Kelajak soati darsining ssenariysi - Maktabgacha va boshlang'ich ta'lim - Dars ishlanmalar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	10000UZS
Hajmi	9.3MB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	01 Oktyabr 2025
Kengaytma	docx
Bo'lim	Dars ishlanmalar
Fan	Maktabgacha va boshlang'ich ta'lim

Sotuvchi

Marg'uba Lapasova

Ro'yxatga olish sanasi 01 Oktyabr 2025

0 Sotish

Kelajak soati darsining ssenariysi

Sotib olish

“Kelajak soati” 1-mavzu

“Kelajak soati” darsining oliy ta’lim muassalari uchun mashg‘ulot
ssenariysi:
1 -mavzu: “Vatan uchun, millat uchun, xalq uchun”
Dars maqsadi:
O ʻ quvchilarga milliy mustaqillik ahamiyatini anglash,
mustamlaka davri ko ʻ rguliklari,
istiqlol yo ʻ lida jafokash xalqimiz ko ʻ rsatgan matonat,
Yangi O ʻ zbekistonning bunyod etilishida mamlakatimiz Prezidenti olib
borayotgan mustaqil, xalqparvar siyosatning ahamiyati xususida ta ʼ sirli
ma ʼ lumot va ko ʻ nikmalar berish.

✅ Darsdan keyin kutiladigan natijalar:
Talabalarga milliy mustaqillikning ahamiyatini tushuntirish;
Ularda xalqimizning mustamlakalik yillaridagi hayoti haqida tasavvur
paydo qilish;
Talabalarga mustaqillikning mohiyatini, qadrini uqtirish;
Mustaqillikni mustahkamlash uchun mamlakatimiz Prezidenti olib
borayotgan siyosatning ahamiyati haqida bilimlar berish va zarur
ko ʻ nikmalarni shakllantirish.
3. Kutilayotgan natija:
- talabalar istibdod va istiqlolning farqini anglaydi ;
- mustaqillikning qadrini tushunadi;
- mustaqillikni kundalik amaliy ishlar, fidoyilik, masʼuliyat bilan
mustahkamlash zaruratini uqib oladi;
- Prezidentimizning Yangi O ʻ zbekistonni bunyod etish yo ʻ lidagi
xalqparvar siyosati to ʻ g ʻ risida ma ʼ lumot va bilimlarga ega bo ‘ ladi;
- islohotlarga daxldorlik, Vatan va millat taqdiri uchun javobgarlik, faol
fuqarolik pozitsiyasini namoyon qilish ko ʻ nikmalari shakllanadi.
?????? Dars hamkori: Qori Niyoziy nomidagi milliy tarbiya instituti
xodimlari. www.milliytarbiya.uz
??????️ Dars davomiyligi: 45 daqiqa.
?????? ‍?????? Tavsiya etilgan mashg‘ulot shakli: bilim beruvchi suhbat, video
parchalar, zamona qahramoni yoki mashhur kishilar intervyulari, o‘yin
elementlari va qo‘shimcha materiallardan foydalanishni nazarda tutadi.
?????? Materiallar to‘plami:
- ssenariy;

- uslubiy tavsiyalar;
- videomateriallar;
- interaktiv topshiriqlar;
- taqdimot.
?????? Dars tuzilishi 1 qism. Motivatsion
Darsning birinchi qismining maqsadi – o‘quvchilarning mavzu
muhokamasida faol ishtirok etishlari uchun sharoit yaratishdir.
Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining kelgusi faoliyatiga bo‘lgan motivatsiya
mashg‘ulot mavzusini aks ettiruvchi materialni ko‘rish va muhokama
qilishga asoslanadi.
2-qism. Asosiy
Asosiy qismda o‘quvchilar darsning asosiy ma’nolarini tushunish va
ochib berishga yo‘naltiriladi. Shu maqsadda o‘quvchilarga tasviriy
materialni tahlil qilish, videolarni ko‘rish va bilishga qaratilgan savollar
taklif etiladi.
3-qism. Yakuniy
Dars g‘oyalarini umumlashtirish, mashg‘ulotga yakun yasash.

Dars ssenariysi
Dastlabki 10 daqiqada mavzuning siyosiy-ijtimoiy ahamiyati, Davlat
rahbari tomonidan ayni mavzuga oid amalga oshirilayotgan sa’y-
harakatlar bayon etiladi (prezentatsiya).
?????? 1. KIRISH . Motivatsion qism (10 daqiqa)
Dars boshlanishidan talabalar qarshisidagi ekranda (devorda) davlatimiz
rahbarining quyidagi fikrlari aks etadi:

Aynan mustaqillik tufayli milliy davlatchiligimiz qayta tiklandi. O ʻ zbekiston
yangi tarixiy davrga qadam qo ʻ ydi. Aynan istiqlol tufayli jahon
hamjamiyatidan munosib o ʻ rin egalladik.
Shavkat Mirziyoyev
O ʻ zbekiston Respublikasi Prezidenti

O ʻ qituvchi: Aziz talabalar! Dunyoda nechta til, qancha millat va elat
borligini, ulardan nechtasi o ʻ z istiqloliga erishgani va qay birining
mustaqil davlati borligini bilasizmi?3-4 nafar talaba javobi tinglanadi.
O ʻ qituvchi: Men so ʻ ragan masala insoniyatning eng og ʻ riqli savollaridan
biri. Mana dunyo xaritasiga qaraylik-da, bugungi dunyoda 7 mingga
yaqin tilda gaplashadigan, 2 mingdan ortiqroq xalqlar, millat va elatlar
yashaydi. Ulardan bor-yo ʻ g ʻ i 250 dan ortiqrog ʻ ining o ʻ z davlati bor xolos.
Bu necha foizni tashkil qiladi?!
Talabalar: .. .%ni, ustoz.

O ʻ qituvchi: To ʻ g ʻ ri. Bu har sakkiztadan bir millatgina mustaqil hayot
kechirayapti, bu esa, har 8 ta xalqdan bittasigina o ʻ z davlatiga
ega, deganidir.
Bilasizlarmi, jahonda hali-hamon chinakam mustaqillikni orzu qilib
yashayotgan millatlar, istiqlolini boy berib, aziyat chekayotgan xalqlar va
millatlar oz emas. Masalan, Avstraliya davlati o ʻ z mustaqilligini
nishonlaydigan kunni shu yerning tub aholisi, ya ʼ ni butun mamlakat
aholisining bor-yo ʻ g ʻ i 2 foizini tashkil qiladigan mahalliy kishilar bu
kunni bayram qilmaydilar. Aksincha, ular “ Bu sana bizning
mustaqilligimiz boy berilgan, huquqlarimiz paymol qilingan, davlatimiz

yo ʻ qotilgan va asoratga solinganimiz timsoli bo ʻ lgan kun ” deb
hisoblaydilar. Va shu kuni ular qarshilik namoyishlariga chiqadilar,
Qo ʻ llarida o ʻ zlarining qadimgi bayroqlarini tutadilar, mashinalari, kichik
kema va qayiqlarida qora bayroq hilpiraydi va hokazo. Shu tariqa ular
o ʻ z noroziliklarini turli shakllarda ifodalaydilar.
Mustaqil mamlakatlar orasida aholisi 1,5 milliardlik Xitoy va Hindiston
ham, bor yo ʻ g ʻ i 500 ming fuqarosi bo ʻ lgan Bosniya va Gersogovina ham,
hududi jihatidan nihoyatda katta Rossiya, AQSH, Kanada ham, kichik va
bittagina shahardan iborat Monako, Andorra, Singapur, Vatikan (Rim
shahrining bir bo ʻ lagi) kabi mitti davlatlar ham bor. Ularning har biri
xalqaro munosabatlarning teng huquqli subyekti, BMTning boshqalar
bilan teng a ʼ zosi sifaktida e ʼ tirof qilingan.
O ʻ z davlatiga ega bo ʻ lgan 250dan ortiq halqlardan boshqa
millatlar uchun mustaqillik, o ʻ z davlatiga ega bo ʻ lish hali-hamon orzu,
eng yuksak maqsad bo ʻ lib qolmoqda. Bu butun dunyodagi holat,
bugungi kunning real manzarasidir.
Bizning xalqimiz ham bir necha bor istibdod domiga tushgan,
mustamlakaga aylangan. Va bu mustamlaka zamonlari bir necha o ʻ n
yillardan bir necha asrlarga cho ʻ zilgan. Lekin har gal mustaqillikka
erishgan va o ʻ zining milliy davlatchiligini tiklagan. XX asr oxirida ham
shunday bo ʻ ldi, Vatanimiz mustaqillikka erishdi va milliy davlatchiligini
tikladi. Shu kunlarda biz o ʻ ztgan asrdagi eng katta yutug ʻ imiz –
xalqimizning o ʻ z istiqloliga erishgan kunning 34 yilligini
nishonlamoqdamiz.
Aziz talabalar, ayni shu qutdug ʻ kunda “Istiqlol” va “Mustaqillik” kabi
tushunchalar mazmun-mohiyatini yana bir bor chuqur tushunib
olishingizni istayman. Aytinglarchi “Istiqlol” nima?

“Mustaqillik”tushunchasi nimani anglatadi. Ikkalasii bir narsa
emasmi? Siz shunga qo ʻ shimcha qilingchi yana nimalarni ayta olasiz?
Talabalar javobi

O ʻ qituvchi: Javoblaringiz yaxshi. Aniq aytadigan bo ʻ lsak,
“ istiqlol ” arabcha so ʻ z va u “ ozodlik ” , “ mustaqillik ” , “ erkin bo ʻ lish ” ,
“ inson ” , “ millat ” , davlatning erkin rivojlana olish imkoniyatini
ifodalovchi tushuncha dir. “Istiqlol” so ʻ zi “ mustaqillik ” so ʻ zining o ʻ zagi
hisoblanadi.
ASOSIY QISM. Mustaqillikning qadrini tushuntirish. (25 daqiqa)
Mustaqillikka erishish istiqlolning to ʻ la ma ʼ noda vokelikka aylangani, ya ʼ ni
boshqalarga tobe bo ʻ lmay, o ʻ z erki bilan yashash, o ʻ zini-
o ʻ zi boshqarish va o ʻ z taqdirini o ʻ zi belgilash kabi tamoyillarning to ʻ la
amalga oshganini bildiradi. Istiqlol, asosan, siyosiy jihatdan erkin
bo ʻ lishni anglatadi, mustaqillik – barcha sohalarda to ʻ la ozodlikka
erishilgani, ixtiyori o ʻ zida ekanini ifodalaydi.
Keling hozir asrlar davomida xalqimiz mustaqilligi uchun kurashgan,
davlatchiligimiz yuksalishiga buyuk hissa qo ʻ shgan ajdodlarimizni yodga
olamiz.
Lavhani diqqat bilan tomosha qilib, ajdodlarimiz ismini birma bir aytamiz.

Sunʼiy intellekt yordamida Najmiddin Kubro, Jaloliddin Manguberdi, Amir
Temur kabi ajdodlarimiz siymosi ifodalangan 1 daqiqalik videolavha
namoyish etiladi. Lavha davomida ekranda ko
ʻ ringan qahramonlar ismini
o
ʻ quvchilar aytib boradi.

Undan keyin xuddi shu lavhaning qahramonlar ismi yozilgan varianti
qoʻ yib beriladi. O ʻ quvchilar ismini topolmagan ajdodlarimiz nomini
ikkinchi videolavha orqali bilib oladilar. Videolavha ortida “Kim yurtidan
yovni quvsa, mendirman o
ʻ sha ” qo ʻ shig ʻ i yangrab turadi.

O ʻ qituvchi: Barakalla, ko ʻ plab buyuk ajdodlarimizni yaxshi tanir ekansiz.
Hammalarini doim esda tuting. Chunki ular yurtimiz mustaqilligi uchun,
vatanimiz gullab-yashnashi uchun jonlarini ayamaganlar.
Eʼtibor berganmisiz, biz mustaqillik bayramidan avval qatag ʻ on
qurbonlarini xotirlaymiz. Bu orqali avlodlarga mustaqillikka qancha
qatag ʻ onlar, qurbonlar evaziga erishganimizni uqtirib kelamiz.
Yaqinda ijtimoiy tarmoqlarda yurtimizni paxta qulligidan ozod qilinishi
haqida yaxshi film namoyish etildi. Ko ʻ rganlar bormi?

Talabalar: ha

O ʻ qituvchi: ana o ʻ sha filmda mustabid tuzumning kirdikorlari, oq
paxtaning qora qismati, umri saratonu qahratonda dalada o ʻ tib, yana
kamiga “ o ʻ g ʻ ri, muttaham ” degan isnodga qolgan minglab
yurtdoshlarimiz taqdiri yoritilgan.
Masalan, bugun siz bilan oliygoh auditoriyasida erkin suhbatlashib
o ʻ tiribmiz. Lekin yaqin tarixda ham talabalar va ustozlar sentyabrni paxta
dalalarida kutib olardi.
Biz o ʻ sha filmda o ʻ z taassurotlarini aytgan O ʻ zbekiston xalq artisti
Dilorom Karimova siz aziz talabalar uchun alohida intervyu berganlar,
Keling hozir ularning gaplarini tinglab tomosha qilamiz.

Yangi Oʻ zbekiston bog ʻ ida O ʻ zbekiston xalq artisti Dilorom Karimova
mustaqillik haqida, paxta zahmatlari, bolalarning dalalarda o
ʻ tgan umri
haqida, bu fojialarga hurmatli Prezidentimiz chek qo
ʻ ygani haqida gapirib
bergan videolavha namoyish etiladi. 3 daqiqa.

O ʻ qituvchi: Hozirgina Dilorom opa aytib bergan eski voqealar bugun qora
tushdek eslanadi. Yangi O ʻ zbekistonda hurmatli Prezidentimiz Shavkapt
Mirziyoyevning qat ʼ iy siyosiy irodasi bilan majburiy mehnatga chek
qo ʻ yildi. Inson qadr topdi.
Bugun aholisi 38 million sari ildamlayotgan davlatimiz dunyo
mamlakatlari orasida tashabbuslar, yangilanishlar diyoriga aylandi.
“Yangi O ʻ zbekistonni barpo etish bu shunchaki xohish-istak, subyektiv
hodisa emas, balki tub tarixiy asoslarga ega bo ʻ lgan, mamlakatimizdagi
mavjud siyosiy-huquqiy, ijtimoiy-iqtisodiy, ma ʼ naviy-ma ʼ rifiy vaziyatning
o ʻ zi taqozo etayotgan, xalqimizning asriy orzu-intilishlariga mos, uning
milliy manfaatlariga to ʻ la javob beradigan obyektiv zaruratdir ” .
Ushbu fikrlar Prezidentimizning “Yangi O ʻ zbekiston taraqqiyot
strategiyasi ” kitobining muqaddimasida yozilgan ushbu fikrda muhim va
dolzarb vazifalarni lo ʻ nda va yaxlit ifodalangan.

Qadrli talabalar, Yangi O ʻ zbekiston islohotlari deaganda birinchi
navbatda qaysi o ʻ zgarishlarni sanagan bo ʻ lardingiz?

Talabalar javobi

Menimcha Yangi O ʻ zbekiston farzandlarida quyidagi 4 fazilat albatta
bo ʻ lishi kerak:

1. Milliy qadriyatlar, davlat ramzlari (bayroq, gerb, madhiya) va tarixiy
shaxslarga hurmat bilan qarash;
2. Ona tilida to ʻ g ʻ ri va faxr bilan gapirish;
3. Jamoat ishlarida faol bo ʻ lish;
4. Internetda ko ʻ radigan ma ʼ lumot, roliklarni tanqidiy baholab, nima
to ʻ g ʻ ri va nima noto ʻ g ʻ ri ekanligini tushunish, mustaqil fikrga ega bo ʻ lish.

Aziz talabalar. Mana shu fazilatlar yoshlarimizda qanday namoyon
bo ʻ layapti, deb o ʻ ylaysiz? Keling, bir blis so ʻ rov o ʻ tkazamiz. Auditoriyada
necha kishi bor? ... kishi. Juda yaxshi. “Talabalarda
“1 – islohotlarga daxldorlik;
2 – millat taqdiri uchun masʼuliyat,
3 – faol fuqarolik tuyg ʻ usi zo ʻ r”, deganlar qo ʻ l ko ʻ tarsin.
Hisoblaymiz. Necha kishi ekan? …… ta. Yaxshi.

Endi “Talabalarda xuddi shu sifatlar o ʻ rtacha ”, deganlar qo ʻ l ko ʻ tarsin.
Hisoblaymiz. Necha kishi? …… ta. Yaxshi.

Endi “Talabalarda islohotlarga daxldorlik, millat taqdiri uchun masʼuliyat,
faol fuqarolik tuyg ʻ usi past”, deganlar qo ʻ l ko ʻ tarsin.
Hisoblaymiz. Necha kishi ekan? …… ta. Tushunarli. Demak, uchala
raqamni qo ʻ shib, yig ʻ indini 3 ga bo ʻ lsak, o ʻ rtacha ko ʻ rsatkich chiqadi.
Mana, o ʻ rtacha ko ʻ rsatkich … . ekan.

Rahmat. Azizlar. Bu qo ʻ llar bekorga ko ʻ tarilmadi. Bu raqamlar bizni
o ʻ ylatishi kerak. Men alohida taʼkidlab o ʻ tgan uch fazilat to ʻ g ʻ ridan - to ʻ g ʻ ri
mustaqilligimizni himoyalashimiz d a juda muhim ahamiyatga ega .
Keling hozir O ʻ zbekiston Respublikasi Jamoat xavfsizligi universitetining
4-bosqich kursanti Shuhratbek Olimjonovning fikrlarini tinglab,
suhbatimizni keyin davom ettiramiz.
Jamoat xavfsizligi universitetining 4-bosqich kursanti Shuhratbek
Olimjonov intervyusi tinglanadi. U otasi xizmat burchini bajarayotganda
chegarada halok bo
ʻ lgani, “Jasorat ” medali bilan taqdirlangan, otasi kabi
vatan himoyachisi bo
ʻ lishni niyat qilgani haqida gapirib beradi.
O ʻ qituvchi: Shuhratbek tutgan yo ʻ l, o ʻ z oldiga qo ʻ ygan maqsadlari haqida
siz qanday fikrdasiz?

Talabalar javobi

Vatan himoyasi haqidagi hikoyalar qadimdan ibrat bo ʻ lib kelgan. Ana
shunday hikoyatlarning biri qadim ajdodimiz O ʻ g ʻ uzxon bilan bog ʻ liq.
O ʻ g ʻ izxon “ ...Men Vatanimni o ʻ z ishqim o ʻ g ʻ risiga xor etmayman!.. Vatan
faqatgina bizning mulkimiz emasdir! Mozorda yotgan ota-
bobolarimizning va bundan keyin tug ʻ ilajak avlod-ajdodlarimizning bu
muborak tuproq ustida haqlari bor! Vatandan ozgina bo ʻ lsa ham, bir
qarich bo ʻ lsa ham yer bermakka hech kimsaning haqqi yo ʻ q... Yer
davlatning asosidir; uni qanday qilib tortiq qilib, berib yuborish
mumkin?!..”
O ʻ g ʻ uzxonning bu so ʻ zlari yozilishi bilan bog ʻ liq rivoyatga ko ʻ ra, qo ʻ shni
podsholardan biri, undan avval sevimli otini, so ʻ ngra suyukli kanizagini
so ʻ raydi. Tinchlikni saqlash va qo ʻ shnichilik aloqalariga putur

yetkazmaslik uchun bu talablar bajariladi. Bundan qoniqmagan qo ʻ shni
podsho O ʻ g ʻ izxondan mamlakatining eng chetidagi kichik bir joyni ham
berishni so ʻ raydi. Yuqoridagi so ʻ zlarda O ʻ g ʻ izxonning bu talabga
nisbatan keskin javobi, kelajak avlodlarga Vatanni ko ʻ z qorachig ʻ idek
asrash, uning xududlari daxlsizligini saqlash zarurligi to ʻ g ʻ risidagi
vasiyati, o ʻ giti yaqqol aks etgan.

Sizningcha vatanni asraydigan, mustaqillikni qadrlaydigan talabalar
qanday bo ʻ lishadi?
Talabalar javobi

Avvalo, maklakatimiz istiqlolining tarixi va tadrijini yaxshi bilishlari lozim.
Istiqlol yillarida O ʻ zbekistonimiz erishgan yutuqlar qadrini, bularga
erishish oson bo ʻ lmaganini anglab olishlari zarur. Mamlakatimizda
amalga oshirilayotgan islohotlarga daxldor bo ʻ lib, Yangi O ʻ zbekistonni
barpo etishda o ʻ z qo ʻ lidan kelgan hissalarini qo ʻ shish har biringizning
mas ʼ uliyatli burchingizdir.
Mustaqillikni qadrlashni hozirdan o ʻ rganib borishingiz kerak. Chunki
mustaqillikning qadrini yaxshi bilgan, bilimlarini xulqida namoyon qilib
borgan yoshlar – ertangi kunning haqiqiy egalari bo ʻ lishadi. Shunday
ekan, sizlar ham o ʻ zingizni “ men yoshman, hali talabaman. Katta
bo ʻ lsam, o ʻ shanda boshlayman ” deb o ʻ ylamang.
Nima uchun?
Chunki har biringiz – Yangi O ʻ zbekiston farzandisiz. Shu Vatanning
egalarisiz. Buning uchun tirishqoqlik bilan o ʻ qib, izlanib, katta-katta
ishlar qilishni o ʻ rganib boring. Ana shunda O ʻ zbekiston sizlar bilan

faxrlanadi. Yurtimiz faxri bo ʻ lgan farzandlardan biri, tengdoshingiz, tezkor
shaxmat bo ʻ yicha Jahon chempioni Nodirbek Abdusattorov fikrlariga
quloq tutamiz.
O
ʻ quvchilarga Nodirbek Abdusattorovning fikrlari qo ʻ yib beriladi.

O ʻ qituvchi: Nodirbekning siz hozir tinglab tomosha qilgan gaplarini
aeroportda yozib olishibdi, Nodirbek Dubaydagi musobaqadan qaytib,
AQSHga yana bir katta musobaqaga uchib ketayotgan ekan. Unga
havasingiz keldimi?
Yoki sport sohasidagi boshqa qahramonlarimizni ham eslaylik:
bokschilarimiz, yosh shaxmatchilarimiz, yengil atletikachilarimiz,
dyuzdochilarimiz, qilichbozlarimiz, futbol bo ʻ yicha o ʻ smirlar terma
jamoasi va boshqalar erishayotgan yutuqlardan ko ʻ nglimiz tog ʻ dek
ko ʻ tariladimi-yo ʻ qmi?
Xalqaro fan olimpiadalarida ham sizning tengdoshlaringiz, hatto sizdan-
da yoshroq o ʻ zbekistonlik o ʻ quvchilar qozonayotgan g ʻ alabalar
yurtimizni, xalqimizni dunyoga qayta tanityaptimi-yo ʻ qmi?
Men bunday misollarni yana ko ʻ plab keltirishim mumkin.
Endi ayting-chi, sizlarning o ʻ sha – xalqimizning faxriga aylanayotgan
tengdoshlaringizdan biror kam joyingiz bormi?
Demak, hamma gap odamning o ʻ ziga bog ʻ liq! Uning harakatlariga,
intilishlariga, oldiga katta maqsadlar qo ʻ ya olishiga, shu maqsadlar
yo ʻ lida tinimsiz izlanishi, mehnat qilishiga bog ʻ liq!
Mana shu izlanish, o ʻ qib-o ʻ rganish, o ʻ zini tinimsiz rivojlantirish,
ishoningki, mustaqilligimizning mustahkamlanishiga, Vatanimizning
yana-da rivojlanishi va dunyoga dovrug ʻ solishiga, albatta, salmoqli hissa
bo ʻ lib qo ʻ shiladi!

Bu esa, o ʻ z navbatida hali zimmamizda juda ko ʻ p dolzarb vazifalar
turganidan va bunda har birimizning mustaqillikning qadriga yetadigan
sobit vatanparvar, faol islohotchi, el-yurt koriga yaraydigan kishilar
bo ʻ lishimiz zarurligi davr talabiga aylanganidan dalolat beradi.
Xabaringiz bor, mustaqilligimizning 34 yilligi “Vatan uchun, millat uchun,
xalq uchun!” shiori ostida nishonlanyapti. Sizingcha nega aynan Vatan,
millat va xalq tushunchalariga urg ʻ u berilgan?
Talabalar javobi

Aziz talabalarim!
Prezidentimiz aytganlaridek, “Oltin avlod” bo ʻ lish uchun sizlar nima
qilishlaringiz kerak? Men hali yoshman, desangiz, adashasiz. Bobur
bobomiz 12 yoshida davlat boshqaruvidek mas ʼ uliyatni zimmasiga olgan,
Mirzo Ulug ʻ bek 14 yoshida Samarqandni idora qila boshlagan, Ibn Sino
16 yoshida mashhur tabib sifatida tanilib, amirni davolagan. Bunday
misollarni yuzlab keltirish mumkin.
Sizda hozirdan islohotlarga daxldorlik, millat taqdiri uchun masʼuliyat,
faol fuqarolik va Ona-Vatanimizni sevish tuyg ʻ usi bor bo ʻ lishi kerak.
Nega? Kelinglar, birga bilamiz.
“Islohotlarga daxldorlik” tushunchasi nimani anglatadi?
Islohotlarga daxldorlik – “Bu ishlar menga ham tegishli” deb qarash. Bu
nima degani? Bu – mamlakatda bo ʻ layotgan yangilanish, o ʻ zgarishlarga
“ mening ham aloqam bor ” deb qarashdir.
Vatan va millat taqdiri uchun javobgarlik – “Mengayam ko ʻ p narsa
bog ʻ liq ” deb o ʻ ylash. Bu nima degani? Bu – faqat davlat rahbari emas,

har bir fuqaro – ya ʼ ni siz ham Vatan taqdiri uchun mas ʼ ul ekanligingni
anglatadi.
Faol fuqarolik pozitsiyasi – “Men shunchaki kuzatuvchi emasman, men
ishtirokchiman!” Nima degani bu? Bu – mamlakatda nima bo ʻ layotganini
kuzatish, tushunish va unga nisbatan munosabat bildirish, o ʻ z hissangni
qo ʻ shish.
Aziz talabalar, diqqat qiling!
Bugungi kunda tobora globallashib borayotgan notinch dunyoning ko ʻ p
joylarida urushlar bo ʻ layapti. Qon to ʻ kilayapti. Bolalar, keksalar qurbon
bo ʻ layapti. Hurmatli Prezidentimizning tinchlikparvar siyosati tufayli biz
tinch yashayapmiz. Biz buning qadriga yetib, tinchlik sharoitida
vatanparvarlik qilishimiz kerak.
Aziz shogirdlarim!
Aksaringiz 12-22 yoshdasiz. Lekin sizlarda katta yurak bor. Ana shu
yurak Vatanga, xalqimizga, Prezidentimizga sadoqatga to ʻ la bo ʻ lsa, siz
sherdek shijoatli bo ʻ lasiz. Yangi O ʻ zbekiston ana shunday sheryurak
yigit-qizlarning qo ʻ llari bilan quriladi. Buning uchun O ʻ zbekiston bayrog ʻ i
sizlarning vijdoningizda hilpirab turishi kerak. Boshqalar ko ʻ radimi,
ko ʻ rmaydimi, shuni yaxshi bilingki, sizning har bir yaxshi ishingiz
mustaqillikni mustahkamlaydi!
Baʼzan o ʻ zgarishlarga daxldorlik tugul, o ʻ z yurtida bo ʻ layotgan yaxshi
ishlarni ham ko ʻ rmayotgandek fikrlaydiganlar topiladi. Ijtimoiy
tarmoqlarda o ʻ z davlatiga qarshi goho oshkor, goho pinhon toshlar otadi.
Bundan ming yillar avval Mahmud Koshg ʻ ariy bobomiz “ Devonu lug ʻ otit-
turk ” , ya ʼ ni “ Turkiy so ʻ zlar devoni ” asarida “Tulku o ʻ z iniga ursa, ujuz
bo
ʻ lur ” yaʼni “Tulki o ʻ z uyasiga qarab ulisa qo ʻ tir bo ʻ ladi ” , degan maqolni
yozib qoldirgan. Ming yillar osh yashab kelayotgan bu maqol

muallifning izohlashicha, “o ʻ z elini, urug ʻ ini va mamlakatini
yomonlovchilarga qarata aytiladi ” .

3. YAKUNIY QISM
O
ʻ qituvchi she ʼriy asarni ifodali o ʻ qiy oladigan talabaga O ʻ zbekiston
Qahramoni, xalq shoiri Erkin Vohidov qalamiga mansub “Sen davlatsan,
aziz vatandosh ” nomli she ʼrni beradi. Talaba tengdoshlari qarshisida uni
ta ʼsirli ovozda o
ʻ qiydi:

Talaba: Do ʻ stim!
Sen o ʻ zni ko ʻ p hokisor tutma,
Ojiz bandaman, deb egib yurma bosh.
Yurtning egasisan, zinhor unutma,
Sen o ʻ zing davlatsan, aziz vatandosh.

Mustaqil, mo ʻ tabar mamlakat – sensan,
Mamlakatda oliy mashvarat – sensan,
Xalqsan, hukumatsan, saltanat sensan,
Sen o ʻ zing davlatsan, aziz vatandosh.

Panada turmoqning fursati emas,
Bu tuproq faqirlar turbati emas,
Sohib bo ʻ l, davlatning murvati emas,

Sen o ʻ zing davlatsan, aziz vatandosh.

G ʻ ayratsiz zotlarga zamonlar yomon,
Jasorat yo ʻ q yerda yomonlar omon,
Davlat ne, mardona bo ʻ lmasang qalqon,
Sen o ʻ zing davlatsan, aziz vatandosh.

Diyonatli o ʻ tgan naslu nasabing,
Nohaqlikka bardosh bermas asabing,
Keragida bo ʻ lsin qahring, g ʻ azabing,
Sen o ʻ zing davlatsan, aziz vatandosh.

Yurt farzandi asli o ʻ zi yurt bo ʻ lar,
Ko ʻ zi chaqnoq bo ʻ lar, qalbi o ʻ t bo ʻ lar,
Qatorda nori bor vatan but bo ʻ lar,
Sen o ʻ zing davlatsan, aziz vatandosh.

Men deb ko ʻ krak kerib yurguvchi o ʻ zing,
Yurtga soqchi bo ʻ lib turguvchi o ʻ zing,
Buyuk kelajakni qurguvchi o ʻ zing,
Sen o ʻ zing davlatsan, aziz vatandosh.
O ʻ qituvchi: – Anglagan bo ʻ lsangiz, she ʼ rning butun ruhida
yurtdoshlarimiz, xususan, yoshlarimizning mutelik, befarqlik, shijoatsizlik
singari illatlardan xalos bo ʻ lishga, o ʻ zini shu yurtning egasi sifatida his

qilishga chaqiriq ufurib turibdi. Zero, ona yurti, tug ʻ ib katta qilgan
xalqining buguni va ertasiga daxldorlikni his qilib yashaydigan –
o ʻ qiydigan, ishlaydigan, ilm va ijod qiladigan insonlargina Vatanni obod
qilishadi, uning mustaqilligini ongli muhofaza eta olishadi. Aks holda,
shoir aytmoqchi, “G ʻ ayratsiz zotlarga zamonlar yomon, Jasorat yo ʻ q
yerda yomonlar omon ” bo ʻ laveradi.
Agar eʼtibor bergan bo ʻ lsangiz, bugungi suhbatimizda eslaganimiz xalq
maqollarida ham, tinglaganimiz qo ʻ shiq va suhbatlarda, she ʼ rlarda ham
mana shu masala – har bir fuqaroning shaxs bo ʻ lib shakllanishi, Vatan va
xalq taqdiriga, milliy mustaqillikni asrash va mustahkamlash ishiga
daxldor bo ʻ lib yashashga o ʻ tli da ʼ vatlar bor. Shunday ekan, bugungi jonli
muloqotimiz, o ʻ zimiz va o ʻ zligimizni anglashga bag ʻ ishlangan
suhbatimizning hikmatini ham Prezidentimiz da ʼ vatidan olsak to ʻ g ʻ ri
bo ʻ ladi, menimcha:
“VATAN UCHUN, MILLAT UCHUN, XALQ UCHUN YASHAYLIK!”
Mana shu muqaddas vazifa – mustaqilligimizni mustahkamlash, Yangi
O ʻ zbekistonni bunyod etib, jahonga tanitish yo ʻ lida sizlarga kuch va
quvvat, so ʻ nmas shijoat, o ʻ qishingiz hamda bo ʻ lg ʻ usi hayotingizda katta
muvaffaqiyatlar tilayman!
Bundan yuz yillar oldin yurtimiz farzandlari hammadan zo ʻ r bo ʻ lib
ulg ʻ ayishini istagan jadid bobolarimiz ham barchamizni tinimsiz
harakatga, ilm olishga chaqirgan. Qadrli o ʻ quvchilar, keling endi
hammamiz hozir jadid bobolarimiz yod etilgan mashhur qo ʻ shiqni tinglab,
birgalikda kuylaymiz.
O
ʻ quvchilarga Jahongir Poziljonov ijrosidagi “Jadidlar ” qo ʻ shig ʻ i qo ʻ yib
beriladi va karaoke tarzida birga kulanadi.

Qadrli o ʻ quvchilar “ kelajak soati ” darsimizni jadid bobomiz Abdurauf
Fitratning quyidagi gaplari bilan yakunlaymiz:
Turma – yugur,
Tinma – tirish,
Bukilma – yuksal,
Hurkma – kurash,
Qo
ʻ rqma – yopish,
Yorilma – qo
ʻ zg ʻ al.

Kim bu gaplarni hayotining shioriga aylantirsa, albatta oilasiga, Vataniga,
millatiga, xalqiga munosib xizmat qiladigan inson bo ʻ lib kamolga yetadi!
Mashg ʻ ulotda faol ishtirok etgan barcha o ʻ quvchilarimizga esa alohida
rahmat aytaman.
Xayr, salomat bo ʻ linglar!

Oliy ta'lim muassasalari uchun milliy mustaqillik va istiqlol o'qitish maqsadida dars ssenariysi, talabalarga muhim ko'nikmalar berish.

Sotib olish