Yengil atletika musobaqa ishtirokchisi varaqasi qanday tuziladi

Yengil atletika musobaqa ishtirokchisi varaqasi
qanday tuziladi  
MUNDARIJA
KIRISH…………………………………………………………………………….3
I.BOB.YENGIL ATLETIKA MUSOBAQALARINING TASHKILIY TUZI-
LISHI.
1.1. Musobaqa   turini
tanlash………………………………………………………...5
1.2.   Ishtirokchilarni   ro‘yxatdan
o‘tkazish…………………………………………..9
1.3.   Xavfsizlik   va   tartibni   ta'minlash………………………………………………
12
II.BOB.   ISHTIROKCHI VARAQASINING TUZILISHI VA MA'LUMOT-
LAR.
2.1. Ishtirokchi ma'lumotlari…………………………………………………….....16
2.2. Ishtirokchi   sport   turi   va
raqami………………………………………………..19
2.3.   Ishtirokchi   treneri   va   qo‘llab-quvvatlovchi
shaxslar………………………….21
XULOSA...……………………………………………………………………….28
FOYDALANILGAN
ADABIYOTLAR………………………………………...30
1 KIRISH
Yengil   atletika   musobaqa   ishtirokchisi   varaqasi   sport   tadbirlarining
muvaffaqiyatli   o‘tishi   uchun   muhim   hujjatdir.   Ushbu   varaqa   sportchilarni
ro‘yxatdan   o‘tkazish,   musobaqalarni   tashkil   etish   va   natijalarni   to‘g‘ri   qayd   etish
jarayonida zaruriy ma'lumotlarni o‘z ichiga oladi. Yengil atletika sport turi sifatida
jismoniy   kuch,   tezlik,   chidamlilik   va   texnik   mahoratni   talab   qiladi.   Shu   bois,
musobaqalar   davomida   sportchilarning   tayyorgarlik   darajasini   baholash   va   ularni
aniqlashda ishtirokchi varaqasi muhim rol o‘ynaydi 1
.
Varaqada   sportchining   shaxsiy   ma'lumotlari,   masalan,   to‘liq   ismi,   tug‘ilgan
sanasi, jins, millati va sport turi haqida ma'lumotlar joylashtiriladi. Bu ma'lumotlar
sportchilarni   musobaqa  davomida  aniqlash  va  natijalarni   to‘g‘ri   qayd  etish  uchun
zarurdir.   Har   bir   sportchiga   musobaqa   raqami   beriladi,   bu   esa   ularni   musobaqa
davomida   kuzatishda   yordam   beradi.   Raqamlar   nafaqat   ishtirokchilarni
identifikatsiyalashda,   balki   musobaqa   jarayonida   raqobatni   rivojlantirishda   ham
muhimdir.
Ishtirokchi   varaqasida   shuningdek,   sportchining   sog‘liq   holati,   avvalgi
musobaqalardagi  natijalari  va tajribasi  haqida ma'lumotlar  ham  bo‘lishi  zarur. Bu
ma'lumotlar   sportchilarning   tayyorgarlik   darajasini   baholashga   yordam   beradi   va
musobaqa   davomida   xavfsizlikni   ta'minlashda   muhim   rol   o‘ynaydi.
Sportchilarning   sog‘liq   holati   haqida   to‘g‘ri   ma'lumotlar   olish,   jarohatlardan
himoya qilish va musobaqada xavfsizlikni ta'minlashda muhimdir.
Yengil   atletika   musobaqa   ishtirokchisi   varaqasi   nafaqat   ma'lumotlarni
saqlash,   balki   sportchilarni   rag‘batlantirish   va   motivatsiya   berish   uchun   ham
xizmat   qilishi   mumkin.   Tashkilotchilar   sportchilarga   musobaqada   muvaffaqiyat
1
  O‘ zbekiston   Respublikasi   “Jismoniy   tarbiya   va   sport   t o‘g‘ risida”gi   Q onuni.   (1992   yil   14   yanvar)   “Xal q   s o‘ zi”
gazetasi. 2014    19 fevral.
2 qozonishlari uchun zarur bo‘lgan ma'lumotlarni taqdim etishlari va ularni qo‘llab-
quvvatlashlari zarur. Ushbu jarayon sportchilarni o‘z maqsadlariga erishish va o‘z
mahoratlarini   rivojlantirishga   yordam   beradi.Yengil   atletika   musobaqa
ishtirokchisi varaqasi sport tadbirlarining muvaffaqiyatli o‘tishida va sportchilarni
tayyorlash   jarayonida   muhim   ahamiyatga   ega.   Tashkilotchilar   ishtirokchilarni
ro‘yxatdan o‘tkazish jarayonida ushbu varaqani to‘g‘ri tayyorlashlari, sportchilarni
qo‘llab-quvvatlash   va   natijalarni   to‘g‘ri   qayd   etish   uchun   zarur   bo‘lgan
ma'lumotlarni   taqdim   etishlari   zarur.   Musobaqalar   davomida   ishtirokchilar   o‘z
raqobatbardoshligini   oshirish   va   mahoratlarini   sinab   ko‘rish   imkoniyatiga   ega
bo‘ladilar, bu esa sportning rivojlanishiga xizmat qiladi.
Kurs ishining maqsadi:  Yengil atletika musobaqa ishtirokchisi varaqasining
maqsadi  sport  tadbirlarini  tashkil  etishda  muhim  ahamiyatga  ega bo‘lib, bir  qator
asosiy vazifalarni bajaradi. Avvalo, bu varaqa sportchilarni aniqlash va ro‘yxatdan
o‘tkazish   jarayonini   soddalashtiradi.   Har   bir   sportchiga   alohida   raqam   berilishi,
musobaqa   davomida   ishtirokchilarni   kuzatish   va   natijalarni   qayd   etish   imkonini
beradi.   Shuningdek,   varaqa   ishtirokchilarning   shaxsiy   ma'lumotlarini   to‘plash
orqali   ularning   tayyorgarlik   darajasini   va   sog‘liq   holatini   baholashda   yordam
beradi.
Kurs  ishining  vazifasi:   Yengil   atletika  musobaqa   ishtirokchisi   varaqasining
vazifasi   bir   necha   muhim   jihatlarni   o‘z   ichiga   oladi.   Eng   birinchi   vazifa
ishtirokchilarni   aniqlash   va   ro‘yxatdan   o‘tkazishdir.   Har   bir   sportchiga   berilgan
raqam   va   shaxsiy   ma'lumotlar   ularni   musobaqa   davomida   kuzatish   va   natijalarni
to‘g‘ri qayd etishda katta yordam beradi. Boshqa bir vazifa, sportchilarning sog‘liq
holatini baholash va xavfsizlikni ta'minlashdir. Varaqada sportchilar haqida sog‘liq
ma'lumotlari kiritilishi, musobaqa davomida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan xavf-
xatarlarni oldini olishga yordam beradi.
3 Kurs ishining tarkibiy tuzilmasi: Ushbu kurs ishi 2 ta bob, 6 ta reja, xulosa
va foydalanilgan adabiyotlardan iborat.
4 I.BOB.YENGIL ATLETIKA MUSOBAQALARINING TASHKILIY 
TUZILISHI.
1.1.Musobaqa turini tanlash.
Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchi   treneri   va   qo‘llab-quvvatlovchi
shaxslarning   o‘rni   juda   katta.   Trenerlar   va   qo‘llab-quvvatlovchi   shaxslar
ishtirokchining   sportdagi   muvaffaqiyatlari   uchun   asosiy   tayanch   hisoblanadi.
Ularning yordami, maslahatlari va motivatsiyasi sportchining natijalariga bevosita
ta'sir ko‘rsatadi. Yengil atletikada muvaffaqiyatga erishish uchun nafaqat jismoniy
kuch   va   mahorat,   balki   ruhiy   tayyorgarlik   ham   muhim   ahamiyatga   ega.   Shu
sababli,   trenerlar   va   qo‘llab-quvvatlovchilar   ishtirokchining   umumiy
tayyorgarligiga katta ta'sir o‘tkazadi.
Trenerning   roli   yengil   atletika   musobaqalarida   juda   katta.   Trenerlar
sportchilarning jismoniy va ruhiy holatini  kuzatib boradilar, shuningdek, ularning
trening   jarayonlarini   rejalashtiradilar.   Trenerlar   sportchilarga   musobaqaga
tayyorlanish   jarayonida   turli   strategiyalar   va   texnikalar   o‘rgatishadi.   Ular,
shuningdek,   sportchilarga   kerakli   jismoniy   tayyorgarlikni   yaratish   uchun   maxsus
mashqlar   va   rejalarni   ishlab   chiqadilar.   Trenerlar,   shuningdek,   ishtirokchining
kuchli   va   zaif   tomonlarini   tahlil   qilib,   ularni   yaxshilash   uchun   zarur   bo‘lgan
treninglarni ishlab chiqadilar.
Trenerning   roli   faqat   jismoniy   tayyorgarlik   bilan   cheklanmaydi,   balki
sportchining   ruhiy   holatini   ham   boshqaradi.   Yengil   atletika   musobaqalarida
sportchilarning   psixologik   holati   katta   ahamiyatga   ega.   Trenerlar   sportchiga
ishonch   hosil   qilish,   stressni   boshqarish   va   musobaqalarda   yuqori   natijalarga
erishish   uchun   zarur   bo‘lgan   ruhiy   tayyorgarlikni   o‘rgatishadi.   Ko‘pincha,
musobaqalar   oldidan   sportchilar   psixologik   yordamga   muhtoj   bo‘lishadi,   va
trenerlar   bu  holatni   bartaraf   etish  uchun   turli   usullardan  foydalanadilar.  Trenerlar
5 sportchining ishonchini oshirish, stressni kamaytirish va motivatsiyani kuchaytirish
uchun psixologik maslahatlar beradilar.
Trenerlar   ishtirokchilarni   musobaqaga   tayyorlashda   har   bir   sportchining
individual   xususiyatlarini   hisobga   oladilar.   Har   bir   sportchi   o‘ziga   xos   va   uni
tayyorlashda   individual   yondashuv   zarur.   Trener   sportchining   jismoniy
imkoniyatlari, psixologik holati va sportdagi tajribasini inobatga olgan holda mos
trening  rejasini   tuzadi.  Yengil   atletika turlarining  har  biri  o‘ziga xos  texnikalarga
ega   bo‘lib,   trener   har   bir   tur   uchun   maxsus   strategiyalar   ishlab   chiqadi.   Bunda,
masalan,   yugurish,   sakrash,   to‘p   otish   yoki   shparga   otish   kabi   turlarning   har   biri
o‘ziga xos tayyorgarlikni  talab qiladi. Trener har  bir  sportchi uchun eng samarali
usullarni tanlab, treninglarni shu asosda tashkil etadi.
Qo‘llab-quvvatlovchi   shaxslar,   ya'ni   sportchining   oilasi,   do‘stlari   va   boshqa
yaqinlari  ham   yengil   atletika  musobaqalarida  katta  ahamiyatga   ega.  Ularning  roli
nafaqat   sportchi   uchun   ruhiy   yordam   ko‘rsatish,   balki   ularni   musobaqalarga
tayyorlashda   yordam   berishda   ham   katta   ahamiyatga   ega.   Oila   va   do‘stlar
sportchining   ruhiy   holatini   qo‘llab-quvvatlash   orqali,   musobaqalardagi   stressni
kamaytirishga   yordam   beradilar.   Ko‘p   hollarda,   sportchining   muvaffaqiyatlari
uning oilasi va yaqinlarining qo‘llab-quvvatlashiga bog‘liq bo‘ladi.
Sportchining o‘ziga bo‘lgan ishonchi va motivatsiyasi ko‘pincha uning oilasi
va   yaqinlari   tomonidan   ta'minlanadi.   Musobaqalar   oldidan,   sportchiga   qo‘llab-
quvvatlovchi so‘zlar, ijobiy fikrlar va maqsadlar haqida suhbatlar o‘tkazish uning
ruhiy   holatini   yaxshilaydi   va   muvaffaqiyatga   erishishda   yordam   beradi.   Bundan
tashqari,   sportchi   uchun   tayyorlangan   oziq-ovqat   va   dam   olish   sharoitlari   ham
qo‘llab-quvvatlovchi   shaxslarning   mas'uliyatiga   kiradi.   Bularning   barchasi
sportchining   jismoniy   va   psixologik   holatiga   to‘g‘ri   ta'sir   qiladi   va   uning
musobaqalarda yaxshi natijalarga erishishini ta'minlaydi.
6 Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchi   treneri   va   qo‘llab-quvvatlovchi
shaxslarning   birgalikdagi   ishlashi   sportchining   muvaffaqiyatida   hal   qiluvchi   rol
o‘ynaydi.   Ularning   birgalikdagi   harakati   sportchining   eng   yaxshi   natijalarni
ko‘rsatishiga yordam beradi. Trener va qo‘llab-quvvatlovchilarning sportchi bilan
bo‘lgan   munosabati,   ular   orasidagi   ishonch,   hamkorlik   va   tushuncha   musobaqa
jarayonida eng katta natijalarga erishishda muhim ahamiyatga ega.
Yengil   atletikada   muvaffaqiyatga   erishish   uchun   nafaqat   sportchining
individual   mehnati,   balki   uning   atrofidagi   shaxslarning   yordami   ham   muhimdir.
Trenerlar   va   qo‘llab-quvvatlovchilar   sportchiga   kerakli   maslahatlar,   motivatsiya,
va   yordamni   taqdim   etish   orqali   uning   musobaqalarga   tayyorlanishini   va   eng
yuqori   natijalarga   erishishini   ta'minlaydilar.   Shu   tarzda,   yengil   atletika
musobaqalarida   ishtirokchi   treneri   va   qo‘llab-quvvatlovchi   shaxslarning   o‘rni   va
roli   sportchining   muvaffaqiyatiga   to‘g‘ridan-to‘g‘ri   ta'sir   ko‘rsatadi.Musobaqa
turini  tanlash  — bu sport, san'at  yoki  boshqa faoliyatlarda qatnashish  uchun juda
muhim  qarordir. Musobaqalar   turli   xil  ko‘rinishlarda  bo‘lishi  mumkin va  har  biri
o‘ziga   xos   xususiyatlari,   afzalliklari   va   qiyinchiliklari   bilan   ajralib   turadi.   Ushbu
matnda   musobaqa   turini   tanlashda   e'tiborga   olish   kerak   bo‘lgan   asosiy   omillarni
ko‘rib   chiqamiz,   shuningdek,   turli   musobaqalar   haqida   ma'lumot
beramiz.Musobaqa   turini   tanlashda   shaxsiy   qiziqish   va   mahorat   darajasi   muhim
ahamiyatga   ega.   Har   bir   insonning   o‘ziga   xos   qobiliyatlari,   qiziqishlari   va
motivatsiyalari bo‘ladi. Masalan, agar siz futbolni yaxshi ko‘rsangiz va bu sportda
mahoratingiz   yuqori   bo‘lsa,   futbol   musobaqalarida   qatnashish   siz   uchun   qiziqarli
bo‘lishi   mumkin.   Shu   bilan   birga,   agar   siz   san'atga   qiziqsangiz,   san'at
ko‘rgazmalari   yoki   musiqiy   musobaqalar   sizga   mos   kelishi   mumkin.   Qiziqish   va
mahorat   darajasi   musobaqa   tanlashda   asosiy   omillardan   biridir,   chunki   bu   sizga
musobaqalarda muvaffaqiyat qozonishga yordam beradi.
7 Musobaqa   turini   tanlashda   vaqt   va   mablag‘ni   hisobga   olish   zarur.   Ba'zi
musobaqalar   ko‘p   vaqt   va   mablag‘   talab   qilishi   mumkin.   Masalan,   professional
sport musobaqalarida qatnashish uchun muntazam tayyorgarlik, jismoniy va ruhiy
kuch   talab   etiladi.   Shuningdek,   musobaqa   davomiyligi   ham   e'tiborga   olinishi
kerak.   Agar   sizda   cheklangan   vaqt   bo‘lsa,   qisqa   muddatli   musobaqalar   yoki
mahalliy   tadbirlarda   ishtirok   etish   yaxshiroq   bo‘lishi   mumkin.   Mablag‘   masalasi
ham   muhim,   chunki   ba'zi   musobaqalar   qatnashish   uchun   to‘lovlarni   talab   qiladi.
Shu sababli, o‘z imkoniyatlaringizni  baholash  va shunga  mos ravishda  musobaqa
tanlash muhimdir.
Musobaqa   turini   tanlashda   raqobat   muhiti   ham   ahamiyatga   ega.   Ba'zi
musobaqalar   juda   raqobatbardosh   bo‘lishi   mumkin,   bu   esa   qatnashchilar   uchun
stressli   vaziyatlar   yaratishi   mumkin.   Agar   siz   o‘z   mahoratingizni   sinovdan
o‘tkazish   va   raqobatni   yoqtirsangiz,   professional   musobaqalarda   qatnashishni
o‘ylashingiz   mumkin.   Boshqa   tarafdan,   agar   siz   ko‘proq   do‘stona   muhitni   afzal
ko‘rsangiz,   mahalliy   yoki   amaliy   musobaqalarda   ishtirok   etish   yaxshiroq   bo‘lishi
mumkin.   Raqobat   muhiti   musobaqa   tanlashda   muhim   rol   o‘ynaydi,   chunki   bu
sizning qiziqishingiz va motivatsiyangizni oshiradi yoki kamaytirishi mumkin.
Musobaqa   turini   tanlashda   jamoa   yoki   individual   faoliyatni   hisobga   olish
zarur.   Ba'zi   sportlar   va   san'at   turlari   jamoaviy   bo‘lishi   mumkin,   boshqalari   esa
individual.   Agar   siz   jamoaviy   ishni   yoqtirsangiz   va   boshqa   odamlar   bilan   birga
ishlashni   afzal   ko‘rsangiz,   jamoaviy   musobaqalarga   qatnashishni   tanlashingiz
mumkin.   Masalan,   basketbol,   futbolda   jamoa   bilan   birga   ishlash   juda   muhimdir.
Boshqa   tomondan,   agar   siz   mustaqil   ishni   afzal   ko‘rsangiz,   individual
musobaqalarda   qatnashishni   o‘ylashingiz   mumkin.   Bu   sizga   o‘z   mahoratingizga
ko‘proq   e'tibor   berishga   yordam   beradi.Musobaqa   turini   tanlashda   sizning
maqsadlaringizni   belgilash   zarur.   Musobaqalarda   qatnashishdan   nima   maqsad
8 qilayotganingizni   aniqlash   muhimdir.   Agar   siz   professional   sportchi   bo‘lishni
xohlasangiz,   yuqori  darajadagi  musobaqalarda   qatnashish   zarur.  Boshqa   tarafdan,
agar   siz   faqat   ko‘ngil   ochish   va   yangi   tajribalarni   izlayotgan   bo‘lsangiz,   lokal
musobaqalarda   ishtirok   etish   mumkin.   Maqsadlaringiz   musobaqa   tanlashda
yo‘nalish beradi va sizni harakatga keltiradi.
Musobaqa turini tanlashda o‘z sog‘ligingizni hisobga olish zarur. Ba'zi sport turlari
jismoniy   talablarni   oshirishi   mumkin.   Agar   sizda   sog‘liq   muammolari   bo‘lsa,
sizning   tanlovingizni   cheklashi   mumkin.   Sog‘liqni   saqlash   va   sport   faoliyatining
mosligi haqida maslahat olish yaxshi fikrdir. O‘z sog‘lig‘ingizni nazorat qilish va
o‘z   imkoniyatlaringizni   hisobga   olish   musobaqa   tanlashda   muhimdir.Musobaqa
turini   tanlashda   o‘z   atrofingizdagi   odamlar   bilan   maslahatlashish   foydali   bo‘lishi
mumkin.   Do‘stlar,   oilangiz   yoki   murabbiylar   sizga   o‘z   fikrlarini   bildirish   va
maslahat   berish   orqali   qaror   qabul   qilishda   yordam   berishi   mumkin.   Ularning
fikrlari   sizning   tanlovingizni   yanada   to‘g‘ri   qilishga   yordam   beradi.   Shuningdek,
o‘zlaringizni   o‘rganish   va   boshqa   musobaqalarda   ishtirok   etganlarning
tajribalaridan foydalanish ham foydalidir.
Musobaqalar turli xil shakllarda bo‘lishi mumkin, shuning uchun har birining
o‘ziga   xos   jihatlari   va   afzalliklari   bor.   Sport   musobaqalari,   san'at   musobaqalari,
ilmiy   musobaqalar   va   boshqa   ko‘plab   turli   xil   faoliyatlar   mavjud.   Sport
musobaqalari   ichida   futbol,   basketbol,   tennis,   suzish,   atletika   kabi   ko‘plab   turlar
mavjud. Har bir sport turining o‘ziga xos qoidalari va uslublari bor, shuning uchun
tanlovingizni kengaytirishingiz mumkin.
San'at musobaqalari esa rasm, musiqa, raqs va boshqa san'at  turlari bo‘yicha
bo‘lishi   mumkin.   Ushbu   musobaqalarda   qatnashish   ijodiy   qobiliyatlarni
rivojlantirish   va   yangi   tajribalar   orttirish   imkonini   beradi.   San'at   musobaqalarida
9 qatnashish   orqali   siz   o‘z   ijodiy   qobiliyatlaringizni   sinab   ko‘rishingiz   va   yangi
do‘stlar orttirishingiz mumkin.
Ilmiy musobaqalar esa talabalar va ilmiy tadqiqotchilar uchun mo‘ljallangan.
Bu   musobaqalarda   qatnashish   orqali   siz   o‘z   ilmiy   ishlanmalarini   namoyish
qilishingiz va yangi g‘oyalarni muhokama qilishingiz mumkin. Ilmiy musobaqalar
o‘z   sohangizda   muvaffaqiyat   qozonishga   yordam   beradi   va   ko‘plab   imkoniyatlar
yaratadi.Musobaqa   turini   tanlashda   ko‘p   omillarni   hisobga   olish   zarur.   O‘z
qiziqishlaringiz,   mahorat   darajangiz,   vaqt   va   mablag‘   imkoniyatlaringiz,   raqobat
muhiti,   jamoaviy   yoki   individual   faoliyat,   maqsadlaringiz,   sog‘lig‘ingiz   va
atrofingizdagi   odamlar   bilan   maslahatlashish   sizning   tanlovingizga   ta'sir
ko‘rsatadi.   Har   bir   insonning   o‘ziga   xos   qobiliyatlari   va  qiziqishlari   bor,   shuning
uchun   musobaqa   turini   tanlashda   o‘z   imkoniyatlaringizni   baholash   va   o‘z
yo‘nalishingizni aniqlash muhimdir. Musobaqalar sizga yangi tajribalar, do‘stliklar
va   o‘z   mahoratingizni   rivojlantirish   imkonini   beradi.   Shunday   qilib,   to‘g‘ri
musobaqa   turini   tanlash   sizning   kelajagingiz   va   muvaffaqiyatingiz   uchun   muhim
ahamiyatga ega.
1.2. Ishtirokchilarni ro‘yxatdan o‘tkazish.
Yengil atletika musobaqalarida ishtirokchilarni ro‘yxatdan o‘tkazish jarayoni
sport   tadbirlari   tashkil   etishning   muhim   jihatlaridan   biridir.   Bu   jarayon
musobaqalar   oldidan   amalga   oshiriladi   va   unda   ishtirokchilarning   ma'lumotlarini
to‘plash,   ro‘yxatdan   o‘tkazish   va   ularni   musobaqalarga   tayyorlash   kabi   bir   qator
vazifalar   mavjud.   Yengil   atletika   musobaqalari   juda   xilma-xil   bo‘lib,   turli
masofalar  va  turli   sport  turlari,  masalan,  sprint,  marafon,  skok  va to‘siq  yugurish
kabi   yo‘nalishlarni   o‘z   ichiga   oladi.   Har   bir   musobaqa   o‘ziga   xos   qoidalar   va
talablar   bilan   ajralib   turadi,   shuning   uchun   ro‘yxatdan   o‘tkazish   jarayoni   ham   bu
talablar asosida amalga oshiriladi.
10 Ro‘yxatdan   o‘tkazish   jarayoni   birinchi   navbatda   musobaqani   tashkil   etish
rejasini ishlab chiqishdan boshlanadi. Tashkilotchilar musobaqaning o‘tkaziladigan
sanasi,   joyi,   ishtirok   etish   shartlari   va   qoidalarini   belgilashlari   kerak.   Bu
ma'lumotlar ishtirokchilarga yetkazilishi lozim, shunda ular o‘zlarining ro‘yxatdan
o‘tish   jarayonini   boshlashlari   mumkin.   Musobaqa   to‘g‘risidagi   axborot   odatda
rasmiy   veb-saytlar,   ijtimoiy   tarmoqlar   va   sport   tashkilotlari   orqali   e'lon   qilinadi.
Ishtirokchilar   bu   ma'lumotlarni   o‘qib   chiqqandan   so‘ng,   o‘zlarini   ro‘yxatdan
o‘tkazish uchun zarur bo‘lgan hujjatlarni tayyorlashlari kerak.
Ro‘yxatdan o‘tkazish jarayonida ishtirokchilardan bir qator ma'lumotlar talab
qilinadi. Bu ma'lumotlar orasida ishtirokchining to‘liq ismi, tug‘ilgan sanasi, jins,
sportchi   sifatida   tajribasi,   sog‘liq   holati   va   boshqa   muhim   ma'lumotlar   bo‘lishi
kerak.   Ba'zi   musobaqalarda   ishtirokchilar   o‘zlari   qatnashayotgan   sport   turi
bo‘yicha   litsenziyaga   ega   bo‘lishlari   shart.   Shuning   uchun,   ro‘yxatdan   o‘tish
jarayonida   bu   haqda   ham   ma'lumot   to‘planadi.   Odatda   ro‘yxatdan   o‘tish   jarayoni
onlayn shaklda amalga oshiriladi, bu esa jarayonni yanada qulay va tezkor qiladi.
Ishtirokchilar musobaqa uchun belgilangan vaqt ichida ro‘yxatdan o‘tishlari zarur,
aks holda ular musobaqaga qo‘yilmaydi.
Ro‘yxatdan   o‘tish   jarayoni   davomida   ishtirokchilarga   muhim   ma'lumotlar
berilishi   kerak.   Bu   ma'lumotlar   orasida   musobaqa   kuni,   joyi,   vaqt,   ishtirok
etiladigan   turlar   va   musobaqaning   qoidalari   kiritilishi   lozim.   Shuningdek,
ishtirokchilar uchun muhim bo‘lgan xavfsizlik qoidalari ham taqdim etilishi kerak.
Yengil   atletika   musobaqalari   jismoniy   kuch   talab   qiluvchi   faoliyatlar   bo‘lishi
sababli, ishtirokchilarning sog‘lig‘i va xavfsizligini ta'minlash muhimdir. Shu bois,
ishtirokchilar   sog‘liq   holati   haqida   ma'lumot   berishlari   va   zarur   bo‘lsa,   tibbiy
tekshiruvdan o‘tishlari talab qilinishi mumkin.
11 Musobaqa   kunida   ro‘yxatdan   o‘tgan   ishtirokchilarni   aniqlash   uchun   maxsus
tizimlar   va   usullar   qo‘llaniladi.   Odatda,   har   bir   ishtirokchiga   maxsus   raqam
beriladi,   bu   raqam   ishtirokchini   musobaqa   davomida   aniqlashga   yordam   beradi.
Raqamlar odatda musobaqa kunida o‘z vaqtida beriladi va ishtirokchilar ularni o‘z
kiyimlariga   yopishtirishlari   kerak.   Bu   usul   ishtirokchilarni   nazorat   qilish   va
musobaqa natijalarini to‘g‘ri hisoblash uchun muhimdir. Musobaqa davomida har
bir ishtirokchining natijalari qayd etiladi va ular musobaqa tugagandan so‘ng e'lon
qilinadi.
Ro‘yxatdan   o‘tkazish   jarayonida   tashkilotchilar   o‘zlarining   mas'uliyatlarini
bajarishlari va ishtirokchilar uchun qulay shart-sharoitlarni ta'minlashlari zarur. Bu,
o‘z   navbatida,   musobaqaning   muvaffaqiyatli   o‘tishiga   yordam   beradi.
Tashkilotchilar   ro‘yxatdan   o‘tish   jarayonida   yuzaga   kelishi   mumkin   bo‘lgan
muammolarni   hal   qilish   uchun   tayyor   bo‘lishlari   kerak.   Ba'zi   hollarda
ishtirokchilar   o‘z   ma'lumotlarini   noto‘g‘ri   kiritishlari   yoki   ro‘yxatdan   o‘tish
muddatini   o‘tkazib   yuborishlari   mumkin.   Bunday   hollarda   tashkilotchilar
ishtirokchilarga   yordam   berish   va   ularni   muammolarini   hal   qilishda   qo‘llab-
quvvatlashlari muhimdir.
Yengil   atletika   musobaqalarida   ro‘yxatdan   o‘tkazish   jarayoni   sportchilar
uchun   juda   muhimdir,   chunki   bu   ularning   musobaqaga   tayyorgarlik   jarayonining
bir   qismi   hisoblanadi.   Ro‘yxatdan   o‘tish   orqali   sportchilar   o‘z   mahoratlarini
sinovdan   o‘tkazish,   yangi   tajribalar   orttirish   va   boshqa   sportchilar   bilan
raqobatlashish   imkoniyatiga   ega   bo‘ladilar.   Shu   bilan   birga,   ro‘yxatdan   o‘tish
jarayoni   sportchilarni   musobaqaga   tayyorlash   uchun   zarur   bo‘lgan   ma'lumotlarni
to‘plashni osonlashtiradi.
Musobaqa   o‘tkazilishidan   oldin,   tashkilotchilar   ishtirokchilarni   tibbiy
tekshirishdan   o‘tkazishlari   mumkin.   Bu,   ishtirokchilarning   sog‘lig‘ini   nazorat
12 qilish va qiyin vaziyatlardan qochish uchun zarurdir. Tibbiy tekshirish jarayonida
sportchilar sog‘liq holatini baholash, jarohat olish xavfini aniqlash va musobaqaga
tayyorligini baholash imkoniyatiga ega bo‘ladilar. Tashkilotchilar ishtirokchilardan
tibbiy ma'lumotlarni talab qilishi va zarur hollarda tibbiy hujjatlarni taqdim etishni
so‘rashi mumkin.
Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchilarni   ro‘yxatdan   o‘tkazish
jarayonida, shuningdek, sportchilar uchun motivatsiya yaratish muhim ahamiyatga
ega. Tashkilotchilar ishtirokchilarga musobaqada qatnashishning afzalliklari, yangi
tajribalar   va   do‘stliklar   orttirish   imkoniyatlari   haqida   ma'lumot   berishlari   zarur.
Motivatsiya   sportchilarni   musobaqaga   tayyorlashda   va   ularni   musobaqaga   jalb
qilishda   muhim   rol   o‘ynaydi.   Shu   bilan   birga,   ishtirokchilarga   musobaqada
muvaffaqiyat   qozonish   uchun   zarur   bo‘lgan   motivatsion   materiallar,   masalan,
trening dasturlari va maslahatlar taqdim etilishi mumkin.
Ro‘yxatdan  o‘tkazish  jarayoni  tugagach,  musobaqalarni   o‘tkazish  jarayoniga
tayyorgarlik   ko‘riladi.   Musobaqa   joyini   tayyorlash,   sportchilar   uchun   zarur
sharoitlarni   yaratish   va   musobaqa   kunida   barcha   jarayonlarni   muvofiqlashtirish
zarur.   Tashkilotchilar   musobaqa   davomida   ishtirokchilarning   xavfsizligini
ta'minlash   va   musobaqa   natijalarini   to‘g‘ri   qayd   etish   uchun   barcha   choralarni
ko‘rishlari   kerak.   Musobaqa   o‘tkazilishi   bilan   ishtirokchilar   o‘z   mahoratlarini
sinab   ko‘rish   imkoniyatiga   ega   bo‘ladilar   va   bu   jarayon   sportchilar   uchun   yangi
imkoniyatlar   yaratadi.Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchilarni   ro‘yxatdan
o‘tkazish   jarayoni   muhim   va   talabchan   jarayondir.   Bu   jarayon   ishtirokchilarning
tayyorgarlik   darajasini,   sog‘liq   holatini   va   musobaqaga   tayyorgarligini   baholash
imkonini   beradi.   Ro‘yxatdan   o‘tkazish   jarayonini   muvaffaqiyatli   amalga   oshirish
uchun   tashkilotchilar   o‘z   vazifalarini   samarali   bajarishlari,   ishtirokchilarga   qulay
sharoitlar   yaratishlari   va   musobaqada   xavfsizlikni   ta'minlashlari   zarur.
13 Musobaqalar   sportchilar   uchun   yangi   tajribalar,   do‘stliklar   va   o‘z   mahoratlarini
sinab   ko‘rish   imkoniyatini   yaratadi,   shuning   uchun   ro‘yxatdan   o‘tkazish   jarayoni
bu jarayonning ajralmas qismi hisoblanadi.
1.3. Xavfsizlik va tartibni ta'minlash.
Yengil   atletika   musobaqalarida   xavfsizlik   va   tartibni   ta'minlash   —   bu
tadbirning   muvaffaqiyatli   o‘tishi   uchun   muhim   omil   hisoblanadi.   Bunday
musobaqalarda qatnashayotgan sportchilar, murabbiylar, tomoshabinlar va boshqa
ishtirokchilar   uchun   xavfsiz   sharoitlarni   yaratish   tashkilotchilarning   asosiy
vazifalaridan biridir. Musobaqalar turli xil sport turlari, masalan, yugurish, skok va
to‘siq   yugurish   kabi   yo‘nalishlarni   o‘z   ichiga   oladi,   shuning   uchun   har   bir   sport
turi o‘ziga xos xavf-xatarlarni keltirib chiqarishi mumkin. Shu bois, xavfsizlik va
tartibni   ta'minlash   jarayoni   har   bir   musobaqa   uchun   alohida   rejalashtirilishi   va
amalga   oshirilishi   zarur.Xavfsizlikni   ta'minlashning   birinchi   bosqichi   —   bu
musobaqani   o‘tkazish   joyini   tayyorlashdir.   Tashkilotchilar   musobaqa   maydonini
tekshirib,   sportchilar   uchun   xavfsiz   sharoitlar   yaratishlari   zarur.   Maydonning
holati,   zaminning   sifatiga   e'tibor   berish,   to‘siqlar   va   boshqa   elementlarning
xavfsizligini tekshirish muhimdir. Masalan, yugurish yo‘laklarining toza va yuqori
sifatli bo‘lishi, skok uchun zarur bo‘lgan uskunalarning to‘g‘ri o‘rnatilishi va zarur
joylarda   xavfsizlik   to‘siqlarining   mavjudligi   sportchilarni   jarohatlardan   himoya
qiladi.   Musobaqa   o‘tkaziladigan   joyda,   shuningdek,   tomoshabinlar   uchun   xavfsiz
sharoitlarni   ta'minlash   ham   muhimdir.   O‘yin   joyiga   kirish   va   chiqish   joylari,
tomoshabinlar uchun maxsus joylar va xavfsizlik choralari belgilanishi zarur.
Xavfsizlikni   ta'minlashda   sportchilarni   o‘qitish   ham   muhimdir.   Musobaqaga
tayyorgarlik   jarayonida   sportchilar   xavfsizlik   qoidalari   va   tartiblari   bilan
tanishtirilishi   kerak.   Bu,   ularning   musobaqada   xavfsiz   va   tartibli
harakatlanishlariga   yordam   beradi.   Tashkilotchilar   sportchilarga   musobaqa
14 davomida qanday harakat qilishlari, qachon va qanday qilib to‘siqlardan o‘tishlari,
shuningdek,   musobaqa   davomida   yuzaga   kelishi   mumkin   bo‘lgan   xavf-xatarlar
haqida   ma'lumot   berishlari   kerak.   Sportchilarni   o‘qitish   jarayoni   musobaqadan
oldin va musobaqa davomida amalga oshirilishi zarur.
Musobaqa   kunida   xavfsizlikni   ta'minlashda   tibbiy   yordam   ko‘rsatish
xizmatlari   tayyor   bo‘lishi   zarur.   Tibbiy   jamoa   musobaqa   joyida   mavjud   bo‘lishi,
sportchilarning sog‘lik holatini  nazorat  qilish va zarur  hollarda yordam  ko‘rsatish
uchun   tayyor   turishi   kerak.   Tibbiy   xizmatlar   jarohatlar   va   boshqa   sog‘liq
muammolarini   tezda   hal   qilish   imkonini   beradi.   Shuningdek,   musobaqa   joyida
zarur tibbiy uskunalar, masalan, birinchi yordam to‘plami va zarur dori-darmonlar
tayyor   bo‘lishi   kerak.   Tibbiy   yordam   ko‘rsatish   jarayonida   sportchilar   va
tomoshabinlarga   tezda   yordam   berish   maqsadida,   tibbiy   xizmatlarning   joylashuvi
va ularning qidiruv tizimlari haqida ma'lumotlarni taqdim etish muhimdir.
Xavfsizlik va tartibni ta'minlashda musobaqa davomida nazorat qilish tizimini
ishlab   chiqish   muhimdir.   Tashkilotchilar   musobaqa   davomida   xavfsizlikni
ta'minlash   uchun   nazorat   xodimlarini   jalb   qilishlari   zarur.   Ushbu   xodimlar
sportchilarni   va   tomoshabinlarni   kuzatib   borish,   xavfsizlik   qoidalariga   rioya
qilinishini   ta'minlash   va   zarur   hollarda   harakat   qilish   uchun   tayyor   bo‘lishlari
kerak.   Xavfsizlik   xodimlari   musobaqa   joyida   harakatlanishlari,   sportchilar   va
tomoshabinlar orasida to‘g‘ri yo‘l ko‘rsatishlari va zarur hollarda muammolarni hal
qilishlari kerak.
Musobaqa davomida tartibni ta'minlash uchun qoidalar va tartiblarni belgilash
zarur.   Tashkilotchilar   musobaqa   qoidalarini   batafsil   tushuntirishlari   va
sportchilarga   ularni   qabul   qilishlarini   ta'minlashlari   kerak.   Musobaqa   davomida
tartibni   saqlash   uchun   sportchilar   o‘zaro   hurmat   va   raqobat   ruhida   harakat
qilishlari   zarur.   Sportchilar   bir-birlariga   yordam   berishlari,   o‘zaro   hurmat
15 ko‘rsatishlari   va   xavfsizlik   qoidalariga   rioya   qilishlari   lozim.   Bunday   muhit
musobaqaning muvaffaqiyatli o‘tishiga yordam beradi.
Musobaqa   tugagach,   xavfsizlik   va   tartibni   ta'minlash   jarayoni   davom   etadi.
Tashkilotchilar   musobaqa   natijalarini   e'lon   qilishdan   oldin   sportchilar   va
tomoshabinlarning xavfsizligini  ta'minlashlari  kerak. Musobaqa  joyida to‘plangan
odamlar nazorat qilinishi, shuningdek, musobaqa tugagandan so‘ng joyni tozalash
va   xavfsizlikni   ta'minlash   bo‘yicha   choralar   ko‘rish   zarur.   Musobaqa   tugagandan
so‘ng, tashkilotchilar sportchilar va tomoshabinlarga rahmat aytishlari va ularning
ishtirokini qadrlashlari muhimdir.
Yengil   atletika   musobaqalarida   xavfsizlik   va   tartibni   ta'minlash   jarayoni
muhim   ahamiyatga   ega.   Bu   tadbirning   muvaffaqiyatli   o‘tishi,   sportchilarning
sog‘lig‘i   va   xavfsizligini   ta'minlash,   shuningdek,   tomoshabinlar   uchun   qulay
sharoitlar   yaratish   uchun   zarur.   Tashkilotchilar,   sportchilar   va   tomoshabinlar
o‘zaro hurmat va hamkorlikda harakat qilgan holda, musobaqaning yuqori darajada
o‘tishini ta'minlashlari mumkin.
Xavfsizlik   va   tartibni   ta'minlash   jarayonida   sportchilarning   tayyorgarlik
darajasini   ham   hisobga   olish   zarur.   Sportchilar   musobaqaga   tayyorlanish
jarayonida   o‘z   sog‘liq   holatini   va   tayyorgarlik   darajasini   nazorat   qilishlari   zarur.
Shuningdek, ular o‘zlarining xavfsizliklarini ta'minlash uchun zarur bo‘lgan barcha
chora-tadbirlarni  ko‘rishlari  kerak.  Musobaqa  davomida sportchilarning bir-biriga
yordam   berishlari   va   xavfsizlik   qoidalariga   rioya   qilishlari,   musobaqaning
muvaffaqiyatli o‘tishi uchun muhimdir.
Tashkilotchilar   musobaqalar   davomida   sportchilar   va   tomoshabinlar   bilan
ochiq   muloqot   qilishlari   zarur.   Tashkilotchilar   tomoshabinlarga   musobaqa
jarayonida   yuzaga   kelishi   mumkin   bo‘lgan   xavf-xatarlar   haqida   ma'lumot
berishlari, shuningdek, musobaqa davomida qoidalar va tartiblarni tushuntirishlari
16 kerak. Bu ochiq muloqot jarayoni musobaqaning muvaffaqiyatli o‘tishiga yordam
beradi va ishtirokchilar o‘rtasida ishonchni oshiradi.
Yengil   atletika   musobaqalarida   xavfsizlik   va   tartibni   ta'minlash   jarayoni
nafaqat   sportchilar,   balki   tomoshabinlar   uchun   ham   muhimdir.   Tomoshabinlar
musobaqaga   kelganida,   ularga   xavfsiz   sharoitlar   yaratish   va   musobaqadan
maksimal   darajada   zavq   olish   imkoniyatini   berish   zarur.   Buning   uchun
tomoshabinlar uchun maxsus joylar, o‘zaro muloqot va ko‘rsatmalar taqdim etilishi
kerak.   Musobaqa   davomida   tomoshabinlar   xavfsizlik 2
  qoidalariga   rioya   qilishlari
va sportchilarni qo‘llab-quvvatlashlari muhimdir.
Yengil   atletika   musobaqalarida   xavfsizlik   va   tartibni   ta'minlash   jarayoni
ko‘plab   omillarni   o‘z   ichiga   oladi.   Tashkilotchilar,   sportchilar   va   tomoshabinlar
o‘zaro  hamkorlikda  harakat   qilib,  musobaqaning  muvaffaqiyatli   o‘tishiga   yordam
berishi   mumkin.   Xavfsizlikni   ta'minlash,   musobaqa   jarayonida   barcha
ishtirokchilar   uchun   qulay   va   xavfsiz   sharoitlarni   yaratish,   shuningdek,
musobaqaning yuqori darajada o‘tishini ta'minlash uchun muhim ahamiyatga ega.
Bunday tadbirlar sportning rivojlanishiga, sog‘lom raqobat muhitini yaratishga va
sportchilarni   o‘z   mahoratlarini   sinovdan   o‘tkazish   uchun   yangi   imkoniyatlar
yaratishga xizmat qiladi.
II.BOB.   ISHTIROKCHI VARAQASINING TUZILISHI VA
MA'LUMOTLAR.
2.1.Ishtirokchi ma'lumotlari.
2
  2013 yil 25 fevraldagi O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016 yil Rio De Jenero (Brazilya) shaxrida bo’lib o’tadigan
XXXI yozgi olimpiyada va XV Paralimpiya o’yinlariga tayyorgarlik to’g’risidagi PQ 19 23-sonli qarori.
17 Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchi   ma'lumotlari   muhim   ahamiyatga
ega,   chunki   bu   ma'lumotlar   sportchilarni   ro‘yxatdan   o‘tkazish,   musobaqalarni
muvaffaqiyatli   o‘tkazish   va   natijalarni   to‘g‘ri   qayd   etish   jarayonida   muhim   rol
o‘ynaydi. Ishtirokchilar to‘g‘risidagi  ma'lumotlar har  bir musobaqa uchun zaruriy
bo‘lib,   bu   ma'lumotlar   sportchilarni   aniqlash,   musobaqa   davomida   xavfsizlikni
ta'minlash   va   natijalarni   tahlil   qilishda   yordam   beradi.   Ishtirokchilarning
ma'lumotlari o‘z ichiga shaxsiy axborot, sportga oid ma'lumotlar, sog‘liq holati va
boshqa   muhim   jihatlarni   oladi.   Ushbu   ma'lumotlar   musobaqaning   har   bir
bosqichida,   shu   jumladan   ro‘yxatdan   o‘tish,   tayyorgarlik   va   o‘tkazish   jarayonida
kerak bo‘ladi.
Ishtirokchi   ma'lumotlarini   to‘plash   jarayoni   musobaqa   tashkilotchilari
tomonidan   amalga   oshiriladi.   Tashkilotchilar   musobaqa   o‘tkazilishidan   oldin
ishtirokchilarni   ro‘yxatdan   o‘tkazish   uchun   maxsus   forma   yoki   onlayn   platforma
tayyorlaydilar.   Ushbu   forma   orqali   ishtirokchilar   o‘zlari   haqidagi   zaruriy
ma'lumotlarni   kiritadilar.   Bu   ma'lumotlar   orasida   ishtirokchining   to‘liq   ismi,
tug‘ilgan sanasi, jins, millati, sport turi va tajribasi bo‘yicha ma'lumotlar kiritiladi.
Shuningdek,   ishtirokchilar   o‘zlarining   alohida   raqobat   qobiliyatlari,   o‘z
yo‘nalishlari   va   musobaqadagi   maqsadlari   haqida   ham   ma'lumot   berishlari
mumkin. Bunday ma'lumotlar  musobaqada  ishtirok etish 3
  jarayonini  yaxshilashga
yordam beradi va sportchilarni to‘g‘ri yo‘nalishda tayyorlashda muhimdir.
Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchilarni   tanlashda   ularning   sport
mahorati ham hisobga olinadi. Tashkilotchilar ishtirokchilarni o‘z tajribasi, avvalgi
musobaqalardagi natijalari va jismoniy tayyorgarlik darajasi bo‘yicha baholaydilar.
Bu,   o‘z   navbatida,   musobaqaning   raqobatbardoshligini   va   sifatini   ta'minlashga
3
 Kudratov R.K. Yengil atletika. O’quv qo’llanma.    2012y
18 yordam   beradi.   Ishtirokchilarning   ma'lumotlari   nafaqat   musobaqalar   davomida,
balki   murabbiylar,   sport   tashkilotlari   va   boshqa   mutaxassislar   tomonidan   ularni
rivojlantirish va tayyorgarlik jarayonida ham foydalanish uchun juda muhimdir.
Ishtirokchilarni ro‘yxatdan o‘tkazish jarayonida, shuningdek, ularning sog‘liq
holati   va   xavfsizligi   to‘g‘risida   ma'lumotlar   to‘plash   zarur.   Yengil   atletika
musobaqalari   jismoniy   faoliyatni   talab   qiladigan   tadbirlar   bo‘lib,   sportchilar   o‘z
sog‘lig‘ini   va   jismoniy   holatini   doimiy   ravishda   nazorat   qilishlari   zarur.
Tashkilotchilar   ishtirokchilardan   tibbiy   tekshiruvdan   o‘tganlik   to‘g‘risida   hujjat
yoki   ma'lumot   talab   qilishlari   mumkin.   Bu,   musobaqa   davomida   jarohatlardan
qochish   va   sportchilarning   sog‘lig‘ini   ta'minlash   uchun   muhimdir.   Ishtirokchilar
o‘z   sog‘liq   holati   haqida   to‘g‘ri   ma'lumot   berishlari,   agar   ular   avvalgi   jarohatlar
yoki   boshqa   sog‘liq   muammolariga   ega   bo‘lsalar,   bu   haqda   ma'lumot   berishlari
zarur.
Musobaqalar   davomida   ishtirokchilarning   ma'lumotlari   doimiy   ravishda
yangilanib borilishi kerak. Agar sportchi musobaqa davomida o‘z sog‘liq holatini
o‘zgartirsa yoki boshqa muammolar yuzaga kelsa, bu haqda tashkilotchilarga xabar
berilishi   muhimdir.   Shu   bilan   birga,   ishtirokchilar   musobaqa   davomida   o‘z
natijalarini  baholash  va o‘zlarini  rivojlantirish  imkoniyatiga ega bo‘lishlari  uchun
o‘z ma'lumotlarini yangilab turishlari zarur.
Ishtirokchi   ma'lumotlari   musobaqa   natijalarini   qayd   etish   jarayonida   ham
muhimdir.   Musobaqa   tugagach,   tashkilotchilar   har   bir   sportchining   natijalarini
tezda qayd etishlari va e'lon qilishlari kerak. Bu ma'lumotlar ishtirokchilarning o‘z
natijalarini   baholash,   o‘z   mahoratini   rivojlantirish   va   kelgusi   musobaqalarda
qanday   yaxshilanishlar   qilishlari   haqida   fikr   yuritishlariga   yordam   beradi.
Tashkilotchilar   natijalarni   e'lon   qilish   jarayonida   ishtirokchilar   haqidagi
19 ma'lumotlarni   ham   ko‘rsatishlari   mumkin,   masalan,   sportchining   ismi,   natijasi   va
o‘rni haqida ma'lumot berish orqali.
Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchilarni   ro‘yxatdan   o‘tkazish   va
ularning   ma'lumotlarini   to‘plash   jarayoni   nafaqat   musobaqalarning   muvaffaqiyati
uchun   muhimdir,   balki   sportchilarni   rivojlantirish   uchun   ham   zarurdir.
Ishtirokchilar o‘z ma'lumotlarini to‘g‘ri va to‘liq kiritishlari muhimdir, chunki bu,
o‘z navbatida, musobaqaning sifatini oshirish va sportchilarni qo‘llab-quvvatlashga
yordam beradi.
Tashkilotchilar   ishtirokchi   ma'lumotlarini   to‘plashda   zamonaviy
texnologiyalardan   foydalanishlari   mumkin.   Masalan,   onlayn   ro‘yxatdan   o‘tish
tizimlari orqali sportchilar o‘z ma'lumotlarini tez va oson kiritishlari mumkin. Bu
jarayonni   avtomatlashtirish,   vaqtni   tejash   va   ma'lumotlarni   tezda   qayd   etish
imkonini   beradi.   Shuningdek,   onlayn   tizimlar   orqali   ishtirokchilar   o‘z
ma'lumotlarini tekshirish va yangilash imkoniyatiga ega bo‘ladilar.
Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchilarni   ro‘yxatdan   o‘tkazish
jarayonida, shuningdek, sportchilarni motivatsiya qilish muhimdir. Tashkilotchilar
ishtirokchilarga musobaqada qatnashishning afzalliklarini, yangi tajribalar orttirish
va   o‘z   mahoratini   sinovdan   o‘tkazish   imkoniyatlarini   taqdim   etishlari   zarur.   Bu
motivatsiya   sportchilarning   musobaqada   ishtirok   etishga   bo‘lgan   qiziqishini
oshiradi va ularni musobaqaga tayyorlashda yordam beradi.
Ishtirokchi   ma'lumotlarini   to‘plash   jarayoni   musobaqa   o‘tkazish   jarayonida
davom   etadi.  Musobaqa  davomida   sportchilar  o‘z  ma'lumotlarini   yangilashlari   va
natijalarini   baholash   imkoniyatiga   ega   bo‘lishlari   kerak.   Shu   bilan   birga,
sportchilar   o‘z   natijalarini   baholash   va   o‘zlarini   rivojlantirish   uchun   o‘z
ma'lumotlariga murojaat qilishlari mumkin.
20 Musobaqa   tugagach,   ishtirokchilarning   ma'lumotlari   to‘plangan   va
baholangan   bo‘lishi   kerak.   Tashkilotchilar   ishtirokchilarga   o‘z   natijalarini   taqdim
etishlari va o‘zlarining tajribalarini baham ko‘rishlari uchun imkoniyat yaratishlari
muhimdir. Bu, sportchilarni rivojlantirish va kelgusi musobaqalarda muvaffaqiyat
qozonishlariga yordam beradi.
Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchi   ma'lumotlari   sportning
rivojlanishiga,   sportchilarni   tayyorlash   va   ularning   sog‘lig‘ini   nazorat   qilishga
yordam   beradi.   Tashkilotchilar   va   sportchilar   o‘zaro   hamkorlikda   harakat   qilib,
musobaqalarning   muvaffaqiyatli   o‘tishiga   hissa   qo‘shishlari   zarur.   Ishtirokchilar
o‘z  ma'lumotlarini  doimiy ravishda  yangilab  turishlari   va  musobaqada   qatnashish
jarayonida   o‘z   sog‘liklarini   va   tayyorgarlik   darajalarini   nazorat   qilishlari
muhimdir.
Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchilar   to‘g‘risidagi   ma'lumotlar
nafaqat musobaqalarning muvaffaqiyati uchun, balki sportchilarni rivojlantirish va
tayyorlash   jarayonida   ham   muhim   rol   o‘ynaydi.   Tashkilotchilar   va   sportchilar
o‘zaro   hamkorlikda   harakat   qilib,   musobaqalarning   yuqori   darajada   o‘tishini
ta'minlashlari  mumkin. Bunday jarayonlar sportning rivojlanishi, sog‘lom raqobat
muhitini   yaratish   va   sportchilarni   o‘z   mahoratlarini   sinovdan   o‘tkazish   uchun
yangi imkoniyatlar yaratishga xizmat qiladi.
2.2.Ishtirokchi sport turi va raqami.
Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchi   sport   turi   va   raqami   muhim
ahamiyatga ega, chunki bu ikki jihat sportchilarni aniqlash, musobaqalarni tashkil
etish   va   natijalarni   qayd   etishda   asosiy   rol   o‘ynaydi.   Yengil   atletika,   o‘z   ichiga
yugurish,   skok,   to‘siq   yugurish   va   boshqa   bir   qator   sport   turlarini   oladi.   Har   bir
sport turi o‘ziga xos qoidalari va talablariga ega bo‘lib, ishtirokchilarning mahorati
va   tayyorgarlik   darajasini   baholash   imkonini   beradi.   Ishtirokchilarni   ro‘yxatdan
21 o‘tkazish jarayonida sport turi va raqamlarini aniq belgilash muhimdir, chunki bu
musobaqa  davomida  sportchilarni   aniqlash  va  natijalarni   to‘g‘ri   qayd  etish  uchun
zarurdir.
Sport   turi   ishtirokchilarning   qaysi   yo‘nalishda   raqobatlashishini   aniqlaydi.
Masalan,   yugurish   masofalari   (100   metr,   200   metr,   400   metr   va   hokazo),   skok
(qoplama   va   balandlik),   to‘siq   yugurish   (110   metr   to‘siq,   400   metr   to‘siq)   va
boshqa   sport   turlarida   har   bir   sportchi   o‘z   mahoratiga   mos   keladigan   yo‘nalishni
tanlaydi.   Ishtirokchilar   musobaqaga   tayyorgarlik   jarayonida   o‘z   qobiliyatlarini
rivojlantirish   va   sport   turini   mukammal   o‘rganishlari   zarur.   Bu,   o‘z   navbatida,
musobaqada muvaffaqiyat qozonishlariga yordam beradi.
Raqam esa har bir sportchining musobaqa davomida aniqlanishini ta'minlaydi.
Har   bir   ishtirokchiga   musobaqa   o‘tkaziladigan   joyda   maxsus   raqam   beriladi.   Bu
raqam   sportchining   shaxsiy   identifikatori   sifatida   xizmat   qiladi   va   musobaqa
davomida sportchilarni kuzatishda yordam beradi. Raqamlar, odatda, sportchining
o‘z   kiyimiga   yopishtiriladi   va   musobaqa   davomida   ko‘rinib   turishi   kerak.
Raqamlar   sportchilarni   raqobatga   tayyorgarlik   jarayonida   ham   aniqlash   uchun
muhimdir,   chunki   bu   orqali   sportchilar   o‘z   raqobatchilari   bilan   bog‘lanishlari   va
o‘z natijalarini baholashlari mumkin.
Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchi   sport   turi   va   raqami   o‘rtasidagi
bog‘liqlik musobaqaning muvaffaqiyatli o‘tishiga yordam beradi. Har bir sport turi
o‘ziga   xos   qoidalar   bilan   birga,   har   bir   sportchiga   raqobatlashish   imkoniyatini
beradi.   Ishtirokchilar   o‘z   qobiliyatlarini   sinovdan   o‘tkazish   va   o‘z   mahoratlarini
rivojlantirish   uchun   musobaqalarda   qatnashish   imkoniyatiga   ega   bo‘ladilar.   Shu
bilan birga, musobaqalar davomida raqobat muhitini yaratish va sportchilar orasida
sog‘lom raqobatni ta'minlash muhimdir.
22 Musobaqalarda   ishtirokchi   sport   turi   va   raqami   ma'lumotlarining   to‘g‘ri
bo‘lishi,   sportchilarni   aniqlash   va   natijalarni   to‘g‘ri   qayd   etish   uchun   zarur.
Tashkilotchilar   ishtirokchilarning   ma'lumotlarini   to‘g‘ri   kiritishlari   va   musobaqa
davomida   raqobatni   boshqarishlari   kerak.   Har   bir   ishtirokchi   o‘z   raqami   va   sport
turini   bilishi   va   uni   musobaqa   davomida   e'tiborga   olishi   muhimdir.   Bularning
barchasi sportchilarni o‘z mahoratlari va natijalariga asoslangan holda baholashga
yordam beradi.
Musobaqalar   davomida   ishtirokchilar   o‘z   raqobatchilari   bilan   bevosita
muloqot   qilishlari   va   o‘z   natijalarini   bir-birlari   bilan   taqqoslashlari   mumkin.   Bu
jarayon   sportchilarni   o‘z   maqsadlariga   erishish   va   o‘z   mahoratlarini
rivojlantirishga   yordam   beradi.   Raqobat   muhitini   yaratish,   sportchilarni
motivatsiya qilish va  ularning o‘zaro hamkorligini  rivojlantirish musobaqalarning
yuqori darajada o‘tishiga yordam beradi.
Yengil atletika musobaqalarida sport turi va raqami ishtirokchilarning shaxsiy
ma'lumotlari   bilan   birga,   musobaqaning   sifatini   va   muvaffaqiyatini   ta'minlashda
muhim   rol   o‘ynaydi.   Tashkilotchilar   va   sportchilar   o‘zaro   hamkorlikda   harakat
qilib,   musobaqaning   yuqori   darajada   o‘tishini   ta'minlashlari   zarur.   Ishtirokchilar
o‘z  ma'lumotlarini  doimiy ravishda  yangilab  turishlari   va  musobaqada   qatnashish
jarayonida   o‘z   sog‘liklarini   va   tayyorgarlik   darajalarini   nazorat   qilishlari
muhimdir.
Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchi   sport   turi   va   raqami   muhim
ahamiyatga   ega   bo‘lib,  bu   ikki   jihat   sportchilarni   aniqlash,   musobaqalarni   tashkil
etish   va   natijalarni   qayd   etishda   asosiy   rol   o‘ynaydi.   Musobaqalar   davomida   bu
ma'lumotlar   ishtirokchilarning   tayyorgarlik   darajasini,   qobiliyatlarini   baholash   va
kelgusi   musobaqalarda   muvaffaqiyat   qozonishlariga   yordam   beradi.
Tashkilotchilar   va   sportchilar   o‘zaro   hamkorlikda   harakat   qilib,   musobaqalarni
23 muvaffaqiyatli o‘tkazishlari zarur.Yengil atletika musobaqalarida ishtirokchi sport
turi   va   raqami   nafaqat   ishtirokchining   kimligini   belgilab   beradi,   balki   uning
sportdagi   erishgan   yutuqlarini,   muvaffaqiyatlarini   va   tajribalarini   tasdiqlashda
muhim   ahamiyatga   ega.   Har   bir   ishtirokchi   o'zining   sport   raqami   bilan   birga,
qatnashayotgan   turdagi   musobaqaga   mos   ravishda   ro'yxatdan   o'tadi.   Bu   raqam,
asosan, ishtirokchining kimligini tez va oson aniqlash uchun ishlatiladi. Musobaqa
davomida ishtirokchi faqat o'zining raqami yordamida tanib olinadi, va bu raqam,
shuningdek, sportchining kasbiy ma'lumotlari bilan birga, o'zgartirilmas va doimiy
sifatida   saqlanadi.Sport   turi   esa,   o'z   navbatida,   ishtirokchining   musobaqada
qatnashayotgan   yo'nalishini   belgilaydi.   Yengil   atletika   sporti   ko'plab   turlarga
bo'linadi:   yugurish,   sakrash,   to'p   otish,   shparga   otish,   va   boshqalar.   Har   bir   tur,
o'ziga xos qoidalar va talablar bilan ajralib turadi. Yengil atletika musobaqalarida
ishtirok etayotgan  har  bir  sportchi   o'zining  tayyorgarligi, mahorati  va  strategiyasi
bilan  ushbu  turlar  bo'yicha   g'alaba   qozonishga  intiladi.  Har   bir  turdagi  musobaqa
o'zining   maxsus   raqobati   va   ko'rsatkichlariga   ega   bo'lib,  sportchining   qobiliyatini
yanada   ravshanroq   ifodalaydi.Sport   raqami   va   turining   o'zaro   aloqasi   nafaqat
praktika, balki nazariy jihatdan ham muhimdir. Yuqori darajadagi musobaqalarda,
masalan,   olimpiya   o'yinlari   yoki   jahonda   taniqli   chempionatlarga   tayyorgarlik
jarayonida   ishtirokchilar   sport   turiga   qarab,   o'zlariga   mos   bo'lgan   raqamlarni
olishadi.   Bu   raqamlar   ko'pincha   tasodifiy   tarzda   belgilanmaydi,   balki
ishtirokchining   avvalgi   natijalari,   reytingi   yoki   qaysi   davrda   qatnashgani   kabi
omillarga qarab belgilanadi.
2.3.   Ishtirokchi treneri va qo‘llab-quvvatlovchi shaxslar.
Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchi   treneri   va   qo‘llab-quvvatlovchi
shaxslar   sportchilarning   muvaffaqiyatida   muhim   rol   o‘ynaydi.   Trenerlar
sportchilarning   tayyorgarlik   jarayonida   ularni   yo‘naltirishi,   qobiliyatlarini
24 rivojlantirishi va musobaqalarga tayyorlash jarayonida muhim vazifalarni bajarishi
kerak. Trenerlar nafaqat jismoniy tayyorgarlikni ta'minlash, balki ruhiy motivatsiya
berish,   strategiyalar   ishlab   chiqish   va   sportchilarni   musobaqalarda   muvaffaqiyat
qozonishga   tayyorlash   uchun   zarur   bo‘lgan   bilim   va   tajribaga   ega   bo‘lishi
muhimdir. Har  bir  sport turi o‘ziga xos jihatlari  va qoidalari bilan bog‘liq bo‘lib,
trenerlar sportchilarni bu jihatlar bilan tanishtirishlari zarur.
Trenerlar   sportchilarning  jismoniy   tayyorgarliklarini   nazorat   qilishda   muhim
rol   o‘ynaydi.   Ular   individual   trening   rejalari   tuzish,   mashg‘ulotlarni
muvofiqlashtirish   va   sportchilarning   holatini   baholash   orqali   sportchilarning
yuqori   natijalarga   erishishlariga   yordam   berishi   kerak.   Yengil   atletika
musobaqalarida   ishtirok   etadigan   sportchilar   uchun   tayyorgarlik   jarayoni   juda
muhimdir.   Trenerlar   o‘z   sportchilarining   qobiliyatlarini   baholash   va   ularni
rivojlantirish   uchun   zarur   bo‘lgan   individual   yondashuvlarni   ishlab   chiqishlari
lozim.   Har   bir   sportchining   kuchli   va   zaif   tomonlarini   aniqlash,   ularga   mos
ravishda trening dasturlarini tayyorlash va sportchilarni rag‘batlantirish muhimdir.
Trenerlar   shuningdek,   sportchilarning   ruhiy   holatini   ham   nazorat   qilishlari
zarur.   Musobaqa   oldidan   sportchilarning   stress   darajasi   ko‘tarilishi   mumkin,
shuning   uchun   trenerlar   sportchilarni   ruhiy   jihatdan   tayyorlashda   ham   yordam
berishi kerak. Motivatsiya, o‘z-o‘zini baholash va musobaqa oldidagi tayyorgarlik
jarayonida   sportchilarning   ruhiy   holatini   saqlab   turish   trenerlar   uchun   muhim
vazifalardir.   Ular   o‘z   sportchilarini   musobaqalarda   muvaffaqiyat   qozonishlari
uchun zarur bo‘lgan ishonch va motivatsiyani berishlari kerak.
Qo‘llab-quvvatlovchi shaxslar ham yengil atletika musobaqalarida sportchilar
uchun   muhim   ahamiyatga   ega.   Bu   shaxslar   murabbiylar,   ota-onalar,   do‘stlar   va
sport   jamoalari   bo‘lishi   mumkin.   Ularning   vazifasi   sportchilarga   ruhiy   yordam
berish,   motivatsiya   yaratish   va   musobaqalarda   ishtirok   qilishda   qo‘llab-
25 quvvatlashdir.   Sportchilar   uchun   qo‘llab-quvvatlovchi   shaxslar   o‘zaro
munosabatlar   va   jamoaviy   ruhni   rivojlantirishda   muhim   rol   o‘ynaydi.   Ota-onalar
va   do‘stlar   sportchilarning   muvaffaqiyati   uchun   zarur   bo‘lgan   ijobiy   muhitni
yaratishlari   kerak.   Musobaqa   davomida   sportchilar   uchun   qo‘llab-quvvatlovchi
shaxslarning   mavjudligi   ularga   qo‘shimcha   kuch   beradi   va   muvaffaqiyat
qozonishga yordam beradi.
Trenerlar   va   qo‘llab-quvvatlovchi   shaxslar   o‘rtasida   hamkorlik
sportchilarning   muvaffaqiyatida   muhim   rol   o‘ynaydi.   Trenerlar   sportchilarni
tayyorlash jarayonida qo‘llab-quvvatlovchi shaxslar bilan yaqin aloqada bo‘lishlari
zarur.   Ular   birgalikda   sportchilarning   tayyorgarlik   jarayonini   nazorat   qilish,
musobaqalarga   tayyorlash   va   natijalarni   baholashda   yordam   berishlari   kerak.   Bu
hamkorlik sportchilarni qo‘llab-quvvatlash va ularning muvaffaqiyatini oshirishga
yordam beradi.
Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirok   etayotgan   sportchilar   uchun   to‘g‘ri
trener va qo‘llab-quvvatlovchi shaxslar tanlash juda muhimdir. Har bir sportchi o‘z
qobiliyatlariga   mos   keladigan   trenerni   tanlashi   va   o‘ziga   yordam   beradigan
qo‘llab-quvvatlovchi   shaxslarni   jalb   qilishi   zarur.   Bu,   o‘z   navbatida,
sportchilarning   muvaffaqiyatini   oshirishga   yordam   beradi.   Sportchilar   o‘z
trenerlari va qo‘llab-quvvatlovchi shaxslar bilan mustahkam aloqalar o‘rnatishlari,
o‘zaro ishonch va hurmatga asoslangan munosabatlar rivojlantirishlari muhimdir.
Trenerlar   va   qo‘llab-quvvatlovchi   shaxslar   sportchilarning   maqsadlariga
erishishda   muhim   yordam   berishlari   kerak.   Ular   sportchilarni   motivatsiya   qilish,
ularning qobiliyatlarini baholash va tayyorgarlik jarayonida zarur bo‘lgan bilim va
tajribalarni   taqdim   etishlari   lozim.   Musobaqalarda   muvaffaqiyat   qozonish   uchun
sportchilar o‘z maqsadlarini aniqlashlari va o‘z maqsadlariga erishish uchun zarur
26 bo‘lgan   strategiyalarni   ishlab   chiqishlari   zarur.   Trenerlar   va   qo‘llab-quvvatlovchi
shaxslar bu jarayonda muhim rol o‘ynaydi.
Yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchilarni   tayyorlash   jarayonida
sportchilarning   sog‘liq   holatini   nazorat   qilish   ham   muhimdir.   Trenerlar
sportchilarning   jismoniy   holatini   baholash   va   zarur   hollarda   tibbiy   yordam
ko‘rsatish   uchun   hamkorlikda   ishlashlari   kerak.   Tibbiy   xizmatlar   sportchilarni
jarohatlardan himoya qilish va ularning sog‘lig‘ini saqlashda muhim rol o‘ynaydi.
Trenerlar   va   qo‘llab-quvvatlovchi   shaxslar   sportchilarni   tibbiy   tekshirishdan
o‘tkazish, zarur bo‘lsa, tibbiy xizmatlar bilan bog‘lanish va sportchilarning sog‘liq
holatini nazorat qilishlari zarur.
Yengil atletika musobaqalarida ishtirokchilarni tayyorlash jarayoni davomida
trenerlar   va   qo‘llab-quvvatlovchi   shaxslar   o‘rtasida   ochiq   muloqot   va   hamkorlik
bo‘lishi   muhimdir.   Ular   bir-birlariga   o‘z   fikrlarini,   tajribalarini   va   takliflarini
baham ko‘rishlari zarur. Bu jarayon sportchilarning tayyorgarlik darajasini oshirish
va   musobaqalarda   muvaffaqiyat   qozonishlariga   yordam   beradi.   Trenerlar   va
qo‘llab-quvvatlovchi   shaxslar   sportchilarning   o‘zaro   hurmat   va   ishonch   asosida
ishlashlari uchun muhim shart-sharoitlarni yaratishlari zarur.
Umuman   olganda,   yengil   atletika   musobaqalarida   ishtirokchi   treneri   va
qo‘llab-quvvatlovchi shaxslar sportchilarning muvaffaqiyatida muhim ahamiyatga
ega.   Ular   sportchilarni   tayyorlash,   motivatsiya   berish   va   musobaqalarda
muvaffaqiyat qozonishga yordam berish uchun zarur bo‘lgan bilim va tajribaga ega
bo‘lishlari   muhimdir.   Sportchilar   o‘z   trenerlari   va   qo‘llab-quvvatlovchi   shaxslar
bilan   mustahkam   aloqalar   o‘rnatishlari,   o‘zaro   ishonch   va   hurmatga   asoslangan
munosabatlar   rivojlantirishlari   muhimdir. 4
  Bularning   barchasi   sportchilarning   o‘z
4
  2013 yil 25 fevraldagi O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016 yil Rio De Jenero (Brazilya) shaxrida bo’lib o’tadigan
XXXI yozgi olimpiyada va XV Paralimpiya o’yinlariga tayyorgarlik to’g’risidagi PQ 19 23-sonli qarori.
27 maqsadlariga   erishishlari   va   yengil   atletika   musobaqalarida   muvaffaqiyat
qozonishlariga yordam beradi.
28 XULOSA
Yengil   atletika   musobaqa   ishtirokchisi   varaqasi   sport   tadbirlarini   tashkil
etishda   juda   muhim   hujjatdir,   chunki   u   ishtirokchilarning   asosiy   ma'lumotlarini,
ularning   sport   turini,   musobaqadagi   raqamini   va   boshqa   muhim   jihatlarni   o‘z
ichiga   oladi.   Ushbu   varaqa   ishtirokchilarning   muvaffaqiyatini   ta'minlash,
musobaqalar  davomida xavfsizlikni  nazorat  qilish va natijalarni to‘g‘ri  qayd etish
uchun   zarurdir.   Yengil   atletika   musobaqa   ishtirokchisi   varaqasining   tuzilishi   va
mazmuni muhim jihatlar hisoblanadi, chunki bu jarayon musobaqaning sifatini va
sportchilarni tayyorlash jarayonini ham ta'minlaydi.
Varaqada asosiy ma'lumotlar ishtirokchining to‘liq ismi, tug‘ilgan sanasi, jins,
millati,   sport   turi   va   tajribasi   kabi   shaxsiy   axborotlarni   o‘z   ichiga   oladi.   Bu
ma'lumotlar   ishtirokchining   musobaqada   aniqlanishida   va   natijalarini   baholashda
muhim   rol   o‘ynaydi.   Har   bir   sportchi   o‘zining   shaxsiy   raqamini   bilishi   va   ushbu
raqam   musobaqa   davomida   ko‘rinib   turishi   zarur.   Ishtirokchining   raqami
musobaqa joyida sportchini aniqlash va natijalarni to‘g‘ri qayd etish uchun xizmat
qiladi.   Raqamlar   sportchilar   o‘rtasida   raqobatni   rivojlantirish   va   musobaqa
jarayonida aniq nazorat qilish imkonini beradi.
Yengil   atletika   musobaqa   ishtirokchisi   varaqasida   shuningdek,   sportchining
sog‘liq   holati   to‘g‘risida   ma'lumotlar   ham   bo‘lishi   zarur.   Bu,   sportchilarni
jarohatlardan himoya qilish va ularning sog‘lig‘ini nazorat qilishda yordam beradi.
Tashkilotchilar   ishtirokchilardan   tibbiy   tekshiruvdan   o‘tganlik   to‘g‘risida   hujjat
yoki   ma'lumot   talab   qilishlari   mumkin.   Sportchining   sog‘liq   holati   haqida
ma'lumotlar   musobaqa   davomida   yuzaga   kelishi   mumkin   bo‘lgan   xavf-xatarlarni
oldini olishda muhimdir.
Shuningdek,   varaqada   ishtirokchining   sport   tajribasi   va   avvalgi
musobaqalardagi   natijalari   haqida   ma'lumotlar   kiritilishi   mumkin.   Bu,   o‘z
29 navbatida,   sportchining   tayyorgarlik   darajasini   baholashga   yordam   beradi   va
musobaqa   davomida   raqobatbardoshlikni   oshiradi.   Tashkilotchilar
ishtirokchilarning   avvalgi   tajribalarini   hisobga   olishlari   va   ularning   qobiliyatlari
asosida   musobaqani   o‘tkazishda   zarur   bo‘lgan   strategiyalarni   ishlab   chiqishlari
zarur.
Varaqada   musobaqa   vaqti,   joyi   va   boshqa   muhim   ma'lumotlar   ko‘rsatilishi
kerak.   Bu   ma'lumotlar   ishtirokchilarni   musobaqaga   tayyorlashda   va   musobaqa
davomida harakatlanishda yordam beradi. Musobaqa joyi va vaqti ishtirokchilarga
o‘zlarining tayyorgarlik dasturlarini rejalashtirishga yordam beradi va musobaqaga
kelish vaqti haqida aniq ma'lumot beradi.
Yengil   atletika   musobaqa   ishtirokchisi   varaqasi,   shuningdek,   sportchilarni
rag‘batlantirish   va   motivatsiya   berish   maqsadida   muhim   bo‘lishi   mumkin.
Tashkilotchilar   varaqada   sportchilarni   sportda   muvaffaqiyat   qozonishlari   uchun
zarur   bo‘lgan   ma'lumotlarni   taqdim   etishlari   va   maslahatlar   berishlari   muhimdir.
Buning   natijasida,   ishtirokchilar   o‘z   maqsadlariga   erishish   va   o‘z   mahoratlarini
rivojlantirish   uchun   motivatsiya   olishlari   mumkin.Yengil   atletika   musobaqa
ishtirokchisi varaqasi sport tadbirlarining muvaffaqiyatli o‘tishi va sportchilarning
tayyorgarlik   darajasini   oshirishda   muhim   ahamiyatga   ega.   Tashkilotchilar
ishtirokchilarni   ro‘yxatdan   o‘tkazish   jarayonida   ushbu   varaqani   to‘g‘ri
tayyorlashlari,   sportchilarni   qo‘llab-quvvatlash   va   natijalarni   to‘g‘ri   qayd   etish
uchun zarur bo‘lgan ma'lumotlarni taqdim etishlari zarur.
30 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI .
Prezident farmonlari, qarorlari va asarlari :
1.   O‘zbekiston   Respublikasi   Prezidenti   Shavkat   Mirziyoyevning   Oliy
Majlisga murojaatnomasi 29.12.2020 yil.
2.   Mirziyoyev   Sh.M.   “Buyuk   kelajagimizni   mard   va   oliyjanob   xalqimiz
bilan birga quramiz”. – T.: “O‘zbekiston”, 2017
Huquqiy-meyoriy hujjatlar:
3 . O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi. “Toshkent”. 2012.
4 .   O‘zbekiston   Respublikasining   Ta’lim   to‘g‘risida   Qonuni.   2020-yil   23-
sentyabr. O‘RQ-637-son
5.   O‘zbekiston   Respublikasi   oliy   ta’lim   tizimini   2030   yilgacha
rivojlantirish   konsepsiyasini   tasdiqlash   to‘g‘risida.   O‘zbekiston   Respublikasi
Prezidentining PF-5847-son Farmoni. 2019 yil 8 oktabr.
                                      Darslik va o‘quv adabiyotlar.
1. Mirziyoyev   Shavkat   Miromonovich.   Erkin   va   farovon,   demokratik
O‘zbekiston   davlatini   birgalikda   barpo   etamiz.   Sh.M.   Mirziyoyev.   Toshkent
O‘zbekiston, 2016.  
2. SH.Mirziyoyev.   “Qonun   ustuvorligi   va   inson   mafaatlarini   taminlash   yurt
taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” .Toshkent “O‘zbekiston” 2017
3. SH.Mirziyoyev.   “Erkin   vafaravon,demakiratik   O‘zbekiston   davlatni
birgalikda barpo etamiz”. Toshkent “O‘zbekiston” 2017-y 
4. O‘ zbekiston Respublikasi  “Jismoniy tarbiya va sport t o‘g‘ risida”gi   Q onuni.
(1992 yil 14 yanvar) “Xal q  s o‘ zi” gazetasi.  2014     19 fevral.
5. O‘ zbekiston   Respublikasi   “Jismoniy   tarbiya   va   sport   tu g‘ risida”gi   qonuni.
20 17  yil  22 may. Toshkent.
31 6. T.S.Usmonxojayev va boshqalar “Bolalar va o`smirlar sporti mashg`ulotlari
nazariyasi va uslubiyotlari”.  O`quv qo`llanma. Toshkent Ilm-Ziyo. 2006 
7. O’zbekiston   Respublikasining   «Jismoniy   tarbiya   va   sport   to’g’risida»gi
Qonuni. 2000 yil 26 may, yangi taxrirda.
8. O’zbekiston   Respublikasi   Prezidentining   “O’zbekiston   Respublikasida
bolalar   sportini   rivojlantirish   jamg’armasini   tuzish   to’g’risida»gi   Farmoni.   24
oktyabr 2002 yil.
9. 2013 yil 25 fevraldagi O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016 yil Rio De
Jenero (Brazilya) shaxrida bo’lib o’tadigan XXXI yozgi olimpiyada va XV Paralimpiya
o’yinlariga tayyorgarlik to’g’risidagi PQ 19 23-sonli qarori.
10. Andris   E.R.,   Kudratov   R.K.   Yengil   atletika   o’quv     qo’llanma.   Toshkent
1998 y
11. Arzumanov   G.G.,   Malixina   L.A.,   Martinova   N.B.   Lyogkaya   atletika   v
Uzbekistane.  T., «Medisina». 1988 g.
12. Kudratov R.K. Yengil atletika. O’quv qo’llanma.    2012y
13. Legkaya  atletika. Uchebnik dlya institutov fizicheskoy  kulturq. Pod.   obsh.
red. N.G.Ozolina i V.I.Voronkina., Primakova M, FiS. 1989 g.
Elektron ta’lim resurslari
1. Ziyonet ta’lim tarmog‘i  http://www.ziyonet.uz
2. Qidiruv portali  http://www.google.uz
3. Qidiruv portali  http://www.uz
4. Respublika ta’lim portali  http://www.edu.uz
5. Respublika pedagogik ta’lim portali  http://www.pedagog.uz
32

Yengil atletika musobaqa ishtirokchisi varaqasi qanday tuziladi 


 

 

MUNDARIJA

KIRISH…………………………………………………………………………….3

I.BOB.YENGIL ATLETIKA MUSOBAQALARINING TASHKILIY TUZI-

LISHI.

1.1.Musobaqa turini tanlash………………………………………………………...5

1.2. Ishtirokchilarni ro‘yxatdan o‘tkazish…………………………………………..9

1.3. Xavfsizlik va tartibni ta'minlash………………………………………………12

II.BOB. ISHTIROKCHI VARAQASINING TUZILISHI VA MA'LUMOT-

LAR.

2.1.Ishtirokchi ma'lumotlari…………………………………………………….....16

2.2.Ishtirokchi sport turi va raqami………………………………………………..19

2.3. Ishtirokchi treneri va qo‘llab-quvvatlovchi shaxslar………………………….21

XULOSA...……………………………………………………………………….28

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR………………………………………...30


 


 

KIRISH

Yengil atletika musobaqa ishtirokchisi varaqasi sport tadbirlarining muvaffaqiyatli o‘tishi uchun muhim hujjatdir. Ushbu varaqa sportchilarni ro‘yxatdan o‘tkazish, musobaqalarni tashkil etish va natijalarni to‘g‘ri qayd etish jarayonida zaruriy ma'lumotlarni o‘z ichiga oladi. Yengil atletika sport turi sifatida jismoniy kuch, tezlik, chidamlilik va texnik mahoratni talab qiladi. Shu bois, musobaqalar davomida sportchilarning tayyorgarlik darajasini baholash va ularni aniqlashda ishtirokchi varaqasi muhim rol o‘ynaydi[1].

Varaqada sportchining shaxsiy ma'lumotlari, masalan, to‘liq ismi, tug‘ilgan sanasi, jins, millati va sport turi haqida ma'lumotlar joylashtiriladi. Bu ma'lumotlar sportchilarni musobaqa davomida aniqlash va natijalarni to‘g‘ri qayd etish uchun zarurdir. Har bir sportchiga musobaqa raqami beriladi, bu esa ularni musobaqa davomida kuzatishda yordam beradi. Raqamlar nafaqat ishtirokchilarni identifikatsiyalashda, balki musobaqa jarayonida raqobatni rivojlantirishda ham muhimdir.

Ishtirokchi varaqasida shuningdek, sportchining sog‘liq holati, avvalgi musobaqalardagi natijalari va tajribasi haqida ma'lumotlar ham bo‘lishi zarur. Bu ma'lumotlar sportchilarning tayyorgarlik darajasini baholashga yordam beradi va musobaqa davomida xavfsizlikni ta'minlashda muhim rol o‘ynaydi. Sportchilarning sog‘liq holati haqida to‘g‘ri ma'lumotlar olish, jarohatlardan himoya qilish va musobaqada xavfsizlikni ta'minlashda muhimdir.

Yengil atletika musobaqa ishtirokchisi varaqasi nafaqat ma'lumotlarni saqlash, balki sportchilarni rag‘batlantirish va motivatsiya berish uchun ham xizmat qilishi mumkin. Tashkilotchilar sportchilarga musobaqada muvaffaqiyat qozonishlari uchun zarur bo‘lgan ma'lumotlarni taqdim etishlari va ularni qo‘llab-quvvatlashlari zarur. Ushbu jarayon sportchilarni o‘z maqsadlariga erishish va o‘z mahoratlarini rivojlantirishga yordam beradi.Yengil atletika musobaqa ishtirokchisi varaqasi sport tadbirlarining muvaffaqiyatli o‘tishida va sportchilarni tayyorlash jarayonida muhim ahamiyatga ega. Tashkilotchilar ishtirokchilarni ro‘yxatdan o‘tkazish jarayonida ushbu varaqani to‘g‘ri tayyorlashlari, sportchilarni qo‘llab-quvvatlash va natijalarni to‘g‘ri qayd etish uchun zarur bo‘lgan ma'lumotlarni taqdim etishlari zarur. Musobaqalar davomida ishtirokchilar o‘z raqobatbardoshligini oshirish va mahoratlarini sinab ko‘rish imkoniyatiga ega bo‘ladilar, bu esa sportning rivojlanishiga xizmat qiladi.

Kurs ishining maqsadi: Yengil atletika musobaqa ishtirokchisi varaqasining maqsadi sport tadbirlarini tashkil etishda muhim ahamiyatga ega bo‘lib, bir qator asosiy vazifalarni bajaradi. Avvalo, bu varaqa sportchilarni aniqlash va ro‘yxatdan o‘tkazish jarayonini soddalashtiradi. Har bir sportchiga alohida raqam berilishi, musobaqa davomida ishtirokchilarni kuzatish va natijalarni qayd etish imkonini beradi. Shuningdek, varaqa ishtirokchilarning shaxsiy ma'lumotlarini to‘plash orqali ularning tayyorgarlik darajasini va sog‘liq holatini baholashda yordam beradi.

Kurs ishining vazifasi: Yengil atletika musobaqa ishtirokchisi varaqasining vazifasi bir necha muhim jihatlarni o‘z ichiga oladi. Eng birinchi vazifa ishtirokchilarni aniqlash va ro‘yxatdan o‘tkazishdir. Har bir sportchiga berilgan raqam va shaxsiy ma'lumotlar ularni musobaqa davomida kuzatish va natijalarni to‘g‘ri qayd etishda katta yordam beradi. Boshqa bir vazifa, sportchilarning sog‘liq holatini baholash va xavfsizlikni ta'minlashdir. Varaqada sportchilar haqida sog‘liq ma'lumotlari kiritilishi, musobaqa davomida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan xavf-xatarlarni oldini olishga yordam beradi.

Kurs ishining tarkibiy tuzilmasi:Ushbu kurs ishi 2 ta bob, 6 ta reja, xulosa va foydalanilgan adabiyotlardan iborat.

 


 

 


 

[1] O‘zbekiston Respublikasi “Jismoniy tarbiya va sport to‘g‘risida”gi Qonuni. (1992 yil 14 yanvar) “Xalq so‘zi” gazetasi. 2014  19 fevral.