tozalikda ajratiladi. Yuqori tozalikdagi kompakt metall (>99,5%) ni kalsiy-termik qaytarish orqali xlorid yoki ftoridini keyinchalik metall distilyatsiyasi yordamida yuqori vakuumda 1600-1700 o S temperaturada olinadi. Ishlatilish. Sc 2 O 3 yuqori tezlikdagi hisoblash mashinalarida past induksiyali yangi tipdagi ferrit Mn-Mg-sistemalarini tayyorlashda (HS-1,HS-2, HS-5, HS-8, HS-9 markali) ishlatiladi. Raketa va samolyotsozlikda konstruksion material bо‘lishi mumkin. Sc va uning birikmalari yadro texnikasida (Sc, ScN 2 , ScC, ScN, boridlari), metallurgiyada, shisha va keramika sanoatida, kimyoviy ishlab chiqarishda (katalizatorlar), tibbiyotda keng qо‘llaniladi. Skandiyli ferritlar EHM uchun xotira elementlar tayyorlashda ishlatiladi. Skandiyning zichligi kichik, suyuqlanish temperaturasi yuqori bo lganligi sababli undan raketa va ʻ samolyot yasash materiali sifatida foydalanish mumkin. Skandiy va uning birikmalari radiotexnika va radioelektronikada , termoelektr generator, oksid katod va boshqa tayyorlashda, yadro texnikasida. Yong‘Skandiy oksidi (erish harorati 2450 °C) yuqori qotishma po'latlarni quyish uchun po'lat quyuvchi nozullar ishlab chiqarishda maxsus maqsadli o'tga chidamli material sifatida muhim rol o'ynaydi. Suyuq metall oqimida qarshilik ko'rsatishi bo'yicha skandiy oksidi hammadan oshib ketadi. ma'lum va ishlatilgan materiallar (masalan, eng barqaror itriy oksidi skandiy oksididan 8,5 marta past) va bu sohada almashtirib bo'lmaydigan deb aytish mumkin. Uning keng qo'llanilishiga faqat uning juda yuqori narxi to'sqinlik qiladi va ma'lum darajada, bu sohada muqobil yechim - kuchini oshirish uchun alyuminiy oksidi mo'ylovlari bilan mustahkamlangan itriy skandatlaridan foydalanish), shuningdek skandiy tantalatdan foydalanish. . inga chidamli materiallar Rentg Skandiy ko'p qatlamli rentgen oynalarini ishlab chiqarish uchun keng qo'llaniladi (tarkibi: skandiy- volfram, skandiy-xrom, skandiy-molibden). Skandiy tellurid termoelementlarni ishlab chiqarish uchun juda istiqbolli materialdir (yuqori termal emf, 255 mkV / K va past zichlik va yuqori quvvat). So'nggi yillarda skandiyning reniy (erish nuqtasi 2575 ° C gacha), ruteniy (erish nuqtasi 1840 ° C gacha), temir (erish nuqtasi 1600 ° C gacha), (issiqlikka chidamlilik) bilan o'tga chidamli qotishmalari (intermetalik birikmalar, o'rtacha zichlik va boshqalar). en oynalari Skandiy xromit MHD generatorlarining elektrodlarini ishlab chiqarish uchun eng yaxshi va eng bardoshli materiallardan biri sifatida ishlatiladi; oldindan oksidlangan xrom asosiy keramik massaga qo'shiladi va sinterlanadi, bu materialga kuch va elektr o'tkazuvchanligini oshiradi. MHD generatorlari uchun elektrod materiali sifatida zirkonyum dioksidi bilan bir qatorda, skandiy xromit seziy birikmalari (plazma hosil qiluvchi qo'shimcha sifatida ishlatiladi) tomonidan eroziyaga nisbatan yuqori qarshilikka ega. Lazer materiallari Skandiy yuqori haroratli supero'tkazuvchanlik qurilmalarida va lazer materiallarini (HSGG) ishlab chiqarishda qo'llaniladi. Galliy-skandiy-gadoliniy granatasi (GSGG), xrom va neodimiy ionlari bilan qo'shilganda, ultra qisqa impulslarni hosil qilish chastotasi rejimida 4,5% samaradorlik va rekord ko'rsatkichlarni olish imkonini berdi, bu esa o'ta kuchli hosil qilish uchun juda optimistik shartlarni yaratadi. yaqin kelajakda sof deyteriy (inertial termoyadroviy) asosida termoyadroviy mikroportlashlarni ishlab chiqarish uchun lazer tizimlari. Masalan, [kim tomonidan?] yaqin 10- 13 yil ichida GSGG va skandiy boratlari asosidagi lazer materiallari rivojlangan mamlakatlarda samolyotlar va vertolyotlar uchun lazer faol mudofaa tizimlarini ishlab chiqish va jihozlashda yetakchi rol o‘ynashi kutilmoqda. , va bunga parallel ravishda geliy-3 yordamida katta termoyadro energiyasini ishlab chiqish, geliy-3 bilan aralashmalarda lazer termoyadroviy mikroportlash allaqachon olingan. Yadro energiyasi Yadro sanoati skandiy gidrid va deyteriddan muvaffaqiyatli foydalanadi - kuchli va ixcham neytron generatorlarida ajoyib neytron moderatorlari va maqsad (kuchaytirgich). Skandiy diborid (erish nuqtasi 2250 ° C) issiqlikka bardoshli qotishmalarning tarkibiy qismi sifatida, shuningdek, elektron qurilmalarning katodlari uchun material sifatida ishlatiladi. Yadro sanoatida skandiy berillidi neytron reflektor sifatida ishlatiladi va xususan, bu material, shuningdek, itriy berillidi atom bombasini loyihalashda neytron reflektori sifatida taklif qilingan. Yorug'lik manbalari Yuqori zichlikdagi yoritish elementlarini ishlab chiqarish uchun yiliga taxminan 80 kg skandiy (Sc2O3 qismi sifatida) ishlatiladi. Skandiy yodid simobli gaz lampalariga qo'shilib, quyoshga yaqin sun'iy yorug'likning juda real manbalarini ishlab chiqaradi, bu televizor kamerasida suratga olinganda yaxshi rang berishni ta'minlaydi.

Skandiy  metalining kimyoviy va fizik xossalari. 
• Skandiy metalining olinish usullari. 
• Skandiy metaliyning ishlatilish sohasi. 

Sotib olish