Дата регистрации 10 Май 2023
5700 ПродажZahiridin Boburning xati Boburiy hammda Boburnoma asarlarining talimiy tarbiyaviy ahamyati
![4bu xil ishlar konkret ijodkorning shaxs va san’atkor sifatidagi tadrijini kuzatish
yoki konkret asarning ijodiy tarixini to’g’ri talqin qilish uchungina emas, ijod
psixologiyasi, ijodkor va jamiyat munosabati kabi qator umumestetik
muammolarni yoritishda ham muhim ahamiyat kasb etadi. Adib hayotiga oid
ma’lumotlar o’zi yozib qoldirgan tarjimayi hollardan, adib haqida aytilgan
zamondoshlar, uning tengdoshlari, ustozlari yoki shogirdlari, tanish-bilishlari va
muxlislari tomonidan aytilgan yoki yozma holida yetib kelgan manbalardan
olinishi mumkin. Aql-zakovati va salohiyati bilan butun dunyoni lol qoldirgan
Zahiriddi Muhammad Bobur aynan namuna qilib ko’rsatishga arzigulik shaxs edi.
Shuning uchun umumta’lim maktablarining 5-, 9-sinf o’quvchilari va o’rta maxsus
ta’limning 2-kurs talabalari uchun mo’ljallangan darsliklarda shoh va shoir
Boburning hayot yo’li, ijodiy merosi atroflicha bayon qilingan. Bunda
o’quvchilarning yosh xususiyatlari e’tiborga olingan holda, darsliklardagi
ma’lumotlar izchillik bilan soddalikdan murakkablikka, mavhumlikdan aniqlikka
tomon siljib boradi. 5-sinf adabiyot darsligidagi ma lumotlar[6.53b].‟ Zahiriddin
Muhammad Bobur ham shoh, ham shoirdir. Bobur so’zi arab tilida―sher degani.
Chindan ham u bu nomga munosib shaxsiyat edi. U tariximizning murakkab bir
davrida yashadi. Qudratli temuriylar saltanati yemirilib, o’rniga shayboniylar
kelayotgan davr edi. Yurt jang-u jadallar ichida qolgandi. Shunday bir paytda o’z
yurtiga sig’magan temuriyzoda Bobur Hindistgtonga bosh olib ketdi. U yerda
buyuk saltanat o’rnatdi. O’z jasorati va adolati bilan olis hind xalqi albidan joy
oldi, uning mehrini qozondi. Boburning avlodlari hind diyorida uch yuz yildan
ortiqroq hukmronlik qildilar.Zahiriddin Muhammad Bobur iste’dodli shoir edi. U
go’zal g’azallar yozdi.Ruboiyning tengsiz namunalarini yaratdi. Ko’rgan-
kechirgan voqealari haqida.Boburnoma asarini yozib qoldirdi. Uning qalbi
musiqaga oshno edi. U so’zni go’zal chalgan, ajoyib kuylar yaratgan, musiqa
haqida ilmiy kitob yozgan shohlardan edi. Zahiriddin Muhammad Bobur 1483-
yilning 14-fevralida Andijonda tug’ildi.Otasi temuriyzoda Umarshayx Farg’ona
viloyati hukmdori edi. Onasi Qutlug’ Nigorxonim Toshkent hokimi Yunusxonning
qizi edi. Bo’lajak shoir 12 yoshida otasi bevaqt vafot etib, Andijonni boshqarish](https://docx.uz/documents/b0abe7cb-67f0-439c-9414-2634a172d2bd/page_6.png?v=3)
![4II BOB. "XATTI BOBURIY" ("Bobur xati") — Zahiriddin Muhammad
Bobur risolasi va shu risolada ilgari surilgan xat tur
2.1. Zahiriddin Muhammad Bobur ijodini o’rganishda zamonaviy pedagogik
texnologiyalar
Mamlakatimizda hozirgi kunda barcha sohalarda tubdan o’zgarishlar
bo’lmoqda. Buning asosiy sababi Respublikamiz Prezidenti Shavkat
Miromonovich Mirziyoyevning davlatimizda barcha sohalarni rivojlantirishga
katta e’tibor qaratmoqda. Bu e’tiborning amaliy ahamiyatini sohalardagi
o’zgarishlar orqali ko’rishimiz mumkin. Mana shu sohalardan biri ta’lim
yo’nalishida ham Prezidentimiz tomonidan juda ko’plab ishlar olib borilmoqda. Bu
islohotlarning ko’rinishini quyidagi asoslarda uchratishimiz mumkin. 2022 —
2026-yillarga mo’ljallangan yangi O’zbekistonning taraqqiyot strategiyasi
to’g’risida[1.7b], 2020-yil 23- sentyabrdagi yangi tahriridagi ―Ta’lim to’g’risida
gi qonunda va boshqa qarorlarda o’z aksini topgan. Ta’lim to’g’risidagi qonunning
5-moddasida ta’lim tashkilotlarida, innovatsion faoliyatni qo’llab-quvvatlash va
o’quv dasturlarini innovatsion texnologiyalarini qo’llagan holda amalga
oshirish,ta’lim faoliyati sohasidagi ochiqlik va shaffoflikni ta’minlash[2.10b].
haqidagi fikrlarni ta’minlash haqidagi fikrlar berilgan. Demak, mana shu qaror va
qonunlar mazmunidan shuni tushunish mumkunki, yoshlarimizning ham ta’limiy,
ham ma’naviy-axloqiy jihatdan yetuk bo’lishlari muhim hisoblanadi. Ushbu
qonunning 4 - moddasida quyidagi bandlari ham o’quvchilarning ma’naviy axloqiy
jihatdan komil inson bo’lib yetishishiga xizmat qiladigan fikrlar berilgan; - ta’lim
va tarbiyaga milliy hamda umuminsoniy qadriyatlarning singdirilganligi; -ta’lim va
tarbiyaning insonparvarlik, demokratik xususiyatlar kabi asosiy prinsiplari
ko’rsatib o’tilgan.Bugungi kunda o’quvchilarning ma’naviy-axloqiy sifatlarini
buyuk adib va allomalarimizning pedagogik qarashlarida, asarlarida va asarlaridagi
ko’rsatilgan namunalar orqali shakllantrishini muhim hisoblanadi. Jumladan,](https://docx.uz/documents/b0abe7cb-67f0-439c-9414-2634a172d2bd/page_10.png?v=3)
![4I BOB. Zahiriddin Muhammad Boburning farzand tarbiyasi haqidagi
qarashlari
1.1. . Umumta’lim maktablari darsliklarida Bobur hayoti va ijodining
o’rganilishi
“ Buyuk davlat, buyuk kelajagimizga erishish uchun oqil, ma’rifatli, ayni
paytda o’zining o’tmishi, ulug’ qadriyatlari, millati bilan faxrlanadigan va
kelajakka ishonadigan insonlarni tarbiyalashimiz kerak”ligini har bir murabbiy
chin yurakdan his qilmog’i lozim. [1. 22]. Buni o’quvchi-yoshlarga tez va oson
yetib borishini ta’minlashda esa, bizga adabiyot fani yordamga keladi.Chunki,
adabiyotning bosh vazifasi ham tarbiyalashdir. O’z shaxsiyati va asarlari bilan
insonlarga ibrat bo’la oladigan, ularga ma’rifat Nuri ulashadigan buyuk
siymolarning hayoti va faoliyatini o’rganishimizning ham asl mohiyati shunda Biz
yashayotgan zamin qadim-qadimdan madaniyat va ziyo maskani bo’lib, xalqimiz
boy madaniy merosga, yuksak qadriyatlarga ega xalqdir. Shu sababli
mamlakatimiz Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev o’z nutqlarida doimo xalqimiz boy
madaniy merosini izchillik bilan o’rganishga, undan yoshlar ma’naviyatini
shakllantirish va rivojlantirishda foydalanishga da’vat etib kelmoqdalar.
―Yoshlarimizning mustaqil fikrlaydigan, yuksak intellektual va ma’naviy
salohiyatga ega bo’lib, dunyo miqyosida o’z tengdoshlariga hech qaysi sohada
bo’sh kelmaydigan insonlar bo’lib kamol topishi, baxtli bo’lishi uchun
ajdodlarimizning madaniy-ma’naviy boyligini chuqur va har tomonlama
o’rganishimiz darkor [3. 22]. Jamiyatimizga har tomonlama barkamol, mustaqillik
ma’naviyatiga ega bo’lgan insonlar zarur. Zero, “zaminimizda yashab o’tgan
buyuk allomalarimiz, mutafakkir bobolarimizning ibratli hayoti va faoliyati, bemisl
ilmiy-ijodiy kashfiyotlari bugun ham jahon ahlini hayratga solayotganini g’urur
bilan ta’kidlash lozim”.[2. 28]. Yozuvchining hayoti va ijodiy faoliyatini o’rganish
uning dunyoqarashini aniqlashga yordam beradi. Bu esa unga to’g’ri baho berish
uchun zamin hozirlaydi. Ba’zan yozuvchi va shoirlarning hayotini o’rganish shart
emas, degan qarashlarga ham duch kelamiz. Holbuki, adib-u shoirlar hayotiga oid
faktlarni to’plash ilmning chinakam ―qora ishi sifatida baholanishi kerak. sababi,‖](https://docx.uz/documents/b0abe7cb-67f0-439c-9414-2634a172d2bd/page_5.png?v=3)
Zahiridin Boburning xati Boburiy hammda Boburnoma asarlarining talimiy tarbiyaviy ahamyati