Документ

Всего документов: 5844
Число пользователей: 15251

Информация о документе

Цена	30000UZS
Размер	1.1MB
Покупки	1
Дата загрузки	04 Июнь 2024
Расширение	docx
Категория	Информатика и ИТ

Сorel draw dasturida to'g'ri va egri chiziqlar

Corel kompaniyasi CorelDRAW Graphics Suite
dasturlar to’plamini rivojlantirish yo’lida ko’plab ishlar olib
bormoqda, CorelDRAW Graphics Suite X3/X4 dasturlar
to’plamlari shular jumlasidandir. Kompaniya
mutaxassislarining ta‘kidlashicha, bu dasturlarda o’nlab
sezilarli o’zgarishlar va yuzlab qo’shimchalar kirirtilgan.
Bu o’zgarishlar dasturni haqiqatdan ham yanada yaxshilanishiga olib keldi,
ayniqsa dasturni endi ishlatishni boshlagan foydalanuvchilar uchun
qulayliklar ko’paydi.
2005 yil CorelDRAW foydalanuvchilari uchun alohida ahamiyatli bo’ldi.
Dasturning birinchi rasmiy ruscha versiyasi- CorelDRAW Graphics Suite 12
Russian Edition dasturlar to’plami ishlab chiqarildi.
CorelDRAW dasturi ishlab chiqaruvchilari ham odatda pikselli
tasvirlarni dpi larda o’lchashadi, shuning uchun ushbu qo’llanmada ham
o’lchovlar dpi larda beriladi.
CorelDRAW dasturi asosan
vektorli tasvirlar yaratish va ular bilan
ishlashga mo’ljallangan bo’lsada, unda rastrli tasvirlar bilan ham ishlash
mumkin.
Vektorli tasvir deb, faqat yaqqol ajratilgan nuqta (tugun)lar va bu
nuqtalarni qandaydir qonunlarga asosan tutashtiruvchi chiziqlarlardan tashkil
topgan tasvirga aytiladi.
Vektorli figuralar bo’yalgan (ichki tomondan) qism va
chegaraga (tashqi
tomondan o’rab turuvchi bo’yalgan chiziq) ega bo’lishi mumkin
Chegara bo’yalgan qism
Vektorli tasvirning ichki va tashqi qismlari
CorelDRAW dasturida yaratilgan hujjatlarda OLE ( Object Linking and
Embedding — ob‘yektlarni bir-biriga bog’lash va joriy qilish) texnologiyasi orqali
yaratilgan maxsus ob‘yektlar ham ishlatilishi mumkin. Bunday ob‘yektlarni
26

XULOSA
Bugungi kunda Informatika va axborot kommunikatsiya texnologiyalari
sohasi jadal rivojlanmoqda, shu bilan birgalikda kompyuter tarmoqlari ham. Biz
yoshlar o`zimiz va o`zimizdan keyingi avlodlarga Informatika va axborot
kommunikatsiya texnologiyalari sirlarini chuqurroq o`rganishlari uchun yordam
berishimiz kerak. COREL DRAW dasturi bir necha xujjatlarni bir vaqtda ochish
imkoniyatiga ega, u xolda shu paytda kerak bo`lmagan xujjatlarni yopish kuzda
tutilgan. Menyu Fayl (FILE) bo`limida yoping (Zakryt, Close) komandasi
bajarilganda aktiv xujjat yopiladi. Dastur yuqlangandlan so`ng ekranda paydo dastur
oynasiga foydalanuvchining interfeysi deyiladi(User1Tzeg t1egtaze). Interfeys
inson va kompyuter orasida bog’lovchi bo’lib ishlash uchun panel, asboblar,
muloqot oynasi va x.k larni taklif etadi. Foydalanuvchi interfeysiga saxifa, bosh
menyu, xujjatlarni aks ettiruvchi ishchi oynalari xamda tasvirlarni muxarrirligini
amalgam oshiruvchi xar xil panellar tuplami. Oynaning markazidagi katta oq
maydon ishchi ishchi xudud bo’lib xar bir xujjat aloxida - aloxida ochiladi.
Men bu kurs ishini yozish davomida o`z bilim va ko`nikmalarimni
oshirib oldim. CorelDRAW dasturining imkoniyatlari bilan tanishib chiqib, yangi
imkoniyatlarini o`rganib oldim. corel draw dasturida to'g'ri va egri chiziqlar
yaratishda ko’p narsalarni urganib chiqdim.
CorelDRAW xozirda eng ko’p tarqalgan vektorli grafik muharrirlardan biri
hisoblanadi. Ishlatish va sozlash qulayligi, tarkibiga kiritilgan ko’plab effektlar
to’plami foydalanuvchilarni bu dasturni ishlatishga yanada ko’proq jalb qilmoqda.
Dastur interfeysining qulayligi qisqa vaqtda uning asosiy imkoniyatlari haqida
tushuncha xosil qilish imkoniyatini beradi.
36

aks ettiradi. • Panel Virw Manageg (Dispetcher vidov) - akslarining ko’rinishlarini
yaratish va boshqarish uchun. • Panel Graphic and Text Styles (Stili teksta i
grafiki) - grafik va matnli obektlarni yaratish va nomlanishi uchun. • Panel Co1or
Styles (Цvetovye stili) - ranglar to’plamidan foydalanish uchun.
Panel Symbols and Special Characters (Simvoly i spetsialnye znaki) -
dekorativ simvollar sinfi tanlash uchun.
• Panel Internet Bookmark Manageg (Dispetcher zakladok Internet) - matnli
gipermurojatlarni yaratish va boshqarish uchun.
• Panel NTML Object Conflict (Analizator konfliktov ob’ektov NTML) -
xujjatlarni korrektsiyalash va tekshirish, Internet tarmog’i orqali taqdim etish
uchun.
• Panel Script and Preset Manageg (Dispetcher makrosov i gotovyx
obraztsov) - makroprgrammalarni yozish va sozlash uchun uchun.
• Panel Object Data (Baza dannyx) - xujjatdagi jadvalni xar bir ob’ektlarini
ma’lumotini o’zlashtirish, masalan: o’lchami, narxi va boshqalar.
• Panel Object Rrorerties (Svoystva ob’ektov) - xujjatdagi
ob’ektlarni parametrlarini o’zgartirish va aks ettirish uchun.
• Panel Link Manageg (Dispetcher svyazannyx izobrajeniya) -
xujjatda bo’lmagan ammo u bilan aloqada bulgan tasvirlarni boshqarish.
• Panel Vitmap So1og Mask (Цvetovaya maska tochechnogo
izorajeniya) - nuktaviy tasvirlarni rangli nikoblarni yaratish uchun.
• Panel Lens (Linza) - Linza turlarini tanlash va parametrlarini
aniqlash uchun.
• Panel Artistic Media (Imitatsiya) - murakkab ko’rinishdagi vektor
muyqalami bilan ishlash uchun.
7

tipidagi komanda bajariladi va ochilgan ruyxatdan keraklisi tanlanadi. • Panel
Object Manageg (Dispetcher ob’ektov) - ob’ekt va qatlamlarning parametrlarini
6

I.BOB.CorelDraw dasturi bilan tanishtirish.
1.1.COREL DRAW dasturi imkoniyatlari bilan tanishish
Yuqlangandan sung dastur ekranga «Xush kelibsiz SOREL DRAW» mulokot
oynasini chiqaradi va bir nechta variantlarni taqdim qiladi: yangi xujjat yaratish
(GRAPHIC), oxirgi yaratilgan xujjatni ochish (Orep last edited), mavjud xujjatni
ochish (Orep GRAPHIC), o’qitish tizimi (COREL TUROR). Yangi xujjatni
yaratish uchun fayl (FILE) menyusida Yangi (NEW) komandasini bajariladi.
Mavjud xujjatni ochish uchun fayl menyusida ochish (Oren) komandasi bajariladi.
COREL DRAW dasturi bir necha xujjatlarni bir vaqtda ochish imkoniyatiga ega, u
xolda shu paytda kerak bo’lmagan xujjatlarni yopish kuzda tutilgan. Menyu Fayl
(FILE) bo’limida yoping (Zakryt, Close) komandasi bajarilganda aktiv xujjat
yopiladi. Dastur yuqlangandlan so’ng ekranda paydo dastur oynasiga
foydalanuvchining interfeysi deyiladi(User1Tzeg t1egtaze). Interfeys inson va
kompyuter orasida bog’lovchi bo’lib ishlash uchun panel, asboblar, muloqot oynasi
va x.k larni taklif etadi. Foydalanuvchi interfeysiga saxifa, bosh menyu, xujjatlarni
aks ettiruvchi ishchi oynalari xamda tasvirlarni muxarrirligini amalgam oshiruvchi
xar xil panellar tuplami. Oynaning markazidagi katta oq maydon ishchi ishchi
xudud bo’lib xar bir xujjat aloxida - aloxida ochiladi. Ekranning tepa qismida bosh
menyu bo’limlari quyidagicha nomlanadi:
• Fayl (File)
• Muxarrir (Redaktirovanie, Edit)
• Кo’rinish (Prosmotr, View)
• Кampanovka (Layout)
• Boshqaruv (Upravleniya, Arrange)
• Effektlar(Effects)
• Nuqtaviy tasvir (Toch.izob, Vitmaps)
• Matn (Text)
4

o’tkirlik darajasini kiritish mumkin. Кo’pburchak va yulduzcha tugmachalari
ko’pburchaklarni tanlash imkonini beradi. Barcha ushbu maydon va tugmachalar
xossalar asboblari qatorida qaytariladi.
6-rasm
Shuni aytib utish kerakki dasturda ba’zi kelishmovchiliklar xam bor. Masalan,
parametrlar muloqot oynasida ko’pburchakning yulduzcha shaqlidagi yana bir turi
mavjud. (Ro1ugon as Star)
7-rasm
Кoordinata qog’ozli asbobi (Graph Paper)
Кordinata qog’ozli asbob berilgan parametrli reshyotka yaratish imkonini
14

MUNDARIJA
KIRISH ..................................................................................................................................................... 3
I.BOB.CorelDraw dasturi bilan tanishtirish. ............................................................................................. 4
1.1.COREL DRAW dasturi imkoniyatlari bilan tanishish ......................................................................... 4
4- rasm ........................................................................................................................................................ 12
1.2.To’g’ri va egri chiziqlar chizish. ....................................................................................................... 12
Pick (ko’rsatgich) instrumenti bilan ishlash. ............................................................................................... 21
1.3.Sodda atroflama chiziqlar va to’ldirishlar. ........................................................................................ 25
II.BOB. CorelDRAW muharriri chiziq chizish bo'yicha keng imkonyatlari ........................................... 28
2.1. CorelDRAW muharriri chiziq chizish bo'yicha ................................................................................ 28
2.2.Konturlar va tayonich nuqtalar .......................................................................................................... 32
XULOSA ................................................................................................................................................ 36
FOYDALANILGANADABIYOTLAR: ................................................................................................. 37
2

instrumentlar, import va eksport uchun zarur bo`lgan ko`plagan filtrlar, tasvirni
nashr qiluvchi vositalar ijodkor uchun eng yuqori ijodiy muhit yaratib beradi.
Corel DRAW grafik muharriridagi asosiy dasturlar
Corel DRAW 9 quyidagicha qismlardan tashkil topgan;
Dastur fayllari (Program Files)
Ma'lumot beruvchi fayllar (Help files)
O`rgatuvchi dasturlar va namunalar (Tutors and Examples)
Konturlar va zalivkalar (Outlines & Fills)
Makroslar (Scripts) va zagotovkalar (Presets)
Corel PHOTO - PAINTS quyidagi qismlardan tashkil topgan;
Dastur fayllari (Program Files)
Ma'lumot beruvchi fayllar (Help files)
O`rgatuvchi dasturlar va namunalar (Tutors and Examples)
Makroslar (Scripts) va zagotovkalar (Presets)
Filtrlar
Corel DRAW grafik muharririda quyidagicha filtrlar mavjud:
Rastr formatlari filtrlari: CPT, TIF, PCX, BMP, GIF, JPG, PCD, PSD, MAC,
PP5, TGA, SCT, FPX, PNG, RAW, DCS, WI, IMG, RIFF Painter 5.
Vektor formatlari filtrlari: WPG, AI, DXF, CGM, CMX, CDR, CPX, CDX,
EPS, EMF, HPGL/PLT, PCT, Interpreteel Past Scpript, WMF, PDF, PSF, DWG,
3DMF, VSD, TTF.
Animatsiya fayllarining barcha filtrlari.
Tekst fayllari filtrlari: WP8, DOC, RTF, TXT, XLS, WQ/WB, WK.
Internet formatlarining barcha filtrlari. Shuningdek:
66 ta standart shrift.
Corel Uninstall.
Readme fayllari mavjud.
22

•Tgapsformation(Transformirovanie)paneli xar xil ko’rinishdagi
transformatsiyani boshqarish uchun
• Panel Shaping(Izmenenie formy) - bir nechta ob’ektlarning uchta
ko’rinishini bittaga kombinatsiya kilish.
• Panel So1og (Цvet) i So1og Ra1ette Vgowser (Цvetovye palitry) - rang
bilan ishlash uchun
• Panel Vgowse (Obzor) - dastur xujjatlarini kurish va boshqarish uchun
• Panellar Cliparts (Vektornye izobrajeniya), Rhotos (Fotografii), ZD models
(Tryoxmernye modeli) - prouramma Bilan beriladigan SD-ROM kompakt
disklarini kurish uchun
• Panel FTR Sites (Sayty FTR) - FTR saytlarga murojatlarni saqlash uchun va
katta massivdagi axborotlar bilan ishlash uchun.
2-rasm
9

KIRISH
Respublikamizning ta’lim sohasida amalga oshirilayotgan vazifalar va
ularning amaliy natijalari kompyuter teхnologiyalarini o’rganish bilan bog’liq holda
rivojlanmoqda. Bugungi kunda yoshlarimizni kompyuter savodхonligiga o’rgatish,
jumladan, kompyuter dasturlaridan biri grafik dasturning imkoniyatlaridan
foydalanish zamon talablaridan biridir. Bu dasturlar yordamida hujjatlarni bezash va
dizayn ishlari, matbuotda, zamonaviy bino va inshootlarni loyihalashda, vektorli
grafikaga mo’ljallangan ishlarni bajarishda keng foydalanilmoqda. Ana shunday
dasturlardan biri CorelDraw dasturi hisoblanib, ushbu dastur yordamida grafik
dizaynli har qanday ishlarni bajarishda, elektron hujjatlar tayyorlashda keng
qo’llanilmoqda. CorelDraw dasturiy paketi takomillashib, ko’p imkoniyatlarga ega
bo’lgan vositaga aylandi. Dastur oynasida murakkab amallarni bajarishga
mo’ljallangan shunday uskunalar mavjud bo’lib, ular yordamida chegaraviy chiziqlar,
millimetr o’lchami, soya berish, masshtabni o’zgartirish, matn yozish, diagrammalar,
tayyor figuralar va shakllardan foydalanib chizish, chiziq turlari, ob’ektlarni biror
burchakka burish va boshqa amallarni mukammal bajarish mumkin. CorelDraw
fazoviy figuralar va tekislikdagi shakllarni tasvirlovchi dastur hisoblanib, kompyuter
grafik imkoniyatlarining deyarli barcha jihatlarini ochib beradi. Dastur uch o’lchamli
fazoda ish olib borishga mo’ljallangan. U yordamida bino va inshootlarning old va
orqa ko’rinishlari – bosh fasad, hovli fasadi, yon fasadlari, ustki ko’rinishining
planini chizishni hamda geometrik shakllarni chizishni amaliy mashg’ulotlarda
kompyuterda bajarib ko’radilar. Har хil animatsiyalardan foydalanib, shakllarni
harakatga keltiradilar. Bu esa shu fanga qiziqishni orttiradi va darsning
samaradorligini ta’minlovchi omillardan biri hisoblanadi.
3

3-rasm
Ellips asbobi (Ellipse) Ellips asbobi ellipslar va aylanalar chizish uchun
muljallangan. Ellips o’ziga tashki chizilgan to’rtburchak burchaklaridan boshlab
chiziladi.Ellipsni chizish uchun markazda tugmasi, aylana uchun bosilishi
lozim.Ob’ekt xossalari paneli erdamida ellips parametrlarini o’zgartirish mumkin.
Ellips tugmachasining yukori qismidagi vkladka orqali ellipsning tipini tanlash
mumkin.Ellips, Sektor, Yoy.Bu tugmalar xosalar asboblar qatorida qaytariladi.
Uchta asbob, ko’pburchak (Ro1ugon), Spiral (Spiral), Кordinata varaq i
(Graph Paper), ob’ekt guruxiga yig’ilgan bo’lib asboblar panelidan aloxida panel
ko’urinishida ajratish mumkin.
Spiral asbobi (Spiral)
Spirallar yaratish uchun muljallangan yoki uzluksiz egri chiziqlar shaklidagi
geometrik shakillarini yaratish mumkin. Spiral chizish jarayoni turtburchak chizish
jarayoni bilan bir xil. Spiral asboblari bo’limidan semetrik va logorifmik tugmalar
orqali spiral turini tanlash mumkin. Muntazam spiral yaratish uchun tugmasini
bosib turish kerak. Spiral parametrlarini xossalar asboblar qatoridan o’zgartirish
mumkin.
11

COREL DRAW ob’ektlari va ularning shakllari bilan ishlash COREL DRAW
dasturi vektorli tasvirlarni yaratishda turli vositalarni qo’llaydiingichka
chiziqlar,patsimon shtrixlar.Sho’nga karamay vektorli grafikaning ish
usuli,"ko’lda" chizishdan ancha farq qiladi.Shuning uchun vektorli konturni
yaratishni va taxrirlashni tasavvur qila olish kerak. Shu maqsadda COREL DRAW
dasturi geometrik figuralarni yaratish (tugri turtburchak, kupburchak, ellips, spiral)
uchun muljalgan asboblarga ega,bundan tashqari "erkin chizish" asboblari (pero,
kalligrafik, pero). Gradientli setka (Mesh Fill), vektorli grafikaning asosiy
instrumenta bo’lgan Bez’e —egri chiziqlari, Bez’e asbobi (Vezier). Vektorli
konturlarni tuliq taxrirlash qanday asboblar orqali yaratilganligadan qattiy nazar bir
xil usulda bajariladi: Forma (Share) asbobi yordamida, redaktor maxsus paneli
(Node Edit) tarmog’i orqali yoki uni almashtiruvchi xossalar asboblar qatori
(Rgoregtu Var). Кonturlar va tayanch nuqtalar Кontur (rath) bu chiziq bo’lib
dasturning chizuvchi asboblar orqali yaratiladi va ob’ektning simli strukturasini
tashkil qiladi.Кeyinchalik kontur obvodka parametrlarini (outine) va ranglarini
(fill) taqdim qilishi mumkin va buning natijasida u ko’rinishga ega bo’lib chop
etilishi mumkin. Agar konturda qaysidir parametrlar etishmayotgan bo’lsa u oddiy
rejimda ko’rinishga ega bo’lmaydi, to’liq ob’ekt shaklida xujjatda saqlansada,
pechatga chiqarilmaydi. Forma (Shape) asbobi yordamida ajratish mumkin bo’lgan
- kontur (tashkil qiluvchi kontur – kombinatsiyalanuvchi konturlar yigindisidir),
aloxida ob’ekt xisoblanadi (oЬject). Odatda kontur ko’p segmentlardan tashkil
topadi, bu konturlar tayanch nuqtalarida ulangan Bez’e egri chiziqlaridan tashkil
topgan. Segmentning bir tayanch nuqtasi joyini o’zgartirishi shaklni o’zgartiradi.
Segment shaklini boshqaruvchi nuqtalar orqali xam o’zgartirish mumkin. Standart
geometrik figuralarni (tugriturtburchak, elips, yoy, aylana) yaratish uchun
muljallangan asboblar sichqonchaning bir xaraqati orqali geometrik figurani chiza
oladi.
Tug’ri turtburchak (Rectangle) Tugriturtburchak asbobi istalgan
tugriturtburchak yoki kvadratlarni chiza oladi. Tugriturtburchak chizish uchun
asbob ustida sichqoncha tugmasini bosib quyib yubormagan xolda kerakli o’lcham
olinadi. Agar tugriturtburchakni markaziy nuqtadan chizish lozim bo’lsa,
tugmasini bosib turish kerak, kvadrat chizish uchun tugmasi ishlatiladi. Ajratilgan
ob’ektda ung tugma orqali kontekst menyusini chaqirish mumkin, bunda ekranga
ob’ekt xossalari paneli chiqadi. Bu panelda tug’rito’rtburchak asbobi va chetlari
silliqlangan burchaklar maydoni bo’lib bunda xar bir burchakni silliklanishi
foyizlarda ifodalanadi Silliqlangan burchaklarni Forma yoki Strelka asboblari
orkali yaratish mumkin.Buning uchun sichqoncha ko’rsatkichini to’rtburchak
burchagiga olib kelib bosib turgan xolda chetga tortiladi.
10

beradi.Bunday reshyotkani grafiklar yoki diagrammalar uchun koordinatali asos
qilib olish mumkin.Bu instrument parametrlarini, parametrlar muloqot oynasida
koordinatali qog’oz bo’limida o’zgartirish mumkin. Yacheykalar soni maydonida
15

diapazonigacha tekislash imkoniyati.(rasmda 1 raqami bilan ko’rsatidgan) O’lcham
maydoni (Size)(2 rakam)bezakli shtrixlarning o’lchamini foizlar xisobida
o’zgartish imkonini beradi . 1 dan 999% gacha. Ob’ektlar ro’yxati maydoni (3
raqam) bu ro’yxatda turli formadagi purkaladigan ob’ektlarning namunalari
keltirilgan. Save tugmachasi (4 raqam) muyqalam rejimida ish yuritish bilan bir
xil. Uchirish tugmachasi (Delete) ro’yxatdagi xoxlagan variantlardan birini
uchiradi. Purkash tartibi (Sgau Ogdeg) (6 raqam) ob’ktning kontur bo’ylab
joylashish ro’yxatini taqdim etadi - Tasodafan (Ramdom1u), Кetma-ketli
(Sequendally), Yunalish buylab (Vu Digektion). Ob’ektlar ro’yxatiga ko’shish
tugmasi (Add to SprayList) (7 rakam ) ob’ektlar ro’yxatiga ya ngi elementlarni
qo’shish imkoniyatini beradi. Ulardan keyinchalik "Uynovchi" qatorini (play list)
tashkil qilish mumkin.
9-rasm
Ob’ektlarni purkash (Object Sprayer) ni tanlanganda xosalar asboblar qatorida
ko’ydagi parametlarga ega bo’lamiz: (Sglajivanie) maydoni (Freehand Smoothing)
(rasmda 1 rakami bilan ) - 0 dan 100 gacha diapazonda bolgan asosiy shtrixni
tug’irlash darajasini aniqlash uchun mo’ljallangan. O’lchamlar maydoni (Size) (2
rakam) 1dan 999% gacha diapazondagi Boshlang’ich min. va mak. O’lchamlarni
19

4- rasm
1.2. To’g’ri va egri chiziqlar chizish.
COREL DRAW dasturida murakkab chiziqlar va shakllar xosil
kilish Egri chiziqlar guruxi asboblari (Surve)
Egri chiziqlar guruxi asboblari panelida quyidagi uskunalar bor: Chizish
(Freehand), Bez’e (Vezier), Pero (Natural Pen), Chizik ulchami (Dimension),
Boglovchi chizik (Sonnector Line) va Boglovchi (Sonnector).
5-rasm
Кo’pburchak asbobi (Ro1ugon)
Кo’pburchakni, kerakli tomonlarga ega bo’lgan geometrik ob’ekt sifatida
tushunish mumkin. Кo’pburchakning bir varianti sifatida yulduzchani olish
mumkin, bunda ichki chizilgan ko’pburchakni maydonini kesib utadi.
Кo’pburchakni yoki yulduzchani chizish to’rtburchak chizishdan farqi yo’k. S1g1
tugmasini bosib turgan xolda muntazam ko’pburchak chiziladi. Кupburchak
parametrlarini ob’ekt xossalari paneli orqali o’zgartirish mumkin. Кo’pburchak
12

Bez’e asbobi erdamida maksimal aniklik va maksimal ratsionallik bilan ixtieriy
konturni yaratish mumkin. Bu asbob foydalanuvchini grafik dizaynda barcha
17

menyu satri, standart instrumentlar paneli va atributlar paneli joylashgan.
Oynaning pastki qismida gorizontal aylantirish yo`lchasi, undan pastda esa holat
satri joylashgan. Oynaning markazida nashr varag`i joylashgan. Soyali ramka esa
varaq chegarasi hisoblanadi. Varaqni o`rab turgan oq maydon esa hujjat
oynasining ishchi maydoni deyiladi.
11-rasm
1.3.Sodda atroflama chiziqlar va to’ldirishlar.
CorelDRAW xozirda eng ko’p tarqalgan vektorli grafik muharrirlardan biri
hisoblanadi. Ishlatish va sozlash qulayligi, tarkibiga kiritilgan ko’plab effektlar
to’plami foydalanuvchilarni bu dasturni ishlatishga yanada ko’proq jalb
qilmoqda. Dastur interfeysining qulayligi qisqa vaqtda uning asosiy
imkoniyatlari haqida tushuncha xosil qilish imkoniyatini beradi.
CorelDRAW dasturini o’rganishning eng samarali usuli - bu dasturda
ko’proq amaliy ishlashdir. Dasturni endi o’rganishni boshlagan foydalanuvchilar
katta miqdordagi murakkabma‘lumotlarni o’zlashtirmasdan ham kompyuter
grafikasi olamiga kirishib ketishi mumkin.
25

paneldagi To‘g‘ri to‘rtburchak asbobidan foydalanish kerak.CorelDRAW da
to‘rtburchak.
13- rasm
Kursorni bo'sh joyga qo'ying va sichqonchaning chap tugmachasini bosib ushlab
turganda diagonal ravishda torting. Shundan so'ng, ish joyining yuqori qismidagi
kirish maydonlariga tegishli ma'lumotlarni kiritish orqali gorizontal va vertikal
o'lchamni qo'lda sozlashingiz mumkin.
To'g'ri to'rtburchakni burish uchun "To'rtburchak" asbobining qalqib chiquvchi
menyusidan tanlashingiz mumkin bo'lgan "Uch nuqtali to'rtburchak" opsiyasidan
foydalaning.
Keyinchalik shaklning tomonlaridan biriga aylanadigan diagonal chiziqni
torting. Shundan so'ng, sichqonchaning chap tugmasi qo'yib yuborilishi mumkin va
kursor kvadrat yoki to'rtburchakni tasvirlab, kerakli yo'nalishda sudralishi mumkin.
Nishab burchaklarining o'lchamlari biroz yuqorida tavsiflanganidek, qo'lda
tahrirlanishi mumkin.
Poligon
CorelDRAW da siz deyarli har qanday shakldagi va mutlaqo istalgan sonli
30

14-rasm
2.2.Konturlar va tayonich nuqtalar
Kontur- bu dasturning obyektlarni
chizichda foydalaniladigan to’gri chiziq
bulib obyektning strukturasini tashkil
qiladi. Kontur keyinchalik To’ldorish (Fill)
va Chegaralash (Outline), sifatida
foydalanilib bosmaga ham chiqarilishi
mumkin.Agarda konturning bazi bir
parametrlari yoq bolsa oddiy holda kontur
32

Yordamchi dasturlar
Corel DRAW 9 grafik muharririning kompakt-diskida bir qancha yordamchi
dasturlar mavjud:
Adobe Acrobat Reader 4
Canto Simulus Deskbop
Apple Qvik time 3.0
Misrosoft internet explorer 5
Corel DRAW grafik muharririni ishga tushirish
Corel DRAW dasturini ishga tushirgandan so`ng uning oynasi 1-rasmdagidek
ko`zga tashlanadi. Grafika ustida ishlash uchun Welcom to Corel DRAW (Corel
DRAWga xush kelibsiz) dialog oynasidagi variantlardan birini tanlash lozim. Agar
biz New Graphic (Yangi hujjat) variantini tanlasak ekran markazida nashr varag`i
bo`lgan - rasmdagidek standart oyna paydo bo`ladi. Ushbu dialog oynasidagi What
is New (Yangiliklar) bo`limidagi Corel DRAW dasturiga oid yangi o`zgarishlarni
bilib olamiz.
10-rasm
Quyida Corel DRAW oynasining asosiy elementlari haqida ma'lumotlar
keltiramiz.
Satr boshi qatoridan va nashr varag`idan boshqa barcha yuzalar ishchi soha
deb yuritiladi. Oynaning chap burchagida grafika paneli, o`ng tomonida esa ranglar
23

o’zgartirish uchun, ob‘yekt ustiga ikki marta sichqoncha chap tugmasini bosish
orqali bu ob‘yekt yaratilgan dasturni ochib o’zgartirish mumkin.
Ular turli qatlamlarda joylashadi, ya‘ni ularni yaqinlashtirsa biri
ikkinchisini orqasida joylashadi va bunda orqada qolgan ob‘yekt –orqa
qatlamdagi, bu ob‘yektni to’sib qolgan ob‘yekt oldi qatlamdagi ob‘yekt
hisoblanadi (2.2-rasm).
Dastutda ob’yektlarni ustma-ust joylashuvi
CorelDRAW X4 dasturida ko’p sahifali hujjatlarni yaratish mumkin. Turli
sahifalarda joylashgan ob‘yektlar bitta qatlamda joylashishi mumkin, lekin bu
ob‘yektlat bir-biri bilan hech qanday bog’liqlikka ega bo’lmaydi.
27

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O'RTA
MAXSUS TA'LIM VAZIRLI
NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA
UNIVERSITETI
FIZIMA MATEMATIKA FAKULTETI
MATEMATIKA K AFEDRASI
Matematika Informatika Yo’nalishi
______________________________ fanidan
K U R S I SH I
Mavzu : Corel draw dasturida to'g'ri va egri chiziqlar
202 – guruh 2 – bosqich talabasi
Tayyo rladi:
Tekshirdi:(Ilmiy rahbar) U. Rajabov
TOSHKENT – 2024
1

burchakli ko'pburchak chizishingiz mumkin. Buning uchun:
Asboblar panelidan "Poligon" ni tanlang.
Kursorni ish varag'idagi bo'sh joyga qo'ying va o'lchamni sozlash uchun kerakli
yo'nalishga torting. Bunday holda, sichqonchaning chap tugmasi, albatta, siqilgan
bo'lishi kerak. Hajmi to'g'risida qaror qabul qilib, tugmani bo'shatish mumkin.
Yuqori atributlar panelida qiziqarli element mavjud bo'lib, uning yordamida siz
burchaklar sonini o'zgartirishingiz mumkin. Umuman olganda, ushbu funktsiyadan
foydalanib, siz aylanadan tashqari deyarli har qanday geometrik shaklni chizishingiz
mumkin. Kerakli burchaklar sonini qo'lda tanlasangiz, ob'ekt qanday o'zgartirilishini
ko'rasiz.
Konturlarni o'zgartirish uchun chap asboblar panelida "Shakl" tugmasini
bosing, shundan so'ng ko'pburchakning chetlarida joylashgan barcha nuqtalar
tanlanadi va ko'k rangga aylanadi.
Ob'ekt konturini o'zgartirish uchun ushbu tutqichlardan birini bosing va kerakli
yo'nalishga torting.CorelDRAW-dagi poligon
31

eniga (Number of cells wide) buyiga (Number of cells high) ko’ra yacheykalar
miqdorini o’zgartirish mumkin.Кvadrat yacheykali reshyotkalarni tayyorlash
uchun tugmasini bosib turish kerak. Chizish asboblari (Freehand). Chizish
asboblari istalgan chiziklrni chizish uchun mo’ljallangan. Bu asbob ishi natijasida
vektorli kontur xosil bo’lib bu kontur tayanch nuqtalari dastur yordamida
avtomatik qo’yiladi. Bu konturlar ustida erkin taxrirlash imkoni mavjud.
7-8- rasm
Bu asboblarda chizayotgan paytda liniyalar kalinligi va obvodkalar rangini
uzgartirish mumkin. Chizib bulingan chizikni istalgan paytda davom ettirish
mumkin. Buning uchun kursorni uning oxirgi nuktasiga olib kelib (kursorning egri
chiziklari kursatkichga aylanadi), sichkoncha tugmasini bosgan xolda chizikni
davom ettirish xamda chizish asboblari yordamida tugri chizik chizish mumkin.
16

FOYDALANILGANADABIYOTLAR:
1. M.E.Mamarajabov,S.Q.Tursunov,L.M.Nabiulin“Kompyuter grafikasi va web
dizayn” darslik. Toshkent, 2013
2. U.Yuldashev,M.E.Mamarajabov ,S.Q.Tursunov “Web dizayn” uslubiy
qo‘llanma. Toshkent, 2007
3. M . M . Aripov , F . A . Kabiljanova , Z . X . Yuldashev . Informatsionnie texnologii . T.,
2004.
4. M. Aripov.«Informatika va hisoblashtexnikasiasoslari».Toshkent,2001.
5. M.Aripov.«Internetvaelektronpochtaasoslari».Toshkent, 2000.
6. S.Simonovichidr.Spetsialnayainformatika.Uchebnoeposobie.M., 2003.
7. S. S. G‘ulomov, A. T. Shermuhammedov, B. A. Begalov «Iqtisodiy
informatika» T., «O‘zbekiston», 1999.
8. S.S.G‘ulomovvaboshqalar«Axborottizimlarivatexnologiyalari» T.
9. «Sharq», 2000.
10. A.R.Maraximov,S.I.Rahmonqulova«Internetvaundanfoydalanish asoslari”,
T., 2001.
11. A.A.Abduqodirov,A.G‘.Hayitov,R.R.Shodiyev«Axborot texnologiyalari» T.,
“O‘qituvchi”, 2002.
12. D.E.Toshtemirov,«Informatikavaaxborottexnologiyalari»,o‘quv qo‘llanma,
Guliston, GulDU, 2007.
13. M.Aripov,Yu.Pudovchenko,K.Aripov.«OsnoviInternet»T.:O‘zMU 2002.
14. V.E.Figurnov.«IBMdlyapolzovatelya». M.1997.
15. S.I.Rahmonqulova.«IBM PCshaxsiykompyuteridaishlash»T. NMK,
16. «ShARQ»,INSTAR 1996. T.X.Xolmatov,N.I.Taylaqov,U.A.Nazarov.«Inform
atikava hisoblash texnikasi» T., «O‘zb.M.E.», 2001. 345
17. T.A.Nurmuxammedov.«IBMPCvaMSDOSbilantanishuv» T.,
37

• Servis (Tools)
• Oyna (Okno,Windows)
• Yordam (Pomoщ, Ne1r)
Bu komandalarning xar biri funktsional jixatdan yakinbulgan amallarni
bajaradi, masalan: matn menyusi matn bilan ishlaydigan komandalardan iborat,
effekt menyusi nuktaviy va vektorli grafikani yaratadigan komandalar tuplamidan
iborat. Xossalar asboblar qatori ( Rgoreggu Var) Xossalar asboblar qatoridagi
( Rgoreggu Var) maydonlar va tugmalar to’plami, ishlatilayotgan asbob yoki
belgilangan ob’ekt turiga bog’liq xolda Ko’rinishga ega bo’ladi, masalan, matn
blokka olinganda xossalar katorida matn parametrlari aks etadi. COREL DRAW
Ob’ektlar belgilanmagan xolatda xossalar qatorida (Rgoreggu Var) xujjatning
umumiy parametrlari beriladi, masalan: varakning formati, joylashuvi va
boshqalar.
Xolat qatori (Status Var) Ishchi ekranning pastki qismida xolat qatori (Status
Var) joylashgan bo’lib turli xil xizmat ma’lumotlarini aks ettiradi: parametrlar,
obvodka va ranglar, xarf parametrlari ajratilgan ob’ektlar xaqida ma’lumot va aktiv
asboblar xaqida ma’lumot. Bu qatorning, kurinishi xolati va tarkibini o’zgartirish
mumkin.
Asboblar paneli(Toolbox) Ishchi oynaning chap tarafida asboblar paneli
joylashadi. Bu panelda barcha instrumentlar joylashgan bo’lib, ular yordamida turli
grafik ob’ektlarni yaratish ajratish, taxrirlash mumkin. Asboblar bilan ishlayotgan
paytda belgilangan ob’ektga bog’lik xolda kursorning ko’rinishi uzgaradi. Bundan
tashkari asboblar panelida ba’zi asboblarni ajratib olish mumkin, bunda bu
gruppalar «suzuvchi» panellar yoki Fluoyut kurinishdagi panellar shaklida
bo’uladi. Docker tipidagi panellar muloqot oynalarining bir ko’rinishidir. Bu
panellar ekranda doimiy joylashgan bulishi mumkin bulib, xujjatlarning ishchi
oynalari bilan muloqotda bo’lishi mumkin. Oyna (Window) menyusida Docker
5

15-rasm
Obyekt bilan boglangan matn hafahat obyekt ishga silzitilishi mumkin, kontur
boyicha hoqlagan shalnga ham keltirish mumkin.
Matn bilan egri chiziqni boglash ushun avval ekkalasini ajratish kerak va
menuning Текст (Text), аправить текст по траектории (Fit Text to Path...)
buyruqlari bajariladi. Matnni kontur traektoriasida korinadigan holga keltirish uchun
Текст (Text) tanlanilib,va kursorni konturga olib kelganda kontur shakli uzgaradi
oxirida sichqoncha bilan chertiladi. Matn kursori paydo bo’lgandan keyin matin
keritilib boshlanadi.
Boglangan dinamik obyektlarni boshqarich uchun menuning Окно/Панели
типа Docker (Window/Dockers) Направить текст по траектории (Fit Text to Path)
buyrugi yordamida amalga oshiriladi.
Контур guruh konturlari
КонтR guruh konturlari sohalardagi birdan utishlar yoki kichli kontrastrlarni
chiziqli konturlar hisobiba qabul qilinadi.
Выявление краев Edge Detect filtri
Выявление краев (Edge Detect) filtri tasvirdagi kuchli kontrastrlarni ajratish
va ularni to’gri chiziqlarga aylantirich. Bu filtr yiqari kontrastrli mayda detallarga
ega bulagn tasvirlar bilan ishlagan da foyda beradi masalan matnlar bilan.
Mulohat oyna Цвет фона (Background color) da uchta tipning bittasini
tanlasa bo’ladi: Белый (White), Черный (Black) va Другой (Other). Oxirgida
34

foizlarda aniqlashga imkon beradi. Ob’ektlar ro’yxattida (Spraylist:) (3 raqam)
turli xildagi purkaklaninuvchi ob’ektlarning keng tanlash (dakarativnyx) namunasi
20

palitrasi joylashgan. Oynaning yuqoridagi chekkasidan ketma-ket holda satr boshi,
24

9. Вы увидите, как острые углы станут закруглёнными.
12- RASM
Kvadrat yoki to‘g‘ri to‘rtburchak chizish uchun ekranning chap tomonidagi
29

ko’rinmaydi fahat maxsus holda ko’rish imkoniyati bor va bosmaga chiqarilmaydi.
Konturni birlashtirish va uzish .
Ochiq konturni yopiq konturga aylantirish uchun boshdagi va oxirgi nuqtalar
biriktiriladi,bu amal ikkita usul bilan bajariladi:
1. Ikkita nuqtani birlashtirish uchun avval nuqtalar ajratiladi va Свойства
(Property Bar)ning asboblar satridagi Соединить два узла (Join Two Nodes) ( 3
rahamli) tanlaniladi. Agarda ikkita nuqta ustma-ust joylashgan bo’lsa ikkita nuqta
bitta nuqtaga aylanadi. Agarda qandaydir masofada joylashgan bo’lsa usha masofani
markazida birlashtiriladi.
2. Chetdagi nuqtalarni birlashtirish to’grichiziqli segment bilan amalga
oshiriladi.Bunig uchun Свойства (Property Bar) asboblar satridagi
Автоматическое замыкание контRа (Auto-close) ( 13 rahamli) tugmasi bosiladi
3. Agarda konturni uzmoqchi bo’lsangiz avval usha nuqtalar ajratiladi
Свойства (Property Bar) asboblar satridagi Разорвать кривую (Break Curve) ( 4
rahamli) tugmasi bosiladi va natijada bitta nuqta urnida ikkita nuqta paydo bo’ladi .
Konturni bir nechta konturlarga ham ajratishga bo’ladi, buning uchun
obyektning kamida bitta tayanch nuqtasi tanlanilib Извлечь подконтR (Extract
Subpath) tugmasi bosiladi.

CorelDRAW dasturi kolonkalarning hoxlagan turini yaratish imkoniyatiga
ega. Buning uchun yopiq grafik konturni matn uchun konteyner qilib olinadi.Matnni
kontur ga joylashtirish nushun Текст (Text), asbobini ishga tushirish kerak va
kursorni obyektning konturiga olib kelib sichqoncha bilan chertiladi. Shtrixlangan
kontur yuzaga kelgandan keyin matnni kiritib boshlash kerak.
Matnni ihtiyoriy traektoriya bo’ylab joylashtirish.
33

II.BOB. CorelDRAW muharriri chiziq chizish bo'yicha keng imkonyatlari
2.1. CorelDRAW muharriri chiziq chizish bo'yicha
Ish maydonining chap tomonidagi asboblar panelida Freeform opsiyasini toping.
1. Kursorni bo'sh joyga qo'ying, sichqonchaning chap tugmachasini bosib ushlab
turing va uni kerakli yo'nalishga torting. Kursor harakatining traektoriyasini
takrorlab, muntazam kavisli chiziq chizilganligini sezishingiz mumkin.
2. To'liq to'g'ri chiziqni yon tomonga og'ishsiz chizish uchun Freehand asbobi
yonidagi pastki burchakdagi kichik nuqtani bosing va qo'shimcha variantlardan
iborat qalqib chiquvchi menyuni ko'ring, so'ngra To'g'ridan-to'g'ri Ikki nuqtani
tanlang.
3. Kursorni ish joyidagi bo'sh joyga qo'ying, so'ngra sichqonchaning chap
tugmachasini bosib ushlab turing va kerakli yo'nalishga torting. Ko'rib
turganingizdek, chiziq mukammal tekis bo'ladi.
4. Agar siz poliliniya chizmoqchi bo'lsangiz, Freeform opsiyasining qalqib chiquvchi
menyusida tegishli elementni tanlashingiz kerak bo'ladi.
5. Bo'sh joyga sizning poliliniyangizning konturiga mos keladigan bir nechta
nuqtalarni qo'ying va asbob darhol nuqtalarni bir-biriga bog'lab, chiziq tortadi.
E'tibor bering, markerlar har bir burchakda joylashgan bo'lib, ularni siljitish orqali
siz ob'ektning konturlarini o'zgartirishingiz mumkin.
6. Egri chiziq chizish uchun Freehand opsiyasining qalqib chiquvchi menyusidan Uch
nuqtali egri chiziqni tanlang.
7. O'zingiz xohlagan yo'nalishda to'g'ri chiziq chizing, so'ngra kursorni boshqa joyga
o'tkazing. Undan keyin kontur qanday egilishini ko'rasiz.
8. Xuddi shunday qiziqarli variant - "B-spline". Uning ishining mohiyati quyidagicha:
ushbu parametrdan foydalanib, yuqorida tavsiflangan printsipga muvofiq singan
chiziqni torting. Keyin asboblar panelidagi "Shakl" opsiyasini bosing va
qo'llanmaning boshidagi nuqtani bosing. Siz o'tkir burchaklar yumaloqlashganini
ko'rasiz CorelDRAW-da chiziqlar chizish
28

18. «Mehnat»,1994.
19. https://www.computer-pdf.com/web-programming - Web programming
tutorials in PDF.
20. http://www.webnav.ru/books/dreamweaver/ - Учебник по Macromedia
Dreamweaver MX
21. https://www.nuu.uz – Informatikao‘qitishmetodikasikursidan distantsion kurs.
O‘zbekiston Milliy univrsiteti.
22. https://www.bitpro.ru/ITO/index.html -«Informatsionnie vobrazovanii»
konferentsiya sayti.
23. https://www.tepkom.ru/users/ddt/articles -Avtorlar maqolasi.
24. https://www.inf.1september.ru –Informatikagazetasi sayti.
25. https://www.vspu.ru/~tmepi/texts/methods/html - texnologik Uchebno-
metodicheskie materiali po kursu.
26. https://www.ugatu.ac.ru – turli fanlardanelektrondarsliklar, informatika fanidan
38

vkladkasini tanlab ushbu panelda tomon qirra maydonida ko’pburchakning qirralar
sonini kiritish mumkin. Qirralar o’tkirligi maydonida shartli birliklarda qirraning
13

narsani xal kiluvchi Forma yaratuvchisiga aylanishiga imkon beradi. Tugri chizikli
sigmentlar tuzish. Tugri chizik yaratish uchun Bez’e asbobi kulay keladi. Buning
uchun Bez’e asbobini tanlash kerak. Кursorni boshdangich nuktaga olib kelish va
sichkonchaning chap tugmasini bosish kerak. Tugma bosilgan joyda segmentning
boshlangich tayanch nuqtasini ifodalovchi ko’ra nuqta paydo bo’lad. U keyingi
nuqta yaratilgunga kadar aktv bo’lib turadi . So’ng kursirni keyingi nuqta
joylashadigan yangi joyga olib o’tish kerak . Ikki nuqta Tug’ri chiziq bilan
tutashadi. Tayanch nuqtalarning turlari. Bir necha segmentlarning tutashishida
tayanch nuqtalari Corel Draw dasturida uch tipli bulishi mumkin : 1. Ikki egri
chiziqni "bukilishda" tutashtiruvchi tayanch nuqtasi - burchak tayanch nuqtasi
deyiladi . (cups node) BundaY tayanch nuqtasida boshkaruvchi chiziqlar xam
yunalishi ,xam o’zinligi buicha mustaqildir. 2. Ikki egri chiziqni sinishsiz
tutashtiruvchi tayanch nuqtasi -silik tayanch nuqtasi deiladi (smooth node) Bunday
tayanch nuqtalarda boshqaruvchi chiziqlar bir-biridan faqat o’lchami bilan gina
mustaqil, yonalishi bo’icha esa umumiy tutashuvchi tug’ri chiziqni tashkil qiladi
.Boshqaruvchi chiziqlarni birining o’rin almashishi ikkichi xam o’rin almashishiga
olib keladi. 3. Sinishsiz va bir xil qiyalik bilan tutashgan tayanch nuqtasi simetrik
tayanch nuqtasi deiladi (symmetrcal node). Bunday tayanch nuqtalarda
boshkaruvchi chiziqlar bir-biriga xam yonalishi, xam kalinligi bilan bog’lik,
Imitatsiya asbobi nuqtali grafika dasturlarida ko’prok ishlatiladi. Shunga
qaramay vektorli dastur xam bu asbobni taqdim etadi.Bu asbob orqali Peroda
chizish o’pnini bosa oladi, shu bilan birga bezakli shtamp o’rnini xam bosadi. Bu
asbobning joyibligi shundaki u asosiy konturni chizib, bu kontur bo’ylab turli
obe’ktlar joylashib manzarali va grafik effektlarni beradi. Na’muna rejimi (Rgeset)
bu rejimda shunday obe’ktlarni yaratish mumkinki, bunda bu obe’ktlar tayyor
na’munalarga qarab o’z shaklini o’zgartiradi. Bu rejimda shakilli chiziqlarni
ishlatish mumkin. Muyqalam rejimi (Vrush) bu rejimda murakkab tuzilishga ega
bo’lgan bezakli shakillarni yaratish mumkin. Purkagich rejimi (Object Sprayer)
kontur trektoriyalari bo’ylab turli grafik obe’ktlarni joylashtiradi. Bu rejim
murakkab ramqalar, bezakli qatorlarni yaratish uchun muljallangan. Кalligrafiya
rejimi (Sallligraphis) bu rejimda kalin pero yoki enli muy qalam egri chiziqlarini
chizish mumkin. Bosim rejimi (Rgessure) bu rejimda shunday chiziqlarni chizish
mumkinki bu chiziqlarni klaviatura orqali boshkarish mumkin. Na’muna rejimi
(Rgeset). Xossalar asboblar qatorida bu rejim tanlansa quyidagi parametrlarga ega
bo’lamiz: tekislash maydoni (Freehand Smoothing) asosiy chiziqni 0 dan 100
18

hoqlagan rangni foydalansa bo’ladi. Чувствительность (Sensitivity) maydoni
kontrast daragasini sozlash uchun foydalaniladi.
Выделение краев (Find Edges) filtra.
Выделение краев (Find Edges) filtri yuqaridagi, filtrga uxshash bo’ladi,
chegaradagilarni kesib to’gri chiziq sifatida ishlatiladi.
Тип контRа (Edge Type) mulohat oynasida ikkita variant berilgan:
Смягченный (Soft) va Однотонный (Solid). Уровень (Level) maydonida
yoriqlilikning intensivligini aniqlaydi. ОконтRивание (Trace Contour) filtri
ОконтRивание (Trace Contour) filtri ranglarning birdan uzgargan joylarini
anoqlash va ularni rangli konturlar bilan tasvirlash.
Contour (КонтR) panelida ikkita tugma bulob ulardan bittasi kontur larning
tashqi ko’rinishini, ikkinchisi esa kontur rang parametrlarini bildiradi.
Birinchi tugma bosilganda Шаги (Steps) va Смешение (Offset) joriy bo’ladi.
К центру (То center) yordamida Смещение (Offset) maydonida berilgan intervallar
bilan berilgan kontsentrik shakllar bilan tultiradi. Fahat, kuchish diamert boyicha
bo’lmaydi,( teng ikkiga bulinmaydi), har bir chiziq oldingisidan berilgan masofaga
siljitiladi,shu sababli ikki barabar kam kontur chiqadi (masalan, diametri 100мм
doira, kushish —10 мм bo’lsa, xisob buyicha 10ta kontur bo’lishi kerak, bizda 5 ta
chiqadi,sababi qo’shish ikki tomondan bo’lganligidan).
Внутрь (Inside) kontsentrik shaklar bilan tuldiriladi,uning soni Шаги (Steps)
maydanidan beriladi, Смешение (Offset) dan esa intervali aniqlanadi.
Наружу (Outside) esa obyektning tashqarisadan kontsentrik shakl bilan
tuldiradi shaklar soni Шаг (Steps)da beriladi, intervallar soni esa Смещение
(Offset) aniqlanadi.
35

berilgan.Save tugmasi (4) ming ishlash jarayoni moy- qalam (Vrush) rejimida
ishlash jaroyonidan farq qilmaydi. Uni SD- R formatida saqlash imkonini beradi.
O’chirish tugmasi (Delete) (5) ruyxatdagi ixtiyoriy variantni ochirish
imkoniyatlarni beradi. Purkash tartibi ro’yxati (Srgau Order) (6) kontur bo’ylab
ob’ektlarni taksimlash usullarining ruixatini - Tasodifiy (Ramdomly), ketma ket
(sequentially), Yunalish boicha (Vu Direktion) Ob’ektlar ro’yxatiga ko’shish
tugmasi (Add to Spraylist) (7) ob’ektlar ro’yxatiga yangi elemertlar qo’shish
imkoni beradi. Ulardan keinchalik «uynnovchi» sostav tashkil kilinishi mumkun.
Ob’ektlar ruixatini aktivlash tumasi (Spraylist Dialog) (8) aktiv elentlar ruixatini
yaratish muloqat oinasini ekranga chiqaradi unda 2 ta oyna ko’rsatilgan: barcha
ob’ektlar ro’yxati oynasi (Spraylist) va aktiv ob’ektlar oynasi (R1aulist). Ob’ektlar
maydoni / intervalar (Dabs/Spasing) (9) ob’ektlar va intervallar sonining o’zaro
aloqasini o’zgartirish imkoni beradi. intervalar (Spacing) quyi maydonda ob’ektlar
moxiyati orasidagi intervallarni aniqlaydi, yuqori ob’ektlar (Dabs) maydonida esa -
xar-bir interval nuqtasidagi shu ob’ektlar sonini. Aylanish tugmasi (Rotation) (10)
ekranga barcha ob’ektlar aylanishining parametrini o’zgartirishi mumkin bo’lgan
qo’shimcha oynani chiqaradi. Joy o’zgartirish tugmasi (Offset) (11) ekranga
ob’ektlarning konturga nisbatan ko’chish yunalishi va qiymatini o’zgartirish
mumkin bo’lgan qo’shimcha oynani chiqaradi. Qiymatni tiklash tugmasi (Reset
Value)(12) moe faylda saqlangan boshlang’ich qiymatni qaytarishi mumkin.
Кalligrfiya rejimini tanlashimiz bilan Svoystva (Rgoregtu Var) asboblar panelida
quyidagi parametrlarga yo’l ochiladi : Tekislash maydoni (Freehand Smoothing)
(1-raqam bilan belgilngan) va kenglik (Width) (2)lar Muyqalm kabi
funktsiyalanadi Burchak (Angle) (3) maydoni muykalamning ogish burchagini
aniqlash uchun xizmat qiladi. Svoystva asboblar chizig’ida Najim rijimi
tanlanganda quyidagi parametrlarga yo’l ochiladi: Tekkislash maydoni va kenglik
muyqalam shtrixi qalinligini boshqarish tugmalar erdamida ta’minlanadi.
Pick (ko’rsatgich) instrumenti bilan ishlash.
Corel DRAW - bu illyustratsiyalarni vektor grafikasi printsipiga asoslangan
holda yaratuvchi va tahrirlovchi dastur hisoblanadi. Corel DRAW dasturining
imkoniyatlari unda turli hil grafik kompozitsiyalarni yaratishga yordam beradi.
Ayniqsa dinamik interaktiv instrumentlar, turli hil effektlar va grafik ma'lumotlarni
HTML va PDF formatlarida tayyorlash imkoniyatlari yaratilgan. Bundan tashqari
Corel DRAW grafik muharririda ranglar palitralarida turli hil ranglarni tanlash
mumkin. Shuningdek turli formatlar bilan ishlashda yordam beruvchi turli
21

Сorel draw dasturida to'g'ri va egri chiziqlar

Купить