Dokument ma'lumotlari

Narxi 12000UZS
Hajmi 162.8KB
Xaridlar 0
Yuklab olingan sana 24 Oktyabr 2024
Kengaytma pptx
Bo'lim Kurs ishlari
Fan Iqtisodiyot

Sotuvchi

Bohodir Jalolov

Товар, моддий бойликлар, пул маблағларини инвентаризация қилиш

Sotib olish
ФАРМАЦЕВТИКА ИШИНИ ТАШКИЛ ҚИЛИШ КАФЕДРАСИ Товар, моддий бойликлар, пул маблағларини инвентаризация қилиш Товар - моддий бойликлар ва пул маблағларини инвентаризация қилиш Режа 1. Инвентаризациянинг вазифалари, турлари ва ўтказиш вақти. 2. Инвентаризациянинг асосий қоидалари. 3. Мол-мулкнинг айрим турлари ва молиявий натижаларни инвентаризация қилиш қоидалари. 4. Инвентаризация бўйича солиштириш қайдномаларини тузиш. 5. Инвентаризациядаги фарқларни тартибга солиш ва унинг натижаларини расмийлаштириш тартиби. Инвентаризация – хўжалик воситаларининг қанчалигини аниқлаш, уларни бухгалтерия ҳисоби кўрсаткичлари билан солиштириш. Инвентаризациянинг хўжалик юритувчи субъектларда ўтказиш тартиби Ўзбекистон Республикасини “Бухгалтерия ҳисобот ҳақидаги қонуни”нинг 1 моддасига мувофиқ ишлаб чиқилган. • Инвентаризациянинг мақсадлари, уни ўтказиш қоидалари, тафовутларини тартибга солиш ва унинг натижаларини расмийлаштириш тартиби 19 -сонли БҲМС “Инвентаризацияни ташкил этиш ва ўтказиш” ( ЎзР АВ томонидан 02. 11. 1999 йилда 833-сон билан рўйхатдан ўтказилган) буйруғи асосида олиб борилади. Инвентаризация – қўйидагилар учун ўтказилади: товарлар, идишлар; ёрдамчи материаллар, хомашё; ярим тайёр маҳсулотлар, доривор ўсимликлар хомашёси; қурилиш материаллари, ёқилғи ва ёнилғи; асосий воситалар, тез эскирувчи буюмлар; пул маблағлари, қимматли қоғозлар; ҳаридор, таъминотчилар билан, ҳисобдор шахслар билан, Давлат бюджети ва банк билан ҳисоб-китоблар; ишлаб чиқариш захиралари ва қайсидир сабаблар билан ҳисобга олинмай қолинган мулклар учун. Қуйидаги ҳолларда инвентаризацияни ўтказиш шарт: – мол-мулк ижарага берилганда, сотиб олинганда, сотилганда, давлат тасарруфидан чиқарилганда ва хусусийлаштирилганда; – йиллик молиявий ҳисоботни тузиш олдидан, инвентаризация ҳисобот йилининг 1 октябрдан кечиктирилмай ўтказишдан ташқари. – асосий воситалар ва товар-моддий бойликлар қайта баҳоланганда; – моддий жавобгар шахслар алмашганда; – ўғирлик ёки суистеъмол, шунингдек, бойликларни ишдан чиқариш фактлари аниқланганда; – табиий офатлар, ёнғинлар, фалокатлар ва бошқа фавқулодда вазиятлар юз берганда; – хўжалик юритувчи субъект тугатилганда ва қайта ташкил этилганда. Дорихонада инвентаризациянинг ўтказиш муддатлари: • товар-моддий захиралар бир йилда камида бир марта; • асосий воситалар икки йилда камида бир марта; • кутубхона фондлари беш йилда бир марта; • пул маблағлари, пул ҳужжатлари, бойликлар ва қатъий ҳисобдаги бланклар ҳар ойда бир марта; • ёқилғи-мойлаш материаллари, озиқ-овқат маҳсулотлари ҳар чоракда инвентарланади. Инвентаризация жамоа моддий жавобгарлигида, жамоа раҳбари ўзгарганда, жамоанинг 50% дан ортиқ аъзолари чиқиб кетганда , шунингдек, жамоанинг битта ёки бир нечта аъзоси талаби билан ўтказилади. Ҳисобот йилидаги инвентаризация миқдори, уларни ўтказиш санаси , хўжалик юритувчи субъект раҳбари томонидан белгиланади . Инвентаризацияни ўтказиш учун хўжалик юритувчи субъектлар таркибида доимий ишлайдиган инвентаризация ҳайъати тузилади : • хўжалик юритувчи субъект раҳбари ёки унинг ўринбосари (ҳайъат раиси); • бош бухгалтер; • бошқа ходимлар – фармацевтлар, фармацевт- ассистентлар, муҳандислар, иқтисодчилар; • хўжалик юритувчи субъектнинг ички аудит вакиллари. Доимий ишлайдиган инвентаризация ҳайъатларининг вазифаси : • бойликлар сақланишини таъминлашга доир профилактика ишларини ўтказади, зарурат бўлганда ўз мажлисларида бойликларнинг сақланиши масалалари бўйича цех, бўлим, шўъбалар раҳбарларининг ахборотини тинглайди; • инвентаризация ўтказишни ташкил этади ва ишчи инвентаризация ҳайъатлари аъзоларига йўл-йўриқ беради; • инвентаризация тўғри ўтказилганини назорат тариқасида текширувларни амалга оширади, шунингдек, инвентаризациялар орасидаги даврда сақлаш ва қайта ишлаш жойларида товар-моддий бойликларни танлаб инвентарлашдан ўтказади; • инвентаризация натижалари тўғри чиқарилганини, омборхоналар ва бошқа сақлаш жойларида бойликларни қайта асосий воситаларга ажратиш бўйича таклифлар асосли эканлигини текширади; • зарур ҳолларда: инвентаризацияни ўтказиш қоидалари жиддий бузилганлиги аниқланган хўжалик юритувчи субъект раҳбарининг топшириғига биноан такрорий ялпи инвентаризациялар ўтказади. Ишчи инвентаризация ҳайъатларининг вазифалари: • сақлаш ва ишлаб чиқариш жойларида бойликлар ва пул маблағлари учун инвентаризация ни амалга оширади; • хўжалик юритувчи субъект бухгалтерия билан биргаликда инвентаризация натижаларини аниқлашда иштирок этади; • камомадлар чиқишини ҳисобга олиш, ҳамда табиий йўқотиш меъёрлари доирасида камомадларни ҳисобдан ўчириш бўйича таклифларни ишлаб чиқади; • товар-моддий бойликларни қабул қилиш, сақлаш ва беришни тартибга солиш ва ҳисобга олишни яхшилаш масалалари бўйича таклифлар киритади. Инвентаризацияни ўтказиш қоидалари: 1. Мол-мулкнинг мавжудлигини текширишни бошлашдан олдин инвентаризация ҳайъати энг сўнгги кирим-чиқим ҳужжатларини, моддий воситалар ва пул маблағлари ҳаракати тўғрисидаги ҳисоботларни олиши керак. 2. Инвентаризация ҳайъатининг раиси ҳисоботларга илова қилинган барча кирим-чиқим ҳужжатларига "инвентаризациягача ... (сана)" деб кўрсатган ҳолда виза қўяди. Бу эса, бухгалтерияга ҳисоб маълумотлари бўйича инвентаризацияни бошлаш пайтида мол-мулк қолдиқларини аниқлаш учун асос бўлиб хизмат қилиши керак. Корхонада инвентаризацияни ўтказиш тўғрисидаги буйруқ - сонли (№) буйруқ (қарор, кўрсатма) ___________________ бўйича (ташкилот номи) “ ___” ___________________ 20 _ _ й. ______________________________________ да Инвентаризацияни ўтказиш учун инвентаризация ҳайати тайиланади (доимий амал қилувчи, ишчи) 1. Раиси (лавозими Ф. И. Ш.) ___________________________ ______________________________________________ 2. Ҳайат аъзолари (лавозими, Ф. И. Ш.) ___________________________ ________________________________________________________________ Инвентаризация ўтказилади __________________ ______ ________ (мулк ва молиявий мажбуриятлар) Инвентаризация бошланиши __________________________ (сана) Инвентаризация тамомланиши_________________________ (сана) Инвентаризация сабаблари ___________________________ (текширувлар, моддий-жавобгар шахслар алмашинуви, қайта ҳисоблаш ва бошқа) Инвентаризация материалини бухгарлтерияга кечиктирмасдан топшириш муддати (сана) _______________ 20 _ _ й. Раҳбар Моддий жавобгар шахсларнинг товар-моддий бойликлар бўйича қолдиқларини тасдиқловчи тилхати МОДДИЙ БОЙЛИКЛАР ИНВЕНТАРИЗАЦИЯ РЎЙХАТИ №_______ __________ Тошкент ш. Хос рақам__________ __________ ташкилот тузилиш Кодлар ___________ Инвентаризацияни ўтказиш асоси: ОКУД бўйича (буйруқ, қарор, кўрсатма) 1 - шакл__________ ОКНО_____________ ОКОНХ_____________ ОКПО_____________ Инвентаризация бошланиш санаси_______ Инвентаризация тугаш санаси_________ Асосий воситалар_____________________________________ _________________________________________________ Жойлашган ўрни _____________________________________ _________________________________________________ ТИЛХАТ Инвентаризацияни бошланишидан олдин ҳамма кирим ва чиқим ҳужжатлари товар ҳисоботига киритилган ва ҳисоб бўлимига топширилган. Менинг (бизнинг) жавобгарлигимиз остида келтирилган ҳамма товар ва моддий бойликлар расмийлаштирилган, сафдан чиққанлари харажат ҳисобига ўтказилган. _________ __________ ____________________ (лавозим) (имзо) (имзо расшифровкаси) __________ __________ ____________________ (лавозим) (имзо) (имзо расшифровкаси) _______________________________ Жами: № Товар-моддий бойликлар Ўлчов бирлиги Баҳо, сумма Ҳақиқий бори Бухгалтерия ҳисоби кўрсаткичлари бўйича Номи, тури, нав Номенк- латура номери Ном- лани ши Коди Сони Сум- маси Сони Сум- маси 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Рўйхат бўйича жами: тартиб номерлари сони ______ ( имзо ) Ҳақиқий бор сонларнинг йғиндиси ______________ (имзо) ____________________________________________ Сумма, ҳақиқий сўмлик (имзо) ___________________________________________ ___________________________________________ ________________ Ташкилот номи Моддий бойликлар инвентаризацияси ўтказилишининг тўғрилигини текшириш ДАЛОЛАТНОМАСИ ______________________________________________ (ташкилот, омбор, цех, бўлим ва банк номи) 20 1 _ й “___” да инвентаризация ўтказилган. Комиссия таркиби: Раис__________________________________________ (лавозими, Ф.И.Ш) Текшириш ўтказилди _______________________________ (лавозими, Ф.И.Ш) Аниқланди: _____________________________________ Инвентаризация рўйхати ____________________________ Мулк суммаси ___________ ________________________ № Назорат текши- рувга қўйилади- ган моддий бойликлар номи Инвентаризация рўйхати бўйича Назорат текширувда ҳақиқий борлиги Текширув натижалари Со ни Баҳо Сум ма Сони Баҳо Сум ма Сони Баҳо Сум ма 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11ТЕК ШИРИШ НАТИЖ А ЛА РИ Им золар: Контрол тек ш и ру в ў тк азу вчи ______________________ Инвентари заци я к ом и сси яси раи си _________________ Инвентари заци я к ом и сси яси аъзолари __________ ___ Инвентаризациянинг ў тказилиши б ў йича буйру қ ни бажарилиши назорати КИТОБИ № Ин вен т ў тк ази лаё тга н таш кил , омб ор, б ў л им М о д д и й ж а в о б г а р ш а х с л а р Ф . И . Ш . Буйру қ Ин вен тар иза ция ком исс ияс и тар киб и (ра ис ва аъз ола р фао лия ти ) Б у й р у қ о л и н г а н л и г и ҳ а қ и д а т и л х а т И н в е н т а р и з а ц и я қ и л и н а ё т г а н м у л к н о м и Инвен та- ризаци я бошла -ниши Инвен тариза ция охири (сана) Инвентаризация натижалари Р а ҳ б а р и ят то м о н и д а н та с д и љ ла ш са н ас и Камомад б ў йича к ў рилади ган чоралар санаси Б а ҳ о л а ш Са на № Б у й р у қ б ў й и ч а Ф а к т Б у й р у қ б ў й и ч а Ф а к т Дастлабки натижалар Охирги натижалар Ка мо ма дн и љо пл ан и ш и И ш ни те рг ов ор га нл ар иг а њт ка зи шСан а Суммаси Сан а Суммаси Кам о- мад К ў п чи қ иш Кам о- мад К ў п чи қ иш 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 2 2 Т а р т и б № Н о м е н к л а т у р а Товар- нинг номи Ў л ч о в б и р л и г и С е р и я Нархи ў л ч о в б и р л и г и С е р и я Р ў й х а т б ў й и ч а ҳ а қ и қ и й қ о л д и қ И к к и и н в е н т а р и з а ц и я о р а л и ғ и д а г и к и р и м К и р и м қ о л д и қ б и л а н ( г р . 1 0 + 1 1 ) Чиқим Х у ж ж а т г а а с о с а н қ о л д и ђ и Ҳ а қ и қ и й қ л д и љ Фар қ и Ҳ исоблан- ган табиий й ўқ отиш Ҳ исо бдан чи- қ ари ш Унди- рилга н Ч а к а н а У л г у р ж и Я к к а т а р т и б д а т а й ё р - л а н г а н д о р и л а р у ч у н Т о р т и л г а н , њ л ч а н г а н д о р и л а р у ч у н Ж а ъ м и ( г р . 1 3 + 1 4 ) К а м о м а т О р т и љ ч а Я к к а т а р т и б д а т а й ё р - л а н г а н д о р и л а р у ч у н Т о р т и л г а н , њ л ч а н г а н д о р и л а р н а р х и у ч у н Ж а ъ м и ( г р . 2 0 + 2 1 ) Ч а к а н а н а р х д а У л г у р ж и н а р х д а Ч а к а н а н а р х д а У л г у р ж и н а р х д а 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26Ми қ дорий ҳ исобда турувчи этил спирти, за ҳ арли, наркотик ва камёб дори воситаларининг СОЛИШТИРИШ ҚАЙДНОМАСИ «___»_________ 20 __ йилдаги _________________________ _____ сонли буйру ғ ига биноан (ю қ ори ташкилотнинг номи) «___»_________ 20 __ йилда ў тказилган инвентаризацияда ҳ а қ и қ ий қ олди қ ни солиштирилди. Комиссия таркиби: Раис _________, комиссия хайъати ______________ ва моддий жавобгар шахслар _________ _________ _________ _________ _________ ____ ани қ лади. Инвентаризациянинг ўтказиш олдидан 1) ишчи ҳайъат аъзоларига буйруқ, 2) ҳайъат раисига эса пломбир топширилади, инвентарлаш ҳайъати ишлайдиган бутун иш вақтида пломбир ҳайъат раисида сақланади. Буйруқда инвентаризацияни ўтказишга доир ишни бошлаш ва тугатиш муддатлари белгиланади. • Агар мол-мулкни инвентаризацияси бир неча кун мобайнида ўтказилса, моддий бойликлар сақланаётган хона инвентарлаш ҳайъати кетаётганида муҳрланиши керак. • Инвентаризация ҳайъат ишида танаффус бўлганда (тушлик вақти) рўйхатлар инвентаризация ўтказилаётган ёпиқ хонадаги яшикда (сейфда) сақланади. Асосий воситаларнинг инвентаризацияси Инвентаризациянинг бошлашга қадар қуйидагиларни текшириш зарур: • инвентарь варақчалари, инвентарь дафтарларининг мавжудлиги ва қандай ҳолатдалиги; • техник паспортлар ёки бошқа техник ҳужжатларнинг мавжудлиги ва қандай ҳолатдалиги; • хўжалик юритувчи субъект томонидан ижарага, сақлашга ва вақтинча фойдаланишга топширилган ёки қабул қилинган асосий воситаларга доир ҳужжатларнинг мавжудлиги. • Ҳужжатлар йўқ бўлса, уларнинг олиниши ёки расмийлаштирилишини таъминлаш зарур. Товар-моддий бойликларни инвентаризацияси • Товар-моддий бойликлар инвентаризацияси битта моддий жавобгар шахсда сақланганда ўзининг сақлаш жойлари бўйича кетма-кетликда ўтказилади. • Бойликлар текширилганидан кейин хона эшиги пломбаланади ва ҳайъат ишлаш учун кейинги хонага ўтади. Товар-моддий бойликлар инвентаризация рўйхатига ҳар бир ном бўйича киритилади, бунда: 1) номенклатура рақами; 2) тури; 3) гуруҳи; 4) серияси; 5) нави; 6) миқдори кўрсатилади. Товар-моддий бойликларнинг инвентаризация рўйхатига ҳар бир ном бўйича киритилади, бунда: 1) номенклатура рақами; 2) тури; 3) гуруҳи; 4) серияси; 5) нави; 6) миқдори кўрсатилади. Пул маблағлари, бойликлар ва қатъий ҳисобдаги бланкларнинг инвентаризацияси • Кассанинг инвентаризациясида пул маблағлари ва кассада бўлган бошқа бойликларнинг ҳақиқатда мавжудлиги текширилади. • Қатъий ҳисобдаги бланклар ҳам текширувдан ўтказилади. • Ҳеч қандай ҳужжатлар ёки тилхатлар кассадаги нақд пул қолдиғига киритилмайди. Кассирнинг кассада мазкур хўжалик юритувчи субъектга тегишли бўлмаган пул маблағлари ва бошқа бойликлар борлиги тўғрисидаги баёнотлари эътиборга олинмайди. • Нақд пул маблағларини инвентаризация далолатномасида бойликлар қолдиғи инвентаризация кунида натурада ва ҳисоб маълумотлари бўйича кўрсатилади ва инвентаризация натижаси белгиланади. К ассадаги пул маблағларини текшириш бўйича далолатнома ________________ Ташкилот номи Моддий бойликлар инвентаризация ўтказилишининг тўғрилигини текшириш ДАЛОЛАТНОМАСИ ____________________________________________ (ташкилот, омбор, цех, бўлим ва банк номи) 20 _ _ й “___” да инвентаризация ўтказилган. Комиссия таркиби: Раис__________________________________________ (лавозими, Ф. И. Ш) Текшириш ўтказилди _______________________________ (лавозими, Ф. И. Ш) Аниқланди: __________ ___________________________ Инвентаризация рўйхати ____________________________ Мулк суммаси ___________________________________ Молиявий қўйилмалар (инвестициялар)ни инвентаризациялаш • Молиявий қўйилмаларнинг инвентаризацияси қимматли қоғозларга доир мавжуд харажатлар ва бошқа ташкилотларга берилган қарзлар текширилади. Қимматли қоғозларнинг ҳақиқатда мавжудлиги текширилганда қуйидагилар аниқланади: 1) қимматли қоғозларни тўғри расмийлаштирилгани; 2) қимматли қоғозлар бутлиги; 3) қимматли қоғозлар бўйича олинган даромадларнинг бухгалтерия ҳисобида ўз вақтида ва тўлиқ акс эттирилиши. • Ташкилотда қимматли қоғозлар сақланганида уларни инвентаризацияси кассадаги пул маблағларини инвентаризациялаш билан бир вақтда ўтказилади. Ҳисоб-китобларни инвентаризация қилиш • Банклар билан қарзлар бўйича, бюджет, ҳаридорлар, товар етказиб берувчилар, ҳисобдор шахслар, ишчи ва хизматчилар, депонентлар ҳамда бошқа дебитор ва кредиторлар билан ҳисоб-китобларнинг инвентаризацияси тегишли ҳужжатлар бўйича қолдиқларни аниқлаш ва бухгалтерия ҳисоби, ҳисоб- варақларида қайд этилган суммаларнинг асослилигини синчиклаб текширишга асосланади. Ҳайъат дебитор ва кредиторлар ҳисобварақлари бўйича қарзларнинг пайдо бўлиши, уларнинг ҳақиқийлиги ва шундай бўлган тақдирда, даъво этиш муддатларини ўтказиб юборишда айбдор шахсларни аниқлайди . Инвентаризация бўйича солиштириш қайдномаларини тузиш • Солиштириш қайдномалари инвентаризация пайтида ҳисоб маълумотларида тафовутлар аниқланган бойликлар бўйича тузилади. • Солиштириш қайдномаларида инвентаризация натижалари, яъни бухгалтерия ҳисоби маълумотлари бўйича кўрсаткичлар ва инвентаризация рўйхатлари маълумотлари ўртасидаги тафовутлар акс эттирилади. • Ортиқча ва кам чиққан товар-моддий бойликларни қиймати солиштириш қайдномаларида уларнинг бухгалтерия ҳисобидаги баҳосига мувофиқ келтирилади. Инвентаризациядаги фарқларни тартибга солиш ва инвентаризация натижаларини расмийлаштириш тартиби Инвентаризация пайтида аниқланган бойликларнинг ҳақиқатда мавжудлиги бухгалтерия ҳисоби маълумотларидан фарқлари қуйидагича тартибга солинади: • ортиқча чиққан асосий воситалар, моддий бойликлар, пул маблағлари ва бошқа мол-мулк кирим қилиниши ва тегишлича хўжалик юритувчи субъектнинг молиявий натижаларига ёки бюджет ташкилотининг молиялашни кўпайтиришга қайд этилиши, кейинчалик ортиқча чиқиш сабаблари ва айбдор шахсларни аниқлаш керак; • белгиланган меъёрлар доирасида бойликларнинг йўқолиши хўжалик юритувчи субъектлар раҳбарларининг фармойишига кўра ишлаб чиқариш ва муомала чиқимларига ёки бюджет ташкилотини молиялашни камайтириш ҳисобидан ўчирилади. Табиий йўқотиш меъёрлари ҳақиқатда камомад аниқланган тақдирдагина қўлланиши мумкин. • Инвентаризация натижалари инвентаризация тугаган ойдаги ҳисоб ва ҳисоботда, йиллик инвентаризацияда эса йиллик молиявий ҳисоботда акс эттирилиши керак. • Ҳисобот йилида ўтказилган инвентаризациялар натижаларини маълумотлари инвентаризацияда аниқланган натижалар қайдномасида умумлаштирилади. • Инвентаризация вақтида аниқланган бойликларнинг ҳақиқатда мавжудлиги билан бухгалтерия ҳисоби маълумотлари ўртасидаги тафовутларни тартибга солиш тўғрисидаги таклифлар, кўриб чиқиш учун хўжалик юритувчи субъект раҳбарига тақдим этилади.

Товар, моддий бойликлар, пул маблағларини инвентаризация қилиш

Sotib olish