To‘plangan folklor namunalari (amaliyot) - Adabiyot - Kurs ishlari

Dokument ma'lumotlari

Narxi	30000UZS
Hajmi	288.5KB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	02 Aprel 2025
Kengaytma	docx
Bo'lim	Kurs ishlari
Fan	Adabiyot

Sotuvchi

Shahboz Rajabboyev

Ro'yxatga olish sanasi 28 Fevral 2024

15 Sotish

To‘plangan folklor namunalari (amaliyot)

Sotib olish

TO‘PLANGAN FOLKLOR NAMUNALARI
Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va
adabiyoti universiteti o‘zbek tili va adabiyoti fakulteti (kechki)
106-guruh talabasi
Xolmo‘minov Usmon
Toshkent 2024

I. Maqollar
1)
1. Asarning matni: Qichigan yerdan qo’l tushmas
2. Janri Maqol
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 20 24 -yil 5 -iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
2)
1. Asarning matni: Qorani jahli chiqqunicha, Sorini joni chiqar.
2. Janri Maqol
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 20 24 -yil 5 -iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
3)
1. Asarning matni: Besabab chibin ham o’lmas,
Varianti: Ajal yetmay chibin o’lmas.
2. Janri Maqol
3. Aytuvchi Norgul aya

4. Yozib olingan vaqti 20 24 -yil 5 -iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
4)
1. Asarning matni: Og’iz to’yar, ko’z to’ymas
2. Janri Maqol
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 20 24 -yil 5 -iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
5 )
1. Asarning matni: Yaxshi xotin bir kaft undan osh qiladi, Kal erini
mahallaga bosh qiladi.
2. Janri Maqol
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 20 24 -yil 5 -iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
6)

1. Asarning matni: Boy kiyganini maqtar, Qul yeganini.
2. Janri Maqol
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 20 24 -yil 5 -iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
7)
1. Asarning matni: Yaxshi xotin erini yoqasini oqartirar, Yomon xotin
sochini oqartirar.
2. Janri Maqol
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 20 24 -yil 6 -iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
8)
1. Asarning matni: Moling xo’ran bo’ldi, berdi Xudo, Xotining xo’ran berdi,
urdi Xudo.
2. Janri Maqol
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 20 24 -yil 6 -iyun

5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9)
1. Asarning matni: Yaxshi xotin uy qo’riydi, Yomon xotin er qo’riydi.
2. Janri Maqol
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 20 24 -yil 6 -iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
10)
1. Asarning matni: Odamni ish emas g’am qaritadi
Varianti: Odamni ish emas g’am yemiradi
2. Janri Maqol
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 20 24 -yil 5 -iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon

11)
1. Asarning matni: Do’sting qanday, sen shunday ( Do’sting kimligini ayt,
sening kimligingni aytaman maqolining ma’nodoshi)
2. Janri Maqol
3. Aytuvchi Norgul aya

4. Yozib olingan vaqti 20 24 -yil 5 -iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon

12)
1. Asarning matni: Boylik kam-kamdan yig’iladi
Varianti: Boylik ushoqdan yig’iladi.
2. Janri Maqol
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 20 24 -yil 5 -iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon

II.Topishmoqlar
1)
1. Asarning matni: Bir otim bor ajabgina,
Dumlari ham gajakkina.
Hali kelsa, ko’rasiz
Kula-kula o’lasiz. (chayon)
2. Janri topishmoq
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 2024-yil 5-iyun

5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
2)
1. Asarning matni: Yelkasi bor, boshi yuq
Oyog’i bor qo’li yuq (Stul)
2. Janri topishmoq
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 2024-yil 5-iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
3)
1. Asarning matni: Keragida suvga otasan,
Qimirlashini poylab otasan (qarmoq)
2. Janri topishmoq
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 2024-yil 5-iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon

4)

1. Asarning matni: Shuv etdi, shiypondan o’tdi (o’q)
2. Janri topishmoq
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 2024-yil 5-iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
5)
1. Asarning matni: Bir layli anor, hadding sig’sa ol (cho’g’)
2. Janri topishmoq
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 2024-yil 5-iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
6)
1. Asarning matni: O’zi sayoq, dumi tayoq (kalamush)
2. Janri topishmoq
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 2024-yil 5-iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i

6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
7)
1. Asarning matni: Yer tagida chaksa go’sht (qizilcha)
2. Janri topishmoq
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 2024-yil 5-iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
8)
1. Asarning matni: Boshi bor, oxiri yuq (yo’l)
2. Janri topishmoq
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 2024-yil 5-iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9)
1. Asarning matni: Qilich uchi qaltiroq (sham)
2. Janri topishmoq

3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 2024-yil 5-iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
10)
1. Asarning matni: Zarga sotilmas, zo’rga topilmas (vaqt)
2. Janri topishmoq
3. Aytuvchi Norgul aya
4. Yozib olingan vaqti 2024-yil 5-iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
III.Xalq qo’shiqlari
A)Allalar
1)
1. Asarning nomi: Pahlavonim
2. Janri alla
3. Hajmi 12misra
4. Aytuvchi Norgul aya
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 81 yosh
7. Ustozlari onasi

8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 10 - iyu n .
Alla, ko’zim qarog’i,
Xonadonim chirog’i,
Polvonimsan, alla-yo,
Pahlavonim, alla-yo.
Bolaginam bolasi,
Uyimning hgul-lolasi,
Erkatoyim, alla-yo,
Serkatoyim, alla-yo.
Botir bo’lgin ,mard bo’lgin,
Elga yara sen bir kun,
Pahlavonim, alla-yo,
Qahramonim, alla-yo.
2)
1 Asarning nomi: Qizim birdonam
2 Janri alla
3 Hajmi 16 misra
4 Aytuvchi Norgul aya
5 Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6 Aytuvchining yoshi 81 yosh
7 Ustozlari onasi
8 Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9 Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 10 - iyu n .
Qizalog’im birdonam,
Alla-yo alla.
Gulsa bolam, Durdonam
Alla-yo alla.

Ko’zimni oq-qorasi,
Alla-yo alla.
Bo’stonimni lolasi,
Alla-yo alla.
Oppoq ko’ylaklar kiyib
Alla-yo alla.
Go’zal kelinlar bo’lgin
Alla-yo alla.
Endi uxla, qizim-o
Alla-yo alla.
Shirin tushlar ko’rgin-o
Alla-yo alla.
3)
1 Asarning nomi: Jon bolam
2 Janri alla
3 Hajmi 16 misra
4 Aytuvchi Norgul aya
5 Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6 Aytuvchining yoshi 81 yosh
7 Ustozlari onasi
8 Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9 Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 10 - iyu n .
Alla aytadi enang
Uxla-yo, jonim bolam.
Uxlab kuch-g’ayratti
To’pla-yo, jonim bolam.
Alla-yo alla
Alla-yo alla.
Tezroq o’sib ulg’aysang
Deymiz-o, jonim bolam.
Qo’ylar so’yib oshlarni

Damlaymiz-o, jonim bolam.
Alla-yo alla.
Alla-yo alla.
Silarni to’ylar qilib
Yayraymiz-o, jonim bolam.
Bolangga alla aytib
Qaraymiz-o, jonim bolam.
Alla-yo alla,
Alla-yo alla.
4)
1 Asarning nomi: Oy hamrohing,bolam
2 Janri alla
3 Hajmi 16 misra
4 Aytuvchi Ixtiyora aya Sodiqova
5 Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6 Aytuvchining yoshi 81 yosh
7 Ustozlari onasi
8 Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9 Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 10 - iyu n .
Osmonda oy hamrohing
Alla, bolam, alla.
Yulduzlar nur chirog’ing,
Alla, bolam, alla.
Orom olgin, uxlab qol
Alla, bolam, alla.
Ertangga kuch to’plab ol
Alla, bolam, alla.
Totli bo’lsin tushlaring
Alla, bolam, alla.
Qo’nsin omad qushlaring,
Alla, bolam, alla.

Uyimiz nurga to’lsin
Alla, bolam, alla.
Onaginang dam olsin
Alla, bolam, alla.
5)
1 Asarning nomi: Uxla, bolam
2 Janri alla
3 Hajmi 8 misra
4 Aytuvchi Ixtiyora aya Sodiqova
5 Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6 Aytuvchining yoshi 81 yosh
7 Ustozlari onasi
8 Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9 Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 10 - iyu n .
Tillodan beshiklari
Uxla, bolam-o, alla.
Olmosdan eshiklari,
Uxla, bolam-o, alla.
Baxtlar bitsin Yaratgano
Uxla, bolam-o, alla.
Taxtlar bitsin Yaratgano
Uxla, bolam-o, alla.

B)Laparlar
1 Asarning nomi: Baland tog'da oq kaptar…
2 Janri lapar
3 Hajmi 4 band
4 Aytuvchi Saida aya Aznarova
5 Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6 Aytuvchining yoshi 81 yosh
7 Ustozlari onasi
8 Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9 Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 11 - iyu n .
Baland tog’da oq kaptar
Qanot qoqib uchadi.
Soyasida yoshlarimiz
Suhbat qurib o’tirishadi.
Eshik oldi karsantosh
Karsantoshdi tagida kaptarlar yashashadi.
Eshik oldi karsantosh
Karsantoshdi ustida yoshlarimiz valsga tushib o’ynashadi.
Bog’da suruv bulbullar,
Uchishadi, sayrashadi.
Guldan gulag qo’nishib,
Yayrashib o’ynashadi.
Gulladan yoshlarimiz guldasta yasab
Bir-biriga taqdiblab o’ynashadi.
Yoshlarimiz yashasin,
Yoshlarimiz yashasin.
2)

1. Asarning nomi: Ziyolilar o’qitsin…
2. Janri lapar
3. Hajmi 2 band
4. Aytuvchi Saida aya Aznarova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 81 yosh
7. Ustozlari onasi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 11 - iyu n .
Ziyolilar o’qitsin,
Shifokorlar davolasin.
Binokorlar uy qursin,
Fermerlarimiz ishlasin.
Fermerlarimiz dala-dashtga
Har xil mevalar eksin.
Dasturxonimiz bezalsin,
To’y-tomoshalar ko’p bo’lsin.
Yoshlarimiz yashasin,
Vatanimiz yashnasin.

3)
1. Asarning nomi: O’ynang do’stlar
2. Janri lapar
3. Hajmi 12 misra
4. Aytuvchi Mayram momo Ortiqova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 81 yosh
7. Ustozlari onasi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 11 - iyu n .
Yurt osmoni musaffo,
O’ynang, do’stlar-a, o’ynang.
Go’zal kunda kuy-qo’shiq
Kuylang, do’stlar-a, kuylang.
Kuylab, o’ynab yurtingizda
Yashnang, do’stlar-o yashnang.
Kasal bo’may yuz yil yashang
Yashang, do’stlar-o, yashang.
To’ylar qiling-o uyingizda

Yayrang, do’stlar-o yayrang.
Qo’ylar so’yib oshlar bering
Bering, do’stlar-o, bering.
4)
10. Asarning nomi: Baland tog’ga chiqmang-o
11. Janri lapar
12. Hajmi 8 misra
13. Aytuvchi Mayram momo Ortiqova
14. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
15. Aytuvchining yoshi 69 yosh
16. Ustozlari onasi
17. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
18. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 11 - iyu n .
Baland toqqa chiqmang-o
Yiqilib ketasiz-o yiqilib ketasiz.

Go’zallarga ko’ngil bermang
Dog’da qolasiz-o dog’da qolasiz.
Go’zallarni yuzlarida
Uposi bordir-o, uposi bordir.
Uposiga oshig’o
Akasi bordir-o akasi bordir.
C)Yor-yorlar
1)
1 Asarning nomi: Yor-yor-yoroney
2 Janri Yor-yor
3 Hajmi 14 misra
4 Aytuvchi Orasta momo Azizova
5 Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6 Aytuvchining yoshi 69 yosh
7 Ustozlari onasi
8 Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9 Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 11 - iyu n .
Kokillari tillodan
Yor, yor-yoroney.
Bizni yorimiz keldi,
Yor, yor-yoroney.
Mayda qadamlar tashlab
Yor, yor-yoroney.
Ko’kda oyimiz keldi,
Yor, yor-yoroney.
Xush kelsin poyqadami
Yor, yor-yoroney.
Boldan bo’lsin kalomi
Yor, yor-yoroney.
Tugamasin salomi

Yor, yor-yoroney.
2)
1. Asarning nomi: Yiglama qiz
2. Janri Yor-yor
3. Hajmi 12 misra
4. Aytuvchi Orasta momo Azizova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 69 yosh
7. Ustozlari onasi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 11 - iyu n .
Tog’da toychoq kishnaydi,
Ot bo’ldim deb, yor-yor.
Uyda kelin yig’laydi,
Yot bo’ldim deb yor-yor.
Yig’lama qiz, yig’lama, to’y saniki, yor-yor,
Ostonasi tillodan uy saniki, yor-yor.
Qizni palaxmon toshi
Deydilar-ku yor-yor.
Qo’lginangga xinolar
Qo’ydilar-ku, yor-yor.
Yig’lama, qiz, yig’lama, to’y saniki yor-yor.

Ostonasi tillodan uy saniki, yor-yor.
3)
1. Asarning nomi: Qizchalar
2. Janri Yor-yor
3. Hajmi 18 misra
4. Aytuvchi Husniya momo Toshova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari onasi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 12 - iyu n .
Sochlari jamalak qizchalar,
Qoshlari kamalak qizchalar,
Bo’y yetibdi birpasta,
Sho’x kelinchak qizchalar.
Yor-yor ayting-o yor-yor
To’ylar qiling-o yor-yor.

Ko’zi xumor qizchalar,
So’zida bol qizchalar,
Ko’z tegmasin bo’ylariga
Taqsin tumor qizchalar.
Yor-yor ayting-o yor-yor,
To’ylar qiling-o yor-yor.
Poyondozlar yoyaylik,
Tog’oralar olaylik,
Birgalashib boraylik,
To’y bo’libdi qizchalar.
Yor-yor ayting-o yor-yor,
To’ylar qiling-o yor-yor.
4)
1. Asarning nomi: To’ylar qiling
2. Janri Yor-yor
3. Hajmi 12 misra
4. Aytuvchi Husniya momo Toshova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari onasi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon

9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 12 - iyu n .
Shunday ajib zamonlarda
Uylar quringa yor-yor.
Elingizga oshlar berib
To’ylar qilinga yor-yor.
To’y bersangiz o’ynab-kulib
Kelaylikda yor-yor.
Sarpolarga ko’milib-o
Kelaylikda yor-yor.
Beshiklariz pahlavonga
To’lib ketsin-o yor-yor.
Uyingizga farishtalar
Olib kelsin-o yor-yor.
5)
1. Asarning nomi: Yolg’onchi yor yallasi
2. Janri Yor-yor
3. Hajmi 16 misra
4. Aytuvchi Husniya momo Toshova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh

7. Ustozlari onasi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 12 - iyu n .
Yor-yor ayting, yangalar
Bizni yorga yor-yor.
Va’dasida turmagan
Vafosizga yor-yor.
Yolg’on bo’ldi va’dalar
Endi yolg’on yor-yor.
Yorga oshiq yuragim,
Bo’ldi sarson yor-yor.
Chang ko’chamda qoldi-yay
Yor izlari yor-yor.
Ko’zlarimda qoldi-yay
Yor ko’zlari yor-yor.
Baland ayting yangalar
Yor eshitsin, yor-yor.
Ko’z yoshlari dardlarin
Yuvib ketsin, yor-yor.
6)

1. Asarning nomi: Kelin keldi
2. Janri Yor-yor
3. Hajmi 20 misra
4. Aytuvchi Xursanoy momo Iqbolova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari onasi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 12 - iyu n .
Kelin keldi aytinglar
Hazorali, yor-yor.
Kuyov keldi aytinglar
Hazorali, yor-yor.
Oq ko’ylakda pariday
Hazorali, yor-yor.
Yonginada poshshosi
Hazorali, yor-yor.
Uzukka ko’z qo’yganday
Hazorali, yor-yor.
O’tirar qo’sh kaptarday
Hazorali, yor-yor.

O’g’il ko’rsin pahlavon
Hazorali yor-yor.
Qizlar ko’rsin Barchinday
Hazorali, yor-yor.
Duo bering otasi
Hazorali, yor-yor.
Duo bering onasi,
Hazorali, yor-yor.
D)Kelin salomlar
1)
1. Asarning nomi: Xush kelidingiz
2. Janri Kelin salom
3. Hajmi 3 band
4. Aytuvchi Muhammadiyeva Amina aya
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh

7. Ustozlari onasi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 12 - iyu n .
Noz bo’ylik, xush qomatlik,
Barnosifat, xush keldigiz.
Yurtimizni nuri, kelin-o
Oyim qizim-o, xush keldigiz.
Yashangiz qo’sha qarib
Davron surib, xush keldigiz.
Jon bolam jononasi,
Oyim qizim-o xush keldingiz.
Yetti o’g’il, yetti qiz
Bersin sizga Alloh Karim.
Jon bolam jononasi,
2)
1 Asarning nomi: Salom-salom
2 Janri Kelin salom
3 Hajmi 7band
4 Aytuvchi Muhammadiyeva Amina aya
5 Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6 Aytuvchining yoshi 71 yosh
7 Ustozlari onasi
8 Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9 Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 12 - iyu n .

To’y qilaman deb bor pulini sochgan
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Eshitvolsin qaynotasi sizga
Salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Suprasi bor qo’lida,to’yxonani yo’lida,
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Eshitvoling qaynonasi, sizga
Salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Mehmon kelsa, xush degan, mehmonxona bo’sh degan,
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Eshitvoling qayin opalar, qayin singillar, sizlarga
Salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Oq ro’moli boshida,g’ijimlari qoshida,
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Eshitvoling katta onajonlari, xolajonlari sizga
Salom yor-yora, kelin salom yor-yor.
Oyboltaday salmoqli, eshinoyimday dimog’li,
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Eshitvoling ammajonlari, xolajonlari, sizga
Salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
To’rga gilam to’shagan, to’raday ko’ngli yumshagan,
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Xolajonlari, ammajonlari sizga
Salom yor-yor, kelin salom yor-yor.

Past devordan qaragan, to’y qachon deb so’ragan
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Eshitvosin qo’ni-qo’shnilar, sizlarga
Salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
3)
1. Asarning nomi: Kichik salom
2. Janri Kelin salom
3. Hajmi 6 band
4. Aytuvchi Sobiora momo eshqobilova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari onasi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 12 - iyu n .
Hamdlar bo’lsin Allohga
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
So’ngra Payg’ambarimga
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
To’y qilay deb erta-kech
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Xorib-tolgan qaynotasi
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Sizga ikkinchi ona
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Kelinxonim qaynonangizga

Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Begingizning jigari
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Go’zal qayinsinglingizga
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Kayvonilar har ishda
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Ammajonlar, xolajonlarga
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Yo’g’ingizni bor qilar
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Qo’shnilaringizga, oyim
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
4)
1. Asarning nomi: Boshlanadi kelin salom
2. Janri Kelin salom
3. Hajmi 12 misra
4. Aytuvchi Sobira momo Eshqobilova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari onasi

8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 12 - iyu n .
Yetti qavat ko’rpachani yozinglar
Boshlanadi kelin salom yor-yor.
Ko’rmanani poyondozday yozinglar
Boshlanadi kelin salom yor-yor.
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor.
Boshlanadi kelinglaro salom-salom yor-yor.
Kelinimiz sizlarga shay, hay qudalar
Boshlanadi kelin salom yor-yor.
Tillolarni taxlanglaro, hay qudalar
Boshlanadi kelin salom yor-yor.
Salom-salom yor-yor, kelin salom yor-yor,
Boshlanadi kelinglaro salom-salom yor-yor.
5)
1. Asarning nomi: Oila a’zolari uchu salom
2. Janri Kelin salom
3. Hajmi 3 band
4. Aytuvchi To’xtaoy momo Qodirova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari onasi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 12 - iyu n .

Avval boshdan salomimiz Allohimga
Kelin salom yor-yor, salom-salom yor-yor.
Keyin Payg’ambarimiz Muhammad Mustafoga
Kelin salom yor-yor, salom-salom yor-yor.
Baqvat-baqvat gilamlar-la kelibsiz-a ,qaynotasi
Kelin salom yor-yor, salom-salom yor-yor.
Tillo sirg’a-uzuklar-la kelibsiz-a, qaynonasi
Kelin salom yor-yor, salom-salom yor-yor.
Qo’sha qo’chqorlar sizdan kelibdi-ya, qaynog’asi
Kelin salom yor-yor, salom-salom, yor-yor.
Yangangizga dastyorsiz-a, qayinsinglisi
Kelin salom yor-yor, salom-salom, yor-yor…

E)Xalq qo’shiqlari
1. Asarning nomi: Kelinoyni sepi yo’q
2. Janri Xalq qo’shig’i
3. Hajmi 6 misra
4. Aytuvchi Mahkam aya Jo’rayeva
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari onasi

8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 14 - iyu n .
Bundan tashqari qishlog ’ imizda yana bitta xalq og ’ zaki ijodidan so ’ zlar aytib
yuradigan Mardi ona bor edi . U ayol ham tinib - tinchimagan , hech kimni bekor
qo ’ ymaydigan , har bir gapini bitta maqol bilan aytib yuradigan baquvvat
ayollardan edi :
Podalar keldi bosh-bosh
Oyog’ida qator tosh.
Shu toshlarni olallik,
Cho’p sandiqqa solallik.
Cho’p sandig’ini cho’pi yo’q
Kelin oyni sepi yo’q.
2)
1. Asarning nomi: Osmondagi yulduzlar
2. Janri Xalq qo’shig’i
3. Hajmi 8 misra
4. Aytuvchi Mahkam aya Jo’rayeva
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari onasi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 14 - iyu n .
Osmondagi yulduzlar
Oy bo’laman deydi.

Shu vaqtni kampirlari
Qiz bo’laman deydi.
Ariqdagi qurbaqa
Men olaman, deydi.
Karnaylatib, surnaylatib
To’y qilaman, deydi
3)
1. Asarning nomi: Bedana
2. Janri Xalq qo’shig’i
3. Hajmi 16 misra
4. Aytuvchi Qo’chqor ota Tursunov
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari onasi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 14 - iyu n .

Undan uchdi bedana
Bundan uchdi bedana.
Savziga tushdi bedana,
Savzi sanoq bedana.
Mushuk baloni yesin,
O’zimga loyiq bedana.
Qozonda qaynar bedana,
Cho’michda o’ynar bedana.
Yaxshi otga arpa berib
Poygaga chopsam bedana.
Yomon otga kepak berib

So’qimga so’ysam bedana.
Yaxshi qizga navot berib,
Betidan o’psam bedana.
Yomon qizga kirmoch berib,
Bahridan o’tsam bedana.

4)

1. Asarning nomi: Tulkicha
2. Janri Xalq qo’shig’i
3. Hajmi 8 misra
4. Aytuvchi Qo’chqor ota Tursunov
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari onasi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 14 - iyu n .

Tulkicha-yo, tulkicha,
Tunda qayga borasan?
-Momom uyiga boraman
-Momong senga ne berar?
-Echki sog’ib sut berar.
-Echkisining suti yo’q,
Ulog’ining puti yo’q,
Kadisining keti yo’q.

5)
1. Asarning nomi: Yig’lama
2. Janri Xalq qo’shig’i
3. Hajmi 12 misra
4. Aytuvchi Qo’chqor ota Tursunov
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari onasi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 14 - iyu n .
Lalay, lalay, boqqi,
Dastagul soqqi,
Hoji ketardi Makka,
Quloqlarida halqa,
Halqasi tushib qoldi,
O’tirdi yig’lamoqqa.
Yig’lama-yo, yig’lama,
Ilik chaqib beraman.
Otangning kissasidan
Nuqul olib beraman.
Qurbaqaning bo’ynidan
Po’pak taqib beraman.
6)

1. Asarning nomi: Ro’molim gulli

2. Janri Xalq qo’shig’i
3. Hajmi 14misra
4. Aytuvchi Qo’chqor ota Tursunov
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari onasi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 14 - iyu n .

Ro’mol tikdim gulli-gulli
O’rtasi choynak gulli.
To’rt burchi turna tili,
Tevaragi qizil gul.
Qizil gul kimga lozim?
Og’aginamga lozim.
Og’amga bermaydilar,
Pulini olmaydilar.
Sochimga tushdi chiyin
To’g’ri aytmoqlik qiyin.
Aytmoqqa til bormaydi,
Peshanamdan bilmaydi.
Ishlaganga tushmaydi,
Baxtni baxtga qo’shmaydi.

F) Mehnat qo’shiqlari
1)
1. Asarning nomi: G’uv-g’uv
2. Janri Mehnat qo’shig’i
3. Hajmi 10 misra
4. Aytuvchi Rohila aya Asqarova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari buvisi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 15 - iyu n .
Charxim g’uv-g’uv etadi
Tovushi Marg’ilonga yetadi.
Marg’ilonning qizlari
Achchiq olma ekadi.
Achchiq olma pishibdi,
Tor ko’chaga tushibdi.
Tor ko’chasi tor ekan,
Yo’lda bazzozbor ekan.
Shu bazzozning qizlari
Shol ko’ylakka zor ekan.

2)
1. Asarning nomi: Oygalak
2. Janri Mehnat qo’shig’i
3. Hajmi 15 misra
4. Aytuvchi Rohila aya Asqarova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari buvisi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 15 - iyu n .
Oygalak, oygalak,
Oyning yuzi do’ngalak.
Chux, jonivor, donni yanch,
Somonni qil ming bo’lak.
Oygalak, oygalak,
Oyning yuzi do’ngalak.
Yanchib bo’lmaguningcha
Sen halagu men halak.
Oygalak, oygalak,
Oyning yuzi do’ngalak.
Chux, to’xtama, jonivor,
To’rvada yemishing bor.
Oygalak, oygalak,
Oyning yuzi do’ngalak.
Chux, jonivor…
3)

1. Asarning nomi: Jo’xori qo’rish
2. Janri Mehnat qo’shig’i
3. Hajmi 5 misra
4. Aytuvchi Rohila aya Asqarova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari buvisi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 15 - iyu n .
Jo’xorilar bo’ldi oq,
Qo’nma, shum, qorayaloq.
Agar qo’nsang, urayin,
Keyin oyog’ing cho’loq.
Hayyu-huv, hayyu-huv.
4)
1. Asarning nomi: Mayda qil
2. Janri Mehnat qo’shig’i
3. Hajmi 4 misra
4. Aytuvchi Rohila aya Asqarova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh

7. Ustozlari buvisi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 15 - iyu n .
Mayda qilsang, tuzday qil,
Sochini yuvgan qizday qil.
Mayda, jonivor, mayda,
Somoni senga foyda.
5)
1. Asarning nomi: Chumchuqlar
2. Janri Mehnat qo’shig’i
3. Hajmi 12misra
4. Aytuvchi Rohila aya Asqarova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari buvisi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 15 - iyu n .
Uying kuygur chumchuqlar,
Makkayimdi yeb ketdi.
To’ymay yana dardisarlar,
Ertaga kelaman deb ketdi.

Ho-huv gala-gala,
Ho-huv gala-gala
Kelmay o’lgir chumchuqlar,
Tol boshida bola ochar.
Bolasidan bermasdan,
Ketmontepaga ob qochar.
Ho-huv, gala-gala.
Ho-huv, gala-gala.
6)
1. Asarning nomi: Eshagim
2. Janri Mehnat qo’shig’i
3. Hajmi 7 misra
4. Aytuvchi Rohila aya Asqarova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari buvisi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 15 - iyu n .
Eshagim esh
Kuchingga besh.
Ayilingni tortay,
Bug’doyimdi ortay.
Xix-xix, xix-xix.

Yerga tegizma,
Xix, xarom, o’lgur.
G) Motam qo’shiqlari
1. Asarning nomi: Barchasi bir kishidan yozib olindi
2. Janri Motam qo’shig’i
3. Hajmi 8 ta qo’shiq
4. Aytuvchi Gulbahor aya Rahimova
5. Manzili Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Aytuvchining yoshi 71 yosh
7. Ustozlari buvisi
8. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9. Yozib olingan joyi va vaqti Aytuvchining uyi, 202 4 -yil 15 - iyu n .
1) Olmadan otlar qilayin,
Bargidan xatlar qilayin,
Mo’ljalli kuningiz bo’libdi
Bir pasil yodlar qilayin.
Aytib-aytib qo’yayliga,
Aytmadi meni demasin-a.
Jo’qlab, jo’qlab, jilayiga,
Jo’g’atdi meni demasin-a.
2)
Otajonim, birginam,
Chakkamga taqqan gulginam.
Ota desam, degiday

Etagim yoshga to’lgiday.
Etagim yoshi qoqsa, ketar,
Mehribongina otam endi qaydan topilar.
Eshigimdan enganda,
Uyim to’lgan parishtam.
Darvozamdan kirganda,
Hovlim to’lgan mehmonim.
O’tirsam gapim soz keldi,
O’tirgan joyim pas keldi.
Piyolada choy berdi,
Jonboshidan joy berdi.
Eshikdan kelsam, ke dedi,
Seniyam joying bor dedi.
Ota desam, ha dedi,
Jonim, dilim sen dedi.
Kelolmadim uyingizga,
O’tolmayman to’ringizga.
O’tag’aysam to’ringizga,
Chidolmayman hilingizg.
O’ynab kelgan yerimga,
O’ylov bilan kelaman.
Kulib kelgan joyimga,
Kulfat bilan kelaman.
Shaftolini shoxi past,
Mevasini ko’pidan.
Bolalarini ko’ngli past,
Otasini jo’g’idan.
3)
Tuya sovdim uyimadi,
Boshmardog’im tegmadi.
O’ng qo’limdagi uzugim
Chap qo’limga sig’madi.
Mehribongina jon otam

Peshonamga sig’madi.
Osmondagi qirq yulduz,
Qiyomat ketdi botgani.
Esizgina jon otam
Qiyomat ketdi jotgani.
Azroil sizni ozdirdima
Bolalaringizdan bezdirdima?!
Mozorati qurisin,
Maydalar toshi ko’p ekan.
Jonim Xudojonimni
Bizlardan qasdi ko’p ekan.
Qiyomat ketdimikan otajon
Yonboshingiz botdimikan, otajon.
Iloji bo’lsa, qopqog’in ochib,
Qochavering, otajon.
4)
Saratonni kunlari
Savr ekan bilmabman.
Tog’larday bo’lib yurganingiz
Davr ekan bilmabman.
To’dalarda o’tirib
Gurung bergan otam-a.
Jiyinlarda o’tirib,
Kulguni bergan, otam-a.
Gurunglari buzilganga o’xshaydi.
Oshnalari uzilganga o’xshaydi.
Qora otlar mindima,
Qorovulga ketdima.
Qorovuldan qaytmadi,
Qaroqchilar urdima.
Orqalar sochim tarayman,
Orqaga chiqib qarayman.
Ko’rinmasa qorasi,
Uylarga kirib jilayman.
Tuvalar sochim tarayman,
Tuvaga chiqib qarayman.
Ko’rinmasa qorasi,

To’rlarga o’tirib jilayman.
Qo’li yetsa, quridi,
Yengi bilan yelpidi.
Qizillar topsa, qistirdi,
Yashillar topsa, yashirdi.
Uzunlar pol uvati,
Og’alarim quvvati.
Osmondagi yulduzlar,
Surayyoli oyga o’xshamaydi.
Omon bo’lsin og’alarim,
Hecham sizga o’xshamaydi.
Orqa sochim olti o’rim,
Orqalab boqqan otam.
Yelkalar sochim yetti o’rim,
Yelkasida ko’tarib boqqan otam.
5)
Ko’kalamga o’tirib,
Ko’nglimga qarab gapirdi.
Oftobroyda o’tirib,
Aqlim olib gapirdi.
Osmondan tushgan jaladan,
Ololmadim panaga.
Osmondagi bulutdi jovmaydi,
Xiyol aylabman.
Mehribongina otamdi
O’lmaydi xiyol aylabman.
Madrasaday makondan
Mahrum bo’lgan otaginam.
Xonaqoday uylardan
Ovozi o’chgan otaginam.
Katta hovli ichida
Izingiz uchganga o’xshaydi.
Jo’ralaringiz ichida
Ovozingiz o’chganga o’xshaydi.
Qanday otam boriydi,
Bir ko’krak noriydi.
Bir ko’krak norimga,
Ne balolar doridi.
Gullar sarig’i bo’ldi-da
Dardlar g’aribi bo’ldi-da.

6)
Otlar kelar enishdan,
Chor abzali kumushdan.
Endi bizlardan foyda yo’q
Joylaram olin jannatdan.
To’dalashib bir aytsak-a
To’dadan chiqib kelarmikan otam-a.
Jiyillashib bir aytsak-a
Jiyindan chiqib kelarmikan-a otam-a.
Aytarim bilmay adashdim,
Jo’qlovin bilmay jo’qladim.
Aytarin bilgan bandaga,
Adolar bo’lmas dardi bor.
Jo’qlovin bilgan bandaga,
Jo’g’almascha dardi bor.
7)
Tolni tolga qo’shaylik,
Tol juvaklar eshaylik.
Akangizni yonboshiga, xolajon,
Men otamni qo’yayin.
O’smalar qo’ygim keladi-ya
Surmalar qo’ygim keladi.
Mehribongina otamdi
Har kuni ko’rgim keladi.
Bolalarim boqishgan,
Davlatimga topishgan,
Bolalarim boqishgan,
Gilamlarim qoqishgan.
Eshigimni zilpagi,
Qozonimni qopqog’i.
Beshigimni negasiydi-ya
Voy otam.
Non deganda novvot bergan jon otam,
Suv deganda sharbat bergan jon otam.
8)

Sog’inaman kulib turgan yuzingizni,
O’pay desam topolmayman izingizni.
Keng dunyo ham tor bo’ldi-ya, jon akam,
Dunyolarga alishmasman o’zingizni.
Ko’nglimizni g’ashlab ketgan jonim akam,
Ko’zlarimni yoshlab ketgan jonim akam,
Hali dunyo diydoriga to’ymay turib
Bu dunyoni tashlab ketgan jonim akam.
Yechilmagan ko’p savollar tilar bag’rim,
Rozi bo’ling, deyolmadim, yig’lar ko’nglim,
Besh kun dunyo besh kunini ko’p ko’rdimi?
Qo’lingizdan tutolmayman, yetmas qo’lim.
Siz xush ko’rgan bahorlar ham qaytib keldi
Mendek koyib armonlarin aytib keldi,
Qandoq qilay, akajonim, chidolmayman,
Duo qilay, siz jannatga kiring bo’ldi.
Farzandlarin tashlab ketgan, jonim akam,
Yangam ko’zin yoshlab ketgan, jonim akam,
Qaro yer ham nahot sizga zormidi?
Topolmayman sizdek mehribon, akam
IV. Olqishlar va qarg’ishlar
1)
1.
q
1 Asarning matni: Bolamdi xor qilding, bolaga zor bo’l.
2. Janri Olqishlar va qarğishlar
3. Aytuvchi Aliyeva Rōzigul momo
4. Yozib olingan vaqti 2024 yil 10 iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i

6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
2)
1. Asarning matni: Bir joyda o’lib ming joyda sasi
2. Janri Olqishlar va qarğishlar
3. Aytuvchi Aliyeva Rōzigul momo
4. Yozib olingan vaqti 2024 yil 10 iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
3)
1. Asarning matni: O’liging kafansiz qolsin
2. Janri Olqishlar va qarğishlar
3. Aytuvchi Aliyeva Rōzigul momo
4. Yozib olingan vaqti 2024 yil 10 iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon

4)
1. Asarning matni: Orqang tuvakda qolsin
2. Janri Olqishlar va qarğishlar

3. Aytuvchi Aliyeva Rōzigul momo
4. Yozib olingan vaqti 2024 yil 10 iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
5)
1. Asarning matni: Urug’ing gullab unsin
2. Janri Olqishlar va qarğishlar
3. Aytuvchi Aliyeva Rōzigul momo
4. Yozib olingan vaqti 2024 yil 10 iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
6)
1. Asarning matni: Darding urg’ur
2. Janri Olqishlar va qarğishlar
3. Aytuvchi Aliyeva Rōzigul momo
4. Yozib olingan vaqti 2024 yil 10 iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon

7)
1. Asarning matni: Miyangni zuluk so’rgur
2. Janri Olqishlar va qarğishlar
3. Aytuvchi Aliyeva Rōzigul momo
4. Yozib olingan vaqti 2024 yil 10 iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
8)
1. Asarning matni: Bolamdi xor qilding, bolaga zor bo’l.
2. Janri Olqishlar va qarğishlar
3. Aytuvchi Aliyeva Rōzigul momo
4. Yozib olingan vaqti 2024 yil 10 iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
9)
1. Asarning matni: Bosganing bo’ston bo’lsin
2. Janri Olqishlar va qarğishlar
3. Aytuvchi Aliyeva Rōzigul momo

4. Yozib olingan vaqti 2024 yil 10 iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon
10)
1. Asarning matni: Tovushing ming yil kulsin
2. Janri Olqishlar va qarğishlar
3. Aytuvchi Aliyeva Rōzigul momo
4. Yozib olingan vaqti 2024 yil 10 iyun
5. Joyi Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
6. Yozib oluvchi Xolmo’minov Usmon

VI.Afsona va naqllar
1)
Asarning nomi: Nurota
Janri: Rivoyat
Aytuvchi: Aliyeva Guli Momo
Yozib olingan joyi: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Yozib oluvchi: Xolmo’minov Usmon
Vaqti: 2024-yil 12-iyun
Navoiy viloyatining Nurota shahrida kata suv buloq bor. Buloqda baliqlar
bor. Xalqning aytishicha avliyo baliq deydi. Baliqlarni yeyish mumkin emas. Bu
joy ziyoratgoh hisoblanib, davlat muhofazasiga olingan. Kata suv chiadi, butun
Nurota ahlini suv bilan ta’minlaydi va buloqda juda ko’p baliqlar mavjud.
Samarqand viloyati Qo’shrabot tumanining Bozorjoy degan qishlog’ida Qo’chqor
ota nomli avliyo bor. O’sha yerdabuloq suvi bor. Buni qarangki u yerdayam xuddi
Nurotadagiday qora baliqlar mavjud. Rivoyat qilishlaricha, bu ikki buloqdagi
baliqlar almashib yurar ekan. Balki hosil berib boqib turgan narsasidanam ayiradi.
2)
Asarning nomi:To’g’rilik xosiyati
Janri:Rivoyat
Aytuvchi: Aliyeva Guli Momo
Yoshi 60
Yozib olingan joyi: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Yozib oluvchi: Xolmo’minov Usmon
Vaqti: 2024-yil 12-iyun
Unday bo’sa, qizim, senga bachchalikdan esimda bor rivoyatdi aytaman, shuni
yozivolasan. Qadim-qadim zamonlarda kunlardan bir kuni bitta odamdi ishidan
g’azablanib qozi qamab qo’yibdi.Qozini bilsang kerak-a? Qozi bu hozir o’zimizdi
milisa, sudyalarga o’xshagan o’sha paytlardagi mansab. Xullas, shu odamdi
qamabdi. Lekin nima ish uchun qamagaani esimda yo’g’akan. Keyin haligi
qamoqdagi odamdi yaqinlari, oila azolari qozini oldiga kebdi-da uni qutqarish

uchun, u devona, kasal odam. Qigan ishiniyam o’zi bilmagan holda qigan. Uni
qo’yibyaring, iltimos. O’zi jinni bo’sa anglamaganda, kechiring, deyishibdi.
Keyin qozi:
-Mayli, agar aytayatgan gaplaring rostanam to’g’ri bo’sa, uni ozod qilay, lekin
oldin jinniligi, devonaligini u odamdi o’zi tan oladi, keyin,-debdi.
Anakayin, qamoqdagi odamdi qarindoshlari, qamoqqa boribdi-da u odamdi
ko’ndirmoqchi bo’bdi. Yalinibdi, yolvoribdi. Ko’ning debdi. Qutulasiz debdi.
Ammo rozi qilomabdi.
-Men soppa-sog’ bo’sam, jinni bo’masam,o’zimdi aqli-hushim joyida bo’b qigan
bo’sam hamja ishdi. Nimaga yolg’on gapirishim kerak. Yolg’on gapirmayman,-
debdi. Ko’nmabdi.
Bu gapdi eshitib turgan odamlari qoziga borib u odamdi qanchalar to’g’riso’zligini
aytibdi. Buni eshitgan qozi shu zahotiyoq odamdi qo’yibyaribdi.
Qissadan hissa qib aytsam, qizim, odam hamisha to’g’ri gapirishi kerak,
aldamaslik kera. Aytadiku ota-bobolar, boshingga qilich kesaya
3)
Asarning nomi:Eng xunuk hakim
Janri. Rivoyat
Aytuvchi: Aliyeva Guli Momo
Yozib olingan joyi: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Yozib oluvchi: Xolmo’minov Usmon
Vaqti: 2024-yil 12-iyun
Nechi yillar oldin, Iskandar Zulqarnayn yashagan paytlarda, Iskandar bu
Aleksandr Makedonskiy silar buni tarixdayam o’tgan bo’sanglar kerak. Ko’p
joylarni bosib olaveribdi, qudratli bo’lib boraveribdi. Bir kuni navbatdagi
boqmoqchi bo’gan joyi bir mustahkam qal’aga to’g’ri kebdi. Qal’ani qamal qibdi
odamlari, o’rab obdi. Shu paytda hammasi yig’in qib o’tirganida vazirlaridan
bittasi :

-Mana shu qal’ada judayam mashhur, dono, har qanday mushkulniyam oson
qiladigan donishmand yashaydi.Yoshlighimda eshitgan edim ustozlarimdan,- deb
aytib qobdi.
Keyin buni eshitganidan so’ng Iskandar podsho odamlariga:
- Shu hakimni, donishmandni topib, nima qilib bo’lsayam meni oldimga
olib kelasilar,- deb buyruq beribdi.
Biron soatlar o’tib odamlari boyagi donishmand hakimni ob kelishibdi.
Iskandar podsho qarasaki, nihoyatda badbashara, xunuk odam turganmishki,
umrida bunday xunuk odamni hali ko’rmagan ekan. Iskandar podsho o’zini
tutolmayam:
-Bunchayam tasqara, qo’rqinchli bo’lmasa, odam zoti shundayam xunuk
bo’lishi mumkinmi?!- devoribdi jirkanib.
Haligi hakim donishmand indamay turibdi-da, keyin sekingina Iskandarga
qarab:
-Sen eng qudratli podsho bo’lsangam insoniy fazilatlardan, qalb ko’zidan
bebahra odam ekansan. To’g’ri men xunukdirman, lekin bu meni zohiriy
ko’rinishim, botinimni, ichim qandayligini sendaqalar ko’rolmaydi degn ekan
4)
Asarning nomi: Attorning qutisi
Aytuvchi: Nazarova Zumrad Momo
Janri Afsona
Yoshi 66
Yozib olingan joyi: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Yozib oluvchi: Xolmo’minov Usmon
Vaqti: 2024-yil 13-iyun
Alifni kaltak deydi
Attorning qutisida ham yuq gaplar
Betga chapti
Bilsa hazil, bilmasa chin.

Bor otanga bor onanga
Igna tashlasang yerga tushmaydi
Oyog’ingni qo’lingda olib yugur
Popugi pasayib qoldi
Tomdan tarasha tushganday
5)
Asar matni: Mehmonning azizligi
Janri: Afsona
Aytuvchi : Nazarova Zumrad momo
Manzil: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Aytuvchining yoshi 66
Ustozlari onasi
Yozib oluvchi: Xolmo’minov Usmon
Yozib olingan vaqt 2024 yil 13 iyun
Qadim zamonlarda, hozirgi davrimizdan ming yillar burun bir podshoni oldiga
unga dushman bo’lgan tomondan ikki yuz kishini asir qilib olib kelishibdi. Podsho
dushman tarafidan bo’gani uchun ulardi hammasini o’ldirishga hukm qibdi. Shu
asirlardi orasida bir yoshgina bolayam bo’gan ekan. Hukmdi eshitgan bola
podshoga qarab shunday debdi;
-Ey podsholarni eng qudratlisi, iltimos, menga bir piyolagina suv bering. Juda
chanqaganman. Shu tashna holimda o’lib ketmay.
Podshoni bolaga rahmi kebdi-da unga suv berishni buyuribdi. Haligi bola bir
piyola suvdi qo’liga ob shunday debdi:
-Bu yerdagi asirlarni hammasi suvsagan. Men suvni faqat o’zim ichsam-da ularga
bermasam, bu odamgarchilikdan bo’lmaydi. Agar ularga bersam, o’zim suvsiz qob
ketaman. Baribir hammamizni o’ldirasiz, bilaman, podshoyim. Shunday ekan,
iltimos sizdan hamma asirlarga suv bering, shu holimizda o’lib ketmaylik.
Podsho bolaning gaplariga ko’nib asirlarni hammasiga suv berishni buyuribdi.
Hamma asirlar suvini ichib bo’gandan keyin boyagi bola o’rnidan turibdi-da
podshoga tazim qib, anakayin debdi:

-Podshoyim avvalo, suv berganingiz uchun sizdan minnatdormiz. Suvingizdi ichib
hammamiz sizni mehmoningiz bo’ldik. Qadimdan mehmondi o’ldirish
insoniylikdanmas, fazli karam odamlariga to’g’ri kemaydi,- debdi.
Shunda podsho bu bolani aqli-zakovatiga, fasohatiga qoyil qob, asirlarni
hammasini o’libdan qutqarib, ozod qiganakan. Bolani esa o’ziga ōğil qivorgan
6)
Asar matni: Dono Hokim
Janri: Afsona
Aytuvchi : Nazarova Zumrad momo
Manzil: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Aytuvchining yoshi 66
Ustozlari onasi
Yozib oluvchi: Xolmo’minov Usmon
Yozib olingan vaqt 2024 yil 13 iyun
Ota-bobolarimizni aytishlaricha, qadim zamonlarda shu Urgut tog’laridan birida
yo’lto’sar o’g’rilar makon qilibogan ekan. Tog’ yonidan o’tayotganm karvonlarni
hujum qilib, tmollarini talab olib, keyin yana tog’larga chiqib ketib yasharkan. Ular
aholiga ko’pdan ko’p azoblar beraveribdi. Narsalarini, buyumlarini tortib
olaveribdi. O’g’ri qaroqchilarni aziyatlaridan to’ygan odamlar shu yerni hokimiga
arz qilishibdi. Bu hokim judayam aqlli, dono, tadbirkorligi bilan xalq orasida juda
mashhur bo’lganakan. O’g’rilarniyam aql-zakovatini ishlatib, hiyla bilan
yo’qotishni o’ylab qo’yibdi. Shundan keyin hokim ko’ppala idishlarni olinbdi-da
ularga har xil ne’matlar, shirinliklar, qandlar, ovqatlar bilan to’ldiribdi. Lekin bu
ne’matlarni bir siri borakan, ya’ni hokim ularni zaharlab qo’yganakan.
Keyin xizmatkorlarini chaqirtiribdi-da bu ovqatlarni bir qo’shni qishloqqa
oborishni buyuribdi.
-Bular qo’shni qishloq hokimiga mendan sovg’a ,sizlarni vazifalaring mana
shularni vaqtida olib borib berish- debdi.
Xizmatkorlar sovg’alarni olib qishloqdan chiqib ketishibdi. Tog’larga
yaqinlashganida qaroqchilar hiokimni odamlarini yo’lini to’sibdi-da ne’matlarni

hammasini olib qo’yishibdi. G’orlariga kelib, idishlarni ochib, mazza qilib
ovqatlarnin yeyishibdi. Qarabsanki, oradan bir fasl vaqt o’tmay hammalari qotib
o’lib qolishibdi.
Shunday qilib qishloq aholisi qaroqchilardan qutulishibdi. Bunga esa hokimni
tadbirkorligi, uddaburonliogi, aqli sabab bo’libdi.
VIII. Xalq maishiy hayoti bilan bog’liq turli rasm-
rusumlar va odatlar tegilmagan
1) Asarning nomi: Erta bahor
Janri: Xalq maishiy hayoti
Aytuvchi: Nazarova Zumrad momo
Yozib olingan joyi: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Yozib oluvchi: Xolmo’minov Usmon
Vaqti: 2024 yil 14 iyun
Hozirlar bunaqa qilinmaydi. Oldin kalxoz bor paytlarda erta bahorda ish
boshlashdan oldin brigadir hamma ishchilarni yig’ib dalani boshida el kattalaridan
duolar olaydi. Keyin qurbonlik qilaydi. Yer unumli bo’lsin, hosilimiz mo’l bo’lsin
degan maqsadda qilinaydi. Keyin qurbonlikdagi go’shtni eldagi, qishloqdagi kam
ta’minlangan oilalarga tarqatilaydi. Ba’zi joylarda bu darveshonayam deyiladi.
2 ) Asarning nomi: Uzoq yōlga chiqqanda
Janri: Xalq maishiy hayoti
Aytuvchi: Nazarova Zumrad momo
Yozib olingan joyi: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Yozib oluvchi: Xolmo’minov Usmon

Vaqti: 2024 yil 14 iyun
Biror xonadondan shu xonadonni vakili uzoq joyga safarga chiqayotganida,
boshqa davlatgami, boshqa viloyatgami, xullas olisroq joyga ketayotganida
orqasidan bir idishda toza suv sepib yuboriladi. Nimaga deganda yo’li suvday toza
bo’lsin, bexatar borib kelsin degan ma’noda. Suv musaffolik ramzi-ku, shungada.
Bu odat qadimdanam bo’lgan. Hoziram turklarda mavjud. O’zimizda esa ko’p
emas.
3) Asarning nomi: Bolaning ilk qadamida
Janri: Xalq maishiy hayoti
Aytuvchi: Nazarova Zumrad momo
Yozib olingan joyi: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Yozib oluvchi: Xolmo’minov Usmon
Vaqti: 2024 yil 14 iyun
Biror bir xonadonda chaqaloq, shu yosh bolalar bo’lsa, U yoshiga to’lib,
keyin birinchi yurishni o’rganmgan paytlarida, ilk qadamlar tashlaganida onasi 7
dona kulcha pishiradi. Keyin yoshi kattaroqlarni, bolalarni chaqiradi. Bolani
oyog’ini orasidan yurib turgan payti shu 7 dona kulchani yumalatadi.
Shirinliklardan chachala qiladi. Bolachalar chachaladan shirinliklarni teradi.
Boyagi kulchalardan beriladi.
4 ) Asarning nomi: Yulduz uchishi haqida
Janri: Xalq maishiy hayoti
Aytuvchi: Nazarova Zumrad momo
Yozib olingan joyi: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Yozib oluvchi: Xolmo’minov Usmon
Vaqti: 2024 yil 14 iyun

Yoshligimizda onam yozda hammamizni olib hovlida supada yotardik
kechasi. Onam ertaklar, maqollar aytib berardi. Onam o’zi sharoiti to’g’ri
kelmaymi bilmadim maktabda 7 sinfgacha o’qigan. Lekin kattadadam rahmatlik
ancha o’ziga to’q odam bo’lgan. Keyin shu tashqarida yotganimizda osmonda biror
bir yulduz uchsa, onam:”Bechoragina yana bir bandani joni uzildi-da. O’zi
rahmatiga olgan bo’lsin” deb xuddi biror yaqini o’lganday xafa bo’lib qolardi.
5) Asarning nomi: Chimildiqdagi sham
Janri: Xalq maishiy hayoti bilan boğliq
Aytuvchi : Nazarova Zumrad momo
Manzil: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Aytuvchining yoshi 66
Ustozlari onasi
Yozib oluvchi: Xolmo’minov Usmon
Yozib olingan vaqt 2024 yil 14 iyun
CHIMILDIQda kelinnikiga kuyov navkarlar kelganida bir xonaga chimildiq
osiladi. Kuyov va kelin kiritiladi. Birinchi bo’lib bir-birlariga oynadan qarashadi.
Keyin shu chimildiqda ikki dona sham yoqiladi. Keyin o’sha sham kuyovnikiga ob
ketiladi. To kuyovni uyiga borgunicha sham o’chirilmasligi kerak. Keyin boyagi
chimildiq kuyovnikiga qo’yiladi. O’sha chimildiq bor xonaga shu ikkita yonib
turgan shamniyam olib kirib qo’yiladi.
X. Ertaklar
Asarning nomi: “Yoriltosh” ertagi
Aytuvchi: Maxsuda aya Salomova
Yozib olingan joyi: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i

Yozib oluvchi:Xolmo’minov Usmon
Vaqti: 2024-yil 21-iyun
Bu ertakni onam aytib berardilar. Nimaga bilmadi lekin yig’lab,ezilib aytib
berardi har safar.Qadimda bir odamni xotini o’libdi-da ikki qizi bilan yolg’iz
qolibdi. Keyin oradan anchavaqt o’tgandan keyin haligi odam uylanibdi. O’gay
ona qizlarga hadeb zulm qilaveribdi. Bir kuni rosa charchagan ezilgan, o’gay onani
zulmidan to’yga katta qiz yig’lab qochib ketibdi. Yugurib ketaveribdi- ketaveribdi.
keyin oldidan bir katta tosh chiqibdi-da haligi qiz toshni ichiga kirib
ketibdi.Orqasidagi o’rim sochini bir parchasi toshni ichidan ko’rinib qolibdi.
Opasini orqasidan singlisi kelayotgan ekan izlab, toshni ichidan chiqib turgan
sochni ko’rib toshga qarab:’’Yoriltosh, yoriltosh, men opamni ko’rayin, diydoriga
to’yayin” deb yig’lar ekan. lekin shuni davomi esimda yo’q. Yo onam aytib
bermaganmi yo esimda yo’qmi bilmadim .
Asarning nomi: Kuygan narsalarni yemaslik haqida
Aytuvchi: Mahmu dov Hasan
Yozib olingan joyi: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Yozib oluvchi:Xolmo’minov Usmon
Vaqti: 2024-yil 21-iyun
Bu hikoyani yoshligimizda bizga onam aytib berganlar.Hikoya emas, menimcha
ertak desa ham bo’ladi. Balki hikoyadir.Hikoyani ma’nosi shundan iboratki:
Qadim-qadim zamonlarda bir xasis boy bo’lgan ekan.Uning boyligi shunchalar
ko’p ekanki, hatto, sanab sanog’iga yetisholmas ekan. O’shancha boy bo’la turib,
xasisligidan xizmatkorlariga oziq-ovqat endi ketishida kuni bilan uning xizmatida
bo’ladi xizmatkorlar. Kechki payt endi qaytishida bolalariga, uydagilarigaoch
qolganligi sababli oziq-ovqat berishni o’rniga ovqatini kuyganini, masalan,
nonlarni kuygani bo’lsa,boshqa narsa bo’lsa, o’sha qoldiqlarni, kuygan qoldiqlarni
berib yuborarkan xasisligidan. Bir ayolning uyida farzandlari, bir necha farzandlari
bor ekan. O’shandayligini bilib turib ham boy o’sha kuygan narsalarni

bervorurarkan, bervorurarkan. Lekin bu ayol o’sha kuygan mahsulotlarni
bolalariga yedirishdan asrab, o’sha bolalariga shunchalik mehribonchilik qilib
boshqa narsa, hatto suv bilan kechki paytni o’tkizsa ham lekin kuygan narsani
farzandlariga bermasakan. Ona shunchalik mehribon, buyuk zotligi shu yerdan
ham ma’lum, Allohning bir bergan yerdagi monjizasi desak bo’ladi onani shu
joyda. Bu kuygan narsalarni uvol bo’lmasin deb yerga ham tashlamay bir katta
daraxtning kovagiga qo’yib ketarkan. Bu holat takrorlanaveribdi-takrorlanaveribdi.
Oradan ancha yillar o’tibdi. Boyagi katta daraxt o’sha kuyganning ta’siridan,
kuygan mahsulotning ta’siridan katta daraxt qurib qolibdi. Onayizor o’ylanib,
mana kuyganning ta’siri. Kuygan organizmga tushsa, odamning ichiga tushganda
nima bo’lardi, farzandlarimning ichiga tushsa nima bo’lardi deb juda bir qayg’uli
holatga tushgan ekan. O’sha narsani bizga onam aytib bergandi va biozni ham
o’sha kuygan mahsulotlarni yeyishdan qatargandi. Masalan, yosh bolalar
kichikligida kuygan narsalar shirin bo’ladi, boshqa-boshqaa deb yeyishga qiziqishi
mumkin, lekin o’shani ham bizga onam qaytaradi. Bundan o’shanday xulosa
chiqarish mumkinligini biz bilsak bo’ladi.
Asarning nomi: “Oqil vazir” ertagi
Aytuvchi: Asad bobo Irisov
Yozib olingan joyi: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Yozib oluvchi:Xolmo’minov Usmon
Vaqti: 2024-yil 21-iyun

Bir borakan, bir yo’g’akan, qadim zamonlarda bitta podshoni bir judayam
chiroyli, uchqur oti borakan. Podsho otini nihoyatda yaxshi ko’raykan. Kunlardan
bir kuni ana shu go’zal va chopqir ot kasallanib qolib, o’libdi. Bundan
g’azablangan podsho otboqarini o’ldirish uchun chaqirtiribdi. Podshoni judayam
dono va oqil bir vaziriyam bo’lgan ekan. Vzair oraga tushib podshoni niyatidan
qaytarmoqchi bo’libdi.
-Podshohim, birpas kutaylik, oldin bu yaramas otboqarning qilgan jinoyatini
qanday natijalar berganini o’ziga aytaylik. aybiga iqror bo’lib, tan ogandan keyin
o’ldirsangiz bo’ladi,- debdi. Keyin otboqarga xuddi g’azablan kishi bo’lib,
shunday debdi:
-Ay, yaramas nonko’r otboqar, seni o’zing qigan jinoyatlaringni, keltirgan
ziyonlaringni bilasanmi? Agar bilmasang, men hozir hammasini birma-bir aytib
beray, aybingni tan osang, o’limdan qutulib, yana ishingdi davom ettirasan,-debdi.
Birinchidan, avvalo sen, podshoni otini yaxshilab boqding, uni o’lishiku naryoqda
tursin, kasal bo’lishiniyam xohlamasiding, lekin ajali yetib o’lib qoldi. balo-qazoni
qaytarib, otni tiriltirishga nimaga kuching yetmadi? Mana shu uchun sen
aybdorsan, to’g’rimi? Ey nonko’r otboqar, aybingni tan ol!
Ikkinchidan, bilamiz otni sen o’ldirmading, umri tugab, qazosi kelib o’ldi, lekin
podshohim sendan gumon qilib, shunday yomon g’zablandiki, tabarruk qo’llariga
qilich olib seni o’ldirmoqchi bo’ldi. Bu ishi bilan butun xalqqa kulgi bo’lishiga sal
qoldi. Buning uchunam, albatta, sen aybdorsan mana shu aybingdiyam tan ol!
Uchinchidan, podshohimiz bir otdi deb seni o’ldirsaydi, butun odamlar:”Palonchi
podsho bitta hayvon deb otboqarini o’z qo’li bilan o’ldiribdi, odamdan hayvondi
ziyod bilibdi, odamzotning qadr-qimmatini yerga urgan “,- deb podshomizga
la’natlar o’qiyidi. nafrat bilan qarayidi, shu bilan podshomizning ulug’ nomi
bulg’anaydi. Bungayam yana sababchi sen bo’layding. Kel, podshomizga uzr ayt,
kechirim so’ra, hamma ayblaringhdi tan ol. Undan keyin podshoyimiz nima
qarorga kelsa, o’zi biladi. Meni gaplarimni tushundingmi, yaramas potboqar?-
debdi.

Shunda podsho tadbirli va oqil vazirining kinoyalari so’zlaridan ta’sirlanib,
qo’lidagi qilichiniyam otib yuboribdi. Otboqarni o’ldirishdan qaytibdi va yana o’z
xizmatiga yuboribdi. Shunday qilib, oqil vazir bir g’azab otiga mingan podshoni
gunoh ishdan to’xtatgan, gunohsiz otboqarni esa o’limdan qutqargan ekan.

Asarning nomi: G'iybat kasri
Aytuvchi: Shodmonoy momo Abdullayeva
Yozib olingan joyi: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Yozib oluvchi:Xolmo’minov Usmon
Vaqti: 2024-yil 21-iyun
Bir borakan, bir yo’g’akanda, uzoq-uzoq davrlarda bir podsho bo’ganakanda,
u podshoni ikkita vaziri borakan. Podsho har ishda shu ikki vazirlariga suyanib ish
qilay. Vazirlardan bittasi juda aqlli, siyosatli kishiyakan. Nima ish aytsa, ziyodi
bilan bajarib kelaykan. Kundan kunga bu vazirdi dovrug’i oshib boryatganidan
narigi vazirdi xasadi kebdi-da, ichi qoralik qilib, podshoni oldiga kebdi-da u
vazirdi o’xshatib yomonlabdi;
-Podshohim , birinchi vazir judayam yomon odam. Sizga yaxshi ko’rinib
olib aslida orqangizdan ish qimoqchi bo’b yuribdi. Sizdan taxtdi, saltanatti ob
qo’ymoqchi u,- debdi. Shunga o’xshash gaplar qibdi. Podsho jim eshitibdi. Keyin
ikkinchi vaziriga qarab:
-Sen hozir boraver. Men uni ertaga saroyga kegan zahoti qamoqqa tiqaman,-
debdi.

Ikkinchi vazir uyiga ketgandan keyin podsho oldiga birinchi vazirini chaqirtiribdi.
Nimaga desak, podsho o’ylab, aql bilan ish ko’raydigan podshoyakanda.
Surishtirmay vazirini qamagisi kemabdi. Birinchi vaziriga qarab so’rabdi:
-Ikkinchi vazir bilan oralaringiz, aloqalaringiz qanday? Kelishib ish
ko’rayapsilarmi?-debdi.
Shunda birinchi vazir muloyimgana qib gap boshlabdi:
-Hamma ishlar yaxshi ketayapti, podshohim. Ikkinchi vazir janoblariyam juda
yaxshi odam. To’g’ri ba’zan mening fikrlarim ularga ma’aqul bo’maydi, lekin
kelishib ishlab yuribmiz. Biroz tillari o’tkir bo’sayam, o’zi juda yaxshi odam, -
debdi haligi vazir. Keyin podsho bu vazirnkyam uyiga jo’natibdi.
Ertasi ertalab saroyga yig’ilibdi yana hamma. Ikkinchi vazir xursand bo’b kebdi-
da birinchi vazirni qamalishini kutib turibdi. Lekin qarasaki, podsho birinchi
vazirga qamoq emas, yangi sarpolar, tillalar berib mukofotlabdi. Ikkinchi vazir esa
ichi qoraligi, yomon niyati uchun 100 darra urdiribdi. Shuni uchunam hech qachon
birovni g’iybat qimaslik kerak. Orqadan ish qimaslik kerak.
Asarning nomi: Kerakli kuyov
Aytuvchi: Qo’chqor ota Tursunov
Yozib olingan joyi: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Yozib oluvchi:Xolmo’minov Usmon
Vaqti: 2024-yil 22-iyun
Bir bor ekan, bir yo’q ekan. Bo’ri bakovul, tulki yasovul ekan. Qarg’a qaqimchi,
chumchuq chaqimchiyakan, xullas qadim-qadim zamonlarda bir odamni nihoyatda
chiroyli, go’zallikda tengi yo’q qizi bo’lganakan. Qizini bo’yi yetib, turmushga

chiqaydigan vaqti kelgandan keyin har tarafdan sovchilar, so’rovchilar kelishdi
boshlabdi. Boylardan hokimlardan, jangchilardan, eh-he necha-necha zo’r-zo’r
pahlavon-pahlavon yigitlardan sovchilar kelibdi. Lekin qiz ularni kuzatar ekanda,
birortasiga rozilik bermabdi. Oxiri otasi:
-Qizim, bilaman meni bir o’zimdi tashab ketding kemaydi. Lekin qiz bola
palaxmondi toshi, bir kun kelib baribir turmushga chiqishi kerak, bolam. Birorta
sovchiga rozilik beraylik, yoki ko’nglingda kimdir bo’lsa, ayt,- debdi.
Qiz o’ylanib turib;
-Mayli otajon, siz kelganlardan eng yaxshi, o’zingizga ma’qul uichtasi saralab
oling. Men keyin shu uchtadan bkittasini tanlayman,- debdi.
Ota yigitlardan uchtasini tanlab olibdi. Qiz yigitlarga “Agar men va otam o’lim
ostida qolsak, faqat bittamizni qutqarish imkoni bo’lganda qay birimizni
qutqarardingiz?” deb savol beribdi. Yigitlardan ikkitasi qizni qutqarishini aytibdi.
Qiz kulib qo’yibdi. Uchinchi yigit uzoq o’ylanib shunday javob qaytaribdi:
-Siz juda aqlli, odobli, go’zal qizsiz. Siz bilan oiyla qurish baxtli hayot kechirish
meniyam orzuyim. Lekin men otangizni qutqarardim. O’zim otasi katta
bo’ganman. Bir umr ota mehriga zor o’sganman. Yana bir otaning o’lishiga qarab
turolmayman,- deb javob beribdi qizga ming xijolatlar bilan.
Qiz uchinchi yigitga qarab:
-Men sizga turmushga chiqaman, Rahmat sizga otamni tanlaganingiz uchun. Men
anchadan beri qidirayotgan odam-sizisz. Men uchun eng qadrli inson otamdir.
Otamni qadrlaydigan, unga chinakam o’g’il bo’loladigan odam- mening yorimdir,-
degan ekan.
Keyin go’zal qiz va yigit oila qurishibdi. Uzoq yillar otalari bilan baxtli hayot
kechirishibdi. Hoziram ularni avlodlari qishlog’imizda yashab kelyaptiyakan.

Asarning nomi: Tuz haqi
Aytuvchi: Qo’chqor ota Tursunov

Yozib olingan joyi: Samarqand viloyati Nurobod tumani Jom qishlog’i
Yozib oluvchi:Xolmo’minov Usmon
Vaqti: 2024-yil 22-iyun
Bir bor ekan, bir yo’q ekan, qadim zamonda uzoq yurtda yetim bir yigit yashagan
ekan. Kunlardan bir kuni yigit baxtini izlab olis safarga otlanibdi. Yo’l yuribdi,
yururibdi, yururibdi, dam olish uchun ma’lum bir vaqt bitta qishloqda to’xtabdi.
Yashab turish uchun shu qishloqlik bir odamni uyidan joy so’rabdi, odam joy
beribdi. Ana undan keyin 1-2 hafta shu uyda yashabdi, xuddi ijarada, kvartirada
turganday turibdi. Keyin yana yo’lida davom etibdi. Oradan ancha vaqtlar o’tib,
taqdir taqozosi bilan shu yetim yigit aqli-zakovati, epchilligi bilan bir viloyatdi
hokimiga vazir bo’libdi. Boyagi qishloqda turgan uyni egasi qiynalib qolgan ekan,
yigitni vazir bo’lganini eshitib balki yordam berib qolar deb boynagi vazirni oldiga
kelibdi. Vazirni ishxonasini oldiga kelsa, eshikdi oldida qo’riblab turadigan haligi
soqchilari qo’pol, qo’rs muomala qilib kirgizmabdi.
-Sen kimsan o’zi, kim bo’libsanki, sen vazirni oldiga kiraman deysan?-debdi.
Shunda bu qishloqlik odam :
-Meni vazir taniydi. Men vazirni oshnasi bo’laman,- debdi. Keyin soqchilar
yana;
-Eyy, sen vazirni qanaqa oshnasi bo’lasan?- deb ustidan kulgan bo’lib so’rabdi.
-Bir paytlar vazir meni uyimda faloncha muddat ijarada turganiydi. Hozir biroz
qiynalib qoldik. Vazir ozgina yordam qilarmikan deb umid bilan keluvdim,- debdi
haligi odam .
Shunda soqchilar yana bu odamni ustidan kulib,:
-Ay sen g’irt ahmoq odam ekansanku.Uyingda ijarada turgani uchun vazir
yordam qiladi deb keldingmi, tavba. Bunaqa bulmag’ur narsalarni bahona qilib
vazirdan pul olaman deguncha bor, uyingga borib, o’z kuningni o’zing ko’r, - deb
odamni ustidan kulib haydavorishibdi.
Tashqaridagi shovqinni eshitgan vazir chiqib nima gapligini so’rabdi. Soqchilar
bo’lgan voqeani aytib beribdi. vazirni jahli chiqib:

-Bekor unday qilibsilar. Bir mazlumni ko’nglini bekorga ranjitibsilar, bizdan
yaxshilik istab kelgan bo’lsa, qo’limizdan keganicha yordam qilishimiz kerak-da, -
debdi va boyagi odamlariga qayerdan bo’lsayam qishloqlik odamni topib kelasilar
deb buyuribdi.
Soqchilar haligi odamni keyin topib kelishibdi. Vazir unga ko’pdan ko’p pullar,
sovg’a-salomlar berib, ko’nglini xush, dimog’ini chog’ qilib jo’natgan ekan.

Asarning matni:

Qichigan yerdan qo’l tushmas

Sotib olish